Groot dienaar van de Kunst
échter woorden en daden staat de mens
r
staar?'*
Mr. F. J. C. M. OP DE COUL
Franco op bezoek in Portugal
Voor het kind, door het kind
Kosten van levensonderhoud
J
r
Bij het 25-jarig ju bilé van
prof. ir- J. Granprê Molière
mm.
Proces-Manstein
Uit de sportwereld
NAJAARSBUIEN honden aan
V.
J
in T »d
V..
Al wat Uw hold
Benoemd tot directeur van het R.K. Centraal
Bureau voor Onderwijs en Opvoeding
Uitgebreide maatregelen voor zijn
veiligheid
De jeugd ingeschakeld bij de postzegelactie
Lichte verschuiving in Augustus
'n Tweede Technische
Hogeschool
Kampioensrit der
K.N.M.V.
ZATERDAG 22 OCTOBER 1949
PAGINA 3
Toen ik van de re
dactie de uitnodiging
ontving, om bij ge
legenheid van het
25-jarig hoogleraars
jubileum van profes
sor Ir. M. J. Granpré
Molière een artikel
te schrijven, en ik
daar enkele dagen
over nadacht, toen
kwam mij telkens de
van Paulus voor
e §eest uit zijn brief
a®n de Romeinen:
"kn plooit U niet
naar deze wereld,
maar verandert van
karakter, door Uw
verstand te vernieu-
^ven» om te kunnen
keuren wat de wil
Van God is, wat goed
en bevallig en vol
pakt is."
^ri hoe meer ik daar-
0ver nadacht, hoe
^jeer ik er een type
ring in vond van de
jubilaris. Elkeen, die met Molière in aanraking kwam, heeft
iets van hem meegekregen om zijn verstand te vernieuwen en om,
20 hij zich maar niet plooide naar de geest van deze wereld zijn
karakter te verrijken. Ik zal U dit nog nader verklaren.
GEVAARLIJKE OVERWEG
WORDT BEVEILIGD
VERMIST MILITAIR KWAM
TERUG
De zeereerw. lieer mr. F. J. C. M.
Op de Coul, de nieuw-benoemde
directeur van het R.K. Centraal
Bureau voor Onderwijs en Opvoe
ding
VRIJHEIDSVUUR VAN
NIJMEGEN NAAR TILBURG
Rotterdams prachtige tuindorp, grotendeels naar
ontwerpen van pro/. Granpré Molière.
ten-
Voor één verpleegdag
DESERTEURS INDONESIË
KOMEN VOOR DE
KRIJGSRAAD
Moeilijkheden bij de Pos-bank
WIJZIGING IN HET ZUIDELIJK
ELFTAL
KATHOLIEK HANDBAL
ft
Deze bronzen portretbuste, vervaardigd door prof. Wencke
bach, werd hedenmiddag aan prof. Granpré Molière
aangeboden bij zijn zilveren hoogleraarsjubileum.
-iVr^0,nd het jaar 1930 begon prof.
Molière met het verzamelen van katho-
ieke kunstenaars in studie-kringen.
,fn die tijd af heb ik hem pas goed
leren kennen.
DomL Voorstel van architect Jan van
ner, Z yas de A.K.V.V. reeds begon-
hijeenk-organiseren van jaarlijkse
leden in Huybergen, waarde
bijeenkornstg^i
Sen nnS?en kwamVnTom" zich te bezin
stenaar r°eping als katholiek kun
llip,Iaar Prof. Molière zag, dat dat toch
ïi i Voldoende was; dat zij die op de
jaarlijkse bijeenkomsten de leiding had
den en voordrachten hielden, een meer
systematische en tot de kern van de
2aak ingaande studie nodig hadden. En
2o kwam hij ertoe een regel op te stel
len en een studieplan; waarnaar de op
te richten studiekringen zouden gaan
j"jjrrken; één in het Westen, één in
het land6" en één in het Zuiden van
gen1 K)etjarenar 1941 hadden die krin-
begon Zich af tfen hun leider
toe bereikt vragen, wat er tot nu
oorlogsjaar ^nS'aHet was in het tweede
Voor eer, inleiding die hij toen
hield, begon gzo?menlijke bijeenkomst
„•:Vuri^nden' We staan op de drempel
i- f ^ar 1942. Ik wens U allen veel
tr° wïf vreugde en een grote vrede
Idcht
»-
En dan liet hij er op volgen: We
weten waarmee de duivel ons deze
laatste eeuwen vooral heeft zoeken in
te lijven in zijn rijk, en wel door de
indruk te vestigen alsof de ware cul
tuur niet bestaat in het bestendigen van
bet goede dat we bezitten, in het voort
gaan op de eenmaal ingeslagen weg, in
het vasthouden en ontplooien van de
eigen cultuurgoederen, maar juist in
het dagelijks prijsgeven, in het voort
durend veranderen van richting, in het
nastreven van het volstrekt nieuwe en
ongekende; met de fictie van het mo
dernisme, van de dagelijkse nieuwe
geboorte van méns en maatschappij
heeft hij ons naar de rand van de on
dergang geleid. Daarmee heeft hij ons
de orde in de maatschappij, de goede
overlevering, de volkse zeden, de
christelijke deugden en eindelijk het
geloof zelf afgenomen, zodat wij haast
geheel geplunderd en hulpeloos in de
gereld stonden, overgegeven aan de
hartstochten van begeerte en hoogmoed.
Daar tegenover hebben wij van de
aanvang af de geest van overlevering
gesteld, zoals het Evangelie het ons
leert, de Kerk het onderhoudt, het ge
zond verstand het voorschrijft, en het
gezinsleven en de burgermaatschapiüi
het vereisen".
Deze passage heb ik uit de inleiding
die prof. Molière toen hield overgeno
men, omdat zij, mét de regels uit de
brief van Paulus, voor zijn denken zo
hyperend is Want dat was altijd weer
ï16* hoofdthema van al zijn lessen en
^drachten: let niet op het nieuwe,
wantopvalIende, het geniale in de kuns.,
mensPachter de kunstenaar staat de
een 2-pl e,lk kunstwerk is de spiegel van
sieleven. De moderne opvatting
Marinus Jan Granpré Molière werd
13 October 1883 te Oudenbosch geboren
en studeerde in Delft voor bouwkun
dig ingenieur. Na beëindiging van
zijn studie was hij achtereenvolgens
werkzaam bij de rijksgebouwendienst
en de gemeente Rotterdam, daarna
als architect te Rotterdam. Uit die
tijd stammen het tuindorp Vreewijk
#(1920), het uitbreidingsplan Linker-
MaasOever, het streekplan IJsselmonde
en het Kralinger-bosplan.
Op stedebouwkundig gebied werkte
hij o.m. aan de uitbreidingsplannen
van Leiden en Arnhem en verder
was hij de eerste stedebouwkundige
adviseur van de Zuiderzeewerken. In
die functie werkte hij mee aan het
plan van de Wieringermeer en ont
wierp hij de dorpsplannen daarin.
In 1934 werd hij benoemd tot hoog
leraar in de architectuur aan de T. H.
te Delft..
Ook op het gebied van de kerkelijke
architectuur heeft prof. Molière veel
gedaan. Hij bouwde o.a. de kapel van
het seminarie te Haren, de St. Oda-
kapel te St. Oedenrode en de kerk te
Groesbeek. Na de bevrijding maakte
hij het ontwerp voor de wederopbouw
van de kerk aan de Boskant in Den
Haag voor de wederopbouw van het
centrum van de stad Groningen en
ook in het voorlopig ontwerp voor de
nieuwe R. K. Universiteit te Nijmegen
had hij een groot aandeel.
van de kunst als betrachtend een puur
aesthetisch doel, de moderne „ze 11-
sprekendheid", zoals Molière zei, werd
door hem onvoorwaardelijk afgewezen.
Nu zullen er misschien onder de
lezers zijn, die zich afvragen: hebben
deze godsdienstige zaken dan iets met
kunst uit te staan en is het de gelovige
niet geoorloofd met zijn tijd mee te
gaan en moderne kunstwerken te ma
ken? Prof. Molière is in wezen anti
modern en de katholieke kunstenaar
moet, zoals elke gelovige of christen
kunstenaar, in wezen anti-modern zijn.
Niet omwille van zekere nieuwe vor
men, die als gevolg van het gebruiken
van nieuwe materialen en nieuwe con
structies noodzakelijk zijn, maar om
wille van de vernieuwing als zodanig
die naar de moderne opvatting niet een
vernieuwing van het verstand is maar
wereld P de geest va» deze
En dat is, met andere woorden ge
zegd, een ontkennen van de waardig
heid van de menselijke persoonlijkheid
die slechts gediend kan zijn met een'
zich richten op zijn hoogste en laatste
doel, dat in God gelegen is.
Het is een der meest opvallende ken
merken van onze jubilaris als architect,
als collega en niet het minst als docent!
en ieder die met hem in aanraking
kwam, heeft het ondervonden, dat prof.
Molière steeds weer zocht naar die kern
van het leven, waarvoor tenslotte elke
mens natuurnoodzakelijk eerbied heeft:
het gericht zijn en een ieder richten op
zijn einddoel.
Zo is voor prof. Molière, in tegenstel-
mg met de modernen, de sociale en
h orde onder de mensen een
eemeer,CUL r"g0ed dan de kunst De
hoor7amenaP onder de mensen, het ge-
tuurwet waf3" a"6U aan ^Ifcie na-
het wil uiten z?nder dat de ongelovige
het lèrbmon feitel«k betekent:
tiet herkennen van een en dezelfde
roeping, die door de Schepper in de zief
van de mens als een merkteken is ge
legd. En die zich door alles heen mani
festeert. zowel in de aanvaarding van
die roeping als in de verwerping daar
van.
Heeft dit alles nu wel voldoende te
maken met de herdenking van het 25-
jarig hoogleraarschap van een profes
sor aan een moderne hogeschool waar
o.m. de opleiding tot beoefenaren op
het gebied van de bouwkunst gedoceerd
wordt? Ik meen van wel. Ik meen, dal
het uitdragen van bovengeschetste ge
dachten het voornaamste is. wat Molière
gedaan heeft. Door achter alle woorden
en daden en dingen te zoeken naar de
mens die daar achter staat, heeft hij
vriend zowel als tegenstander, naar zijn
diepste wezen geëerd. En daarom had
hij succes, en zullen die velen hem op
deze dag komen complimenteren: om
dat hij allen die hij in zijn leven ont
moette, voor zich innam, door zichzelf
voor hun wezenlijkste zijn, open te
stellen
Het is misschien een wat ongebrui
kelijke manier, waarop ik hier een jubi
laris gedenk. Maar weet dan. dat ook
Molière in de moderne zin ongebruike
lijk is. Het onderwijzen van het vak is
voor hem het dienen van de kunst, en
liet dienen van de kunst, het openstellen
van de ziel voor de oneindige schoon-
lieid, wat voor ons mensen een facet
van Het Zijn, d.i. God is. En de nieuwe
in tientallen gevallen voor haar ge-
nezing, zuiverheid, gezondheid en
verbetering nodig heeft, is PjiroJ.
(Keel.)
mens met zijn fictie van het modernisme
is daarbij zonder enige betekenis. Slechts
dat is van betekenis, wat tot een zich
openstellen voor Het-Zijn-Zelve leidt.
Toen prof. Molière zijn benoeming
als hoogleraar aanvaardde, bracht hij
het offer van zich als kunstenaar voor
een belangrijk deel terug te trekken.
En hij zei, dat hiermede de tijd was
aangebroken, om nu zelf te gaan stu
deren, om anderen tot bezinning te
voeren. En hij heeft zich aan die nieuwe
laak gegeven, met heel zijn hart. Waar
om in geheel bouwend Nederland, maar
ook ver over de grenzen, in grote dank
baarheid thans die dag herdacht moet
worden. Want wat hij meer gaf, dan
volgens de rooster tot zijn taak behoor
de, is het specifieke van zijn succes
geworden en de grond van onze hoge
waardering.
Het boekwerk, waarin zijn voor
naamste gedachten verzameld werden
en dat bij gelegenheid van zijn jubi
leum uitgegeven werd, moge voor hen.
die het persoonlijke contact met prof.
Molière moesten missen, niet slechts
een welkome kennismaking zijn, maar
bovendien een vernieuwing van het
verstand, zoals dit door Paulus bedoeld
werd.
Want in de chaos van de huidige
maatschappij is deze hoogleraar werke
lijk tot een richtsnoer voor velen ge
worden.
Ad muitos annos.
C. M. VAN MOORSEL PZN.
Daarna keerde hij weer naar het College
te Roermond en werd aldaar prefect,
van het internaat. Hij had een groot
aandeel in het jeugdwerk (verkennerij),
was o.m. bondsvoorzitter van de Jong
Studenten Bond in het Diocees Roermond
en werkzaam in de Apologetische Vereni
ging Petrus Canisius
In September 1943 werd hij benoemd
tot directeur van het Bisschoppelijk Col
lege te Sittard. Vanwege de bezetting kon
er van 1943 tot 1946 in het Bisschoppelijk
College te Sittard geen sprake meer zijn
van het internaat. Na de bevrijding was
het eerste werk van Directeur Op de
Coul de heroprichting van het internaat.
Hij was ook de oprichter van een H.B.S.
te Hoensbroek en Geleen, terwijl hij
eveneens de grote promotor was van het
R. K. Meisjeslyceum in Sittard.
In 1947 werd hij benoemd tot lid van de
Onderwijsraad in de afdeling middelbaar
en voorbereidend hoger onderwijs,
,Het Bisschoppelijk College te Sittard
verliest in zijn directeur een groot leider
en harde werker, terwijl het Centraal
Bureau voor Onderwijs en Opvoeding in
Den Haag zich met de benoeming van
mr. Op de Coul gelukkig ma£ Prijzen in
een waardige opvolger van wijlen mgr.
dr. Verhoeven.
Z.H.E. Mgr. dr. G. Lemmens, bisschop
van Roermond, deelde gistermorgen
tijdens de plechtige overdracht en ope
ning van het R. K. Serviam Lyceum
voor meisjes te Sittard mede, dat tot
opvolger van wijlen Mgr. dr. Verhoe
ven als directeur van het R. K. Cen
traal Bureau voor Onderwijs en Opvoe
ding te 's-Gravenhage benoemd is de
Z.E. heer mr. F. J. C. M. Op de Coul.
directeur van het Bisschoppelijk Col
lege te Sittard.
De nieuwe directeur van het R.K. Cen
traal Bureau voor Onderwijs en Opvoe
ding werd geboren te Roermond op 10
October 1894, deed zijn gymnasiale studies
aan het Bissohoppelijk College te Roer
mond, philosophie te Rolduc, werd in 1918
tot priester gewijd en in hetzelfde jaar
benoemd tot leraar aan het Bisschoppe
lijke College te Roermond. Mr. Op de
Coul studeerde gelijkertijd rechtsweten
schappen aan de universiteit te Leiden.
Het gemeentebestuur van Mijdrecht
ontving van de N. V. Ned. Spoorwegen
het verheugende bericht, dat met het
rijk eer. overeenkomst zal worden aan
gegaan betreffende het plaatsen van een
automatische flikkerlichtinstallatie bij de
onbewaakte spoorwegovergang in de
piovinciale weg te Mijdrecht. Door de
schaarste aan de benodigde materialen
zal de uitvoering nog wel enige maanden-
duren.
In de afgelopec zomer hadden op deze
overweg twee ongevallen met dodelijke
afloop plaats.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen
is de militair H. Harmsen. die op 20 Juli
j.l als vermist werd opgegeven, op 17
October bij zijn onderdeel te Sibolga te
ruggekeerd.
Hij was destijds na overschrijding van
de demarcatielijn gevangen genomen-
Generaal Franco, Spanje's staatshoofd,
is aan boord van de Spaanse kruiser
„Miguel Cervantes", te Lissabon aan
gekomen voor het brengen van een
staatsbezoek aan Portugal, dat zes dagen
zal duren. Dit is het eerste officiële be
zoek van Franco aan een vreemde
hoofdstad.
Gedurende zijn afwezigheid zal gene
raal Fidel Davila, minister van oorlog,
als hoofd van de Spaanse regering op
treden. terwijl de regentschapsraad de
functies van het staatshoofd zal waar
nemen.
Ruim 200 agenten van de Spaanse
veiligheidspolitie waren reeds in Lissa
bon aanwezig om in samenwerking met
(Van onze Amsterdamse redacteur).
In één opzicht is men ons in Zwitser
land mijlen vooruit met de kinderbe
scherming. Zij is in dat land iets, dat
leeft in liet volk, het is een zaak van
het volk. Iedere Zwitser kan vertellen
over wat zijn „Pro Juventute" pres
teert, iedere Zwitser is er enthousiast
over en bereid er wat voor te doen. Als
gevolg daarvan is de opbrengst van de
kinderpostzegels er vael en veel groter
dan bij ons. In Nederland werd in 1948
zeven cent per hoofd van de bevolking
opgebracht, in Zwitserland 44 Rappen,
dat is na de devaluatie wel 40 cent.
Geen wonder dat men in ons land met
ware afgunst naar deze resultaten ziet
en zich voorgenomen heeft er b|j ons
eens grondig verandering in te brengen.
„Door het kind, voor het kind", is het
geen prachtije leuze, maar is het ook
geen prachtige opzet? Het vorig jaar nam
men in de grote steden de proef met het
inschakelen van de jeugd bij de verkoop
van kinderzegels. Het resultaat was, dat
de leerlingen van ongeveer 2000 klassen,
meer dan 360 duizend bestellingen tot een
bedrag van 225 duizend gulden bijeen
brachten. Nu heeft men aan alle leer
krachten van de hogere klassen van de
lagere scholen en alle leerkrachten van
de middelbare scholen gevraagd hun me
dewerking te willen verlenen. In het ge-
Donderdag 27 October a.s. zullen zes
tien Tilbuvgse wandelaars ter gelegenheid
van het bevrijdingsfeest te Tilburg het
vrijheidsvuur in Nijmegen aan de Waal
brug komen halen en te voet naar Til
burg vervoeren.
De door het C. B. S. samengestelde schoeisel iets steeg hetgeen werd ver
reeksen prijsindexcijfers van het gezms- I oorzaakt door een kleine prijsstijging va
1 1 „aV. Mn Aw Ja Intoal—innPYPllfPrS
■verbruik worden thans voortgezet met
cijfers per 15 Augustus 1949. Ten opzich
te van de voorafgaande maand daalde
het totaalindexcijfer van reeks 1, index
cijfer volgens huishoudrekeningen April
1948—Maart 1949, van 199 naar 198 of met
0 5 pet en van reeks 2, indexcijfers vol
gens huishoudrekeningen 1935/'36. van
219 naar 216 of met 1.4 pet. Dit teruglo
pen van deze indexcijfers was voorna
melijk het gevolg van een voortgezette
prijsdaling van aardappelen en fruit en
een kleine daling van de prijzen voor
eieren en chocolade-artikelen. Door bo
vengenoemde prijsveranderingen liep het
indexcijfer voor voedingsmiddelen, zowel
van reeks 1 als van reeks 2 terug met
resp. 1.7 pet. en 2.0 pet.
In beide reeksen daalde het indexcij
fer voor de groep reiniging tengevolge
van een prijsdaling van de zeepprijzen.
terwij] het indexcijfer voor de groep
damesschoenen. Op de totaal-indexcijfers
waren deze laatste veranderingen echter
van weinig invloed
Bij de prijsindexcijfers van het gezins-
verbruik (1938/ 39 100) is voor de be
rekening het prijsverloop gevolgd in de
gemeenten Groningen, Enschede. Eindho
ven, Tilburg, Dongen en Heerlen. Hier
onder geven wij de cijfers, volgens huis
houdrekeningen April 1948Maart 1949,
gezinnen met inkomens van 40
per week.
15
Groep
Totaal 201
Voedingsmiddelen 246
Kleding 311
Schoeisel 240
Reniging S
Woninginr. en huisraad 3uz
Over. groepen incl. huur 152
Huur
50
15 15
Juli Aug.
199 198
100
241
309
342
332
302
151
100
327
309
344
325
302
151
100
(Van een medewerker).
Geruime tijd reeds houden de geesten
zich in ons land bezig met de oi
wij in Nederland voldoende hebben aan
één enkele Technische Hogeschool
Die vraag veraiem inderdaad de
aandacht.
Om twee redenen.
Vooreerst omdat wij mogen aan
nemen, dat Nederland in de t°ako^
een groot- aantal ingenieurs nodig zal
hebben Onze bevolking groeit no„
steeds met vrij grote snelheid. Wij pro
beren wel een grotere levensruimte
voor die bevolking te scheppen langs de
vreedzame weg van landaanwinning
door drooglegging en bodemverbete
ring Veel lucht geeft dat echter niet.
In de eerste plaats omdat een groot deel
van de nieuwe cultuurbodem, die op de
éne plaats in ons land wordt gewonnen,
op andere plaatsen weer verdwij'nt in
de uitbreidingsplannen van onze steden,
in recreatie-oorden en dergelijke. In de
tweede plaats omdat de bodemcultuur
in de enge zin van het woord maar
betrekkelijk weinig mensen kan opvan
gen, niet meer dan een vijfde van onze
werkende bevolking.
Naarmate de bevolking groeide, heeft
de industrie die overigens voor wat
de aanvoer harer grondstoffen betrof
ten dele weer op de landbouw rustte
zich tot de belangrijkste tak van ons
volksbestaan ontwikkeld. Alles wijst
erop, dat zij zich op die weg verder
zal bewegen en Nederland zijn heil
rnoet zoeken in verdere industrialisatie.
Die industrialisatie zal bovendien niet
oppervlakkig mogen zijn. Tot dusverre
leverde onze landbouw het leeuwen
aandeel van onze export; ook op dit
punt zal onze industrie in de toekomst
meer moeten presteren. En dit kan Ne
derland alleen wanneer het de grote
capaciteiten van zijn volk zo grondig
mogelijk benut, wanneer het, overeen
komstig de aanleg van zijn volk, met
kwaliteitswaren op de markt komt.
De vervaardiging van kwaliteitswa
ren nu eist intellect, eist studie. Neder
land heeft ingenieurs nodig veel in
genieurs.
Op zichzelf beschouwd zou deze éne
reden niet voldoende zijn om over de
inrichting van een tweede Technische
Hogeschool te denken.
Daarnaast staat echter een tweede.
Met reden mag betwijfeld worden of
een Technische Hogeschool, zoals wij er
momenteel een bezitten in Delft, voor
onbeperkte uitbreiding vatbaar is.
Natuurlijk is het technisch altijd mo
gelijk een inrichting van onderwijs, ook
van hoger onderwijs, onbeperkt uit te
breiden als men de gehoorzalen en la
boratoria maar groot genoeg maakt. Er
zijn Amerikaanse universiteiten, waar
de colleges in de juridische faculteit
door duizend of nieer worden bijge
woond en waar de hoogleraren zich al
leen met microfoon en loudspeaker ver
staanbaar kunnen maken.
De ervaring leert echter, óók in Ame
rika, dat dit, hoewel technisch mogelijk
niet de juiste weg is om een universi
tair onderwijs op behoorlijk peil te ver
krijgen. Er komt voor elke onderwijsin
richting, ook op universitair niveau, een
punt, waarop rnen niet verder moet
gaan met het aannemen van nieuwe
studenten omdat men dan de degelijk
heid van het onderwijs voor alle stu
denten schaadt. Een punt, waarop hef
persoonlijk contact tussen docent en
leerling verloren gaai-
Dat punt van optimale uitbreiding
bgt voor verschillende universiteiten
en zelfs voor de verschillende facultei
ten anders. De vraag is echter alleszins
gewettigd of aan verscheidene onzer
Nederlandse universiteiten althans ten
aanzien van enkele studierichtingen dit
Punt niet reeds is overschreden. Hier er.
daar worden de examens vooral de
eerste examens reeds en masse afge
nomen, zo, dat er eenvoudig geen spra-
ke van is, dat de hoogleraar zich een
persoonlijk beeld van zijn studenten
kan vormen. Er wordt schriftelijk werk
gemaakt in een grote zaal door alle can->
didaten samen.
Zo iets kan men door de vingers zien
wanneer het een tijdelijk verschijnsel
is, een inhalen b.v van de achterstand
der bezettingsjaren.
De toeloop echter, die Delft in de
jaren na de oorlog heeft gekregen is
slechts ten dele uit het inlopen van die
achterstand te verklaren. Hij is meer
dan een tijdelijk verschijnsel. Hij rust
op het vooruitzicht, dat Nederland in
de toekomst aanzienlijk meer ingenieurs
dan in het verleden nodig zal hebben.
Als Delft over het optimale punt heen
komt, geschiedt dat niet voor korte tijd
maar, naar zich momenteel laat aan
zien, voorgoed.
Dan is er dus reden om over een
tweede Technische Hogeschool te pr«-
Beschikte men over de exacte cijfers
over: a. de behoefte van Nederland
aan ingenieurs in de toekomst, b. het
optimale punt van de uitbreiding van
de éne Technische Hogeschool, die wij
op het ogenblik bezitten, dan ware net
antwoord op de vraag of wij al dan niet
tot de oprichting van een tweede Tec.i-
nische Hogeschool moeten overgaan,
een simpel rekensommetje.
Het is echter uiterst moeilijk, zo het
al mogelijk is, om dergelijke exacte
cijfers te vinden.
Voor wat het optimale punt van de
Technische Hogeschool betreft, gaat dat
nog wel. De deskundigen schijnen het
erover eens te zijn, dat dit om en nabij
de 4500 studenten ligt Dit getal schijnt
tenminste als grondslag te zijn aange
nomen voor de uitbreidingsplannen van
de Hogeschool.
De behoefte aan ingenieurs is echter
heel moeilijk te peilen. Er zijn wel be
rekeningen. Deze bijvoorbeeld: a. Ne
derland moet op een bevolking rekenen
van 10 millioen zielen; b. Daarvan be
hoort 40 pet. tot de werkende bevolking,
dat is 4 millioen; c. daarvan zal ten
minste 40 pCt. in de industrie werkzaam
moeten zijn, dat is 1.600.000: d. daarvan
zal minimaal op iedere 160 man één in
genieur moeten zijn dat is 10.000
ingenieurs die over 10 jaar gevormd
moeten zijn.
Deze berekening lijkt waterdicht,
maar bevat natuurlijk vooral in het
laatste punt d factoren van wille
keur. Waarom 1 ingenieur op 160 man'
Het is aan de veilige kant, zeggen som
migen, want in Amerika is er een op
de 10. Maar in Amerika noemt men ook
een M.T.S.er een „engineer". Dat Phi
lips er een op de 45 heeft zegt ook niet
alles. Omwille van de argumentatie zij
echter aangenomen, dat het cijfer juist
is; dan moet ons Technisch Hoger On
derwijs in de toekomst 900 a 1000 in
genieurs per jaar gaan afleveren. Dat
is meer, bijna het dubbele van wat
Delft in optimale toestand kan afleve
ren.
Een tweedeling van ons Technisch
Hoger Onderwijs lijkt dus wel nood
zakelijk.
Maar hoe?
hele land zal dus de jeugd op pad gaan
om voor de misdeelde kinderen iets in te
zamelen. Het is duidelijk, dat deze actie
alleen kan slagen als de leerkrachten op
grote schaal hun medewerking verlenen,
maar gezien het enorme belang, dat met
deze actie gemoeid is, behoeft daaraan
geen twijfel te bestaan.
Het netto saldo wordt namelijk ver
deeld op basis van het aantal verpleeg-
dagen onder 335 verenigingen en tehui
zen. Deze 335 instellingen zijn verdeeld
in vier groepen, n.l. instellingen voor
zwakzinnige kinderen, voor zieke en
zwakke kinderen, voor verwaarloosde en
misdadige kinderen en voor lichamelijk
gebrekkige kinderen. Het totale aantal
van deze ongelukkigen bedraagt niet min
der dan 50 duizend. Dat betekent dus dat
de kinderpostzegels slechts 10 per te
verplegen kind opbrengen, dat is nog
niet of nauwelijks genoeg voor één ver
pleegdag.
Nu gaat. men hier de jeugd op zo
groot mogelijke schaal inschakelen. Er
zijn voor de kinderen aardige attracties
aan die actie verbonden. Als zij de prijs
winnen kunnen zij o.m. met hun leer
krachten veertien dagen naar Zwitser
land. Half November gaat het beginnen
tot Oudejaar aan één stuk. Welk bedrag
zou het dit jaar worden
In het proces tegen Von Manstein, die
wordt beschuldigd van oorlogsmisdaden,
was gisteren het woord aan de beschul
digde zelf. De gewezen veldmaarschalk
zag er moe en nerveus uit. De rechts
zaal was overvol en honderden belang
stellenden konden geen plaats meer
krijgen.
Toen Von Manstein zijn loopbaan in
het Duitse leger beschreef, deed hij me
dedeling van een feit, dat voor iedereen
in de zaal het parket inbegrepen
onbekend was, n.l.: dat hij een neef was
van veldmaarschalk Von Hindenburg.
O.m. kwam de kwestie van de behan
deling van Russische krijgsgevangenen
ter sprake. „Ondanks berichten, dat
Duitse gewonden en krijgsgevangenen
door Russen waren verminkt", aldus Von
Manstein, „heb ik er steeds op gestaan,
dat geen represailles werden genomen.
Bij bezoeken aan hospitalen, waar naast
Duitsers ook Russische krijgsgevangenen
werden verpleegd, liet ik ook de Russen
delen in de sigaretten en chocolade, die
ik meebracht"..
Als voorbeeld, dat de Russische krijgs
gevangenen het niet zo slecht hadden
onder de Duitsers, vertelde Von Man
stein, dat twee Russen, die waren te
werk gesteld bij zijn hoofdkwartier, bij
dr grote terugtocht werden vergeten Zij
meldden zich echter veertien dagen la
ter weer vrijwillig op het hoofdkwar
tier, na te voet 2000 km. te hebben af
gelegd.
Het beruchte bevel tot het uit de weg
ruimen van Russische commissarissen,
beweerde Von Manstein nooit te hebben
uitgevoerd. Toen hij in het Oosten on
der het directe bevel van Hitier kwam
te staan, werd het hém duidelijk, dat
Hitier vele eigenschappen miste om een
goede opperbevelhebber te zijn. De ver
volging van bepaalde groepen van het
Duitse volk had hem steeds erg tegen
de borst gestuit, aldus beweerde hij.
Het Tweede-Kamerlid E. A. Vermeer
de Portugese autoriteiten de nodige
veiligheidsmaatregelen te treffen.
Naar wordt vernomen, zullen Franco
en de Portugese premier, Oliveira Sa-
lazar, de verdediging van het Iberische
schiereiland en andere internationale
vraagstukken bespreken.
Voorts wordt gemeld, dat Franco in
Lissabon „hoogstwaarschijnlijk" Don Juan,
de Spaanse troonpretendent zal ontmoe
ten.
In Augustus 1949 hebben de twee elkaar
voor het laatst ontmoet aan boord van
Franco"s jacht.
Intussen heeft reeds iedere bewoner
langs de officiële route naar het paleis
van <?ueluz te Lissabon, waar Franco zal
logeren, een stuk getekend, waarin hij
zich persoonlijk verantwoordelijk ver
klaart voor de veiligheid van Franco.
Het achttiende-eeuwse paleis van Qiueiuz
is bekend als het „Portugese Versailles".
Het is aan de rand van de stad Lissabon
gelegen.
Ter ere van Franco's bezoek aan Por
tugal. das zes dagen duren zal, zullen
militaire parades worden gehouden, stie
rengevechten worden georganiseerd, ope
ravoorstellingen gegeven en vuurwerk en
zoeklichtvertoningen.
Aan Paul Gray, de Britse zaakgelastigde
te Lissabon, is vrijheid van handelen ge
geven om uitnodigingen, waaraan een ont
moeting met het Spaanse staatshoofd
vastzit, ai dan niet te aanvaarden. Men
opperde de mogelijkheid, dat Grey de van
dc Portugese regering afkomstige uit
nodigingen zal aanvaarden, doch die van
Spaanse zijde niet.
In doplomatieke kringen te Londen wijst
men op het contrast tussen de aarzeling
van de West-Europese landen om een
nauwer contact met Spanje te hervatten
en het aanstaande bezoek aan Madrid van
de Amerikaanse sub-commissie van sena
toren, die een rondreis maken ter in
spectie van de Amerikaanse militaire uit
gaven in het buitenland
Na Breda ging het parcours door het
ruige Brabantse landschap over secun
daire en zandwegen en reeds hier vielen
slachtoffers. De junior Schreuders uit de
Haarlemmermeer, ging in de grasberm
rijden, geraakte in een eenmansgat, dat
daar nog als erfenis van de Duitsers was
overgebleven, en moest van verder deel
nemen afzien.
Tussen Vianen en Vreeswijk, op de
grote verkeersbrug over de Lek, vielen
de eerste regendruppels. Aanvankelijk
liet zich dit niet ernstig aanzien-, maar bij
Vreeswijk begon het te storten. Op de
schrale, onbeschermde rivierdijk sloeg de
regen de rijders in het gezicht, maar het
bleek de meesten weinig te deren, want
bij de eerste verplichte rust in Veenendaai
waren vrijwel allen no-g steeds zonder
strafpunten. Enkele uitvallers werden ge
noteerd wegens pech en lekke banden,
maar het percentage was uiterst mini
maal.
Tegen het middaguur klaarde het weer
op, maar dit was maar voor kort, want
om twee uur kwam de regen alweer in
stromen naar beneden. Insiders hadden
des morgens voorspeld, dat de „Posbank",
eéa heuvelgebied ten N.O. van Arnhem,
de deelnemers grote moeilijkheden zou
opleveren, en in de regen, die nu onaf
gebroken duurde, vonden velen hier hun
Waterloo, hetzij door uitvallen, hetzij door
een groot aantal strafpunten. Velen raak
ten verdwaald in de wirwar van bosjes
en struiken, anderen kwamen door glij
partijen dusdanig te vallen, dat hun ma
chines onder de modder geraakten en niet
meer op gang waren te brengen: weer
anderen hadden zo gedwaald, dat zij mid
den op de Posbank zonder benzine kwa
men te staan en niet meer verder konden.
De gelukkigen, die er doorkwamen,
hadden veel tijd verloren, maar haastten
zich naar Zutphen. waar in het restaurant
van de veemarkt de warme soep wachtte.
De dikke lederen pakken, de „water
dichte" overalls, de militaire regenkleding,
niets had geholpen in deze watersnood;
tot op het lichaam toe waren de mannen
nat geworden, maar zij bleven opgewekt
en bespraken de moeilijkheden van de
komende avond en nacht, die zeker niet
geringer zijn.
Om zes uur waren nog lang niet alle
deelnemers in Zutphen gearriveerd en was
met geen mogelijkheid te zeggen, hoe het
klassement en bij benadering uitziet. Vrij
wel alle solorijders hebben strafpunten
opgelopen: bij de zijspannen, die niet over
de Posbank behoefden, zijn er nog enkele
zonder strafpunten.
In de samenstelling van het Zuidelijk
elftal, dat Zondag te Geleen tegen
heeft een onderhoud gehad met de mmis- Luxemburg uitkomt, is een wijziging ge-
ter van Oorlog, mr. W. F. Schokking om
het standpunt van de P.v.d.A. naar voren
te brengen inzake de deserteurs, die in
Schoonhoven zijn ondergebracht.
Naar de heer Vermeer mededeelde, gaf
de minister te kennen, dat de rechtsgang
ten aanzien van de deserteurs blijft zoals
vroeger. Indien zij bereid zijn naar In
donesië te vertrekken worden zij niet
voor de krijgsraad gebracht. Indien zij
bij hun weigering volharden zullen zij
voor de krijgsraad worden geleid.
Ook de voorzitter van de communis
tische fractie der Tweede Kamer, G. Wa
genaar, heeft met de minister gesproken.
komen, doordat Van Bun (M.V.V.) we
gens een been-blessure niet van de par
tij kan zijn. Z|in plaats wordt, nu inge
nomen door Bakers (P.S.V.) Als reserve
is aangewezen Willems (Maurits).
Voor a.s. Zondag zijn door de Katholieke
Handbalkring Rotterdam op het U.V.G.-
terrein te Schiedam de volgende wedstrij
den vastgesteld:
12.45 uur St. Elisabeth AlSt. Lodewijk
Noord A. 13.45 uur St. Elisabeth A2St.
Lodewijk H'berg A, 14.45 uur U.V.G. 1—
St. Lodewijk Centrum 1.
(Van onze weerkundige medewerker)
Sedert Zondagavond is er heel wat veranderd in het weer. Door de toe
nemende depressie-activiteit heeft de hoge druk zich naar het Oosten moeten
terugtrekken, zodat koudere lucht tot in het Noordzeegebied kon door
dringen. Zelfs drong de depressie tijdelijk zo ver op. dat zij Dinsdag en
Woensdag de eerste najaarsstorm deed gevoelen. De posten van de wind- en
stormwaarschuwingsdienst aan de Nederlandse kust, die van 8 Augustus af
een ongekende lange zomer- en herfstslaap hadden kunnen houden, moesten
Maandag plotseling uit hun rust worden wakker geschud. Natuurlijk hebben
de verschillende depressies regen gebracht, maar grote hoeveelheden zijn
daarbij in het algemeen niet gevallen. Toch is op sommige plaatsen zware
regen en soms ook hagel naar beneden gekomen, uit de buien, die zien
ontwikkelden boven het warme zeewater, dat vanmorgen nog een tempe
ratuur van 15 a 16 gr. bezat. Deze buien drijven een emu het land binnen
om dan geleidelijk op te lossen. Zodoende valt er aan de kust m deze dagen
heel wat meer regen dan landinwaarts, hetgeen met enkele getallen kan
worden geïllustreerd: sedert Zondag was tot vanmorgen 7 uur in Den Kel
der 69 mm regen gevallen, d.i. slechts 12 mm minder dan de normale hoe
veelheid van de gehele maand October, terwijl in hetzelfde tijdvak in Eind
hoven 6 en in Zuid Limburg 8 mm viel.
Ook in de afgelopen 24 uur is de regen aan de kust weer zwaar geweest.
Op enkele plaatsen kwam hagel voor en bijna overal nam men daarbij
onweersverschijnselen waar. De aangevoerde lucht is dan ook zeer onstabiel.
Het 0 gr niveau bevond zich vanmorgen op 1900 m. Ter vergelijking diene,
dat men de vorige week tot boven de 4 km moest stijgen om beneden het
vriespunt te komen. Nu de depressie b|j IJsland zich handhaaft en de hoge
druk bij de Azoren, Spanje en Portugal eveneens, is er in het komende
etmaal weinig verandering in het buiige weertype te verwachten, waarbij
de ver van de kust gelegen plaatsen heel wat minder ongunstig weer hebben
dan in de kuststrook het geval is. Op de oceaan is een nieuwe depressie in
aantocht, die zich Zondagavond wel eens in ons land zou kunnen doen ge
voelen. Het echte najaarsweer is deze week dus wel flink begonnen.
