Rank staakt de productie
gekleurde tekenfilms
van
Juiste pan en juiste verwarming
ii
r
NEMESIS
Merkwaardige film van Preston Sturges
Wenken voor brandstoffenbesparing
J
ZATERDAG 3 DECEMBER 1949
Voor de filmcamera
PAGINA 4
WANGLES OVERLEDEN
N/ v
BIOGRAFIE
VAN MGR. DR. POELS
„ACHTERDOCHT'
„STUDIE BIJ KAARSLICHT'
GEEN VAN GOGH?
OUD-GOUVERNEUR KASTEEL
ONDERSCHEIDEN
Rex Harrison is bezig aan het
plegen van de volrtiaakte moord.
Scène uit de jilpi Achterdocht
door J. KILMENEY KEITH
Z=\
2>-
New "Vork rouwde, alsof een
groot staatsman was heengegaan
Op gevaar af van vervelend te wor
den, moeten we nog even terugkomen
op de moeilijkheden, waarin de Britse
filmindustrie, zich op het ogenblik be
vindt, of liever op één van de onaan
gename gevolgen ervan. Mr. J. Arthur
itank overweegt namelijk om de pro
tectie van de gekleurde tekenfilms,
welke worden vervaardigd in zijn
studio tc Cookham, stop te zetten.
Zijn producent daar David Hand,
ct-n vroegere medewerker van Walt
Disney heeft namelijk opdracht ge
le; egon, de tekenfilms, welke hij thans
onderhanden heeft af te maken en daarna
zijn personeel sterk in te krimpen.
..Het is" luidde Mr. Rank's commen
taar, „heel waarschijnlijk, dat we het
maken van tekenfilms zullen moeten
stopzetten. Als de tegenwoordige films
kiaar zijn zullen we definitief een be
sluit nemen. Ik kan echter nog niet zeg
den. of we er geld op hebben verloren".
Hoewel men op
het ogenblik nog
aan een drietal
tekenfilms bezig
is, zijn reeds 50
t n»< van de 200 man
personeel ontsla-
5 gen. De drie films
welke op stapel
f"K| staan, zijn van het
..Musical Paint
box" en heit ,,Ani-
maland"-type- Het
cerate type, dat
van de Muzikale
Verfdoos, geeft
beelden van mooie
plekjes in Enge-
land en hééft het
meest succes gehad. Het tweede type
houdt zieh bezig ;net de avonturen van
figuren uit het dierenrijk- De hield van
deze avonturen de Britse uitgave van
Donald Duck is Ginger Nutt, de eek
hoorn. Nog pas een paar maanden ge
leden, In September, had men besloten,
de productie op dit figuurtje te concen
treren en de overige getekende dieren
als Zimmy de beer, Boko, de papegaai
én Oscar, da struisvogel, geleidelijk tie
laten vervallen.
David Hand, die onder Disney heeft
meegewerkt aan de vervaardiging van
„Bambi" en „Sneeuwwitje en de 7
dwergen", is, zoals we indertijd reeds
in deze rubriek uitvoerig hebben ge
meld, vijf jaar bezig geweest om zijn
Engelse personeel te scholen. Thans was
hij zover, dat hij ongeveer 15 korte te
kenfilms per jaar kon produceren. Het
heeft de Rank-organisatile meer dan
500 000 5.000 000) gekost om deze
Britse tekenfilmindustrie in het leven te
Zimmy, de beer
Ginger Nutt,
de eekhoorn
Op verzoek van de Dioc. commissie
van samenwerking in het bisdom Roer
mond heeft pater J. Colsen C.M. de taak
op zich genomen, een biografie te schrij
ven van de grote, sociale voorman der
mijnstreek, wijlen Mgr Dr Poels. Het
initiatief voor deze biografie ging mede
uit van het Sociaal- listorisch Centrum
Limburg, dat pater Colsen behulpzaam
zal zijn bij het -rzamelen van gegevens.
roepen- In Sep
tember verleacn
jaar werd de eer
ste van deze
filmpjes voor het
eerst in het open
baar vertoond
Elke tekenfilm
in kleuren kost
ongev. 10 000
Voor een teken
filmpje van tien
minuten moeten
20 000 tekeningen
worden gemaakt,
waaraan 80 ar
tiste» meewerken. De films werden tot
nog toe vertoond in Engeland zelf, het
Britse Imperium en Europa, maar niet
in Amerika. Op sommige ervan werd
verlies geleden, maar contracten met
verschillende firma's, die Ginger Nutt
en de overige dieren voor spellen
en speelgoed gebruikten, zorgden er
voor, dat ze toch haar geld opbrachten-
Hoewel het stopzetten van die produc
tie van deze films voor ons land geen
al te groot verlies zou betekenen
zover ons bekend, zijn hier tot nog tóe
slechts enkele ervan vertoond, o.a. een
filmpje uit de „Musical Paintbox"-serie
over idyllische plekjes langs de Theems
doet het ons toch goed te vernemen,
dat David Hand zelf niet van plan is,
zijn werk in Engeland op te geven. ,,Het
is mijn bedoeling", zo verklaarde hij
tegenover de pers, ..met het maken van
deze films door te gaan. Het heeft heel
wat voeten in de aarde-gehad om een
serie figuren te ontwerpen, die echt
Engels zijn. En ik geloof, dat we daarin
eindelijk zijn geslaagd".
Men kan over de bijdragen tot de film
kunst, welke Hollywood pleegj te leve
ren, zo zijn eigen mening hebben, maar
één ding moet men de heren daar nage
ven: ze weten drommels goed rekening
te houden met de wensen en verlangens
van het grote publiek. Dat gebeurt zelfs
streng wetenschappelijk en met behulp
van het bijna onfeilbare systeem
van het opinieonderzoek. Maar toch
schijnen de heren een steekje te hebben
laten vallen.
In Amerika verschijnt een heel bekend
tijdschrift, dat zich het niet minder
bekend geworden motto heeft gekozen:
„Onderschat nooit de invloed van de
vrouw". Hollywood heeft dit blijkbaar
wèl gedaan en is tot zijn grote ontstelte
nis tot de ontdekking daarvan gekomen,
toen het dezer dagen het volgende te
lezen kreeg: „De vrouwen krijgen niet
het soort emotie in de bioscoop, dat zij
verlangen. Ieder, die meent, dat de man
nen uit een gezin naar de bioscoop gaan,
als de vrouw er tegen is, houdt geen re
kening met de werkelijkheid".
Schrijver van dit proza is Polan Banks
een nieuwe filmproducent en roman
schrijver en hij gaat voort: ..Een vrouw
wil niet op het witte doek zien, waarover
ze in de krant kan lezen. Ze is een ge-
voelswezen en ze wil emoties beleven".
Ziezo, daar kan Hollywood het voorlo
pig mee doen en we kunnen gerust aan
nemen, dat er deze weken heel wat diepe
rimpels in eerbiedige hoofden zullen wor
den gegroefd. Maar wat zal het resultaat
van al dat diepe peinzen zijn? Het gaat
hier om de kostbare duiten, waarom het
Hollywood, ondanks alle idealistische ver
klaringen over het dienen van de Kunst,
tenslotte is begonnen. En als we dan eens
nagaan, welke films die een maximum
aan door en vrouw begeerde emoties
boden, het laatste tiental jaren de groot
ste winsten hebben gemaakt, vrezen we
het ergste. Volgen de filmbonzen in Hol
lywood de orakelspreuken van M. Polan
Banks op, dan zou dat wel eens het einde
I kunnen betekenen van de naturalistische
j stijl, waarmee de Italianen zulke succes-
J ses hebben geboekt en welke in films als
Boomerang" „Crossfire" en ..Naked
City" op zeer bescheiden wijze in Ameri
ka navolging vond.
De films waarmee werkelijk dik geld
is verdiend, hadden bijna alle de onver
valste emotie als voornaamste bestand
deel, Van „The Count of Monte Christo"
(De Graaf van Monte Christo) met Ro
bert Donat in 1934 belanden we vla „Pri
soner of Zenda" (De Gevangene van
Zenda) met Ronald Colman in 1937,
„Gone with the Wind" (Gejaagd door de
wind) in 1940 en „Mrs. Miniver" met
Greer Garson in 1942, bij „The Best Years
of our Lives" (De Beste Jaren van ons
Leven) in 1946.
Als nu de heren in Hollywood, eenmaal
opmerkzaam gemaakt op de financiële
mogelijkheden, welke in dit genre films
misschien verborgen zitten, dergelijke
„emotie-films" gaan maken met het voor
opgezette doel er flink wat aan te ver
dienen, zullen alle superlatieven, waar
mee zij tot nog toe hun producten plach
ten aan te kondigen, nog niet voldoende
zijn om diepte en hoogte van de daarin
verwerkte emoties te beschrijven. In
weik geval de pennen van de critici zul
len tekortschieten om hun gevoelens te
beschrijven.
«r
Over die beruchte Hollywood superla
tieven gesproken. Dezer dagen is er in
New York een dappere man uit Holly
wood aangekomen, die heeft verklaard,
dat Hollywood's superlatieven de films
meer kwaad dan goed doen. Deze dappere
is Mervyn Leroy, regisseur van films als
de vooroorlogse „Waterloo Bridge" en de
latere „Dertig Seconden boven Tokio",
„Madame Curie" en „Random Harvest"
'Gevangenen van het Verleden). „Over
dreven aanprijzing van de films", aldus
Leroy, ,.ig nadelig voor de ontvangsten.
Elke nieuwe film wordt aangekondigd als
de grootste, nog nooit overtroffene en de
bioscoopbezoeker, die maar al te vaak
met de kous op de kop is thuisgekomen,
laat verstek gaan, zelfs als er goede films
worden vertoond, die met hetzelfde tam
tam worden aangekondigd".
r.
Maandag j.l. zag New York er uit, alsof
het een groot staatsman ten grave ging
dragen. Mr. Tom Dewey, de gouverneur-
legde een verklaring van rouwbeklag af,
waarin hij oa- sprak van „één van Ame-
rika's vooraanstaande figuren, een inspi
ratie voor millioenen". De kranten pu
bliceerden hoofdartikelen over „een
sroot man. die onze levens rijker en
biijder maakte". Burgemeester William
O'Dwyer besloot van de bestaande ge
woonte af te wijken en een lijkrede te
houden. Kinderen kregen vrij van school
De verloven der politie werden inge
trokken om de orde te bewaren onde"
de millioenen, die bil de begrafenis wer
den verwacht.
Slechts de namen van de slippendra-
gers verrieden, dat het niet om een
staatsbegrafenis ging: Bob Hope. Jimmy
Durante, Louis B. Mayer en Darryl Za-
nuck yit Hollywood, de componisten
Cole Porter en Irving Berlin en de bok
ser Joe Louis.
ei.
De man, die met zoveel staatsie werd
ten grave gedragen, was Bojangles. of
om hem bij zijn ware naam te noemen:
Bill Robinson, een doodgewone neger,
maar bij zijn overlijden de meest popu
laire man van New York- Maar toch
niet doodgewoon, 'want bijna tot zijn ze-
venstigste jaar was Bojangles of Harlem
's werelds grootste tap-dancer.
Toch was dit niet de reden, waarom
de New Yorkers hem Maandag een be
grafenis hebben bereid, alsof hij een na
tionale held was. Bojangles was ook de
man, die op z'n eentje Amerika's ne
gerprobleem had opgelost. Hij had dit
probleem opgelost door het eenvoudig
weg te negéren Het gevolg was. dat
ook de blanken het negeerden, als ze
met hem in contact kwamen en hem
als één der hunnen ontvingen in hun
clubs, hun huizen en restaurants.
„Goede manieren brengen je. waar
geld het niet kan, van welke kleur je
ook bent". Dat was de levensfilosofie van
Bojangles.
Eens een danser, die op de hoeken der
straten optrad, heeft Bojangles later
met zijn kunst niet minder dan tien
millioen verdiend. Maar tijdens zijn
laatste ziekte had hij zelfs geen geld
genoeg om zijn dokter te betalen. Zijn
hele vermogen had hij weggegeven,
hoofdzakelijk aan negers, die minder ge
lukkig waren dan hij.
Daarom stroomden, toen zijn moei
lijkheden bekend werden, de dollars voor
Bojangles binnen, meest kleine bedragen.
Maar zij kwamen niet alleen uit Harlem,
maar uit alle delen van de Verenigde
Staten.
Daarom was Bojangles de meest popu
laire man van New York en bereidde
het hem een waarlijk vorstelijke begra
fenis. Zijn laatste woorden waren type
rend voor deze man, die alles deed. wat
hij kon. voor zijn misdeelde rasgenoten.
„Zendt alsjeblieft geen bloemen, maar
chèques aan alle liefdadige instellingen,
die ik heb gesteund".
De dans, die Bill Robi»»-7 beroemd
maakte was de dans op de trap, die
hij met de toen nog kleine Shirley
Temple uitvoerde op de trap in de film
j „The Little Colonel" (De Kleine Kolo
nel) HU kwam op het idee voor deze
dans door een droom dat hij door de
koning van Engeland in de adelstand was
verheven- Met die dans bedoelde hij uit
drukking te geven aan zijn trots en
vreugde over deze hoge onderscheiding.
Humphrey Bogart uit Hollywood en
Lily Pon3 van de Amerikaanse Opera
zijn elkaar ii) figuurlijke zin natuur
lijk in de haren gevlogen over de aan
trekkelijkheid van New York.
„Het is de prettigste stad ter wereld
Ik begrijp niet, waarom er nog iemand
naar Europa gaat", aldus Bogart. Waar
op Lily Pont kort en bondig antwoordde
met: „New York is een stampvol, vuil.
gekkenhuis".
Niet alleen de filmcritici verschillen
wel eens van mening, zoals u ziet
Toen we enigszins waren bekomen van
de schrik, die 't bcginaccoord van „Ach
terdocht" (Unfaithfully yours) ons had
bezorgd en we onze gedachten weer had
den verzameld, meenden we uit de inlei
dende beelden te mogen opmaken, dat
we weer eens te doen zouden krijgen met
het gebruikelijke driehoeksdrama in de
muziekwereld.
Maar we hadden buiten de waard ge
rekend in dc persoon van Preston Stur-
ge, die deze merkwaardige film heeft ge
produceerd en geregisseerd en die er bo
vendien ook nog het scenario voor heeft
geschreven. Sturges heeft al eens met
„The Great McGinty" Acadenieprjjs
voor het meest originele draaiboek ge
wonnen en hij blijkt zijn reputatie op
nieuw eer te hebben aangedaan.
Naarmate 't verhaal verder wordt ver
teld, komt de argeloze toeschouwer in de
mening te verkeren, dat hem toch eigen
lijk geen drama, maar een spannend de
tective-verhaal wordt voorgezet, om ten
slotte tot de ontdekking te komen, dat
alle ernst over boord wordt geworpen,
om plaats te maken voor oen dolzinnige i
klucht. Deze „Achterdocht" van Sturges
kan dan ook niet beter omschreven wor
den dan als „melodramatisch-muzikale
detective-klucht".
Wat men echter ook op deze film en
haar inhoud zou kunnen aanmerken, van
gebrek aan originaliteit kan men haar
zeker niet betichten. Ziedaar het ver
haal: Een beroemd Engels dirigent. Sir
Alfred dc Carter, verdenkt zijn vrouw-
van ontrouw. Onder het dirigeren van
een concert in New York stelt hij zich
in een reeks dagdromen voor, wat hij
daaraan zal doen. Tijdens de ouverture
Semiramis van Rossini hij de vol
maakte moord, waarbij hij dc levens
draad van zijn perfide echtgenote me'
behulp van een scheermes afsnijdt en d
schuld werpt op haar minnaar. Onder d
Tannhauser van Wagner droomt hij ziel,
een sentimenteel-edelmoedige vergiffi
nis-scène- En onder de ouverture Frnt.
ctesca da Rimini van Tschaikowsk.
neemt hij een tsaristisch-Russische wraa >-
waarvan hij zélf het slachtoffer word
Maar als hij na afloop van het concei
thuiskomt en zijn eerste droom begin*
uit tc voeren, blijkt welk een bodemldz'
afgrond er gaapt tussen de theorie en dc
Het is niet prettig om bij alles wat
men doet aan de zuinigheid te moeten
denken. Maar zuinig zijn met brandstof
waarmee we niet alleen kolen e.d.
voor de kachel bedoelen, maar ook gas,
electriciteit en petroleum voor het ko
ken van onze maaltijden dat is groten
deels een kwestie van goede gewoonten.
Waarom zou men warmte verspillen, als
men haar met evenveel moeite nuttig
gebruiken kan?
Missohien krijgt U uit onderstaande
wenken voor een zuinig brandstofgebruik
wel de indruk, dat het hierbij gaat om
kleinigheden, die nauwelijks de moeite
waard zijn. Wij verzekeren U echter, dat
al deze dingen tezamen een duidelijk
merkbaar verschil zullen maken op Uw
brandstofrekeningen.
1. De voornaamste regel voor goed en
zuinig koken is wel, de gerechten (voor
al groenten en aardappelen) met zo wei
nig mogelijk water op te zetten, vlug aan
de kook te brengen en daarna op een
zacht vuur gaar te laten worden, terwijl
de pan goed gesloten blijft. Hierbij blij
ven tevens de voedingsstoffen het best
behouden. Bladgroenten, zoals andijvie
en spinazie, kunnen zonder water wor
den opgezet; die zijn zelf waterrijk ge
noeg.
2. Neem vooral geen grotere pan dan
nodig is.
3. Zet de gerechten zo kort mogelijk
voor het eten op, zodat U ze niet warm
hoeft te houden; stoof groente niet na.
(De smeuïge stoofsmaak verkrijgt U ook.
door er na het koken een klontje boter
of margarine door te roeren).
4. Kijk zo weiir; mogelijk in de pan:
bij het oplichten van de deksel gaat veel
warmte verloren.
5. Steek, als U op gas kookt, het gas
par aan als de pan op het comfoor staat.
6. Laat de .gasvlam niet om de pan spe
len; allo warmte, die niet tegen de bodem
van de pan terecht komt, gaat verloren.
7. Zet bij electrisch koken de pan niet
op een te grote plaat, maar kies er liever
een, waar de pan rondom ongeveer een
cM. overheen steekt behalve natuur
lijk, wanneer men een grotere plaat a'
warm had laten worden voor een ander
gerecht.
8. Schakel voor gerechten met een kor
te kooktijd (tot ongeveer 15 minuten)
direct op stand 0, zodra de spijzen koken.
Schakel in ieder geval 5 a 10 minuten
voor het opdoen de kookplaat uit; de ge
rechten komen dan nog door en door
warm op tafel
9. Week peulvruchten, gort en zuid
vruchten een nacht oi langer voor het
kökén.
10. Maak voor het koken van peul
vruchten en gort, eventueel ook rijst,
macaroni, vermicelli en havermout (.mits
met met melkbereid), gebruik van de
booikist: een kist of mand gevoerd met
kussentjes met hooi, 'houtwol, kranten
papier of oude wollen lappen.
Ook kan men de hete pan in kranten
pakken en dan in een grotere pan zetten
of in een oude deken knopen. Melkge-
rec'hten en vlees behoren niet in de hooi-
kist wegens de kans op bederf, terwijl
groenten en aardappelen daarin vxijwël
ai hun vitamine C zouden verliezen. Men
zet de gerechten met wat minder water
op (1 kopje rijst bijv. met 2 inplaats van
met 2V& kopje water) en kookt ze gedu
rende 1/6 van de gewone kooktijd. Daar
op plaatst men de (zo klein mogelijke)
pan snel in de hooikist; alle ruimte moet
opgevuld worden met kranten of kussen
tjes. Driemaal de kooktijd moet de pan
zo blijven staan, alleen wanneer de kook
tijd erg lang is, moet de inhoud tussen
tijds nog eens worden opgekookt. Na het
gebruik van de hookist goed luchten.
11. Zet zo mogelijk steeds een ketel wa
ter op U-w huiskamerkaohel en gebruik
dit water voor wassen, afwassen, thee en
koffie zetten, bij het opzetten van groen
ten en aardappelen, enz.
Stapelkoken het warm houden van
pannen door ze op een andere pan met
kokende inhoud te zetten kan een uit
komst zijn voor wie over te weinig warm
tebronnen beschikt. Dit gaat gemakkelij
ker bij gebruik van een z.g. stapelring.
Al deze dingen kosten in het begin
enig nadenken, maar al spoedig doet U
het vanzelf zo en bespaart daarmee
Uzelf.... en ons land onnodige uitgaven!
Een jury van kunstdeskundigen heeft
laten weten, dat er ernstige twijfel be
staat, of het schilderij „Studie bij kaars
licht" een echte Van Gogh is. Zoals men
weet is omtrent dit doek enige tijd gele
den nogal wat te doen geweest.
Mr. William Goetz, de eigenaar van
dit schilderij, die het voor meer dab
50.000 dollar kocht, houdt nog steeds vol
dat het schilderij authentiek is.
Ir. Vincent W. van Gogh, de neef van
de schilder, de eigenaar van de meeste
schilderijen van Van Gogh, die op het
ogenblik tentoongesteld worden in het
Metropolitan Museum te New York, heeft
zich echter sceptisch uitgelaten. Ir, Van
Gogh had goedgevonden, dat het schil
derij voorgelegd zou worden aan een
jury van deskundigen. Deze jury heeft na
een langdurig onderzoek verklaard, dat
zij „niet bereid was het schilderij als een
originele Van Gogh te aanvaarden".
Dr P. Kasteel, oud-gouverneur van Cu
racao en thans Nederlands gezant in Chili
is benoemd tot commandeur met ster in
de Orde van de H. Gregoriius de Grote.
practijk. De volvoering van zijn plan
leidt tot een dolle klucht van kakelende
telefoontoestellen, krankzinnig geworden
gramofoons, vallende meubelen, bezwij
kende stoelen en een innige verzoening
met zijn ten onrechte verdachte vrouw-
Linda Darnell als de gewantrouwde
echtgenote ziet er tijdens dit alles soms
verbaasd, soms verschrikt, maar altijd
even verleidelijk mooi uit Rex Harri
son kan niet al te best overweg met zijn
rol van dag-dromende componist Dat
zou een kolfje zijn geweest naar de hand
van Danny Kaye, wiens „Verborgen le
ven van Walter Mitty" trouwens sterk
aan de opzet van deze film doet denken.
Preston Sturges' regie is beneden zijn
kunnen gebleven. Vooral in het begin
van de film, dat zonder bezwaar sterk
zou kunnen worden ingekort, laat hij
teveel van de dialoog en te weinig van
de camera afhangen. Daartegenover
echter staat dat hij de muziek in veel
grotere mate oen eigen dramatische
functie heeft gegeven dan gewoonlijk
hot geval is en dat hij op bijzonder doel
treffende wijze gebruik heeft gemaakt
van hert geluid. Men lette maar eens op
het zoemen van de lift, als de componist
zich met groeiende argwaan door de gan
gen van het hotel naar de kamer van
zijn vermeende rivaal bageeft.
Een soort criminologisch'-komische
.Fantasia", waarmee personen boven 18
jaax zich kostelijk zullen amuseren
Ons Romanbijvoegsel
KORTE INHOUD VAN HET VOOR
AFGAANDE:
Sir John Ryman nodigt in zijn huis
eén paar families uit om de verloving
van zijn pupil, Eva Chauncey, met Fe
lix Mountain, 'n jonge dokter uit Lon
den, te vieren. Zij ontmoet daar o.a.
haar neef Michael, die op Eva veliefd
is. Men spreekt over het oude huis en
op verzoek van Eva haalt Ryman
die door haar amicaal wordt aange
sproken met Guardy (afkorting van
Guardian: voogd) een 0ud boek, dat
de hele familiegeschiedenis van het
huis bevat. Zelfs een geest komt er
aan te pas. In 1700 is een zekere Lady
Francis vermoord en wel op 8 Oct. Op
elke verjaardag van de moord ver
schijnt zij in het huis en aangezien de
dag, waarop de party wordt gegeven.
7 October is, wachten de gasten met
spanning de loop der gebeurtenissen af.
Nu, we gingen tegen middernacht naar
bed en om drie uur in de morgen was er
een vreselijk lawaai in de kamer van
Ennis. Ik meende vast en zeker een
revolverschot gehoord te hebben; ik ver
liet haastig mijn kamer en daar stond-
Thorogood op het bordes.
„Kom mee," zeide hij, „dit wordt een
lolletje-"
Wij gingen de kamer van Enis binnen.
Hij zat op de vloer en stiet onverstaan
bare woorden uit, terwijl zijn revolver
naast hem lag. De arme kerel huilde als
een kind.. Hij zei niets anders dan: ,.o
God, o God!" Wij bukten ons en daar
zagen wij Dalgerry liggen, met een schot
door zijn borst. Hij had zich in een bed-
laken gewikkeld en Ennis voor de lol
willen laten schrikken. Dat was de hele
jacht van die week Een tijd later verliet
Ennis de dienst. Ik geloof, dat hij nader
hand in de war raakte. Het verwondert
mij niet. arme kerel! Dat is de enige keer
geweest, dat ik met geesten te doen had
en tevens, r t er dan genoeg."
Ik zou niet willen hebben, dat er der-
gelijke grappen in dit huis werden uit
gehaald." zeide sir John scherp.
Natuurlijk niet." vleide Eva, „niemand
denkt aan zo iets."
„Hier ben je er," viel Michael haar in
de rede. terwijl hij de bladzijde om-
c -aaide, „hier staat iets over een geheime
gang in 1571. dus moet er zo iets
be-si aan-"
Waarschijnlijk dicht gemetseld."
troostte de majoor
Arthur, wees toch niet zo'n vreugde
bederver," commandeerde zijn echtge
note,
„Hier is weer iets," riep Eva opgewon
den uit. „omtrent sir Anthony, die nog
steeds de geheime gang bewaakt Wat be
tekent dat?"
„Tussen sir Anthony's dood en ons lig
gen verschillende geslachten; het is dus
waarschijnlijk, dat hij zijn geheim in het
graf heeft meegenomen." mompelde Mi
chael. „Wat zouden we doen. Eva? Elk
paneel in het huis afkloppen?"
„Neen, wacht een ogenblik-"
Zij had de vreemde bleekheid van haar
voogd niet opgemerkt
„Hier zijn wij er. Natuurlijk moet hier
juist een scheur zijn. Daar ontbreekt een
woord. Iets omtrent de dikste boom?
Welke la die dikste boom?"
„Beneden In het oark aan de andere
zijde van de tuin, vlak aan het uiterste
einde. Men zegt, dat de familie Rupert
haar wapen daaraan ontleende. Men
meent, dat het de dikste eik in het
graafschap is- De mensen komen mijlen
ver om hem te zien. Nu zijn de bomen
hier werkelijk prachtig. Ik zou er een
klein fortuin uitslaan, als ik soms van
plan was ze te verkopen.
Waarschijnlijk nam alleen 't h.uis en
de jonge dokter enige notitie van deze
woorden-
Wat een vandaal! dacht de laatste,
maar het huis dacht nog ergere dingen.
De overige leden van het gezelschap
stelde» al meer belang in een mogelijk
geheime gang.
Wat zegt het nog meer? vroeg
Edith England ongeduldig-
Ik zeg U toch, dat het hier ge
scheurd is. Iets over de zevende, iets
over de dikste boom. Wat kan dat be
tekenen?
Schreden, zeide Pilkngton.
Meters, meende de majoor.
Het zou interessant zijn te weten,
waar die gang in het huis uitkomt,
sprak Milton losjes-
Achter een haard, verwacht ik,
ze de het meisje. Is dat niet altijd
zo?
De ander vervolgde.
Wat een schuilplaats zou dat huis
voor dieven zijn!
Er zou 0Pi dit ogenblik een ban
diet in Uw geheime kamer kunnen ver
borgen zijn, Miss Chauncey en wachten
tot wij allemaal naar bed zijn. Het zou
aardig wezen, om hem te verrassen,
nietwaar?
Sir John stond vlug op-
Wat een onzin! riep hij uit.
maakt Miss Devereux bang, Eva.
Zij antwoordde ondeugénd:
Niet in het minst. Ik waarschuw
haar maar alleen, dat zij haar diaman
ten wegsluit. Veronderstel, dat je s
nachts eens wakker wordt en je vindt
de inbreker naast je bed?
Nu is 't genoeg, beval haar voogd
scherp. In elk geval is het veel te
laat, om vanavond nog het een of ander
te doen. Als je morgen muren moet af
kloppen, doe je dat maar, doch leg het
boek voorlopig weg.
In orde, Guardy. Maar U moet ons
morgen helpen, want het is Uw huis.
Neen,- zeiden de muren stil niet
het Uwe!
Mountain draaide vlug het hoofd om.
Niemand nam er notitie van.
Misschien, zeide baar voogd met
blijkb're tegenzn.
Ik zou niet mee willen doen. voor
wat dan ook, stemde Lucy Devereux
in; zfj vond, dat zij wel een beetje
over het hoofd werd gezien in de al
gemene conversatie, die zich om Eva
concentreerde.
Ik zou vreselijk schrikken, als k
oude knoken vond. In- elk geval zou
zoiets mijn kleren bederven. Mr Pil-
kington, U zoudt toch wel hier blijven
en mij beschermen, nietwaar?
Reken niet op mij. Ik heb genoeg
van geesten voor mijn hele leven.
- Ik hoop, dat U van de
Je
partij zult laten zijn tenzij U liever
alleen bent, zei mrs. England klagend-
Ind'en het geen partij met tweeën
is
Haar echtgenoot kleurde erg en wens
te de tiende keer, dat hij nooit zijn
huis verlaten had.
Ziezo, zeide Eva, toen de gasten
tekenen van nieuwsgierigheid begonnen
te geven, een wezenlijke geest van
nacht en morgen een echte geheime
gang. Wat kunnen we meer van het
leven eisen? Laten wij een wandelinge
tje in de tuin gaan doen, Felix. Wij
hebben nog wel de tijd om vóór het
difler even naar de geheimzinnige boom
te zoeken.
De betovering van de Octoberavond
lag op de tuin en de akkers, die eraan
grensden. In de hagen schitterden de
bessen als feeachtige lantaarns, afge
vallen druiven van wilde wingerd flik
kerden tussen de vergeelde bladeren,
waar zij gingen; de lucht was zo zacht
als de borst van een duif en de heuvel,
die langzaam opklom om het uitspansel
te ontmoeten, was geschilderd in grote
trekken van brons en goud- Uit het
houtgewas kwam de wind, die tussen
de bladeren had gefluisterd en ergens
ia de schemering riep een wilde vogel.
O, het is mooi, het is mooi, riep
het meisje uit, jk heb de herfst in
Frankrijk, Egypte en Oostenrijk door
gebracht, maar to'ets kan het vallen der
bladeren in Engeland evenaren. Is er
wel iets mooiers dan dit?
Zij strekte haar arm uit naar de
blauwe, kalme heuvels.
Als men durfde, zei haar bege
leider zacht, wat zou men hier van
zijn leven kunnen houden-
En waarom niet?
Omdat er buien al deze onuit
sprekelijke schoonheid alles en ieder
e«n is om iemand terug te roepen.
Iemand met een grote ziel kan tussen
schoonheid leven en er niet door be
dwelmd worden, maar een klein mens
mag dat niet wagen.
Ik geloof niet, dat ik je begrijp.
't Is toch zo eenvoudig, zei hij
dromerig. Alleen een grote ziel kan
naar God opstaren en toch niet de
smart vergeten na de glorie.
Maar jij bent geen van die kleine
zielen, verklaarde zij, en je Evan-
gel'e maakt mij angstig. Je bent zo
bang, om gelukkig te zijn.
Schijn ik jou werkelijk zo, Evey?
Ik weet, dat de wereld vol ellende
is, antwoordde zij langzaam, maar
maken wij haar beter met ongelukkig
te zijn? Ik zou gedacht hebben, dat hoe
gelukkiger wij waren, dit des te beter
zou zijn voor ieder ander.
Als 't het juiste soort van geluk
is, ja.
Eva sloeg hem oplettend gade, zij zag
z'n gelaat veranderen, terwijl zij sprak:
Fel'óc, Felix, ik geloof, dat je ziek
bent. Je wilt er toch niet van genieten.
Hij barstte hevig los, terwijl zijn ogen
gericht waren op de naakte takken van
de lorkebomen, die tegen de lucht ge
ëtst waren.
Ervan genieten? Je kunt volstrekt
niet gissen, wat d t voor mij betekent.
Ik ben op het land geboren en toen
ik de eerste keer in London kwam,
hinderde het mij altijd, als ik de treu
rige, achterlijke kleine bloemen in pot
ten op de vensterbanken te Kilburn
en Camden Town zag staan. En in
Bethnal Green waren er de opgesloten
llseuweriken, die hun kleine, treurige
liedjes zongen in kleine dozen tegen
die vu:'le muren gespijkerd. Maar ik
wist ook, dat, indien die armzalige,
kleine potten en die gevangen vogels
daar niet waren, ik het onmogelijk zou
uitgehouden hebben. Zij waren de enige
overblijfsels van natuurlijke schoon
heid; ofschoon zij bij lange na niet
waren, wat zij hadden moeten zijn,
waren zij tenminste iets, dat trachtte
schoon te zijn. Ware het niet omwille
der schoonhe d, men zou volstrekt niet
kunnen leven.
Zou volstrekt niet kunnen leven,
klonk de echo in de geel geworden
bladeren onder hun voeten.
Plotseling draaide hij zich om.
En sedert de avond, dat ik jou
ontmoette, Eva, is alle schoonheid voor
mij in jou verenigd als een lijst een
doek omsluit.
Bij deze laatste woorden maakte een
gevoel van vrees zich van zijn gezellin
meester. Zij voelde en dat was reeds
meer dan eens gebeurd, dat zij nog zo
weinig van deze man wist, met wie zij
zou gaan trouwen.
Wat zou hij mij haten, als ik hem
teleurstelde, dacht zij. O, hoe kun
nen vrouwen toch zeggen, dat mannen
de wereld beheersen- Het zijn de vrou
wen, de altijd de eigenlijke verant
woordelijkheid hebben.
De dokter was weer in zijn eerste
peinzende stemming geraakt. Op dat
ogenblik scheen hij oneindig ver van
haar verwijderd.
Ik denk werkelijk, dat Guardy ge
lukkig is, vervolgde zij, vol verlangen
als zij was, om de zwaarmoedige rich
ting van zijn gedachten af te leiden.
Maar hij zeide eenvoudig:
Ik denk, dat hij er een aardige
som voor heeft moeten betalen!
Eva lschte.
Verbeeld je, dat jij aan geld denkt!
Om het even, hij kan het betalen.
Ik zou wel eens willen weten of hij
het kan mompelde de dokter, Ik
vraag mij af of wel iemand op deze
voet kan leven.
Natuurlijk- Guardy is zo rijk als
Croesus hij kan doen wat hij wil.
Een kille wind blies over het paadje
en deed de dode bladeren onder hun
voeten ritselen. Haar begeleider zei
niets en het meisje ging plotseling
door.
Felix ik heb het koud. Het was
die wind. Heb je t n et opgemerkt?
En' ik geloof, dat ik verschrikt ben,
heel plotseling. Ik wou, dat 'k dat
stuk over de geest niet gelezen had.
Ik voel, dat ik hem deze nacht zal
z'en.
O, neen, ze de hij ruistig, maar zij
wilde niet gerustgesteld worden.
Er is iets tragisch in de lucht,
hield zij aanj en een van ons zal ge
troffen worden. Laten wij naar binnen
gaan. Voel je, dat dit huis onvriendelijk
is?
Zij hadden z:öh omgedraaid en voor
hen lag het oude, grijze gebouw.
Het stond daar op een afstand, ter
wijl het meisje voor zich zelf, het met
een droeve blik beschouwde. Rondom
het. venster groeiden de heesters,
die daar reeds sedert geslachten ge
groeid waren, als een klein leger, dat
zijn vesting verdedigt.
Zie je vervolgde zei, dat het ons
niet nodig heeft? Als hetkon, zou het
ons er uit jagen. Ik zou wel eens wil
len weten, of Guardy ook zo iets voelt.
Mary Ryman wel dat weet ik
Wij hebben er part nog deel aan,
antwoordde haj peinzend. Waarom zou
het ons nodig hebben? Maar het kan
ons geen schade doen-
Stil stapte zij terug en gingen de
tuindeur binnen. En ze hoorden in de
bibl otheek stemmen en Eva bleef on.
willekeurig staan.
Je kiunt zo verduiveld gemeen
doen als je wilt, hoorden zij Sir John
schreeuwen op een toon van boosaardig
woede, helemaal tegen zijn kalme ge
woonte in, maar denk er aan. Met jou
is het uit. Jij lummel! Na al deze jaren!
Pilkington? vroeg Eva.
Haar verloofde schudde het hoofd.
Ik weêt het niet. Misschien.
Ik ze: je immers, dat er iets tragisch
zou gebeuren. Het is dit huis. Ik wilde,
dat Guardy het nooit gezien had-
Maar toen klonk de stem van M ohael
Dale, even ingehouden, als de eerste
hartstochtelijk geweest was.
Nu, wat er ook gebeuren moge,
ik heb U gewaarschuwd. U loopt met
het hoofd tegen de muur. Maar U
hebt het alleen aan U zelf te wijten.
Het is nu n et de eerste keer, dat U
gewaarschuwd bent.
Ik wist, dat hij m een van zijn
dplle buien was, een toestand, waarin
hij alles doet, hoorde de dokter zijn
verloofde fluisteren- Guardy zal hem
nooit vergiffenis schenken. Maar te
dreigen en Guardy nog wel! Alsof
dat wat zou kunnen geven! Arme Mi
chael.
De deur van de bibliotheek ging plot
seling open en haar neef verscheen; hij
lette n et op hen en ging naar de trap;
onder zijn olijfkleurige htoid was zijn
bleekheid goed te zien.
De twee in de gang konden de oude
heer nog gteeds door het vertrek horen
stappen.
O God! riep hij plotseling uit. Een
verrader, M'dhael! Een vuile verrader!
Het bleke avondlicht stroomde door
het venster aan hun linkerzijde binnen;
het schoot door het roodgekleurde g'as
en lag op de vloer in sober kleuren-!
spel.
Eva bedekte haar gelaat.
Het ziet er uit als bloed, riep zij
uit; zou zij daar gelegen hebben, met
de dolk in haar hart? En zouden wij
haar deze nacht weer in haar bloedig
kleed z en?
Zij hief haar ogen op en zag tussen
de schaduwen de gestalte van Hum
phrey Milton, zo rustig, dat hij wel
een mistig iets had kunnen zijn. Er lag
een flauw glimlachje op zijn lippen ef
hij staarde n et haar hen, maar naar de
eiken trap, waar Michael Dale zo even
verdwenen was. Het meisje hield.de
hand van Mountain vast.
Hoeveel had hij gehoord? En hoeveel
had hij begrepen?
HOOFDSTUK II.
Het diner werd gegeven in de grote
zaal met de e ken panelen, die de her
inneringen aan de familie Rupert ge
durende vele geslachten bevatte.
Het gezelschap was niet opgewekt
ofschoon Edith England en Eva die
uiterlijk heel kalm was, haar best de
den om Wat vroolij'khe d bij de gasten
erin te brengen.
Sir Jota spraks slechts een enkel
woord gedurende de gehele maaltijd en
het was duidelijk dat hij heel wat
gewichtiger zaken aan zijn hoofd had.
oijn vennoot deed met zijn aardige
man eren zijn best om de gereserveerd
heid van zijn gastheer goed te maken,
maar hij vond weinig steun.
Dale was zo stil als Ryman en Moun
tain praatte nooit bijzonder veel. Hij
deed wel zijn best om de oplettendheid
van Lucy Devereux op zich te trekken,
maar zij toonde hem heel du delijk, wat
®ij Van dacht van zijn niets betekenend
gepraat, toen zij zich tot majoor Eng
land wendde, dl* haar zijde zat.
Mary Ryman was eveneens zeer stil.
Gedurende het dner wierp zij hunke
rende blikken op Dale, die een eindje
van haar af zat. Zij wist, evenals alle
vrouwen in haar toestand moeten we
ten, dat hij verliefd was op Eva Chaun
cey; elke blik die hij op zijn nichtje
w erp, deed het vuur van jaloersheid,
dat haar hart kwelde, nog meer ont
vlammen.
Humphrey Milton was rustig bezig
de zeer waardevolle verzameling van
rariteiten en kleiroodi'ën te schortten,
die Ryman in de loop der vele jaren
had bijeengebracht, hij wilde zijn gast
heer vragen de geschiedenis van enige
te vertellen, als de dames zouden heen
gegaan zijn. Voor het over ge vroeg
Wj zich in stilte, wat hü wel voor het
verlangen van John Ryman naar pu
blic telt kon eisen.
Zijn echtgenote m' aan de andere
kant van de tafel; zij droeg een kleed
van zacht wit satijn, een kanten kraag
om haar hals en een snoer van kleine
parels; zij had veel van het bekende
instrument, waarvan alle registers, op
drie na, stuk waren.
Ik mag dit mooie Octoberweer
wel- 't Is zo zacht tv et waar? Zo begon
zij en als haar tafelgenoot het waagde,
om niet van haar mening te zijn, ge
bruikte zij hare meest geliefde uit
drukking en herhaalde: En toch zo
zacht.
Haar volgende zet bestond in het prij.
zen der bloemenvers ering.
Zo lief, denk ik altijd, zeide zij
dan vaag. Zelden waagde zij het namen
te noemen, maar dezelfde opmerking
deed dienst voor erwten in de lente,
voor rozen in Mei en asters in Juli en
chrysanthemums in de herfst, al waren
het ook de kleine, gewone anjelieren
of de grote bronskleurige bloesems, die
de vreugde van het kunstenaarshart
uitmakei).
Als zij soms een bijzonder sympa
thiek d sgenoot had, gaf zij ten beste:
In de tuin is men dichter bij God s
hart, dan waar op aarde ook.
Indien het diner met deze twee onder
werpen nog niet afgelopen was,of haar
buurman net heimelijk een gesprek
was begonnen met de dame aan zijn
andere kant, hetgeen haar in staat stel
de om zich geheel aan de schotels te
wijden, zou zij het vertrek loven waar
in het middagmaal gebruikt werd
Soms klonk dit:
d, I»» buIltD
de ruimte zo dm<k<ken,d-
Aan een andere gast maakte 7il de
we?erzii^*Ik ^eze ™age plafonds
vprtrJL Vn zo levendig, geven het
z<?n gezellig, aandfg cachet.
i_ kamers zijn zo koud om er
'n te zitten, vindt U niet?
TJeze avond zat ze naast de majoor
en had gezegd: Wat een mooie zaal.
Zo hoog en toch niert koud. Al die
eiken panelen zo heerlijk, nietwaar?
De majoor dacht dat ze gek was,
maar toch te verkiezen boven Edith!
die volstrekt n et gek was en zeker
veel verdraagzamer zou geweest 2yn
ofwel de gastheer ofwel niemand an
ders, een toespeling op de bekoorlijk
heid van de zaal. hare romantische
vesiening en zo voorts en trachtten
zich net gedrukt te voelen door het
leger van Rupert s, die de muren in
namen, ieder niet zijn familiewapen,
dat onder de zware, vergulde lijst ge
beeldhouwd was. Maar gedurende het
gehele diner, werden zjj geleidelijk be
wust van ten tegenstrijd ge invloed,
die xn de zaal hing. Men toon hen ze
nuwachtig uur elkaar zien gluren om
te weten te komen of hiun buurlui dat
ook voelden.
Lucy Devereux gaf eindelijk aan het
algemeen gevoel uiting, toen zij de I
majoor met bevende stem haar over
tuiging toevertrouwde, dat dé geest op
dat ogenblik ergens in de buurt was;
zij bleef zenuwachtig over haar schou
der kijken, alsof zij de gestalte van de
vemooide lady in al haar afschuw,
d cht naast haar stoei verwachtte te
zien-
De majoor wierp met verachting
haar vrees van zidh af en herinnerde
zich tegelijkertijd, dat hij de gast was
een particulier huis en dat dit de
twintigste eeuw was, waaruit alle
geesten indien er ooit bestaan had
den allang verbannen waren. Maar
niettegenstaande dat alles, verminder
de het huiveringwekkende gevoel niet-
Het was, alsof hij en al de andere,
lijfeigenen waren, die hun heer trot
seerden en beleed gden. De geschil
derde portretten aan de muren ver-
versterkten dat gevoel nog.
Maar Felix Mountain besefte waar.
schijn lijk beter dan wie ook, dat hun
itegêniwoordiigheild i*n deze zaal bui
tengewoon ongepast was.
Toen de de mes verdwenen waren,
werd het gesprek meer algemeen.
Het werd onaangenaam warn» te de
zaal; er brandde een flink vuur en de
rook van de sigaren tekende de lucht
grijs-blauw. De hitte samen met de
rook bezorgde Mountain hoofdpijn.
Er heerste een ogenblik stilte in de
zaal. Ryman had zdah van de dokter
afgewend en sloeg Dale gade. Dadelijk
herinnerde Mountain ziefh het toneel
van de avond in de bibliotheek; hij
wierp een blik op Mil ton om te zien
of hij het merkte, maar het gelaat van
de schrijver was ondoordringbaar.
Mountain lachte flauwtjes en toen
de spann ing al te groot werd kwam
Pilkington te hulp op zijn gewone aar
dige manier.
•7~v5?e J? met messen, die je
mij beloofde te laten rien? Kwamen
die met uit Afr ica? Milton stelt veel
belang m de geschiedenis.
^raa 'd® zich met een glimlach
naar de schrijver die verstrooid enige
woorden mompelde; klaarblijkelijk had
hij iets gevonden om rijn geest bezig
te houden, dat interessanter was dan
de messen.
Ja, zij zfjn enig. riep Sir John op
verlichte toon Maar zij zijn niet
hier. Ze waren beter op hint plaats in
de bilbl otiheelk. Een ogenblik, ik ga
ze halen het is de moeite waard Om ze
te zdetL
Toen Mj weg was ze, de majoor;
Ry^ar ziet er wat beroerd uit
nietwaarZeker aan het tobben over
zijn zaken, denik ik. Ik weet nog heel
goed, dat ik de hele nacht niet sliep
toen ik de d enst moest opgeven, en-
w en een ui1 nieuwsgierigheid, hoe
regiment zich zonder mij zou hou-
Hij iachjte bij de herinnering-
Ik d ebt het hele Britse leger op
de fles ging.
Maar Pilkington scheen niet opge-
ruomd. Hij keek met een ontevreden
blik naar Dale, alsof hij meende, dat
die jonge man Ryman al moe te ge
noeg had veroorzaakt. Maar voordat
nog iemand kon spreken, kwam de
gastheer terug met de messen in zij»
hinden. Het waren akelig uitziende
wapens met vreemd bewerkte hand
vaten.
Er is een eig«n**r«4 gc geschiede
nis aan verbonden Ik kreeg ze, toen
ik in Afrika was: zfj behoorden San een
stam, die mensenoffers bracht aan zijn
afschuwelijke goden. Ik na.rn ze op
een nacht, dat zij met hun dansen be
zig waren. Als zij ons te pakkan had
den gekregen, zouden zij ons wel ge
leerd hebben, hoe zij gebruikt werden.
Wel kregen zij ons ito de gaten en
volgden ons mijlen lang,
(Wordt vervolgd).
