Katholieke Kerk in Engeland viert feest
Lekenapostolaat heeft harten der
katholieken gewonnen
I
Plechtige viering van het herstel
der hiërarchie
Gunstig resultaat Staatsmijnen
Voormalige K.N.I.L.-leden in
Makassar worden geëvacueerd
Overeenstemming tussen
dr Hirschfeld en Hatta
\DE REIS NAAR CANADA
Heel Kaanada is fan mijn!''
Griesmeei voor de volgende week
5
Het weer wordt
minder vast
Het program der feesten
Pseudo-vogelpest in
Scherpënzeel
V.
11
„Hard drinking town?"
Amerikaans aalmoeze
nier in Korea vermoord
Ontvoerder
gearresteerd
ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1950
PAGINA 3
-j
De ..tweede lente"
SOLLICITANTEN VOOR
CANADA
OUD VERLIES 11.273.335)
GEHEEL AFGEBOEKT
De kerkelijke viering
Reorganisatie noodzakelijk....
Kerk blijft zich uitbreiden
Samenwerking tussen leken
priesters
en
Tentoonstelling
hi de meest rechtse cabin woont 7 oon Heslenfeld
Hoe eenzaam sommige mensen terecht kwamen fen dat was dan
n,,g niet eens „prairie-eenzaam"), merkte ik tot mijn eigen onaan
gename verrassing, toen ik na een hele dag in de bus te hebben
gezeten, van Sicamous eindelijk in de late namiddag in Keremeos
arriveerde. De dichtstbijzijnde drugstore wist onmiddellijk waar de
boerderij van mijn vriend Heslenfeld lag: zijn boer was een van de
grootste in heel de vallei, maar bet was een behoorlijk eind weg, diep
de vallei in.
,-Is er een bus heen?"
„Nee, geen enkele verbinding.
„Kan ik het lopen?"
„Als je een mijl of veertien lopen wilt.
„Mogelijk om te liften?"
„Ik geloof het niet
„Heeft die boer telefoon?"
Rivier en Zondagsplicht
De Nederlandse kolonie
Een goede job gegarandeerd
Neon en zalmen
De kwestie van de „Kortenaer
De wrijving te Balikpapan
Verklaring der Indonesische
regering
Uitkijken naar iets anders
T"\ aIimoIlL j« *n«pi(oliiVVioHDri \?al
In f)e herfst van dit jaar zullen de katholieken in Engeland met
en luisterrijke plechtigheden het eeuwfeest vieren van het herstel van
kerkelijke hierarchic in hun vaderland; een herstel, dat een tijdperk in
luidde van een heropbloei van de Katholieke Kerk, die zich tot op heden
doorzet. Voor het herstel van de kerkelijke hierarchic op 29 September
1850 door Paus Pius IX, golden Engeland en Wales nog als missiegebieden.
Het kerkelijk bestuur lag in handen van Apostolische Vicarissen. Dm-'1
reeds in 1840 moesten de Apostolische Vicariaten herzien en opnieuw
worden ingedeeld, daar het aantal Katholieken in Engeland buitengewoon
snel toenam.
Deze ..tweede lente", zoals de Engelse
Katholieken zeggen, deze heropbloei van
oe Katholieke Kerk. die lang geklonken
was geweest aan een vijandige wetgeving,
was het gevolg van een in 1778 in En
geland van kracht geworden wet, die de
beperkende bepalingen, waaraan de Kerk
onderworpen was geweest, ophief, alsme
de van de spoedig daarop volgende ge
lijkberechtiging der Katholieken. Gedu
rende de Franse revolutie was Engeland
bovendien het toevluchtsoord geworden
van vele Franse vluchtelingen, priesters
zowel als leken. Toen deze na verloop
van jaren bij het keren van het getij
weer naar hun vaderland terugkeerden,
lieten zij vele kapellen achter, waaruit
zich later meer en meer Engelse paro-1
chies ontwikkelden.
Van zeer grote betekenis voor de her
opbloei van de Kerk was vooral ook dc
zogenaamde Oxfordbeweging. Want. al
was het aantal Katholieken in het midden
van de 19e eeuw vergeleken met 1814
vervijfvoudigd, o.a.
vaai de Katholieke
hongersnood in de jaren 18451846 naar
Engeland waren overgestoken om daar
werk te zoeken, het aanzien der Katho
lieke Kerk was nog weinig of niets ge
stegen. De Oxfordlbeweging echter schonK
aan de Kerk vele bekeerlingen uit -
hoge en intellectuele kringen, zoals i -
man, Manning en Faber. Gladstone
noemde de bekering van Newi Q_
belangrijkste zegepraal van Hej._
lieke Kerk in Engeland S<*L r evenals
vorming, terwijl Mf'niI"fgworden en bo-
Newman, Kardinaal zou Kardinaal wi„
vendien de opvolger vis Westminster
seman als aaa'tsblS^5era,nid Ofschoon na
en primaat van^iwg eniaie leider der
plannen. hetzij nationaal, diocesaan of
parochieel, zijn het resultaat van een
nauwe samenwerking tussen de bisschop
pen. de geestelijkheid en de lekenorgani
saties.
Onder voorzitterschap van dc aartsbis-
grotc. schop van Westminster, Kardinaal Grif-
de
fin. en in tegenwoordigheid van min-
s.ens vijf andere kardinalen en een 50-tal
aartsbisschoppen, bisschoppen en abten
zal van 28 September tot en met 1 Octo
ber het eeuwfeest worden gevierd. Reeds
maandenlang hebben de Katholieken
yoorbereiduigen getroffen voor een luis
terrijke viering. Kardinaal Griffin had als
voorzitter van het Londens Congres alle
pastoors van Engeland en Wales opge
dragen een parochiële vertegenwoordiger
te benoemen, die gedurende de maanden
I van voorbereiding voortdurend in contact
I nebben gestaan met het uitvoerend co
mité te Londen.
Onder leiding van dc gepensionneerde
majoor van het Engelse leger, majoor F.
laggart. werkt men van 's morgens vroeg
I °J°P ui de nacht om de administratie,
die als een noodzakelijk kwaad aan de
voorbereidingen is verbonden, bij te hou
den. Iedere dag gaan er ongeveer 300
De climax van de feestelijkheden valt
op Zondag 1 October. Zij begint reeds
des morgens met een plechtige H. Mis
voor de gelovigen in de kathedraal van
Westminster. Daar echter de kathedraal
niet groot ger.oeg zal zijn om de duizen
den gelovigen te bevatten, zal tegelijker
tijd op liet terrein naast de Kathedraal
een pontificale H. Mis gecelebreerd wor
den. De climax bereikt in de namiddag
van deze laatste dag van het congres
eeuwfeest haar hoogtepunt, wanneer in
het Wembley-stadion een pontificale H.
Mis wordt opgedragen. Officieel is bekend
gemaakt, dat allen, die deze H. Mis bij
wonen, hun Zondagsplicht hebben ver
vuld.
Het altaar wordt in de nacht va-n Za
terdag op Zendag opgebouwd en wel zo,
dat alle aanwezigen in het stadion een
vrij uitzicht op de ceremoniën zullen
hebben. Het stadion is van half twee af
open. Het muziekcorps van de Irish
Guards zal gedurende de tijd, dat de tien
duizenden bezoekers binnenkomen cn
hun plaatsen opzoeken liederen spelen.
Om kwart voor drie begint de historische
optocht, die onder leiding staat van Alan j
Rye. De optocht eindigt met een tableau, i
voorstellend de activiteit der Katholie- j
ken in het nationale leven, vroeger en nu j
Om ongeveer half vier zullen de tien-j
duizenden op de toeschouwersplaatsen in
het stadion een indrukwekkende stoet
zien zinnentrekken van kardinalen, aarts
bisschoppen, bisschoppen en andere ker
kelijke hoogwaardigheidsbekleders. Naast
Kardinaal Griffin, aartsbisschop van
Westminster. Kardinaal Spellman, aarts
bisschop van New York, Kardinaal Frings,
aartsbisschop van Keulen, Kardinaal von
Preysing, bisschop van Berlijn, Kardinaal
Gerlier, aartsbisschop van Lyon en Kar
dinaal van Roey, aartsbisschop van
Mechelen, zullen in dezeprocessie mee-
In Scherpenzeel zijn op het bedrijf van
de landbouwer J. T„ onder de kippen
ziektenverschijnselen geconstateerd. Een
groot aantal van de in totaal 2000 hoen
ders zou reeds dood zijn.
De Rijksseruminrichting te Rotterdam
onderzoekt thans of hier sprake is van
pseudo-vogelpest.
Onlangs werd per advertentie in de
Nederlandse dagbladen een functie aan
geboden. bij de Nederlandse afdeling van
de Canadian Broadcasting Corporation
in Montreal. Hierop kwamen ruim 1500
sollicitaties binnen, zo deelded mej. M,
van Steensel mede. leidster van genoem
de afdeling, die thans in Nederland ver
toeft.
Het afgelopen jaar vertoonde, blijkens
het jaarverslag, voor de Staatsmijnen in
Limburg een gunstig financieel resultaat.
Eer werd een bruto-exploitatie-saldo be
haald van f 50.988.159 (f 31.991.482).
Hierop zijn in mindering gebracht de
afschrijvingen op de vaste activa ad
ƒ21.500.000 f 17.000.000). Aan de bijzon
dere resc-rve voor afschrijvingen werd
5.000.000 1.500.000) tegoed geschre
ven, terwijl de reserve debiteuren werd
verhoogd met 333.453 500.000). Aan
de reserve voor diverse doeleinden is
f 2.500.000 750.000) toegevoegd, (v. j.
nog een dotatie ad 500.000 aan reserve
materialen en 750.000 aan reserve eigen
risico Ongevallenwet).
Het restant nadelig saldo van voor
gaande jaren ad 11.273.335 kon thans
geheel worden afgeboekt (v.j. 5.000.0001
waarbij rekening is gehouden met dc
van oorlogsschade 8.507). Voor belas
tingen is ten laste van de verlies- en
winstrekening gereserveerd 12.000.000
6.000.000). Hierna resulteert een be
drag van 2.580.000, dat bestemd is voor
dividend aan de Staat der Nederlanden.
Inzake de aanpassing van het kapitaal
aan de behoeften van het bedrijf zijn de
besprekingen nog gaande. De schuld aan
de Staat der Nederlanden in rekening-
courant daalde per uit. 1949 tot
f 72.355.090 (f 84.173.605).
De kolenproductie steeg van 6.566.011
ton tot 7.347.376 ton. De proefnemingen
met mechanische ontginning verliepen
bevredigend.. De productie van briketten
steeg van 390.653 ton tot 410.838 ton. De
cokes-productie werd opgevoerd van
1.927.899 ton tot 2.120.323 ton. De totale
hoeveelheid in eigen bedriji opgewekte
stroom bedroeg circa 875 millioen kwh
tegen 771 millioen kwh in 1948.
Een aanvang werd gemaakt met de
bouw van een definitieve fabriek voor
de vervaardiging van Bouvi te-sten en.
Eind 1949 waren bij het gehele Staats-
33.656 personen
vrijgekomen reserve voor oorlogsschade imijnbedrijft werkzaam
ad 4.198.629 (v.j. uitkering in mindering tegen 31.501 einde 1948.
brieve ZorLSeve" 2"u I trekken het gehele episcopaat van Enge-
deld 200 binnen gemld" l^d on Walls met 'aartsbisschoppen en
van
Kardinaal Griffin, de primaat t
door de toestroom; /wdr ondpr bezielende
Ieren, die wegens rvnj,
leiding het land op grootse wijze het
eeuwfeest van. het herstel der
kerkelijke, hiërarchie gaat. vieren.
wijk kan worden genoemd van degenen
dlC F van Londen werken
worden 4.000 huizen bijgebouwd.
organisatieschema af. zoals bijv. het lid-
maatschap van het Congres a raison van
10 shilling (p!m. 6) eo de verspreiding
van de 500.000 congresspeldjes. Deze
maand zal het officiële handboek ver
schijnen ter gelegenheid van het eeuw
feest. Dit handboek is zowel de officiële
gids als het program der feestelijkheden;
bovendien is het een herdenkingsboek.
De prijs hiervan bedraagt slechts twee
I shilling. Ook bevat het 80 pagina's tellen
de boek verschillende interessante arti
kelen.
De officiële feestviering begint op
de be^fringwia|n John Henry Newman
Oxfordbewegmg, g volgde> is de stroom
Kn"bekeerlingen uit deze kringen tot op
aJLn blijven aanhouden, meest
ang-
Door deze geweldige verandering ten
goede werd een reorganisatie van het
bestuur der Kerk in Engeland noodza
kelijk. Op 2,9 September 1850 herstelde
Paus Pius IX de kerkelijke hiërarchie
en wees Westminster in Londen aan als
metropolitane zetel met. in totaal twaalf
sultragane bisschopszetels.
Toen het land in het jaar 1911 werd
verdeeld in drie grote provincies. West
minster. Liverpool en Birmingham in
1916 kwam Wales er als vierde provin
cie bij onder de aarsbisschop van Cardiff
kwamen er nogmaals grote verande
ringen. Deze vier provincies bestaan thans
n°S met in totaal 14 suffragane bisdom
men, aan enkele waarvan een hulpbis
schop aan het hoofd staat-
rtpt aantal Katholieken m Engeland
bedraagt volgens de officiële opgave van
poO thans 2 754 249 met 2868 openbare
kerken en kapellen en 6643 priesters. Ten
Hide der Apostolische Vicariaten omvatte
organisatie der Katholieke Kerk jn
Engeland, niet alleen het Zmd-Oostelyk
<kV van Engeland, maar ook de Britse
kolonies in Australië en Ameuka De hui-
drge drie Lon dense diocesen Westrrunster,
Southwark en Brentwood bezaten voor
1350 slechte50kerken v°or200.000 Katho
lieken. Thans zijn er 550 kerken met
833.665 Katholieken.
Een modern voorbeeld van de groei
van de Katholieke Kerk m Bngcland is
het aartsbisdom van Liverpool met zijn
grote industrie-centra en havensteden.
Gedurende het 21-jarige episcopaat, van de
huidige aartsbisschop van Liverpool, Mgr.
Downey, is de Katholieke bevolking van
dit grootste bisdom van Engeland van
375.000 gestegen tot nagenoeg 425.000.
Deze groei noodzaakte Mgr. Downey tot
het bouwen van maar liefst 32 nieuwe
kerken. Vooral -tijdens en na de Iweede
wereldoorlog verrezen er rond om Li
verpool en andere grote steden van zijn
aartsbisdom geheel nieuwe wo™ken
Deze nieuwe woonwijken dienden hun
eigel ^-ochiekerken te hebben teneinde
daardoor onmiddellijk tegemoet
men aan de geestelijke noden var
zicht daar vestigende Katholieken
yankelijk redde men zich met hulpkapel
«en. Deze moesten echter en werden ook
ten spoedigste vervangen door permanu
te kerkgebouwen. De toestroom va-n -
beiders naar de industrie-centra geu
rende de oorlog en de daarop volgena
wederopbouw maakte de problemen niet
gemakkelijker. Het aartsbisdom Birming
ham b.v. heeft sedert 1948 zijn aantal
gC'toyigon zien vermeerderen met 6.000.
Fe Blackpool wordt gewerkt aan de ver
wezenlijking van een ontzaggelijk bouw
plan. Voor St. Paul's Cray, dat de woon-
Cijfers en feiten kunnen zeer interes
sant zijn en een bepaalde kwestie raak
typeren, het merkwaardigste kenmerk
van het huidige Katholieke leven in En
geland is de nauwe samenwerking tus
sen geestelijkheid en gelovigen. Het le
kenapostolaat heeft de harten der Katho
lieke mannen en vrouwen van Engeland
veroverd. Zij hebben zich verenigd In
vele gilden en organisaties, zoals de „Ca
tholic Young Men's Society" en het „Le
gioen van Maria", die altijd klaar staan
voor de bisschoppen en de geestelijkheid
om te doen, wat het bisdom of de paro
chie nodig heeft. Bijna iedere tak van
de Katholieke belangensfeer heeft zijn
eigen organisatie- De studenten hebben
hun Newman Association; de jonge ar
beiders, hun Young Christian Workers.
Ook de Katholieke werkgevers en werk
nemers hebben hun organisaties. Al deze
organisaties zijn levend en verrichten
veel en zeer goed werk. Zij geven aan
het Katholieke diocesane en parochiële
Leven een vuur en een op de practijk ge
richte kracht, zoals in de honderd jaar
na het herstel der kerkelijke hiërarchie
nog niet liet geval is geweest.
De Engelse bisschoppen weten, dat zij
zich slechts tot. hen behoeven te wenden
om onmiddellijk een spontaan antwoord
te krijgen, zoals b.v. bij de voorbereidin
gen voor het komende eeuwfeest. Alle
van
Noord-Amerika, Australië. Malta, Noor
wegen, Zweden, Denemarken eti vele an
dere landen. Ongeveer half zes in de voor
avond zullen dc plechtigheden afgelopen
zijn.
Behalve mét deze feestviering, die zich
alleen in Londen afspeelt., wordt het
eeuwfeest ook op andere wijze herdacht.
Onder auspiciën van het uitvoerend co
mité is bijvoorbeeld een serie conferen
ties georganiseerd over onderwerpen, die
in verband staan met het werk van de
Katholieke kerk in het Engels sprekende
Uinmn llfti unl rfClTl rlzl» T7QT-V1-It-d
Tijdens een gezamenlijk diner heeft dr Hirschfeld gisteravond aan Molt.
Hatta voorgesteld alle voormalige leden van het K.N.I.L. uit Makassar te
evacueren en over dc andere delen van Indonesië, hehalvc Ambon, te ver
spreiden. Dr Hirschfeld bracht tot uitdrukking bereid te zijn enige Neder
landse trocpentransportschepen hiervoor in te zetten. Drs Hatta is bereid
deze oplossing te aanvaarden.
Maandag 25 September. Enige belangrij-deel van de wereld, zoals b.v. op het ge-
ke punten uit dit programma zijn o.a. de bied van h ond,erwiis, het gezinsleven
TJ TV/Tir. rie* .rotiofmic van rlp u VWUIC* «IJ'
Van 27 September tot 4 October
pontificale H. Mis de votiefmis van de
H. Geest die zal worden opgedragen
door de bisschop van Cardiff, mgr. Mc
Grath, op Woensdag 27 September. De
aartsbisschop vaai New York, Kardinaal
Spellman, zal bij deze H. Mis tegenwoor
dig zijn. Tevens zal hij de predikatie hou
den. Bij deze H. Mis zullen alleen vrou
welijke religieuzen tegenwoordig mogen
zijn. Zij zullen dan bidden voor het wel
slagen van het. eeuwfeest.
Het eeuwfeestcongres begint eigenlijk
op Donderdag 28 September met een pon
tificale K. Mis in de kathedraal van West-'
minster. Op 29 September wordt een
plechtige H. Mis opgedragen in de ka
thedraal St. George van Southwark. Deze
H. Mis is slechts toegankelijk voor de
geestelijkheid. Het was in deze kerk, dat
kaddinaal Wiseman in 1850 werd geïntro-
niseerd tot de eerste aartsbisschop van
Westminster. De kathedraal van St. Geor
ge werd gedurende de tweede wereldoor-
zwaar getroffen; op het ogenblik dienen
reusachtige zeilen nog als dakbedekking.
Kardinaal Gerlier, aartsbisschop van
Lyon, zal tegenwoordig zijn bij de Votief
mis van O. L. Vrouw, die op Zaterdag 30
September, in de kathedraal van West-
minster zal worden opgedragen door de
aartsbisschop van Armagh in Ierland, mgr.
dr. d'AIton. en die uitsluitend bestemd is
voor de schoolkinderen. Mgn Grinsham,
bisschop van Plymouth, zal preken.
Op dezelfde dag zal er in de kathedraal
van Southwark door mgr. Campbell, aarts
bisschop van Glasgow, een plechtige 11.
Mis worden opgedragen, eveneens voor
de schoolkinderen. Bij deze H. Mis zal
Kardinaal Frings, de aartsbisschop van
Keulen, aanwezig zijn en zal de coadju
tor van de bisschop van Brentwood, mgr.
Beck, preken.
enz.
wordt een tentoonstelling georganiseerd
in de Chenil Calleries te Chelsea bij
Londen over het Katholieke leven in En
geland sedert het herstel der hiërarchie.
Naar verluidt, zou de „Zuiderkruis"
reeds naar Makassar opstomen, doch dit
laatste bericht kon niet bevestigd wor
den. Wat er eventueel met de „Korte-
naer" zal gebeuren, is nog niet te zeg
gen, d-och aangenomen mag worden, dat
de „Kortenaer" zal blijven tot de eva
cuatie voltooid is.
Aldus meldt Aneta. Intussen vernam
A P. van de transportdienst van het Ned.
leger positief dat alle leden van het voor
malige K.N.I.L. die betrokken waren bij
de gevechten in Makassar onmiddellijk
met hun gezinnen geëvacueerd zullen
worden. Voor dit doel zijn twee Neder
landse transportschepen uit de regelmati
ge dienst naar Nederland genomen. De
P lak voor hij zijn Zaterdag-inkopen ging doen, moest Toon Heslenfeld
(achterste, van de twee) opnieuw zijn laarzen aantrekken om temidden van
zwermen muskieten (zie halsdoekde irrigatie-leidingen te verleggen.
Keremeos was een klein, 1700 inwo
ners-dorpje op een bijna vlak plateau.
Achter dc lage, grotendeels één-verdie
pingshuisjes rezen de coulissen van een
steile, kale bergketen vol diep ingevre
ten erosie-geulen. Een enorme regenbui
probeerde tevergeefs de enge ingang van
de vallei binnen te komen, woelde drei
gend en zwart in de verte langs de berg
hellingen, terwijl over het dorpje het
vreemde valse namiddaglicht bleef schij
nen.
„Dit is een „hard drinking" town
zei' de taxichauffeur, die mij a raison van
(maar) zeven dollar naar Richterpass
bracht. De hardst drinkende stad uit heel
B.C.. Mister. Er is geen beerparlor na
tuurlijk, want de town is tè klein voor
een vergunning maar men kan lid wor
den van de club. Ze hebben hier een
apart soort bier, dat erg veel op het
Europese lijkt. Zal ik je vanavond intro
duceren? En als U daar niet terecht kan,
er zijn hier rltijd nog wel een paar house-
parties, waar iedereen een bottle of zowat
Scotch meebrengt. Ze maken hier te
veel geld, en kunnen er op geen enkele
manier van af. Er is hier verder niets te
doen, dus wat wil je? Yes Sir, this i* a
hard drinking small town
De boer van mijn vriend Heslenfeld, op
de boot wm die boer alleen maar een naam.
een naam. die alle mogelijkheden in Canada,
alle Canadese succesverhalen voor jonge
immigranten had gesymboliseerd. de boer
van mijn vriend Heslenfeld bleek een vette,
donkere Zwitser te zijn, een zware beer van
een vent, die met de geweldige harige armen
bloot, een Canadese pet op. aan een of andere
dieselmotor stond te prutsen. Diens vrouw
was, Volgens Heslenfeld, „zo'n echte Duitse
Er waren voor zover ik na kon gaan twee
zonen; allebei nog jong. Volgens de verhalen
kregen ze een opvoeding om van te huiveren.
„Het enige, wat nu eindelijk opgehouden
is", zei Toon. die naar me stond te kijken of
Sinterklaas zélf op zijn schimmel de Richter-
pass was komen binnenhobbelen, „het enige
wat ik die boer heb kunnen afleren, is dat
eindeloos schelden op alles wat ook maar
if»ts met godsdienst te maken heeft. Man, dat
was in het begin zó erg; je kunt het gewoon
niet geloven Nee. ze doen nergens meer aan.
Het vloeken is gebleven. Vloeken dat die
vent kan!
Ik ben nog geen enkele Zondag naar de
kerk kunnen gaan. Het is te ver. Een mijl of
zowat verderop woont een boer, die wel
katholiek is; ik heb al een paar keer ge
probeerd of die me niet mee kan nemen,
maar dat is nog elke keer misgelopen. Mis
schien als de rivier wat lager is. dat ik naar
het Indianenkerkje kan aan de overkant.
Daar is twee keer per maand Mis. 's Zater
dagsavond ga ik mijn inkopen doen in Kere
meos, voor de hele week. Dan zie ik de
pastoor ook. Hij is aardig; je kikkert er echt
van op als je weer eens wat mensen ontmoet
na zo hl hele week. Er zijn nog een stel an
dere Nederlanders daar; ik heb ze nog niet
allemaal ontmoet, maar sommigen zijn erg
geschikt.
Welke kant ie precies uit wilde, wist
ie zelf ook nog niet.
We reden achter op de kleine truck
van de boer naar Keremeos zelf. de vallei
door; de ontzaglijke bergen, die de val
lei insloten, waren nauwelijks te zien
vanwege de enorme stofwolk, die schter
de open truck aankolkte. De boer achter
het stuur reed als een baarlijke duivel.
We aten samen in een of ander klein
restaurantje; paai cafetaria-tafeltjes, een
lange lage toonbank, waar een paar jon
gens hangend op ceri barkruk hun Coke
naar binnen gulptende fles aan de mond.
terwijl in de andere hoek een paar
„teenagers" (bakvissen) in blauwe drie
kwart slacks (broeken) en witte T-shirts
(boordeloze tricots) gichelend hun milk
shake opzogen.
Ik merkte hoe blasé ikzelf al was, in
vergelijking met Heslenfeld voor wie dit
soort dingen altijd nog tot het nieuwe
fascinerende Canada behoorden.
Alles bij elkaar woonde er in Keremeos
een (oorspronkelijk) Nederlandse familie
of twaalf. Sommige, die er reeds van
lang voor de oorlog woonden, waren vol
komen vercanadeesd. Zei een van de
nieuwe immigraaitenfamilies: „Je kan
beter met Canadezen te maken hebben,
dan met je eigen vroegere landgenoten
daaraan heb je meestal niet veel;
soms gunnen ze je amper dat 't je goed
gaat
Juist één jaar tevoren was er een familie
Van Unen aangekomen; op een schoen en
een slof. zonder meubels, en met nog precies
zeven dollar op zak en bovendien niemand
waarvoor ze werken konden, omdat een ken
nis hen had laten overkomen.
„Seve dollar, geen Kopie, geen schotel,
geen niks in huis", zei Van Unen.
„Jonge", zei Van Unen (de Kaanadeejse
noeme me „Bill") „wij hebbe moete poke
hoor in 't begin. We hebbe nóóit naor Hol
land geschreejfe hoef eel armoej wij gehad
hebbe. .Fan de winter stong ik tot aon me
nek in de sneeuw eej, effe naogaon. om wat
huisbrand uit te graofe, maor we hebbe t
nooit naor Holland geschreejfe" (Klopt! dat
„Holland" voor Van Unen was „Emsterdèm")
Precies één jaar later had Van Unen een
truck èn een naam. mijlen in de omtrek;
bovendien nog een huis vol meubels, en zijn
kinderen kwamen (met succes) zaniken om
een paar „nickels" voor ijsjes. Weliswaar had
de plaatselijke bank ook nog wel een claim
op een paar wielen van die truck, maar Bil]
kon de opdrachten nauwelijks aan, besteedde
bovendien een deel van zijn budget al groot
scheeps aan „advertising". Hij had nauwe
lijks zij eerste chesterfield (bankstel) be
kleed voor een Canadees („moes die gooser
eerst nog munnie fraoge om de bekleding
voor die Sjesterfield te kenne kope. eej!
of hij liet al nota's drukken.
Daar stond op te lezen; „W. van Unen,
huis- en reclameschilder, stoffeerder, een
goede job gegarandeerd door veertien jaar
ervaring"
Met Nieuwjaar had te natuurlijk een ka
lender uitgegeven: „Ga eerst kijken bij W.
van Unen, stoffering, (en al wat duurder)
interior decorating (o.m. zoiets als binnen
huis architect) en reclame schilder". En op
het schildje van de kalender, onder een
kleurenfoto van een Schots geruite Canadees,
die met hoge lieslaarzen in een knalblauw
bergmeer stond te vissen tegen een achter
grond van besneeuwde bergen, op dat
"kalenderschutblaadje „Seasons Greetings"
(zoiets als „alle goeds in het nieuwe jaar").
Wanneer iemand zélf zijn uithangbord
schilderde, ging ie er onmiddellijk op af,
en zei; „Weet je wel dat de hele town
over de grond ligt van 't lachen over
jouw uithangbord? Laten wij nou eens
praten. Bill kan er vast nog wel iets aan
doen."
„Ik hept'er nauw eentje onder hande
zei Bill, „man, toen ik d'r so aon besig
was, foelde ik me nèt een artiesjt- Fijn
hoor. Een grote berg weet je wel. hele-
maol compleet met sneeuw en fan alles
en aon weerssije twee fan die salleme.
Werkelijk machtige fisse".
De berg had iets van een oliebol met
poedersuiker, maar de twee zalmen
sprongen werkelijk zó gracieus langs de
berghelling, diat het onvermijdelijk a' *ou'
risten zou regenen vóór de opdrachtge
ver het reclamebord goed en wel bij zijn
vacantie-buiten had opgehangen.
„Ik hep ook so'n neon-sain op me dak ,1
évacués, tussen de 3000 en 4000 personen,
zullen ondergebracht worden in andere
transitokampen van het leger op Java.
Aan Nederlandse zijde te Djakarta, ver
wacht men, dat de meerderheid van de
Nederlandse burgerbevolking snel uit
Makassar zal verdwijnen wanneer de
laatste Nederlandse troepen wegtrekken.
Legerautoriteiten hebben verklaard, dat
de plannen inzake de repatriëring van de
Nederlandse troepen zo goed als niet be
ïnvloed zullen worden door het terug
brengen van de troepen uit Makassar.
Van de zijde van het Hoge Commissa
riaat te 's Gravenhage werd Vrijdag mee
gedeeld dat mr. Rum gistermiddag het
protest van zijn regering met betrekking
tot het zenden van de „Kortenaer" naar
Makassar aan de Nederlandse regering
zou aanbieden.
Reuter verneemt uit officiële bron in
Djakarta dat de Indonesische regering het
terugtrekken van de „Kortenaer" uit de
Indonesische wateren zal eisen. Een
woordvoerder noemde na de bijeenkomst
van het kabinet van Vrijdag de Neder
landse weigering om het schip op zijn ba
sis te Surabaja terug te trekken, „volko
men onbevredigend".
Reuter meldt nog uit Djakarta dat zich
te Balikpapan mim duizend Ambonese
soldaten bevinden, die hebben geweigerd
hun wapens af te geven, of toe te stem
men in vervoer naar Djakarta otn aldaar
te worden gedemobiliseerd.
Tenslotte wordt nog gemeld dat mili
taire waarnemers van de commissi^ der
Verenigde Naties voor Indonesië van
Bandjermasin naar Balikpapan zijn ver
trokken.
De Indonesische regering heeft Vrij
dagavond te Djakarta een communiqué
uitgegeven, waarin zij haar zienswijze
geeft over de incidenten te Makassar.
zei Bill. „Het is nog wel geen echt neon,
maor toen ik 't de eerste aofend op me
panne had staon, kwam de buurman
waorschuwe datt'r brand was.^ Mojje ene
naogaon off't ook effect hep!"
„Wat vind je nou van de Canadese meu
bels, Bill?" vroeg ik tenslotte m een
enthousiasme-pauze. „Om je de compie
waorheid te fertelle f°°r mijn i
maor een sootje puin",
Heel Keremeos had z'n ogen ul^k®"
ken naar de babytruitjes, die ze
nieuwe (zeer welvarende) baby hadden
gebreid; verder wist (volgens
hele town dat z'n vrouw ..so smdelijk
was. Dat hep je hier ook so met hoor
Nou wilde ie nog aan „Folendamsje
iemands vader was; men werd gewogen
op eigen capaciteiten.
Ik zwaaide nog een keer, toen de Grey-
costmims" zien te komen, „Om Holland
meer bekendheid te geefe. begrypjewel.
!?Ze hadden al een paar uitvoeringen ge-
Seven".
„Liedjes, so maor wat fan die Holland
se liedjes". „.i,,..
Verdien ie daar nog wat aan, Bill.
'S een fry etentje, weet je wel, een
laörtte 'ou so'n feestaofend- Dnemaol
liete se ons op 't toneel terug komme foor
één liedje."
„Die Mole", weet je wel, en „eime
„Saorie Maarijs", enne üle
woelige baore" Machtig
Zei Bill van Unen toen ik afscheid van
m nam: „Je hep hier reuse
fooruit te komme
mijn"
Hierin wordt het volgende verklaard:
„De jongste gebeurtenissen in Indone
sië hebben het vertrouwen van de Indo
nesische regering in de Nederlandse be
windhebbers geschokt. De troepen van
het voormalige KNIL. die in het afgelo
pen weekeinde Ie Makassar in botsing
zijn geweest met guerilla-strijders, heb
ben hun positie als gasten op het gebied
van een bevriende staat door voortduren
de uitdagingen misbruikt. De Indonesi
sche regering kan het Nederlandse stand
punt, dat de torpedobootjager „Korte
naer" i-v.m. de huidige „abnormale tóe-
standen" te Makassar niet onderschrij
ven Zij is integendeel van mening dat
deze daad niet ten voordele zal strekken
van de vriendschappelijke betrekkingen
tussen de beide landen.
De Amerikaanse aalmoezenier Herman
G. Felhoelter werd in Korea door ae
communisten vermoord. Toen de Ameri
kanen om omsingeling te voorkomen bij
de rivier de Kum een terugtrekkende be-
weging uitvoerden, bleef de 37-jarige
Franciscaner pater bij de achtergelaten
gewonden In koelen bloede werd hij
door de communisten neergeschoten.
Luitenant-generaal 4Valton H. Walker
heeft de aalmoezenier, die bij de uitoefe
ning van zijn pllcth viel, een onderschei
ding verleend om zijn heldenmoed.
Kardinaal Spellman. die ook legerbis
schop is. heeft er nogmaals op gewezen,
dat aan de troepen in Korea meer katho
lieke aalmoezeniers moeten worden toe
gevoegd.
Mevrouw Niemeyer uit Beiten. die
Donderdagnacht door een gasontploffing
in haar woning zulke zware brandwon
den opliep, dat zij in het Wilhelmmagayt-
huis te Assen moest worden opgenomen,
hedenmorgen aan de gevolgen van die
verwondingen overleden.
kans om
Heel Kaanada is fan
Toon Heslenfeld liet me z n sollicitatie
brief voor de Shell lezen. Hij had .erva-
ring in mechanisch werk, sprak zijn drie
talen behoorlijk, kon autorijden was van
een „wei! to do fami.y in Nederland.
Het was een goede sollicitatiebrief Net
voor de bus vertrok, riep ik nog in een
plotselinge opwelling: „Laat er dat
die goeie familie maar beter uit.
In Nederland zou de naam „Hesl
bii diverse oollicitaues al een aanbeve
üng op zich geweest zijn: een .mm.grant
in Canada deed afstand van dezevoo-
deleir niemand intereseerde zich wie
houndbus (Winnipeg-Vancouver, begon
te grommen, zag nog net hoe Toon zien
omkeerde cn alleen terug hot kteine dorp
inliep, waar ergenfe zijn boei wachtte
met de truck. Zittend op de open kleine
truck zou hij terug-gerace-d worden, diep
de Similkamin Valley in. Naast hem op
de open truck zouden de blikjes ramme-
len in een grote papieren zak, alle inko
pen voor een hele week: de soep, de melk.
de koffie, etc.
„Ik denk dat ik deze week eens wat
grïesmeel koop", had ie gezegd, en voor
we vertrokken, had ie het nog haastig op
zijn boodschappenlijstje geschreven.
„Oh, ik ga eens op m'n gemak uitkij
ken naar iets anders", zei ie nogmaals,
toen we afscheid namen.
Heel Canada was nog niet van hem
Kon nog komen.
J. W HOFWUK.
Prins Bernhard nam met „Agenda''
deel aan het springconcours op de
eerste dag van het concours-hip pique
te 's-Gravenhage.
(Van onze weerkundige medewerker)
Het mooie weer van deze week is
Donderdag enige tijd onderbroken, toen
het front van de depressie bij IJsland óns
land passerde. Dit ging zeer langzaam, zo
dat vele plaatsen enkele uren in de regen
zaten, wat vooral in hel Westen zeer
hinderlijk was, daar hei slechte weer
daar al vroeg in de middag begon, ter
wijl het Oosten zich nog bij een tempera
tuur van 27 graden in de zomerzon koes
terde. Gelukkig heeft deze inzinking
maa" kort geduurd. De diepe depressie bij
IJsland is belangrijk opgevuld en liet
gebied van hoge druk heeft zich van (ie
Azoren in de richting van ons land uitge
breid. waardoor het achter het front
weer flink kon opklaren. Gisteren was
het bijna overal droog.
Vandaag zal het nergens meer tot po
gen komen, naar zich vanmorgen bet
aanzien, maar Zondag neemt de kans
op regen tegen de avond weer too. Up
de Oceaan is zich namelijk een nieuv e
storing aan hel. ontwikkelen, ri'e vani.it
gen in Ierland de barometers reeds v. 'j
snel deed dalen, waarbij ook regen vi i.
Deze storing zal eerst nog wat warmem
lucht uit hel zoele Zuiden naar ons lw:d
toezuigen. maar het zag er vanmorgru
toch wel naar uit, dat het front aan l et
einde van de Zondag een minder spinst: :e
invloed op het weer hier zal hebben. K n
groot deel van de Zondag zal echter nog
mooi en warm zjjn, terwijl de kans groot
is, dat op deze inzinking de volgende
week weer iets beters volgt.
Gisteravond is de 20-jarige J. A. G„
die verdacht wordt van de ontvoering
van een 10-jarige jongen te Utrecht in.de
Flieruilensteeg gearresteerd op aanwij
zing van burgers, die de politie telefo
nisch hadden gewaarschuwd. Do'uitge
rukte politiemannen hebben de man n:et
ver van het aangegeven punt aangehou
den. Hij liep rustig te wandelen.
