Proces tegen kath. nakeuring
in Duitsland
VALDA
öSI
OVERVOEDING gevaar voor
alle klassen
NEMESIS
Vcorlopig geen vorst meer
Voor de filmcamera
Ruim plaats voor melk en groenten
„Het is goed wonen
V.
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1950
PAGINA 4
„BEDREIGING VAN DE
FILMVRIJHEID"
De aanklager ziet er blijkbaar een
goede en goedkope reclame
stunt in.
Neem een doos echte
UW HOEST
v/h Toorenburg Damme
PRINS GENOOT VAN
VRIJE TUD
Filmen en „visschieteiT'
'door J. KILMENEY KEITH
De .Filmdienst", bet orgaan van de
..Katholische Film Kommission in
ïieutscnianct", heeft het bezoek aan
een bepaalde film ontraden, omdat zfj
voor de meeste bioscoopbezoekers een
zedelijk gevaar kan opleveren.
Mcrr Kudolt Meyer, een Duitse
filmproducent uit Hamburg, heeft
daarop aangekondigd, dat hü tegen
de hoofdredacteur van „Filmdienst"
een aanklacht zal Indienen wegens
„bedrijfsschade" en „bedreiging van de
film vrijheid".
Het spreekt vanzelf, dat de „Katholi
sche Film Kommissiën" het daarbij niet
heeft laten zitten. In een uitvoerige pu
blicatie wijst het blad er op, dat de
„Kommission" met het uitspreken van
haar zedelijk-godsdienstlg oordeel geen
oensuur uitoefent, maar aan die gelovi
gen slechts advies geeft, zoals dit in 33
andere landen sinds jaren gebruikelijk
is. Deze internationale gewoonte beant
woordt aan de uitdrukkelijke eis van
Paus Pius XI in zijn film-encycliek
„Vigilanti Cura", waarin Z.H. zegt: „Het
volk moet worden onderricht, welke
films voor allen geoorloofd zijn, welke
films voorbehoud eisen en ook welke
films schadelijk of positief slecht zijn".
Het oordeel van de „Katholische Film
Kommission" vormt intussen geen, ver
bod, dat op zonde verplicht, doch het
is, volgens de verklaring van mgr. Ber-
niag, de filmreferent van de bisschops
conferentie van Fulda, „een advies van
de Kerk". Van een verbod, zoals de
„Index", is dus geen sprake.
„De Duitse filmmaatschappijen heb
ben weliswaar", aldus betoogt de Katho
lieke Filmcommissie verder, „een oon-
tróle-eommissie ingesteld, waarin ook
een katholiek zitting heeft en ook keurt
de Kerk de werkzaamheden van deze
commissie goed en ondersteunt haar
zelfs, maar toch eisen de christelijke
geloofsbeginselen, dat de Katholieke
Kerk ten opzichte van elke afzonderlijke
film Haar houding bepaalt, hetzij goed
keurend, hetzij afkeurend. Dit doet aan
de waarde van de algemene contróle-
oommissie niets af, daar deze is samen
gesteld uit mensen van allerlei richtin
gen en op zo algemeen mogelijke grond
slag is gebaseerd".
Tot slot wijst die „Katholische Film
Kommission" er óp cn hier komt
waarschijnlijk het onder 't gras schui
lende addertje voor de dag dat Herr
Rudolf Meyer met dit proces vooral een
goedkope reclame voor zijn films be
oogt. Zijn blad schrijft immers: „Daar
mee zal een van die meest interessante
en cultuurpolitiek een van de belang
rijkste processen in die na-oorlogse tijd
worden gevoerd". Een taal, die wel heel
sterk herinnert aan Hollywood, als het
bezig is, zijn nieuwste epos aan de markt
te brengen.
De mülioenien lezers van de „Daily
Express" zijn ln de gelegenheid gesteld
via de redactie van dit Engelse blad een
aantal vragen te stellen aan Jean Sim
mons, een der jongste ze is pas 21
Clifton Webb, die met de
„Cheaper by the dozen' een
kus-record heeft gevestigd.
geworden en meest populaire film
sterren.
Een der lezers vraagt: „Wat heeft een
filmactrice naar uw mening het meest
nodig: schoonheid, opleiding of een
goede regisseur?"
„Ik zou zeggen", aldus antwoordt Jean
Simmons, „dat de voornaamste eigen
schap bij het filmen een positieve per
soonlijkheid is. welke zich via het witte
doek bij de toeschouwer- voelbaar maakt.
Het is niet zozeer opleiding als wel on
dervinding, waarop het aankomt.
Een knap uiterlijk helpt, maar ik ge
loof, dat men even goed kan slagen, zon
der echt een schoonheid te zijn, als je
maar een gezicht hebt met karakter, dat
goed fotografeert.
Een goede regisseur dat is uiterst
belangrijk. Het zou echter dwaas zijn,
geen rekening te houdien met een flinke
dosis geluk en de kans om de juiste
mensen te ontmoeten".
Op de vraag, in welke film ze het
liefst een rol heeft gespeeld, antwoordde
Jean: „Mag ik er twee noemen? Het
zijn „Hamlet", omdat ik daarmee een
massa heb geleerd en „Adam and Eve-
lyne", omdat die zo leuk was".
„Kunt U mij Uw geheim vertellen
van volledige ontspanning na een dag
hard werken in de studio? Evenals zo
vele andere mensen valt het me uiterst
moeilijk, mezelf los te maken van de
dagelijkse beslommeringen na een zware
dag", aldus een andert lezer.
Antwoord: „Ontspanning betekent con
centratie. Dat klinkt als een paradox,
maar bij werk als ik doe, waarbij de
zenuwen voortdurend gespannen zijn,
moet je je aan het eind. van de dag
sterk concentreren om jezelf te kunner.
ontspannen Ik doe dan graag het richt
uit, ga bfj het vuur zitten en luister
naar de muziek. Onverschillig welke
behalve be-bop".
„Wat denkt u van handtekening-la
gers?"
„Het is opwindend, wanneer iemand
je handtekening vraagt'er het is prettig
met iedereen goede vrienden te zijn.
Maar toch vraag ik me af. of het wel
goed is om buiten de filmstudio in te
nauw contact met de mensen te komen
Vroeger bleven, de „fans" meer op een
afstand. Men had toen misschien me*r
eerbied voor de artist. Bovendien zul-
Advertentle
PA S T ILL.ES
VOOR
len sommige mensen zich misschien te
leurgesteld voelen, als ze hun favorie
ten in het dagelökse leven ontmoeten".
„Wat is Uw opvatting van een vol
maakt avondje uit?"
Antwoord: „Ergens heen gaan, vrijwel
onverschillig waaT, toneel, film, ijs
hockey, alles. Of de avond doorbrengen
met iemand, bij wie je je met „in dienst"
voelt cn met wie je over alles en nog
wat kan praten. Of nog beter, stilzitten
en niet hoeven te praten".
„Wat is Uw grootste ambitie als
actrice?"
Antwoord: „Een rol spelen, hoe klein
ook. die het publiek zich later werke
lijk kan herinneren- Iets scheppen en
er werkelijk in te geloven".
„Hebt U enige voorkeur voor cos-
tuumfilms boven rolprenten, waarin
moderne kleding wordt gedragen?"
Antwoord: „Ik heb geen bepaalde
voorkeur, maar ik geloof, dat het spe
len van teveel costuumfilms tot ge
volg zou hebben, dat men je teveel
als een bepaald type gaat zien. Dat
maakt het moeilijk, de mensen je later
als een modern karakter te laten aan
vaarden. Ik hou van eenvoudige kle
ren en let liever op comfort dan op
schoonheid, Maar bij speciale gele
genheden is het prettig, alles aan te
doen, wat je hebt".
„Als u de kans kreeg, do rol van
Ophelia nog eens te spelen, welke
nieuwe interpretatie zou u er dan aan
geven?"
Antwoord: „Aangezien ik een grote
eerbied heb voor Laurence Olivier's
interpretatie, welke ik het eerst speel
de, geloof ik, dat iik er niet veel aan
zou veranderen- Trouwens, aan de ver
tolking zou dezelfde gedachte ten
grondslag liggen. Maar wel geloof ik,
dat mijn vertolking beter zou zijn. Ik
zou meer begrip voor de rol hebben en
meer weten van Shakespeare. Ik ge
loof, dat Ik nu datgene, wat Olivier
me toen wildé bijbrengen, thans be
ter zou kunnen uitbeelden".
Welke zijn uw geliefde filmster
ren?''
Antwoord: „Larry Parka, Robert
Donat, Margaret Leighton, Dorothy
McGutre en Spencer Tracy. Ze boeien
me en bozemen me eerbied in".
Toen de bekende fotograaf Bruno
van Hollywood, aldus weet de radio
spreker Sid Shalit te vertellen, bezig
was met het maken van opnamen van
een nogal zelfingenomen en tempera
mentvolle actrice, beklaagde deze er
zich bitter over, dat hjj niet haas bes
te zflde op de gevoelige plaat vastleg
de, Waarop Bruno snauwde: „Hoe kan
dat nou, lieve' Je zit er op".
Gloria Swanson heeft in een inter
view met Irv Kupcinet o.a- gezegd
„Een vrouw is geen volledig ontwik
kelde persoonlijkheid, eer ze minstens
veertig jaar heeft geleefdIn Eu
ropa zijn de mannen daar beter achter.
Ze hebben meer belangstelling voor
vrouwen met begrip, levenservaring
én ontwikkeling eigenschappen, die
je zelden in jongemeisjes aantreft. Ie
dere vrouw, die de veertig niet heeft
bereikt, heeft niet echt geleefd en mist
de levenservaring en het begrip, welke
de mannen dienen te waarderen.
Voor degenen, die deze beweringen
ongewoon vinden: Gloria Swanson is
Op 27 Maart 1898 in Chicago geboren-
Het reeds lang ook in ons land
met veel succes vertoonde
toneelstuk „Toontje heeft 'n paard ge
tekend" zal door de J Arthur Rank-
organisatie worden verfilmd. De rollen
Bullen worden gespeeld door Cecil Par
ker, Anne Crawford, Mervyn Johns en
Derek Bond, De regie is in handien van
John Paddy Castairs.
„Toen Groucho Marx van de Marx
Brothers zich liet schrappen als lid
van de Friars (een zeer exclusieve
club), zond hjj het volgende briefje
aan de secrataris: „Ik wens geen
lid te zijn van een club, die mjj als
lid zou willen accepteren".
Clifton Webb, het onovertrefbare
genie in de films „Mijnheer de Gou
vernante" en „Mr Belvedère loopt col
lege", heeft een kus-record gevestigd.
In de film „Cheaper by the dozen",
die hij voor Fox heieft gemaakt, moest
hij afscheid nemen van Myma Loy,
zijn 12 kinderen en zijn hond. Hjj kus
te ze allemaal ook de hond en
klom daarna in een oude Pierce Ar
row, een auto-reliek uit het jaar 1915.
Maar telkens weer moest de scène op
nieuw worden gedraaid!, want ófwel
Pierce Arrow weigerde te starten, óf
wel een acteur maakte een fout.
Zelfs do onverstoorbare Clifton be
gon zenuwachtig be worden, toen bij
de 21ste opname de hond neigingen
van vermoeidheid vertoonde, zich van
H-_J
I
Sneeuw in Venetië. De gondels in de Venetiaanse kanalen lagen verleden
week onder een zwaarder sneeuwlaag dan bijna ergens hier te lande viel.
Het voorlichtingsbureau van de voe
dingsraad meldt:
Het is nog niet zo lang geleden, dat
vrijwel ons gehele volk aan ondervoeding
leed. En tihans, hoe onwaarschijnlijk het
ook moge lijken, Zijn er vele mensen
weer overvoed. Deze overvoeding, die
voornamelijk aan de dag treedt door een
te hoog lichaamsgewicht, is het gevolg
van een ondoelmatige voedselkeus. Een
voedselkeuze met overvoeding als gevolg
is niet gebonden aan een hoger of lager
inkomen. Te dikke mensen worden in
alle klassen van de bevolking aange
troffen.
De verspilling van voedingsmiddelen,
de deviezen, die het teveel aan voeding
kost, zouden alleen al voldoende reden
zijn om tegen overvoeding te waarschu
wen. Voor dc betrokkenen zelf is echter
nog belangrijker het feit, dat overvoeding
de gezondheid direct schaadt.
Het aantal patiënten, dat lijdt aan
ziekten, ontstaan door overvoeding zo-
alsbijvoorbeeld diabetes, gal- en lever
ziekten is in ons land sterk toegeno
men. Ook kortademigheid, vooral bij
trappen lopen, en een verminderd uit
houdingsvermogen. kunnen een gevolg
zijn van overvoeding.
Een voeding, die te rijk is aan zetmeel-
stoffen en vetten, leidt tot overvoeding.
Al te veel worden verwaarloosd het
aantal lepeltjes suiker in de vele kopjes
thee en koffie, de koekjes, gebakjes en
dc chocolade, die per dag of bij feeste
lijke gelegenheden gegeten worden.
Een gezond mens blijft op een vrijwel
constant^ gewicht én is hij te dik, dan
moet hij afvallen tot het gewicht, da;
bij zijn leeftijd, lengte en sexe behoort,
[en raadplege hiervoor de dokter.
Besteed Uw gezinsinkomsten goed. Ge
bruik een volwaardig dieet, dat even
wichtig is samengesteld. Ruim daarbij
een grote plaats ia voor melk en groen
ten en beperk het snoepen!
Jean Simmons: „Een knap uiterlijk
helpt
niemand iets aantrok en ging slapen.
Iedereen was boos op de hond
behalve Clifton. „Waarom zou ik
kwaad zijn op de hond? Iedereen sliep
tot nog toe behalve hij. Ik neem hem
dieZe zwakheid niet kwalijk".
Bjj de 22sbe opname kwam de zaak
eindelijk voor elkaar. Volgens Webb
was het de vermoeiendste dag geweest,
die hij ooit had meegemaakt. „Ik zou
wel eens willen weten, hoe Tyrone Po
wers en Clark Gables dat flxcn",
zuchtte hij- „Kussen is maar een moei
lijk en vermoedend vak"
Ad vertenue.
met onze eethoek
i 6 geheel eiken
stoelen met loss*
kussens, zware
reskanttafol,
compleet 540.-
10 jaar garantie.
Nieuwe Binnenweg 340 i/o Plantsoen
Rotterdam Telefoon 34136
Ondanks zijn zeer bezette programma
heeft Prins Bemhard tijdens zijn bezoek
aan de Nederlandse Antillen enkele ma
len gelegenheid kunnen vinden om zich
aan zijn liefheboerijen te wijden. Wan-
nee. p de tochten over de „zes Carai-
bische parelen aan de kroon van Oranje"
plotseling een schoon vergezicht op
doemde o: op andere wijze natuurschoon
of folkloristische bijzonderheden te ge
nieten vielen liet de Prins even stoppen
en maakte staande in zijn wagen filmop
namen. Of wel hij gebruikte de korte
momenten tussen recepties en aubades
om even een rustig plekje op te zoeken
en de zaken, die hem getroffen hadden,
op de filmband vast te -ggen.
De caraibische stranden zijn bekend
om de prachtige gelegenheden, die zij
bied-.i om te zwemmen en te vissen.
De weinige uren, waarop geen officiële
g^bcurenissen op het programma van de
Prins stonden, heeft hij dan ook gaarne
gebrvikt om van een heerlijk bad in het
bteuw-groen water te genieten. Daarb.j
heeft hij zich ook gewijd aan een gebrui
kelijke sport in deze streken: het vis-
schieten. Dit geschiedt onder water met
een soort harpoen, waarbij gebruik ge
maakt wordt van een soort duikmasker
met een zuurstoffles. Op deze wijze kan
men ook de schitterende koralen van da
zeebodem bewonderen.
Deze sport heeft de Prins o.a. beoefend
op de laatste dag van zijn verblijf op de
Antillen. Met een klein gezelschap heeft
hij zich toen In zijn eigen Dakota naar
Bonaire begeven, dat hem de dag te
voren zulk een hartelijke ontvangst had
bereid. Voor de kust van dit eiland, ligt
een alleen door geiten bewoond eiland
van zes vierkante kilometers, klein-Bo-
naire geheten. Het is geheel vlak en er
zijn geen wegen. Op dit eiland heeft
de Prins zijn laatste dag hier doorge
bracht, zwemmend, vissend en de sprook
jesachtig zeebodem bewonderen.
En tenslotte heeft de Prins v«ei ge
vlogen: met de gecharterde Dakota van
dè K.L.M., met zijn eigen toestel, toen
het hersteld was en met een sportvlieg-
tuig van de „Aruba flying club'dat hy
van het sportvliegveld op Aruba naar
de luchthaven vloog.
(Van onze weerkundige medewerker)
Na Woensdagmorgen 8 uur, toen de
vorst bij Nieuwe Schans ons land ver
liet, is Thialf nergens meer In ons land
terug geweest. Dit wil niet zeggen, dat
deze grootvorst met een reuzevaart is
weggetrokken: tot gisterenmorgen
kwam in Hamburg nog vorst voor en
vanmorgen meldde Berlijn nog lichte
vorst. In de buurt van Berlijn had men
vannacht te kampen met dezelfde
moeilijkheden als wij Woensdag heb
ben gehad: de regen ging op de be
vroren grond onmiddellijk in ijs over.
Ten Oosten van Berlijn kwam vanmor
gen nog overal vorst voor, die In
Rusland zeer streng was. In Moskou
vroor hot 22 gr. en even Noordelijker
was het zelfs 38 gr. onder 0.
Het gebied van hoge druk, dat eerst
boven Scandinavië gelegen was, bevond
zich vanmorgen ten Noorden van Mos
kou, Dit had tot gevolg, dat de vorst
ook uit een deel van Scandinavië werd
verdrongen, hetgeen de laatste 24 uur
in versneld tempo ging. Tegen de op
dringende depressies blijkt deze hoge
druk niet meer bestand te zijn, zodat
er voorlopig geen kans is, dat de vorst
terug zal keren. Momenteel is West-
Europa onder invloed van een Zuide
lijke stroming gelegen, waarmee be
trekkelijk warme lucht wordt aange
voerd. Gisteren steeg de temperatuur
dan ook tot 11 gr. in Brabant en Lim
burg en tot 8 gr. in de Noordelijke
provincies. Maar op de Waddeneilan
den bleef het kouder, omdat de lucht
eerst over de koude Waddenzee, waar
in nog heel wat ijs zal voorkomen,
heen moest, voordat zij daar arriveerde.
Op Terschelling werd het dan ook niet
wanner dan 5 gr.; daarbij kwam her
haaldelijk een kille mist voor.
Op de Oceaan blijft de depressie
activiteit aanhouden. Een nieuwe de
pressie is even ten Zuiden van New-
Foundland de oceaan opgedrongen.
Vermoedelijk zullen wij moeten reke
nen op een aanhouden van het ver
anderlijke weer met regenbuien en met
enkele opklaringen, waarbij de tem
peratuur flink boven normaal blijft.
Ons Romanbijvoegsel
KORTE INHOUD VAN HET VOOR
AFGAANDE:
Sir John Ryman nodigt in zijn huis
een paar families uit om de verloving
van zijn pupil, Eva Chauncey, met Fe
lix Mountain 'n jonge dokter uit Lon
den te vieren. Zij ontmoet daar o.a.
haar neef Michaël, die op Eva ver
liefd is.
Als iedereen naar bed is, bespreekt
sir John met Pilkington, zijn zaken-
compagnon, een belangrijke transactie
Later wordt hij dood op 'n stoel in de
bibliotheek gevonden met een Afri
kaans mes, dat hij ln zijn collectie be
waarde, in zijn hart.
Ofschoon er geen sporen van in
braak zijn te bespeuren, wordt een
belangrijk döcum :rmist, zonder
welke de transactie niet kan door
gaan. Inspecteur Cartwright vindt op
tafel een visitekaartje van de moor
denaar, waarop staat Nemesis Londen-
Hij vraagt aan Pilkington, wat de in
houd van het gestolen document was.
De verschillende aanwezigen worden
ondervraagd.
In de kamer van een der gasten, Daie,
worden verbrande docuiiienten gevon
den. En een zakdoek en 'n paar hand
schoenen eveneens verbrand.
Het onderzoek vordert slechts zeer
langzaam De zaak schijnt voortdurend
ingewikkelder te worden. De personen,
die bij het drama betrokken zijn, kun
nen nergens anders aan denken of over
praten- Zo ook Eva en Felix,
praten. Zo ook Eva en Felix, zy
kregen bezoek van een zekere Mr
Pilkington, compagnon van John
Ryman. Pilkington informeert naar
de stand van zaken.
11)
De politie zegt niets, antwoordde
zijn gezel met een onverstoorbare waar
digheid; dat was zijn beleefde wijze om
te zeggen, je kunt naar de maan lopen.
Nog altijd bewaarde hij de schijn van
belangeloosheid, niettegenstaande de
groeven, die de laatste vier-en-twintig
uur op zijn gelaat gemaakt hadden.
Ik denk toch niet, dat u iets oneer
lijks veronderstelt in financiële krin
gen?
Weer haalde Pilkington de schouders op.
Het zou schandelijk zijn zo iets te
beweren zonder heel duidelijk bewijs,
antwoordde hij.
Finlayson hield hem heimelijk m het
°°i Handige bliksem, dacht hij. Zwijgt
als een mof. Ben nieuwsgierig of je
werkelijk gist dan wel of je meer weet
dan je de politie verkiest te zeggen
Deze grote financiers, overwoog hij,
waren dikwijls klaar om te vechten als
de deuren gesloten en de handschoenen
uitgetrokken waren. In dit geval scheen
de veronderstelling belachelijk, maar
Finlayson wist van uit de diepte van
zijn eigen vals hart, dat het dikwijls
mogelijk was de mensen met zoveel
succes zand in de ogen te strooien, dat
deze nooit wisten, dat zij bedrogen wer
den.
Naseby en Grant spannen hun uiter
ste krachten in om dit contract te ver
nietigen. vervolgde hij kalm. Wij weten
beiden, 'wat dat zou betekenen. Er zijn
uiterst'goede redenen, waarom zulk een
zaak zou verijdeld moeten worden.
Rechtmatige handel belemmeren dat
ligt op hun weg. Het zal nodig zijn, dat
wij vlug werken, als wij hen om de tuin
willen leiden.
Hij scheen hun samenwerking reeds
als vaststaand te beschouwen. Pilking
ton echter wilde zich niet zo gretig tonen.
HÜ ook verlangde wel tot een overeen
komst te geraken, die tot de gewenste
positie zou brengen, maar hij kende
Finlayson, kende zijn reputatie, nl. van
knoeier en speelde zijn spel voorzichtig
Een uur lang bleven zij redeneren, ieder
gaf hier en daar wat toe. Maar geleide,
lijk kwamen zij tot een schikking In
derdaad, de zaak was klaar gekomen en
Pilkington zocht naar woorden, die zijn
bedoeling juist moesten uitdrukken, toen
iets gebeurde, wat al hetgeen vooraf
gegaan was, vernietigde Zij zaten in de
bibliotheek, die haar normaal uiterlijk
weer had teruggekregen; Pilkington nam
Zijn tas, waarin zijn papieren waren en
wilde ze ontsluiten om er enige statistie
ken uit te nemen, die hij voor de dis
cussie nodig had. Maar toen hij de sleutel
omdraaide en de tas opensprong, hield
hij op, verpletterd van schrik en af
grijzen. Geen klank ontsnapte aan zijn
lippen, maar een volle minuut hield hij
stil, wit als marmer cn bijna zo koud.
Alvorens hij de vorige avond het licht
had uitgedraaid, had hij het telegram
van die tafel genomen, waarop Mountain
het gelegd had en had het boven op de
andere documenten in deze tas gelegd.
Bij het opnemen der tas, had hij de in
houd wat door elkaar geworpen en nu
lag de enveloppe half verborgen onder
andere papieren, terwijl er een klein wit
kaartje uitstak; een zelfde had op de
schrijftafel gelegen, dezelfde tafel, waar
aan zij nu zaten, de morgen, toen het lijk
van John Ryman ontdekt werd.
„Indien u prijs stelt op uw leven
laat dan de tarwe rusten. Wees ge
waarschuwd door het lot van Ryman
LONDEN".
Toen hij van zijn eerste ontzetting be
komen was, sloot hij haastig de tas, ;n
de hoop, dat zijn bezoeker niets onge
woons gemerkt had. Die hoop zou ijdel
geweest zijn, indien op dat ogenblik de
deur niet was geopend geworden en al
dus de aandacht van Finlayson was af
geleid. Dale kwam binnen, maar toen hij
zag, dat de zaal bezet was, verontschul
digde hij zich gauw.
Neemt mij niet kwalijk. Ik wist met
dat er iemand hier was. Ik zocht miss
Chauncey.
Terwijl de deur dicht ging, schoot
dezelfde gedachte door het hoofd van de
twee mannen.
Wat of wien dacht hij hier te ont
moeten? Dat was geen toevallig bezoek.
Finlayson echter had met ernstiger zaken
te maken dan deze. Hij wendide zich tot
zijn gezel.
Wie was dat? vroeg hij; zijn stem
was ontroerd.
Dat is mr. Dale, een van Ryman's
gasten en een soort van aangenomen
neef.
Hij wist nauwelijks, waarom hij deze
details gaf, maar hij had de vraag ver
strooid beantwoord, daar zijn geest nog
met zijn eigen vraagstuk bezig was.
Finlayson knikte en lachte stil.
Ja, ja, vriend, hij moge de aange
nomen nèef van Sir John zijn, maar hij
is ook nog iets meer.
Ja? De stem van Pilkington was
koud.
Hij is de gevolmachtigde agent van
Naseby en Grant. Ik heb bij twee ge
legenheden zelf gezien, dat hij hun kan
toor verliet. Er was een ogenblik stilte;
daarna zeide Pilkington op scherpe toon:
Kunt u daar een eed op doen?
Finlayson, die waarschijnlijk nooit een
verklaring had afgelegd, waarop hij niet
bereid was een eed te doen, stemde in
met enkele woorden.
Pilkington zat ernstig lc denken. Het
gelijktijdige bezoek van Dale en de ont
dekking van de kaart in zijn tas, ver
scheen hem in een nieuw en somber licht.
En wat dan, als er tussen die beiden
een verband bestond? Dat er van tijd tot
tijd tussen Dale en zijn voogd twist was
geweest, wist hij; daar was de heftige
beschuldiging van Sir Jóhn een paar uur
voor zijn dood. Indien hij, zoals Finlay
son verklaarde, feitelijk in dienst was
van de meest geduchte zakentegenstan-
ders van Sir John, bestond de mogelijk
heid van een even ongelukkig verband
tussen zijn bezoek te Streathfelld Manor
en de gewelddadige en onverwachte dood
van Ryman op de avond van zijn groot
ste coup. Veronderstel ook eens, dat Na
seby en Grant er de hand in hadden ge
had? Had de oude Grant niet in elk
geVal tweemaal tot Ryman gezegd: U
zult dit nooit doen! Natuurlijk was dat
gewaagd, en vanwege de koele toon, was
het effect des te sterker. Grant was een
klant, die men niet moest minachten. Hij
fronste het voorhoofd. Daarbij kwam ook
nog de vraag: Waarom was Dale zo te
juistertijd verschenen? Was het om htm,
Pilkington, te waarschuwen, dat hij zijn
ogen open hield en wachtte? Of had hij
gehoopt, de zaal leeg te vinden en was
hij gekomen om iets te zoeken, dat hij
daar verborgen had? De man werd ten
zeerste ontroerd door zijn eigen veron
derstellingen. Hij stond op en begon door
de zaal te stappen. Finlayson hield hem
in het oog, toen hij over het vloerkleed
ging. Daarna zeide hij met een stem,
waarin geen uitdrukking lag: En als
hij ons ook heeft bespionneerd? Als onze
overeenkomst morgen ook blijkt te zijn
verdwenen? En als er weer een lijk in
de bibliotheek is?
Pilkington ontstelde en dacht aan de
volle betekenis van die geheimzinnige
kaart. Iemand die reeds een vijand ver
moord had zou waarschijnlijk zijn han
den niet inhouden, als een tweede ziin
plannen bedreigde. Hij besloot elke over
eenkomst met zijn Joodse bezoeker uit.
te stellen, tot hij de politie nogmaals ge
sproken had.
Hij beantwoordde de vragen van zijn
gast.
Er wordt geen overeenkomst ge-
Pil-lcincton dacht er aan. dat dit de
kamer was, waar Rymaa vermoord werd. maakt, zeide hij kortaf en niettegenstaan
de de verontwaardigde protesten van de
ander, wilde hij niet van besluit veran
deren, Eerst was de Jood ontsteld, ver
volgens ongelovig èn ten laatste openlijk
beledigd. Hij wist niets van de kaart,
maar als eert man, die gewend was, dat
alles volgens zijn wens werd afgehandeld,
begon hij de zaak puntje voor puntje te
bespreken. Hij begon vrij gematigd, maar
toen hij zijn toehoorder niet kon bewe
gen, verdween het uiterlijk vertoon van
fatsoen een weinig en liet de daaronder
verborgen ruwheid zien. Eindelijk sloot
hij zijn valies, stond op, drukte Pilking
ton koud de hand en keerde met de mid
dagtrein naar Londen terug in een heel
wat minder gelukkige stemming, dan hij
die stad had verlaten.
Nadat Dale de deur van de bibliotheek
gesloten had. bleef hij cên ogenblik in
de vestibule staan. Hij harl natuurlijk
Finlayson herkend en dat had een nieu
we gedachtengang doen ontstaan.
Dus voer je dat in ie schild?, mom
pelde hij. Ik ben nieuwsgierig
Maar wat zijn nieuwsgierigheid gaande
maakte, was niet duidelijk en na enige
minuten verliet hij de vestibule en ging
zijn nicht zoeken. De houding van Eva
bracht hem in de war. Hij scheen zich in
een netelige zaak gestoken te hebben,
waaruit hij bijna niet kon geraken. Aan
zijn ene zijde stónd Mary Ryman en aan
de andere zijde dit meisje. Beiden be
schuldigden hem, dat 'ie'; °2enblik
van de moord op de trap geweest was:
beiden namen hem tegen de politie in
bescherming. De reden was. ongelukki
gerwijs, duidelijk genoeg. In bet geheim
was hij bang voor haar, want hij wist,
dat zij voor niets zou staan om haar doel
te bereiken. Zij zou onbarmhartig het
g%luk van Eva opofferen, als dat haar
van enig nut kon zijn. Wat Eva zelf be
trof, was Michael minder zéker. Het
mocht een natuurlijke wens zijn een oud
vriend ter zijde te staan: het kon zijn,
dat zij bij zijn gevangenneming voor
moord vreesde, in elk geval, gedeeltelijk
ten gevolge van haar verklaring, dacht
zij toch nog zo goed van hem. lat zij aan
zijn onschuld geloof hechtte. Hij was
nieuwsgierig Wat zij zou denken, indien
zij de gehele waarheid wist. Hij voelde
dan ook wel, dat de tijd rijp was voor
een verklaring. Maar terwijl hij zijn ogen
liet zwerven langs de lange, verlaten
wandelpaden, wier randen vol bronzen
en gouden chrysanthemums stonden
hoorde hij zijn naam noemen; hij draaide
zich om en zag Mary Ryman 'n d® tuin
deur staan. Zelden was zij meer in haar
eigen voordcel uitgekomen, dan op deze
heerlijke Octóbermorgen. De zon schit
terde en scheen vol op haar gelaat met
haar dik, zwart haar. Zij dróég een wol
len japon, die haar uitstekend stond en
haar slanke, kaarsrechte gestalte prach
tig deed uitkomen. Maar haar gelaat jöeg
Dale vrees aan. Het was erg opgewekt,
haar ogen schitterden, de lippen Waren
voor een keer eens niet op elkaar ge
drukt en er was een kleurtje op de ge
woonlijk bleke wangen. Zij was veertig
jaar. maar op dat ogenblik scheen zij er
nauwelijks acht en twintig-
Wij hadden gisteren geen gelegen
heid om ons gesprek voort te zetten
Michael, begon zij vriendelijk, toen zij
zich op het grasperk bij hem voegde.
De jongeman zweeg vol angst. Instinct
matig had hij haar gisteren vermeden
na dat moeilijke onderhoud met de po
litie. Hare klaarblijkelijke ongevoelig
heid in verband met de dood van haar
broer had hem bang gemaakt, een feit,
dat zij nog niet besefte. Met majoor Eng
land voelde hij, dat het meer gepast
zou zijn geweest, als zij zich in haar
eigen kamer had afgezonderd, met mis
schien het gezelschap van een van de
andere dames om haar te troosten.
Ik ben je nog een verklaring schul
dig, vervolgde de stem op een toon, die
buitengewoon welwillend was.
Hij werd uit zijn vooringenomenheid
opgeschrikt.
Een verklaring?
Ja. Ik heb een brief van je. een
brief, dien je verloren hebt na je onder
houd, zullen wij zeggen, met John, de
voorlaatste avond, ik vond hem op de
trap bij mijn kamer. Misschien had ik
hem eerder moeten teruggeven, maar de
dood van mijn broer veranderde de po
sitie een beetje.
Hij hoefde niet te vragen, welke die
brief was. Schuld stond op elke trek
van zijn gelaat geschreven. Hij had hem
die m.orgen gemist en hij kon maar al
leen de gevolgtrekking maken, dat hij de
laatste nacht door het vuur vernietigd
was, Hij voelde heel goed ,dat hij lie
ver zou gezien hebben ,dat hij in de han
den van de politie gevallen was, dan in
die van Mary Ryman. Daar het echter
niet anders was, trachtte hij er echter
zo goed mogelijk van af te komen en
stak zijn' hand uit.
Als ik hém nu mag hebben, zeide hij
Nog niet, zeide de vreemde vrouw,
Mary Ryman, hij ls voor het ogenblik
mijn gijzelaar. Ik ben nieuwsgierig, of je
nog weet, hoe hij luidt.
Wij rekenen er op, dat u alles doet
om te voorkomen, dat deze schandelijke
overeenkomst niet door gaat. Gebruik
alle middelen die u in uw macht heeft;
als hij eenmaal door Sir John getekend
is, betekent het volkomen ondergang
Voor ons allen.
En hij is getekend: „Alexander Grant".
Zoals ik aan de politic gezegd heb, weet
ik heel wéinig van de zaken van John,
maar dat is een naam, dien ik hem her
haalde malen heb horen aanhalen, als
die van .zijn machtige mededinger. En
toch is dat de man, die je schrijft. Kun
jé dat verklaren?
Dale dacht vlug na. Als hij ronduit
weigerde over de zaak te praten, bete
kende zulks de vernietiging van elke
zwakke hoop ,die hij mocht koesteren
De zaak stond reeds slecht genoeg en
het was niet geraden om nog nieuwe vij
anden te maken. Slechts een stoutmoe
dige behandeling van zijn geval kon ba
ten. Dat Mary Ryman de brief nog nie;
aan de politie had bekend gemaakt, was
duidelijk. Waarom zij zulks niet gedaar,
had ,kon hij gemakkelijk raden, maar
hij voelde, dat in elk geval de waarheid
aan het licht zou komen, vroeger of
later. Daarom zeide hij langzaam:
Het is waar, dat ik het met Naseby
en Grant eens was, Als u maar iets van
hen kent, weet u, dat zij verlangden deze
prijsopdrijving van tarwe te voorkomen.
Niet dat zij er aan dachten zelf de slag
te slaan. Zij wisten, wat u misschien
niet beseft .dat het een verfoeilijke, een
onrechtvaardige overeenkomst was. die
Sir John trachtte te sluiten. Om de prijs
van de tarwe zo hoog op te drijven, al.;
het hem beliefde, dat was de macht, d:e
deze overeenkomst hem zou gegeven
hebben, als zij was doorgegaan en elke
man. vrouw en kind in Londen, en vöor-
ai in de armere gedeelten van Londen,
zou zijn prijs hebben moeten betalen. Er
zijn grenzen. Miss Ryman, aan eerzame
speculatie. Sir John had deze grenzen
overschreden. Ik had alles willen doen
om hem over te halen de onderhande
lingen «f te breken, voordat het te laat
was. Naseby en Grant wilden een bond
genootschap met hem sluiten, dat eerlij
ke mededinging zou toegelaten hebben.
Maar aan een enkele firma toe to staan
om alle beschikbare tarwevooirraad in
handen te houden, is het ergste wat een
land kan gebeuren. Indien deze in han
den van drie of vier man ware geweest,
zou er kans geweesj zijn, dat de prijs
bleef, indien al niet normaal, dan ten
minste in het bereik van de meerderheid,
hnaar indien Sir John zich het monopolie
verzekerd had, zou het hem vrij gestaan
hebben om te doen wat hij wilde. He tl*
inderdaad waar, zoals u waarschijnlijk
weet, dat ik een stormachtig onderhoud
met hem had de nacht, dat hij stieri.
Ik zeide hem, dat ik mi) j™*!*
vijanden verboden had, cn j tst,
cn hij was van plan om het te coen
mij geheel en al te onterven,
Hij deelde u eveneens mede. dat
de tien duizend pond, die hij u m zijn
testament wilde nalaten, aan Iemand an-
ders zouden toegewezen worden niet
waar' vroeg zij. Hij zeide mij zulks la
ter die avond. Nu, luister eens naar mij,
Michael. Jê kunt je schitterend recht
vaardigen. Je kunt menslievende rede
nen aanhalen ,maar wie zal je geloven?
Je werd door Naseby en Grant betaald,
omdat, indien je de positie van mijn
broer tot niets kon maken hoé kan
ik niet gissen je dan een zeer voor
delige zaak zou doen. Is dat niet juist?
Hij stemde met tegenzin toe. Zijn ver
houding tot zijn patroon zou heel andere
proporties hebben aangenomen, als hij
geslaagd was.
Daarna twist je met je voogd
want dat ls hij vele jaren in alle op
zichten geweest hij zegt je, dat bij je
wil onterven je feitelijk een ar l??J
drommel laten blijveji je steekt lelijk
in schulden en tien duizend pond zouden
waarschijnlijk je redding zijn. oor"
spronkelijke zending is mislukt en er
blijft je niets anders over dan een en
kele schrede te doen om je van cen
bankroet tc redden.
Plotseling werd hij boos.
Hóe wist u iets van schulden?
vroeg hij.
Ik stel veel belang 'n J® loopbaan,
zèide zij vriendelijk. Ik weet. dat je te
genwoordig tn «eer grote geldverlegen
heid bent. Moet dat met ten zeerste
veroordeeld worden?
Met inspanning herkreeg Michael weer
zijn zelfbeheersing en antwoordde kalm:
Ik begrijp uw bedoeling heel goed
U verlangt natuurlijk te weten, wie uw
broer gedood heeft. Maar het bewijs, dat
u aanhaalt, is niet doorslaand
Maar de politie zal wel belang stel
len in uw brief, Michael al ik nun
deze laat zien.
Dat betwijfel ik met, antwoordde
liii grijnzend. Zij zal er ook Wel belang
in stellen om te vernemen, waarom hij
haar gisteren niet getoond is.
Maar de politie zal hem niet zien,,
omdat je zulks niet zult toestaan, Mi
chael, vervolgde zij bedaard, met vaste
stem. die haar deze morgen zo eigen
was.
J-a, ja u denkt hem te bewaren
voor afpersing. Miss Ryman, ik denk niet,
dat u dit beseft.
Ik besef, dat dit mijn kans is en
dat ik er mijn voordeel mee zal doen,
antwoordde zij.
Hij draaide zich snel half om en trau
een schrede op haar toe, maar hij bleef
staan, half vol angst en half vol wqlging.
Want er had een vreemde en vreesaan
jagende verandering plaats gegrepen. Het
gejubel was bij haar overgegaan in een
sóórt van besliste wreedheid. Zeer wei
nigen hadden die blik gezien, 'n Dienst
meid ,die eens een kostbaar stuk ge
broken had, had hem gezien en gegild
van angst; en eens had zij zo een hond
aangezien die een tekening had stuk
gemaakt, die zij op prijs stelde. Hij was,
vernietigd en half gek van angst, aan
haar voeten gezonken, terwijl zij, zondei-
maar het geringste te verliezen van hare
ijskoude kalmte, hem met een tlénf zo
had afgeranseld, dat hij nauwelijks ae
kracht had gehad om naar buiten te
kruipen Die uitdrukking was nu op
haar gelaat en Dale ondervond dezelfde
rilling van angst, die het stomme dier
had gavoeld. In figuurlijke zin, lag ook
hij kruipend aan haar voeten, ln afwach
ting van de wraak der zweep.
HOOFDSTUK IX
Terwijl Pilkington een onderhoud
had met zijn concurrent waren Eva
Chauncey en Moutain met hun Op
sporingen verder gegaan.
Ik heb over deze plaats nagedacht
zeide de dokter, terwijl zij het mos en
klimop verwijderden en de platte steen
blootlegden, en ik voel, W
zeker op de goede weg zijn. Blijkbaar
is dit niet do enige weg naar de gang,
zodat ergens onder die ateen vermoedc-
liik het verborgen pad naar het huis
lit Het enige waarvoor ik bang ben
is dat, als Wij dit ding opheffen, wij
daar voor een geheim komen te staan
dat wij niet begrijpen, zodat wjj ten
slotte nog gefopt zijn.
Hij rustte peinzend op zijn schop,
die hij stilletjes had weggenomen.
Het zal nog een heel karwei zijn,
om dit weg te krijgen
De ateen, ontdekten zü„ was niet
zó bijzonder dik en zijn omvang werd
kleiner, naarmate de schop dieper de
grond in ging, zodat hij deed denken
aan een stop, die helemaal door kreu-
pe-lbos en hakhout rondom verborgen
was.
Tamelijk taal, mompelde de dok
ter, toen zij na. een half uur gewerkt
te hebben, uitrustten om hunne pijn
lijke spieren te laten bekomen.
Eva, die voor het ogenblik dc oor
zaak van al haar inspanning had ver
geten, keek naar hem met ogen die
schitterden van genoegen.
Voel je je niet, alsof je. verbor
gen schatten ontdekt, Felix? Hoe krij
gen wij deze steen weg?
Niet mot een schop, antwoordde
Felix oen beetje nors. Ik zal moeten
teruggaan eh iets zoeken om dat ding
op te lichten, iets dat meer lijkt op
een houweel.
Eva beschouwde de steen een beet
je twijfelachtig.
Ja, stemde zij ten slotte toe, mis
schien is dat wel het beste. Ga jij maar
terug, dan blijf ik nog een beetje uit
graven.
Je zou beter doen een beetje te
rusten. Je hoeft je niet dood te ma
ken. Ik blijf niet langer weg, dan
twintig minuten, misschien minder.
Haast je wat, verzocht Eva; het
is beter dat je nu gaat, voordat mr.
Pilkington zijn bezoeker kwijt ls; dat
ia dan alweer iemand minder óm te
vermijden.
Terwijl hij uit de schaduw van de
lorkebomen in de bleke herfstzon trad
riep ze hem na:
O, Felix, als je kunt zonder ge
zien te worden, breng dan wat cigaret-
ten mee! Dit wordt een karwei, die
de hele dag duurt!
Zodra hij verdwenen was, nam zij
haar schop weer en zette zich met een
nieuwe ijver aan het werk.
eens, wat ik gedaan heb,
riep zij uit, toen hij twintig minuten
later terug kwam. Heb je cigaretten
meegebracht? Dank je. Heb je iemand
gezien?
(Wordt vervolgd).
