jjuitsLand wil
Aarzelingen over herbewapening
maar niet vruchteloos
OPKOMST en ONDERGANG van
een zakenman
Eerste Anno-Santo-
pelgrims gearriveerd
DE STEEN DER WIJZEN
Onder
bij Belgrado
PAGINA 7
ZATEK&tè !0 DECEMBER 1949
Laboratorium van de alchemist.
Op zoek naar het mysterie
ZUID-SLAVISCHE MISSIE
UITGEWEZEN
door
RINKE TOLMAN
LABOUR WON IN ZUID
BRADFORD
De eerste Anno Santo-pelgrims zijn in
Italië aangekomen en wel te Milaan, waar
zij na een bezoek aan Lourdes gearri
veerd zijn. Het is een vrij grote groep
Argentijnen, die .onder leiding van bis
schop Miguel De Andrea staat, terwijl er
voorts deel van uitmaken een kannunik
van de kathedraal van Buenos-Aires, de
oud-minister van opvoeding en justitie
Manuel Astigüeta, de advocaat Pax Ro-
delfo, president van het Hof van Cassatie
en voorts mevrouw De Ejegura, dochter
van de voormalige president van de Ar
gentijnse republiek. De groep pelgrims
heeft te Milaan éérst een bezoek gebracht
aan kardinaal Schuster en is daarna offi
cieel' tén stadhuiz-e dóór de burgemeester
ontvangen. De pelgrims worden over en
kele dagen 'té Rome verwacht, nadat zij
eerst enkele steden van Italië hebben be
zocht.
weer jong. Wie hem bij zich draagt, is
onoverwinnelijk. Men wint een proces
door hem onder de tong te nemen. In
een doek genaaid en op het lichaam
gedragen, voert hij de bezitter hoog
door de lucht.
Deze laatste onzin heeft niets meer te
maken met de eigenlijke alchemie en doet
ons denken aan de scherpe spot van
Mephistopheles:
Wie sich Verdienst und Glück
verketten.
Das fallt den Toren niemals ein;
Wenn sie den Stein der Weisen
halten,
Der Welse mangelte dem Stein.
(Faust U, 1).
Het zoeken naar de Steen der Wijzen
was een streven naar een hooggesteid
doel en heeft belangrijke gevolgen gehad.
De „Wijzen" van de alchemie hebben met
tevergeefs gearbeid, ook al vonden ze niet
wat z\ zochten, want ze hebben een aan
zienlijk chemisch feitenmateriaal aan het
licht gebracht, waarvan latere eeuwen
rjjkelijk geprofiteerd hebben. De medi
sche eigenschappen aan de Grote Medicijn
toegeschreven, hebben in de 16e eeuw
aanleiding gegeven tot onderzoekingen
o.a.» door de beroemde Paracelsus die
het tijdperk inluidden van de Jatro-
chemie, welke de toepassing zocht van
chemische producten als geneesmiddelen.
Langs die weg kwam de scheikunde in de
apotheken en van daaruit als, zelfstandige
wetenschap in de moderne laboratoria
A. S.
ten, zou men het minst van al verwach
ten in dit land, dat van nogal nabij met
de Russen heeft kennis gemaakt. Van de
Duitsers mag een meer reële beoordeling
worden gevraegd van toekomstige moge
lijkheden om de samenwerking met
West-Europa ook in een of andere, van
onder af groeiende vorm tot het gebied
der verdediging uit te breiden.
Pijnlijke consequenties
Men behoeft niet 'n ver vooruitziende
blik te hebben om te beseffen, dat ook
op dit terrein uiteindelijk uit de West-
Duitse emancipatie consequenties zuilen,
voortvloeien. Deze zijn wellicht pijnlijk,
zowel voor Duitsland zelf, ais voor zijn
Westelijke buren, maar niemand zal dan
ook willen beweren, dat in de huidige
periode naar ideale oplossingen van het
Duitse vraagstuk wordt gestreefd. Er
wordt alleen gezocht naar een mogelijk
heid om de toekomst te ordenen op een
basis van wanorde, die door de grote on
enigheid werd gelegd-
Dat zulk een oplossing telkens weer
moeilijke hindernissen voor beide par
tijen brengt is duidelijk- Even duidelijk
is, dat tenslotte de noodzaak moet over
wegen bij psychologische effecten-
Wanneer de Russen inderdaad 'n aan
tal van hun bezettingstroepen uit Oost-
Duitsland zouden weghalen en zich ster
ker dan tot dusverre op hun Poolse mili
taire bastion gaan concentreren, dan zal
automatisch de kwestie van de vorming
van een bescheiden Duitse macht in het:
Westen sterker op de voorgrond der ac-
tujliteit worden getrokken. Een Weste
lijke tegenstander van hetgeen in het
Oosten de „volkspolitie" wordt genoemd,
zou dan nodig kunnen worden.
Dat een man als generaal Lucius Clay
na zijn aftreden het nodig heeft geacht,
voor een bescheiden begin van machts
vorming In de bres te treden, zegt ge
noeg voor de gedachten, die daaromtrent
in Amerika leven!
Vier van dë irizitt'endert van een pas
sagiersvliegtuig van de Roemeense lucht
vaartmaatschappij hebben Vrijdag de pi
loot gedwongen van koers te veranderen
en in Joegoslavië te- landen, aldus ver
luidde te Belgrado.
ETn man van de Roemeense militia,
die zich verzette, werd na een korte
worsteling door het-hoofd geschoten.
Het vliegtuig was met vijftien passa
giers van Sibu vertrokken naar Boeka
rest. Het landde op het vliegveld Zemun
bij Belgrado.
De vier passagiers, die de piloot tot
koerswijziging dwongen en een aantal
anderen wilden volgens mededeling van
officiële Joegoslavische zijde om poli
tieke redenen Roemenië ontvluchten.
Vliegtuig en passagiers zijn onder be
waking van Öe. veiligheidsdienst gesteld.
Nach Golde drangt, eeuw komt men ir
drukkingen tegen
Am Golde hangt zen", „Lapis philos
Doch alles! Ach wir Armen! Elixer", de Grote h
Al heeft Gretchen niet helemaal on
gelijk bij deze levenswijze bespiegeling,
het zou toch hoogst onbillijk zijn, heel
het streven van de oude alchemie uit dit
beginsel te willen beoordelen. Er is zeker
veel misbruik gemaakt van de toen heer
sende begrippen over de mogelijkheid om
goud te maken uit onedele metalen, maar
hoeveel vondsten van de latere weten
schap heeft de misdaad zich niet toege-
eigend met precies hetzelfde doel: er goud
uit te maken?
De eerlijke alchemie had nobele bedoe
lingen. Goud had sinds onheuglijke tijden
de reputatie het edelste onder de metalen
te zijn en vele pogingen om goudachtige
legeringen samen te stellen, b.v. uit rood
koper en zink, waren in de 8e eeuw niet
onbekend. Maar men wist, dat dit geen
echt goud was en wat was nu natuurlij
ker dan een middel te zoeken om zulke
mengsels, dié reeds zoveel op goud leken,
ook in zuiver goud om te zetten?
De ware triomf van een dergelijke
transmutatie was de beheersing van de
stof door de geest. Ook thans nog geldt
de transmutatie der elementen voor een
van de grootste successen van de moderne
wetenschap.
De alchemie zocht naar een middel om
dit te bewerkstelligen en tot in de 16e
.SCHROOT", boeiende roman
van P. H. de Wit
Alle acht leden van de Joegoslavische
militaire missie in de sovjet-sector van
Berlijn zijn door de Duitse volkspolitie
onder „huisarrest" gesteld. Het Oostr
Duitse ministerie van binnenlandse zaketi
deelde de Joegoslavische militaire missie
•mede, dat haar leden uit het gebied van
de Oost-Duitse republiek zoudén worden
gewezen, „omdat zij gepoogd hebben
rust en orde te verstoren".
Later werd het „huisarrest" weer inge
trokken. mét de mededeling, dat zij de
Oostelijke sector vóór 17 December ver-
Maten moeten hebben.
De eigenlijke grondslag van deze
argumenten is wat hij steeds geweest
is: een neiging om op „fatsoenlijke"
manier de omstandigheden voor het
katholieke onderwijs zo moeilijk te
maken, dat het zich ten slotte niet roe
ren kan. Dat de katholieke scholen de
hoge eisen, door de regering gesteld,
moet honoreren, spreekt vanzelf en de
bisschoppen wensen niets liever dan
dat, maar zij moeten dan ook in staat
gesteld worden, de hieraan verbonden
kosten te bestrijden.
Katholieken dragen in de vorm van
belastingen bij aan de hoge kosten van
het algemene onderwijs; bovendien wordt
verlangd, dat zij voor hun eigen scholen
extra betalen.
Hun positie is thans ongunstiger dan
zij ooit in de laatste kwart-eeuw in de
strijd over schoolkwesties gewepst is. Zij
zijn het sterkst vertegenwoordigd in de
Labour Party. Onder de twee socialis
tische regeringen van MacDonald, d.a
niet over een onafhankelijke meerder
heid beschikten, moest rekening gehou
den worden met de twee dozijn ka;ho-
lieke Labour M.P.'s, die toen de school
kwestie aan de orde kwam, de regering
konden dwingen met het katholieke
standpunt -rekening te h-ouden. De natio
nale regeringen van Baldwin en Cham
berlain, ofschoon onafhankelijk van
andere partijen, waren eveneens geneigd,
wensen yan katholieke volgelingen (b.v.
inza-ke het anti-katholieke regime in
N-oord-Ierland) ernstig te overwegen,
daar zij rekening moesten houden met dé
vaak ongunstig voor hen uitvallende
tussentijdse verkiezingen.
Maar er zijn thans geen compense
rende krachten, die ten gunste van de
katholieken werken. De Conservatie
ven schijnen evenmin als de Labour-
leiders bereid te zijn, de katholieke
schoolvoorstellen te steunen en van de
Liberalen, met hun non-conformistiscne
meerderheid, is evenmin steun te ver
wachten. W'ij herinneren ons niet, dAt
ooit in de periode tussen de twee oor
logen de politieke positie der katho
lieken zwakker geweest is dan in deze
crisis.
Er valt voor beide bezwaren, inge
bracht door katholieken, die overigens
volkomen instemmen met h-et standpunt
der Hiërarchie, iets te zeggen. Maa-r zelfs
dèt niet zonder voorbehoud. Wanneer
iemand door het ijs zakt en om hulp
roept, is het mogelijk, dat hij dit op een
zeer ongelegen ogenblik doet. Maar dit
rechtvaardigt niet. dat diegenen, die hem
kunnen helpen, hem toeroepen: „Op het
ogeniblik schikt hèt ons slecht, maar de
volgende maand komen we misschien
eens met u praten". Di-t is ongeveer de
positie van het katholieke onderwijs.
De tegenstelling tussen de Hiërarchie
en de katholieke bevolking ener- en de
regering en de politieke partijen ander
zijds, is niet alleen in het leven ge
roepen door verschil van inzicht in wat
fundamenteel rechtvaardig is, maar
ook en wel in de meest dringende
vorm, doordat de minister van onder
wijs het feit ignoreert, dat een nieuwe
regeling voor de katholieke scholen
een kwestie van leven en dood Is.
Tenzij de regeling van 1944, aan welker
financiële doelmatigheid zelfs toen
reeds vele katholieken twijfelden, her
zien wordt in overeenstemming met de
sterk gewijzigde omstandigheden, zul
len de katholieke scholen zich niet
staande kunnen houden.
Die omstandigheden zijm de sinds 1944
toegenomen duurte, waardoor d-e kosten
van bouw, inrichting en onderhoud der
scholen enorm gestegen zijn; en de
steeds hogere eisen, welke h-et departe
ment stelt aan de bouw en de inrichting.
Zelfs indiien da algemene duurte in die
vijf jaren niet toegenomen was, is het
hoogst twijfelachtig, of de katholieke
scholen het o-p de grondslag van de rege
ling van 1944 hadden kunnen bolwerken.
Aan de bisschoppen wordt van ver
schillende zijden verweten, dat zij ge
bruik hebben villen maken van de aan
staande verkiezingsperiode, om hun
voorstellen aan de regering op te drim-
gen. Indien dit juist is, aan is hierin
niets laakbaars. Integendeel. Het is vol
komen in overeenstemming met de demo
cratische Engelse praotijk, dat groepen
de-r bevolking haa-r stem bij verkiezingen
laten bepalen door de houding, die de
verschillende partijen aannemen ten aan
zien van zekere vitale belangen dier
groepen. Dit geval doet zich thans voor.
Zoals de bisschoppen trouwens zelf in
hun memorandum aanvoeren, komen zij
niet op voor d-e belangen der Hiërarch-ie,
maar voor diie der katholieke ouders en
hun kinderen, dus voor die der katho
lieke bevolking.
Bjj de tussentijdse verkiezing voor
een parlementszetel te Zuid-Bradford,
het centrum van de Britse wolindustne
in Yorkshire, heeft de labourpartij met
een meerderheid van 4.000 stee-u .:e
overwinning behaald. Dit wout. i.s
een belangri|»e aanwip i-g vo<> ->l-
slag van de algemene v«i „lezi ..gtu «an
het volgend jaar gehouden.
De socialisten hebben met deze laat
ste krachtmeting het ongekende record
behaald, dat zij sinds 1945 alle zetels
hebben behouden.
In 1945 had labour in Zuid Bradfort
een meerderheid van 9.002 stemmen. Dit
keer van 4.022.
