Mac Arthur: „Strijd is vóór de
winter afgelopen"
Meer landingen aan beide kusten
m
Pater L. van de Vrande M.S.C.
kent zijn jongens
Aanpassing van religieuze orden
Het tekort aan kerken in het
Bisdom Haarlem
Tienjarenplan ter be
strijding van kerken-
nood in ons Bisdom
ft4 ™"'e VMo'« S:
Bisschop ontwierp tienjarenplan ter
bestrijding
Zaterdag 16 September 1950
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
Technische marine-
dienstplichtigen
Langer in dienst?
De Britse extra-divisie
SMUTS BEURAVEN
Nog geen „5 pet." in
bakkersbedrijf
Interview met Korea-aalmoezenier
Omvang van het euvel
Zaak Bertha Hertogh
komt 20 Nov. voor
De Raptim heeft druk
werk
WEERBERICHT
Het getij keert in de Koreaanse oorlog! Na een periode van steeds
maar terugtrekken der geallieerde strijdkrachten, dikwijls met felle
strijd gepaard gaande, zijn de gisteren bij Intsjon aan land gegane
troepen snel doorgestoten, namen de stad in en rukten op naar
het op 35 km. afstand gelegen Seoel, het centrum van de Noord-
koreaanse bevoorrading. Na de mariniers, die op een voortreffelijke
wijze deze uiterst moeilijke landing bij hoge zee hebben uitgevoerd,
volgde het 10de Amerikaanse legercorps. In totaal zijn meer dan
40.000 man nabij Intsjon aan land gegaan. Vanmorgen vroeg stonden
de strijdkrachten van de V. N. op slechts twee km. afstand van
Seoel, de vroegere hoofdstad van Zuid-Korea. Enkele uren later be
reikten spitsen van de verenigde legers de buitenwijken van de stad,
gevolgd door de hoofdmacht. Verwacht wordt, dat de V.N.-troepen
het centrum van de stad in de loop van vandaag zullen bezetten.
Volgens een bericht van Radio New-York zou ook over land een
sterke geallieerde strijdmacht oprukken naar Seoel om aansluiting
met de te Intsjon gelande strijdkrachten tot stand te brengen.
TOT NU TOE GERINGE
GEALLIEERDE VERLIEZEN
mom
Unieke kans
- Jongdok heroverd
De Engelse vlieger-officier A. Sale
heeft in zijn vrije tijd een robot
gebouwd, die hij in geval van oorlog,
naar het front wil sturen. De robot,
die Sale „George" heeft gedoopt, kan
lopen, het hoofd bewegen, zitten en
in de toekomst ook praten. Dit alles
gebeurt door, middel van een
ipparaatje met morse-sleutel, dat
Sale bedient.
PRINS BIJ SLOTDINER
JAARBEURS
Dispensatie gevraagd
TWEE NED. OMROEPERS
VOOR CANADA
VIJF JAAR LEIDSMAN VAN
NEDERLANDSE SOLDAAT
Geen hokjesgeest
En daarna?
AAN MODERNE EISEN
gehele
Su
aan
Naar een gedeeltelijke
oplossing
Financiering van de bouw
In één week werden 91 missio
narissen vervoerd
De verwachting, geldig van heden- tot morgen
avond luidt:
Krachtige, langs de kust tot hard of storm
achtig toenemende Zuidelijke wind, later rui
mend naar Zuid-West. Over het algemeen veel
bewolking met morgen tijdelijk enige regen.
Weinig verandering van temperatuur.
Zondag 17 September: Zon op 6.17 uur onder
18.52 uur; maan op 13.49 uur, onder 20.44 uur.
Maandag 18 September: Zon op 6.18 uur, onder
18.49 uur: maan op 15.11 uur, onder 21.31 uur.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
V.N.-troepen trekken Seoel (gevallen op
27 Juni) weer binnen
Aan de landingen bij Intsjon is
door 262 schepen deelgenomen o.m door
194 Amerikaanse, 12 Britse drie Cana
dese, twee Australische en twee Nieuw-
Zeelandse schepen, éen Frans schip, 32
sehepen, die door Amerika aan Japan zpn
verpacht en de rest Zuidkoreaanse sche
pen. Aanvankelijk werd bericht, dat ook
de Nederlandse torpedobootjager „Evert*-
NOORO
•RÜNCJANG
8en" bil de landingen in actie was geweest
doch volgens een Reuterbericht uit Tnkin
is dit niet juist en is de „Evertsen^™
ogenblik in reparatie P het
De verliezen bi] de operatie 2yn
nog toe zeer gering geweest. Van de
and werden enkele honderden gedood of
^Ueneraaf Mac Arthur heeft de Operatie
van de Mariniers geprezen als „de schit-
terendste landing ooit verrichte
Het Franse persbureau A.F.P. meent
Electromonteurs, vuurleidingsmonteurs,
radio-radarmonteurs en stokers, behoren
de tot bet dienstplichtige personeel dei
Kon. Marine, dat is opgekomen in het
eerste kwartaal van 1949 zullen, voor zo
ver zij niet behoren tot de lichting 1944,
na hun eerste oefening van 21 maanden,
indien dit noodzakelijk blijkt, nog ten
hoogste drie maanden langer, echter uiter
lijk tot begin Januari 1951, in werkelijke
dienst worden gehouden. Aldus wordt
door het ministerie van Marine medege
deeld.
De Britse divisie, die ter versterking
van het bezettingsleger naar West-Duits-
land zal worden gezonden, bestaat in de
11e tankdivisie, welke bij de bevrijding
van Nederland in de Peel gevochten
heeft.
In de bekendmaking van het Britse
bezettingsleger werd geen datum gege
ven, wanneer de divisie zal aankomen.
Ook bij de Britse officieren waren hier
over geen inlichtingen te verkrijgen.
te weten, dat een, deel van de Noord-
mkefrnuSteifttriJdkrachten van he* ZuMe-
lijk Iront is teruggetrokken om het vitale
kn°?PP"nt Seoel te verdedigen. Waar-
®ehi,]nlijk. zullen de 8ste en 9de en de
14de divisie, die tot dusver in reserve
waren gehouden, met de verdediging van
Seoel worden belast.
Toegesnelde Noordelijke versterkingen,
die pogen de opmars te stuiten, zfln
zwaar door bommenwerpers en jagers
aangevallen.
De generale staf heeft bevestigd, dat het
vliegveld Kimpo, 15 km. van Seoel, in
handen der V.N. is en dat jachtvliegtuigen
der V.N. reeds van hier uit opereren.
Aan de operaties tegen Seoel wordt deel
genomen door Amerikaanse tanks van het
type „Generaal Patton". Toen de V.N.-
troepen op 27 Juni de Zuidkoreaanse
hoofdstad moesten verlaten, beschikten
zij in dit gebied over geen enkele tank.
Tot dusver heeft de communistische
radio-Pjongjang met geen woord gerept
over de ontscheping te Intsjon en de ge
allieerde opmars naar Seoel.
Generaal Mac Arthur heeft bij de in
structies aan zijn stafofficieren meege
deeld, dat hij door deze poging om het
zenuwknooppunt van de Noordkoreaanse
verbindingslijnen, Intsjon—Seoel, te be
zetten de Noordkoreaanse legers in het
Zuiden snel wil verlammen, om een
wintercampagne te vermijden.
Generaal Mac Arthur zeide voorts, dat
deze situatie, waarin alle verbindings
linies van de tegenstander door een nauw
kanaal lopen, een unieke gelegenheid
biedt om de levensader van de reusach
tige Noordkoreaanse strijdmacht in het
Zuiden af te snijden. Negentig percent
van tie Noordelijke troepen staat aan het
fr°nt in het uiterste Zuiden. „Er zijn wei
r's parallellen in de geschiedenis, waar
ui,<le tegenstander zijn arm zo ver heeft
"gestoken. Wij zullen die arm afzagen",
q®1 Mac Arthur,
ber neraaI-majoor Almond, de bevelheb-
noemdean hct nieuwe bruggenhoofd
generaal "V' ket »aambeeld, waartegen
verplette alkcr de Noordkoreanen zal
dat de inCnDe generaal voorspelde
snel ïai ®er,storting van de vijand zeer
al plaats vinden.
hebben de strijdkachten der V. N. een
otfensief ingezet nabij Waegwan, om te
pogen de rode linies ten Noord-Westen
van Taegoe te doorbreken. Samengetrok
ken Amerikaanse artillerie opende het
vuur op een Noordkoreaanse divisie, ter
wijl een tankconcentratie gereed stond
om een doorstoot in de richting van
Waegwan te beginnen.
De luchtmacht kon, gezien het slechte
weer geen steun aan deze operatie ver
lenen. Een uur na het begin van het of
fensief meldde de Zuidkoreaanse eerste
divisie goede voortgang in de richting
Taboedong, ongeveer 25 km. van Taegoe.
Volgens A.F.P. is langs het gehele front
van Taegoe tot het uiterste Zuiden thans
een offensief gaande. Ten Westen van
Masam is de Amerikaanse 25ste divisie na
een zware artillerie- en luchtaanval tot
de aanval overgegaan. Oe Noordelijken
verdedigen zich hardnekkig in het gebied
van de samenvloeiing van de Nam en de
Naktong.
Ook op <je
uitgevoerd m stkus' werden landingen
Jongdok, 40
Men
Onder belangstelling van duizenden
heeft Vrijdag te Pretoria de begrafenis
plechtigheid met militaire eer van de
Zuid-Afrikaanse veldmaarschalk Jan
Smuts plaats gehad. De rouwdienst werd
gehouden in de „Groote Kerk", de moe
derkerk van de Nederlands Hervormde
Kerk van Transvaal.
De straten, waardoor de begrafenisstoet
trok, waren gevuld met mannen, die
blootshoofd stonden, en wenende vrou
wen. Onder de vele bloemen, die in de
Chapelle ardente, waar het stoffelijk over
schot lag opgebaard, waren neergelegd
was een krans van Koningin Juliana en
Prins Bernhard, die Donderdagavond per
vliegtuig uit Nederland was gekomen.
Mevrouw Smuts, die 79 jaar is, luisterde
naar de radio-uitzending van de dienst.
Al haar kinderen en zes van haar vijf en
twintig kleinkinderen waren in de kerk
aanwezig.
De voorganger, ds J. Reyneke, noemde
Smuts' dood „de stem van God, die Zuid-
Afrika oproept om een einde te maken
aan de verslechtering van de betrekkin
gen tussen zijn bewoners van verschil
lend ras. De betrekking tussen de Afri-
kaanders cn de Engelssprekende bevol
king wordt slechter, de verhouding tussen
zwart en blank steeds bitterder", aldus de
Reyneke. „Gods stem roept. Zullen wij
antwoorden?" Reverend J- B. Webb, pre
sident van de Methodistische Kerk van
Zuid-Afrika bevestigde in grote trekken,
Engels sprekend, de woorden van zijn
voorganger.
Onder het lied „Leid vriendelijk licht"
werd de kist naar buiten gedragen. Acht
generaals fungeerden als slippendragers,
onder meer de Zuidafrikaanse stafchef,
C L. de Wet du Toit en de voormalige
stafchefs Sir Pierre van Rijneveld, L.
Beyers en George Brink. Buiten presen
teerde een escorte het geweer terwijl de
kist oP een af:tuit werd geplaatst. Op de
kist, die bedekt was met de vlag van de
Unie, lag een krans van Kaapse Heide met
een groen-en-goud lint waarop mevrouw
Smuts had laten schrijven „Tot siens
pappa" benevens de attributen van een
Britse veldmaarschalk, zoals zwaard, staf.
muts en gordel. De stoet die drie km. lang
was, werd voorafgegaan door 24 pantser
wagens.
De 55e Utrechtse Jaarbeurs is gister
avond besloten met' een groot diner bij
kaarslicht in het Muiderslot, waaraan
onder andere Z.K.H. "Prins Bernhard in
zijn functie van Koninklijk Commissaris
der Jaarbeurs, de Staatssecretaris van
het departement van Economische Zaken,
mr. W. van der Grinten, de Belgische
minister van Staat A. E. Janssen en de
secretaris-generaal der Benelux, mr. dr,
E. Jaspar, aanzaten.
De voorzitter van het algemeen be
stuur der Kon. Ned. Jaarbeurs, dr. F. H.
Fentener van Vlissingen, ontving de gas
ten en hield een redevoering, waarin
hij aandrong op een nauwer samenwer
king der Beneluxlanden. De slotvoogd
van het Muiderslot, de heer on Koot, gaf
een historisch overzicht, waarna de heer
Jaspar aandrong op een bespoediging
van de Beneluxgedachte.
Hij merkte op, dat het/ misschien
belangrijk zou zijn, wanneer in de
tüskomst de voorjaarsbeurs in Gent
en de najaarsbeurs in Utrecht zou
worden gehouden.
Het diner werd besloten met een gees
tige speech van de Belgische minister
van Staat.
De Indonesische Hoge Commissaris,
dr. Moh. Roem, hield gisteravond
een afscheidsreceptie, vóór hij van
daag naar Djakarta terugkeert, we
gens zijn benoeming tot minister.
Hierboven mr. Roem en zijn echt
genote in gesprek met minister
Lieftinck en burgemeester d'Ailly
Naar wij vernemen hebben de bak
kerspatroons het College van Rijksbemid
delaars om dispensatie verzocht van de
verplichting tot toekenning van de 5 pet.
loonsverhoging.
Dit in afwachting van een nadere com
pensatieregeling, die de bakkers wensen
om een eventuele loonsverhoging te kun
nen dragen.
De bakkerspatroons zijn dus voorlopig
ontheven van de verplichting tot uitbe
taling van de loonsverhoging. Indien de
dispensatie niet wordt toegestaan, moeten
de werkgevers de verhoging met terug
werkende kracht uitbetalen.
Tot omroepers van de Nederlandse af
deling van de „Canadian Broadcasting
Corporation" zijn benoemd de heren Bo-
land uit Utrecht en Van Alphen uit Am
sterdam. Zoals bekend waren voor deze
functies 1500 sollicitatie» binnengeko
men
men van deze weinig paterachtige pater
krijgt. Vijf jaar zwerft hij nu al over Gods
aardbodem, kameraad en leidsman van de
Nederlandse soldaat.
Het is begonnen met het bataljon „Zee
land", dat in 1945 in Frankrijk werd opge
leid voor de bevrijding van het Westen,
maar in Duitsland terecht kwam en ten
slotte naar Indonesië uittrok. De drie
honderd katholieke soldaten in dit batal
jon hebben zich daar in het algemeen als
kerels gedragen juist moreel. En het
merkwaardigste van het geval is, aldus
de aalmoezenier, dat de Nederlandse sol-
Idaat als de omstandigheden zich minder
gunstig ontwikkelen, hoe langer hoe beter
enwau c. va. ..u,man- WOrdt.
(Van onze Brabantse redacteur)
De rijzige figuur aan de tafel steekt
de hand op en zegt: „Bonjour!; ga zit
ten. Ge bent te vroeg." Deze majoor,
die zo vlot z'n gast begroet, is pater L.
van de Vrande M.S.C., legeraalmoeze
nier. En dat zijn gast te vroeg is, komt
omdat de pater eigenlijk nog geen offi
ciële benoeming van zijn aalmoezenier
schap bij de vrijwilligers voor Korea
op zak beeft.
haftig is geworden én tegelijk jeugdig
spontaan dat is de eerste indruk, die
Aalmoezenier L. v. d. Vrande M.S.C.,
die met de Nederlandse compagnieën
naar Korea zal vertrekken.
Het was er anders wel een gesjouw.
Op Zondag mocht hij drie keer mislezen,
maar hij deed het vier keer, om al zijn
jongens te kunnen gerieven. Formeel
wat het wel niet helemaal in orde. maar
de hoofdaalmoezenier had hem de wijs
heid gegeven te handelen naar gelang de
omstandigheden. Dan had hij, in z'n ouwe
jeep op zo'n Zondag 350 km. achter de
rug, als hij verschillende posten was af
geweest!
Toen het bataljon „Zeeland" naar huis
ging, keerde pater v. d. Vrande nog eens
naar Indonesië terug, nu met het bataljon
413. Van 1948 tot 1 Juli 1950 was hij op
Java. Hij maakte er de capitulatie mee.
Ontroerd vertelt hij van de angst van de
kleine Javaanse boer en de onzekerheid,
toen de Nederlandse soldaten wegtrokken.
„Ze kwamen vaak 's-nachts op onze pos
ten slapen" zegt de pater, „zo onveilig
was het daar in het Cheribonse."
„In het veld", zo verzekert ons de aal
moezenier, „valt de hokjesgeest tussen
katholiek en protestant geheel weg."
Prostantse soldaten timmerden voor mtj
een altaar en mjjn beste vriend was ds.
Kramer uit Friesland. Samen bouwden
we ook een kerkje."
De ervaring, die majoor v. d. Vrande
met de gerepatrieerde jongens opdeed,
was ook gunstig. De prettige herinnerin
gen uit Indonesië blijven bestaan; de rest
vervaagt spoedig, omdat de overgang zo
enorm groot is. „Het lijkt onze jongens na
een paar maanden of het al 10 jaar ge
leden is, dat ze in Indonesië waren."
Nu komt de pater terug op het begin!
Hij weet werkelijk heus nog niet of hij
wel naar Korea zal gaan. Misschien is
bij het nieuwe Amerikaanse offensief,
de situatie al weer grondig veranderd.
In elk geval is het pater van de Vrande
duidelijk, dat het er nog héél wat moei
lijker zal zijn dan in Indonesië.
De pater lacht eens. nee, de klooster
muren zullen dan, voor zo'n veldz werver
wel te eng zijn gewonden. Maar, daar geen
zorg over; de congregatie van de missio
narissen van het H. Hart heeft wel zó ge
varieerde taken en werkterreinen, dat
zijn geestelijke overheid dan wel een ge
schikte plaats voor hem zal vipden.
De H. Congregatie van de Religieu-
zen keeft het initiatief genomen voor
de bijeenroeping van een congres voor
de religieuzen, dat van 26 November
tot 9 December in Rome zal worden
gehouden en beschouwd kan worden ais
een der voornaamste van de tientallen
congressen, die bij gelegenheid van het
Heilig Jaar in de Eeuwige stad zijn be
legd. Dit congres immers zal waar
schijnlijk het uitgangspunt vormen
van een belangrijke wijziging bij ver
scheidene religieuze orden en congre
gaties met het doel deze aan te passen
aan de eisen van de hedendaagse sa
menleving, zonder daarbij de essen
tiële geest van hun constituties en re
gels prijs te geven.
meldt de verovering van
;qok, 40 Km i ciu't ae ve:
van Koesan aan' N°orden van Pohang,
Zuiden van c- Westkust, 160 Km. ten
Km. ten Noorden6 van Tsianadon> 28
heftige vijandelijk„Va.n Pc>hang, waar op
werd. Ook onmiddeir- enstand Sestoten
Pohang werd een i»v- ten Noorden van
In de noordwestelijk8 uitgevoerd,
gebied der Verenigde *T s?ctors van het
zetten de Noord-Korea aties orn Poesan
aanval op grote schaal in",,Vrljdag een
van de nacht hadden de i 1J het vaIlen
Onder de r f Personen aan wie Prins Bernhard gisteren in het
Paleis op de a_"1 "n erscheiding uitreikte voor betoonde dapperheid,
was ook kapitein .t '"«f, die binnenkort als ondercommandant van
het Ned. detachement naar Korea gaat. Hy ontving de Bronzen Leeuw.
Men kan er zich van overtuigd houden dat de nood hoog gestegen is.
wanneer Z.II. Exc. mgr. J. P. Huibers het dringend noodzakelijk acht
dat een grootscheepse actie wordt ondernomen om zijn diocees voor de
komende tien jaren te helpen aan 40 a 50 nieuwe kerkgebouwen, en
Z.H. Exc. daar zelf het initiatief toe neemt. Morgen (Zondag) zal de
Bisschop in de kathedrale basiliek te Haarlem om 9 uur een Pontificale
H. Mis opdragen om over zijn plan Gods zegen af te smeken. Daarbij
zal monseigneur tevens met een toespraak liet herderlijke schrijven over
deze aangelegenheid begeleiden, dat in alle kerken van zijn bisdom zal
worden voorgelezen. Als de gezagvoerder op het schip zelf aldus het
noodsein hijst, wie zal dan nog durven twijfelen aan de ernst van de
toestand
Die ernst werd ons nog duidelijker voor
ogen gesteld deze week, toen op een
persconferentie de eerste in de annalen
van het Bisdom de vicaris-generaal
van Haarlems diocees, mgr N. L. A.
Ammerlaan, in den brede op de zaak in-
S(ng. Ongeveer de eerste woorden die wij
uit de mond van Z.H.E. opvingen golden
alree het „schrikbarend gebrek aan kerk
gebouwen dat in ons bisdom heerst".
ochtans kunnen wij ons voorstellen dat
fl7,nige gel°vige van dat gebrek nog geen
het Y.err9°eden heeft; reden waarom
droem° is aIle geloofsgenoten uit de
te ree helpen en eens de grote trom
daar ,!7n Vo°ral op 't platteland, zolang
doef het1 ln.dustrialisatie geen sprake is,
gevoelen n'iPende probleem zich niet zo
niets van6Ih lS het m°gelijk dat >ielen er
steden vobemerken Maar in de grote
and'eTs: daa^X'^ ü8\ dVaak bee'
bouwen veelal te k,e e kerkge"
maken do „u klein ge/orden en
buitenwijken hef6' bouwen™6"
kerken onvermijdelijk W6n Va" W6UWe
Op het terrein van de kerkenbouw be
staat er nu eenmaal een achterstand van
15 jaren.
Sinds 1935 is er in het bisdom Haarlem
nl. niets meer gebouwd, omdat de
financiële nood der kerken uit de periode
na de eerite wereldoorlog het Blidom enl
de gelovigen dwong alle beschikbare
middelen aan te wenden voor het na
komen der financiële verplichtingen. Ten
aanzien van deze laatste is thans de
ergste zorg achter de rug en de indertijd
renteloos gemaakte leninger werden voor
de volle honderd percent terugbetaald.
Uiteraard bleef gedurende de oorlog
elke bouw achterwege, terwijl na de be
vrijding de bouw van woonhuizen voor
ging en er voor kerkbouw nagenoeg geen
bouwvolume werd beschikbaar gesteld
Daarin is .hans een aanmerkelijke ver
betering gekomen, al blijven de mogelijk
heden beperkt.
Niettemin zijn o.m. in Den Haag een
paai noodkerkjes. gebouwd (H.H. Marte
laren van Gorcum, Onbevlekt Hart van
Maria, H.H. Antcnius en Lodtwijk, O. L-
Vrouw van Goede Raad, voor de nieuwe
parochie Mat lot en H. Paulus te Loos
duinen). Ook i.i het Schinkel-kwartier
van Amsterdam werd een hulpkerk ge
sticht voor de St. Agnes-parochie waarbij
de pastorie onder de kerk is ontworpen
Voorts werd nog gebouwd in Oud-
Mathenesse, Noord wijk aan Zee. Middel
burg 'wederopbouw), Bakkum (Castri-
cum), Roelofarendsveen en Kwintsheu)
(uitbreiding).
Behalve echter de ontstane achterstand
is aen het schrikbarende tekort jebet de
geweldige aanwas der katholieke bevol
king, die sinds de volkstelling van 1930
met ver over de 200.000 is toegenomen.
D« burgerlijke Overheid schat, dat de
totale bevolking van de Westelijke pro
vincies (dus bisdom Haarlem) van 4
millioen in 1950 zal uitgroeien tot bijna
5 millioen in 1970, waarvan 1/3 katholiek
(300.000).
Enkele détails over de toeneming der
katholieken, verdeeld over de dekenaten:
Amsterdam 20.932, Haarlem 22.576, Leiden
12.637, Delft 7572, Schiedam 5000, Den
Haag 35.111 en Voorburg 6000. In de
laatste twee getallen is natuurlijk ver
disconteerd de toeloop uit het verwoeste
stadscentrum van Rotterdam, welk laat
ste dekenaat dan ook slechts met 160 (de
stad met 706) zielen toenam.
Overwa gt men verder dat de grote
bevolkingscentra, die zo zware eisen stel
len aan de zielzorg, alle in het Westen
zijn gelegen (buiten het bisdom Haarlem
bereiken slechts 4 steden de 100.000 in
woners) en daar ook de industrialisatie
voor een goed deel haar beslag zal
krijgen (o.a. Vlaardingen, Beverwijk, het
eiland van Dordrecht, Alphen), dar zal
men iets begrijpen van het beangstigende
probleem waarvoor de kerkelijke over
heid zich hiet geplaatst vindt, om op de
duur een „geruislo-e afval" bij gebrek
aan kerkgebouwen te voorkomen.
In 1930 werd er in het bisdom Haarlem
op gemiddeld 2000 katholieken één kerk
gebouw aangetroffen. Een eenvoudige
rekensom toont aan, hoe ontoereikend de
goed 300 parochiekerken zijn op een ka
tholieke bevolking van bijna 1% millioen.
Alleen in de residentie wordt momenteel
ten Zuiden van de Troelstrakade een
nieuwe wijk gebouwd waar binnen 4 a 5
jaren 24000 katholieken zullen wonen en
dus minstens 3 4 kerken zouden nodig
zijn! In Vlaardingen zouden binnen de
zelfde tijd twee kerken moeten zijn ver
rezen!
Een geheel afdoende bestrijding van het
tekort aan gebouwen kan dus zelfs niet
in overweging worden genomen. Wat nu
als bereikbaar in de plannen ligt is dan
ook zeker minder dan de helft van het
geen strikt nodig moet worden geacht.
Want dat de kerkenbouw zo goed als
alles verschrikkelijk duur is, behoeft
niet nader aangetoond. Grondprijzen en
hijwerk, arbeidsloon en materiaal zijn
van die aard dat een uiterst sober uitge
voerde kerk met 800 zitplaatsen gemid
deld een half millioen aan bouwkosten
vraagt
Het ligt dan ook in de bedoeling, daar
hulpgebouwen geen besparing geven en
de gemeentebesturen daartegen bovendien
bezwaren opperen uit stedebouwkundig
oogpunt, over te gaan tot ue bouw van
i k 5 kleine kerken per jaar voor zover
het bouwvolume reikt kerken van heel
eenvoudige constructie met hoogstens een
torentje voor de klok maar niettemin
architectonisch verantwoord Op dit laat
ste zal toezien een „Commissie tot si
tuering", samengesteld uit de architecten
ir. M. J. Granpré Molière en ir. J. v. d.
Laan alsmede prof. drs. G. H. L. Zeegers,
secr.-dir. van het Kath. Sociaal Kerkelijk
Instituut, welke commissie zich inmiddels
reeds occupeerde met. het reserveren van
de benodigde grond.
Gezien de teleurstellende ervaringen
indertijd door de „Financiële Commissie
tot regeling van het kerkelijk crediet" op-
gedaan zal van het plaatsen van leningen
op de geldmarkt als regel worden afge
zien. Reeds vóór de oorlog werd de Stich
ting „Fonds voor kerkbouw in het R K.
bisdom Haarlem" opgericht. Dit fonds
beoogt het inzamelen van gelden ten
ti aaruit renteloze leningen te ver
strekken voor het bouwen van kerken en
pastories. Wel heeft de nieuwe parochie
de plicht door jaarlijkse aflossingen het
geleende bedrag terug te betalen. Met de
medewerking van dit fonds zijn reeds
gebouwd.de kerk en pastorie in de Wie
ringermeer en de kerk en pastorie te
Schiebroek alsmede diverse noodkerken
als reeds vermeld, door de oorlogsomstan
digheden nodig gemaakt.
Ter versteviging van dit Fonds doet
Haarlems Kerkvoogd een beroep op de
medewerking van alle diocesanen, voor
de overgrote meerderheid katholieken met
bescheiden beurzen maar met een vol
ledig begrip voor de grote belangen
waarom het hier gaat. De hulp wordt
daarom verwacht van de vele kleine
gaven en naar mate het aantal ge
lovigen toeneemt kan die hulp ook ruimer
effect sorteren. Speciaal ook ot de jonge
ren is de hoop van de Bisschop gevestigd.
Met vereende krachten kan hier onder
Gods zegen iets groots worden bereikt.
Terwijl de Zondagse schaal voor „bö-,
zondere noden", welker opbrengst de
laatste tijd geregeld voor hetzelfde doel
moest worden bestemd, nu gaat ver-
dwQnen. wordt voortaan de eerste collecte
onder alle Heilige Missen met een voor
heel het bisdom uniforme schaal ge
houden ten bate van het tien-jarenplan.
Wii durven verwachten, dat morgen de
eerste inzet zal getuigen van een goed
begin, dat gaandeweg lelden zal tot vol
tooiing van het gehele werk.
Voor degenen die het Fonds extra wil
len bedenken zij medegedeeld, dat het
giro-nummer luidt: 3 53224.
In de maand Jauari van dit jaar heeft
Titer Lombard! S.J„ de prediker van
de Uruis'ocht der Goedheid in verscml-
lene landen der wereld, een zeer op
merkelijk artikel gepubliceerd in het
Jezuïtenmaandschrift „Civilta Cattolica"
Daarin verwijt de schrijver aan vele reli
gieuze orden en congregaties, dat zij
zich in he: geheel niet weten aan te pas
sen aan de eisen van onze tijd, zo zelfs,
dat de leden van deze instellingen zich
met meer in de moderne maatschappij
weten te bewegen. Pater Lombardi doet
op het einde van zijn artikel een beroep
op alle orden en congregaties om naast
intenser beoefening van het inwendig
gees elijk leven en de versterking in
zichzelf van de geest door de stichters
aan de onderscheiden instituten gegeven,
meer de aandacht te schenken aan de
eisen van het hedendaagse apostolaat on
der de mensen, zelfs met loslating hier
bij van sommige gewoonten en trad ies,
die in onze dagen geheel verouderd en
voor het practische leven nutteloos zijn.
Fate* Lombardi zal zelf de openingsrede
voor dit c igres houd<- -
.Daarenboven zullen verscheidene reli-
g'iuzen, die op het gebied van de leken-
congregatie reeds een grote ondervinding
hebben opgedaan, enige conferenties over
dut soort van religieuze instituten geven.
De laatste conferentie, tot besluit van
het congres, wordt gehouden door de
Hoogeerwaarde Pater Arcadius Larraona
onder-secretaris van de H. Congregatie
van de Religieuzen. Pater Larraona staa-
in Rome bekend als een zeer eminent
kenner van de behoeften eu de eisen
van het religieuze leven, die door zijn
noeste en voortvarende arbeid aan deze
H. Congregatie reeds vele vraagstukken,
die zich in deze naoorlogse tijd op het
gebied van het religieuze leven en dit
vooral bij zustercongregaties hebben
voorgedaan, tot een gelukkige en prac
tische oplossing heeft gebracht.
De behandeling van de nieuwe zaak
Bertha Hertogh, zal, zo meldt Reuter,
niet plaats hebben op 16 October, zoals
aanvankelijk was vastgesteld, maar op 20
November Het opperste gerechtshof te
Singapore heeft gisteren afwijzend be
schikt op het verzoek, dat namens de
ouders van Bertha, was ingediend, om
het meisje onder de hoede te steilen
van de sociale dienst van het gouverne
ment voor de duur der procedure.
Het internationale reisbureau voor
missionarissen, Raptim, vervoerde in de
wëek van 10 tot 16 September 91 missio
narissen per vliegtuig naar en van Afrika;
de missionarissen waren van 13 verschil
lende nationaliteiten en uit 15 verschil
lende orden en congregaties. Onder hen
waren 4 missie-bisschoppen, o.a. de Ne
derlander mgr G. van Oorschot en de
neger-bisschop mgr Kiwanuka.
Het missie-reisbureau, waarvan het
hoofdkantoor gevestigd is Gedempte
Burgwal 14 te Den Haag, verheugt zich
over een toenemende activiteit. Het ge
hele Duitse missievervoer wordt thans
door de RAPTIM verzorgd, terwijl uit
vrijwel elk land van de wereld boekingen
voor passage, zowel per vliegtuig als per
boot. binnenkomen.