LOLA DAT AKELIGE WIJF!
I
De Missie op Sumatra komt
vele krachten tekort
Prins BernharcTs bezoek aan
Curacao bracht Or an j e-regen
Wanneer komen de prinsesjes?
„Vorige week geen cent moeite
m
Onderwijs: springplank tot bekering
TUSSEN LEEUWEN EN IJSBEREN (3)
IHJ
ii
Indonesië op zoek naar
dollars
Reorganisatie bij
Buitenlandse Zaken
1
Een natte herinnering uit 1942
JANUARI 1950
„Ooooh, ik zie 't al, 't is weer mis met Lola
De zes leeuwen zijn op het commando snel naar de pyramide-requi-
sieten toegelopen en Romeo, die goeie lobbes klom als eerste over het
onderste bankje naar boven, steunt nu, staart tussen de poten, schuin
omhoog, met de voorste klauwen hoog boven op de pyramide. Daar
onder staat Mary. Aan de andere kant doet Royal grauwend en
grollend hetzelfde,>laat geen oog van zijn baas af, geeft onder
worpen continu uiting aan zijn innerlijk verzet. Maukje onder
hem zet gedwee de voorpoten op het bapkje.
En nu moeten de andere drie leeuwen onder deze door hun vier col
lega's gevormde boog op drie andere bankjes gaan staan. Mirza en
Mila hebben overijverig onmiddellijk haar plaats ingenomen, maar
Lola blijft achter haar bankje maar wat ronddrentelen.
„Lola! Lola!!! (Royal grauwt) LOLA!!!"
De leeuwin heft sarrend langzaam één voorpoot, dan de andere op
het bankje, kijkt Klant aan.
„Lola! Lola, dat wordt een pak slaag!!"
mSiïsm
ft
KLANT, ZIJN „COMPLIMENT" MAKEND VOOR 'T PUBLIEK
Deze pyramide is thans een onderdeel van het Strassburger-pro-
mma, waarmee Jean Michon volgende maand in Amsterdam komt
Leeuwen-Bar
Minister Djuanda op doorreis
naar New York
„Prince", de leeuw met het
Verleden
BOOTDIENST VLISSINGEN-
FOLKESTONE
JNieuw vaarsehema ten behoeve
van vacantiegangèrs
fSBsT""'3
Nf ALoAA-' I 4—
StAAfiK-
SLAAfttf DCWÖHtKSWKEN
3LAAPK-
^•'OOKrtAJvA:'
VOON KAMER.
FS« f -
ij„HU OMf
OPROEP AAN ANTWERPSE
HAVENARBEIDERS
De eeuwen door is er door de Nederlanders hard gewerkt aan de
opbouw van een eilandenrijk, dat voor de wijziging van de staats
rechtelijke structuur met de naam Nederlandsch Indië werd aan
geduid. Men kan de Nederlanders nooit verwijten, dat zij dit land
waar ook thans nog het analphabetisme de 90 procent overschrijdt
zonder meer aan zijn lot hebben overgelaten. Toegegeven, dat de
grootste categorie landgenoten die de tropen opzochten dit deed om,
naast het in cultuur brengen van dit rijke land ook in belangrijke
mate hun eigenbelang te dienen, maar er was nog, zij het dan een
kleinere gemeenschap van mannen en vrouwen, die geheel zonder
financiële oogmerken maar alleen ter liefde Góds hun dierbaren in
het vaderland verlieten om daar met het christendom ook de be
schaving te brefngen.
(Van een bijzondere medewerker).
De Karei Doorman schuift zijn plat dek door de blauwe baren van de
Caraibische Zee. Hij schuift het in de richting van Curacao. Aan boord
is een hoge gast, die, wanneer hij uitkijkt op de brug naar het nade
rend eiland, dit niet voor de eerste maal zal zien. Prins Bernhard zag
het immers reeds eerder aan de horizon opduiken uit de wazig blauwe
oneindigheid, niet vanaf de brug van een schip toen, maar vanuit de
cockpit van een vliegtuig.
Het was toen wij het jaar 1942 schreven èn Nederlands grenzen
zo gesloten waren, voor alles wat er buiten geschiedde, dat zelfs op
de dag van vandaag er velen zullen zijn, die van dit eerste bezoek
nimmer iets hebben gehoord.
Echtër, hoe belangrijk dit bezoek van een lid van het Oranjehuis voor
de geschiedenis van de Nederlandse Antillen ook mocht wezen, het
was niet de eerste keer, dat een Prins van Oranje de Curaqaose bodem
betrad. Omtrent de helft van de vorige eeuw voer n.l. een Oranjetelg
onder de hoge zeilen van zijn clipper de haven van Willemstad
binnen en daar leven onder het volk nog herinneringen aan.
Zijn komst bracht geluk
Contact via de school
Herbegrafenis van Missie
krachten
Het werk gaat door
Lola grauwt vals voor <1« stok, wil
relfs niiet verder op het bankje als Klant
baar met een stukje vlees probeert te
lokken, ook niet wanneer hij haar met
het stokje op de voorpoten tikt.
„Ohrrraauw!" Royal's diep reutelénde
protest-bas begeleidt haar valse uitval.
De leeuwin is koppig en nauwelijks heb
ben de andere als beloning een stukje
vlees gekregen en heeft het „En place"
geklonken of ze is ails eerste terug op
haar bankje. Schuldbewust?
„Lola!" Ze schiet bet bankje af, moet
alleen terug, krijgt meteen een stevige
tik en loopt snel sluipend, laag over de
grond en voortdurend Klant in de ga*en
houdend terug naar de pyramide, krijgt
een nieuwe tók.
„Uola op! Op!", nog een tik, „Lola!"'
dondert Klants stem nu keihard en On
verbiddelijk en hU drijft de kat op,
dwingt haar tot vlak bjj het bankje van
de pyramide, deelt een nieuwe mep uit
en weer staat de leeuwin alleen met de
voorpoten op het bankje.
„Op! Op!" Het stokje treitert, zodat ze
er telkens woedend met een voorklauw
naar slaS-t, in haar woede een stap ver
der doet, ineens met vier poten op het
bankje staat, vals grauwend, de neus in
diepe rimpels, de tanden bloot.(
Zoooooobraaaaaaf Lola., onmid
dellijk een stukje vlees. „Braaaaf Loia
nog een stukje vlees, voorzichtig
van de stokpunt in de vervaarlijke muu.
En nu gaan we 't nog eens allemaal
gendoel Lola. er»....
springt weg. „Vorige week hadden we
geen cent moeite met haar".
Het nummer' wordt herhaald en dit
maal gehoorzaamt Lola bij de eerste
kees.
Iwan de onbetrouwbare
In de kooien rechts ronken en reute
len en steunen de ijsberen. Er zijn acht
geelwitte ijsberen en bij hen zit één don
kerbruine, bijna zwarte baribal beer, die
„Teddy" heet en uit Canada komt. Bo
vendien heeft Klant momenteel nog drie
Jonge grizzley's.
Zo nu en dan ontstaat er groot spek
takel, waggelen er plotseling een paar
overeind, liefkozen elkaar, omarmen
elkaar zwaaiend en grommend als dron
ken mannen, bijten in eikaars snuiten en
tollen allebei ondersteboven.
Een ijsbeer staat minstens een half uur
onafgebroken met de kop te knikken
voor de tralies; het bleke driehoeksge
zicht met de kleine donkere valse oog
jes, zo vlak langs de neus. waardoor het
beest iets extra onbetrouwbaars krijgt,
*-'is voortdurend in beweging: op. neer, op,
neer....
Ijsberen kunnen een afschuwelijk Ia-
Waai maken: 'n hees doordringend rauw
gebrul, dat soms ineens overgaat in een
•oort neuren als van tevreden koeien.
„t Zfln net mensen zegt Adriaan,
„er is er geen een die hetzelfde is
«n mèt grjjpt Meta met haar klauw door
de tralies naar zijn hand. „Die dat
ls een ontzettend genteen krengMaar
Albert hier, de grootste, daar kun ,1e al-
les mee doen, er zit geen kwaad bjj
En vertrouw hier Iwan ook voor geen
cent..."
Iwan kijkt vanachter de tralies naar
de mensen met achterdochtige kleine
donkere oogjes.
Mevrouw Klant, die voor geen ge-a
ooit in de kooi zou komen (ze ontwerpt
wèl de eostuums voor de dompteuses)
zegt: „Als 't dan per se moest, zou ik
liever bij de leeuwen naar binnen gaan,
dan bij de ijsberen...."
„Mirza, Mirza draai. Mirza
Onmiddellijk op de „Pyramide" volgt
het nummer „Tournez!", waaraan alleen
Mirza, Mila en Lola deelnemen. Ze staan
op de postamenten en moeten dan gelijk
tijdig éénmaal helemaal omdraaien op
deze smalle bankjes. Lola staat niet eens,
Lola zit op haar achterste en laat haar
tanden zien.. Lola vertikt 't en dat geeft
een nieuwe scène.
„Mirza, draai.... draai MirzaHet
stokje met vlees wordt juist vóór haar
neus gehouden; ze reikt ernaar, wil nog
meer reiken en zet daarvoor ook de
achterpoten naar voren, 't stukje vlees
wijkt zijdelings uit. Het is niet makke
lijk voor Mirza om zo, met de vier poten
dicht bij elkaar te blijven staan en door
dat het stokje met vlees nu zijdelings
uitwijkt en haar voorpoten toch een be
weging moeten maken, draait ze zich half
terug, nog iets verder.... dan drentelt
Ze op het bankje door tot in haar vroe
gere uitgangspositie. „Ooooohbraaaaf
Mirza" stukje vlees.
De tweede keer heeft Mirza de rou
tine ook al zonder verlokkend stukje
vlees te pakken, volgt de stok, draait
Weer; zelfde belonende stem, zelfde be
loning.
„Wi« was «r san d* beurt? Mila?"
Met Mila heeft Klant geen moeite.
Nadat Lola weer met veel harde woor
den bestraft ls moet ze zonder beloning
terug naar haar plaats, daarna terug naar
haar postament en kan het dan ineens
ook. Het „hoog zitten" wordt eerst „en
place" geoefend. Royal, kwaad, slaat
grommend met zn klauw naar het stokje
boven z'n neus, riehit zich daarbij hoog
op. „Oooohbraaaaaf. Royal!" 'Stukje
vlees.
Lola moet eerst met kleine tikjes óp
de neus zo briesend gemaakt worden, dat
ze tenslotte uit pure woede nog hoger
springt dan de rest. „Braaaaaf Lola
stukje vlees.
De rest gaat vanzelf, maar geen enkele
leeuw krijgt z'n beloning vóór ie z'n
prestatie volbracht heeft en weer nor
maal zit.
Daarna wordt hetzelfde op de posta
menten geoefend, die vrij van de tralies
staan, zodat 't hier moeilijker is om hst
evenwicht te bewaren.
Dan volgt de „Lions Bar": alle zeven
op een rijtje, lui over een bar hangend,
maar dit keer gooit Maukje de boel in
het honderd. „Maukje.... Maukje!! Waar
is je plaats!??" Maar Maukje weet haar
plaats niet, kruipt uiteindelijk op een
andere leeuw z'n plaats, waardoor die
plotseling ontspoort en uit de veilige
rails van z'n routine ook geen raad meer
weet. „En.place" en opnieuwl
Zelfs Lola kam, hef nu ineens goed
doen.
„En.place!"
Alleen dat akelige wijf daar!"
•Klant, die voortdurend met z'n klas
gepraat heeft, laat zijn blik nog eens over
de banken gaan: „Zo, nou was alles
goed. alleen dat akelige wijf daar! Wa
gaan beter zitten!"
Tikjé hier, duwtje daar, dar. loopt hij
op de hekken van de kooi toe, opent ze
eigenhandig, blijft bij de open uitgang
staan. Voor er iets gezegd is. springt
Maukje plotseling naar benéden wil de
kooi uit, naar haar hok. Klant bestraft
onmiddellijk, Maukje schuldbewust te
rug „en place".
Dam telt ie: „Een.... tweeeJa!'
en maakt op het „Ja" ineens plaats. De
zes springen geruisloos naar beneden,
rennen elkaar verdringend de kooi uit.
Zes?.... Wèèr Lola?.... Nee. deze
keer blijft Mirza achter, maar dat hoort
bij de show. Ze krijgt wat een zelf
beheersing om alleen te blijvei. zitten.
ze krijgt een extra stukje vlees, wordt
even speels tegen de neus geduwd, spint
tevreden, kop scheef, en verdwijnt met
twee drie geruisloze sprongen: prachtige
zandkleurige poes.
Achter Mirza gaan de tralies van het
hok neer.
Prince, de leeuw met het verleden
„Nou moet u niet denken, dat alle
leeuwen, die u in een circus ziet, zó ge
dresseerd wordenErzjjn andere,
heel wat hardere methodes maar dit
soort dressuur uit de Hagenbeckse school,
straft bijna nooit: we boezemen ontzag
in, maar proberen het dier ook op te
voeden, het begrijpelijk te maken, wat
we willen.
Alleen als voor my absoluut vaststaat,
dat ik zelf geen fout maakt en dat het
van het beest zuiver onwil is, pakken
we iets harder aan.
Enfin, u hebt 't zelf bij Lola gezien...
En een leeuw, die eén keer heeft aan
gevallen, is die voorgoed onbruikbaar?"
Niet altijd.... Ik weet niet of u wel
'ns van de beroemde Prince" gehoord
hebt. Die werkte bij het Franse circus
Bouglior.," heel goed nummer, sprong
door drie brandende hoepels heen en te
rug, maar altijd hadden ze moeilijkheden
met 'm; wilde wel eens slaan, kwam
soms ineens van z n plaats zonder com
mando. Op een keer verkocht ie de
broer zan Bouglion zo'n mep, dat z'n
hele schouderblad in flarden hing en hij
er nu nog een gedeeltelijk verlamde arm
mt heeft overgehouden. Die mep deed
de deur dicht. Ik kocht 'm voor 50 francs,
had m ook gratis kunnen krijgen.
t 'eeuw kost tussen haakjes al gauw
2000 en je hebt er ook van 3600; de
zes tijgers die ik nu gekocht heb komen
me samen op 42.000
Maar goed ik krijg dus Prince en de
f.?j keer in de kooi (je neemt dan al-
tyd de afweervork mee), komt ie op me
af. als een kwaaie hond, voetje voor
voetje, grommend, tarnden bloot, nagels
uit. Zie je daar die berenbakken (hou
ten, vrij lichte bakken van het ijsberen-
nummer). Ik heb 'm al die bakken naar
(Van onze speciale verslaggever)
Met de KLM-Constellation „Batavia"
arriveerde gistermiddag op Schiphol
Z. Exc. Djuanda, minister van Econo
mische Zaken van de RIS, die op door
reis is naar Amerika, waar hy zal
trachten van de Amerikaanse lm- en
Export Bank een lening te krijgen.
Tevens wil hy de mogelijkheid tot
samenwerking met de USA onder
zoeken.
Op de 'luchthaven werd hij verwel
komd door de ministers Götzen en v. d.
Brink, met wie hij in de ontvangzaal een
kort onderhoud had. Ook waren dr. J.
Banier en dr. Idenburg hier aanwezig.
Ten aanzien van de economische toe
stand in Indonesië zeide de minister tot
de pers dat deze zal afhangen van de
politieke ontwikkeling in het land. Ver
schillende politieke moeilijkheden moe
ten nog worden opgelost, o.a. de reorga
nisatie van de politic het teruggeven
aan de ondernemingen en weer in wer
king stellen van het productie-apparaat
en de bestuurskwesties op Midden- en
Oost-Java.
Over de grootte van de gevraagde le
ning liet de minister zich niet uit; heel
diplomatiek antwoordde hij slechts:
eens kijken of ik niet iets meer kan
krijgen. De lening zal voornamelijk die
nen voor de algemene rehabilitatie van
het land, de productieverhoging en ver
der voor voeding, kleding en medicijnen
voor het volk-
Met de heer Fox had de regering in
Djakarta gesproken. Na terugkomst uit
New-York, waarheen de minister van
avond vertrekt en waar hij twee weken
zal blijven, zullen de puntjes nog eens
op de i's gezet worden.
De affaire-Westerling noemde hij een
moeilijk probleem. Men zal in Indo
nesië al.es in het werk stellen om dit
probleem te liquideren; Westerling
heeft echter veel volgelingen.
z'n kop gesmeten, allemaal en dat heeft
'm gebroken, voelt u wel. Sindsdien.'heb
ik nooit last van 'm gehad.
J- W. HOFWIJK
var,aaf w!i vernemen, heeft de. directie
nten Stoomvaart Mij. „Zeeland" het
riipntt inVa'. in de aanstaande zomer de
vnlp-r-iic 1"genFolkestone te varen
rip Looven schema, dat sterk afwijkt van
ten n f V£m 1949- Men wil de afvaar-
riap 7' j0ncentreren op Vrijdag, Zater-
daf'ri™?r^ag en Maandag. Men vërWacht.
aanfep1e-l6 wiiziSing de dienst heel wat
gangers wórden voor vacantia-
"UiUCli V LU
hliivpn n 1 f aantal vaarten zoü gelijk
vin Vli'ssinp van Folkestone én twee
van Vlisslngen per weekend.
>v -
.1 s 1. 1-
Grote belangstelling ontmoet overal
in den lande het plan van de Bus-
sumse wethouder, de heer L. Bouma.
voor de bouw van 306 arbeiders-, mid
denstands- en etage-woningen. Dit is
het eerste plan van dien aard en van
een dergelijke omvang, dat selfsup
porting is. Het principe van deze bouw
is gelegen in het feit. dat de keuken,
douche-cellen, gangen, toilette-, enz.
in ieder tweetal woningen naast el
kaar komen te liggen, waardoor voor
ieder stel panden slechts één toevoer-
leiding nodig is' voor water, gas en
electra en één afvoer voor de riole
ring, wat een grote besparing van
kosten met zich brengt. De bouw van
een dergelijk groot complex met over
al dezelfde indeling, waarvoor veej
materiaal als trappen enz, pasklaar in
de fabrieken kan worden gemaakt,
heeft bovendien tot gevolg, dat een
sluitende exploitatie-rekening kan
worden verkregen.
Hiernaast een foto van de voorgeve i
van een blok etage-woningen. Onder
een doorsnede van dezelfde woningen,
waaruit de indeling duidelijk blijkt en
waarop men kan zien, hoe keuken,
douche-cellen, W.C.'s en gan£ naast
elkaar komen te liggen.
De reeds aangekondigde reorganisatie
van het ministerie van Buitenlandse Zaken
heeft thans gedeeltelijk haar beslag ge
kregen. In plaats van de vroegere direc
ties poiitieke zaken, economische zaken en
verkeer en grote rivieren, is een aantal
nieuwe directies ingesteld, waarover de
werkzaamheden der bovengenoemde vroe
gere directies regionaal worden verdeeld.
Men verwacht hierdoor een beter inzicht
in de problemen van een bepaald gebied
te bereiken en vooral een grotere coördi
natie van het beleid.
Uit deze samensmelting zijn thans de
volgende nieuwe directies ontstaan; de
directie internationale organisaties. Tot
chef dezer directie is benoemd dr C L.
Patijn, tevoren directeur van de buitenl.
econ. betrekkingen.
Verder worden er vier afzonderlijke
regionale directies ingesteld: de directie
Europa, Oosten, Afrika en Midden-Oosten
en tenslotte Westelijk Halfrond.
Het ligt in het voornemen mr S. G. M.
baron van Voorst tot Voorst, gezant-
schapsraad, verbonden aan de Neder
landse militaire missie bij de geallieerde
bestuursraad te Berlijn, te benoemen tot
chef der directie Europa; voorts om
mr S. J. baron van "Ittersum, tot <nog
toe chef der directie economische za
ken, te benoemen tst chef directie Oos
ten tevens wnd. chef der directie Afrika
en Midden-Oosten, terwijl drs M.
van der Beugel, directeur van het bu
reau van, de regeringscommissaris van
het Europees Her stel. Programma, jevens
zal worden benoemd tót chef directie
Westelijk Halfrond.
In yerband met de opheffing van de
directie Verkeer en Grote Rivieren is de
functie van verkeersadviseur gecreeera,
waarin zal worden benoemd mr C. J- M.
Schaepman, buitengewoon gezant en, 6®"
volmachtigd minister, tot dusver chef di
rectie Verkeer eft Grote Rivieren.
\x v
twS
Het Belgische communistische blad
,.Le drapeu róüge" roept in zijn editie
van hedenochtend de Antwerpse haven
arbeiders op, te weigeren mede-te hel
pen aan het ontladen van de schepen,
die binnenkort in het kader van het At
lantisch pact militair materiaal uit de
Ver. Staten in België zullen- aanvoeren.
Het communistische comité van actie
doét in dit verband een beroep op de
solidariteit van de havenarbeiders in an
dere plaatsen. Er is esn steunfonds ge
vormd.
De missie in Indonesië is aanvankelijk
zeer moeilijk geweest. Pastoor Oomes uit
Dongen (NB) weet ervan mee te praten.
Hij staat al _sinds 1929 in de tnissie op
Sumatra. Merkwaardig genoeg had de
missie op Sumatra veel meer succes bij
de Chinezen en Indo's dan bij de -eigen
lijke Sumatraneh. Deze laatsten behoor
den meestal tot de mohammedaanse gods
dienst en maar zelden zal een mohamme
daan zich tot het christendom bekeren,
en mocht hij er toe besluiten, dan zal hij
dij zeker niet lb'zijn eigen omgeving
doen om het gevaar te ontlopen uit de
samenleving te worden gehanften.
Het bekeringswerk zelf gaat als regel
via de scholen. Het Nederlandse onder-
Aan de havenikant, in de stadswijk, die
Otrobanda beet, ligt een blok oude,
typisch Curacao.se herenhuizen om een
plaats. die met haar gladde „kinder
hoofdjes" van de waterkant opklimt
naar de huizen.
Primitief gemetselde, haperende rond
bogen op wit gepleisterde zuiltjes, bak
stenen trappen naar breide bordessen,
onverwachte .hoeken, hier en daar,
smeedijzeren lampen aan de muren en
wijd getakte bomen midden op het
pleintje. Door een diepe poort treedt
U uit het waanzinnig lawaai van het
tropische straatleven plotseling in deze
kloosterlijke rust. In de schaduw der
huizen, die hun armen openen naar het
brede havenwater, waarin het plein ver
glijdt, dat is de plek, die in de volks
mond de „Koraal van Agostini" wordt
genoemd.
Oud* mensen wHzen u nog d* xaal
Prins een diner van specifiek
Curagaose /gerechten gebruikte: ge-
riUrn«fnit S' zwarte taart en
dergelyke heerlijkheden meer.) De
oude dame, die deze gegevens uit
het album van haar memorie voor U
opdiept, vindt daarin nog meer: „Ik
herinner mij, dat naijn baker me ver
telde, hoe zij als jong meisje, toen ze
nog slavin van de familio was, meege
holpen heeft, om de borden aan te ge
ven. die van de feestzaal naar de keu
ken gingen. Het was de gloriedag van
haar leven geweest". Dat zal de prins,
die in de zaal aan de ajaea zat, weinig
vermoed hebben. Maar zo gaat het in
het leven; er zijn veel meer mensen
gelukkig om jou, dan je zelf ver
moedt.
Maar prins Bernhard kwam in 1942.
D.i„ ia onze moderne tijd. D.L, Rij kwam
niet per zeilboot, maar per vliegtuig, dat
hij zelf stuurde bovendien. Uit Jackson
ville, de oefenschool van vele oorlogs
piloten kwam hij, en hij hanteerde de
stuurknuppel van zijn toestel zo vol
maakt, dat hij vroeger dan berekend
werd, op Curacao arriveerde.
Notabelen opgeschrikt
Het vliegveld Hato ligt per auto on
geveer 20 minuten van de stad verwij
derd, maar over de draden, die tussen
hun palen dansen in de Passaatwind,
vloog pijlsnel het bericht; „Prins Bern
hard is aangekomen". Dit overviel de
notabelen als een kleine verrassing. Het
middaglijk uur wordt in de tropen al
tijd door een zekere lichamelijke loom
heid opgeëist, die het dan niet zelden
nuttig besteed door het knappen van
uiltjes. Zelden zal het jacquet met een
haast zijn aangeschoten, als waarmee de
brandweerman zijn oliejaa aantrekt bij
groot alarm. En zelden zullen hoge
hoeden zo weinig bedachtzaam op offi
ciële hoofden geklapt zijn, als die mid
dag geschiedde.
Deze entree van de -.Smiling Prince",
onorthodox als ze was, bleek geheel
naar zijn aard, en beide waren net wat
Curagao nodig had. Dit volk, dat het
zelfde is als wij en toch weer anders.
Dit volk, dat met zijn Latijns-Ameri
kaanse mentaliteit meer van glimlachen
de vriendelijkheid houdt, dan van on
genaakbare correctheid. Dit volk, dat in
deze generatie wel vegl over de Oran
je boom gehoord had, maar nog nim
mer een takje van zag, dit volk was,
wat je noemt, „weg" van de prins. Het
natuurlijk gemak van zijn houding, waar
door een ieder het gevoel had, dat hij
binnen zijn bereik bleef, ondanks het
feit, dat hij zo nauw verbonden was
met de gekroonde hoofden van de staat,
deze pretentieloze eenvoud was het, die
de Curacaose bevolking het meest in
hem waardeerde, en die dit volk er toe
bracht op slag zyn hart voor hem te
openen. „i -
Op de avond van zijn aankomst richtte
de prins uit de bibliotheek van de gou
verneur via de plaatselijke radio-omroep
he woord tot de bevolking. Daarna werd
hem door een commissie van heren
vertegenwoordigende de Stichting „Steun
Aan Nederlands Oorlogsslachtoffers Cu
ragao", een cheque van 70.000 aange
boden ten bate van het Rode Kruis. De
volgende morgen was er een aubade
van duizenden schoolkinderen, allen in
hun witte tropencostuum met Oranje
sjerpen. Zij vulden het Gouvernements
plein tot in zijn uiterste hoeken onder
de golven van hun hoogwapperende
driekleuren. En ook hun harten ver
overde de prins stormenderhand door de
vrije dagen, die hij cadeau gaf.
kenOjforkbcvl Es-senwbbena
De Prins kwam mét wat men op
Curagao noemt, „un bon pia". In het
Nederlands betekent dit: ZUn konjst
bracht geluk. Gedurende de dagen van
zijn bezoek viel de regen op het an
ders woestUndroge Curagao met bak
ken uit de lucht. Al prefereren wU nu
ook een Oranjezonnetje by dergelijke
gelegenheden, zeker is, dat O. L. Heer
Curagao niet hechter kan verknoch-
ten aan ons Koninklijk Huis, dan door
het zenden van Oranjeregen telkens
als een der telgen daar een voet aan
de grond zet.
Intussen wend het afwerken van het
„programma" er voor de prins niet aan
genamer door. Wij herinneren ons nog,
hoe hij met zijn gezelschap het R. K.
Zeemanshuis bezocht, na met de „Bea
trix", het motorjachtje van de gouver
neur een tocht door de haven gemaakt
te hebben. De linnen hoeden van de he
ren lieten mistroostig de lippen hangen
en ze bleven regenen, zelfs toen ze al on
der dak waren.
Nu de prinsesjes nog
Na een bezoek aan de zustereilanden
is de prins met zijn vliegtuig weer naar
het Noorden vertrokken, doch niet dan
na beloofd te hebben, dat, zo spoedig dat
maar enigszins kon, de prinsesjes naar
Curagao zouden komen. Daar rekenen
de moedertjes in hun kleine kamertjes nu
nog steeds op.
En wij zeggen tot besluit, als men de
„good will" van dit Gebiedsdeel zo zeer
op prijs stelt, dat men prins Bernhard
tot zijn „embassador" maakt, dan moe
ten zeker ook onze kleine Oranjebloe-
men gaan, want niemand kan daar over
vloediger dan zij, de kostbaarste vruch
ten var. good will oogsten.
wijs in Indonesië staat op zeer hoog peil
en van dit onderwijs werd meestal ge
bruik gemaakt door de Chinezen. Het
aantal klassen voor Indonesische kinde
ren Was altijd maar een gering percen
tage van het geheel.
Via de scholen, waaft de leerlingen
dus een opleiding kregen, die geheel
gelijkwaardig was aan de normale la
gere school in Nederland, kreeg de
missionaris contact. De scholen staan
zeker niet uitsluitend en alleen open
voor gedoopte kinderen, integendeel,
het aantal gedoopte kinderen bedraagt
hoogstens maar een 20 pet.
Het onderwijs geschiedt in Indonesië
bijna uitsluitend door religieusen. Zo
werkte op Padang b.v. de Congregatie
van de Zusters van Liefde uit Tilburg
zij aan zij met de Congregatie van de
Fraters van Tilburg.
Voor de oorlog telde Padang zelfs 10
scholen, 7 voor lager- en 3 voor mid
delbaar onderwijs. Helaas is het aan
tal scholen aanzienlijk ingekrompen en
dat terwijl de vraag naar Nederlands
onderwijs nog steeds stijgt. De voor
naamste oorzaak van de terugloop ligt
in 't feit, dat de oorlogsjaren, en in het
bijzonder de Japanse bezetting, het
aantal beschikbare leerkrachten in
sterke mate heeft verminderd. Werk
ten in Padang in 1940 precies 20 fra
ters-onderwijzers, momenteel werken
er nog maar 7. Deze teruggang is ten
dele toe te schrijven aan het hoge
sterftecijfer onder de Japanse bezet
tingstijd en ten dele aan het gebrek
aan roepingen, waardoor het werk van
de missie dreigt af te brokkelen,
Zoals in Nederland heeft ook de bevol
king in Indonesië ernstig geleden onder
de Japanse bezetting. Duizenden bur
gers hebben hun leven gelaten en gezien
de sporen van de Japanse bezetter in
Indonesië valt het niet moeilijk te raden,
dat Nippon even erg, of zo mogelijk nog
erger, heeft huisgehouden dan de Prui
sen dit deden. Wat in Nederland een
waanzinnige haat was tegen de Joden,
was hier de haat tegen alles wat Euro
peaan was en onder deze groep van de
bevolking zijn dan ook zeer grote ver
liezen geleden.
Dat de missionarissen, zusters en broe
ders aan deze bezetting hun tol hebben
moeten betalen is duidelijk. Grote bres
sen zijn geslagen in de gelederen van het
missiepersoneel en onherstelbare schade
is aangericht aan de zo met moeite en
zorgen opgerichte kerkjes of scholen.
Een dezer daêen woonden wij een her
begrafenis bij van een tiental missie
krachten, die de verschrikkingen van
een Japans concentratiekamp in Ban-
kinang (Midden-Sumatra) niet hebben
overleefd. Hun stoffelijke resten wer
den nu opnieuw bijgezet op het Euro
pese kerkhof. De slachtoffers waren
geen onbekenden voor de bevolking
van Padang, velen hadden pastoor Pij
nenburg O.F.M. z. g. gekend als de her
der van Padang en later van Siapiapi.
Hoeveel jongens en meisjes liepen niet
mee in de lange en indrukwekkende
stoet van de kerk naar het kerkhof.
Hadden zij hun onderwijs niet genoten
van de beide fraters Hermenegildus (in
de wereld de heren W. A. Mimpen en A-
Tromm) of van frater Claudius (in do
wereld de heer Xf. A. L. Kok), die jaren
lang hun beste krachten hadden gegeven
aan de fratersschool?
En wie kende in Padang en omgeving
niej zuster Euphrase (in de wereld mcj.
Klamer), de oprichtster van het Huis der
Zusters van Liefde te Padang, die in do
gezegende leeftyd van 87 jaar nog ten
offer viel en de eerste zuster was. die
in 1885 voet op Sumatra's bodem zette.
Met de overste en oprichtster van het
Huis werden nog zes zusters begraven,
allen gestorven in dienst van God en in
trouw aan haar kloosterroeping. Het wa
ren zuster Ignatina (in de wereld mej.
Oyeman), zuster Ursulia (in de wereld
mej. v. d. Knaap), zuster Ignatius (in do
wereld mej. Stein-Bisschop)zuster Aga-
the (in de wereld mej. Belt), zuster Ag-
nella (in de wereld mej. Nisters) en
zuster Alida (in de wereld mej. Bos). Het
was een zwarte bladzijde in de missie-
geschiedenis; drie zonen en zeven doch
ters waren loon naar werken gaan ont
vangen, maar lieten in de missie tien
plaatsen open, die niet direct weer kun
nen worden aangevuld.
Maar toch gaat het missiewerk voort,
al moeten de missionarissen, fraters en
zusters ook voor 3 werken. Het werk
gaat dóór, ook onder de nieuwe regenng.
die het niet onder stoelen of banken
heeft gestoken als het er om ae.
trompet te steken over het onderwys op
de Nederlandse scholen. Zolang er een
frater en een zuster in Padang
lang zal de school geopend blyyen. Maar
aanvulling en hulp is dringend noodza
kelijk anders zal de missie terrein gaan
verliezen, want schreven wij in de m-
leiding niet, dat het missiewerk hoofd
zakelijk tot stand komt door het onder
wijs op de scholen? Er zijn in Padang
nu tien open plaatsen en op alle plaatsen
in de Archipel zijn te veel vacatures.
Met spanning, maar ook vertrouwen, kij
ken de missie-oversten naar het vader
land, want van daaruit moet de aan
vulling komen.
L. PAGANO.
Door de Apostolische
gegevens omtrentdefoormahge Vderl-Indfë gev^ duide-
,OpAay!n...v.O0Ld.f.i^bouw v^ de Missie in Indonesië in de na-oorloese laren.
lijk beeld van de w
Totaal aantal
Katholieken
Priesters
Broeders
.Zusters
Groot-Seminarisl en
Kléin-Seminaristen
Juli 1941 Dec. 1947 Dec. 1948 Juli 1949
636.766 737.203 790.836
565 558 620 643
466 296 341 438
1.936 1.462 1.671
54 83 97 ^80
De op^de'SlVinrvan hët'aanU! katen'feker, 112 b!«kt lit het bo-;
overzicht met 50.000 in de loop van een half jaar, moet gedeeltelijk w. reten L
schreven aan de niet geheel volledige opgave van Dec. 1948, toen vooral de ge
bieden op Java en Sumatra wegens ongeregelde omstandigheden nog geen juiste
enters konden opgeven. Daarnaast is echter ook een absolute stijging waar te ne
men daar een 20.000 van dit getal, de groei van het aantal katholieken weergeeft
in dé bloelende missie van de Kleine Sunda-eilanden.
cijfert onbekend.
