Pohang door V.N.-troepen ontruimd Roden rukken van drie kanten op Taegoe aan Heden beslissing over loons verhoging verwacht Indonesië heeft zijn eenheids- kabinet Veiligheidsraad in het teken van Korea De „Zwaardvis" klaverjaste „wrak"-tijd vrolijk vol de Een veldsla"; van vitaal belang m De aanvalstactiek der roden Britse defensie zeer geschaad Vergunning of ver plichting van 5% loonsverhoging Henry Dreyfuss wil kleine kaasjes Woensdag 6 September 1950 DAGBLAD VOOR SCHIEDAM CANADA SPEELT VOORNAME ROL Verplichte doorvoering of aanbeveling? De paratyphus in Tiel Korea-vrijwilligers onder de wapenen Overgangskabinet voor hoogstens een jaar Austin en Malik aan het woord T elevisie-gevaren Reserve-officieren worden verder opgeleid Maar bovenzochten schepen en duikers WEERBERICHT Zoals in een deel van onze oplage van gisteren reeds werd gemeld, is de Noordoostelijke sector in Korea beziveken onder de voortdurende aanvallen der communistische troepen, die ondanks zware verliezen aan mensenlevens bleven aanstormen en het de numeriek vele malen zwakkere verdediging onmogelijk maakten de ingenomen posities te handhaven. Be havenstad Pohang werd ontruimd en door de Noorde lijken bezet. Zoals bekend, hebben de Noordelijken deze stad reeds eerder in handen gehad, maar zij werden toen door een krachtig tegenoffensief verjaagd. Van groot belang is het bezit van het vlieg veld nabij de stad. Gezien de verwarde toestand op het Noordooste lijke front, vergroot doordat alle verbindingen verbroken zijn, is het nog niet bekend of de roden ook het vliegveld hebben bezet. Ver moedelijk is dit niet het geval en trachten de verbonden strijdkracli ten dit belangrijke strategische punt in handen te houden. Britse troepen aan het front Blijkens verklaring van Pearson Haard nog niet gevonden Deze week nog opgeroepen Gisteren hebben wij gemeld, dat de werkgevers en werknemers met de Interdepartementale Commis sie voor de Loon- en Prijspolitiek die dag een bespreking zouden voe ren. Het lag in de bedoeling, dat de Raad voor Economische Aange legenheden uit de ministerraad daarna heden, Woensdag, een be slissing zou nemen. Plotseling bleek gisteren echter, iat de „Rea" reeds toen bijeen kwam tot bespreking van het pro bleem en in de namiddag een be slissing over de loon- en prijzen- kwestie wenste te nemen. Hier door kwamen de beide partijen in de bespreking met de Interdeparte mentale Commissie voor de Loon- en Prijspolitiek onder druk te staan. Men slaagde er bij deze be spreking, welke naar wij menen van 9 uur tot 2 uur Dinsdag duur de, echter niet in op alle punten tot overeenstemming te komen. Na al het onderhandelen was men MEER WERK, MINDER RECEPTIES (Door oorlogscorrespondent Philippe Daudy.) Aan het front in Korea, 1 September 1950. Er is een einde gekomen aan de sfeer van gespannen afwachting zoals die de laatste dagen aan bijna alle sectoren van het front heerste. Drie Noordkoreaanse divisies zijn een aanval begonnen op de linies, die verdedigd worden door de 2e en de 25e Amerikaanse divisie. De inzet van deze veldslag is voor beide partijen van vitaal belang. Van het ogenblik van de eerste stoot van dit offensief af, dat des nachts werd ingezet, werd de strijd dan ook door aanvallers zowel als verdedigers met buitengewone verbetenheid gevoerd. WAARSCHUWING VAN INDUSTRIEEL ONTWERPER VAN VLIEGEN- MEPPERS EN OCEAANSTOMERS De verwachting van. heden- tot morgenavond luidt: Toenemende bewolking gevolgd door enige re gen. Matige tot krachtige wind tussen Zuid en Zuid-West. Vannacht minder koud, maar mor gen overdag iets lagere temperaturen dan van daag. Donderdag 7 September: Zon op 6.00 uur, onder 19.15 uur; maan op 0.00 uur, onder 17.44 uur. NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT jT* Door de Noordkoreaanse doorbraak van gisteren ligt thans ook het belang rijke spoorwegknooppunt Jongsjon om- dér mortiervuur. Het gehele 70 kilome ter lange Noordelijke front dreigt door deze Noordkoreaanse actie, die met be hulp van tanks uitgevoerd wordt, aeh- teruitgeschoven te worsen. De burger bevolking verlaat de bedreigde stad. Dertig kilometer naar het Zuidoosten •werd 'n tweede colonne communistische tanks en soldaten die over een breed front door de zwakke Koreaanse linies gebroken was, vier tot acht kilometer tei Noorden van Kyongioe tot staan ge- braeht Kyongjoe, 25 kilometer ten Zuid westen van Pohang, is een knooppunt van wegen aan de hoofdverkeersweg van Pohang, die zowel naar Poesan als Tae goe voert. Indien Jongsjon, aan de weg van Po hang naar Taegoe hemelsbreed slechts 30 km. t. O- van laatstgenoemde stad niet gehouden kan worden zal de hele defensielinie in het Noorden rechtge trokken moeten worden. Daardoor zou Taegoe zelf vermoedelijk ook onhoud- baar worden. Noordkoreaanse troepen, die langs de bergstad Taboe trokken, bevonden zich slechts op 14 kilometer ten Noorden van Taegoe. Zij rukten regelrecht op naar deze stad, die thans van drie kanten uit bedreigd worden. Iets zuidelijker, nabij Tsjangnjong hebben de roden hun posities zodanig geconsolideerd, dat men volgens een woordvoerder van het Amerikaanse leger „niet langer van een bruggen hoofd kan spreken". De verdedigers voeren een verbeten strijd en weii kan uit de berichten van het front afleiden, dat de gevechten zeer bloe dig zijn. Britse troepen bevinden zich aan het Koreaanse front en hebben de vuurdoop ondergaan. Zij zijn echter nog met in actie gekomen tegen de Noord-Korea- nen Waar zf) zich precies bevinden, is niet bekend. Maandagavond hebben de Britten onder dekking van de duisternis hun stellingen betrokken. Zjj kregen m de loop van de nacht al voor de eerste maal vuur van communistische scherp schutters te verduren. Er vielen echter geen slachtoffers. Geen Russisch vliegtuig? Volgens een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken staat het nog niet vast, of de twee' motorige bommenwerper met een rode ster, die Maandag boven Korea werd neergeschoten, wel 'n Russisch toestel is. Indien landen van het Atlantisch pact zouden worden aangevallen, zou een Canadese permanente strijdmacht zich bU de Amerikaanse troepen aansluiten om een directe aanval van het Noorden uit af te slaan, aldus heeft de Canadese mi nister van buitenlandse zaken, Pearson, in het Canadese lagerhuis verklaard. Deze permanente strijdmacht zou even eens gebruikt worden als basis voor de uitbreiding van ons leger tot een expe- ditieleger om Canada buiten Canada te verdedigen, aldus de minister. Pearson deelde verder mee, dat Canaaa Engeland er van in kennis heeft gesteld, dat het „onverstandig" zou zijn niet di rect in te stemmen met het beginsel van het plan-Schuman, namelijk de integra tie van West-Europa. Hoewel Canada niet direct betrokken was bij deze wijze en van verbeeldingskracht getuigende daad van Frans staatsmanschap" had hij Enge land officieus meegedeeld, dat Canncda het „een ver-strekkend plan acht, waar van de politieke betekenis misschien gro ter is dan de economische". Het noodziekenhuis te Tiel, dat in ver band met de aldaar heersende paratyphus met behulp van het Nederlandse Rode Kruis is ingericht, is gistermiddag m ge bruik genomen. Een twintigtal patiënten is er in ondergebracht. Ernstige gevallen deden zich tot op heden nog niet voor. Door de inspecteur van de Volksgezond heid werden in samenwerking met het gemeentebestuur verschillende voorgorgs. maatregelen getroffen, waardoor uitbrei ding zoveel mogelijk wordt tegengegaan. In tegenstelling tot eerdere berichten, is de haard van de ziekte nog steeds met gevonden. Tegen het einde van deze week zullen de eerste Korea-vrijwilligers onder de wapenen worden geroepen. Zy zullen In do nieuwe Alexander- kazerne aan de Van Alkemadelaan in Den Haag worden gehuisvest. De keu ring van de vrijwilligers der K. L. Is vrijwel gereed. Morgen wordt nog de laatste groep van 150 man voor medisch onderzoek opgeroepen. Zf), die aan de oproep voor de keuring, om welke reden dan ook, niet konden voldoen, #of wier oproep in het ongerede is geraakt, kunnen zich voor keuring alsnog aanmelden Vrijdag 8 September a.s. in het gebouw Nassauplein 35 te 's Gravenhage. Een gezelschap ouden van dagen uit Vlijmen heeft gisteren een bezoek gebracht aan paleis Soestdijk, waar H. M. de Koningin hen ontving, üe heer C. de Laat en zijn zuster, mevrouw A.v.d. Wiel—de Laat boden H. A een hondenmand aan, een product van de laatste Vlijmense uism ustne, de mandenmakerij. Het onvermijdelijke in Amerika is eindelijk gebeurd, 'n Bediende belde zijn baas op en vertelde, dat hij ziek was. En de baas, die op zijn televisietoestel naar een baseball wedstrijd keek, zag de bediende op de ere-tribune zitten. Het ergste is, dat bijna duizend employé's van de General Aniline Corporation in Linden (Ne W Jersey) in sympathie-staking gin gen, omdat de baas tegen de bediende strafmaatregelen nam. Gisteravond is de Veiligheidsraad onder voorzitterschap van Sir Gladwyn Jebb bijeengekomen. De voorzitter zeide vier documenten te hebben ont vangen: 1 Een brief van Warren Austin (Amerika) over het neerschieten van het vliegtuig met een rode ster als kentelcen^^/ van h00fdkwartier der V.N. in Korea. 3. Een Sovjet-resolutie over het be stoken van Chinees gebied. 4. Een Sovjet-resolutie over de strijd in Korea. De eerste twee documenten, zo zeide Jebb. zouden besproken worden in het kader van de klachten over agressie in Korea en de twee andere zouden in de agenda worden opgenomen. Op het ver zoek, de ontwerp-agenda goed te keuren nam Malik (Sovjet-Unie) het woord en maakte melding van „protesten bij de V.N. over de Amerikaanse agressie in Korea en tegen de onmenselijke behan deling van Noord-Koreaanse krijgsgevan genen". Austin verklaarde, dat zijn regering geen verdere bijzonderheden had ont vangen over het neergeschoten toestel. 2ij wist slechts, dat een lid van de be manning deel uitmaakte van de Sovjet- Russische strijdkrachten. Dit incident, zo vervolgde hij, wees op de wenselijkheid de resolutie der Verenigde Staten te aan vaarden, welke gericht was op de loca- lisering der vijandelijkheden op Korea en te voorkomen, dat de strijd zich naar andere gebieden zou uitbreiden. Bij de bespreking van de Amerikaan se resolutie, die alle landen verzoekt de Noord-Koreanen niet te steunen, ver klaarde Austin, dat de Sovjet-Unie twij fel had doen rijzen over de Sovjet-Rus sische bereidheid tot localisering van de vijandelijkheden. Malik zeide, dat het bericht over het neerschieten een „provocatieve verkla ring van MacArthur en het Amerikaan se ministerie van oorlog" was. Gisteravond heeft, naar Aneta ver neemt; de Indonesische kabinetsforma teur Moh. Natsir aan president Sukarno een kabinetslijst van achttien personen aangeboden, waaraan de president zjjn goedkeuring zou hebben gegeven. Van ochtend zou de officiële aankondiging van het kabinet geschieden. Nadat hij gedurende vijftien dagen ver geefs getracht had een parlementair ka binet te vormen, gaf Natsir gistermiddag zijn mandaat terug. President Sukarno wilde dit echter niet r nvaarden en droeg Natsir op een parlementair kabinet te vormen „dat niet te zeer was gebonden aan de wensen en eisen der partyen". Natsir schqnt hierin geslaagd te zyn. De ministers In welingelichte kringen verneemt Aneta, dat de lijst van de formateur voor een parlementair zakenkabinet zonder PNI-leden als volgt luidt, waarbij even tuele veranderingen op het laatste ogen blik mogelijk zijn: Premier: Mohammed Natsir (Masjumi). Vice-premier en Binnenlandse Veilig heid: Sultan van Djokja (partijloos). Buitenlandse Zaken: dr. Mohammed Roem (Masjumi) (thans Hoge Commissa ris in Nederland). Binnenlandse Zaken: Abdul Hakim (Masjumi). Justitie: mr. Wongsonegoro (Persatuan Indonesia Raia). Defensie: dr. Abdul Halim (partijloos). Handel en Industrie: dr. Sumitro Djojo- handikusumo (PSI). „Indonesië, Landbouw: Ir. J. Kasimo (Partai Ka- tholik Indonesia). Gezondheid: dn J. Leimena (Partai Kristen Indonesia). Arbeid: Raden Pandji Suroso (Nationale Federatie). Sociale Zaken: Arudji Kartawinata (PSI). Onderwijs: dr. Bahder Djohan (partij loos). Financiën: mr. Sjafruddin Prawirane- gara (Masjumi). Verkeer: Ir. Djuanda (partijloos). Waterstaat en wederopbouw: prof. dr. Roseno (Nat. Federatie). Godsdienst: Kiai Hadji Wachid Hasjim (Masjumi). Voorlichting: M. A. Pellaupessy (Nat. Federatie). Minister zonder portefeuille, belast met het vraagstuk Irian: mr. Mohammed Yamin (partijloos). Hedenochtend vroeg deelde Natsir aan Aneta mede, dat het thans gevormde ka binet een overgangskabinet is. Zijn eerste taak is de vorming van een constituante In dit verband schatte hij de levensduur van het kabinet op maximaal een jaar. Andere voorname programmapunten zijn: consolidatie en stabilisatie in het binnen land en oplossing van de kwestie-Irian. waarbii rekening zal moeten worden ge houden met de internationale verhoudin gen, alsmede met de binnenlandse toe stand. Natsir zei het Indonesische volk niets te willen beloven. „Ik kan slechts aandrin gen op harde arbeid door het gehele volk in het belang van het land. Het kabinet is dan ook pen werkkabinet en zal minder tijd besteden aan recepties en partijen dan in het verleden het geval was. Het zal metterdaad populair moeten zijn in de juiste zin van het woord, d.w.z. niet enkel en alleen bekendheid verwerven door re devoeringen, doch het volk wezenlijk be naderen en daadwerkelijk leiding geven." zo vervolgde de premier, is geconfronteerd met verschillende ern stige moeilijkheden, waarvan ik noem Irian, de Zuid-Molukken, de Darul Islam en voorts de sociale problemen." Wat dit laatste betreft zei Natsir: „Er moet arbeidsvrede heersen en arbeids vreugde. De ondernemers dienen te besef fen. dat men de arbeider een redelijk be staan moet garanderen en dat zij zich aan de huidige toestand zullen moeten aanpas sen. Zij zullen rekening moeten houden met de hier levende sentimenten. De ar beiders hunnerzijds dienen hun lot niet enkel en alleen te laten afhangen van de ondernemers, doch moeten ook het initia tief ontwikkelen zelf ondernemingen op te richten door middel van toepassing der coöperatiegedachte, waarvoor zij zeker steun van de regering zullen ontvangen. Ter bevordering van de goede verstand houding tussen werkgever en werknemer zal een permanente raad dienen te worden ingesteld, waarin ook de regering zitting moet nemen. Als dat alles uitgevoerd is, dan is er naar mijn mening in Indonesië geen voedingsbodem aanwezig voor de uitwendige krachten, die slechts In een chaos kunnen gedijen". Hij zei tenslotte niet pessimistisch te zijn ten aanzien van de financiële positie van het land en meende, dat het nieuwe kabinet kon voortbouwen op de basis, die door de RIS-regering gelegd is. Natsir noemde een stijging in de toekomst van de waarde van de Roepiah niet onmoge lijk en achtte Indonesië's deviezenpositie gunstig. zover, dat de werkgevers in principe tot 5 pCt loonsverhoging bereid wa ren, doch dat zij op het standpunt stonden, dat er een vergunning zou worden gegeven tot een verhoging met 5 pCt. Daartegenover bleven de vertegenwoordigers der arbeidersor ganisaties staan op 5 pCt loonsver hoging, welke bij een beschikking verplichtend zou worden opgelegd. Over dit standpunt nu is men het bij de besprekingen van gisteren niet ?ens geworden. De regering zal dus een beslissing moeten nemen. Wellicht is er nog een kleine kans, dat de verhoging niet verplichtend wordt gesteld bij een beschikking, doch dat de werkgevers-organisaties een sterke aanbeveling geven aan haar leden om de verhoging met 5 pCt door te voeren. Over de prijsbeheersing zijn werk gevers en werknemers het tenslotte wel eens geworden. Verwacht kan worden, dat het zal uitdraaien op een hernieuwde stringente uitvoering van de nog steeds bestaande wet tegen prijsopdrijving. Men denkt in het hijzonder aan een prijsregulering en -beheersing in die gevallen, waar in de prijzen op een ongemotiveerde wijze uitschieten. Hedenochtend zou om negen uur wederom een bespreking van werk gevers en werknemers in de Stich ting van de Arbeid plaats vinden. De drie territoriale bataljons, waarvan een bataljon is geoefend op rijwielen, zijn sedert 1 April alle met groot verlof gezon den. Zij zijn evenwel als zodanig in de oorlogsorganisatie blijven bes.aan en zul len binnenkort mobilisabel zijn. Van het opheffen van één of meer van deze batal jons is geen sprake. Door de werkzaamheden verbonden aan de uitzending van troepen naar Indonesië kon behoudens in incidentele gevallen tot dusver tn algemene zin niets wor den verricht ten behoeve van de voortge zette opleiding der reserve-officieren. Thans zyn maatregelen getroffen om in het najaar van 1950 met deze oplei ding een aanvang te maken. In de Veemarkthallen te 's-Hertogenbosch wordt gisteren en vandaag de bekende nationale paardententoonstelling van „Het Nederl. Trekpaara gehouden. Het keuren der paarden. De directeur-generaal van de firma Gravenbi others" uit Stockport, waar be langrijke door de Sowjet-unie in Groot- Brittannië bestelde werktuigen vervaar digd worden heeft op een persconferentie de beweringen van Attlee, die Zaterdag avond voor de radio verklaard heeft, dat de Britse uitvoer naar de Sovjet-unie geen weerslag heeft op de Britse herbewape ning en van geen strategische waarde is, als „volkomen dwaas" bestempeld. De industrieel heeft verklaard, dat deze uitvoer technische instrumenten van grote waarde omvat, waaraan Groot-Brittannië en de bevriende landen dringend behoefte hebben en waarop deze landen moeten wachten. „De uitvoer naar de Sovjet-unie van werktuigen en technischè uitrusting, die onmiddellijk zouden kunnen gebruikt worden in Groot-Brittannie of in de be vriende landen, schaadt onze landsverde diging in grote mate", zo verklaarde hij De industrieel heeft vervolgens beves tigd, dat de directie van de firma herhaal delijk de aandacht van de autoriteiten had gevestigd op het gevaar, dat gelegen is in het tei plaatse toezicht laten oefenen op de fabricage van de bestelde stukken door Sovjetrussische inspecteurs. „Het is" zo besloot hij, „loutere waan zin te du'den, dat een eventuele vijand zich ter plaatse rekenschap komt geven van onze hulpmiddelen". Volgens een communiqué van het acht ste leger hadden de roden twee divisies in reserve gehouden, gereed om zo nodig de drie communistische legerafdelingen, die in de strijd waren geworpen, te hulp te snellen. Zelfs als deze cijfers juist zijn, blijft het onmocriijk de juiste sterkte van de ingezette strijdkrachten te bepalen, Opvallend en volkomen nieuw was de intensiteit van het Noordkoreaanse ar tillerievuur, dat aan de aanval vooraf ging. Tot nog toe gingen de Noordelij n keel zuinig met hun granaten om. Hun batterijen kwamen alleen in actie tegen nauwkeurig bepaalde doelen en de concentratie van hun vuur was zwak. Maar vannacht was dat anders en kon men in Masan het kanongebulder duidelijk horen. In de sector van de tweede Ameri kaanse divisie zijn tanks over de Nak- tonfi getrokken, dank zij een truc, die ook reedö ten Noorden van Taegoe met Siirres was toegepast. De rode genie heeft namelijk een brug gemaakt van zakken met aarde, die opgestapeld wer- den tot aan het wateroppervlak. Daai de activiteit van de luchtmacht der V. N bij deze aanval zo goec, als nihil was zijn de roden erin geslaagd, een aarta genanserde wagens naar de overkan van de rivier over te brengen. •n Aanval in de nacht omsingeling van de strijdkrachten der V-. N. infil traties van kleine groepen guerillastry- ders.. de tactiek van het „volksleger is niets veranderd. De Noord-Koreanen weten, dat als nun offensief niet gelukt, de oorlog voor hen onherroepelijk verloren, i*. De Amerika nen hunnerzijds weten heel goed, dat zij zonder het hele bruggenhoofd in ge vaar te brengen de vijand niet een weg naar Poesan kunnen laten openen Tot elke prijs moeten zij de linies be houden; er moet nog steeds tijd gewon nen worden. Ergens achter de linies maken de eer ste conti-genten Britse troepen-zich ge reed om naar het front te gaan. De jonge gebruinde kerels, mannen van discipline, gaan de strijd tegemoet met al de kalme, nuchtere simpelheid, kenmerkend voor mannen van Engeland in oorlog. Zij hebben weinig vervoer middelen, maar hun schoeisel is uitste kend. Korea kennen zij nog niet. Uit de ven sters van de trein, die hen twee dagen geleden uit Poesan bracht, hebben zij slechts enige hutten gezien, nog ellendi ger dan in China. Zij zijn nog niet met de Koreanen in contact geweest. Niet temin zijn ze blij, dat ze hier op deze vreemde bodem zijn aangeland. Vijf jonge soldaten, aan de voet van een po pulier staande, op het uur van de five o'clock tea, leggen mij uit waarom. Vrij willigers als zij waren voor 3 of 5 jaren overzeedienst. veteranen soms uit Pales tina of Malakka, weten zij, dat ze eens in het gevecht moeten Zij hebben te Honkong op de invasie gewacht. Sinds 15 maandèn niets anders dan manoeuvres en paradeszij hebben er genoeg van „Wij hebben dat alles achter ons gela ten", verklaart een man van de militaire politie. De communisten in China en nu in Korea zijn een partij, waarmee zij zich kunnen meten en „bovendien is het min der warm hier dan daarginds". De Koreaanse infanteristen, die nieuws gierig uit naburige kampen hierheen zijn gekomen, horen met genoegen de jon gens uit Londen en Dundee vertellen, dat ze zo van voetmarsen houden en zo gesteld zijn op het land ep op het kli maat. Op dit kleine stukje Engeland en Schotland, dat ze zich hier hebben ge schapen in de schaduw van de Union Jack. temidden van duizenden Amerika^ nen en van hen, die zij nog „inlanders' noemen, wachten zij zonder overdreven vrees, noch onnodige ijver hun beurt aan het front af. Zonder droefgeestigheid evenmin, ondanks het zwaarmoedig aan doend geluid der doedelzakken, voort gedragen door de wind, die tussen de populieren waait. Voor wie speelden die doedelzakspe lers? Voor niemand anders dan voor zichzelf en voor zichzelf alleen 5?' Terwijl Nederland gistermorgen ont waakte in een miezerige regen, die een sombere dag voorspelde, begon in de Roompot, de wateren ten Noorden van Noord-Beveland. een uiterst belangrijke en interessante oefening van het onder zeebootwapen der Kon. Marine. Men be proefde namelijk de organisatie, die tn werking moet treden, wanneer onver hoopt een onderzeeboot in de Neder landse wateren zou zinken- Slechts zeer weinigen waren in het ge heim genomen, waardoor de gehele oefe ning een zeer realistisch karakter aan nam. In het vroege morgenuur, kort na het ochtendschaften, verlieten de onderzee boten „Zwaardvis" en „O 24" de rede van Zierikzee om normaal iir de wateren van de Oosterschelde te gaan oefenen. De mist en de regen scheidden de sche pen al spoedig en het moet een ontstel lende verrassing voor de bemanning van de O 24 zijn geweest, toen omstreeks half tien een telegram van de staf van de Onderzeebootdienst in Rotterdam bin nenkwam, dat de „Zwaardvis na een duikoefening niet meer was opgedoken. Om half negen had het schip boven wa ter moeten komen, maar het had zich nog niet gemeld. Alle reden voor ern stige ongerustheid dus. De O 24, die in de onmiddellijke nabijheid was, begon on middellijk met zoeken, weldra daarin bijgestaan door de R Y 2, een vaartuig speciaal uitgerust voor het zoeken naar wrakken dat Veere als ligplaats had. Van Rotterdam uit werden vervolgens de R D's in Zierikzee en Vlissingen ge waarschuwd. Dit zijn schepen die zqn uitgerust voor duikerswerkzaamheden. De man, die, zoals hij zelf zegt, vlie genmeppers en oceaanstomers heeft ont worpen, stofzuigers en badkuipen, de Amerikaanse ontwerper Henry Drey fuss, kwam gisteren per vliegtuig in ons land aan. Wanneer TJ ooit op Schiphol in een Convairmachine mocht stappen, dan vlijt U zich neder in de fauteuils, die Henry Dreyfuss en zijn medewerkers hebben ontworpen, evenals het grootste deel van het interieur der cabine. Henry Dreyfuss, die uitgenodigd is door het ministerie van Economische Zaken om „het Amerikaanse ontwerp in dé han del" te bespreken met leidende Neder landse fabrikanten op de Jaarbeurs te Utrecht, ontwierp voorheen theaterdécors. Thans mag hij zich noemen de grote pio nier van de industriële ontwerpers, die in de laatste vijftien jaar in Amerika prak tisch elk voorwerp, dat men aa"raa van wekker tot radio, van vorm hebben doen veranderen, teneinde het leven ge makkelijker, veiliger en aangenamer maken. Reeds als jongen toonde Dreyfuss een talent voor decoratie. te In van een van New Yorks grootste theaters waarin hij diens décors „kraakte". Het directe gevolg van de brief was, dat de 18-jarige Henry een baan kreeg voor 50 dollar in de week als décorontwerper, in de tweede wereldoorlog ontwierp hij de z.g. „strategie-kamers" voor de legerlei ding in Washington. Hij werd geraadpleegd bij het ontwerpen van radar-installaties, automatische vuurwapens enz. Wat hij thans in ons land komt doen. Hjj kan het pas vertellen na zijn bespre kingen met onze industriëlen, maar hu legde er reeds de nadruk op, dat we er rekening mee moeten houden dat de meeste Amerikaanse woningen geen kel ders hebben. Daarom: geen kazen van enorme afmetingen, maar handige kaas- je», die je makkeiyk in de kast kunt leggen. Afmetingen en vorm zyn voor hem het belangrijkste. „Ik heb een studie gemaakt van de gemiddelde afstand tussen oor en mond. Ik heb die afstand op duizenden hoof den gemeten, alvorens een goede tele foon te ontwerpen." Dezer dagen kan men Henry Dreyfuss op de Jaarbeurs ontmoeten. Op 16 Sep tember zullen in Philadelphia door hem zelf ontworpen televisiecamera's op hem gericht zijn als hij een door hemzelf ont- Valkenburg werd ingeschakeld doch meldde aanvankelijk door de weersge steldheid niet in staat te zijn vliegtuigen uit te zenden Inmiddels was daarmede de bedrijvig heid van de staf te Rotterdam niet Klaar. Geestelijken werden gewaarschuwd, een ambulance gereedgemaakt, een marine dokter opgetrommeld en officieren, op de hoogte van de technische moeilijkhe den, kregen bevel zich gereed te maken. Tegen half elf, toen het angstig ver moeden vrijwel zekerheid werd, vertrok ken uit Rotterdam een ambulance- en 'n stationcar met officieren o.a. de comman dant van het flottille onderzeeboten, de ltz I H. M. v. d. Veer en een dokter. Terwijl deze colonne zich met spoed naar Zierikzee begaf, zochten de O 24 en de R Y 2 daarin doordat het weer wel dra opklaarde bijgestaan door twee Mitchell bommenwerpers en een amphi- bie vliegtuig van Valkenburg, het water van de Oosterschelde golfje voor golfje af. De beide schepen gebruikten hierbij hun Esdic-apparaten, waarmee de aan wezigheid van voorwerpen onder water kan worden vastgesteld, de vliegtuigen speurden vooral naar eventuele olie vlekken of drenkelingen. Tegen één uur gelukte het inderdaad de plaats, waar de „Zwaardvis" lag, te bepalen. Toen kwam de beurt aan de duikers. Een ganse vloot van grotere en kleinere vaartuigen trok een kring om de kleine rode boei, die boven het „wrak" dobberde en zodra het tij het toeliet het was omstreeks drie uur verdween duiker Laan onder de wateroppervlakte, op zoek naar de boot. De plaatsbepaling was zo nauwkeurig geweest, dat Laan enkele minuten via de telefoon kon melden het „wrak" te hebben gevonden en tot grote vreugde van allen slechts enkelen wisten immers dat het alleen maar een oefening was werden de gegeven klop-signalen beantwoord. Nadat de duikers ook de andere sloep uit Vlissingen was inmiddels gearriveerd en had een duiker neergelaten de romp geheel hadden verkend, werd bevel ge geven boven water te komen. Toen kon het geheim worden opgehe ven en de oefening als geëindigd worden beschouwd. Luitenant ter zee H R. Reitsma, com mandant van de O 24, die in eerste in stantie de „redding" had geleid, gaf be vel drie handgranaten in het water te werpen, nadat allereerst ruim baan was gemaakt. Aan boord van de „Zwaardvis" werden de bridgekaarten en het klaver jasspel opzij geschoven en enkele ogen blikken, nadat het lijk van een kwal ge dood door een ontploffende handpranaa.., gesignaleerd was, verscheen ook de^ eer ste rookkaars van de Zwaardvis teken dat „de dode zou herrijzen ten I822Ps'chTeef° hg een brief aan de directeur1 worpen oceaanstomer te water laat. Omstreeks vier uur kwam proestend en snuivend de Zwaardvis boven water en weldra toonde het Schend gezicht van haar commandant, luitenant ter zee Van Wely, dat de oefening prima was verlopen. „Wij hebben een heer lijk rustig dagje gehad vertelde hij. Een kaartje gelegd en verder maar geluisterd naar de schroeven van de zoekende schepen en later naar de klossende schoenen van de duikers",

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1950 | | pagina 1