ZIJN LIER IS WEER BEST!
C
Klip in Frans loonvraagstuk
omzeild
Merovingische begraafplaats bij
Hoogeloon
Koster Eduard Vrij ens was onverstandig
Een drankje tegen drank
„In den beginne het nieuwe gedicht van Bertus Aafjes
En werd de vermaarde Br. Aloysius
van het Kneipp-instituut te Heerlen
VRIJDAG 18 NOVEMBER 1949
PAGINA 5
igbaarheid j
Een luide vocalise vol zin en zet
Kon men zich over de vroegere litteraire verrassingen van
Bertus Aafjes (en dat waren er in 'n tijdsbestek van nog geen tien
jaar heel wat!) als voor- of tegenstander opwinden, zijn laatste
werk, het grote gedicht „In den beginne", maakt de lezer stil. Dit
komt niet alleen door de klare zuiverheid van Aafjes' dichter
woord en de onuitputtelijke rijkdom van zijn beelden, maar
tevens door de inhoud, die juist het woord en het beeld betreft.
Stakingsdreigingen minder acuut
«We trekken ons niets
aan van de R X C
Indonesische '„lee"^").
communisten zetten
voort
«rijd
SENSATIE UIT
OBERAMMergau
Weder een liberale partij
in Nederland?
Krachtiger beleid ten aanzien
van Indonesië
Inventarisatie van
stedenschoon
KOUDE OORLOG P. v. d. A.K. V. P. Jhr. Van der Goes van Naters: Mijnheer de Voorzitter,
„Duidelijke stellingneming inde Nederlandse politiek is iets anders dan aanvallen".
Kostbare vondsten uit Frankische en
praehistorische tijden
Prachtig sociaal werl van een congregatie
Vliegtuig" bleek
tractor te zijn
Loos alarm op Schiphol
BR. ALOYSIUS
Eduard wees verstandig en
doe het niet
De moeilijke
beginjaren
(Van onze Limburgse redacteur)
„Eduard, wees verstandig en doe
het niet. Blijf gewoon als koster
bij mij in dienst. Word geen
broeder. Geloof me: het wordt
niets met die congregatie van mijn
neef. Ik zal je een goed loon geven
en ieder jaar een zwart pak
Dat was de raad, die deken Frans
Savelberg aan Eduard Vrijens
meende te moeten gevenMaar
Eduard volgde dit goed bedoeld
advies niet op en ging tóch naar
het klooster. En werd de vermaar
de broeder Aloysius van het
Kneipp-instituut te Heerlen, door
wien's werk de congregatie van de
kleine broeders van de H. Joseph
algemeen bekend is geworden.
i
BEVIN LOOFT MINISTER
STIKKER
Catechismus-actie
voor West-Du itsland
Antabuseen nieuw middel bij
behandeling van alcoholisten
Mgr. P. J. Savelberg, stichter der
congregatie.
„In den beginne" is geen herschepping
van het bijbelbegin, evenmin een nieuwe
interpretatie ervan. Bertus Aafjes heeft
in de grondtrekken van het scheppings
verhaal dte beste vorm gezien om zijn
heimwee naar net verloren paradijs
(de verloren zuiverheid en gaafheid van
de pure schoonheid) uitdrukking te
geven.
Hij deed dit m een grootse, consequent
volgehouden verbeelding van de bele
venissen van het eerste mensenpaar, dat
in ongerepte schoonheid leefde, doch in
hoogmoedig verlangen Het Woord tie
en wordt met de doem
n de vertroebeling van het woord en
Vi?n M gehele leven-
var, hegint met een beschrijving
repte »LP1/a®s- Adam vormde onge-
die h=v~rclen en §af de hingen namen,
kreecf .0flie schiepen. „Het heelal
dan "t0g ^haarheid"- Het vogellied, tot
een mislukt begin, nog geen begin:
een verward gestem van
[instrumenten.
Werd een symphonic van zilveren klan
ken zodra Adam de naam: muziek vond-
Het aandien van de aarde en zijn be
woners, de dieren werd anders: taal
nieuw, naamfris". God had de dingen
geschapen; Adam zich bedrinkend aan
teekenisndw= Tatl het woord, gaf ze be-
ït: noemen was het ding
wat het is". Maar onrust maakte
viVh Is iviaai uil'»-"
zien van hem meester: de wóórden kent
h J nu maar niet Het Woord, het „on
uitsprekelijke aanvangswoord", dat was
heeft" begmne en dat h0m geschapen
Het eerste hunkeren naar het onhe
rekbare, het eerste gemis was geboren
Adam weende en „het lij,den wis want
voor het eerst geuit". De planten en
derf0" °m sj"1 been bloeiden en tier-
,®f,r Adam zag ze niet. Hij zocht
het onnoembare bleef
on°tu Hl-> kreeS geen antwoord
mot Jï,-. vragen. want hij had niemand
viL hij «Preken kon. Voor deze
.Vleesgeworden zucht naar antwoord"
vond hij de naam: Eva vrouw,
is mot droom werd vlees: Eva- Zij
vóór df, ^ietf le vergelijken, zij is van
twee-eeni?a J Ze beminden elkaar en de
wee eenheid is geschapen.
eenheid aan de eigen doem
helder [ontkomen,
en dronken dronken van het
en van [andre
net eendre en van niets
[daarbuiten.
de herfst
^^°r^f enuaf_ als in
Maar dp w,
sterk- liefa„ acht van het woord was
°P- En hii ,Z°°rd-n welden in Adam
van alles Wn.es, Hva °P de schoonheid
had. Maar w L 0011 haam gegeven
biet duren aa!tte geluk bleef
teisterd door d r°m Werd Adam ge
melijke te vn'll ?"rUSt: het onuitspre-
terug en kennen. Hij trok zich
■de eigen gedachtenwereld en ook
Ze voorn vrouw leerde het leed ken-nen.
t-erucTCT zieh gekwetst door Adam's
hunko - hkenheid en toen hij haar z'n
gre 0n,ng mededeelde, zocht zij in haar
te helpen7'6 liefde een m°gelijkheid, hem
boom V*lht aan de boom, de verboden
king:' hoort een stem van verlok-
Pluk van mijn twijg een van de
[schoonste vruchten
En gy zult kunnen scheppen naar
[believen,
En kunnen spreken wat gij wenst te
[spreken:
Ik ben de goddelijke vergelijking.
En Eva atDe kristallen helder
heid van het woord vertroebelde: de
vergelijking drong zich op. Ze riep
Adam, met jubelende, plots gevonden
metaphoren, die Adam niet begreep,
nóg niet.... Dan eet hij ook van de
verboden vrucht.
En ze zagen, dat ze naakt waren.
Ze werden uit hun oorspronkelijke
gelukzaligheid verdreven. Adam hoorde
een, stem:
Gij zocht het Woord, gij hebt het beeld
[gevonden;
Ga heen, verlorene, aanbid uw beelden-
De dieren schuwden hen, nu ze hun
vroegere namen in Adam's mond plots
niet meer herkenden. Adam ging Eva
verwijten doen: het woord werd ver
wensing en vloek, het droeg „de worm
van het boze" in zich-
En om een woord zal de een de ander
[doden-
Het woord het zal de wieg der doodslag
[wezen.
Zijn onverstaanbaarheid een bron van
[tranen
„In den beginne" is Aafjes' meest rijpe
en bezonnen werk, dat wint, telkens als
men het herleest. Als men zich mee laat
voeren met de dichterlijke verbeeldings-
vlucht en de diepe zin van het werk be
grijpt, zal men niet gaan twisten over
de orthodoxie. Evenmin over 't feit, dat
op blz- 34 staat, dat ,,'de vergelijking
nog niet geboren is", terwijl twee blad
zij-dien eerder Adam reeds in prachtige
vergelijkingen sprak. Aafjes zou zich
zelf niet zijn, als hij zijn rijkdom van
beelden beteugelen kon.
H. R.
(N-a-v.: „In den beginne" door Bertus
Aafjes; Uitg. Querido, Amsterdam).
inDgeS"bSteTnddeenid Di°Sk Is
onderhoud van twee---- - ?-3^a een
er
«en lid
van <u uren te hebben met
van het „Politbureau"
centraio "-couroureau van het
Indonesia (PKDVan de Partai Kominunis
sprake kw RT'C' tijdens dit 2esPrek ter
zich ni»t am- 2ei dit lid „dat zijn partij
aantrok" n°( te Ronde-Tafel-Conferentie
hij B k 1161 betreft hier, zo verklaarde
voortzett;„goed" of afkeuren, doch „een
dat de van de nationale strijd tot-
ders haria-en zbn bereikt. De Nederlan-
houden aan\21ch v°lgens hem „niet ge-
de vriihiia n beloften". Hierdoor zou
met de vorminopnieuw beginnen
Het Front £g van de RLS-
vernam a„krasi Rahjat kan zich
P.KI niet „d ,c?rresP°ndent, volgens de
«uitaten ^verenigen 1 RT'C' bereikte re"
de het Hd vraag antwoord-
5°°tt samenwerkino^ reau' dat er
de Tan Malakkt tussen de P.K.I. en
doch dat er „theorèI^°M? hee:ft bestaan,
ten aanwezig 2i°5^tlsdhe aaa™kin,gsp.un-
dat er in inf0Zd". Tenslotte zeide hij,
lusten waren n.l wee c°mmu-
en dat de anderen si» m T ei" Alil«in
munisten" zijn. En hif vaSoHo oi%® com"
-do P IC T is slechte - voedde er aan toe*
P.K.I' IS slechts m haar ideologie com
munistisch, een echte communistische or
ganisatie heeft men m Indonesië nog niet
Intussen heeft ook de Partai Kommunis
Indonesia Merah (de „rode" communis
ten. die onlangs een guerilla-congres heb
ben gehouden) haar standpunt ten aan-
Z'en van de R. T. C. uiteengezet. Zij
noirds h6 conferentie een „politieke, eco-
de Ner?a ,en militaire overwinning voor
levend T anders" en zij spoort, geheel
tuiging het ïi.e wat merkwaardige over-
de strijd voort'0 Indonesische volk aan,
Pet onafhankeiV,te zeRen „voor een
Jk Indonesië"
100
Vertolker ChristuR-d
r°I was nazi
Anton Preisinger, die
de Christusrol te vertolken h°zfn -!s om
spelen te Oberammergau ,£0 PassieT
au bekend, lid te zijn geweest .',„bee"
aazi-partij.
van de
Rreisinger, een 37-iarige hoteioi»=„«»r
^f kende voorts, dat hij in 1933 ®enaa^
^urmtroep een aanval had Eph„-0
eri .k'ooster.
§edaan op
3e t's>~'er 'kwam met Artur Haser een
houthakker, voor de vert0ik'-
de bu^- bristusrol w aanmerking. ma g
?evsndS^6ester- wiens „stem doórslag-
^eter ac^as, zeide, dat Preisinger een
berlanSHjtk0Ur was en dat d-it het enige
Men vS. was.
de mer,VerWi
"ver h r
met Poet algemeen maken candi-
®tn uitgekozn tlazi-verleden, weinig kans
?e m-edesnefcht niet dat Preisinger van
ten. Over t."den zal worden uitgesio-
daten met
°Zetl te worden.
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
Het Franse ministerie heeft gisteren de
gezamenlijke klip van de uitkering der
verhogingen van de ambtenarensalaris
sen kunnen omzeilen en daardoor het ge
vaar van een zich terugtrekken van radi
cale en socialistische ministers kunnen
voorkomen. Dank zij het accoord tussen
de minister van Financiën en die van
Arbeid hebben de minister-president en
de minister van Financiën aan de com
missie voor financiën uit de Assemblee
een zodanige uiteenzetting over de be
groting kunnen geven, dat geen onmid
dellijke oppositie werd ontmoet, zodat
de commissie a.s. Maandag het begro-
tingsonderzoek aanvangt.
Twee moeilijkheden kunnen de stabi
liteit van de fegering nog bedreigen. Op
de eerste plaats het congres der radica
len te Toulouse, dat heden aanvangt en
het congres der onafhankelijken, dat on
der leiding van Paul Reynaud wordt ge
houden en morgen begint.
De tweede moeilijkheid is de houding
der socialisten in het loonvraagstuk.
Nu het gevaar, dat de ambtenaren niet
geheel en al op de salarisverhoging in Ja
nuari zullen kunnen rekenen, is opgelost,
blijft nog over de eis van terugkeer naar
het vrij afsluiten van collectieve loons-
overeenkomsten. De MRP-ministers wil
len terugkeer naar de wet van 1937 en
van 1946, maar enigszins aan de nieuwe
toestanden aangepast. De socialisten wil
len de grootst mogelijke vrijheid voor de
loonovereenkomsten en wensen die min
der afhankelijk te maken van regerings
inmenging, wat het gevaar oplevert, dat
tussen werkgevers en werknemers een
scherpe strijd zou kunnen ontbranden.
Daar de minister-president van geen
uitstel wil weten en voor de behandeling
van de wet, die heden in de ministerraad
komt, de urgentie van behandeling zal
vragen, ziet het er wel naar uit, dat een
vergelijk zal worden bereikt.
Intussen duurt de agitatie voor de bij
zondere premie-uitkering en de loons
verhogingen voort, doch het is niet zeker,
dat de CGT de overheidsdiensten, in het
bijzonder de P.T.T., tot een staking zal
kunnen overhalen. De socialistische Force
Ouvrière wenst voor heden de staking
der bankpersonelen. Er is echter aange
kondigd, dat de banken geopend zullen
blijven, en er wordt geschat, dat hoog
stens een derde deel van het personeel
tot de Force Ouvrière behoort.
Worden over het algemeen ook In de
provincie de stakingsorders maar zeer
matig opgevolgd, het vooruitzicht op de
nieuwe collectieve overeenkomst zal ver
moedelijk er toe bijdragen (vooral daar
men nu zeker er van is, dat deze in De
cember tot stand komt), dat de arbeiders
tot wachten bereid zijn.
Toé een aantal Nederlanders is, naar de
„Tel." meldt, een oproep gericht om te
komen tot de stichting van een liberale
partij.
De ondertekenaars van deze oproep zijn:
mr. E. H. von Baumhauer te Amsterdam;
en A. H. van Heek, te Enschedé, beiden
in hun kwaliteit van medeleiders van de
oppositie in de V.V.D.; dr. Feuilleteau de
Bruin, Den Haag; B. J. ter Kuile en N. H.
ter Kuile, Enschedé; dr. A. van Schelven,
Den Haag; J. Kalff, burgemeester van
Heiloo; prof. dr. J. Clay. Amsterdam;
ir. A. Ruys, Bilthoven; jhr. B. v. Suphtelen,
Oegstgeest; ir. J. T. Duyvis, Amsterdam;
J. B. Hugenholtz, Bentveld: mr. W. P.
Kessler, Amsterdam; generaal Winkelman,
Soesterberg; mr. p. j, prinsen Geerligs,
Haarlem: J. van Holten, Aerdenhout; G.
L. Tichelman en N. Sybrandy, Rijswijk;
P. van den Arend, Rotterdam; luit.-gene-
raal A. J. v. Trieht, Den Haag: Van der
Lande, Deventer, en Jack Dekker, Alk
maar.
De ondertekenaars vragen adhaesie, om,
samen met andere politieke partijen, daar.
toe mede bereid gebleken, voor te staan
het roer alsnog Werkelijk te doen omgaan
door een Nationaal Kabinet, waarin des
kundigheid en standvastigheid praevaleren
boven partij-politiek. „Een krachtiger be
leid, mede ter handhaving der al te moei
zaam verworven sociale gerechtigheid,
schijnt ons niet alleen vereist t.a.v. Indo
nesië, maar ook voor de West, tot ruimer
heropening van ons Achterland en tot
vermindering der verstarrende overheids
economie, waardoor anders ook dreigt te
mislukken de nochtans dringend ver
eiste verbreding van Nederlands econo
mische basis door de Benelux en Europa's
verdere eenheid.
Wij wensen ook Nederland's prestige in
de buitenwereld te herstellen door niet
te bukken voor het meten met twee maten
in de Pacific, één voor zich zelf en één
tegen ons. Wij wensen daarentegen de ons
gunstiger kentering te bevorderen in het
wijder opengaan van 's werelds ogen voor
het allen bedreigend gevaar van het voe
ren van een vaak onderling tegenstrijdige
politiek ten aanzien van de keuze tussen
Kruis en Hamer en Sikkel".
lONAUS^
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
doen aan de provinciale staten van dit
gewest een voorstel om ten behoeve van
de door het rijksbureau voor de monu
mentenzorg ter hand genomen inventari
satie van het Nederlandse stedenschoon,
voor zoveel de provincie Zuid-Holland
betreft, voorlopig voor de tijd van 5 jaar
een bijdrage uit de provniciale kas ten
bedrage van f 1500 's jaars te verlenen.
Met deze inventarisatie, bestaande in
het verzamelen van gegevens omtrent on
ze oude steden door het opmeten en in
tekening brengen 0f fotografeven van
straat- en pleinwanden van de meest ka
rakteristieke en uit oudheidkundig oog
punt meest belangrijke stadsgedeelten;
wordt zoals Ged. staten toelichten
beoogd niet alleen het kunsthistorisch on
derzoek te dienen, maar ook voor het be
houd van het waardevolle aanwezige te
waken en ,bij vernieuwing, de mogelijk
heid van een harmonische aanpassing
t'e scheppen.
Het is de bedoeling, dat in de provin
cie Zuid-Holland de' inventarisatie be
halve Oudewater waar zij als proef-
documentatie wordt beschouwd en des
wege geheel door het .rijk is bekostigd
de gemeenten Briélle, Delft, Dordrecht
Gorinchem, Gouda, 's-Gravenhage, Leer
dam (riverfront), Leiden, Maassluis, Mid-
delharnis, Nieuwpoort, Oud-Beyerland,
Schiedam, Schoonhoven, Vianen, Vlaar-
dingen en Woerden zal betreffen. Inmid
dels is de inventarisatie van Vianen vol
tooid; die van Nieuwpoort en Schoonho
ven zal volgens de plannen hierna het
eerst aan de orde komen.
Met de ten aanzien van de hiervoren-
genoemde gemeenten (met uitzondering
van Oudgwater) te verrichten werkzaam
heden zal in totaal een bedrag van
f 167.500 zijn gemoeid.
(Uit het verslag van de vergadering der Tweede Kamer op 8 November 1949)
(Van onze Brabantse redacteur)
Een klein heideveld met aan de ene
kant weiland en verderop achter de
streep mastenbos aan de andere kant
het gegrom van de draglines, die al
zó ver doorgedrongen zijn met hun
ontginningswerk en die over enige tijd
ook hier alles zullen egaliseren. Het is
het laatste stukje woest gebied hier by
Hoogeloon en er wordt koortsachtig ge
graven. Maar dat graven is geen onder
deel van het ontginningswerk; het ge
schiedt juist om de ontginningen vóór
te zijn. Het zijn opgravingen, die nog
net op tijd komen om kostbare sporen
uit het verleden bloot te leggen, vóór
de vernieling van de draglines nadert
Drs. W. Glasbergen, assistent van prof.
Van Giffen, heeft de dagelijkse leiding
van dit werk en hij vertelt er ons iets
over. De heer Seeks, secretaris van Bra
bants Heem, vond hier toevallig enige tijd
geleden een speerpunt of een zwaard, erg
onder het roest, maar in elk geval uit
de Merovingische tijd. Het was een kost
bare vondst, welke eigenlijk gedaan was
door mensen, die kort tevoren hier zand
hadden gehaald en dat stuk oudroest opzij
hadden geworpen. Dit bleek te zijn ge
schied op het hoogste punt van het heide-
veldje en het is waarschijnlijk, dat de
gravers heel wat vernield hebben, want
juist op deze hoogste punten werden de
meeste lijken bijgezet. En hiermee hebben
we al gezegd, waar we mee te doen heb
ben: een Merovingisch grafveldje van de
6e of 7e eeuw.
Zo heeft de heer Seeks deze plaats ont
dekt en nu graven er jonge boeren brede
sleuven naar de geschonden top toe en in
het afgegraven gebied komen donkere
vlekken tussen het gele zand naar voren,
die rond of rechthoekig zijn. Dan wordt
het graven voorzichtiger. Het gaat over
in een behoedzaam afschaven van de
gi;ond. Men ziet als 't ware dat de schop
een gevoelig instrument wordt, dat de bo
dem aftast. En zo deed men hier kort
geleden al zeldzame vondsten. Er werden
vijf Merovingische brandgraven ontdekt
en een kistgraf. De brandgraven zullen
nog wel van heidense Franken zijn en het
is mogelijk, dat het kistgraf uit de Chris
tentijd dateert; zeker is het echter niet
Duidelijk zien we nog op een andere
plaats een kistvorm afgetekend en daar
zal men nog verder onderzoeken.
'C'" ■<- t
De crematies, die werden gevonden, le
verden beenderresten op en bij één
groepje beenderen een ijzeren gesp met
een ronde plaat. Zo'n ronde plaat heeft
de heer Glasbergen voor deze periode
nog nooit ontmoet en het wordt voorlopig
als een historisch curiosum aangemerkt.
Voorloper van het scheermes
En nu deze middag, komen er meer
ondsten; scherven van potten bij de been
deren, een hals van een kruikje en
een baardpincet, een apparaat waar onze
voorouders zich de haartjes van de baard
één voor één mee uittrokken, een voor
loper van het scheermes dus.
Een donkergrijze urnscherf heeft vier
kante inkepinkjes en zij wordt aanstonds
geclassificeerd als Merovingisch, teiwijl
vlakbij dikke bruine urnres'en worden
aangetroffen die praehistorisch blijken te
zijn.
Dit laatste een vondst dus die be
trekking heeft op duizenden jaren vóór
de Merovingische tijd behoeft niet te
verbazen, want toen we hier kwamen, la
gen er ook al pas opgegraven steensplin
ters. die als mesjes en pijlpunten hadden
dienst gedaan in deze praehistorische tij
den. We hebben dus te doen mei een
plaats, die eeuwenlang bewoond is ge
weest en het is hier inderdaad op deze
hoogte een strategisch goed gekozen punt,
dat zeker ook nooit moeilijkheden kende
van wateroverlast.
Een groene kraal wordt nog gevonden
in het linkergraf blijkbaar een vrou
wengraf en in de crematie uiterst
rechts ontdekt men een stukje ijzer ogen
schijnlijk een speld van een gesp.
Pastoor W. Binck is met zijn Alfense
gravers intussen aangekomen en ijverig
wordt voortgewerkt om de bodem zijn
historische geheimen te ontfutselen.
De wichelroedeloper uit Tilburg, die
hier zojuist nog aanwezig was, heeft op
verschillende plaatsen steen „gevoeld" en
ook daar zal men de grond openleggen.
Want vondsten, die betrekking heuben
op de Frankische tijden ,zijn tot heaen
nog uiterst zelden in Nederland gevonden.
Men moet dus zijn kans waarnemen
en zeker nu elke dag het gegrom van de
draglines duidelijker wordt.
Iets verder, op „Halve Mijl", werd dezer
dagen een gaaf graf uit het Midden-
Bronzen-tijdperk blootgelegd, een graf
met 4 rijen palen.
Gisterenavond hielden enkele wande
laars op de Rijksstraatweg Den Haag
Amsterdam een auto aan en verzochten
de bestuurder zo snel mogelijk nsar
Schiphol te ryden om de daar aanwe
zige redding- en brandweerploegen te
waarschuwen Zij meenden gezien te
hebben, dat een vl egtuig zich in de
buurt van de Bennebroekseweg in
moeilijkheden bevond en namen het
zekere voor h(» onzekere. Het gevolg
was, dat de hele Haarlemmermeer in
rep en roer kwam. Uit Aalsmeer,
Benneboek en van Schiphol af rukten
brandweerploegen, wagens der eerste
hulp bij ongelukken, rykspolitie-auto's
enz. uit om naar het vliegveld te gaan
zoeken Men kon echter nergens iets
vinden. Ruim anderhalf uur later
slaagde men er in contact te krijgen
met de wandelaars, die vertelden, dat
zij twee lichten over het land hadden
zien hobbelen. Zij hadden daaruit de
conclusie getrokken, dat een vliegtu g
een noodlanding zou hebben gemaakt
Die lichten werden wél gevondan.
.Zij zaten vast aan een tractor, die voor
overwerk gebruikt werd.
Mgr. Peter Jozef Savelberg heeft deze
congregatie gesticht, maar het staat niet
vast, wanneer dit precies gebeurd is.
Pater M. Molenaar M.S.C., die het leven
van de vrome Ordestichter in 'n boeiend
boek beschreven heeft, weet er geen raad
mee en zegt, dat het zelfs aan de vorsen
de Redemptorist Mosmans niet gelukt is
de stichtingsdatum met zekerheid te be
palen. Wanneer het waar mocht zijn,
dat zij met de inkleding van broeder
Aurelius, de eerste novice, 1 November
1874 ontstaan is, dan is het deze maand
juist 75 jaar geleden. Deze mijlpaal in de
geschiedenis van een kloostergemeen
schap, die van zuiver Nederlandse oor
sprong is, is belangrijk genoeg om er een
ogenblik bij stil te staan.
De eerste jaren zijn moeilijk geweest.
Beproevingen in velerlei vorm zijn de
stichter niet bespaard gebleven. Ze wa
ren soms zo groot, dat hij er zelf meer
malen aan twijfelde of God zijn onder
neming wel zou doen slagen. Énige van
zijn naaste medewerkers stelden ach
teraf teleur en traden uit. Er was ge
woonlijk weinig geld in kas en de huis
vesting was primitief.
Een goed idee
Dan komt de stichter op het idee, br
Aloysius bij prelaat Sebastiaan Kneipp
te Wörishofen in de leer te doen. Na een
half jaar keert br. Aloysius uit Beieren
terug; zijn leermeester liet hem niet graag
gaan, want deze had hem met zoveel suc
ces in de nieuwe geneesmethode opgeleid
dat hij hem met gerust hart de leiding
over zijn Kurhaus durfde toevertrouwen.
Zo wordt Heerlen 't Nederlandse centrum
van een voor die tijd moderne therapie.
Al spoedig ontstaat er zo'n drukke toe
loop van patiënten, dat de bouw van een
imfchting noodzakelijk wordt. Onder lei-
8 van broeder Franciscus, een begaafd
architect, verrijst in 1895 aan de Gast
huisstraat het gebouwencomplex met een
groot aantal kamers, waar de zieken tij
dens de waterkuur kunnen verblijven.
De zenuwartsen, wier opleiding van
geheel andere aard was geweest kon
den zich evenwel met de medische in
zichten van prelaat Kneipp niet vereni
gen. Hun verzet tegen de behandeling,
welke broeder Aloysius toepaste, werd
op den duur zo hevig, dat de bisschop
van Roermond er aan te pas kwam en
hem terwille van de goede ver
standhouding met de doctoren naar
het St. Joseph-Gesticht te Heel liet
verplaatsen. Ook daar kwamen talrij
ke lijders aan diverse kwalen de broe
der om raad vragen. Op veler aan
drang stond de bisschop na vijf jaar
toe, dat broeder Aloysius naar Heer
len terugkeerde, naits het badhuis ge
sloten zou blijven. Re kruidenapotheek
mocht worden voortgezet. Gemiddeld
moest hij sindsdien 3040 mensen per
dag te woord staan. Uit Duitsland, Bel
gië, Frankrijk, Engeland, zelfs uit Italië
Spanje kwamen ze naar hem toe. Toer.
hy" stierf, was hij 87 jaar oud.
W erkzaamheden
Toen „de KneipPwas afgeschaft,
hebben de broeders ouden van dagen en
lijders aan chronische ziekten ter ver
pleging opgenomen. In het St. Joseph-
Gesticht te Heel trachten zij onmaat
schappelijke jongens een behoorlijk vak
te leren. Deze kunnen er van alles wor
den: timmerman, schoenmaker, bank
werkers, smid, boerenknecht enz. Verle
den jaar Juli werd dit gebouw door brand
zo ernstig geteisterd, dat slechts de be
nedenverdieping is blijven staan. Het is
inmiddels hersteld en Wordt momenteel
met eqn nieuw kindertehuis uitgebreid
Onder deze meestal zwakzinnige jongens
kwamen nogal eens gevallen van epilep
sie voor. Voor hen heeft de congregatie
in 1924 in de bosrijke omgeving van
Sterksel een modern ingericht huis laten
bouwen.
Koningslust vormt in de geschiedenis
der congregatie een hoofdstuk op zich
zelf. Gedurende lange jaren werd dit
huis bewoond door broeders, wier con
gregatie door wijlen pastoor Konings was
gesticht. Het waren vrome en eenvoudige
mannen, die veel gpe(! deden. Ze hiel
den zich voornamelijk met landbouw en
veeteelt bezig, maar omdat dit. soort
werkzaamheden voor religieuzen te een_
ziidig was, vond de bisschop het beter
dat zij zich met de congregatie van Heer
len zouden verenigen. En zo gebeurde
het, dat de kleine broeders van St. Jo
seph hun ledenaantal met ongeveer 30 za
gen toenemen!
Ten behoeve yan de reclassering
werd Koningslust in 1938 tot Algemene
R. K. Landkolonie ingericht. Jongens,
die meestal een gevangenisstraf achter
de rug hebben, ontvangen daar een
godsdienstig-zcdelijke vorming en be
hoorlijke vakopleiding, zodat ze na
Ï«Y':
MM
In zijn rede over het buitenlandse
beleid van zijn regering, heeft Bevn
gisteren in het Lagerhuis ook nog
enkele woorden aan Indonesië gewijd,
waarbij hij zijn tevredenheid te ken
nen gaf over het succesvolle einde van
de Ronde-tafelconferentie te Den Haag.
„Het heeft er zeer slecht uitgezien met
de betrekkingen tussen Europa en
Zuid-Oost Azië, zo zeide Bevn, „het
resultaat van de conferentie zal le l den
tot de overdracht van de souvereiniteit
aan de Indonesische republiek die in
tussen een band met de Nederlandse
kroon zal behouden. De Nederlandse
ministers, de Indonesische gedelegeer
den en de commiss e der Verenigde
Naties kan ik gelukwensen met hun
pogingen. Het is een groot ge/oegen
geweest om met de heer Stikker samen
te werken, zowel in deze als in vele
andere kwesties".
De Cultuurdienst van de K.A.B-
heeft in samenwerking met het Ka
tholiek Genootschap voor Geestelijke
Vernieuwing te Bilthoven 'n actie op
gezet om de Katholieke arbeiders, le
den van de Katholische Arbeiterver-
e ne in het bezit te stellen van een
Duits»? Katechismus, hun aangeboden
door de leden van de K A B. in Ne
derland.
De grote geestelijke nood, waarin t
West-Duitse volk verkeert, verergerd
door het gebrek aan priesters, de da
gelijkse stroom van vluchtelingen uit
de Russische zone en dte vernietig ng
van 'n groot aantal kerken, kloosters
en scholen, is tot een beklemmend
hoogtepunt gestegen. Aan de bekende
catechismus-actie van genoemd ge
nootschap heeft nu ook de Cultuur-
dienst van de K AB. een aandeel ge
nomen. om te bereiken, dat in tal van
Katholieke arbeidersgezinnen althans
aan ouders en kinderen enig houvast
Sinds ongeveer een jaar duiken steeds weer berichten op over de werking
van een preparaat, waarvan men bij toeval ontdekt heeft, dat het alcohol-
gebruik practisch onmogelijk maakt. Het was gesynthetiseerd met een
heel ander doel; een vrijwillige proefpersoon echter ontdekte, tot zijn
ongenoegen, dat hij op een feestje niet meer kon genieten van de goede
vloeibare gaven, die rondgingen; hij kreeg duizelingen, werd misselijk,
kortom, kon geen alcohol meer zien. Een Finse huisvromv mengde het in
pasteitjes, die ze ronddiende tijdens een cocktail partij; het gezelschap
verhuisde, ziek als honden, naar het ziekenhuis.
ruim 'n half jaar als betere mensen
in de maatschappij kunnen terugkeren*
De resultaten zijn bevredigend. Ver
schillende jongens, die zeker mislukt
zouden zyn, wanneer ze daar niet ge
weest waren, verwierven zich later
goede posities en werden voorbeeldig»
huisvaders.
Hij wilde naar zijn meisje toe
Natuurlijk is niet alles even mooi. Er
zitten ook kwaadwillige elementen onder
Zoals die jongen, -die zo graag naar zijn
meisje wilde. „Als de boel afbrandt, la
ten ze ons allemaal vrij", dacht hij bij zich
zelf. En daarom stak hij in de morgen
van 8 Mei 1944 met één lucifer het in
een schuur opgeslagen stro aan. Met het
gevolg dat de prachtige modelboerderij
de trots van de omgeving in een
ogenblik van tijd in lichterlaaie stond en
tot de grond toe afbrandde. Ze hebben
deze knaap gelukkig bijtijds te pakken
gekregen. Toen zijn zaak voorkwam,
vond de rechter, dat hij het voorgenomen
bezoek aan zijn meisje maar 3y3 jaar
moest uitstellen.
In de afgelopen 75 jaar zijn de broeders
als leden der derde orde aan de geest van
Franciskaanse eenvoud trouw gebleven.
Met toewijding verrichten zij hun sociale
taak. En over het aantal roepingen mo
gen zij niet klagen.
Sindsdien is men begonnen om van dit
preparaat, dat inmiddels de gebruiks-
naam Antabus (anti-abuse) heeft ge
kregen, gebruik te maken bij de be
handeling van alcoholisten, 't Staat vast,
dat het een onoverwinnelijke afkeer op
wekt tegen alcohol^ Wanneer de alcoho
list gedurende enige tijd betrekkelijk
kleine en onschadelijke doses van Anta
bus inneemt, is hij voorgoed genezen
van zijn zucht naar alcohol.
Dit principe, het opwekken van afkeer
ter genezing van alcoholisme, is niet
nieuw. Er bestaan ter wereld een be
trekkelijk groot aantal inrichtingen, die
gebruik maken van de kunstmatige af
keer. Meestal waren de kuren, nodig om
zulk een afkeer te verwekken, uiterst
ingewikkeld en nogal langdurig. Daarbij
kwam. dat ze doorgaans maar tijdelijk
resultaat bereikten. Met Antabus schijnt
men echter snel en op eenvoudige wijze
een blijvend resultaat te verkrijgen.
Is nu dus het geneesmiddel bij tiit-
nemendheid tegen alcoholisme gevon
den? Is het dus voortaan mogelijk, om
met een buisje Antabus-tabletten el
ke dronkaard „te bekeren"?
Niet door leken te hanteren
Laten we voorop stellen, dat Antabus,
hoewel onschadelijk, op zichzelf toch
nooit door de leek gehanteerd zal mo
gen worden.
De verschijnselen, die optreden, ook
bij matig alcoholgebruik, nadat Anta
bus is toegediend, kunnen bij niet al te
sterke gestellen zeer gevaarlijk wor
den. 'n Kuur met dit middel moet dus
onder specialistische controle plaats
vinden en practisch zal het erop neer
moeten komen, dat de te behandelen
alcoholist zeer duidelijk wordt ge
maakt, wat het resultaat der kuur zal
zijn.
Nu is het doorgaans niet moeilijk, om
van een dronkaard de toestemming te
krijgen „om hem eraf te helpen". De
dronkaard drinkt niet, omdat hij het
lekker vindt, maar omdat hij zich wil
bedwelmen misschien moet men zeggen,
zich moet bedwelmen.
Want dit staat vast, dat geen enkel
geestelijk en lichamelijk gezond mens
verslaafd raakt aan alcohol. De oorzaak
van de kwaal is niet de drank, maar
een lichamelijke of geestelijke storing
van de betrokkene, die bijvoorbeeld
niet opgewassen is tegen de moeilijkhe
den van het leven, die huiselijkheid mist,
of die een of andere lichamelijke kwaal
wil onderdrukken.
Wanneer men, en Ik herhaal, dat dat
niet moeilijk is, van zo iemand de toe
stemming krijgt om een antabus-kuur
op hem toe te passen, dan zal de be
trokkene inderdaad veranderen in een
anti-alcoholist, in een volkomen geheel
onthouder. Daarmee zijn dus de symp
tomen: drankzucht genezen, zonder dat
de grondslag van de drankzucht is weg
genomen- Een opsporen en wegnamen
van die oorzaak zal noodzakelijk ziin
wil men niei de kans lopen, aat de uit
gedreven duivel door een andere bv
morfinisme of dergelijke wordt ver-
vangen. t
Antabus is een hulpmiddel meer niet-
De werkelyke behandeling van drankG
6ausfb en bet is de vra®2
"f k-j örn causale behandeling van het
alcoholisme antabus werkelijk nodig is.
Ir. Edm NICOLAS.
