De spraakwaterval
vooral uit element
Algemene beschouwingen van
uiteenlopend karakter
bestond
C.H.U.
The state of the Union' -speeeh
van mr. Peek
G
Woningbehoevenden van 2600
tot 3765 gestegen
Lfctterwisselin
Van Econoom tot directeur...
van een Liefdewerk
1
Bioscopen
BAROK
VELEN
eheugen
Hulp
Is industrie-aantrekking mogelijk?
voorgesteld
1950 geen verlossing uitmaar kritieke worsteling met...
Koperen priesterfeest Pater v. d. Velden
WALDO
ZATERDAG 14 JANUARI 1950
PAGINA 8
Algemene beschouwingen
FINANCIëLE MOEILIJK
HEDEN BIJ DALENDE
CONJUNCTUUR
VERWARMDE WAGENS
Mr. Belvedere loopt college
(Passage)
Souka, hft kind der tropen
(Monopole)
(Zie vervolg Stadsnieuws op pag. 7)
Bij de opening van de raadsvergade
ring herdacht de voorzitter in een kor
te herdenkingsrede de onlangs overle
den oud-burgemeester van Schiedam,
wijlen M. L. Honnerlage Grete. Hy wees
er op, hoe deze nog op ver-gevorderde
leeftijd het zware ambt van burgemees
ter in mobilisatietijd op zich nam en
zijn taak als een talentvol, oprecht en
onkreukbaar magistraat. volbracht.
Groot was de dank van de burgerij
voor zijn Werk en uit de raad werd de
ze dank destijds duidelijk gehoord. Na
dat de raad staande deze woorden had
aanhoord, sprak de voorzitter mr. J.
W. Peek zijn nieuwjaarsrede uit. Deze
rede duurde ruim drie kwartier.
In zijn nieuwjaarstoespraak herdacht
mr. Peek de zeven Schiedamse militai
ren, die hun leven in Indonesië lieten.
Hij hoopte, dat het hartelijk medele
ven van de burgerij hun nagelaten be
trekkingen tot troost zou zijn bij het
dragen van het bittere leed-
Voor de 314 teruggekeerde militai
ren was een passende werkkring ge
vonden. Moge aan de 500, die in het
komend jaar terugkomen, dezelfde
perspectieven kunnen worden voorge
houden. Het bedrijfsleven heeft aan
de demobilisatieraad steeds welwillen
de medewerking verleend, zodat de te
rugkeer van de gedemobiliseerden naar
de burgermaatschappij vergemakkelijkt
werd, aldus spr.
De heer Poot (C.H.) dankte voor de
goede wensen en het overzicht van de
voorzitter.
De algemene beschouwingen werden
gehouden door de heer van Lith (PvdA)
Evenals de sprekers na hem geeft hij
uiting aan zijn -dankbaarheid voor het
beleid van het college en de arbeid van
de ambtenaren. In het bijzonder wat
betreftde verduidelijking der begro
tingsposten en een verbetering van het
Inzicht daarin.
Hij kan nog geen gefundeerde me
ning hebben over het beleid, van dit
college, dat nog pas zo kort Werkt. Hij
kan echter vertrouwen hebben.
Er zal rekening gehouden worden
met een overschotaan werkkrachten,
zodat er grotere uitgaven en minder
inkomsten komen. In dit verband be
schouwt spr. de financiële toestand.
Hij legt de nadruk op het handhaven
van dé posten voor 'sociale en culturele
voorzieningen, Sprekend over de auto
nomie van de 'gemeente, wijst spreker
op het gevaar voor de middel-grote en
kleine gemeenten; die er slechter voor
staan dan de grote gemeenten. Spr.
acht het niet denkbeeldig,' dat er een
stil 'streven bestaat' om het gebied
langs de Maas tot een eenheid .samen
te voegen. Waakzaamheid voor de
zelfstandigheid is nodig.
De uitvoering van openbare werken
zal Vertraagd moeten orden en het ur
gentieplan moet worden opgesteld. Een
delijke toelichting voor de Raad zal
nodig ztjn,
Zijn al die wijzigingen tn straten en
profielen, al die ophogingen en verbe
teringen wel nodig? Zijn zjj financieel
té -verantwoorden'?
Wjj moeten geen arbeidskrachten
*an jjé productie onttrekken; maar in
staat zijn-eventueel komende werkloos
heid op te vangen door openlbare wer
ken.
Spr. stelt vast, dat voor de Havenkade
314 millioen nodig zal zijn, terwijl
voor de toekomst van de gemeente gro
te sommen besteed zullen moeten wor
den. Dan is het toch billijk, dat de toe
komstige generaties deze last meedra
gen, want zij plukken mede de vruch
ten.
.Met welke colleges ls overleg gaande
over de kosten van de bruggenbouw
ln deels interlocale en provinciale we
gen, waarmee dus andere gemeenten
evenzeer gediend zjjn.
Onze gemeente ligt gunstig voor de
vestiging van industrieën. Dit kost
weer geld. Kan het Rijk zich hierbij
afzijdig houden? Kan niet meer acti
viteit aan de dag gelegd worden ter
aantrekking van de industrie? De tot
nu toe genomen maatregelen hebben
weinig succes gehad. Meer activiteit
en minder reclame is toch wel wense
lijk. De gemeente moet de boer op
met het industrieterrein.
De woningbouw kan het beste in
handen zijn van verenigingen. Laten
de particulieren ook komen met plan
nen. Materialen leveren geen onover
komelijke moeilijkheden meer, evenmin
als de arbeidskrachten. De financie
ringsregel zal worden veranderd. Spr.
wijst op Bussum, waar op woningen
geen t 400 maar slechts 100 subsi
die nodig zjjn. Kunnen wjj dit ook of
zit de grondprijs ons in de weg?
De misère van de huisvesting ls spr.
afdoende bekend.
In het verleden werd onze stad be
heerst door distillateurs en branders.
Zij verdienden geld; wilden zij genie
ten, dan gingen zij naar een naburige
stad, de slecht betaalde werkers vreug
deloos achterlatend. Nooit hadden zij
een penning over voor het culturele le
ven van Schiedam. Enige maanden ge
leden toonde deze generatie zich hier
boven nog niet te kunnen verheffen.
(Is dat wel waar?, interumpeert de
heer v. d. Berg (C.H.).
In het stadsplan, het omvangrijke
boek, is geen aandacht besteed aan
het culturele leven. Op cultureel gebied
moet, samenwerking mogelijk zijn.
De raad offert veel vrije tijd voor
het bestuur van de stad, maar is er
wel genoeg belangstelling voor deze de
mocratische instelling bij de bevolking?
Spr. ziet mogelijkheden bi) de jeugd
om de belangstelling te verhogen. Er
moet overwogen worden wat B. en W.
en ook de politieke partijen kunnen
dóen.
De vrijheid om te getuigen moet kun
nen blijven.
Tot slot looft spr. de sociale rust in
Nederland na de bevrijding, dank zij
de verantwoordelijkheidszin der Neder
landse arbeiders onder leiding van de
vakbeweging.
De heer v. d. Berg (C.H.) bedankt spe
ciaal voor de wijze van behandeling van
de vragen in de sectievergaderingen.
Bij het besteden van gemeentegelden
zal toegezien moeten worden, dat uitgaven
te eniger tijd weer terugkeren. Dan ook
geen bezwaar, om met die uitgaven door
te gaan. mits de rentelast wordt opge
bracht. Oppassen gelden te investeren in
gebouwen, die niet productief zijn, meent
Na een uitvoerige bespreking van de
prijspolitiek valt spr. de opmerkingen van
spr.
de voorgaande spr. over de industrialisa-
tiepolitiek aan. Hij acht niemand anders
hiervoor verantwoordelijk dan de hier
voor ook door B, en W. genoemde facto
ren en dat zijn 'noch bedrijf, noch wet
houder. noch directeur. Begrijpt men de
moeilijkheden van industrialisatie wel.
De tijdsomstandigheden spelen ook nog
wel een rol. Zolang de overheid geen
gunstige voorwaarden schept door ophef
fing van de verstarrende greep op het
economisch leven, zal het bedrijfsleven
geen zin hebben zich in te spannen voor
industrialisatie. Spr. leest een speech
voor, waaruit de schuld van de overheid
moet blijken voor de lusteloosheid van
het huidige economische leven.
Als men de ijverige gaat beboeten ïn-
plaats van hem te belonen, dan zal men
genoegen moeten nemen met de stabilisa
tie, die de ondergang van ons land wordt.
De belasting ontneemt de grootste onder
nemingen zelfs de mogelijkheid tot re-
search-arbeid, een der voornaamste bron
nen van industrialisatie.
Deze kortzichtige klasse-politiek zal ook
eens de arbeidende bevolking tot doem
worden.
Hij acht het niet de juiste manier om
de industrialisatie te bevorderen, door on
dernemers de helft van een huis en zélfs
de .badkamer af te nemen ten bate van
inwoning.
Spr. heeft nog enkele andere opmer
kingen. Is het niet mogelijk een extra
bus voor rechtstreeks vervoer naar Rot
terdam vanuit het Westen beschikbaar te
stellen. Dit. kan verkeerschaos op Koe
markt reduceren. Kan het tramhuisje niet
ondergronds gemaakt worden met een
paar toiletten erbij.
Bij.avond is het parkeren op de B.K.-
laan zeer gevaarlijk. Er moet iets gebeu
ren. Laten we een paar posten voor stra
ten en pleinenuitstellen en dit bedrag
gebruiken ter verandering van B.K.-laan
tussen Warande en Liduinaplein. Wat is
er nu voor bezwaar dat hoofdambtenaren
van politie eens per auto naar en van
huis gebracht worden?
Het is niet onmogelijk, dat de gemeen
ten zelf de radio-distributiecentrales weer
te exploiteren krijgen. B. en W. zullen de
ontwikkeling op den voet moeten volgen.
De inkomsten van deVe centrale zouden
geen kleine bijdrage in de gemeentekas
kunnen vormen. B. en W. hebben immers
destijds, de concessie uitgegeven. Nu de
exploitatie misschien weer terugkomt aan
de gemeente is diligentie nodig.
B. en W. zullen erop moeten bezien, dat
op voetbalvelden ook andere sporten be
oefend kunnen worden. Elke onderwijs
kracht kan beamen, dat de minimale tijd
voor gymnastiekonderwijs inderdaad zo
klein is, dat dit onderwijs de naam gym
nastiekonderwijs niet mag dragen. Dit
zal gegeven moeten worden door vak
leraren.
Bij de Havendienst moeten de ontvang
sten hoger zijn dan de inkomsten door
een andere opstelling van de begroting.
Hij vraagt om betere regeling van de na
zorg voor de kinderen van het B.L.O.
Het openbaar kleuteronderwijs krijgt
per leerling f 142 per kind, voor het bij
zonder kleuteronderwijs i 72...
Is het waar, dat de federatie de subsidie
voor muziekgezelschappen- ter verdeling
krijgt. Maar hoe krijgt het Pijpercorps,
dat van de federatie geen lid kan zijn, dan
subsidie.
T.a.v. de Schiedamse Gemeenschap
vraagt spr. waarom v. Litih een parallel
trok tussen branders uit het liberale tijd
perk en deze raad.
Als er 'n betier (finantiëel beter) voor
stel komt, zal de Schiedamse Gemeen
schap in de Raad de grootst mogelijke
welwillendheid vin-den. Spr. tekent con
tact aan tegen de wijze, waarop in het
bla-d van de S.G-, aelfs na de begrijpe
lijke reactie van teleurstelling in het No
vembernummer, ook daarna nog onge
wenste opmerkingen zijri geplaatst in dit
blad.
Laten we de hele vermakelijkheidsbe
lasting eens op de helling plaatsen. Ktin
nen donateurs in de toekomst niet belast
worden voor vermakelijkh-c g n>.
Spr. betreurde het, dat het vraagstuk
van de sociale werksters is opgelost in
een richting, die anders was dan d-e geest
van de tc-ezeg.ging, welke destijds gedaan
is- Wel is de samenwerking nu goed tus
sen gemeentelijke en kerkelijke sociale
arbeid. Spr. vraagt zich af, waar het' ge
grom van de heer v- Lith aan het slot
van zijn speech op doelt? Eer is toch
prachtige samenwerking tussen werk
gever en werknemer in de Stichting van
de Arbeid.
Na ruim vijf kwartier kwam het slot
van de beschouwing van de heer v. d.
Berg.
Des heer Hoek (AR) voelt over alles
een zekere matheid- Er ontbreken onder
werpen, die prinoipiëel gemeentebeleid
uitmaken. De centralisatie en het offeren
van gemeentelijke zelfstandigheid brengt
dit mee. Het gemeentelijk apparaat is een
traditioneelgegroeid instrument van de
hoogste burgerzin, dat door geen,, zelfs
volmaakt, ambtelijk apparaat kan ver
vangen worden.
De finantiëele positie maakt het eigen
lijk nu al nodig op deze begroting te be
zuinigen. Hoe denkt 't College de enorme
kosten van onteigening in de binnenstad,
de sanering en de bouw van bruggen te
financieren?
Spr. kan zich niet voorstellen, dat het
college t.o.v. de industrialisatie lijdelijk
moet toezien.
Kunnen de 9-000,nu, besteed voor
het blad de Schiedamse Gemeenschap,
niet beter worden besteed voor adverten
ties in Economische Voorlichting en voor
een gerichte propaganda met folders en
affiches.
Uitbreiding van het aantal postbestel
lingen behoeft geen' opoffering' van de
vrije Zaterdagmiddag der ambtenaren te
betekenen.
Bij gebrek aan zelfstandige taken voor
de gemeente zoekt men-nu het terrein
van d-e actieve cultuurpolitiek.
Voor het aankweken van actieve cul
tuurpolitiek is een gemeenschappelijke
grondslag noodzakelijk.
De AR staan, niet op het standpunt,
dat de overheid op cultureel ge-bied geen
taak heeft, maar de overheid kan aan de
bevolking geen geestelijke grondslag ge
ven.
Ons volk put zijn krachten uit huma
nistische. roome-katholieke. of reforma
torische beginselen. Zich te mengen in -de
Strijd der geesten op dit gebied is niet
de taak van de overheid- De Overheid
moet stimuleren en steunen.
Samenwerkingv.an verschillende groe
pen is a priori niet onmogelijk. Gemeen
schappelijke cultuurvorming is wel ge
wenst, om-dat wij allen Nederlanders zijn.
Echter verwachte men daarvan in deze
zondige wereld geen wonderen- Ophef
fing uit cultuurverval is slechts mogelijk
in Hem. Die alle dingen, nieuw maakt.
Namens de communisten.spreekt de
heer Borst. In tegenstelling tot de heer
Ke-d-de "(Co-mm)die gemakkelijk en voor
de vuist weg sprak, vaak in positieve zin,
leest deze spr. moei! Pc voor van beschre
ven vellen De heer Kedde luisterde toe
ziend. Deze toonloze' woordenvloed staat;
wel in scherpe tegenstelling tot de be
schouwing van de hper Hoek, .die de ere
palm voor de beste toespraak zeker weg
droeg. Spr- las de speech van het Polit-
b* o der. CPN,, zoals die in alle ge
meenteraden is gedebiteerd; voor.
De heer' Bosch (VVD)is het 'niet, altijd
eens m-et het beleid van. dé gemeente.
Spr. heeft meermalen betoogd, dat met
overheidsgelden zuinig zal moeten wor
den omgesprongen. De gemeente-begro
ting mis» elke reële grondslag. Onze fi
nanciële positie is uiterst zwak- De op
brengst uit de ondernemingsbelasting is
z.i. veel te hoog geschat. Het bedrag van
240-000,zal misschien met eens ten
volle worden uitgekeerd.
Spr. meent, dat de wethouder dit geld
graag voor afschrijving zou hebben ge
bruikt-
Hij acht het nodig, de classificatie te
herzien-
Kosten van de prijsvraag voor stadhuis
of voor monument in de Plantage, de
subsidie voor het S.G.-blad en dergelijke
zijn naar de mening van de spr. te hoog.
Voor het blad heeft spr- weinig goede
woorden.
Hoe staat het met de onderwijs-ver-
nieuwing? Heeft men geen interesse voor
de bodrijfs'kadertraining, die aan de
werkers in de bedrijven meer vreugde
in. hun arbeid wil geven? Deze training
kan rijke vruchten dragen voor het eco
nomische I-even en de opbrengst daarvan.
De heer Engelsman (Arb.) houdt een
technische beschouwing over de finan
ciële toestand, waarbij hij teruggrijpt op
de historie. Hij ziet geen, m-ogelijkhei-d
tot verruiming van het gemeentelijk be
lastinggebied»
Kan Schiedam geen uitzonderingsposi
tie in het oog van het Rijk krijgen, om
dat de sanering en uitbreiding zulke
zware lasten op de stad leggen, zodat wij
financieel betere uitzichten krijgen. De
vrije prijsvorming brengt geenszins mee,
dat de prijzen dalen. Minimumprijzen
zijn door kartels overgenomen _en be
lemmeren de-vrije prijsvorming, juist nu
de prijzen warden vrijgelaten door de
regering-
Het ongunstige industriële klimaat is
'n uitvlucht voor de bange ondernemers,
die bevreesd zijn voor de herleving van
de Duitse industrie.
Sinds bij het Ministerie voor Econo
mische Zaken onlangs een Directoraat-
Generaal voor Industrialisatie is opge
richt, is daar het adres om aan te klop
pen (-eneindc uit te zoeken, welke soorten
van industrieën voor Schiedam wenselijk
en aantrekkelijk zijn- Daar ligt het- werk
terrein!
De heer Dominions acht definitieve
oplossing van het verkeersprobleem op
Koemarktplein grote offers waard. Het
tramstation moet naar de oude begraaf
plaats aan het eind van de Broersvest.
Het mag misschien bij het passeren
van een mijlpaal als een jaarwisseling
niet bemoedigend zijn te moeten con
stateren, dat ons, einddoel wellicht heel
wat verder ligt dan wij ons aanvanke
lijk hadden voorgesteld, als wy geloven
in een goede toekomst zal het ons een
aansporing zijn om met geduld en on
verminderde kracht vol toewijding
door te werken in de zekerheid/ dat
wij uiteindelijk de tijd zullen overwin
nen-
Het waren deze wél overwogen woor
den, welke Mr J. W. Peek als voor
zitter van de Raad, gisterenavond in
zijn nieuwjaarstoespraak sprak, nadat
hij ernstige woorden aan de financiële
toestand had gewijd.
Het is immers na schrapping van
verschillende aanvankelijk geachte ka-1
pitaalsuitgaven gelukt een sluitende
begroting 1950 aan te bieden. Door de
salaris-verhoging is in deze toestand
«1 weer een wijziging gekomen. Voor
het doen vasj onvoorziene uitgaven zijn
zo goed als geen middelen meer be-
schikbaar.
Bovendien beoordelen bevoegden, dat
het Wel vaststaat, dat de Noodwet Oud
op korte termijn niet door een nieuwe
regeling zal worden vervangen, zodat I
er van een gemeenschappelijke zelf
standigheid voorlopig wel geen sprake
zal zjjn.
Dit belemmerd vooral een sterk ont
wikkelende stad als ehiedam ernstig.
Er moeten grote kapitalen gevonden
worden om tegemoet te komen aan de
behoefte van de zich snel uitbreidende
stad. maar inmiddels blijft de achter
stand drukken, welke ontstond, toen
voor de oorlog onder de oude regeling
geen kans bestond het verzorgings-
peil naar redelijke behoefte te voor
zien.
Wat is hiervan het gevolg.
Gemeenten, die voor de oorlog een
hoog verzorgingspeil hadden bereikt
en uitgaven deden voor werken, Welke
Schiedam uit geldgebrek achterwege
moest laten, vinden de rente en af
lossing van die werken verdisconteerd
in de uitkeringen van.het Rijk.
Het is met deze voor-Schiedam zeer
ongunstige omstandigheid, dat de
Noodwet- Oud geen rekening heeft ge
houden. Onze gemeente zal r.ot zo lang
mét deze achterstand 'bleven worste
len, als dé verhouding tussen Rjjk gn
gemeente, in dit -opzicht niet funda
menteel. wordt gewijzigd..
Enkele'getallen zyn voldoende óm de
moeilykhedén' diii-cjelijk "te maken. De
vaste leiiirigsqhpld' steeg in .een jaar
van '26 tot 28 milüoéri hulden. De
vlottende sch'uTd" kwam 'van bijna drie
millioen op ruim, zes millioen, Verge
leken bij het begin van 1048 spreekt
de stijging nog sterker. Toen was er
een vaste schuld van 20 en een vlot
tende schuld van 2,4 millioen.
Er is m twee jaar een stijging, van
1114 millioen gulden schuld geweest,
Vandaag, Zaterdag 14 Januari. Geen
agenda.
Morgen, Zondag 15 Januari. Tweede
Zondag na Driekoningen. Geen agenda-
Overmorgen, Maandag 16 Januari, H.
Marcellus. Raadhuis 2 en 7-30 uur: voort
zetting behandeling begroting. -
Dagelijks: Passage: Mr. Belvedere loopt
College.
Monopole: Souka, het kind der tropen
MEDISCHE ZONDAGSDIENST
D. H- v.d. Berg, L- Nieuwstraat 175.
tel. 68881. j. J. G. de Mayer, Burg. Knap-
pertlaan 156, tel 69991, H. J. Ormel, Singel
76, tel 68520.
Apotheek F. H. Backer, St. Liduinastr.
58.
wönTngnood-moeras
Hoewel het geboortecijfer in Schie
dam dalende is, volgens de Ujn 1978
(1947), 1781 (1948), 1647 (1949); hoewei
het aantal huwelijken daalde van 698
(1948) op 626 (1949); hoewel de gemid
delde leeftijd der huwenden stijgende
is (29,5 jaar voor mannen, 26,1 jaar voor
vrouwen; hoewel het aantal overledenen
steeg van 454 (1948) op 504 (1949); h<X-
wel er uit Schiedam 132 mensen meer
vertrokken, dan er zich vestigden; hoewel
de druk op de woningvoorraad uiterlijk
dus schijnt af te nemen, staat het er
met de volkshuisvesting slechter voor dan
ooit.
Gedeeltelijk is dit een gevolg van he-
feit. dat het bouwprogramma voor 1949
grotendeels niet is uitgevoerd en ver
traagd werd tot 1950.
Behalve deze vertraagde objecten zul
len er in 1950 geen nieuwe onder han
den genomen worden.
In 1949 dacht men te kunnen reke
nen op het klaar komen van 266 woningen
in het Westen en Oosten plus 168 flats in
Nieuwland, plus 80 woningen aan de Lo-
rentzlaan, plus 150 Airey-woningen in
Kethel.
De bouw van de drie laatste objecter
is aanzienlijk vertraagd.
Vermoedelijk zal het aantal systeem
woningen in Kethel van 150 tot 237 kun
nen worden opgevoerd-
Wij zijn dus, niettegenstaande wij in
eendrachtige samenwerking onze beste
krachten dag in dag uit aan de stadsuit
breiding gegeven hebben, buiten onze
schuld een vol jaar achter geraakt, aldus
Mr. Peek in zijn Nieuwjaarstoespraak
voor de Raad.
Het gevolg hiervan is, dat in 1949 ne'
i laagtepunt niet zal worden overschreden,
maar Schiedam nog dieper in het moeras
zal komen. Pas in 1951 zal de curve een
opgaande lij» kunnen vertonen- Maar dan
moet het vast staan, dat in dat jaar de
148 woningen aan de Hogebanweg en de
217 woningen aan de Rotterdamse Dijk.
plus een nieuwe groep montagewoningen
betrokken kunnen worden.
De thans bestaande toestand wordt
door de volgende cijfers duidelijk geïl
lustreerd:
Het aantal ingeschreven woningbehoe
venden steeg van ruim 2600 tot 3765.
Hieronder zijn 800 gevallen van jong
gehuwden of a-s. echtparen; 76 uit Indo
nesië gedemobiliseerde militairen vra
gen om woonruimte;
253 aanvragen voor vestiging van bui
ten de stad liggen nog op afdoening te
wachten, waarop de verschillende bedrij
ven bijna permanent blijven aandringen.
Van de tot nu toe door de Gemeente
lijke Geneeskundige- en Gezondheids
dienst onderzochte gevallen moeten er 90
om medische redenen of omdat de woning
sociaal-hygiënisch slecht is, onverwijld
worden gehqlpen: in 40 gc/allen is ver
andering om dezelfde reden gewenst.
Dit behoeft ons niet te verwonderen
als men weet, dat op het eind van het
jaar ruim 1000 woningen als „sociaal-
hygiënisch slecht" stonden geregistreerd
Een groot gedeelte hiervan is feitelijk
geheel onbewoonbaar.
Een zeer ongunstige factor was in
1949 de noodzakelijkheid, 41 gezinnen
huisvesting te geven, omdat hun woningen
ten behoeye van de uitbreiding van be
drijven of wegens bouwvalligheid^ian do
bestemming moesten worden ontl rokken
Voorts moest aandacht worden geschoc
ken aan een groot aantal gerepatrieerden,
verscheidene nieuwe rijks., en gemeente
ambtenaren en vele ex-politieke delin
quenten, van wie er aan een vijftig-tal
een dringend noodzakelijke woongelegen
heid werd verstrekt.
De door de Raad gevraagde inventa
risatie van de woningen geeft het vol
gende beeld te zien:
In totaal zijn er 16-553 woningen. Hier
van worden er bewoond:
3610 door 2 gezinnen met samen 2 t.m
7 personen.
380 door 2 gezinnen met samen 8 t.m.
17 persor»:n.
466 door 3 gezinnen met samen 3 t.m.
7 personen.
159 door 3 gezinnen met samen 8 t.m
17 personen.
80 door 4 gezinnen met samen 4 t.m.
7 personen.
57 door 4 gezinnen met samen 8 t.m.
14 personen.
23 door 5 gezinnen met samen 7 t.m-
17 personen.
9 door 6 gezinnen met samen tot 18
personen.
573 woningen worden door 1 persoon en
2096 woningen worden door.2 perso-
nep bewoond.
Mr. Peek acht het wenselijk, ja
zelfs noodzakelijk, dat niemand in
Schiedam onbekend is met de ernsti
ge toestand, die hier op dit terrein is
gegroeid. Om aldus te voorkomen, dat
in het komende Jaar onreële verwach
tingen worden gekoesterd, en om de
genen, *an wie in het algemeen belang
een offer zal worden gevraagd, te over
tuigen vg.n de bittere noodzaak, die
hiertoe dwingt.
Voortvarendheid in de voorbereiding
en de uitvoering van bouwplannen is het
enige middel om de achteruigang te stop
pen en eindt»lijk in vooruitgang om te
zetten-
Hij geeft de verzekering, dat het Col
lege èn ds betrokken diénsten niets on
beproefd zullen laten om dit doel zo
spoedig mogelijk te bereiken.
waarvan 614 millioen komt voor reke
ning van het grondbedrijf en 4 millioen
voor het woningbedrijf.
Deze cijfers manen tot een voorzich
tig en beleidvol bestuur, dat ernstig
rekening houdt met de beperkte moge
lijkheden. Zi1 benadrukken het gebod
de Verschillende belangen tegen elkaar
of te wegen in het bewustzijn, dat niet
alle gewenste voorzieningen getroffen
kunnen worden.
Er zjjn nog andere somdere wo!ï\eg
aan de horizon verschenen. De scherpe
concurrentie, waarmee onze scheeps
werven op-de wereldmarkt te kampen
hebben,, hetgeen op zichzelf een niet
zo bedenkeljjk verschijnsel be-hoeït te
zijn, maar tóch minstens een symptóon
is.
Meer zorg brengt het plan van de
Regering mee om het accijns voor ge
distilleerd drastisch te verhogen. Als
dit plan werkelijkheid wordt, zal de
oude gene ver-industrie hiervan zeker
de gevolgen ondervinden. De ervarin
gen met de accijnsverhoging ln het
verleden spreken op dit punt een dui
delijke taal.
Spr. hoopt, dat de Regering in over
leg jnet de belanghebbenden een voor
deze belangrijke industrie bevredigen
de oplossing zal vinden. De eerste
aanvankelijke nog vage verschijnselen,
duidend op de teruggang van de con
junctuur hebben in onze stad reeds
hun invloed doen galden.
D?ze gewijzigde economische en
maatschappelijke omstandigheden bil
lijken het besluit de groots opgezette
stadsfeesten niet te doen plaats vin
den. Toch hoopt het gemeentebestuur
op 18 Maart het 675 Jp-rig ^ubll^jm
van on^h Stad, o£> sobere wijze,, te ,'her-
dejiken.
Ondanks dit waarschuwende slot
van zijn toespraak was de opening
ervan in hoopvolle toon gehouden.
Want werd in het einde de weg nog als
zeer lang voorgesteld, het begin sprak
over zichtbare vorderingen bjj het ver
wezenlijken van plannen die tot doel
hebben een werkelijk levenskrachtig
en bloeiend Schiedam te doen ontstaan.
Wel achtte Mr. Peek het in hogé
ma,te te betreuren, dat de raad na rijp
overleg geen medewerking kon ver
lenen aan de uitvoering van het met
zo grote toewijding opgezette plan
van de Stedelijke Gemeenschap (moet
dit niet zijn Schiedamse Gemeenschap?
Red. NSC) tot stichting van 'n cultureel
centrum, maar het doet weldadig aan,
dat onze Gemeenschap zich niet door
moedeloosheid heeft laten overmees
teren. Zij gaat vpórt met onverzwakte
beslistheid, zoekend naar een oplossing
voor het zalenprobleem, dat zo 'n zwa
re belemmering is voor de ontwikke
ling van hel; culturele leven van onze
stad.
Spr. zei alle reden te hebben yoor
het vertrouwen, dat de Gemeenschap
zal slagen, misschien op een geheel
andere wijze als men zich aanvanke
lijk had voorgesteld.
Tot de ontwikkeling van de stad in
het komende jaar zullen verscheiden?
projecten bijdragen. (Men zie voor de
vooruitzichten van de volkshuisvesting
het aparte artikel in dit blad.).
De bouw van het rioolgemaal Nieuw
land zal klaar komen. Het industrie
gebied ten Westen van de Schie zal
worden ontsloten en binnenkort zal
hier industrieterrein kunnen worden
uitgegeven.
Vermoedelijk zal in Maart met de
bouw van de niéuwe Öoievaarsbrug be
gonnen worden. De Polderweg in Ke
thel zal verbeterd worden.
Het plantsoen aan het Hoofd en het
Singelplantsoen zullen in 1950 klaar
komen
Zo krachtig zal dit jaar de restau
ratie van de Koopmansbeurs ter hand
worden genomen, dat het gehele werk',
het inrichten van de kantoren van de
Woningdienst inbegrepen, in 1951 klaar
zal zijn.
De aanleg van de gasleiding naar
Kethel, waarmede in 1949 begonnen
werd, zal worden vervolgd.
Er zullen maatregelen getroffen wor
den om het Westelijke gedeelte van de
stad langs meer wegen van electrisohe
stroom te voorzien, zodat bij storing
dit deel niet van een toevoer afhanke
lijk is.
Met de bouw van de nieuwe kinder
afdeling voor het Gemeente-ziekenhuis
z.al begonnen worden.
In Maart zal het bevolkingsonder
zoek op tuberculoze gebeuren, volgens
het massa-systeem van gefotografeer
de röntgenschermbeelden. Binnen twee
jaar zal volgens dit systeem de toe-
stknd van de ademhalingsorganen van
de gehele burgerij bekend zijn.
De plannen en tekeningen, welke aan
de restauratie van de linkervleugel van
het St. Jacobsgasthuis ten grondslag
zullen liggen, komen binnenkort ge
reed. Er bestaat gegronde hoop, dat
met medewerking van Monumenten
zorg nog dit jaar met de werkzaam
heden kan worden begonnen.
Op de aangegeven puntjes woorden te vormen,
zodanig, dat elk volgend woord slechts één let
ter met het voorgaande verschilt.
Oplossingen inzenden tot Donderdagmiddag.
De oplossing van de kruiswoord-puzzle van
verleden week is aldus: Horizontaal: 1 venter,
7 Hellas, 13 boenen, 15 soep, 17 as, 19 el, 20 kat,
22 re, 23 te. 24 loon, 27 por, 29 keet, 31 Ada,
32 bok, 34 nor, 36 ons, 37 ga, 38 genot, 40 mes,
41 ge. 42 jas, 43 koran, 45 fel, 46 sol, 47 berm,
48 dar, 49 pil, 50 baret, 51 zot, 53 ar, 54 hak,
55 neger, 57 pa, 58 ree, 60 les, 62 nis, 63 rad,
64 Anei, 66 rem, 68 sage, 69 de, 70 na, 72 tal,
74 om, 75 er, 76 Adam, 78 Kampen, 81 floret,
82 kraton. Verticaal: 2 eb, 3 noen, 4 tel, 5 en,
6 rek-, 8 es, 9 lor, 10 leek, 11 A.P. 12 Malaga,
14 nap, 16 letsel. 18 soda, 21 ton, 23 tenger,
25 o.a 26 non, 28 roman, 30 e.o. 32 bes, 33 koker,
35 ren, 38 gal, 39 toren, 42 jol, 44 riten, 45 fat,
46 sirene, 47 baker, 48 dor, 49 parade, 50 bal,
51 zes, 52 Madera, 56 gis, 57 page, 59 Ee, 61 set,
G3 Ra, 63 Indo. 67 mak, 68 smet, 71 aar, 73, lak.
74 opa. 76 al, 77 me, 79 mr. 80 no.
Prijs deze week gewonnen door: M. J. Popma, Warande 172, Schiedam.
Pater E. v. d. Velden S.C.J., de direc
teur van het St. Franciscus en St. Fran-
cisca Romana Liefdewerk in Schiedam
viert op Woensdag 18 Januari zijn Kope
ren Priesterfeest.
Zijn uitgebreide kring van vrienden en
toevertrouwden zullen hem op die dag
zeker luisterrijk vieren, want' het is veel
wat Patar v. d. Velden in de tijd, dat hij
in Schiedam werkt, tot stand heeft ge
bracht.
Op 18 Juli 1937 werd de jubilerende
'priester gewijd. Hij bracht daarna nog
een jaar door in het studiehuis Nijmegen,
waarna hij naar het Juvenaat Bergen op
Zoom vertrok. Slechts korte tijd bleef hij
daar, want in 1940 werd hij geroepen tot
de belangrijke post van econoom voor
het huis in Helmond.
Vele van Pater v. d. Veldens relaties
zullen glimlachen, als zij lezen, dat hij
deze functie bekleedde in een tijd, dat het
zeer moeilijk was de mateile zorgen voor
een gehele klooster-gemeenschap te
dragen. Zij begrijpen nu iets van de kost
bare talenten, welke de pater op het ge
bied van de finantiële organisatie in
Schiedam ontplooit.
Na zich voor Helmond zeer verdienste
lijk te hebben gemaakt,' kwam Pater v.
d. Velden naar Schiedam, waar Pater v.
Wunmdk, onder de president-directeur in
Rotterdam, nog de scepter zwaaide. Het
heengaan van Pater v. Wunnik bracht
geen verandering ln de poging het Liefde
werk in Schiedam zelfstandig te maken,
Integendeel hieraan werd met kracht
doorgewerkt en in April '47 werd het
Schiedamse S.F.L. onafhankelijk van
Rotterdam.
Menigeen zal zich het groots opgezette
Wonderland nog wel herinneren, dat
mede door het initiatief van Pater v. d.
Velden zo slaagde.
Advertentie.
De toestand van het huis was erbar
melijk. Niet alleen de verblijven van d«
paters tartten elke beschrijving, ook de
rest van het gebouw verkeerde tn een
vervallen «laat.
Op twee fronten zette Pater v. d. Vel
den de sitrijd in. Hij ging werken voor een
eigen klooster en voor de vernieuwing
van het gebouw. In het begin van 1948
betrokken de paters het klooster aan d«
Nassaulaan 65. Aan de verbouwing van
het huis werd duchtig gewerkt. De be
nedenzaal werd geheel opgeknapt en van
een toneel vQprzien.
De grote liefde van de directeur, da
kapel, werd zeer mooi verbouwd en er
kwam zelfs een klókkétoren met een
luidklok.
Op het ogenblik zijn er. 1D0O kinderen
aangesloten bij de beide afdelingen.
Behalve het zoeken naar een efficients
wijze om m.ét de parochies .samen te wer
ken, zoekt Pater, v; d.' Veldep naar een
wetenschappelijke 'grbndslag op moderne
basis- voor-het traditionele' wérk.
Daarom Werd-er'niet''zoveel'hart ge
werkt aah de' idee van de Mater Amabilis
-school ook voor 'de meisjes van het Fran-
cisca .Romana-werk- en daarom wordt
veel tijd besteed aan het zoeken yan
nieuwe wegen. Dat dit' zoeken niet zuiver
een werk is van zoeken in boeken, maar
vooral vap regehecht.eontaqt met de kin.
deren, blijkt wel uit het .feit, dat Pater
v. d. Velden-zo veel mógelijk zeil bij hen
aanwezig" is. 'Hij hoydt va.il gctelugheid en
weet gezelligheid om zich'meen te ver
spreiden. Hij neemt graag de tijd om de
kinderen een verhaal te verteilen. Voor
het huis schafte hij een geluidsfilm-
projector. aan, .zodat de avonden .ook met
de films aantrekkelijk, gemaakt, kunnen
worden.
De leden van het S.F.l,. en S.FR- en
de leidsters en leiders komen de Dinsdag
avond 1? Januari bijeen, om de directeur
geluk té wensen. De vrienden, kennissen,
relaities en officiële vertegenwoordigers
kunnen dit op Zondag 22 Januari doen
van 12—1 uur in het Don Boeco-patromaat.
Lange Haven 92.
Op diezelfde dag draagt Pater v. d.
Velden om 10 uur een plechtige Hoogmis
met assistentie op in de kapel van dat
patronaat.
Tijlens het eerste contact, dat wij met
de film hadden, kregeti wij onmiddellijk
het stempel van een der Nederlandse pio
niers voor de film als kunst-uiting op
gedrukt en leerden we als dogma; de
speler is niets, de regisseur is alles.
En hier zitten wij nu met Clifton Webb,
die man, die „Mr Belvedere" herschiep
tot het proto-type van de Amerikaanse
zelfspot, tot de geïncarneerde zeix-kieninis
van het volk, dat even onbekend ls- als
het luid zijn „cultuur-loosheidschijnt
uit te schreeuwen-
Want deze film op zich is een stukje
cultuur, een stukje Amerikaanse satyre
van de beste soort, ook al wordt de
vreugde van de toeschouwers vergald
door een bijster on-interessante liefdes
geschiedenis en het bewijs, dat elk na
tuurlijk talent Mejuffrouw Shirley Tem
ple vreemd is.
Clifton Webb dus, het genie, de man,
die alles kan, alles reeds gezien heeft,
alles weet, alles doorgrond, alles bereikt,
wat hij wil. Dit. genie wint een literaire
prijs, maar moet, wil hij de vruchten er
van plukken een graad halen. Prompt
wordt hij groentje en presteert da^ene,
waarvoor anderen vier jaar nodig benoen
binnen een jaar. Dit alles met de vol
maakte zekerheid van de man. die weer
dat het wonderlijke van genieën is, aai
ze bestaan en geniaal zijn.
Hij verpersnonlijkt, de Amerikaan me
zich ergert aan 't snobisme van de „teen
agers", de bakvis-mannen en -vrouwen;
aan de adoratie van de onbehouwenheid,
omdat 't van de jeugd komt; aan de knie
val voor de grote namen en de relaties
en vooral aan de vermannelijkte zelfstan.
digheids-allure van de zg- carrière
dames Hij lijkt een Frederik Fluweel,
maar hij is een Shaw en. een Chesterton
tegelijkertijd. Hij heeft een ijzeren logica
zelfs als het erop aankomt onlogisch te
zijn en in pyama het huis van een jour
naliste in wording binnen te dringen-
Hii is de som van al datgene, wat de hu
mor vgn de goede Amerikaanse cartoon
ists in zulk e,en overvloed op papier zet:
de earlca-tuur van het dagelijkse Ameri
kaanse vaker nog van ons eigen alle
daagse leven»
Nu moeten we 't ook nog hebben over
de regisseur. Elliott Nugent begon zijn
carrière bij de film in 1921 als acteur in
..College Life"- hii heeft nog verschei
dene films ovp" dat onderwerp op zijn
naam staan, zodat het niet behoeft te
verwonderen, dat hij de scenaristen ge
makkelijk en expressief kon volgen in
de intenties, welke zij op papier hadden
vastgelegd. Hem .was dit werk toever
trouwd. Hij h geboren Amerikaan, zoon
van een acteur en toneelschrijver.
In het voorprogramma Is een xnovie-
tone-documentaire over Siam, het land
van de pagoden. Deze is voornamelijk
gebaseerd op het commentaar en heeft
als filmische documentaire weinig te be-
te kienen-
Een muizen-editje van de Amerikaanse
beeldroman-hield Super-man, n.l. Mighty
Mouse, een schepping van Paul Tecry,
steekt de draak met zijn super-menselijk
voorbeeld i" aardtge tekenfilm.
Het Nederlandse journaal brengt de be
ëdiging van Sukarno tot president van de
Repoeblik Indonesia Serikat, waarbij
vooral de hyna funèbre sfeer, welke rond
deze plechtigheid hangt, opvalt.
H-M. K°nuigin Juliana bezoekt de
thuiskomende militairen aan boord van
de Grote Beet- en wij zien tegelijkertijd,
hoe moeilijk het voor een radio-reporter
is, vlot te ziin als zijn tegenspeler stug
en onwennig blijft.
Een programma, dat verdient gmoi be
zoek te trekken, omdat 'het amusant, en
vooral goed is- (Behalve 'dan natuurlijk
Shirley Temple, maar uitdrukkelijk wel
haar jonge tegenspeler, diie een „naturel"
voor de camera is
men uit. de aanwezigheid van Ka
tholiek? missionarissen m deze film zon
concluderen, dat zij met missiormering
iets te maken heeft, is men abuis. Voor
een opgesmukt, zeer onwaarschijnliik ver.
haal. wordt de persoon van de missio
naris. gebruikt om aan het gehee!_ een
vreemd en dus aantrekkelijk tintje te
geven.
Tn enkele passages maakt de missionaris
zich zelfs eerder belachelijk dan bemind
door de belachelijke en onnatuurlijke
zalvende gebaren.
Het, verhaal vertelt, hoe de missionaris
•Tanier zijn vader (een bankier, bankroe
tier. mon-a»-)??-- eb opt'?h+p- v- 'i
misdadiger van de i1'»-?™*1-1-hr»
en allergemeenste soort) bekeert een mi
nuut. voor zijn dood. De vader is toe
vallig naar een gebied in donker Afrika
gevlucht, waar vele jaren later zijn zoon,
hem geheel onbekend, zal komen mis-
sionneren.
Technisch is dit met Zuid Amerikaans
pathos vertelde verhaal evenmin een
ontdekking.
