Bij het feest van geestelijk licht
en geluid
im
KEEN MEVROUW*
Amerikaans Plastic Kunstgebit
Met KERSTMIS vlees op tafel
Ontwerp van nieuwe Kieswet
r
NEMESIS
7\
J
Voor de filmcamera
U behoeft niet 3 maanden zonder tanden té lopen
R.I.T., Claes de Vrieselaan 21 - Rotterdam l el. 37519
Maar is VIS op de feestdagen te versmaden
Zeer belangrijke wijzigingen voorgesteld
ZATERDAG 24 DECEMBER 1949
PAGINA 4
KUNST ZIJ DE DIENARES I SFTE1 alleen de b?ste heb-
VAN DE GODSDIENST
Waarom zou de duivel de beste
films hebben
MEER GELEGENHEID VOOR
VOORKEURSTEMMEN
H. V. K. GAAT HEEN
Voor dr. Hirschfeld rang
van ambassadeur
NED RODE KRUIS IN
INDONESIë WORDT
GELIQUIDEERD
door J. KILMENEY KEITH
KORTE INHOUD VAN HET VOOR-
Advertentie.
I ben? Waaraan men thans kan toevoe
gen: ..En waarom zou hij al de beste
films hebben?"
,.En zie, een engel des Heren stond
bij hen en de glorie des Heren om
straalde hen, en ze vreesden met grote
vrees- En de engel zeide hun: „Vreest
niet, want zie, ik boodschap u een
grote vreugde, die voor geheel het volk
zal zijn: dat u heden een Zaligmaker
is geboren".
En plotseling bevond zich bij de
engel een menigte uit het hemelse
heer, die God lof zongen en zelden:
„Ere aan God in den hoge, en op aarde
vrede aan de mensen van goede wil".
In het licht van deze woorden, aldus
schrijft de hoofdredacteur van het
maandblad der Katholieke Fihnactie in
Engeland, is het niet te ver gezocht om
te beweren, dat het feest van Kersmis
het feest van geestelijk licht en geluid,
een bijzondere betekenis dient te hebben
voor degenen, die het medium van het
licht en het geluid der film trachten te
gebruiken om de aandacht te vestigen
op de christelijke gedachte, de christe
lijke kunst en de christelijke cultuur.
Tijdens zulke feestelijke dagen als
Kerstmis beseffen wij, dat. de Kerk een
geestelijk theater is, waarin de H- Geest,
de Goddelijke Kunstenaar, het gehele
jaar dooi' de wereld zielen-schokkende
on zielen-inspirerende drama's aanbiedt.
In dleze tijd van het jaar schenkt de
Kerk ons het machtige schouwspel van
de Menswording en degenen, die er zich
niet door laten ontroeren, verdienen ons
medelijden.
De Kunst is de dienares van die gods
dienst en het theater en de bioscoop
kunnen haar goede assistenten zijn. Wat
zijn kunstenaars anders dan de instru
menten van de H. Geest, Wiens werk
het is het aanschijn van de aarde te
vernieuwen en het menselijke hart. te
zuiveren met het vuur der Goddelijke
Liefdie? En wat dienen het theater en de
bioscoop anders te zijn dan de verleng
stukken van de Kerk, die van Christus
onze Heer opdracht heeft ontvangen, alle
volkeren te onderrichten? En wat be
tekent de Kunst, als zij niet de Waar
heid predikt op aangename manier?
De film ontleent veel van haar macht
en invloed aan het feit, dat zij door de
man van de straat is aanvaard en dat
zij kan onderwijzen, preken, onthulien
en voorlichten in een meest aantrekke
lijke vorm.
„Wij zien God op het ogenblik door
middel van een spiegel, maar duidelijk
genoeg om Hem naar waarheid te ken
nen", aldus schrijft Z-H-E. Mgr. T-
D- Roberts S-J., aartsbisschop van Bom
bay, in het jongste nummer van de Revue
Internationale du Cinéma, het katholieke
filmtijdschrift, dat door het Office Ca-
tholique du Cinéma (O.C.I.C.) in drie
talen wordt uitgegeven „indien wij
er slechts ln slagen, Zijn gaven op de
juiste wijze aan te wenden. Dat te doen
is het doel van de priesters en de leken,
die gemeenschapoelijik hun deskundige
kennis gebruiken om films te maken en
ze te beipneken".
Generaal Booth van het Leger des
Hei la heeft eens gezegd: „Waarom zou
gen we smiddel
bij diverse
verkoudheden
ONS. NEUSDRUPPELS
BALSEM, hoestbonb
Eer» vraag, die een wel zeer grote ver
antwoordelijkheid legt op de katholieke
deskundigen die zich toet de filmpro
ductie en de filmcritiek bezig houden
en tevens op alle katholieken, op wie de
plicht rust, hen financieel en moreel bij
te staan, met geld niet alleen, maar ook
en vooral door hun houding ten opzichte
van gevaarlijke en verderfelijke films-
Na nog eans, hoewel het overbodig
diende te zijn, d!e artistieke, morele en
godsdienstige betekenis van de film te
hebben belicht, nog enkele woorden
over de commerciële moeilijkheden,
waarin die Britse filmindustrie zich op
het ogenblik bevindt. De Engelse film
mensen hebben aan het kortste eind ge
trokken- Er komt geen verlaging van de
vermakelijkheidsbelasting voor da bio
scopen en evenmin restitutie van belas
ting, om producenten of bioscoopeige
naars uit de brand te helpen- De minis
ter van handel, mr. Harold Wilson, heeft
aan al hun illusies op dit punt een einde
gemaakt, toen hij verleden, week in het
lagerhuis verklaarde: „Geld teruggever,
in d!e vorm van subsidie zonder waar
borg, dat dit geld niet wordt verzwolgen
door nieuwe verkwistingen, is iets, wat
we niet kunnen doen".
,.Het is', aldus voegde mr. Wilson daar
aan in het verloop van het debat nog
toe, „een ernstige zaak. dat in laatste
instatie de films, practisch gesproken,
afhankelijk zijn van het oordeel van twee
mannen, die zeker niet verantwoording
verschuldigd zijn aan dit Huis en even
min aan de een of andere controlerende
instantie, behalve aan de aandeelhou
ders der bei die ketting-maatschappijen".
Er zijn namelijk in Engeland twee
mannen, die de macht hebben films te
huren voor 974 bioscopen. De ene is de
43-jarige David John Goodlatte, die uit
maakt, welke films er zullen worden
vertoond in de 414 Associated British
Cinemas. De andere is de 51-jarige
Richard Hamer, die films boekt voor da
310 Odeon Cinemas en die 250 Gaumont-
theaters, welke eigendom zijn van mr.
Arthur J. Rank. Hun grootste levens
probleem? Als één van de films, welke
door hun eigen maatschappij zijn ge
maakt. niet beantwoordt aan de eisen,
welke ze aan „buitenstaanders" plegen
te stellen. Maar daar praten ze slechts
heel zelden over.
Binnenkort zal een nieuwe tekenfilm
van Walt Disney, namelijk „De Drie
Caballeros", hier te lande in vertoning
komen-
Hoewel de film „Saludos, Amigos",
waarin Disney eveneens een dergelijke
combinatie heeft toegepast, eerder in
ons land werd vertoond, is „De Drie
Caballeros" toch de eerste film, waarin
Walt Disney gebruik heeft gemaakt van
een combinatie van levendte personen
en getekende figuren, het geheel in tech
nicolor verfilmd.
Walt Disney is vaak de „tovenaar van
het witte doek" genoemd- In déze film
heeft hij opnieuw laten zien. dat hij, wat
de filmtechniek zelf betreft, werkelijk
een tovenaar is.
Daarnaast is het onderwerp van de
film bij zoneter aantrekkelijk. Maar al
te vaak meent het publiek, overigens ten
onrechte, dat een tekenfilm een kinder
film is- Ni'ets is minder waar- En met
„De Drie Caballeros" heeft Disney wil
len bewijzen, dat hij ook een film kan
maken, die zuiver is ingesteld op het
volwassen publiek, maar waarvan toch
ook jongeren ten volle kunnen genieten.
In deze film is Donald Duck natuur
lijk weer de hoofd „persoon" onder de
tekenfiguren, terwijl de toeschouwer de
kennismaking kan hernieuwen met Joe
Carioca, de papegaai, die hij reeds m
„Saludos, Amigos" heeft leren kennen.
Donald beleeft een hele reeks muzikale
avonturen met Aurora Miranda en an
dere „levende" Braziliaanse sterren, die
hem zelfs de Samba leren dansen. Van
Brazilië gaat het naar Mexico, waar Car
men Molina en Dora Luz haar dansen
demonstreren. De film eindigt in een
apothese van muziek, dans, vuurwerk en
pleizier.
Evenals „Pinocchio" is „De Drie Ca
balleros" van een Nederlandse tekst
voorzien.
Een Hollywoodse filmmaatschappij ge
bruikte haar in Finland „bevroren"
fondsen om in Engeland Bijbels te laten
drukken. De Bijbels werden naar de
Verenigde Staten geëxporteerd en daar
voor dollars verkocht die de maat
schappij in haar zak stak.
Als Hollywood op het gebied van de
filmkunst even vindingrijk was als op
het stuk van geld verdienen
Hollywood heeft een onfeilbaar middel
gevonden om het geheugen van film
sterren, die bij de opnamen telkens hun
rol blijken te zijn vergeten, te hulp te
komen.
Iedere ster heeft een miniatuur
radiotoestel bij zich, dat bestaat uit een
antenne en een kleine horen, welke
precies in het oor past en met behulp van
make-up wordt weggewerkt.
Acteurs dragen de antenne rondom
hun borst. Voor actrices is een antenne
ontworpen, die in het haar kan wor
den verborgen.
Bernard Blier, in ons land bekend uit
zijn films „Quai des Qrfèvres" on „Les
Casse-Pieds", welke laatste het praedi-
caat Film van de Maand kreeg, zal de
rol van Don Bosco spelen in een film
van Gilbert Dupé en Jean de la Varende.
De veel besproken Zarah Leander, die
Zelfs een paar maal dood is verklaard,
zal in de Duitse studio's terugkeren. Ze
zal in de film „Gabriëlla" de rol spelen
van een zangeres, waarmee ze de voor
oorlogse traditie voortzet-
Hollywood is voornemens, het reeds
meermalen uitgestelde plan om het boek
„Ivanhoe" van Walter Scott in Engeland
te verfilmen, definitief uit te voeren-
De producer Pandro Berman is per
vliegtuig naar Engeland getogen, om
daar eerst eens rond te neuzen
Het plan om Rebecca, de dochter vgn
Isaac van York, met Ivanhoe te laten
trouwen, is weer van de baan. De eerste
maal heeft men dit plan laten varen,
toen de Palestijnse crisis op haar hevigst
was- Thans wordt het streven naar juist-
Advertontie.
Wanneer U 's morgens Uw slechte tanden in EVIPANSLAAP laat verwijderen, plaatsen wij
nog dezelfde dag een MUURVAST zittend
in Uw mond. IEDER WERKSTUK wordt ten voile GEGARANDEERD.
Behandeling door Arts en Tandarts (volkomen pijnloos). Tienduizenden prothesen werden
door ons reeds geplaatst.
heid van weergave als motie aangevoerd.
In elk geval zullen er toch enkele wij
zigingen in de gang van het verhaal
worden aangebracht. De rol van Isaac
zal slechts van zeer ondergeschikt belang
zijn.
Hollywood gaat een film maken over
Freud de vader van de psycho-analyse,
met Richard Widmark in de hoofdrol-
Die lui in Hollywood weten hun man
netjes toch maar te kiezen
Het voorlichtingsbureau van de Voe
dingsraad meldt:
Op de beide Kerstdagen en bij de in
trede van het nieuwe jaar worden er veel
vlees- en vleeswaren, wild en gevogelte
gegeten. Laten wü, in ons landje aan de
zee, echter niet vergeten, dat ook ver
schillende vissoorten zeer geschikt zijn om
er een feestelijk gerecht of een hartig
hapje van te bereiden. Wat zoudt U bij
voorbeeld denken van deze hoofdschotels
voor Uw eestmaaltijd:
gestoofde paling m een witte saus;
gekookte of gebakken tong;
gestoofde, gefileerde kabeljauwstaart?
Een dergelijk gerecht doet, goed toebe
reid, voor de fijnere vleessoorten niet
onder!
Nog veel meer mogelijkheden biedt vis
voor het bereiden van koude of warme
voorgerechten en van hartige hapjes, die
bij de koffiemaaltijd of bijv. op oudejaars
avond na de oliebollen wel in de smaak
zullen vallen. Als warme hapjes kunnen
dienst doen:
garaalenragoüt op croutons warme
vis-schelpen vis- of garnalencroquet-
ten pasteitjes, gevulde pannekoekjes
of gevulde omelette met gamalenragoüt.
Koude visgerechten zijn:
Haring op toast ansjovisbroodjes
gerookte paling op toast garnalensla
gevulde eieren met an6jovis-boter of
garnalen in mayonnaise deegbakjes
'klaar gekocht) met kreeft, garnalen,
sla van gekookte vis of haringsla
koude vis-schelpen (roet een slaatje).
Een koud hapje vooraf bij de warme
maaltijd geeft men vóór de 6oep, een
warm voorgerecht dient men op na de
soep- Ook kunnen heide heel goed in-
plaats van soep gegeven worden.
Van enkele van deze visgerechten vol
gen hieronder de recepten- Eerst geven
wij echter nog enkele menu's, als voor
beeld van de manier, waarop men vis in
feestmaaltijden kan opnemen:
1. Juliennesoep opgerolde tongfilets,
crêmesaus, aardappelpurée, spinazie
uit blik vanillepudding met vruoh,
•ten-saus;
2. Vermlcellisoep garnalen croquet
gekookte tarbot, botersaus, aardappe
len, worteltjes chocoladevla met
schuimpjes;
3. Haring op toast tomatensoep ge
bakken tong, gebruinde boter, gebak
ken aardappelen, kropsla kerstpud
ding.
Toast met ansjovisboter
50 g boter of margarine, 5 ansjovissen,
toast wat sla, 1 hardgekookt ei, augurk.
De ansjovissen gedeeltelijk ontzouten
door ze 1 uur in water of melk te laten
liggen. Ze vervolgens ontgraten, de filets
goed laten uitlekken of afdrogen, ze
zeven of fijnwrijven- De boter of marga
rine tot room roeren en mot de ansjovis,
purée vermengen. Hiermee de stukjes
toast besmeren. Ze verder garneren door
er figuurtjes op te leggen van het wit en
de dooier van een hardgekookt ei, die af
zonderlijk zijn fijngekakt, en wat stukjes
augurk. De toastjes schikken op een
schotel, welke men met een randje van
slabladen garneert.
Op dezelfde wijze kan men sardine-
boter, kreeftenboter, palingboter enz. ma
ken. Men kan hier gehakte peterselie door
roeren en er hardgekookte eieren, die
doormidden zijn gesneden en waaruit de
dooier is verwijderd, mee vullen.
Garnalenregout
als vulling in schelpen, flensjes, omme-
lette of op croutons, enz.
150 a 200 g gepelde garnalen 2% dl
melk of bouillon of bouillon met melk
25 g (bijna 3 eetlepels) bloem
een klontje boter of margarine peper
zout noot gehakte peterselie.
De bloem aanmengen met een gedeelte
van de koude melk of de bouillon. De rest
van het vocht aan de kook brengen en
afmaken met de boter of de margarine,
peper, zout, wat nootmuskaat en ge
hakte peterselie- De garnalen toevoegen.
Men kan een weinig ragout vervolgens
op dungebakken flensjes of op een omme-
lette leggen en deze dichtvouwen. Geeft
men ze in schelpen, dan de schelpen eerst
invetten en ze vervolgens niet geheel tot
de rand vullen met de ragout. Er dan
paneermeel over strooien en er kleine
klontjes boter of margarine op leggen.
(Desgewenst kan men er een klein randje
puree omheen leggen of spuiten). De
schelpen een bruin korstje geven, door ze
plm. 14 uur in de warme oven te zetten-
Croutons maakt men, door dunne
sneetjes brood in de koekepan in botei
aan weerszijden bruin te bakken. Hierop
een schepje garaalenragoüt leggen en ze
warm opdienen op een schotel, gegar
neerd met een toefje peterselie.
Tongfilets met crème-saus
(4 personen)
Per persoon rekent men 4 filets (l
tong), welke men zo bij de vishandelaar
kan bestellen. Filets van 4 tongen-
zout boter of margarine iets water.
Voor de saus: 2 dl visbouillon (van kop
en graten van de tong getrokken; men
trekt in de bouillon wat kruiden, zoals
ui, wortel, peterselie, laurierblad en
peperkorrel mee) Vu dl melk of room
25 g bloem, wat boter of margarine,
iets peper-
De filets licht zouten, met de gladde
kant naar binnen oprollen en er een
draadje omheen binden. Ze in een pan
netje of vuurvaste schotel schikken, een
beetje water en wat boter of margarine
toevoegen en ze in 10 minuten hierin
gaar smoren. Heeft men een oven, ze
dan in de oven gaar laten worden in plm.
20 minuten-
Dan de saus als volgt maken: de bloem
aanmengen met de koude melk of room,
de bouillon aan de kook brengen en ze
binden met de aangemengde bloem. De
saus afmaken met peper, zout en boter of
margarine. Het vocht van de filets kan
ook voor de saus gebruikt worden. Heeft
men geen oven, dan de warme filets op
een schotel overdoen en ze overgieten met
de hete saus. Heeft men een oven, dan
een gedeelte van de saus in het vuur
vaste schoteltje gieten, de filets hierop
leggen en ze met de rest van de saus be
dekken. Het schoteltje in de oven licht
bruin laten worden.
Naar wij vernemen, hebben de voor
zitter en de secretaris van het Centraal
Stembureau voor de verkiezing van de
leden der Staten-Generaal, de heren prof.
mr. dr. G. van den Bergh en mr. dr. W
van Ommen Kloeke, Vrijdag namens het
centraal stembureau aan de minister van
Binnenlandse Zaken overhandigd het
door dat bureau voorbereide ontwerp van
een nieuwe Kieswet met de daarbij be
horende toelichting.
De voornaamste voorstelling, welke het
ontwerp bevat zijn de volgende:
le Alle kiesrechtbepalingen uit de Ge
meentewet en de provinciale wet ver
vallen en worden in de kieswet zelf op
genomen;
2e de volgens de bestaande Kieswet
aarlijks vast te stellen kiezertlüsten wor
den door kieszersregisters vervangen,
die van dag tet dag worden bijgehou
den;
3e de mogelijkheid om bij volmacht te
stemmen wordt vergroot en vergemak
kelijkt, zodat enerzijds zieken hun stem
bij volmaoht kunnen uitbrengen en an
derzijds personen, die op de dag van de
stemming niet in hun woonplaats aanwe
zig zullen zijn;
Bij K. B. is aan de buitengewoon en
gevolmachtigd ambassadeur, de heer A.
H. J. Lovink, op zijn verzoek, op de
meest eervolle wijze ontslag verleend als
Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon
in Indonesië, met dankbetuiging voor de
gewichtige diensten door hem als zoda
nig in zeer moeilijke omstandigheden
aan den lande bewezen.
Tegelijkertijd is benoemd tot Hoge
Commissaris van het Koninkrijk der Ne
derlanden bij de regering van de repu
bliek der Verenigde Staten van Indonesië
de regerings-commissaris in algemene
dienst dr H. M. Hirschfeld, zulks onder
toekenning van de rang van ambassadeur.
Tot commandeur in de orde van Oranje-
Nassau is benoemd de heer mr H. L.
s'Jacob, gedelegeerde van de Kroon voor
Indonesië.
4e het stelsel van de enkelvoudige
voorkeur, zoals dit thans voor alle ver
kiezingen geldt, wordt vervangen door
dat van de facultatieve meervoudige
voorkeur, dat wil zeggen, dat de kiezer
óf kan stemmen op de lijst in haar ge-
beel, waardoor hij mede de volgorde
daarvan aanvaardt, ófwel die volgorde
door nummering van de candidaten der
lijst geheel naar eigen wens kan wij
zigen;
5e bij verkiezingen van de kleine ge
meenteraden, te weten die met 7 of 11
leden, verkrijgt de kiezer nog groter
vrijheid, daar hij de bevoegdheid krijgt
de nummering niet tot de candidaten van
éen lijst te beperken, maar zijn candida
ten vrij te kiezen uit alle gestelde can
didaten, op welke lijst zij 0ok voorko
men.
Het rapport zal in het eerste gedeelte
van de volgende maand bij het staats
drukkerij- en uitgeverijbedrijf verkrijg
baar worden gesteld.
Met de Willem Ruys is in Nederland
teruggekeerd de algemeen secretaris van
het Ned. Rode Kruis in Indonesië G.
Fiolet. Hij verklaarde, dat het gehele
Ned. Rode Kruis in Indonesië en al zijn
activiteit daar op korte termijn zal wor
den geliquideerd, omdat de internationale
Rode Kruis-conventie niet toestaat werk
zaam te zijn op het terrein van een
vreemde mogendheid.
Ook de zg. Nerkai (de voortzetting van
het Ned. Indon. Rode Kruis) word' geli
quideerd. Met ingang van 1 Januari a.s.
komt daarvoor in de plaats de Palang
Merah Indonesia- Deze streeft er naar
Europees personeel van de Nerkai over
te nemen, maar de arumo onaer deze
mensen is zeer gering, aldus de heer
Fiolet. Van de vijftien teams, die Neder
land heeft uitgezonden, zijn er nog ze
ven intact, maar ook die zullen enkej-j
weken na de souverelniteltsoverdracht
worden opgeheven.
f Ons Romanbij voegsel
AFGAANDE:
SJr John Ryman nodigt in zijn huis
een paar families uit om de verloving
van zijn pupil. Eva Chauncey, met Fe
lix Mountain, 'n jonge dokter uit Lon
den, te vieren. Zij ontmoet daar o.a.
hear neef Michael, die op Eva
verliefd is. Men spreekt over het
oude huis en Ryman haalt een
oud boek, dat de hele familiegeschie
denis van het huis bevat. Zelfs een geest
komt er aan te pas.
Om de gespannen sfeer wat te bre
iden, giaa't sir John enkele messen
halen om die aan het gezelschap te
tonen-
Als iedereen naar bed Is. bespreekt
Sir John met Pilkington, zijn zaken-
compagnon, een belangrijke transactie.
Later wordt hij dood op 'n stoel in de
bibliotheek gevonden met een van de
messen in zijn hart.
Ofschoon er geen sporen van in
braak zijn te bespeuren, wordt een
bélangrjjk document gemist, zonder
welke de transactie niet kan door
gaan. Inspecteur Cartwright vindt op
tafel een visitekaartje ven de moor
denaar waarop staat Nemesis Londen.
Hij vraagt aan Pilkington wat de in
houd van het gestolen document was.
5).
Missehien zijn U geruchten ter
ore gekomen van de grote tarwecom-
binatje. Dit was het document, dat al
degenen, die er iets mee te maken had
den, getekend hadden en als ik het op
dit ogenblik in handen had, zou ik
zonder de minste twijfel een van de
rijkste mensen van het land zijn.
En evenzo de machtigste?
Zeker.
Deze zaak heeft natuurlijk enige
tijd geduurd?
Zij is geruime tij'd het onderwerp
geweest van moeilijke onderhandelin
gen. Zoals Ik zeide, een uitstel van drie
dagen zou fataal zijn.
Ik neem aan dat er andere zijn,
die van dergelijke mislukking voor
deel zouden hebben?
Zonder twijfel.
Heeft U met dergelijke lui in d t
opzicht te doen gehad?
Er is een andere firma, niet zo
machtig als Brucc Ryman en Co, maar
toch een bekende firma, de al het
mogelijke gedaan heeft om onze plan
nen te doen mislukken. U begrijpt, dat
deze inlichtingen niet voor de pers be
stemd zijn? Goed! De naam van deze
firma is Naseby en Grant. Zij hebben
alle mogelijke moeilijkheden gemaakt.
Feitelijk werden de noodzakelijke on
dertekeningen verkregen, niettegen
staande de scherpste oppositie. En dat
maak' de mislukking ten slotte zo
vreselijk bitter.
Is er emand onder de gasten, die
van deze iets wist?
Voor zover mij bekend is, niet.
Alleen mijn vertrouwde klerk weet,
dat ik de overeenkomst naar hier had
meegenomen.
En heeft sir John ze inderdaad
ondertekend?
Omstreeks half een dezer morgen
Kort daarna ben ik weg gegaan, daar
ik gezien had, dat het document
veilig inde brandkast was gesloten.
Hij zeide mij, dat hij nog enkele mi
nuten wilde blijven en daar ik een
erg vermoeiende week achter de rug
had en vandaag weer een zware dag
verwachtte, verliet ik hem en sliep
bijna onmiddellijk in. Het eerste wat
ik van de tragedie merkte, was het
lawaai op het bordes en toen ik uit
mijn kamer kwam, vatte Nazdhumai
mijn arm en bracht mij naar beneden
Sedertdien heeft men niets meer aan
geroerd.
U zegt, dat U zag, dat het docu
ment in de brandkast werd gesloten?
En toch staat deze nu open. Waar be
waarde sir John de sleutel?
Aan zijnxhorlogeketting, waar 't nu
nog is. Het is heel goed mogelijk, dat
hij de brandkast zelf opende en de
overeenkomst er uit nam, om deze
nog eens te lezen, nadat ik was weg
gegaan. Het was de eerste gelegerjieid,
die hij had om de tekst zelf in te zien.
In dit geval, zou de moordenaar het
gemakkelijk gehad hebben.
De detective beschouwde peinzend
de stalen brandkast.
Ik veronderstel dat U het geheim
van het slot kent?
Ja ik heb het deze nacht leren
kennen, maar anders weet er niemand
iets van. Het feit echter, dat zij open
gelaten is, wijst er zeker op, dat six
John het document er zelf uitgehaald
heeft.
U is zeker van hetgeen U zegt.
Het was meer een verklaring dan
een vraag.
Pilkington schrok een beetje.
Ik maak maar alleen een veron
derstelling; .hetj wil mijj voorkomen,
dat het een echte amateur- misdadiger
zou zijn, d e een brandkast openbreekt
en nalaat deze weer te sluiten.
Mogelijk. Maar het is ook moge
lijk, dat wij met een amateurmisda
diger te doen hebben. Wie logeert er
op het ogenblik hier?
Pilkngton gaf hem de lijst op.
Maar het is ongelooflijk, dat het
een hunner zou kunnen zijn, voegde hij
er met vuur aan toe
In elk geval als dit kan men alles
geloven. antwoordde Drewitt. wie
vond het jijk?
Nazshumai. De Japanse bediende
van sir Joljn.
Wat had hij hier op dergelijk tijd
stip te doen?
Pilkington verklaarde de omstandig
heden
Ja, ja. welke was de reden, dat
dienden mag zijn. Heeft U misschien
een vreemdeling opgemerkt, die de
laatste dagen deze burnt bezocht?
Ik kwam gisteren pas van de stad en
ben niet in de gelegenheid geweest een
vreemdeling op te merken.
Mr. Pilkington, ik begrijp wel dat
u de dode heel Intiem kende. Kunt u mij
zeggen, of bij persoonlijke vijanden had?
Ik weet zeker, dat hij er geen had.
Hij was zeer gezien en bemind.
Heeft u hem nooit horen spreken van
geldafpersing?
Nooit.
hij terstond naar de bibl otheek ging?
Ik veronderstel, dat hij nog in huis is?
Zeker niemand heeft het verlaten
Maar neem' U in alle ernst aan. dat
een van de gasten van sir John zulke
fschuwelijke misdaad bedreven heef'?j
Het s mogelijk, dat de moorde
naar toegang verkreeg door een mede- kent?
plichtige, die onder de gasten of be-1 Mr.
Hoe staat het met zijn huiselijke za
ken? Was sir John gehuwd?
Neen. Zijn zuster, miss Mary Ryman,
deed het huishouden.
Heeft hij familie, die laten wij
zeggen voordeel zou hebben door zijn
dood?
- Ik weet weinig van zijn familie. Be
halve z(jn zuster, is er zijn pupil, die een
nicht was van zijn halfbroer. Dan is er
nog een getrouwde zuster in Ierland, die
geen kinderen heeft en een broer, die
twee jaar geleden gestorven is. Ik hoorde
Item zelden spreken over zijn huishoude
lijke zaken.
Zeide u nuiet, dat deze jonge dame
zijn pupil van hem erft?
Pilkington staarde hem aan.
U zult toch niet gaan denken, dat
miss Chauncey in deze laffe misdaad de
hand heeft gehad? riep hij uit. Hij be
kleedde de plaats van haar vader en zij
beminde hem als zodanig. Zij had in elk
geval ruime middelen van haar eigen en
kon altijd nog meer krijgen. Bovendien
kan daar van geen beweegreden sprake
zijn. Zij wist niets van het document.
Zover u bekend is, mr. Pilkington, wist
alleen uw vertrouwde klerk en sir John
zelf van het document af. Toch is het dui
delijk, dat er ten minste nog een ander
persoon van wist; ik bedoel de man (of de
vrouw) die sir John vermoordde. Is miss
Chauncey op dit ogenblik in huis?
Zeker.
Dan kan ik haar later wel eens spre
ken. En om op de zaken van sir John te
rug te komen. Is er .wellicht een persoon
of een groep van personen, die bijzonder
tegen hem gekant is, en meer als per
soonlijke tegenstander dan wel als gewone
mededinger?
Zover ik weet geen; hij had letter
lijk geen enkele vijand.
Hij was een rijk man, mr. Pilkington.
en maakte plannen om nog rijker te wor
den. Daarom moest hij wei vijanden heb
ben. U sprak van een moeilijkheid met
betrekking tot een zekere firma bij het
maken van de overeenkomst.
Ik heb u tot mijn spijt ten zeerste
misleid, indien mijne woorden zulke be
tekenis schijnen gehad te hebben, riep
Pilkington met vuur uit. Welke ook de
persoonlijke gevoelens van mr. Grant
mogen geweest zijn, er kan toch vol
strekt geen kwestie van zijn, dat hij in
een zaak als deze gewikkeld is!
Drewitt bleef ongevoelig voor deze
uitbarsting.
Is het waarschijnlijk, dat zij een re
geling zouden kunnen treffen, gelijk aai'
die welke sir John had gemaakt, nu nij
hun niet langer meer in de weg staa'?
Ik heb de zaak slechter voorgesteld,
dan ik dacht. Zij hadden niet de bedoe
ling onze positie in te nemen voor hen
zelf; zij wensten slechts onze bewegin
gen te verijdelen. Zij hebben de laa'ste
maanden systematisch getracht elke
"teek van ons net uit te rafelen.
U zegt, dat u de heren persoonlijk
Grant heeft mij en sir John
bij verschillende gelegenheden een bezoek
gebracht. Maar ik zou u willen waar
schuwen, dat cr mensen van hoge rang
en grote financiële kracht met de firma
verbonden zijn.
Dus hebben zij alleen maar tot be
dreigingen hunne toevlucht genomen?
Zij gingen zo ver, dat ze bij twee ge
legenheden zeiden, dat de overeenkomst
nooit zou getekend worden.
Zo, zo! Dank u, mr. Pilkington. Dat
zullen wel al de inlichtingen zijn, die u
mij voor het ogenblik kunt geven. Nu ga
ik de Japannese bediende eens opzoe
ken en daarna de huisknecht.
Het onderhoud met Nazshumai wierp
weinig of geen licht op het geheim. Hel
gesprek moest met behulp van tekens
gevoerd worden sedert zijn tong was
uitgerukt in die dagen, voordat John
Ryman hem gered en hem mee naar En
geland genomen had- De voornaamste
emotie van de kleine gebochelde man
bestond in een fanatieke haat tegen
degene, die zijn redder en afgod had
vermoord. Zijn getuigenis omtrent het
vinden van het lijk was een herhaling
van Pilkington's verklaring.
Waarom ging u eerst naar de biblio
theek? vroeg de detective.
De deur was open.
Hoe ver open?
Zoals nu-
Drewitt knikte en liet hem na een
ogenblik gaan. Nazshumai was er blijk
baar op uit om de misdadiger te vinden
en zelf wraak te nemen als de gelegen
heid zich aanbod.
Wie ook de moord moge bedreven
hebben, toch heb ik medelijden met hem,
als die kleine Japanner hem te pakken
krijgt- Zijn dood zal niet zo gemakke
lijk zijn, volstrekt niet zo gemakkelijk
ais door ophanging bijvoorbeeld- Hij zal
bewaakt moeten worden ingeval hij een
dwaze verdenking op iemand laat vallen',
want hij zou een moord kunnen bedrij
ven voordat wij er iets van weten,
Wilson de huisknecht, werd vervolgens
ondervraagd. Hij was ongeveer veertig
jaar groot en sterk, blijkbaar ten zeer
ste 'door de tragedie getroffen-
Hoe lang is U hier geweest?, begon
Drewitt
Acht jaar, sir in dienst van sir
John bedoel ik hij is slechts een paar
maanden hier geweest-
Kende U sir Jhn voordat U bij hem
in dienst kwam'
Ik was eerst bij mr- Pilkington,
sir, en sir John zag mij daar. Later bood
hij mij de post van huisknecht aan en
met verlof van mr, Pilkington nam ik
die aan.
Had deze laatste er niets op tegen.
Neen. sir. Hij en sir John waren
de beste vrienden.
Zo, heeft U ooit een of andere gast
van sir John opgemerkt, die hem moei
lijkheden veroorzaakte?
Wilsson dacht een ogenblik na.
Neen, sir, zeide hij tenslotte.
Drewitt was niet voldaan, maar hij
kon Wilson niet dwingen iets te erken
nen en daarom vervolgde hij:
Was het de gewoonte van sir John
met open deur te zitten?
Maar kort geleden, sir- Sedert hij
ziek was-
En deed hij dat altijd?
Ja. sir, als hij alleen was.
Nio' in gezelschap?
Neen. sir.
Stond de deur dan gewoonlijk op
een kier?
Neen 'ir wijd open.
Wist U waarom?
Neen, sir- Wij dachten, dat hij toet
deed om te zien wie voorbij ging, maar
hij deed het even goed, als er niemand
hier was-
Kon men nog op andere wijze mer
ken, dat hij zenuwachtig was?
Een paar maal berispte hij mij,
omdat ik stilletjes was binnen gekomen,
zodat hij mij niet gehoord had. Dat was
niet alleen hier binnen, maar ook als
hij in de tuiq was of in een ander ver
trek en niet verwachtte gestoord te
worden.
Goed. Nog iets anders?
Alleen dit. sir. Dat hij zijn schrijf
tafel uit de hoek weg haalde en zo
plaatste, dat hij op de deur kon zien.
Kijk! Hoe lang is dat geleden?
Ongeveer twee of drie weken, sir.
Dat gebeurde, toen hij de deur bego.v
open te houden.
En heeft u 's nachts niets gehoord?
Neen, niet voor dat miss Devereux
begon te gillen. Dat maakte ons allen
wakker en wij dachten terstond, dat er
een moord gepleegd was.
Heeft u njets gehoord, dat u op
iemand opmerkzaam kon maken, die
naar beneden ging?
Neen, sir. Maar de vleugel van de
bedienden is vlak tegenover deze zaal
en van het overige gedeelte van het huis
afgesloten. Men kon makkelijk aan de
andere kant naar beneden gaan. sir John
vermoorden en weer terug zijn, voor
dat iemand wakker was.
Zoals de moordenaar schijnt gedaan
te hebben. Ik denk wel^ niet, dat u mij
nog van dienst kunt zijn, Wilson; geef
me alleen nog een plan van het hu's
Bestaat er zo iets?
Neen, sir. maar ik zou er u terstond
wel een kunnen maken.
Drewitt knikte en alvorens met de
ondervraging der gasten te beginnen,
zocht hij zijn collega, Cartwright, op, die
naar Londen getelefoneerd had.
De dood wan sir John schijnt in ge
heel Londen bekqnd te zijn, zei hij, het
heeft in bai.delskringen een grote ont
steltenis veroorzaakt. Binnen een uur
kunnen wij een hele zwerm journalisten
verwachten.
U moest de huisknecht waarschu
wen. Ik zou wel eens precies willen we
ten, wat Naseby en Grant zeiden, toen zij
het nieuws hoorden-
De eerste gast, die ondervraagd zou
worden, was Lucy Devereux, die me'
zoveel succes het hele huis had wakker
gemaakt- Haar verklaring echter was zo
weinig zeggend, dat zij geen waarde had.
Zij hield vol, dat zij de geest gezien had
en dat hij haar had aangeraakt. Eerst
beweerde zij, dat hij heel in het wit was
geweest; en d-oor de deur verdwenen, en
tater dat bloed van zijn keel druppelde
en dat hij driemaal geschreeuwd had. De
inspecteur wachtte haar derde bewering
miet af.
Wilson had intussen zijn plan van het
huis klaar. Drewitt bestudeerde het met
zorg. Gelijkvloers was de eetzaal, de
bibliotheek en de biljartzaal, terwijl een
deur bij de tuin naar de kamers der be
dienden voerde.
Op de eerste verdieping was een enor
me sakm met Franse ramen en een trap,
die in de tuin uitkwam; de slaapkamer
van miss Ryman en haar woonkamer ei
naast lagen ook op deze verdieping
evenals een groot vertrek, dat zelden ge
bruikt werd.
Op de tweede verdieping lag de slaap
kamer van Eva Chauncey, een andere,
die de vorige nacht door Lucy Devereux
was gebruikt en voorbij het bordes het
vertrek, waar de majoor en zijn echtge
note hadden geslapen en de kamer van
John Ryman, met eigen badkamer ernaast;
er was nog een tweede badkamer voor het
gebruik der dames.
Op de derde verdieping was de kamer
van Milton en verder de kamers aan
Mountain en Dale toegewezen en aan het
einde van een kleine gang een, die door
Pilk'ngt.on gebruikt werd. Op deze ver
dieping waren een badkamer en een
kleine kleerkamer, die door een deur met
elkaar in verbinding stonden. Boven deze
was de vliering en boven de vertrekken
van Milton was een lang vertrek, waar
Ryman een kleine verzameling schilde
rijen had, die hij in jaren bij elkaar had
gekregen." Behalve deze was er nog een
kleine ruimte, nog een linnenkamer en
een grote rommelkamer, vol dozen en rol
len linoleum.
- Ik heb nog nooit een huis gezien,
dat beter geschikt is voor een moordenaar,
mompelde de detective, toen hij en zijn
collega alleen waren. Hij kon zich ver
bergen in een van deze kamers dat wil
zeggen, als hij door een medeplichtige
van binnen werd toegelaten cn zich niet
bijtijds uit de voeten kon maken. Het is
zelfs aan te nemen, dat hij al vroeg ln de
avond werd binnengelaten en wachtte tot
het geschikte ogenblik daar was. Voor zo
ver ik van Wilson heb vernomen, is
noch Mountain, noch Mi Hon en echtge
note, noch England cn zijn vrouw hier
ooit geweest; ook hadden zij niet zo dik
wijls een bezoek bij Ryman in de stad
gebracht om hier gemakkelijk herkend te
worden.
U meent, dat elke vreemdeling naar
boven had kunnen gaan, zonder maar
enigszins op te vallen, omdat de vorigen
zouden g'idacht hebben, dat hij een van
de gasten was?
Juist. Ik zeg niet, dat dit de oplos
sing is, maar liet is er misschien een.
Dan is dus de man, die wij zoeken,
een welopgevoed iemand.
Daar ben ik zeker van. Zelfs als de
bediende medeplichtig is, wist toch de
eigenlijke moordenaar heel goed. wat hij
deed. Hij heeft, behalve het document,
nog bepaalde papleren meegenomen, en
hij wist precies, welke papieren hij nodig
had. Al het andere heeft hij onaangeroerd
gelaten.
Mary Ryman was de volgende getuige.
Drewitt hoopte van haar inlichtingen te
krijgen omtrent de gewoonten van de
overledene en zijn betrekkingen met zijn
vrienden en buren. Hij ging naar boven
en vond haar geheel gekleed in haar bou
doir- Een schenkblad met de overblijfselen
van thee en brood stond op een klein ta
feltje bij het venster. Uiterlijk was zij
kalm en hield zich goed, hare handen la
gen gevouwen op haar schoot, maar hare
ogen verrieden haar Al hield zij zich in,
in haar binnenste kookte zij over van op
gewondenheid. Maar Drewitt vermoedde
heel juist, dat deze opgewondenheid aan
heel iets anders haar ontstaan te danken
had, dan aan haar broer's dood, ofschoon
het er mee kon samenhangen.
Zij stelde de verwachting van de detec
tive teleur met de verklaring, dat zfi
niets wist van de handelszaken van haar
broer en dat hij haar zelden in vertrou
wen nam. Zij hadden geen wederzijdse
vrienden en zij kende zijn vennoten
maar weinig.
Maar U was toch zijn gastvrouw bij
verschillende gelegenheden, drong Dre
witt aan. U moet zonder twijfel zekere
details opgemerkt hebben, die kunnen
bewijzen hoe uw broer de verschillende
heren en dames beschouwde, die met
hem omgingen.
Ik had ten opzichte van zijn zaken
vrienden niets anders te doen, dan aan
het hoofdeinde van de tafel te zitten en
h en nd ieontvangzaai te onderhouden.
Dan kunt U mij ook niet inlichten
omtrent een of ander onvriendelijk ge
voel, dat hij ten opzichte van een of an
dere bijzondere gast of kennis kan ge
koesterd hebben iemand bijvoorbeeld
die op het ogenblik in huis is?
Mijn broer was een zeer rijk man
Het lag voor de hand, dat hij door vrij
veel mensen met afkeer beschouwd werd.
Ik kan U niet zeggen of iemand van de
gasten, die thans in huis zijn, daaronder
moet gerekend worden, maar mij dunkt
van niet. Met. uitzondering van Mr. Wil
ton en Mr- Pilkington, kenden zij hem
enkel van sociaal standpunt; van Mr.
Milton kan ik niets zeggen, maar Mr.
Pilkington was al jaren zijn vriend en
vertrouweling, en zij hebben steeds op
de meest intieme voet gestaan-
Heeft hij nooit twist gehad met
iemand van degenen, die hij alleen maat.
schappelijk kende? Met mr. Dale of mr.
Mountain?
Hij heeft mr. Mountain vroeger maa-
één keer ontmoet. Mr. Dale kende hij ai
twintig jaar en behandelde bem bijna
als zijn zoon- Drewitt herinnerde zich het
geval van Paul Armitage en zei niets.
Er is toch nog wel, iets, dat enig
lioht op de zaak kan werpen. Deze mor
gen in alle vroegte hoorde ik tot mijn
verwondering schreden op de trap. Het
kwam mij onwaarschijnlijk voor. dat. onze
gasten zouden opgebleven zijn, nadat
mijn broer zich reeds lang teruggetrok
ken had. Toen ik dan die schreden bij
mijn deur hoorde, opende ik deze en
keek naar buiten. Ik kon niemand zien,
maar op dat moment ging een deur boven
aan de trap dicht,
Kunt U ook nog zeggen, wie die
kamer had?
Het was de deur boven aan de trap,
de kamer, die Miss Chauncey de vorige
nacht gebruikte. Wil mij goed verstaan!
Ik wens deze twee zaken de moord
en de deur, die gesloten werd niet in
verband te brengen, ik vertel U maar
wat gebeurde.
Juist. Heeft U dit aan iemand hier
in huis verteld?
Ik heb niemand over de zaak ge
sproken-
Heeft U Miss Chauncey van morgen
gesproken? Heeft U niet gevraagd wat
ze van nacht deed? Gaf zij er geen ver
klaring van?
Ik heb niets gevraagd. Dergelijke
vragen worden beter door U gesteld.
De inspecteur sloot al peinzend zijn
boek.
Dank U, miss Ryman. Nog iets. U
is reeds enige weken hier geweest- Kunt
U mij zeggen of U soms vreemdelingen
hier heeft zien rondslenteren. Op zo 'n
klein plaatsje zou een vreemdeling al
licht opgemerkt worden.
Ik weet niets van een vreemdeling,
antwoordde zij koel.
Neen? Dank U, miss Ryman. en
langzaam verliet hij het vertrek, beslo
ten nu miss Chauncey te spreken.
Ik vroeg niets- Dergelijke vragen
worden beter door U gesteld. Maar wat
zij bedoelde, was: Dan heeft zij geen
tijd om een of ander verhaal te verzinnen.
Ik vraag me af, om welke reden zij het
meisje zo haat.
Maar toen hij tegenover miss Chauncey
stond, verminderde zijn gevoel van ge
heimzinnigheid volstrekt niet. Indien miss
Ryman getrild had van een onderdrukte
ofschoon genotvolle emotie, dit meisje
was lusteloos en onverschillig en blijk
baar ongeduldig. Zij beantwoordde de vra
gen, die haar gesteld werden heel kort,
met een zekere uittarting in haar stem.
De achterdocht van Drewit begon lang
zaam onder zijn ogen groter te worden.
U slaapt boven aan d'e trap?
Jawel.
Zodat iedereen die naar boven gaat,
bij uw deur moet voorbijkomen?
Ja.
Heeft U vannacht voetstappen ge
hoord?
Ja.
Drewitt fronste de wenkbrauwen.
Hoe laat was het toen?
Ongeveer twee uur; ik herinner mij,
dat ik even op mijn horloge keek.
En heeft U geen idee wie dat was?
Volstrekt niet.
Heeft u uw deur niet geopend?
Jawel, maar het was te duister
goed te kunnen zien.
En heeft U toch wat gezien?
Ik had zo 'n idee, dat het een goesi
kon zijn.
Maar alles wat ik k°n zien, was ee»
donkere gestalte, die naar boven ging.
(Wordt vervolgd).
