Zuid-Limburg herdacht zijn
bevrijding
Kath. werkgevers vierden stijl
vol lustrum
C. A. B&nninkmeyer vestigt zich in Limhurg
Contemporaine gewijde kunst
Hoge waardering van Kerk en Staat
5;«rvite«r'ï"w'
WEER „ZUUTE BENEFIESKES
TE MAKEN
Ruiters droegen vrijheidsfakkel naar Wijk
DE BENOEMING
VAN MARSHALL
Duitsland kai* groter
bezettingsleger Met
betalen
De hedendaagse sociale politiek
TI inkelbedrijven te Maastricht en Heerlen
■PflU
K. L. in Nieuw-Guinea
wordt afgelost
De Brusselse zwarte markt bloeit weer
Internationale expositie te Rome stelt teleur
Esperanto facultatief op
lagere scholen
DONDERDAG 14 SEPTEMBER 1950
PAGINA 5
Reactie van de Grote Drie
VERTREK NAAR DE MISSIE
tf
-
in w ,fi,iaal Be0Pend Wcrd- i b°°-
SUIKERBAKKERIJ IN
VLAMMEN OPGEGAAN
NEDERLAND DANKT DE
koninklijke MARINE
Tegeltableau in het Marine-
instituut
PALESTINAKRUIS IN
DEN BOSCH
Het nieuwe winkelpand van CA, Brenninkmeyer te Heerlen'
NIEUWE AARDSCHOK IN
ASSAM
(Van onze correspondent.)
Zes jaar geleden, op 13 September 1944,
jpaakte de voorstad van Maastricht, Wijk,
het eerste kennis met de Amerikaanse
bedrijvers. Zij waren in ijltempo met hun
zware tanks uit de richting Verviers door
gestoten naar Nederland. Wel probeerden
twee Duitse tanks op het kruispunt Heer
nog de opmars tegen te houden, doch
deze Weerstand was spoedig gebroken en
zo werd Wijk in de namiddag van de 13e
September bevrijd.
De volgende dag staken de Amerika
nen in rubberbootjes de Maas over en
tonder enige tegenstand werd toen de
bevrijding van Maastricht voltooid,.
Dit feit heeft men elk jaar gevierd,
doch dit jaar heeft men deze viering uit
gebreid door er ook de dorpen Noorbeek,
Eijsden, Gronsveld en Amby i» te be
trekken.
Uit het stille Noorbeek vertrokken
gistermiddag om half vijf vier ruiters
met een brandende fakkel, symbool van
het bevrijdingsvuur, naar Eijsden, waar
de fakkel door burgemeester Nahon werd
overgedragen aan zijn ambtgenoot Duy-
sens. Deze overhandigde op zijn beurt de
fakkel aan de leider van een groep van
vijftien ruiter, die haar vervolgens naar
Gronsveld droegen. Hier stond burge
meester Smeets met zijn ruiters klaar om
de fakkel in ontvangst te nemen en toen
ging het in galop naar Wijk. Onderweg
sloot zich de rui terclub van Amby bij hen
aan.
Onderwijl gingen de Maastrichtenaren
de aloude bidweg van Maria, Sterre der
Zee, om God te danken, dat Hij de stad
voor verwoesting heeft willen sparen.
Tegen acht uur begon de Akerstraat te
Wijk zich te vullen met duizenden be
langstellenden, die getuigen wilden zijn
van het ontsteken van het bevrijdings
vuur ®en viertal muziekkorpsen zorgde
er voor, dat de stemming er in bleef.
Tegen half negen zwenkte de ruitergroep
met de brandende fakkel de Akerstraat
»n Burgemeester Smeets van Gronsveld
Overhandigde de fakkel hier aan burge
meester Michiels van Kessenich van
Maastricht, die daarna het vrijheidsvuur
ontstak.
Dit vrijheidsvuur met op de achter
grond de letters J en B, waarboven het
Nederlandse wapen, blijft hier branden
tot vanavond. Dan wordt het door athle-
ten naar het Maastrichtse Vrijthof ge
bracht.
Toen het vrijheidsvuur was ontstoken
klonk het Wilhelmus door de Akerstraat,
waarna Maastrichts burgemeester zijn
vreugde er over uitsprak, dat dit bevrij
dingsfeest kon worden gevierd in harmo
nische samenwerking met de dorpen van
Zuid-Limburg. Hierna trokken de mu
ziekkorpsen door Wijk, waar de hele
avond een gezellige feeststemming heerste
Vandaag is Maastricht aan de beurt.
Met tien tegen twee stemmen heeft de
Amerikaanse senaatscommissie voor de
strijdkrachten besloten in te gaan op
president Trumans verzoek om voor gene
raal Marshall een uitzondering te maken
op de wet, die het benoemen van oud
militairen tot minister van defensie bin
nen tien jaar na het verlaten van de
militaire dienst verbiedt.
De benoeming van Marshall tot Ameri-
kaans minister van defensie is ëundg
ontvangen door de delegaties van a
ministers-conferentie te New Y°rk' n_
meldt Reuters diplomatieke corresp
dent.
De gedelegeerden brengen j"
ring, dat Marshall als Amerikaans ar-
chef in de tweede wereldoorlog
de nadruk heeft gelegd op 8
van de strijd in Europa, ze»®, r se"
blikken, dat de openbare t rkst ,^e
Verenigde Staten zich ten uit
sprak voor concentratie v °gs-
inspanning in het Verre Oosten H.erbfl
kwam Marshall meer da ontliet
met generaal MacArtnur.
De gedelegeerdenverwachten, dat
Marshall er voor zal zorgen, dat de on
middellijke noodzakelijkheid om de tegen
slag in Korea te verhelpen geen on
gunstige invloed zal bebben op de -
veiliging van West-Europa alseen vitaal
bastion van de niet-commumstische
W Eveneens meent men, dat ,®,e"®raaI
Marshall, die na zijn m^e^he natio
nalistische China een zeeLP°orzaken ,?an
punt inneemt tegenover de oorzaken van
de communistische overwi g en de
ineenstorting van Kat Sjeks
regiem, de visie van Londen erParijs op
het probleem-Formosa zal kunnen be
grijpen.
Met het oog op de buitengewone be
lasting van de Westduitse begroting door
de tegenwoordige bezettingskosten, is
men in kringen der federale regering de
mening toegedaan, dat de geallieerden
zelf de kosten moeten dragen van de
extra divisies, die voor dè verdediging
van Europa naar Duitsland zullen worden
gezonden, zo meldt het Westduitse pers
bureau D.P.A.
De federale regering zou slechts dan in
kosten van deze troepen kunnen bij
dragen, als bij het geallieerde bestuur
evenredige bezuinigingen zouden worden
getroffen.
Ook wordt ernaar gestreefd, de te
vormen federale politiemacht te be
kostigen uit gelden, die op de bezettings
kosten worden bezuinigd. Men meent
hiertoe jn staat te zijn, doordat deze
politiemacht verschillende taken zal uit
voeren, die tot dusver voor het meren
deel tot de competentie van de bezettings-
autoriteiten behoorden.
Het is een stijlvolle viering geweest, waarmede de leden van de Algemene
Werkgeversvereniging gisteren in Amsterdam het zevende lustrum van hun
organisatie hebben herdacht. Eerst de H. Mis, welke de vertegenwoordiger
van Z. H. de Paus in ons land, Z. Exc. mgr. Paolo Giobbe opdroeg in de
intieme kerk van het Bagijnhof. En daaronder het warm gestemde woord
van pater dr. Cassianus Hentzen, de beproefde geestelijke adviseur van
vele jaren. Dan in de middag de feestviering in de grote aula van het
Indische Instituut, waar men als vertegenwoordiger van het Nederlandse
Episcopaat mgr. dr. J. Hanssen, de bisschop-coadjutor van Roermond, in
zijn midden mocht hebben. Op deze vergadering kwam wel recht duidelijk
naar voren, dat de A.K.W.V. niet een vereniging is, welke de opportunisti
sche belangen van een groep wil behartigen, maar dat bij haar het algemeen
belang voorop staat.
Dinsdagmorgen 12 September werd in
de kapel van het Moederhuis van de Zus
ters van O.L. Vrouw te Amersfoort door
rector dr. A. W. Hoegen het missiekruis
uitgereikt aan de eerw. Z. M. Rudolphia
(Ter Laare), Zr. Redempta Maria (Lob
bert), Zr. M. Placida (Huls). Zij zijn
vertrokken naar het missiegebied van de
Zusters van O.L. Vrouw op Oost-Java.
Daardoor kregen de woorden van mgr.
Hanssen, die namens onze Bisschoppen
gelukwensen kwam aanbieden, nog meer
relief. Deze felicitaties kwamen immers
van diegenen, die destijds hadden aange
drongen op een organisatie van de ka
tholieke werkgevers en het was voor de
jubilerende vereniging een voorrecht te
mogen vernemen, dat het werk in het
verleden goed is geweest en dat de plan
nen, zoals die vervat zijn in het Gedenk
boek, alle hoop voor de toekomst wek
ken.
Het sociaal zijn, aldus mgr. Hanssen, la
uiterst moeilijk voor de werkgevers. Dat
zij hun taak goed begrijpen, werd dui
delijk gedemonsteerd door het zich en
bloc achter de PBO stellen. Met deze
daad hebben zij een voorbeeld gesteld
aan hun niet-katholieke collega's. Het is
nu zo gesteld, dat de zes katholieke
standsorganisaties klaar staan om door
een katholieke levensbeschouwing vorm
te geven aan het leven. Zij doen wat de
gerechtigheid en de liefde van hen vra
gen. Daardoor zal het misschien moge
lijk zijn, dat een klein land als Neder
land groot zal worden, door het conti
nueren van de grootste traditie, die het
heeft in de wereld van het recht, mis
schien wordt in Nederland een juiste
vormgeving gevonden voor het sociaal
recht.
Jnterieur van het C. A.-gebouw te Maastricht.
Clemens en AM"»* Brenninkmeyer, die
samen In ló« IB 8neek een winkel be"
gonnen, zullen no°'t vermoed hebben,
dat hun «aak *°'n 8eweldlge vlucht sou
nemen. Dat was trouwens destjjd j niet
voorzien, want het heeft ongeveer
Amerika te gaan beproeven. Deze poging
is met succes bekroond, want nadat zij
zich in 1948 te New York—Brooklyn had
gevestigd, heeft zij dezer dagen een zaak
geopend op de Fifth Avenue, het centrum
van deze wereldstad,
Op de Coolsingel te Rotterdam (naast
ste verlichtingsapparaten aangebracht. De
verkoopruimte is daar wat ruimer dan
in het pand aan de Grote Staat te Maas
tricht, waarover C. A. pas op 1 Juli
j.l. de beschikking heeft gekregen en dat
met bekwame spoed en lofwaardige me
dewerking van diverse instanties in de
krappe tijd van 50 werkdagen werd ver
bouwd. Het z.g. „open shop-front" werd
hier radicaler toegepast dan in enige an
dere zaak van de firma tot nog toe ge
schied is, door welk systeem een ruime
doorkijk tot achter in de winkel werd
verkregen. Er bevindt zich geen tocht-
portaal in. Op kille dagen wordt de om
geving van de ingang verwarmd door een
gasapparatuur, welke in de zoldering is
aangebracht. Deze vinding vormt de
voornaarpste noviteit.
De lustrumvergadering van de Alg. Kath. Werkgeversvereniging in het
Indische Instituut te Amsterdam. Op de eerste rij v.Ln.r. staatssecretaris
mr. W. v. d. Grinten, mgr. Hanssen, weth. Van Wijck, staatssecretaris dr.
A. van Rhijn, pater Laurop S.J. Belgiëen mr. dr. L. Re gout.
YOOr7.iL"' "v* ««scvccr up uc vuurouigcr
.rils laar geduurd alvorens in I.eeuwar- j de Beurs) werd deze week de eerste paai
Wanneer de firma in 1893 een pand op bardement van Mei 1940 werden verwoest,
de Nieuwendijk te Amsterdam betrekt,
eaat haar ontwikkeling met snelle spron-
e „-„i,. na de hoofdstad volgen Den
gen vooruit najie^iden en utrecht. In
Haag, KOre™„ orden winkelbedrijven
de jaren twint'« ^NUmegen, Zwolle
in Haarlem, Arnhem, N, Twenthe stoot
en Enschedé gevestigd. W®™» ndhoven
C. en A. door naaC Den Bosch en
volgt in 1930, Y?5??ÖOPDstad: Tilburg.
Rotterdam,
woraen w
ihem, Nijmege
waar in 1933 een zaak geopend W
Inmiddels had de firma zich re™s3ti*d:
™ime tijd in het buitenland gev
eerst te Berlijn, dat in 1912 steden
werd; later ook in anderei grot®Mrtjwn
van Duitsland zoals Hamburg,
Keulen en Dusseldorp. Tien 3aar 1 k
in 1922 - werd te Londen de eerste zaak
geopend, waarna winkelbedrijven
verpool, Manchester en Birmingham v s
den. Na de oorlog is de directie de
lantische Oceaan overgestoken om naar
kansen in de Verenigde Staten van
Vrijdagmiddag a,s. vertrekken uit Am
sterdam met het s.s. „Tabinta" enkele
detachementen van de Koninklijke Ma
rine en van de Mariniers naar het Verre
Oosten. Deze eenheden zullen de op
Nieuw-Guinea gelegerde eenheden van
de K. L. gaan aflossen.
De heer C. Chancellor, alg. directeur
van Reuter, is benoemd tot officier in de
orde van Oranje Nassau wegens dien
sten door hem in de oorlog aan ons land
bewezen.
zal vervangen. In Eindhoven zullen de
Plannen voor de nieuwe zaak eveneens
verwerkelijkt worden en wel zeer bin
nenkort. Morgen is het weer een grote
dag voor de firma Brenninkmeyer: dan
vestigt zij zich op Limburgse bodem en
wel in Maastricht en Heerlen.
Te Heerlen betrekt zij een kapitaal
dat in de tijd van 7 maanden ge-
van werd op een stuk grond, dat zij
tige 7a ?emeente heeft gekocht. De prach-
modcl betekent een aanwinst voor het
nm vSS winkelcentrum, dat zi-L rond
om het
heeft t"„ -nieuwe Raadhuis gegroepeerd
de etalages zijn de allermodern-
De suikerbakker^ van de heer W. van
H. aan de Zuiddijk te Zaandam is gister
avond in vlammen opgegaan. Ongeveer
een half uur nadat de heer H. de fabriek
verlaten had, ontdekte de eigenaar van
het pand, de heer B. de brand. Daar
Als typerend voor üeze doelstelling
mag men wel beschouwen, dat niet al
leen de KAB maar ook de beide andere
vakcentrales afgevaardigden hadden ge
zonden naar deze bijeenkomst.
De verhoudingen binnen het bedrijf en
de onderneming zijn tegenwoordig zoda
nig, dat de katholieke werkgevers en
werknemers, ieder in hun eigen organi
satie, de katholieke maatschappijleer in
practijk brengen en daardoor in het ka
tholicisme een gemeenschappelijke ba
sis hebben, die 'n begrip voor beider stand
punt waarborgt. Het is dan ook de ver
dienste van de 35-jarige AKWV dat zij
Deze woorden namens het doorluchtig
Episcopaat gesproken, vonden een warme
weerklank bij de vertegenwoordiger van
de Nederlandse regering De Staatssecre
taris van* Economische Zaken, mr. W. v.
a Grinten, stelde ook als eeji taak voor
de toekomst: de verhouding van de ar
beid binnen het bedrijf en de onderne
ming juist te bepalen. Hier ligt voor de
iv6rk§evfir een opdracht. Daarnaast zal
hij mede moeten werken om de produc
tie op te voeren, de industrialisatie te be
vorderen en de betalingsbalans, ondanks
de zware defensieuitgaven, sluitend te
maken.
Deze twee hoge vertegenwoordigers
hebben door hun waarderende woorden
luister bijgezet bij de lustrumviering.
Naast hen waren aanwezig vertegenwoor
digers van de Stichting van den Arbeid,
bestuurders van zusterorganisaties en de
Staatssecretaris van Sociale Zaken.
Nadat de voorzitter, de heer L. van
Heijst, de hoge gasten had verwelkomd
en dé secretaris telegrammen, die ver
zonden werden aan H.M. de Koningin,
Z.H. de Paus en het Hoogwaardig Epis
copaat, had voorgelezen, sprak prof. dr.
F. J. H. M, van de Ven, hoogleraaf aan
de Kath. Economische Hogeschool te Til
burg, een doorwrochte rede uit, die
hij "noemde „Bezinning op de heden
daagse sociale politiek'.
„Gebrek aan eenheid bedreigt nog
steeds onze sociale politiek en de inner
lijke kracht van ons land. Maar het is
niet zonder meer een roep om eensge
zindheid, die baten zal. Er moet meer in-
inzake sociale wenselijkheden en moge
lijkheden." Aldus concludeerde spreker.
Een halve eeuw geleden was de sociale
politiek nog een omstreden begrip. Thans
echter niet meer. De arbeiders, de werkge
vers, de openbare opinie zijn gewonnen
voor de ideeën, die de sociale politiek in
houd hebben gegeven. Wij schijnen in
onze dagen de oogsttijd der sociale poli
tiek te beleven. Niet alleen de werknemers
en hun machtig uitgegroeide organisa
ties, ook de werkgevers met hun organi
saties nemen hun plaats in bij de maaiers
op de velden. En behalve de maatschap
pelijke groepen heeft ook de staatorganisa-
tie aanvankelijke terughoudendheid reeds
sedert geruime tijd afgelegd. De moderne
staat gaat zelfs vóór in het treffen van
velerlei sociale maatregelen.
Men mag dus zeggen dat het volop
oogsttijd is.
Het algemeen menselijke welzijn, dat
g-lcgon is in het persoonlijke en inner
lijke" geluksdoel van de mens is de alles
beheersende norm voor alle instanties, die
in de sociale politiek een rol vervullen.
De A K.V.W. verdient op dit punt grote
lof. Twijfel bestaat echter of bij het sa
mentreffen van verschillende organisaties
de objectiviteit in alle gevallen voldoende
is gewaarborgd. De wijze, waarop dit sa
mentreffen geschiedt, is juist voor de so
ciale politiek van de meest vitale bete
kenis Indien de standpunten van de af
zonderlijke partijen bij voorbaat zijn
vastgelegd en misschien zelfs gepubliceerd,
zodat men zich tegenover eigen achter
ban en publieke opinie er aan gebonden
acht, dan is er niet veel plaats meer
voor een ruim overleg, waarbij men el
kander zoekt te overtuigen van zijn ob
jectief verantwoorde inzichten in hetgeen
het wezenlijk algemeen welzijn in de ge
geven omstandigheden vergt.
Bezinning op de hedendaagse sociale
politiek houdt mede in: bezinning op de
vormen, waarin de sociale politiek zal
worden gevoerd. De wet op de bedrijfs
organisatie heeft in het hoogste orgaan
van het publiekrechtelijk georganiseerde
bedrijfsleven een voor de huidige stand
van de ontwikkeling gewenste vorm dui
delijk getekend. Het zogenaamde „derde"
element in dit de regering voorlichtende
orgaan is niet bedoeld als een regerings
vertegenwoordiging, maar als een ob-
jec'.ief deskurtdigheidselement, hetwelk
op dit niveau niet kan worden gemist
Maar het papier, ook van het Staatsblad,
is geduldig; er schijnen op het punt van
de noodzakelijkheid van dit element bij
het overleg over belangrijke sociaal-eco
nomische vraagstukken nog altijd mis
verstanden te bestaan, die toch eigenlijk
een beetje uit de tijd zijn. Bezinning ook
op de vormen is nodig; want wij en
nu, zo besloot spr., bedoel ik met name
de sociale organisaties moeten ons
ernstig hoeden voor een terugval in
vroegere machtsmethoden en zelfs voor
het behoud van een compromissenpoli
tiek, waaraan alle waarachtigheid ont
breekt.
Na deze rede werden enkele geluk
wensen overgebracht, waarvan wij reeds
hierboven melding maakten.
De vertegenwoordiger van de Union
Internationale des Associations Patrona-
Ies Catholiques sprak nog woorden van
lof, die aan de bijeenkomst een interna
tionaal cachet gaven.
Nadat de voorzitter zijn dank had be-
geen barrières heeft opgericht, welke j 2icht komen in de eisen van het algemeen j tuigd aan alle sprekers, werd de «rga-
voor de arbeidersbeweging onoverkome- j menselijke welzijn, meer begrip ook voordermg gesloten en de viering vooitgezet,
lijk z«n. Integendeel. de taak van het wetenschappelyk oordeel in een luchtiger toon, m het I.C.C.
alleen de voorgevel van 3Jf*"J^aa °Pg» gruu[ ueel ull uaL
trokken en de zij- en acnterwanden uit zwarte markt" afkomstig zijn, nadat wel
(Van onze Brusselse correspondent)
Het laatste nieuws op het gebied der
hamsterwoede in België is, dat
's werelds meest beruchte smokkelaars-
straat uit de oorlog, de fameuze Rue
des Radis uit de Brusselse Marollen.
weer actief is.
Jarenlang heeft men daar een gou
den, neen, wij zouden eigenlijk moeten
zeggen: een diamanten, tijd gekend. Dat
duurde tot einde 1945. Daarna is aan
die welvaart met het geleidelijk ver
dwijnen der „zwarte markt" een einde
gekomen. Men dacht: voor goed. Doch
dat schijnt een verkeerde opinie te zijn
geweest, want het Radijzenstraatje doet
opnieuw van zich spreken.
Niet zonder reden veronderstelt men,
dat de alarmerende berichten over te
kort aan dit en gebrek aan dat, voor een
groot deel uit dat hoofdkwartier van de
hout samengesteld waren, brandde het
pand weldra als een fakkel. Een grote
voorraad goederen, die voor St. Nicolaas
waren ngeslagen, ging verloren. Ook een
compressor werd een prooi der vlammen.
Verzekering dekt de schade. Het wordt
niet uitgesloten geacht dat broeiing de
brand tengevolge heeft gehad.
De winkelierster zette een medelijdend
gezicht.
„Ik kan U geen pak, maar nog wel
één doos jé stekskes verkopen".
Een geheimzinnig gebaar achter de
toonbank: „Hier zie, 't is twee francs
Een fancyprys, maar wat doet een roker
zonder lucifers?
In gelegenheden waar vroeger étui's
lucifers als reclame op de tafels lagen,
moet daar nu voor betaald worden.
De roker probeerde het ook nog even in
een grootwarenhuis. Negatief resultaat.
Toen hij daar terloops een oma zes paar
pantoffels van dezelfde maat zag kopen,
vroeg hij zich af, voor welke pantoffel
held die wel mochten zijn?
Tenslotte belandde onze kennis In het
Radijzenstraatje. Hoe had hij daar niet
eerder aan gedacht? Daar kon hij zo veel
lucifers bekomen als hij wilde, niet in
pakken noch in doosjes, maar per stuk,
voor de „spotprijs" van vier honderd vijf
tig francs per duizend „stekskes"! En
men heeft hem niet eens verplicht er nog
enkele dozijnen broeksknopen of wat ver
sleten fietsbanden bij te kopen!
Dank zij Korea, floreert in België
de „zwarte markt" weer volop. En zullen
binnenkort de zwarte handelaren, wie ze
ook zijn, weer nieuwe Amerikaanse luxe
autos kunnen bestellen
In de hal van het Kon. Marine-instituut
te DenHelder is vandaag een tegelpaneei
onthuld als blijvende herinnering aan
hetgeen de Marine voor ons vaderland
heeft gedaan in de oorlog. Dit tegel
tableau, aangeboden door de Kon. Ned.
Ver. „Onze Vloot", is ontworpen en uit
gevoerd door de Haagse kunstschilder en
glazenier Alex Asperslagh.
Het geheel is vervaardigd uit marmorite
glastegels, waarop de voorstelling is ge
schilderd en gebrand In oker-, bruin: en
hlanwkleurige grisaille- en emaille-
veX Het tableau stelt voor de Neder
landse Leeuw, zich Yerdedigend tegen
een drieknnoige adelsar, Duitsland, Itahe
en Japan j* okerkleurige strijdende
leeuw en adelaar zij» geplaatst tegen een
fond van bruin en blauw, waarop is weer
gegeven Hr Ms kruiser „De zeven pro
vinciën" met vurend geschut m volle zee.
In de bewogen lucht zijn geschilderd de
woorden: „Nederland dankt zijn Konink
lijke Marine 1940—1945".
Op zijn tocht door de wereld, is het
palestinakruis Woensdagavond in Den
Bosch aangekomen en in plechtige pro
cessie onder de koepel der St. Janskerk
neergeteld- un-der de vele aanwezigen
waren 0-®. de bisschop van het Bossche
diocees en de Commissa
ris der Koninf»n tn Noord-Brabant, dr.
Qu2y*
Vrijdag wordt het Kruis naar Nijme
gen overgebracht' de H. Landstichting
fa' Zaterdag worde» «e"
houden en Zondag zal het op de Golgo-
thaberg aldaar worden opgericht. In de
morgen van deze da« zal dejPauselijke
Internuntius mgr- ®en Pon
tificale Hoogmis de k«rk
op de H LarwatiohUhk-
te verstaan de heren en dames „smokke-
leirs", zoals de Brusselaar die lui noemt,
samen met hun handlangers eerst respec
tabele hoeveelheden artikelen hebben in
geslagen. Dit natuurlijk met de „philan-
tropische" bedoeling eerst oompje en
dan oompjes kinderen er „zuute bene-
fieskes" uit te slaan.
De schuld van de zogenaamde schaarste
aan en prijsstijging van alles wordt door
de geïnteresseerde pamekzaaiers aan
Korea en aan de staking 'n de Antwerpse
haven toegeschreven. Men zou werkelijk,
als men niet beter wist, gaan denken, dat
België tot nog toe alles wat het nodig
I had, regelrecht uit Korea heeft geïmpor
teerd. Èn indien het mede door de schuld
der havenstaking zou zijn. dat-o-r. de prijs
der eieren hier plotseling is verdubbeld,
zal dat wel zijn. omdat de zestien millioen
Belgische kippen zoveel verdriet hebben
om de twee milliard francs die het land
door deze staking heeft verloren, dat zij
van smart vergeten haar eieren te depo
neren. Want het zou snode laster zijn,
niet waar, de brave boeren van die prijs
stijging te beschuJdigen
Het koddigste geval in dit hamsterspei
-blijft nog altijd dat van de lucifers, wer-
i kelijk het enige product waar - hier
.nooit, zelfs niet in de moeilijkste perioden
van de oorlog gebrek aan is geweest.
Een vriend in lucifersnood is er dezer
dagen-op uitgetrokken om wat van die
dingen te bemachtigen.
In zijn tabakswinkel had men nèt het
laatste doosje lucifers verkocht. „Kom
i volgende week eens terug' Men kent die
truc. Inmiddels zullen de prijzen der
iucifersreserve van de brave winkelier
nog oplopen
Het dan maar in een kruidenierswinkel
geprobeerd. Een groep kakelende dames
was er druk bezig haar hamster-inkopen
te doen.
„Geef mij een dozijn dweilen", zei ene
uit de hoop.
„De laatste nèt verkocht antwoordde
de winkelierster. „Misschien heb ik er
nieuwe volgende week", i" een flits van
haar verbeelding, zag zij de honderd
dweilen, die in haar kelder op hausse lig
gen te wachten.
Een andere dame ontdekte ergens
schoensmeer, hier ook «blink" geheten.
„Geef mij tien dozen blink De winke
lierster werd kwaad op zich zelf, omdat
zij die blink daar zo maar voor iedereen
zichtbaar had laten staan. En het was met
een zure glimlach, dat zij zejde: „Hier zie,
madammeke, maar 't zijn de laatste,
zulle".
,,'t Is spijtig", Jerimieerde een andere
koopster, want ik- had graag ook, enkele
doosjes gewild. Ik zal volgende week eens
terugkomen".
„En wat belieft mijnheer?"
„Een pak „stekskes" madame".
Een algemene schaterlach sloeg door de
winkel.
Neen maar, waar komt die vandaan?
Stekskes! Gij kunt gemakkelijker een
kilo radium vinden, of een getemde py
thon, dan gtekske*!"
Van onze speciale correspondent)
Dezer dagen werd in een der gebouwen, juist voor Bernini's kolonnade van
de St. Pieterskerk te Rome, de internationale tentoonstelling van gewijde
kunst geopend. Een ieder die bedenkt dat deze expositie in bet kader van
de H. Jaar-viering is opgezet en dus voor de honderdduizenden pelgrims
uit alle landen van de wereld bad behoren toegankelijk te zijn, zal baar
enigszins als mosterd na de maaltijd moeten beschouwen, maar daar
tegenover staat dat de inzendingen van de meeste landen zo zeer beneden
alle redelijke verwachtingen gingen, dat de betekenis dezer expositie voor
namelijk beperkt blijft tot een waarschuwing tegen gemis aan waarachtige
religieuze bezieling en wellicht ook artistieke tekorten.
Dat het gebrek aan een godsdienstige
sensus gevoeld wordt blijkt byvoorbeeld
zeer duidelijk uit het feit dat een artis
tiek toch belangrijk land. als Frankrijk
slechts een inzending kon opbrengen die
voor het merendeel is samengesteld uit
naar onze opvatting zelfs verouderde
bazar-artikelen, die blijkens het verguld
sel, de zoetelijke kleuren en conventionele
vormen het product zijn van een gedesin
teresseerd vasthouden aan het verleden,
al zijn er enkele stukken, die in de oude
zakken toch wel wat nieuwe wijn van een
gedurfder psychologisch inzicht brengen.
Sommige schilderijen zoals de Aanbid
ding van het Kerstkind door Odette Bour-
gain steken ver boven het Franse ge
middelde uit door oorspronkelijke opzet
en kleurenkeuze terwijl enkele tapijten,
waaronder Robert de Chaumuni's „Mag
nificat", de ivoren toren vormen die ge
bouwd 's op Frankrijks.beste verftradities.
De huidige Franse kerkenbouw staat on
getwijfeld boven de kritiek van de Ne
derlander die thuis nog niet veel meer
ziet ontstaan dan variaties op een oud
thema.
Ook in Spanje blijken de beeldende
kunsten en de architectuur op gewijd
terrein door niet voldoende bespiegeling
te worden gedragen om zich los te. wer
ken van de kleur- en vormenspraak van
de vroegere generaties. Zelfs de rijke
plastiras-gevels, die gen hoogtepunt in
de renaissance hebben gevormd, worden
nog bloedeloos geïmiteerd.
Om ons met het uitzicht op de Sint
Pieter en de Heilig Jaar-aflaat niet aan
religieus en cultuur-pessimisme over te
geven, dat de mogelijkheid van een een
zijdige keuze uit de diverse landen ver
waarloost, willen we stilzwijgend voor
bijgaan aan de Óostenrijkse zaal, de bar
baars-pompeuze Duitse afdeling en het
al te beflijke plaatjeswerk van Zwitser
land.
Latijns Amerika brengt een eerste
symptoom van artistieke zelfstandigheid
in het Jeanne d'Arc-beeld van Sylvia
d'Aoust, terwijl de Belgische inzending
door Albert Servacs en as 1 ngers van
Felix Timmermans g .maakt schijnt. Tus
sen alle flamanderie echter trekken een
piëta van George Minne en Oscar de
Clerck's „Ecce Homo" veel aandacht. Wat
Polen inzond had veelal vagelijk de geur
maar niet volledig de kwaliteiten van dr
Poolse volkskunst, die verleden jaar in
Amsterdam ieders verwondering gaande
maakte.
De lichtzijde van de expositie wordt
vrijwel geheel gevormd door de afdeling
Nederland en Italië en het merkwaardi
ge is dat de inzending van ons land zijn
betekenis ontleent aan de zelfstandige
oorspronkelijkheid, die zich noodzake
lijkerwijs na de katholieke emancipatie
ontwikkelde, terwijl de Italianen blijven
putten uit een traditioneel arsenaal, dat
niets aan levenverwekkende kracht
schijnt te hebben ingeboet.
Al worden de vormen in de schilder
kunst soms wat vereenvoudigd, de diepte
en kleurengloed zijn sprekend als van
ouds, de techniek blijft op hoog peil maar
wars van elk geëpateer volkomen dienst
baar aan de vrome uitbeelding.
Wy hadden het geluk langs de Italiaan
se werken vergezeld te worden door een
jonge Italiaanse arbeider en zijn stilstaan
bij elk beeld, zijn trekken aan onze mouw
telkens wanneer wij in de buurt van een
doek in grote stijl waren, bracht ons weer
eens weder tot de overtuiging, dat het
geloof en de kunstzin van de doorsnee-
Italiaan de voedingsbodem zijn waarop de
religieuze kunst van het Apenijnen-land
nog steeds met -onverminderde kracht
bloeit.
De Nederlandse inzendingen zijn in het
algemeen hautainer, en minder direct van
zegging dan de Italiaanse, maar geache
veerd, doordacht en oorspronllelijk. Voor
de zoveelste maal bewonderden wy Marl
Andriessens' St. Jan de Doper, de Piëta
van Albert Termote, werk van Nico Wit-
teman, Nienaber van Eysden, Cuno van
der Steene. Hubert Levigne, de Gebrs.
Brom en vele andere prominenten. Dat
onze trots hier in Home werd gaande ge
maakt door verschillende stukken, die ons
in Amsterdam op de tentoonstelling „Pro
Arte Christiana" teleur stelden is enerzijds
verheugend, maar wellicht voor het peil
der gewijde kunst in minstens twintig der
overige deelnemende landen verontrus
tend.
.,Rosa mystica' een monstrans in
goud en verguld zilver van Jan
Hendrik Brom op de tentoonstelling
van gewijde kunst te Rome.
Enige gemeenten hebben destijds het
voornemen gehad, op de lagere school
het Esperanto te doen onderwijzen. Toen
in 1948 de Lager Ondervvyswet gewijzigd
werd, was minister Gielen de mening
toegedaan, dat door de nieuwe artikelen
de mogelijkheid voor het Esperanto-
onderwys open stond. Later heeft echter
de onderwijsraad overwegende bezwaren
tegen deze interpretatie gemaakt.
Wy vernemen thans, dat bij de rege
ring het voornemen bestaat, deze redac
ties duidelijker te stellen bij de eerstvol
gende wyziging der lager-onderwijswet,
zodat de mogelijkheid tot toelating van
het F,speranto-onderwijs boven twijfel
verheven komt te staan.
De Indiase provincie Assam, die op 13
Augustus werd geteisterd d'-o> een der
ernstigste aardbevingen sindi nensen-
heugenis, werd Woensdag opniet-w ge
troffen door aardschokken, die veel
korter duurden, doch sterker waren dan
de vorige.
De beving ging gepaard met geluiden
als kanonschoten. Zij duurde ande. halve
minuut.
Een kerk te D broegarh, die vorige
maand werd beschadigd, stortte thans als
een kaartenhuis in.
