Electrische treinen doorkruisen Brabant
Gulle dank aan N ed. Spoorwegen
MEI
Nederland speelt een beslissende
rol in de Belgische economie
2270 Opgelegde handels- en oorlogs
schepen wachten op de sloper of
op een nieuwe oorlog
Sceptisch oordeel over export
drive in V. Staten
Wat doen we toch met Spanje?
Facetten van de Spaanse diamant
Belangrijk besluit van O.E.E.S.
Amerika's machtige Reservevloot
aanbiedingen
f !3!.s'
i III,
Nederlandse pelgrims
in Rome
Provincialisme en
Nationale problemen
De Pyreneeën als barrière
Minder bureaucratie bij transfer
VRIJDAG 12 MEI 1950
PAGINA
Uk*1*
Komt U eens kijken.
WILTON KARPETTEN
200 x 280 f 133.M
200 x 300
225 I 325
COCOS KARPETTEN
SMYRNA LOPER
f VERENDE BEDSTELLEN
VITRAGE
moquette loper
moquette tapijt
handweefstoffen
Kleine Ned. inzending
HV~NewY^]cm 'X&1SK ife,,0*..»" Atlantic" voor de goede
men bii een mime bodbt van de brede een rrvachf verloren. Roosevelt liet toen
de AtlaitlS keerd„e 4de sla®
^S™arand'hebben d'« trouwe Liber
ties Europa andermaal gered van de on-
Ondank is V iverelds loon
Stomme getuigen van een
geweldige activiteit
GRONINGER WEDER-
OPBOUWPLAN
slechts gedeeltelijk goedgekeurd
LONDENS PHILHARMONISCH
ORKEST IN ARNHEM
FABRIEKSARBEIDER
VERDRONKEN
LANDBOUW-ECONOMISCH
CONGRES
UITVOERSTUGING MEER
TOEVAL DAN OPZET
PRIJSVRAAG VELDEKE
Verwijt tegen de Friezen
DE BESTE OPERA
GEEN „DROGE" KERMIS IN
GRONINGEN
VIRGIL GHEORGHIU NAAR
NEDERLAND
(Van onze speciale verslaggever).
Op ondubbelzinnige wijze heeft Bra
bant gisteren zijn dankbaarheid getoond
voo» de prachtige spoorwegverbindin
gen, die het gewest met de geëlectrifi-
eeerde spoorlijnen DordrechtBoxtel,
Lage ZwaluwcRoosendaal en de Die-
sel-electrische tractie tussen Vlissingen
en Nijmegen, gekregen heeft. Het Zui
den mag dan eens mopperen over een
zekere achterstelling wat de service van
de N. S. betreft, wanneer het redelijke
wensen vervuld ziet, laat het zich niet
onbetuigd. En groter enthousiasme en
guller ontvangst dan bij het bezoek van
de directie, vergezeld van een twee hon
derd gasten, met de feesttrein, hebben
wij bij spoorweg-gebeurtenissen nog niet
meegemaakt. Burgerlijke overheid en
vertegenwoordigers van industrie zongen
om beurten de lof van de N. S.
De schooljeugd, die op deze heuglijke
en zonnige dag met het onderwijzend
personeel naar de stations was getrok
ken, vertolkte door zwaaien met vlag
getjes de vreugde van de bevolking,
die zich nu nader met Nederland bo
ven de grote rivieren verbonden weet,
muzikanten bliezen, zoals er alleen in
Brabant geblazen kan worden en in
velerlei stoffelijke vorm is de waarde
ring tot uitdruking gebracht.
De minister van Verkeer en Water
staat was verhinderd aan zijn voorne
men de reis mee te maken gevolg te
geven, doch zijn vertegenwoordigers: de
heer H. van Galen Last, directeur-ge
neraal van het verkeer; mr. G. Dijk-
mans van Gunst, inspecteur-generaal
van de energievoorziening, zullen ze
ker niet nalaten Z.Exc. een enthousiast
rapport uit te brengen. De heer F. De-
iory, directeur-generaal van de Belgi
sche Spoorwegen en een aantal chefs
van dienst, die van Roosendaal in een
wel zeer bijzonder eigen spoorwegrijtuig
„Autorail" genaamd, dat door een ben
zinemotor wordt voortgedreven, naar
hun vaderland terugkeerden, zullen daar
zeker hoog van de prestaties van onze
Spoorwegen opgeven. Maar vooral deed
het ons hart goed, dat mr. Smith, de
sympathieke Amerikaan, labor-advisor
van de Nederlandse E. C. -A-missie ge
tuige was van deze triomftocht.
Amerikaanse lof
In Nijmegen, de finish van de eigenlijke
reis, stak hij zijn bewondering niet on
der stoelen of banken. Hij noemde de
president- directeur van de N. S. daarbij
een „good-railway-man".
Een fijne geste was op vele plaatsen,
dat men bij de overlading met geschen
ken ook dacht aan de medewerkers van
de N. S., die niet aanwezig waren. Zo
zag de Stichting voor sociale bijstand
aan spoorwegpersoneel zich verrijkt met
vleeswaren uit Boxtel, 36 wollen dekens
Cl00 pet. wol) uit Tilburg, schoeisel uit
Gilze-Rijen, margarine, kousen en trai
ningspakken uit Wijehen, terwijl het
rusthuis voor aan t. b. c. lijdend perso
neel door Oss bedacht werd met een
grote ham.
Advertentie
Pracht kwaliteit. Perz. dessins.
200x300 199.. (245..
HAAR-VELOURS KARPETTEN
Mod. deulns hoog pool
Div kleuren en dessins X Qfi jjfl
200 x 300 57.» 42.» Iflü.
-e>
Mach. geknoopt, hoog pool,
vooroorlogse kwaliteit. Perz.
dessins.
Tijdelijk verlaagde prijs I Q ]t
60 cm breed p meter III.'3
1 pers. Verende matras, met
kussen, prima ge* X CQ ]jj
bloemde damast
2 pers. 3 delig varend Bedriet,
met 2 kussens. Prima f M
gebloemde damast
MEUBEL-BEKLEDINGS*
STOFFEN
ook geschikt voor gordijnen.
Pluche 130 breed, in
div. kleuren, p. meter
Gobelin 130 breed, Franse
Import, prima kwaliteit X 0 Jj
per meter I 0.
in diverse breedten.
50 70 100 breed.
Grote collectie
MATHENESSERLAAN 190
(hoek Nw. Binnenweg)
WEST KRUISKADE 4
PRETORIALAAN 47
ROTTERDAM
Ook de spoorjongens, die de feesttrein
bedienden, zijn met vele geschenken be
dacht en in Breda had de burgemeester
nu-. Cl. Prinsen de lumineuze gedachte
een reusachtig rad van avontuur te doen
draaien. Tal van mooie cadeaux, waarbij
een electrische trein niet emplacement,
als eerste prijs, werden op deze wijze
onder het aldaar werkzame personeel
verdeeld. Ir. Den Hollander mocht als
herinnering het instrumentvan vrouwe
Fortuna, dat op toepasselijke wijze be
schilderd was, mee naar huis nemen en
kreeg bovendien een tekening van de
academie „St. Joost", die hem nog eens
tot nadenken zal stemmen over de steeds
gesloten overweg. Burgemeester Prinsen
was zelf de gelukkige, toen in Zeven
bergen onder de gasten een dubbel di-
vanbed verloot werd.
In Tilburg werd ir. Den Hollander
eveneens de misère van een overweg,
n.l. die bij de Gasthuisstraat onder de
ogen gebracht.
Vele stations verrijkt
Ja, de heer Den Hollander heeft ge
noeg' stof mee naar huis gekregen om op
nieuwe plannen te broeien en het zijn
vooral nieuwe stations, in Breda, Den
Boscli en Nijmegen, waarom hem ge
smeekt is. Burgemeester Hustinx van de
Keizer Karelstad was zo listig een dooi
de directie te bepalen geschenk voor het
nieuwe station aan te bieden, in de ver
wachting, dat de N.S. nu zeker spoedig
over de brug zullen komen. Tilburg gaf
een formidabele smeedijzeren lichtkroon
voor het toekomstig station.
De burgemeester van Oss, de heer
Delen was evenals al- zijn collega's te
vreden, maar met de Dieseltrein nog niet
voldaan. Hij had liever een electrische
verbinding Daar heeft Oss met zijn grote
uitbreidingsplannen nu eenmaal op ge
rekend, doch de heer Den Hollander kon
slechts als troostprijs geven, dat hij hoop
te ook hier nog eens met de kabel te
komen.
Uit tal van geschenken door gemeente
besturen, soms in samenwerking met de
plaatselijke industrie, aangeboden, is wel
gebleken, hoeveel de burgerij aan een
goed station gelegen is. Klokken zijn ge
geven door Oisterwijk, waar het een lust
was het vendelzwaaien door het gilde „St.
Barbara" te aanschouwen en door Lage
Zwaluwe, in welke gemeente de B.B.A.,
die aan liet cadeau heeft bijgedragen,
toezegde mat haar dienstregeling te zul
len aansluiten op die van de Spoorwe
gen.
Oudenbosch met zijn kwekerijen heeft
voor niet minder dan een bank met om
ringende beplanting op het perron ge
zorgd en alleraardigst was hier de ere
wacht met vlaggen, gevormd door een
duizend jongens met Broeders van de
verschillende onderwijsinrichtingen. Ra-
venstein had als verrassing een tegel
tableau naar ontwerp van de daar woon
achtige kunstenaar Piet Coppens. Op vele
plaatsen heeft men ook de heer Den Hol
lander, de stuwer van het bedrijf, per-
1 soonlijk beloond. Zijn kamer zal met vele
j souvenirs aan deze dag gevuld worden
en wellicht was het telefoontoestel, dat
Gilze-Rijen gaf, bedoeld, om hem gemak
kelijker te bereiken als men nog eens
bepaalde wensen heeft.
Roosendaal toonde begrip te hebben
voor de moeilijkheden, die de N.S. bii
hun verdere ontwikkeling in verband
met de huisvfesting van personeel ebben
en presenteerde twe woningen.
Tijdens een koffiemaaltijd, die hier ge
bruikt werd, heeft de Commissaris der
Koningin in Noord-Brabant, prol dr. J.
E. de Quay ook zijn confrères van
Zeeland en Gelderland maakten de reis
mee gewezen op het grote geestelijke
voordeel van betere spoorwegverbindin
gen, waardoor de verschillende delen van
ons vaderland beter tot elkaar gebracht
worden.
Zo Is in hooggestemde bewoordingen,
maar meestal op een echt originele ma
nier, gelijk men dit van het goede en
gulle Brabantse volk verwachten kan,
aan de N S. dank en hulde gebracht.
Heel grappig werd dit aanstonds in
Boxtel gedaan door Jan de Keistamper,
de reus, die alleen op feestdagen ver
schijnt en de hoge „spoorbonken", zo
als hij ze noemde, niet genoeg kon
prijzen.
Dinsdagavond z\jn 500 Nederlandse pel
grims in Rome aangekomen van wie 372
catechisten en sociale werksters. Vóór
hun jubileumbezoek aan de vier basilie
ken hebben deze pelgrims Woensdag ge
zamenlijk in de Sint Pieter een H. Mis
opgewoond, die werd gecelebreerd door
mgr. dr. Jan Olav Smit. Zaterdag zullen
zp als groep deelnemen aan de alge
mene Pauselijke audiëntie in de St. Pie
ter. De pelgrims zijn voor het grootste
deel ondergebracht in het pension van
de H. Martha in Vaticaanstad zelf.
De Nederlandse kolonie te Rome en
op de eerste plaats de priesterstudenten,
die zich wederom als gidsen beschikbaar
hebben gesteld, verbeiden met ongeduld
de aankomst van de tweede nationale
bedevaart uit Nederland op 15 Mei a.s.
Een gedeelte van deze pelgrims zal de
reis per vliegmachine, anderen per auto
bus of per trein maken. De bedevaart
zal een volle week in de Eeuwige Stad
vertoeven en de dubbele heiligverklaring
van de zaligen Bartolomea Capitanio en
Vincenza Gerosa op Hemelvaartsdag, 18
Mei, meemaken.
In Oisterwijk zwaaiden op het station de vendels toen de electrische trein
er gisteren bij de feestelijke openingsrit arriveerde.
„Hoewel tot nu toe, dank zij het Mar
shall-plan een monetaire debacle verhin
derd is kunnen worden, stelt de beta
lingsbalans van Nederland ernstige pro
blemen. Ofschoon pessimisme misplaatst
is, moet Nederland niettemin al zijn
krachten inspannen om tot een practi-
sche oplossing te geraken van dit bijzon
dere vraagstuk", aldus verklaarde de
Nederlandse ambassadeur te Brussel, ba
ron Van Harinxma thoe Slooten, tijdens
een maaltijd, die ter gelegenheid van de
Nederlandse dag van de Brusselse Jaar
beurs Maandag werd gehouden.
De heer Van Harinxma thoe Slooten
legde er de nadruk op, dat het contact
tussen de zakenkringen in de drie lan
den van de Benelux-groepering nog ver
steviging en de economische relaties nog
verbeterd moeten worden. „Ieder initia
tief in deze richting", zo zeide hij, „moet
worden gesteund en daarom zijn de
Brusselse en de Utrechtse jaarbeurzen
van zuik een grote betekenis."
De Nederlandse ambassadeur sprak als
zijn verwachting uit, dat het gebrek aan
evenwicht in de betalingsbalans tussen
Nederland en België slechts een tijdelijk,
karakter zal dragen, daar deze in hoofd
zaak het gevolg is van het vrijgeven van
de invoer van metaalwaren en - textiel-
goederen in Nederland.
Hij herinnerde er in dit verband aan,
dat thans 98 pet der Belgische goederen
vrü in Nederland kan worden Ingevoerd.
D.®*S Belgische invoer maakte in 1949
VU'tien pet van de totale Nederlandse
invoer uit. Waar in 1949 België nog de
tweede plaats bekleedde als leverancier
van Nederland na de V. S., had het in
Januari en Februari 1950 de eerste plaats
bereikt met een uitvoer naar Nederland
van goederei. ten bedrage van frs. 308
millioen (V. S. frs. 168 millioen).
Dit cijfer toont de beslissende rol aan,
die Nederland speelt in de Belgische
economie. Het is dan 00k buiten twijfel,
dat de inspanning, die door Nederland
wordt verricht, om de Benelux te ver
wezenlijken, een bewijs is voor de ernsti
ge wil van de Nederlandse regering.
In het Nederlands zijn rede vervolgend
verklaarde de heer Van Harinxma thoe
Slooten, dat eigenlijk de gehele Brusselse
jaarbeurs uitdrukkjng geeft aan de sa
menwerking tussen de drie lage lauden.
Het beeld, dat men zich van de Benelux
vormt, valt dikwijls moeilijk aan de
werkelijkheid te toetsen en juist Jaar
beurzen, als die van Brussel en Utrecht,
getuigen van de groei en de verwezen
lijking van de economische unie.
Indjen de<offmi£ie Nederlandse inzen
ding dit Vaar vrij klein is, éfsh is dit uit
sluitend hieraan te wij ten, dat de Ne
derlandse autoriteiten het wenselijk heb
ben geacht het Nederlandse bedrijfsle
ven vrij te laten in de keuze, waar of in
welke afdeling het wil tentoonstellen.
De Nederlandse staat .venst de parti
culieren het initiatief te laten, zo be
sloot de heer Van Harinxma thoe Sloo
ten -zijn rede.
(Van een bijzondere correspondent
Ecu autotocht van New York naar Alhauv langs de vredige Hudson is
vooral in het voorjaar een uitstapje, dat een onvergetelijke indruk achter
laat van de grootheid en de schoonheid van de Amerikaanse natuur.
De Hudsonvallei doet in menig opzicht denken aan het Rijndal tussen
Bingen en Bonn; de grote welstand, waarin vele Amerikanen verkeren,
is er oorzaak van geweest, dat deze vallei werd herschapen in een lust-
waran e die, met haar moderne landhuizen, haar bloesemende parken
en haar prachtige autowegen, Europa de loef afsteekt. Uit de vroegere
Nederlandse schoolboekjes had ik geleerd dat de Hudsonvallei een
agrarisch gebied vormde, dat het eerst door de Hollanders zou. zijn
gekoloniseerd. Sinds ,k er met eigen ogen heb rondgekeken, geloof ik
in de waarheid van het tweede, doch wat het eerste betreft, van een
landbouwgebied is althans op het ogenblik geen sprake meer.
^nixjzenz^^ do^n^en ^geMt te v.erstl0ken, leek bef alsof de
::,J .Plotseling teruwyoci Victor Zljn s^heepstypen Liberty en
bet t y.v°or immer, verbonden zijn. In
lionenM®31" der scheepsproductie, 1943,
Den mmder dan 2500 Libertysche-
huin br Pe^> vrijwel terstond na
dienst 4dUwtÜd van enkele maanden in
Dank ««t1 de vijand werden gebruikt.
van de „„MMe Oceaan in het voordeel
in Euronn nleerdeT!waardoor de invasie
beschaafde ^rS2rd,cn voorbfoi'd cn de
van de bwr«d
deze schepen was echter
èoed Toe« M de oorlog
nlndl FnrS; m welk cen materiële
elknae r/uiopa ails gevolg van de bezet-
dergang, dom- levensniiddelen, textiel cu
kolen naar de hongerenden te brengen.
Ook van deze geweldige taak hebben de
ze schepen zich natuurlijk met hun
bemanningen op heldhaftige wiize se-
kweten. Eim>pa herstelde zich betrekke
lijk snel, dan'k zij de regelmatige en
groeiende stroom van goederen over de
Oceaan, ,een stioom. die later nog zou
worden voortgezet door het Marshall
plan.
sdirikkingen van de twoede wereldooi log.
Be harmonie van de natuur wordt daar
verbroken door een grauwe massa van
zeker wel 500 Libertysdiepen, die dicht
opeengepakt wachten op Het einde.de
sloper, of een hernieuwde activiteit. i>n
het eerste geval mogen wij van geluk
spreken, want het betekent, dat deze
.strategische" reserve niet zal worden ge
bruikt voor een derde wereldoorlog. In
het tweede geval zijn wij ei* ernstig aan
toe, want dan kan er slechts sprake zijn
van oen oorlog, waarvan wij allen hopen
dat hij voorkomen zal kunnen worden.
Voor ons Nederlanders vormt dit som
bere beeld van talloze naast elkander
stilliggende schepen aanleiding voor een
bijzondere overdenking. Niet alleen heb
ben wü krachtens onze aard van zeeva
rend volk het land aan opgelegde sche
pen, maar bovenal worden onze gedach
ten teruggeleid naar de zwarte tijd, toen
w« door een overweldiger werden bezet
en uitgemergeld en toen hoofdzakelijk
anderen jarenlang hebben geworsteld om
ons te bevrijden. Deze roestende schepen
zjjn de stomme getuigen van cen industri
ële en maritieme activiteit in dienst van
ne beschaafde mensheid, zoals de wereld
die nog nooit heeft gekend, wjj zullen de
t en "er historie weer eens voor de
geest moeten halen.
Toen de dulkbootoorlog der Duitsers de
geallieerde couvooien dusdanig toetakel-
de, dat het Engelse eiland, alsmede an-
dere verspreid liggende geallieerde gebie
den van tam verbindingslijnen dreigden
Als men iemands diensten niet meer
nodig heeft is het vlug met zijn popu
lariteit gedaan. Dit hebben wij gezien
bij onze illegale werkers, onze koerier
sters en onze illegale pers. Zo is het
ook gegaan met de Liberties. Klachten
over de ondeugdelijkheid van deze
schepen namen toe, naarmate nieuwere
en snellere schepen aan de wereld-
handelsvloot werden toegevoegd. Slechts
een klein deel van de Liberties kon
aan niet-Amerikaanse landen worden
verkocht; ook Nederland heeft er een
dozijn overgenomen. De Amerikaanse
reders toonden zich al even ondank
baar, daar de terugkerende concurren
tie in de zeescheepvaart niet alleen zeer
efficiënte doch ook speciaal gebouwde
schepen eiste. Zo gebeurde het, dat de
Amerikaanse regering geen emplooi
meer voor haar trouwe helpers kon
vinden en genoodzaakt werd cen stra
tegische reserve aan te leggen.
Niet alleen de beschreven plek langs
de Hudson vormt een schuilplaats voor
de strategische reserve: in Boston, Phi
ladelphia, Charleston, New Orleans, Ba
ton Rouge, San Diego en San Francisco
vindt men grote groepen opgelegde
schepen. Hun totaal aantal bedraagt 2270
met inbegrip van een groot aantel oor
logsschepen, dat eveneens in de reserve
is opgenomen.
Inzonderheid de oorlogsschepen moeten
op een 'bijzondere wijze worden geconser
veerd, omdat hun fijne instrumentarium
bij uitstek onder klimaats- en weersom
standigheden kan lijden. De schepen,
kruisers, vliegkampschepen, torpedoboot-
jagers en duikboten worden alvorens
zij worden opgelegd, grondig gereinigd.
Alle metalen delen worden overdekt met
een beschermende laag van een speciale
samenstelling te&ieinde oxidatie te voor
komen- Vroeger gebruikte men daartoe
minerale vetten, wier beschermende wer
king lang niet zo groot, is als die der
plastische stoffen. Bepaalde niet te de
monteren delen van de schepen werden
geplaatst onder metalen stolpen of vol
ledig met plastics afgedekt. Deze stolpen
en plastieke hoezen zijn niet alleen wa
terdicht, maar ook vrijwel luchtdicht. Ook
de ruimen en de verblijven van de sche
pen zijn op grondige wijze van de buiten
lucht afgesloten.
De machinedelen van de Liberties zijn
bedekt niet minder effectieve roestwerende
conserveringsmiddelen dan die der oor
logsschepen, Het scheepspark aan de Hud-'
son. maakte tenminste een vrij roestige in
druk. Het woord schepenkerkhof zou hier
zeker geen misplaatste aanduiding zijn.
Hun grauwrode rompen zijn een vloek te
midden van de prachtige natuur van de Hud
sonvallei, waar in bet voorjaar duizenden
bomen, struiken en planten hun bloesem-
weeide tonen.
De Amerikaan rijdt zwijgend aan het
trieste tafereel voorbij of bromt wat over
de zinloosheid van de oorlogen in het al
gemeen. Het is in ieder geval te hopen,
dat deze verdienstelijke schepen niet ten
derden of ten vierden male oe wereld zullen
moeten tonen, tot welke prestaties zij in
staat zijn. Hun diensten zijn onbetaalbaar
geweest ten behoeve van de bevrijding en
de wederopbouw van Europa; wij gunnen
hun daarom liever deze ietwat droevige
oude dag in liet rustige Hudsonwater dan
•een hernieuwde heroïsche activiteit in een
brandende wereld.
Het Groningse gemeentebestuur heeft
de leden van de Raad op de hoogte ge
steld van de inhoud van een schrijven,
ontvangen van de Algemene Commissa
rissen van de Wederopbouw. Hierin staat
vermeld dat het Groninger wederopbouw-
plan met restricties is vastgesteld. Het
gebied tussen de Oude Ebbingestraat tot
en met het Kattenhage is daarbij buiten
het plan gehouden.
Dit betekent dat het wederopbouwplan
van Groningen nog steeds niet uit de im
passe is, want de doorbraak Noord-Zuid
via de Grote Markt is een zeer belangrijk
punt, waarmee een deel van de herbouw
van het centrum staat of valt De door
braak via het Kattenhage is eveneens
door de wederopbouwcommissie uit het
plan gelicht. Men achtte dit werk, dat
millioenen zal kosten, niet verantwoord
omdat deze doorbraak naar een stadsdeel
zal leiden, dat geen uitbreidingsmogelijk
heden heeft.
De thans genomen beslissing heeft der
halve slechts betekenis voor de plannen
betrekking hebbende op de wederopbouw
van de Oosterstraat, Kattendiep, Hereplem
en Singels en omgeving Stoeldraaierstraat.
Een stampvolle concertzaal in „Mu sis
Sacrum' te Arnhem met bezoekers uit
geheel Gelderland, luisterde gisteravond
naar een Ceciliaconcert, gegeven door
het Londens Philharmonisch Orkest, on
der leiding vaii Eduard van Beinum. Het
programma bevatte werken van Mozart.
Handel, Brahms, Debussy en Elgar. Van
Beinum liet het concert openen met de
beide volksliederen.
Zowel het orkest als de dirigent ont
vingen een ovationeel applaus. Vandaag
brachten de 100 orkestleden in de och
tenduren o.a. een bezoek aan het Air-
bornekerkhof te Oosterbeek. Zij genoten
gastvrijheid bij ingezetenen van Arnhem
Vanmiddag gingen zij per autobus naar
Amsterdam.
(Van onze correspondent).
Gistermiddag Is het Hjk van de 21-
jarige fabrieksarbeider J. M. uit de Zuid-
Willemsvaart nabij het slachthuis te
Maastricht opgehaald.
Reeds Zaterdag j.L werd alarm ge
maakt, dat de man 's nachts te water
was geraakt. De politie heeft toen bijna
de gehele dag in de Zuid-Willemsvaart
gedregd. Dit leverde echter geen resul
taat op.
Op 1 December a.s. zal het Landbouw-
Economisch Iinstituut 10 jaar bestaan.
Ter gelegenheid daarvan zal op 30 No
vember een congres worden gehouden
over de economische en sociale aspecten
van de Nederlandse landbouwpolitiek.
Als inleiders zullen optreden prof, dr.
E. W. Hofstee, prof. dr. J. Horring, de
heer H. D. Louwes en prof. dr. ir. G.
Minderhoud.
Het maandblad „The Knickerbocker"
geeft een analyse van de Amerikaanse
importstatistieken met betrekking tot
Nederland. Het concludeert, dat in alle
gevallen, waarin de Amerikaanse con
sument respectievelijk detailhandel be
werkt werd voor het Nederlandse eind
product, de resultaten in 1949 nog maar
pover waren.
Hoewel de waarde van de Amerikaan
se invoer uit Nederland in 1949 met
bijna 16 millioen is gestegen, is niets
zo misleidend als de conclusie, geba
seerd op een simpele vergelijking van de
twee totaalbedragen. Een verdere ontle-
d|ng van de cijfers toont volgens het
blad aan, dat de exportvermeerdering
vrijwel integraal moet worden verklaard
uit ontwikkelingen, die niets met han
delsvoorlichting, handelsbemiddeling of
dollardrive te maken hebben. De stij
ging van de export in 1949 wordt vol
gens het blad geheel verklaard door de
rubriek metalen en fabrikaten, waarin
tin van 1,2 tot 17,1 millioen dus
ongeveer met 16 millioen gestegen is.
Het blad merkt op, dat tin overigens
bezwaarlijk een Nederlands product kan
worden genoemd, ook al komt het me
taal waarschijnlijk via Arnhem Amerika
binnen. Als industriële grondstof valt het
bovendien geheel niet onder handels
voorlichting en promotie, in de beteke
nis die er hier thans aan wordt gehecht
Na betoogd te hebben, dat dit eveneens
het geval is met diverse andere rubrie
ken van Amerikaanse importgoederen
uit Nederland, besluit „The Knickerboc-
„Veldeke", de vereniging tot bevorde
ring en instandhouding der Limburgse
dialecten, gevestigd te Maastricht, he-
sloot tot het uitschrijven van een prijs
vraag in verband met het in Januari 1951
te vieren zilveren jubileum.
Gevraagd worden a) een toneelstuk
waarvan de uitvoering een avond vult,
b) een één-acter. Beide stukken moeten
geschreven zijn in een dialect van de
Nederlandse provincie Limburg. De han
deling moet zich afspelen in Limburg,
d.w.z. milieu, personen, omstandigheden,
gebruiken en cultuur, de sfeer en de
geest, moeten een weergave zijn van
een stuk Limburgs leven in heden of
verleden.
Iedere sociale kring mag worden uitge
beeld, mits zijn verbondenheid met het
Limburgse land, het Limburgse volk,
blijkt.
Als prijzen worden toegekend voor a)
300, voor b) 100.
De beoordelingscommissie bestaat uit
dr. Win. Roekens, Nijmegen, dr. J. Boos-
ten, Rolduc en dr. J. C. P. Kats, Maas
tricht
„Veldeke" overweegt voorts regionale
declamatiewedstrijden voor de jeugd dei-
middelbare scholen van Limburg. De re
gionale omroep Zuid heeft reeds zijn me
dewerking toegezegd.
ker" met te zeggen, dat het terrein dat
dan nog verder overblijft voor „trade
promotion" beperkt is. Dit voor Ogen
houdend lijkt een gereserveerde houding
wenselijk, wanneer cijfers over de toe
komstige Amerikaanse invoer uit Neder
land te voorschijn worden getoverd, al
dus het blad.
In een bijeenkomst van landbouw-
jongeren te Leeuwarden heeft de heer
H. D. Louwes uit Ulrum, voorzitter van
het Kon. Ned. Landbouw-Comité, een
rede gehouden over „samenwerken door
samen doen". Hij heeft daarbij gewezen
op het verschijnsel, dat Friesland vol
gens hem een sterke neiging heeft, met
zichzelf bezig te zijn en zich in eigen
vraagstukken terug te trekken. Spr. wil
de daarmee niet verklaren, een tegen
stander te zijn van provincialisme of
regionalisme, het streven, de eigen aard
en de eigen cultuur te bewaren, verdient
lof. Er moet evenwel harmonie zijn tus
sen de wijze, waarop wij het regionalis
me beleven en die, waarop Wij Neder
landers zjjn. Er is, aldus spr„ in Fries
land een zo sterke concentratie op de
eigen vraagstukken, dat er weinig over
schiet voor de nationale problemen, ter
wijl daarnaast, wanneer de Friezen zich
in nationale vraagstukken mengen, zij
de indruk wekken, dit vooral te doen in
Fries belang. In het pogen om ook voor
het Noorden van het land een behoor
lijke verzorging op velerlei terrein te
verkrijgen en in de strijd tegen een te
grote centralisatie voelen Groningen en
Drente zich door Friesland min of meer
De beroemde Italiaanse opera La Scala
'heeft ter gelegenheid van de vijftigste
sterfdag van Giuseppe Verdi een prijs
van 4 millioen lire uitgeloofd voor de
beste oorspronkelijke lyrische opera, die
vóór 30 September 1951 ingezonden moet
I worden- Het werk moet in elk opzicht
i nieuw zijn, nooit uitgevoerd of ingezon-
den voor een wedstrijd.
Componisten uit alle landen mogen
meedingen. Een jury van 5 Italianen en
■twee buitenlandse musici zal het werk
beoordelen.
In tegenstelling met voorgaande jaren
hebben B. en W. van Groningen dit jaar
goedgevonden, dat tijdens de kermis ster-
ke prank in hotel-, café- en restaurantbe-
anjven wordt verkocht. Deze toestem-
j nung is gegeven bij wijze van proef.
'Indien zich excessen voordoen zullen de
bedrijven, waarbij deze worden gecon
stateerd onherroepelijk voor de duur van
de kermis, die Zaterdag a.s. begint, wor
den gesloten.
Elke conferentie heeft twee soorten
problemen; het ene, waarover in pers
conferenties en tussentijdse of slotcom
muniqués uitvoerig wordt gesproken; het
tweede, dat vaak aan de groene tafel
hetzij rechtstreeks hetzij op de achter
grond een minstens even grote plaats
inneemt als die andere vraagstukken,
welke openlijk als zodanig worden er
kend: maar over welk soort liefst naar
buiten een zo radicaal mogelijk zwijgen
wordt bewaard.
In de internationale pers komen der
gelijke kwesties echter periodiek aan de
orde. en zo troffen we cje laatste week
weer tal van artikelen aan, waarvan we
de inhoud eigenlijk kunnen samenvat
ten in de korte vraag: wat doen we toch
met Spanje?
Het is nu eenmaal een feit. dat men
allerlei problemen van velerlei kant kan
bekijken, bijv. politiek, economisch mi
litair. sociaal, cultureel en zelfs gods
dienstig. Maar gelijk men de verschil
lende facetten van de diamant wel los
kan denken, maar niet los kan maken
van de diamant, zo kan men „de Spaan
se kwestie" zoals men de onwil van
verschillende regeringen om de realiteit
betreffende Spanje realistisch onder de
ogen te zien gemeenlijk noemt wel
in een aantal parten bestuderen: maar
elke oplossing zal zich op de basis van.
de volle werkelijkheid moeten plaatsen.
Het is een wel algemene overtuiging,
dat men voor een effectieve verdedi
ging van het Westen Spanje nodig heeft;
Spanje is, niemand kan er meer aan
twijfelen, een van de natuurlijke bas
tions van Europa. De generale staven
maken zich geen illusies; zij kenndi de
momentele militaire zwakte van West-
vasie, zoals we die in de tweede wereld
oorlog hebben gekend, de bevrijding kun
nen voorbereiden en volvoeren. Zij zou
den daarbij tevens de hulp hebben van
Spanje zelf. Reeds in een rede. op 12
October 1948 te Sevilla gehouden, heeft
de caudiilo, het Spaanse staatshoofd, ge
neraal Franco, verklaard; „Als de com
munisten verder dan Berlijn zouden ko
men. zou een millioen Spanjaarden ge
reed staan om ten strijde te trekken".
Ook zonder politieke en diplomatieke
formaliteiten,zal Spanje dit ongetwijfeld
doen. Maar het is toch een vreemdsoor
tige, ja een krankzinnige situatie, dat
ditzelfde Spaiy'e, hetwelk in geval van
nood zo'n grote bijdrage tot de redding
van West-Europa zal en wil leveren, nu
door de landen, welke die redding bitter
hard nodig zullen hebben, buiten de
Europese en de Atlantische gemeenschap
wordt gehouden
De facetten van een diamant zijn van
de diamant. Het grondgebied van Spanje,
zijn vliegvelden, zijn leger zijn ten slotte
Spanje, Spanje zelf.
De Amerikanen trekken deze logische
conclusie reeds, handelen er naar, zij het
Er zijn verschillende eventualiteiten
Mocht het ooit tot een nieuwe oorlog
over lopen sterk uiteen. In elk geval
hebben de generale staven weer andere
plannen, indien het niet mocht gebeuren.
Eén daarvan is zeker de vijand tegen
te houden bij een van Europa's gewel
digste barrières: de woeste, ontoeganke
lijke Pyreneeën, welke echter tevens de
Noordgrens van Spanje vormen. En
komen, en zou West-Europa daarin wor- daarmede staat men voor het grote pro
den betrokken de laatste tijd zijn er bleem: de Spaanse kwestie.
schrijvers, die menen, dat zo'n strijd zich
ver van Europa kan afspelen dan zou
de vijand (men denkt daarbij natuurlijk
aan Rusland) bijna dadelijk op zijn uit-
gangslinie, dus in Duitsland, tot staan
kunnen worden gebracht, en zou het
aangevallen Westen binnen de kortst mo
gelijke tijd tot de tegenaanval moeten
overgaan. Dat is ongetwijfeld een van
de papieren plannen van het Westen.
Het moet echter ook mogelijk worden
geacht, dat de vijand van de voordelen,
welke een onverhoedse aanval altijd
Mocht West-Europa tot de Pyreneeën
worden overweldigd, dan zou het op
nieuw „bevrijd" moeten worden. Da
overzeese legers zouden derhalve een
nieu weinvasie a la Normandië moeten
ondernemen; wat op zijn minst jaren en
jaren in beslag zou nemen.
Er is echter een alternatief: het Spaan
se grondgebied, waarop geweldige vlieg
velden zouden kunnen worden aange
legd, met zijn uitermate geschikte ha
vens om er een grote troepenmacht to
landen, zeker veel rustiger en veiliger
biedt, ten volle gebruik kan maken, en dan in Rotterdam, Antwerpen of le Ha-
zijn tegenstander steeds verder terug- j vre. Van dit Spaanse grondgebied zouden
drijft. Of zelfs brede rivieren, kanalen de Amerikaanse legers het bedreigde
en inundaties dan de oprukkende troe- Westen te hulp kunnen snellen, van-
pen een halt kunnen toeroepen, moet
worden afgewacht, de meningen daar-
te
daar ook zouden zij, in geval van een
bezetting van het Westen, zonder de in-
Een zwembad op 't strand maken, 't lijkt water naar de zee dragen. Toch
wórdt op het strand in Zandvoort thans een zwembad aangelegd, dat door
middel van buizen met zeewater zal ivorden gevuld, 't Komt deze maand
nog klaar.
Dc raad van de O.E.E.S. maakt bekend,
dat door de 18 aangesloten landen op 3
Mei besloten is dc bureaucratische be-
nog ondergronds. We geloven, dat de lo- perkingen op geldtransfer op te heffen
gische Fransen het minstens ook graag I en voortaan een aantal zogenaamde on-
zouden doen. Maar er zijn helaas, nog zichtbare transacties zonder voorafgaande
volken, bij welke een overigens onbe
kookt sentiment het gezonde inzicht ver
duistert, dat men zijn vriend niet als een
vijand moet behandelen.
Europa; gelijk zij ook weten, dat als over
een jaar of tien het Westen over een
redelijke verdediging zal beschikken, de
mogelijkheid van tegenslagen nooit is
uitgesloten. De oorlog is en blijft altijd
een kansspel; en elke legerleiding zal bij
't opstellen van haar plannen steeds re
kening houden met alle mogelijkheden,
ook met de onaangenaamste.
Wij leggen er nogipaals de nadruk op,
dat strategie geen mobilisatie is of be
tekent; men verzekert zich toch ook te
gen brand, ofschoon er, blijkens de er
varing. de grootste kans is, dat men nooit
voor zo'n ramp zal komen te staan; men
beveiligt zich alleen tegen een mogelijk
heid.
goedkeuring toe te staan
Dit besluit 'heeft betrekking op een han
del tussen de aangesloten landen tot een
waarde van ongeveer 2li milliard. De
totale waarde van de handel tussen deze
landen bedraagt ongeveer 3 9 milliard.
Het besluit treedt op 1 Juli in werking.
De secretaris-generaal van de O.E.E.S.
verklaarde, dat deze maatregel even be
langrijk is als de enige tijd geleden ge
nomen beslissing om de beperkingen op
50 pet van de zichtbare handel af te
schaffen. Hij voegde hier aan toe, dat de
O.E.E.S. thans zal trachten het weg- en
luchtverkeer vrij te maken.
Het nieuwe besluit van de O.E.E.S.
heeft betrekking op drie soorten trans
acties, en wel:
1. Operaties, waarvoor alleen de uit
voering der transfers vrij behoeft te wor
den gemaakt, zoals deelneming door
van de moedermaatschappijen, die in an
dere landen gevestigd zijn, en omgekeerd;
2. operaties, waarvoor het sluiten van
de transacties, zowel als de daaruit voort
vloeiende geld'transfers worden vrijge
maakt. Hiertoe behoren: zeevrachten kos
ten van opslag, commissie- en makelaars
loon, het bouwen en het onderhouden van
gebouwen enz.;
3. operaties, ten opzichte waarvan dè
verzoeken om toestemming voor het aan -
gaan van de transacties zo gunstig mo
gelijk beoordeeld moeten worden Dit is
een aanbeveling aan de deelnemende re
geringen. Tot deze transacties behoren ad
vertenties en zaken- en particuliere rei
zen.
Het ligt naar ons ter ore komt In de
bedoeling van de befaamde schrijver van
„Het 25e-rur" eerlang een tournee door
M_ ons land te maken ter vervulling van
dochterondernemingen in de onkosten enige spreekbeurten.
