Ongerepte levensblijheid,
rrm
AKKERTJE
De nacht
24e October
DE WITTE PATERS ZESTIG JAAR
IN NEDERLAND
P^ADIO
DAE
wereld
ER WORDT HARD GEWERKT IN
EINDHOVEN
Éer* puriteinse kerk met een
puriteinse acoustiek
KUNTU NIET SLAPEN
Claes Compaen is
terecht
NIEUWE lotgevallen
RESA-HILVERSUM
De prentjes van Nelly Bodenheim
programma
Binnenstad ondergaat grote veranderingen
S 'tfnt
PAGINA 3
SATERDAG 22 OCTOBER 1949
Gedram om een monument der reformatie
r, t Ae Zuiderkerk in Amsterdams oude
edert enkele weken gen waarop zij zich in vele jaren
jnnenstad een belangL.heUgen. Vreemdelingen én ook veel
niet heeft kunnen bouwwerk slechts als een schilder-
^sterdammers ken toch reeds pittoreske Groenburgwal,
achtige bekroning h00gte van he tverval waarin dit prachtige
Weinigen waren P nbrekende architectuur-monument is geraakt.
en in zekere zin baa
SCHEVENINGSE LOGGER
MAAKT WATER
£&d;'23.oo
SCHIPHOL: HALVE DAG
JUN GLE-IN-HET-KLEIN
Êm.™ r.,'g
NEDERLANDSE VAKBONDS
LEIDERS NAAR DE V. S.
BABY-ZITTEN IN NIJMEGEN
IN TE LEVEREN BONNEN
MAANDAG: DAG DER VER.
NATIES
van
^'sT^gh";
f,irz-®?n45ShDr;HotcWb' m. comment.;
^5TPl8 30nr '2 Mahler; 18-14 Sp°-tnws'
GESLAAGD DANK ZIJ
goudhelers berecht
GEKNOEID MET GELDEN
VOOR MOBILISATIE SLACHT
OFFERS
neem een
INVENTARIS CRAILOO
ONDER DE HAMER
CRITIEK OP AMERIKAANSE
ATOOMPROGRAM
van de
door MARIE-LOUISE C AU F AT
Maar lg dZfdeuretwkeaerorpeenn
dÖJen?Neen; geen misplaatste sentimen-
(Wordt vervolgd.)
asswp
rirvnr rhpumatiGk. spit, ischias, hoofd- sn
zenuwpynem neemt dan geregeld TogaL
Togal verdrijft snel en afdoende die pij
nen en U siaapt weer rustig de gehele
nacht door. Togal baat waar andere mid
delen falen. Togal zuivert de nieren en is
onschadelijk voor hart en maag. Bij apo
theek en drogist f 0.83. f 2.08 en 7.94
„„1 van beteke-
De Zuiderkerk is v0°[e der speciaal
nis, omdat zij de eers eredienst in
voor de gereformc^J.en iSi Tot in het
Holland gebouvvde^cntiende eeuw bad
prille begin, der idoende ruimte gevon_
de reformatie aUge ijRoomse» kerken,
foalsndeeoude en Nieuwe Kerk en de
nude-Zljds kapel. Maar toen de tweede
■tleg van Amsterdam in het jaar 1601
waS voltooid en de Zuidelijke stads-
toegangen van de tegenwoordige Munt
naar de „Blaauwe Sluijs" over de Am-
gtel waren verplaatst, werden plannen
beraamd om in het nieuwe kwartier
egn gereformeerd kerkgebouw op te
trekken. Onder leiding van stadsbeeld
houwer Hendrick de Keyser werd de
bouw in 1603 begonnen en in 1611 kon
men de nieuwe geuzenkerk in gebruik
nemen. j
Het spreekt bijna vanzelf, dat de
bouwmeester zijn project niet geheel
heeft weten los te makèn van de
Roomse" modellen, die tot dusverre
ook de reformatie hadden gediend.
Vooral het uiterlijk van de in renais
sancestijl opgetrokken Zuiderkerk ver
toont sterke verwantschap met, haar
gothische voorgangsters. Er is eveneens
een hoog middenschip met lagere zij
beuken en dit langwerpige geheel wordt
aan Noord- en Zuid-zijde door een dub
bel transept doorsneden.
Het inwendige van het gebouw is
evenwel van een puriteins karakter. De
langwerpige hoofdvorm valt ternauwer
nood op, omdat de zijbeuken slechts
door dunne zuilen van het middenpad
gescheiden zijn. Het gebouw is daardoor
een ruimte-eenheid geworden, die even
typisch protestant is als de streng ma
thematische opzet van het grondplan.
De koele weloverwogen geproportion-
neerdheid van het interieur staat in
markante tegenstelling tot de spranke
lende opbouw van de toren, die nog
heden de desolate Jodenhoek domineert.
Strak is nog de vrijwel geheel in bak
steen opgetrokken onderbouw, maar
daarboven breekt een feestelijk spel van
zandsteen en hout los, dat alleen de
beeldhouwer tegen de achtergrond der
Hollandse luchten kan bedrijven,
Dit merkwaardige monument, waarin
traditie en vernieuwing, puriteinse ernst
en Roomse speelsheid, elkaar ontmoe
ten staat reeds jaren zonder bestem
ming te vervallen met zijn omgeving,
Maar het Wederopbouwplan, dat bij de
hoofdstedelijke gemeenteraad in*>eha
deling is, brengt nieuwe perspectieven
voor deze wijk en dus ook voor de
Zuiderkerk.
Want het nieuwe raadhuis wil men
hij de Blauwbrug, de rechtmatige op
volger van de vroegere „Blaauwe Sluijs"
aan de Amstel bouwen. Tal van verbe
teringen ten behoeve van de toekom
stige verkeersopleving in de Jodenbuurt
zijn geprojecteerd. Vanzelfsprekend valt
nu ook op de Zuiderkerk weer de aan
dacht.
Een initiatief-comité meent dat het
gebouw zeer geschikt zal blijken als
gehoorzaal voor culturele gebeurtenis
sen. Om deze opvatting te stijven werd
enkele weken geleden een proefconcei
de Zuiderkerk gehouden dat haar
acoustische kwaliteiten moest aanto
nen. Deze blijken groot, bijna te groot.
Want de accoustiek is zo mogelijk nog
meer puriteins dan het interieur zelf.
Onbarmhartig wordt elke muzikale fout
in de Zuiderkerk afgestraft, zodat
slechts uitvoeringen, die op zeer hoog
neil staan, op de clementie van Hen
drick de Keyser's schepping mogen
rekenen.
Vocale muziek evenwel en voordracht
raken nog te zeer in de eigen echo ver
strikt, welk bezwaar waarschijnlijk
slechts met kostbare middelen zou kun
nen worden opgeheven.
Intussen schijnt ook de gemeentelijke
overheid plannen met de Zuiderkei k
te hebben, eisen studenten-organisaties
haar op voor plechtige bijeenkomsten
en ziet de vereniging „Hendrick de
Keyser" met stijgende gerustheid toe.
Want al deze belangstelling zal zich ten
slotte wel moeten kristalliseren m een
restauratie en een betere toekomst voor
het oude cultuurmonument in de Joden
wijk. A' v' R'
De ongerustheid, waarin men langza
merhand was gaan verkeren ten opzichte
van de Rotterdamse kustvaarder „Claes
Compaen" is gistermiddag plotseling ge
weken. Er kwam toen namelijk telegra
fisch bericht binnen, dat het schip veilig
de haven van Great Yarmouth was bin
nengelopen.
De storm had het schip, dat op weg was
naar Zaandam, dus wel ver uit de koers
geslagen, en de bemaiyiing zal een ang
stige tijd hebben gehad. De „Claes Com
paen" heeft zich echter blijkbaar goed
gehouden en alleen van de deklading ge
zaagd hout ging 'n gedeelte verloren. Ver
wacht werd, dat de kapitein, nadat enige
lichte machineschade zou zijn hersteld,
vanmorgen bij het eerste tij zee zou
kiezen om de Noordzee opnieuw over
te steken.
(Van een speciale medewerker.)
Ter ere van de vijfenzeventig-jarige
illustratrice van kinderboeken, Neliy
Bodenheim, wordt in het Stedelijk
Museum te Amsterdam een uitgebreide
tentoonstelling van haar werken ge
houden. Het zou èn van slechte smaak
èn van wanbegrip getuigen aan deze
expositie woorden te wijden, die ook
maar in de verste verte met zwaar
wichtigheid van doen hebbenWant
van haar jeugd tot op hoge leeftijd is
Nelly Bodenheim het speelse meisje
gebleven, dat met open ogen en een
groot plezier de dingen om zich heen
opnam en bijna ieder detail als een
verrassing onderging.
Op 24 October zal het precies zestig
jaar geleden zijn, dat de Witte Paters
(„Missionarissen van Algiers", zoals ze
toen heetten) hun intrek namen in het
voormalige bisschopspaleis van monseig
neur Zwijsen te Haaren. De toenmalige
Bisschop van Den Bosch, Mgr. Godschalk,
had Huize Gerra met een sympathieke
geste afgestaan aan Kardinaal Lavigerie,
die zijn jonge Sociëteit ook in Nederland
wilde overplanten teneinde haar bloe:
te bevorderen door Hollandse sympathie
en Hollandse roepingen. Zijn verwachting
een werden overtroffen. Groot was he
medeleven, dat de Witte Paters ondervon
den van de zijde der Bossche geestelijk
heid, die hen met raad en daad bijstond.
Niet minder groot was ze van de kan
van de Oudenbossche Broeders, die op
eigen kosten een maandblad re
en uitgaven ten bate van de Missionaris
sen van Afrika.
Overal in den lande werden ze me_
open armen ontvangen en reeds In 1892
konden zij een klooster bouwen, waat
aanvankelijk het postulaat en later het
philosophicum werd ondergebracht. De
roepingen werden talrijker naarmate de
Witte Paters meer bekendheid kregen en
In 1926 konden zij een eigen klein-se
minarie openen, waar hun studenten een
aangepaste vorming ontvingen. In 1937
betrokken zij hun nieuw Scholastikaat en
Noviciaat in 's-Heerenberg (Gld.). In
1947 installeerden zij een tweede pro
cure in Den Haag en in 1949 kochten zü
het landgoed de „Spaarnberg te Sant-
poort aan waar een tweede klein semi
narie zal worden ondergebracht, zodat
momenteel de Witte Paters zes huizen
in Nederland bezitten. De Nederlands»
Provincie werd in 1943 canoniek opge-
rlDe eerste Nederlandse Witte Paters
waren allen of groot-seminaristen van
Haaren, Hoeven en Warmond, of wereld-
hCtinddePsSeit der Witte Paters
307 Nederlandse Paters en 131 Ned. Broe-
'ders, terwijl het aantal studenten der
beide seminaries 337 bedraagt.
Zes Nederlanders bekleden de b}S'
schoppelijke waardigheid. De Nestor de'
in leven zijnde Nederlanders is de 92-
jarige Mgr. Jos Sweens, die in 1889 als
kapelaan te Vught zijn intrede deed bij
de Witte Paters- De Nederlandse Provincie
heeft geen eigen missiegebied doch zendt
haar missionarissen naar alle Afrikaan
se vicariaten, waar de Witte Paters
werkzaam zijn. Om deze reden wordt het
groot seminarie te 's-Heerenberg interna
tionaal gehouden, wat overigens ook het
geval is met de andere Scholastikaten van
de Witte Paters.
De logger Scheveningen 75, schipper
Voortman van de reederij C. Groene-
velt, heeft Donderdag assistentie moeten
inroepen,Het schip maakte water, door
dat de buitenboordkraan sprong. Het is
op sleeptouw genomen door de bcneve-
ningen 3 (Cornells Groenevelt) van de
zelfde rederij.
Men hoopt het behouden binnen e
kunnen brengen- 't Schip was vanavond
omstreeks acht uur ongeveer honderd
mijl ten noorden van Scheveningen. De
toestand was °nveranderdng?b^ïfnhoot
deelt de rederij mede. De sleepboot
„Stortemelk" van de rederij Doeksen op
Terschelling bevindt zic-h in de nabijheid-
«ONDAG 23 OCTOBER
?r,17 ^SuM II (416 M.) 8.00 NCRV, 9.30
k?? UtOR 18 30 NCRV, 19.45-24.00 KRO
8-00 Nleu^.w.l»">kram.., 9.15 Zang; 9.30
flieuws, 9.45 Gram 0 55 Hoogmis; 11.30
12 35 cSatner°rk. en solist; 12.15 Apo-
lo«>e' ZonnewiS:'. 12.40 Amusements™^;
12.55 194c 1300 Nieuws, 13.20 Om-
v°e<mroep°rk'Vh0e°t Boek der boeken";
i4'°2 TUscussie: 15-3o MVole): 14 25 snuften
15.°0 2'„„rtage; i8 „„Mannenkoor en solisten
16.05 Re[8 15 Ziekenen Missielof; 17.00 Jeugd
dienst: 1' 19.15 Btjwjst; 18.30 Orgel; 190°
Kamerko" Jlg 52 B bï21nS; ig 30 Nieuws;
19.45 Act" 9012 Gevar. £-SDr" 20-05 De ge.'
»uws: 23 i° .Sf-; 22.45 Avond-
„Zorg voor 60 emmers water, 20 pond
vlees, 200 kilo gemengde groenten
2 balen hooi" seinde gezagvoerder Verhey
van de K.L-M. gisteren, van zijn toestel
uit naar de stationsdienst op Schiphol.
Het was enkele uren voor dat zijn vlieg
tuig. dat op weg was van Calcutta naar
Nederland, hier zou landen. Voor welke
passagiers dit alles bestemd was, bleek
toen het vliegtuig aan de grond was en
de deur open ging: Niet minder dan 400
apen, drie tijgers, een cobra van 17 voet
lengte, vier luipaarden drie panters en
tenslotte vier olifanten, staken hun re
spectieve neuzen in de frisse lucht
Dit deed ook de enige passagier, miss
Géneviève Cuprijs, biologe, dierenlief-
hebster en specialiste in het vervoer van
alle denkbare soorten jungle-dieren. Miss
Cuprijs. die uit Amerika afkomstig is, was
17 uur achtereen in touw geweest om de
haar toevertrouwde dieren te voederen
en toe te spreken'.
Gisteravond is de vliegende dierenark
weer vertrokken met bestemming New
York. vanwaar de apen voor een deel
zullen verhuizen naar verschillende Ame
rikaanse klinieken om te worden geof
ferd aan de studie ter genezing van kin
derziekten. De andere dieren zullen wor
den toevertrouwd aan de zorgen van hun
oppassers in verschillende dierentuinen.
En Miss Cuprijs. die tijdens haar vluch'
ergens in de wolken boven Bagdad 25
jaar is geworden zal niéuwe plannen ma
ken voor een Volgende dierenvracht uit de
jungle-
Haar typisch vrouwelijke aandacht
richtte zich aanvankelijk op de voor
werpen om zich heen. De burgerlijke
en naar onze begrippen dikwijls lelijke
levensattributen, die nu reeds lang heb
ben afgedaan, meubileren haar eerste
illustraties in „Handje Plak' en „Het
regent het zegent". Maar zij verwerkt
waaiers, spiegeltafels, huifkarren en
oude dienstmaagden op een originele
wijze in haar silhouétten, die meer ziin
dan enkel illustraties van baker- en
kinderrijmpjes.
De schaarse en schijnbaar onsamen
hangende gedachten er uit weet zij in
haar tekeningen heel inventief aaneen
te rijgen. Hoeveel plezierigs is er in het
tafereeltje waarop een koe uit de sloot
wordt getrokken en mannetjes al naar
stig met een draagbaar komen aan-
En wordt het sobere versje:
„Juffrouw, wil je met mij verkeren,
Dan zal ik je de polka leren.
Neen mijnheer, ik dank u zeer
De polka is geen mode meer
lopen. Er is alle genoeglijkheid van
bekijks bij een ongeluk, de baas spreekt
de drenkeling bemoedigend toe, anderen
werpen touwen naar elkaar en een
moeder sleept haar kroost mee achter
de baar naar de plaats des onheils.
niet een compleet verhaaltje in de
zwart-wit tekening van de juffrouw op
het tabouret je, die met een sierlijk
gebaar van haar linkerhand (de rechter
houdt een grote waaier) het voorstel
van de stramme jonkman afwijst?
gen. hoofs en sierlijk wordt gedanst,
gefeest en gemusiceerd in pruikstaarten
en hoepelrokken. En zelfs de honden
janken of dansen mee.
Aan de dieren heeft deze tekenares
trouwens haar genoegen gehad. In
„Twaalf sprookjes en rijmpjes" leeft zu
geheel haar vindingrijkheid uit op mug-
gen, mieren en andere insecten, die op
de meest geloofwaardige wijze, eigen
lijk als kinderen, grote-mensendingen
doen. Het sfeertje door de wazige kleu
rentekening opgeroepen, is evenwel zo
subtiel sprookjesachtig, dat geen enkele
reproductie het wezenlijke van deze
illustraties vermag weer te geven.
Ook de kleuren-drukken uit „Waarom
en Waardoor" zijn slechts een zwakke
weergave van de originelen, hier ten
toongesteld. Welk een gezellige intimi
teit heerst er in het kleine estaminetje
van de mus, waar de merel en een
wielewaal hun biertje drinken. Bij
iedere tekening valt weer de gevatheid
op waarmee van de vorm der diertjes
gebruik is gemaakt om een menselijk
karakter te tekenen. In „een vruchten
mandje" worden zelfs de vruchten
bezielde wezens, die hun trots en hun
bescheidenheid, hun verslagenheid en
angsten kennen. Vooral de benauwdheid
waarmee de kers wacht op de volgende
pik van de spreeuw is deerniswekkend.
Al deze geestige vondsten, het sub
tiele samenspel tussen kleur, lijn en
situatie, heeft Nelly Bodenheim ten
beste gegeven voor kinderen. Maar zij
gaat daarbij niet neerbuigend op de
hurken zitten en onthaalt kinderen niet
al te veel zoetigheid. Heel haar
Minder huiselijk, maar meer aan de
Biedermeyer-romantiek verwant, zijn
de rijke silhouetjes uit „A B C". Nelly
Bodenheim heeft zich kennelijk eerst
losgemaakt uit de besloten sfeer der
eigen herinnering, haar bonte dromen
hebben een grotere actie-radius gekre-
op
esprit en voorstellingsvermogen kon zij
laten gaan en haar speelse invallen
bijna ongecorrigeerd vastleggen omdat
zij zelf kinderlijk is gebleven tot op
haar hoge leeftijd. Voor volwassenen
is het een vreugde te zien, hoe ongerept
een levensblijheid kan blijven bloeien.
15~-Z4.oo Radio Philh,
or\r veRSUM 1 <301,5 M) s on
HiuVEK IKOH> 12 00 AVroo Vara. 10.00
VPRO. 1kA, 20.00—24.00 AVRO 00 VPRO,
17« 00 Nieuws; 8.15 Gram 8.:i0 v
ik Kinderkoor en orgel; fl.io s'n„„. tu,n!
verzoekprogr.; 9.45 Causerie; lo.oo v915
art- 10 30 Prot. kerkdienst; 12.00 m-Y' a-
^ngvèreniging; 12.30 V. d. Jeugd;
V 13.00 Nieuws; 13.20 Lichte muziek; 13 g?
tó'en afrekenen, heren"; 14.00 Gram.; H0g
Ü„ekbespr.; 14.30 Kamerork.; 15.45 Film_
aatje; 16.00 Dansmuziek; 16.30 Sportrevue;
Pi 00 Causerie; 17.20 Causerie en declamatie;
v 30 Dameskoor; 17.50 „Ome Keesje"; 18.05
l''0rt; 18.15 Nieuws; 18.30 Ned. Strijdkr.; 19.00
„odiolympus; 19.30 Populaire muziek; 20.00
5jeuws; 20.05 Actual.; 20.15 Strijkork.; 20.45
JLvar. progr.; 21.15 Cello en piano; 21.55
jjoorspel; 22.25 Gevar. muziek; 23.00 Nieuws;
£j,15 Dansmuziek; 23.35—24.00 Gram.
Radio-distributie III: 8.00 VI. Br.; nws.; 8.05
orgel- en piano-duetten; 8.30 weerber.; 8.32
verz. pr.; 9.00 VI. Br.: nws.; 9.15 gram.; 9.20
gespr. aperitif; 9.30 gram.; 9.40 gev. muz.;
10.00 dlv.; 10.15 Eng. H. S.: gram.; 11.15 VI.
Br.: vrol. muz.; 11.45 radiojourn.; 12.00 VI.
liederen; 12.15 ace. ork.; 12.30 weerber.; 12.32
VI. llderen; 12.45 ace. ork.; 13.00 nws.; 13.15
„The Kilima Hawailans"; 13.30 v. d. sold.;
14 00 opera- en belcanto conc.; 15.30 ork.
muz - 16 00 Eng. L. P.: verz. pr.; 17.00 Koot
wijk-' Batavia; 18.00 Eng. L. P.: „Riders of the
range"; 18^30 „Ignorance is bliss- -no an
Br.; nws.; 19.30 bonte JZondagav,
dracRt. 16.45 Causerie over muziek, 17.30 V
rt nadvinders, 17.45 Rijk over zee, 18.10
Nieuws 18.15 Causerie over de dag van d«
Var Naties, 18.30 Ned. Strijdkr., 19.00 V. d.
ttnrieren 19.05 Filmkrant, 19.30 Causerie over
kinderen, lav ubriek, 20 00 Nieuws,
™pianbduo 20.35 Gev. progr., 23.00 Nws.
2» 1524 00 Gram.
HADIODISTRIBUTffi III: TOO VI Br.:
nws. 7.05 gram. 7.30 Kron. .w 8^ g Q5
gram. 8-00 nws. 8.05 |ran Tudor
gram. 10.00 Eng. L.V.. Stanl« n Q0
(org.) 10-30 Eng. H.S.. 11 30
Eng. Hb.: „The Masqueraders D-
NWDR: gram- 12.00 VI. Br.: ork. v. M
lachrino. 12.30 weer- en landb- bei. 1
zang. 13.00 nws. 13.10 Eng. H.S.: „Those
were the days". 14-00 Fr- Br.: Werken
Handel. 15.00 Eng. L.P.: David Java en
ork. 15.30 Roy Wallis en ork. 16.00 Eng.
H.S-: Monia Liter Trio- 16.30 gram. 17.00
Kootwijk: Batavia. 18.00 Fr- Br.: v. d.
cold 18.30 VI. Br.: v. d- sold- 19.00 nws.
ia 21) gram. 19-50 Fr. Br.: act. 20.00 VI-
ij„mr kamerork. 21.00 act. 21.15 op het
ni'ksbal' 22.00 nws. 22.15 verz. pr- 22.55
nws23.00 div.
radTODISTRIBUTIE IV: 7.00 Eng.
RADIO gram. 7.50 „Lift up your
H.S.: nws. 7 «r s.ÖÖ Fr. Br. nws. 8.10
hearts 7-^ p.; nws> 9.10 verz. pr.
10 nn a-' mfo Eng. L. P:: „Song of Sor-
rent d »n rbC Schots orkest 13.15 Vic-
to? 12 Bfd no div. 15.00 Kalundborg:
Strifke^Sto1v Ove Paters. 15 45 NWDR:
?6aon0rk' William Gi|ilKamemu^h mo
Burns on sextrR 'ia 15 Ralph Elman en
BoheemTe®esxt1e8t 4518Hoorsp. 19-00 Fr Br-:
omr. ork. 1930 Fn0 l P °1 the
form". 20.00 Gafa cone- (huton Girls
Choir) e.a. 20.45 Fr Br: Lyrische muz.
21.15 Eng. L.P.; Ladies Night"- 22-00
nws. 22.15 „Topic for to-night22.20 Nat
Temple en ork. 23.00 voordr. JJ.io Het
Spa ork- 23-56 nws.
Een wijs man heeft eens gezegd: „Praten
is slechts tijdverlies".
Dat zal heus niet zo lang meer duren.
Onze volksvertegenwoordigers lezen te
genwoordig hun redevoeringen al voor en
weldra zullen zij ze door middel van eer;
microgramofoon laten voorlezen.
Humoristen die geen woord kunnen
zeggen zonder een microfoon vlak voor
hun mond. zullen het nieuwe apparaat
van harte toejuichen. Ze hoeven dan he
lemaal niet meer persoonlijk op te tre
den.
Wat de gewone gesprekken betreft, die
kunnen gemakkelijk des morgens vroeg
worden opgenomen en afgedraaid door
middel van 'n kleine radio-microgramo-
foon in zakformaat, welke in de hoed
verborgen zit- Dat zal tevens de steen en
been klagende hoedenfabrikanten weer in
het zadel helpen.
Er gaat niets boven de moderne weten
schap en tenslotte leven we niet langer
in de Middeleeuwen.
Het ligt in de bedoeling, dat door ver
tegenwoordigers der drie vakcentralen in
ons land, een studiereis wordt gemaakt
naar de Ver- Staten. De uitnodiging hier
toe is uitgegaan van de E.CA..-missie, die
een voorstel in deze zin aan Washington
heeft voorgelegd.
Vertegenwoordigers van de Katholieke
Arbeiders Beweging het Christelijk Na
tionaal Vakverbond' en het Nederlands
Vakverbond zo-uden aan deze studiereis
deelnemen. Van de zijde van de K A.B.
zijn aangewezen de heren F. Brussel, A.
van Lijf, J. Palmen en J- van Eijbergen.
Gisteren is het begonnen. Nijmeegse
meisjes-studenten gaan des avonds de
kinderen oppassen, als pa en moe uit
moeten. Het is de nieuwste afdeling
van het bureau voor werkende studen
ten en ze begint, met zes meisjes. Maar
als het opneemt gaan de heren van Ca-
rolus Magnus ook meedoen. Men gaat
er reclame voor maken ook. Bij de bio
scoop-advertenties in de plaatselijke
pers zullen binnenkort plaatjes verschij
nen van de baby-sitting om er de aan
dacht op te vestigen.
Wat de kosten betreft, bij het vast
stellen daarvan heeft men zijn lesje ge
had aan Amsterdam. Daar berekende
men een vast tarief van f 2.50, en het
gevolg was, dat de kinderwacht so™
duurde tot 5 of 6 uur des morgens. Het
kostte immers toch maar een rijksdaal
der. Daarom betaalt men in Nijmegen
per uur. „Tata"-zeggen tegen de aller
kleinsten als die wakker worden en z-.
nodig een streng gezicht zetten tegen de
groteren is in de prijs inbegrepen. Maar
voor het overige brengen de dames haar
studieboeken mee; vuile vaten en ka-
potte sokken blijven dus onaangeroerd,
al zijn de wachteressen daartegenover
v/eer niet bang zuigfles of luier te han
teren.
Vlees: 342 VI. 362 VI., B. Vlees, C
Vlees rtsb. a.s. moeders (3 rts.); B Vlees
U rts.); 341 VI., 343 VI., 361 VI., 363 VI.
Rts. to. H 51, (1 rts.) Afgifte ontvangstbe
wijs M. D. 242—09 met vleeszegels.
Coupures X 427, X 436, C 1137, C
1138, C 1135, C 1136. Afgifte ontvangst
bewijs MD 242—10 met vleeszegels.
In te leveren door detaillisten in
het tijdvak: 23 Oct. t.in. 5 Nov.
Koffie: 347 Algem., rtsb. H 16 rts
Afgifte coupure C 1132.
Kaas: 346 Alg. 352 algem. E kaas (2
rts.) 354 alg. rts. bonnen H 36 (1 rts.)
Afgifte coupure C 1133.
Vleeswaren: Dezelfde bonnen als voor
vlees. Afgifte coupures C 1136 en C 1136.
Op Maandag 24 October is het de „Dag
der Verenigde Naties". Op die dag zal
het vierjarig bestaan van de Ver. Naties
worden herdacht. In Nederland is de
herdenking voorbereid door de Ver. voor
internationale rechtsorde en de Neo. in
lichtingendienst voor de Ver. Naties. Er
staan radiotoespraken en bijeenkomsten
op het programma terwijl de minister
van O K en W. de hoofden van alle mid
delbare- voorbereidend hogere, indus
trie- kweek en Uloscholen verzocht heeft
in het lesrooster aan het werk der er.
Naties aandacht te schenken
Minister Stikker zal Maandagavond van
kwart over acht tot half nefea ovfr H"'
versum I een radiotoespraak houden
(Van onze correspondent)
Op de Demer te Eindhoven eens de
drukste winkelstraat van de lichtstad, die
echter op St. Nicolaasdag 1942 door een
bombardement op enkele panden na ge
heel werd verwoest, wordt weer ge
bouwd. Dezer dagen zijn er de borden
verrezen, waarop een der grote tuod?"
huizen, die vroeger hier hun domicilie
hadden, zijn bouwplannen aankondigt en
inmiddels is men reeds met de werk
zaamheden begonnen. Enkele andere fir
ma's wachten nog slechts op de vergun
ning om eveneens tot nieuwbouw over
te gaan. Het zal een geheel andere De
mer zijn, waarop deze panden komen te
staan. Verbreed en rechtgetrokken zal
het een straat worden, die het toekom
stige aanschijn van Eindhoven's binnen
stad waardig is. Er wordt reeds enkele
maanden druk gewerkt aan de aanleg
van deze nieuwe straat, die trompetvor-
mig in de Rechtestraat zal uitmonden.
In verband hiermede zulle:, de nog be
staande vier Demerpanden t.z.t. moeten
worden afgebroken, zoals trouwens ook
het geval is met de vleugel van het Phi
lips hoofdkantoor, die eer. andere nieuwe
straat, de verlegde Emmasmgel in d
weg staat. De oude (thans nog bestaande)
Emmasingel. die parallel Loopt met de
oude Demer. zal straks binnen het Phi
lips bedrijfscomplex komen te
Ook met de aanleg van de nieuwe Emma-
de ivoor-tandpasta
Doet Uw tanden
glanzen als Ivoor.
19.00 VI.
21.45 act.
Ï2.00 nws.'! 22.14 lichte muz.; 23.00 nws.; 23.0S
gram.
Radio-aistrlliutle IV: 8 Eng' .Ij' pi^ere
O* rlJ, ,i11 10.00 „way gram.;
>2 0iTvragP': M0Unprln a« K0b
i3-30nO"« en orlen:, 13'00 ve„c BBC symph.
ï\r^0Koor en 5:°»E"gLf|;:; voetbalrep.:
Vil pws a Amato en ork.; 23.30 gram..
er VFR^m.NDAG 24 OCTOBER
11 (416 m.) 7.00-24.00 NCRV.
7,8® 9 3o m "Ws, 8.10 Sport, 9.15 V. d. zie-
kc?A Gram m st„ 9.35 Familiecompetitie
l" Be-ork "i, Morgendienst. 11.00 Resi-
de" 12 jn V;-20 Voordracht, 11.40 Zang en
P18„n Nieuws v??" 12 33 Populaire muziek,
l3 nn Schoolr' rti 5 Orkestconc., 13.50 Gram.,
H'rüten 15 »n A°' 14'35 Granl" 15'00 Koor en
2° m 17 nri't. arTi„ 16.00 Bijbellezing, 16.45
V. de kinderen, 17.15 Orgel, 17.45
^kbeiir 18'20 Sport, 18.30 Gram., 18.45
Cr, 19'00 Nieuws, 19.15 Engelse les,
l9'3? m" 18.40 Radiokrant. 20.00 nieuws.
i', 2tU5 Omroepork. en soliste, 21.00
2'.4° Vocaal kwartet. 22.10 Gram.,
g248 _AVon do verdenking 23.00 Nieuws. 23.15
^24.ou Gram.
HILVERSUM J (3Q1 c m 7.0O24.00 AVRO.
7.00 Nieuws, 7.15 Ochtendgym., 7.30 Ochtend
blad, «f) Nieuws, 815 Ochtendblad. 8.40
Gram.. 8.55 v. de vrouw, 9.00 Gram., 10.00
morgenwijding, 1015 Gram., u.00 Causerie,
,1.15 Canllonspel, orgel en fluit, 12.00 Amu
sementsmuziek 12.33 „In 't spionnetje", 12^38
Piano, i'ioo Nieuws, 13.15 Promenade ork.,
14.00 „Wat gaat er om in de wereld?". 14.20
ZanS en piano, 14,40 „Het leren zien en waar
deren van kunst", causerie. 14.50 Pianoconc.
is.15 Gevar. progr., ïg.oo Gram., 16.35 Voor-
(Bekende Schriftelijke Cursus)-
Vraagt ons prospectus:
Bedrijfsadministratie - Praktijk
Boekhouden - Handelscorresp. (F.D.E.SP.)
9. En het werd avond en nacht nn nog
zat Karei op zijn torenkamertje. De
maan was helemaal rond en Karei
naar haar, omdat hij toch mets anae
te doen had. Wat zag hij daar opeen,
tegen de liohte maanschijf? Was cm
het mannetje uit de maan? Ja, het vloog
op een bezemsteel voor de maan op en
neer Ik droom zeker", zei Karei. Nu
werd dat maanmannetje nog groter ook-
Het kwam op het oude landgoed at
Nee maar", riep Karei uit. „Dat w
mijn oude vriend Signor Gabriel. Hu
heeft zijn bolhoedje op". En het was zo-
Signor Gabriël vloog' doodkalm in de
omgeving rond op een bezemsteel. Hij
had er geen flauw vermoeden van, dat
Karei Kwiek, die hij aan het zoeken
was, zo dicht in de buurt naar hem
stond te kijken. Hij ging alleen maar
eens het landgoed bezichtigen dat daar
zo mooi onder hem in het maanlicht
lag. Karei deed het raam open- Er waren
geen tralies voor. Julius Caesar wist
toch wel, dat Karei niet ontsnappen kon-
Dan zou hij wel tien meter omlaag
moeten springen en daarbij had Julius
een schildwacht gezet op de balustrade
onder het raam van de torenkamer Die
schildwacht zag Karei staan. Zyn hoofd
kwam juist boven de houten venster
taXult „Wacht", zei Karei. Hij nam
een grote lege bloempot, die op een
tafel tie stond en zette die onderste boven
nn het hoofd van de schildwacht. Die
merkte daar echter niets van, want
„„ai» alle wachters in Falderalia stond
bok hii te slapen. In ieder geval kan hij
nu niets meer zien. dacht Karei tevre
den.
Met de berechting van twee horloge
makers door de Dordtse ^.^^'jLdeel-
term ddag heeft zich het laatje
te afgespeeld van een zaak, de bekend
staat als de SUedrechtse goudstaaf
affaire- De verdachten, A. t
drecht en G. A- B. uit Leerdam moesten
zich verantwoorden omdat z«
hadden getrokken uit de va[kooPk^.
een staaf goud, die van diefstal afkom
stig was. A. B. had des-uds de staaf
goud gekocht van H-, die mm oor.
de Rotterdamse rechtbank is vero
deeld. G. A. B. had zun bemiddeling
verleend om de b8ar. ®ou 7iir, broer
geven aan A-, een relatie van UI
Beide verdachten hadden 1
kregen van O-, maar later, toe -er
staaf had verkocht, hadden zij
nog 12.500,— gekregen. A. B-, dienei
eerst voor de groene tafel m0es4 haaldé
beweerde niets meer van de b
winst over te hebben Een re-c-he <7
van de Rotterdamse politie vertee
echter, dat A. B. ƒ7000,- verbru kt
had, maar dat er nog minstens b
zoek waren. Hij achtte het me
schijnlijk, dat ook dit geld opgegaan
was.
Uit het verhoor van de tweede ver
dachte bleek, dat hij de politie direct,
nadat de zaak aan het licht was geko
men, 6000,— had overhandigd. De rest
zou hij in de rivier de Linge hebben
geworpen- Toch had hij in totaal 13-5UU
aan de politie overgedragen- Hij haa
namelijk een groot bedrag aan geld van
zijn familie geleend.
De Officier van Justitie ejste tegen
A. B. 8 maanden voorwaardelijk met
de voorwaarde binnen 2 jaar 13.5UU,
in de Staatskas terug te storten.
Tegen G. A. B- eiste hij eveneens
8 maanden voorwaardelijk en een boete
van 2000,
singel is men inmiddels begonnen en
men verwacht, dat deze straat begin 1950
gereed zal zijn, al zal zij dan voorlopig
op de Philips kantoorvleugel doodlopen.
Het wederopbouwplan i O" dt ten nauw
ste verband met het spoorwegplan en zij
worden dan ook gelijktijdig ten uitvoer
gelegd. Het ergerlijke probleem van da
Woenselse overweg is nog steeds met uit
de (Eindhovense) wereld geholpen, maar
er begint nu toch schot in de uitvoering
van het spoorwegplan te komen. Het
hoogspoor heeft een opschuiving van het
emplacement met honderd meter en een
verhoging ervan met enkele meters nood
zakelijk gemaakt. Men is thans zover, dat
de Innen naar Maastricht en Venlo een
stuk noordelijker zijn komen te liggen.
Andere nieuwe lijnen komen op plaatsen
waar zich thans nog tractie-inrichtmgen
bevinden.
Voor de tweede fase staat de bouw van
een locomotievenloods kolenpark en an
dere inrichtingen op het programma,
waarna nieuwe rangeer- en goederen-
lijnen kunnen worden gelegd Vervolgens
komen de perrons aan de beurt, die on
derling «en met het stationsgebouw door
een tunnel zullen zijn verbonden. Deze
tunnel alsmede een bagagetunnel, wordt
volgend jaar aanbesteed. Het moment,
dat de nieuwe perrons in gebruik zul*eh
worden genomen, valt samen met ne
gereed komen van de hoge spoorbaan uit
het Noorden, d.i. uit de richting Den
Bosch.
Zoals bekend, is men reeds met de
bouw van een van de acht tunnels, die
onder dit hoogspoor zullen komen, be
gonnen. De bouw van twee andere tun
nels zal volgend jaar worden aanbesteed.
Op last van de officier van justitie te
Leeuwarden werd op 4 October beslag
gelegd op de boekhouding van de „Bond
..MM -vs aU 1 r-r, +4 A 1 411 13^ Ol7 (3 j h 11 Tl Tl P Cl 3
van mobilisatie-invaliden en hunne ®a-
bestaanden", en van de stichting „De
Nederlandse soldaat", beide gevestigd
ten huize van P. de B. te Drachten.
Het vermoeden bestond, dat met de
gelden uit beide genoemde instellingen
door leden en andere toevertrouwden
op niet verantwoorde wijze werd omge
sprongen. De in beslag genomen boeken
werden onderzocht. De boekhouding
bleek chaotisch te zijn- Daar verder
bleek, dat De B. twee luxe-auto's en
twee zgn. kampeerwagens tot zijn be
schikking had, werden op 15 October
De B. en zijn jeugdige boekhouder ge
arresteerd.
Ook op de tweede dag van de alge
mene uitverkoop der inventaris van het
voormalige delinquentenkamp Crailoo
was de belangstelling groot, al was zij
niet zo overweldigend als op de eerste
dag. Ofschoon er thans hoofdzakelijk
kooplui waren, woonden ook verschei
dene „oud-bewoners" van het kamp, de
veiling van het begin tot einde bij-
Een van Amerika's vooraanstaande
atoomgeleerden, dr. Harold Urey, heeft
het Amerikaanse atoomprogram ..inef
ficiënt en nutteloos" genoemd. Hij acht
het waarschijnlijk, dat Rusland zijn ach
terstand op de V S- in de atoombomrace
in twee jaar inhaalt_
taliteit, m bet meisje te
Zonder zich verder om n
bekommeren. Smg ^J ild was begon zij
Toen Louise uitgehuild was,
over haar toestand na te d L an
merkte nu ook, dat Jean de mantel van
mevrouw meegenomen had. Waa -
hij dat gedaan hebben? En waar°* h u
hij haar in haar kamer opgesloten
Ze begreep er niets van. Langzamerhand
begon er woede bij haar op te komen.
Ze wierp zich tegen de deur en rukte
aan de .knop, maar het gaf niets. Als een
gekooide tijger liép zij in haar kamer op
en neer, tot zij zich tenslotte uitgeput
op haar bed liet vallen.
Morgen zou hij alles uitleggen!Hoe
zou zjj morgenochtend bij mevrouw moe
ten komen? Wilde hij haar gevangen hou
den? Ze verwenste haar verliefdheid, die
haar in deze moeilijke positie gebracht
had Ze verwenste alle mannen....
Toen sliep ze ongemerkt in.
7e werk wakker door een geruis. Het
was nog niet geheel licht. In de geopende
rtanr stond de concierge.
Goeden morgen, Louise, lachte zij:
Monsieur Jean heeft mij gezegd, je de
sleutel te geven. Hij zei, dat hu een grapje
had uitgehaald.
Louise had de oude Chabrier nog nooit
in zo'n goede stemming gezien.
Ze heeft zeker een goede fooi gehad,
dacht ze.
Het was zeven uur. Ze stond op en ging
*teh aankleden. Plotseling dacht ze weer
aan de mantel,
Als madame nu maar niet zelf op-
dacht ze met schrik. Waarom had
Jean haar de vorige avond zo vreemd
aangekeken? Bloedvlekken!Een plot
selinge angst snoerde haar keel dicht.
Ze ging naar beneden. Voor de spiegel
zette ze haar mutsje 0p
Wat zie ik er uit, dacht ze- Alsof ik
zwaar ziek geweest ben!
Daar belde mevrouw. Ze scheen in
een opperbeste stemming te zijn.
Louise, wil je meneers kamer in
orde maken? Ik verwacht hem vandaag
of morgen thuis.
Goed, mevrouw.
Tegen een uur rinkelde de telefoon,
Louise werd bleek. Een angstig voorge
voel bekroop ha*
Louise, waarom luister je met
Ja mevrouw, ik ga al.
Ze herkende Jean's stem in de hoorn.
Wie is daar?, vroeg madame, toen
Louise haar de hoorn niet overhandigde.
Voor mij, mevrouw.... een vrien
din. stamelde Louise verward. Ze was
zo opgewonden en zenuwachtig, dat ze.
Jean bijna niet verstaan kon.
Ik moet je beslist spreken. Kom
om half drie op de Place des Ternes
daar zal ik op je wachten, begrepen?
Ja, maar....
Geen ge-maar
Ik moet het toch eerst aan mevrouw
vragen?
Als je niet komt, zie je me nooit
weer terug
Met deze woorden werd de verbinding
verbroken.
Mevrouw Roseray stemde bereidwillig
toe.
Je kunt gaan, als het zo gewichtig
is, maar blijf niet te lang weg.
Tien minuten vóór de afgesproken tijd
was Louise op de Place des Ternes; Jean
was er al. Hij glimlachte, toen hij vroeg:
- Engoed geslapen?
Zul je nu eerst eens uitleggen
Je zult het vlug genoeg weten.
Hij riep een taxi en fluisterde de
chauffeur een adres toe. Wat deed hij
weer vreemdLouise was weer bang
voor hem en durfde niets t.e vragen
Plotseling zei hij:
Weet j<f. dat mevrouw Roseray er
van verdacht wordt Anna' Smilowska
vermoord te hebben?
Onmogelijkriep het meisje uit.
Toch is het zo. Jij zult nog" enige
inlichtingen moeten geven, om onze in
formaties te completeren.
Moet ik.... Wie ben jij eigenlijk?
Wat wil je van me?
Ik wil niets meer van je. Je kunt
aan de bevoegde instanties vertellen,
wat je er van weet
Eindelijk begon Louise een licht op te
gaan. Ze keek hem woedend aan.
Waar breng je me heen? vroeg ze.
Naar het Paleis van Justitie. Daar
zal je een verhoor worden afgenomen
Dus jij bent van de politieJe
hebt alleen kennis met me gemaakt
om me uit te horen!" begreep Louise
nu.
Ze sloeg hem in het gezicht. En nu
schaamde zich om de „tactiek", die nu
had aangewend, en verlegen keek n j
de andere kant uit.
Het Openbaar Ministerie, monsieur
Balvy, die met de zaak Rue Raynouard
belast was, bestudeerde de stukken, wel
ke over het geval handelden. Zijn over
tuiging stond reeds enige dagen vast
Monsieur Balvy was een scherpzinnig
man. door zijn helder oordeel bekend.
Hij bladerde in de acten, voor hem op
t3 fd
Anna Smilowska versus Pierre Rose
ray Aanklacht wegens bedrog. Moord in
de Rue Raynouard",
Twee merkwaardige gevallen! Zouden
ze met elkaar in verband staan? Henryk
Smilowski beschuldigde mevrouw Rose
ray formeel van de moord op zijn zuster.
Mevrouw Rosray!.... Monsieur Balvy
herinnerde zich haar nauwkeurig. Op
24 October was zij voor hem verschenen,
in verband met de aanklacht tegen haai
man, wegens het uitgeven van een onge
dekte chèque- Mevrouw Roseray had zich
in zo beledigende termen over het slacht
offeruitgelaten, dat hij haar tot de orde
had moeten roepen. De" hartstochtelijke
uitbarsting paste zo weinig bij de voor
name verschijning van de vrouw, dat de
rechter dadelijk het vermoeden gekregen
had, dat er nog iets anders achter deze
zaak stak.
De zaak was tot de terugkeer van de
beklaagde verdaagd. En Anna Smilowska
was in de nacht van 24 op 25 Octber ver
moord.
Tot nu toe had hij nog geen enkel be
wijs, dat een inhechtenisneming van me
vrouw Roseray kon rechtvaardigen Hoog
stens had hij haar kunnen verhoren, maai
een dergelijk verhoor zou haar slechts op
haar hoéde gebracht hebben- Ze zou een
alibi hebben kunnen construeren. Het was
betr te wachten, tot zij zich op de een of
andere wijze bloot zou geven. Monsieut
Balvy had dus gewacht.
Nu waren er nieuwe feiten bekend ge
worden en deze feiten kwamen van de
zijde van Jean Delfau.
De secretaris klopte aan de deur.
