Internationaal congres
godsdienstonderwi j s
voor
Ruim 15.000 jongemannen
trokken burgerpakje uit
Het optreden van kol. Schotborgh
in ander licht
Philosophicura van Warmond
twintig jaar
ProL/lr E. Noyons over zijn taak
aan de Nijmeegse universiteit
Russische jongen ging naar de
Sovjet-Unie
Bedrijf sbonden?
Degelijke kennis van de godsdienst
STdrX om
Noodzakelijke voorwaarde voor
omvankelbare trouw
DRINK
Het mineraal
Water door de
natuur met uitzon-
Eerlijke hoedanig-
begunstigd-
Altijd aanbevolen.
Overal
Presidentsverkiezingen
in Brazilië
Jhr. Mr. M. P. M.
van Karnebeek
Delegatie uit Nieüw-
Guinea in ons land
Noviciaatvan de Haarlemse clerus
He eerste gewoon hooglefuui' ucin cle
uiedische faculteit
VRIJDAG 6 OCTOBER 1950
PAGINA S
GEDRANG OM DE
KALVERSTRAAT-GALERIJ
i
Degelijke voorbereiding
Verkrifrfhrrrrr
vermouth Torino
EERSTE DAGEN ZIJN
MOEILIJK
Dat beroerde „tvolletje
„ZUIDERKRUIS" EN
„SIBAJAK"
Maandag in Rotterdam
SECRETARIS-GENERAAL
DER N. S. B.
Achttien jaar gevangenisstraf
DE WAARDE VAN
„FILOSOFEREN"
Twee partijen
Gast van Ned. regering
,Gode ter ere, der wetenschap tot roem,
der mensheid tot zegen
„Breng goed nieuws mee!''
De idee der standsorganisaties als mid
del tot ordening van het maatschappe
lijke leven is in katholieke kringén reeds
algemeen aanvaard. Niet alleen stemt 'n
dergelijke organisatie overeen met de
opbouw van de maatschappij in min of
meer homogene, van elkaar te onder
scheiden groepen, die wij standen noe
men, maar bovendien bieden dc stands-
organisaties de gelegenheid bij uitstek
tot het apostolaat in eigen kring, waar
door wij Christus weer moeten terug
brengen in deze wereld (Quadragesimo
Anno).
Het feit, dat de maatschappij is samen
gesteld uit standen, wordt thans in de
sociologie ook vrijwel algemeen erkend,
hetgeen er toe geleid heeft, dat eveneens
van niet-katholieke zijde stemmen wor
den gehooi'd, die in de richting gaan van
een dienovereenkomstige organisatie
vorm, omdat alleen op dez0 °e
geestelijke en stoffelijke belangen van de
verschillende groepen het be^le kunnen
worden behartigd. Voor
komt het argument van het apostolaat
daarenboven nog de wenselijkheid onder
strepen om inderdaad tot een organi
satie naar standen te geraken
Wanneer men deze wenselijkheid een
maal voorop stelt p1'"1 voetspoor
van ZH. de Paus in Q.A. heeft het Ne
derlandse Episcopaat zich sinds lang
hierover uitgesproken moet men ook
het recht van de verschillende groepen,
zich zelfstandig te organiseren, erken
nen.
De taak van de standsorganisaties is,
zoals uit bovenstaande reeds blijkt, veel
omvattend; en vaak zal zij de krachten
van een enkele organisatie te boven
gaan, zodat een gedeelte van de taak ge
delegeerd zal moeten worden aan andere
organisaties. Zo b.v. zullen de specifieke
vak- of beroepsbelangen van de leden
gedelegeerd kunnen worden aan juist
hiervoor in het leven geroepen instel
lingen of verenigingen.
Merkwaardig hierbij is, dat over het
algemeen de vak- en beroepsorganisaties
eerder ontstonden dan de standsorgani
saties, omdat de vak- en beroépsbelangen
gemakkelijker tot het vormen van hech
te banden leidden dan alle overige.
Ook zijn er groepen, die hetzij door het
meer individualistische karakter van de
leden, hetzij om andere redenen minder
snel tot organisatie zijn gekomen of die
wegens de nog betrekkelijk geringe om
vang van de organisatie de behartiging
van hun belangen ten dele hebben opge
dragen aan eën grotere zuster.
Hiermee raken wjj een van de kern
problemen, die binnen niet te lange tijd
mede met het oog op de uitvoering van
de PBO, om een oplossing vragen; een
oplossing, die o.i. niet anders kan worden
gevonden, dan in de geest van de hier
boven omschreven beginselen. Dus zelf
standige standsorganisaties, ook voor de
werknemende middenstand en de z.g. lei-
denae stand, met hun bijbehorende vak-
en beroepsverenigingen, desgewenst ge
bundeld in vakcentrales, welke laatste
eventueel samen kunnen vallen met de
Standsorganisaties, zoals ook bij de KAB
hêt geval is. Eén verzwakking van positie
t.a.v. algemene kwesties, zoals lonen en
prijzen, sociale maatregelen e.d. beh°fï
hier zeker niet uit vóórt te vloeien, 1
men tot een loyale en hechte same
king komt b.v. op federatieve gro^
Een ander vraagstuk, dat r
"xSt Mnd?bSCSb>><m de bostu-
ren van de drie grote arbeidersvakcentra
les zich uitgesproken voor de omvorming
van de structuur van de vakbeweging in
de richting van de bednjfstakgew jze or
ganisatie. Op deze wpze zou de vakbewe
ging parallel gaan lopen aan de organi
satie van het bedrijfsleven in de PBO en
zodoende op meer efficiënte wijze haar
taak kunnen vervullen.
Een dergelijke omvorming houdt in,
dat de werknemersbonden in plaats van
beroepsgewijze voortaan bedrjjfsgewijze
worden georganiseerd, dat er dus per
bedrijfstak één organisatie komt, waarin
zowel hand- als hoofdarbeiders worden
maar ook, dat de organi-
™es00v„n hoofdarbeiders aan anderen
YSSIJS Broot deel haar verantwoorde
lijkheid moeten overdraeen voor de be-
led"™ de "Sen van haar
^dnunt'moet w* van ons principiële
lifn Sat dekatlwiiei?or ieder duideiyk
zijn, aar Qe Ka' nolieken een derveliike
gMaar
°°k fderi aar-clentenen van hoofd-
arbeiders aar-cien ten zeerste on deze
voorstellen in te gaan, terwyi de?®
leiding van de handarbeidersorgan ^tiel
toe moeten geven, dat er zeker aanlei
ding voor deze aarzeling bestaat.
Op papier mogen de bedrijfsbonden dan
efficiënt lijken, wegens practische, psy.
chologische en sociologische bezwaren
zijn zij o.i. bij voorbaat tot mislukking
gedoemd. Opmerkelijk is in dit verband
de beschouwing, die de Utrechtse hoog-
Ifetft;1" gegeven °ii^1°M^rcurius"T'orgaan
van de Alg Ned Bond van'Handels- en
tantoorbedienden en Handelsreizigers.
ij constateerde, dat er, wat hu noem
verschillende „levenskringen panden)
zijn en dat deze en speciaal de hoofd- en
handarbeiders nog weinig begrip voor
elkaar hebben. j.
Het argument, dat beide elkaar in de;
bedrijfstakgewijze organisatie zullen le
ren begrijpen en waarderen, wijst, hij ai,
want gezien de huidige mentaliteit ,,iuKt
dit nu zeer beslist niet", zo schrijft hp.
Toch schijnt het, dat het NW reeds
begin volgend jaar de nieuwe organisa
tievorm wil gaan invoeren, terwijl het
CNV eerst een soort overgangsregeling
zou willen, om daarna echter toch tot de
bedrijfsbond te komen. Ook de KAB zal
binnenkort positie moeten kiezen.
Daarom is het zaak, dat de hoofdar
beiders stelling nemen en zich duiden^
uitspreken. Hoewel de verschillende bon
den intern aan deze zaak reeds ruime
aandacht hebben geschonken, is nun
standpunt tot de buitenwereld nog maar
nauwelijks doorgedrongen Toch raakt
deze kwestie de grote massa van ons
vo}*c> voorzover zü onder de werknemers
valt. Maar indirect ook de werkgevers,
omdat het er hier o.a. om gaat hoe de
gelpkberechtigde stem van hun weder
partij in de bedrijfsorganisatie zal kiln
ken.
Zondag a.s. houdt de Ned. Kath. Bond
van Administratief, Verkopend en Verze-
keringspersoneel „St. Franciscus van As-
sisië" te Utrecht over dit onderwerp een
demonstratief congres, met als sprekers
prof. dr. F. J. H. M. van dér Ven en pater
mr dr. Th. Keulemans en Zaterdag d.a.v.
congresseert bovengenoemde bond „Mer-
curias".
Met een zekere spanning zien wij de
resultaten van beide congressen tege-
moet.
Bijna vijfhonderd serieuze gegadigden
hebben zich gemeld voor een plaatsje in
de Coronagalerij, die binnenkort gebouwd
zal worden tussen Kalverstraat en Rokm.
Na langdurige beraadslagingen zijn onge
veer vijftig firma's voor nadere bespre
kingen uitgenodigd. Daar deze firma s
ieder een speciaal terrein beslaan, zal van
concurrentie in de galerij geen sprake
zijn. Men heeft besloten de tien nog over.
blijvende winkelruimten voorlopig nog
niet toe te wijzen met het oog op de
steeds binnenkomende aanvragen.
Het is de bedoeling, dat de in de Corona,
galerij gevestigde zaken zich als één ge
heel naar buiten zullen richten. Zo zal
het mogelijk zijn gezamenlijk reclame,
versieringen e.d. te verzorgen. Ook van
de kant van de tegenwoordige Kalver-
straatbewoners zijn zeer vele aanvragen
binnengekomen. Op 1 November a.s. hoopt
men met de bouw van de galerij te kun
nen starten. Men heeft plannen om de
aandacht van het publiek op een zeer
speciale manier te trekken o.a. door reus
achtige neonverlichtingen.
Onder de vele pelgrims die bij gelegenheid van het Heilig Jaar naar
Rome optrekken, voegen zich dezer dagen ook vakkatecheten uit de gehele
wereld, die door de H. Congregatie van het Concilie zijn uitgenodigd om
deel te nemen aan liet eerste officiële internationale Congres voor het
godsdienstonderwijs, dat daar van 10 tot 14 October door deze Congregatie
is bijeengeroepen.
lal van landen kennen de laatste decenniën reeds hun regelmatig terug
kerende katechetische Congressen, die zich bijna zonder uitzondering in
een grote belangstelling mogen verheugen. Twee jaar geleden hebben wij
hier geschreven over het eerste na-oorlogse internationaal katechetisch
Congres van Salzburg, waar vertegenwoordigers van geheel West-Europa
aanwezig waren.
doel van het Congres zo volledig moge
lijk te bereiken, werd van hen gevraagd
?m> Ms dat enigszins mogelijk was, in
ieder diocees of iedere kerkprovincie een
bijzondere bijeenkomst te beleggen, waar
op dezelfde onderwerpen zouden worden
bespraken.
Ook in Nederland zijn deze voorbespre
kingen op een viertal plaatsen gehou
den; in Haarlem, in Breda, in Amersfoort
en Zenderen. Het Hoogwaardig Episcopaat
heeft een officiële afvaardiging benoemd,
die dezer dagen naar Rome vertrekt, ter
wijl ook een aantal vakkatecheten uit
ons land een uitnodiging tot deelneming
ontvangen heeft.
De verwachtingen van dit Congres zijn
dan ook allerwegen hoog gespannen. Wie
uit de vakbladen kennis mocht nemen
van de voorbesprekingen in verschillende
landen, weet, dat er hard en zorgvuldig
gewerkt is om de vruchten zo groot mo
gelijk te doen zijn.
Behalve het Congres zelf is er ook nog
een tentoonstelling georganiseerd, waar
op de bezoekers een beeld gegeven wordt
van de organisatie van het godsdienst
onderwijs. en de talrijke hulpmiddelen, die
Het is de eerste maal in de geschiede
nis van de Kerk, dat er door de hoogste
kerkelijke instanties zelf een internatio-
aal Congres voor het godsdienstonderwijs
is uitgeschreven. De betekenis er
van kunnen we moeilijk hoog ëe-
noeg aanslaan. Allerwegen
een groeiende belangstelling
alles wat samenhangt met
dienstonderwijs aan de jeugd en
is
voor
het gods-
de ver-
JS clcUl UC j
dieping van de godsdienstkennis j
volwassenen. De katechese be
perk van opbloei, die wij in
landen op het vasteland en over
constateren. En zoals op zoveel andere
gebieden is ook hier hat .sttr®aar. een inni
naar internationaal contact, n -
ger samenwerking tussen en
werelddelen onderling- Dit s d®
reeds lang onder de Jfkk ,,fvZIJ
mochten zich daarbij g j-JL'y dzen,
dat 7 H Paus Pius XI z.g. daarvoor een
stevige grondslag legde, .toen hij de H.
Congregatie van het Concilie belastte met
de taak bijzonder toe te zien op het gods
dienstonderwijs en richtlijnen te geven
voor de verdere ontwikkeling er van.
Diverse gelukkige initiatieven zijn er
het gevolg van geweest, die voor de nood
zakelijke aanpassing van het godsdienst
onderwijs aan de huidige omstandigheden
door betere organisatie en doeltreffender
middelen zeer veel hebben bijgedragen.
Dat dit Congres bijeengeroepen wordt
juist nu, in het Heihg Jaar, heeft nog zijn
bijzondere beteken.s. De onlangs over
leden Prefect van genoemde Congregatie,
Franciscus Kardinaal Marmaggi, heeft
deze duidelijk aangegeven, toen hü zich
tot alle Bisschoppen van de gehele we
reld richtte om het Congres aan te kon
digen. Het doel immers, dat Z. H. de Paus
voor het Heilig Jaar heeft aangegeven,
is: „de heiliging van de zielen en de on
wankelbare trouw aan Christus en de
Kerk". Maar, zo schrijft de Kardinaal,
„het zal voor iedereen duidelijk zijn, dat
dc heiliging van de zielen en de onwan
kelbare trouw aan Christus en de Kerk
noodzakelijkerwijze veronderstellen: een
degelijke godsdienstige instructie van de
gelovigen". Onbekend maakt onbemind,
óók op godsdienstig gebied!
Dit eerste wereldcongres voor het
godsdienstonderwijs is zorgvuldig voor
bereid. Ruim apderhalf jaar geleden, op
1 Maart 1949, richtte de Prefect van de
H. Congregatie van het Concilie zich met
een rondschrijven tot alle Bisschoppen
over de gehele wereld. Daarin kondigde
hij het Congres aan en verzocht tenminste
één afgevaardigde per diocees aan het
Congres te laten deelnemen. Tegelijk wer
den de onderwerpen, die ter sprake zou
den komen, nauwkeurig omschreven en
aan de Bisschoppen voorgelegd. Om het
Advertentie.
SM
er bij gebruikt worden. Deze tentoonstel
ling is .inmiddels reeds geopend; helaas,
door de oorlog is in ons vaderland een
achterstand ontstaan op het gebied v
uitgaven voor het godsdienstonderwijs:
de moeilijke toestanden tijdens de bezet
ting, de langdurige papiernood, de nood
zakelijke vernieuwingen en verscheidene
andere belemmeringen zijn de oorzaak,
dat wij in vergelijking met vele andere
landen nog schaars in onze katechetische
uitgaven zitten, zoals plaatwerk, film
stroken, werkboeken. Toch kon door de
samenwerking van nagenoeg alle katho
lieke uitgevers een inzending worden
samengesteld, die ons land op deze ten
toonstelling waardig zal vertegenwoordi
gen. In kwantiteit staan wij hier zeker
achter bij andere landen; doch daar
staat tegenover dat de kwaliteit van
onze leermiddelen voor het godsdienst
onderwijs veel goed maakt: wij hebben
niet veel, maar wat wij hebben, heeft in
het algemeen een uitstekende naam, ook
in het buitenland.
DR. W. BLESS S.J.
Generaal Vargas, die in 1945 van .zijn
functie als president van Brazilië Ver
vallen werd verklaard, nadat hij 15 jaar
aan het bewind was geweest, heeft bij
de presidentsverkiezingen op jl. Dinsdag,
volgens tot nu toe bekende niet-officiële
uitslagen, de meerderheid behaald. Hij
verwierf 62.402 pet stemmen, tegen Gomez
(nat. dem. unie, volkspartij en liberator-
partjj) 35.214 en Machado, de regerings-
candidaat, 22.212.
De officiële uitslagen zullen pas over
een maand bekend zijn, zo verwacht men.
Advertentie
Ö0T811
(Van onze Utrechtse redacteur).
Voor ruim 15.000 jongemannen was
het gisteren een gewichtige dag. Heel
veel van hen verlieten wellicht voor
de eerste maal voor langere tijd de
veilige omslotenheid van de ouderlijke
woning. Allen zeiden tijdelijk een werk
kring in de burgermaatschappij vaarwel
om het vaderland te dienen. Een jajar
zullen zü in militaire dienst zijn, een
tijd die ongetwijfeld nuttig kan zijn voor
hun persoonlijke vorming. In alle garni
zoensplaatsen heeft zich gisteren wel
hetzelfde toneel afgespeeld: flinke, pit
tige Jongens, die bepakt en beladen dc
kazernepoort doorgingen, die de eerste
tien dagen voor hen gesloten zal blijven.
In het hart van Nederland, in Utrecht,
hebben wij de komst van de lichting
1950 II gadegeslagen in de Sypesteijn-
kazerne, waar het regiment Verbin
dingstroepen huist, dat echter ook nog
onderdak geniet in de nabijgelegen Ho-
jel- en Knoopkazerne. Opgewekt, enke
len een beetje bleek, stapten de jonge-
mensen nog in hun burgerpakje naar
binnen om na enige tijd althans uiter
lijk in een keurig zittend uniform als
soldaat naar buiten te wandelen. Tot ze I
lang moesten zij zich even behelpen met
het uitgestoomde pakje dat gisteren door
de fourier werd uitgereikt.
In afwachting van de komende gebeur-1,
tenissen zaten de jongens binnen in de
fraaie cantine, even neuzend in het re-
gimentsorgaan. dat onder de naam Q. T
C. (codeletters voor „Ik heb een bood-
schap voor U") verschijnt, tot het ge -
wichtige moment was aangebroken dat
de commanderend officier hen onder de j
krijgstucht plaatste.
Er wordt zo'n eerste dag niet veel aar.
eiScnlijke dienst gedaan. Men moet j
nog wat wennen en iemand die gewoon I
is zijn bed 's avonds keurig opgemaakt te
^"de" heeft nog wat moeite om zijn le
gcrsieoe netjes in orde te brengen. En dan
Van hun „wolletje", het keu-
j +1 ?an de dekens. Nee, daar had-
rt„fr!Ü!ó?IreC!t kaas van gegeten. Over
eten gesproken, de zuurkool en worst, die
de kok in zijn mooie keuken aan het be
reiden was, ging er goed in.
Ongeveer duizend nieuwe soldaten zijn
gisteren in Utrecht aangeland en de
commandant, kol. A. H. Schouten vertel
de ons dat de opkomst en indeling zeer
vlot verliep. Na de elementaire opleiding
tot militair, die drie maanden in beslag
neemt, komt de eigenlijke vakopleiding
bij de verbindingstroepen tot radiomon
teur, radiotelegrafist of kabelmonteur
met het grote voordeel, dat na af
loop een certificaat van bekwaamheid
uitgereikt kan worden, dat hun in de
burgermaatschappij een belangrijke
voorsprong kan geven. Een bijzonder
heid bij het opkomen van deze nieuwe
lichting was, dat vScrr het eerst het ka
der van het KNIL ls ingeschakeld.
Naar wij vernemen zal binnenkort de
benoeming te verwachten zijn van jhr.
mr. M. P. M. van Karnebeek tot buiten
gewoon gezant en gevolmachtigd minis
ter van Nederland bij de staat Israël.
De „Zuiderkruis" en de „Sibajak", die
de reis van Indonesië naar Nederland in
convooi hebben gevaren, worden beiden
Maandag a.s. in de vroege morgen, met
in totaal 2900 passagiers, aan de Lloyd-
kade te Rotterdam verwacht. Aan boord
van de „Zuiderkruis" bevinden zich bijna
1650 demobiliserende militairen. De ont
scheping zal, onvoorziene omstandigheden
voorbehouden, Maandagmorgen om 9 uur
een aanvang nemen.
De ontscheping van de „Sibajak", die
ruim 1250 passagiers grotendeels
KNIL-gezinnen naar Nederland brengt,
zal Maandagmiddag om 1 uur beginnen.
De bijzondere strafkamer te Utrecht
deed vandaag uitspraak in de zaak tegen
ir. G. Huygen te Bilthoven, voormalig
secretaris-generaal der N.S.B.. Hij werd
veroordeeld terzake van hulpverlening
aan de vijand tot een gevangenisstraf
van achttien jaar met aftrek van het
voorarrest. Twee weken geleden was te
gen H. vijftien jaar met aftrek geeist.
W. Lensink te 's-Gravenhage, voorma
lig plaatsvervangend leider van de
N.S.N.A.P. werd wegens hulpverlening
aan de vijand tot 15 jaar gevangenisstraf
veroordeeld. De eis was 20 jaar.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Op Schiphol is gisteravond, uit Dja
karta aangekomen de afgetreden waar
nemend Hoge Commissaris van Neder
land in Indonesië, mr. A. H. C. Gieben.
De heer Gieben die met zijn echtgenote
nu definitief naar ons land is terugge
komen en daarmee zijn tropische car
rière afsluit, werd verwelkomd door de
1 oud-Hoge Commissaris dr. Hirschfeld
en de beide staatssecretarissen mr.
Blom en mr. Fockema Andreae. Jft een
kort onderhoud met de pers gaf de heer
Gieben een interessant commentaar op
enige beschuldigingen, vervat in het
antwoordtelegram van de Indonesische
minister-president Moh. Natsir aan dr.
Drees.
Over de huidige situatie op Ambon kon
de heer Gieben geen bijzonderheden mee
delen, ómdat ook het Hoge Commissariaat
in Djakarta niet beschikt over een directe
verbinding met Ambon. „Wij krijgen er
onze berichten via Nederland".
Over de aanklacht van de Indonesische
minister-president tegen het optreden
van kolonel Schotborgh op Ambon vertel
de de heer Gieben, dat door de Neder
landse regering een dubbele missie naar
Ambon was gezonden: kolonel Schotborgh,
die tot taak had de discipline te herstel
len onder de K.N.I.L.-militairen en een
missie van ambtenaren van het Hoge
Commissariaat.
„Het is een loutere samenloop van om
standigheden, dat kolonel Schotborgh op
Ambon in hotel Esplanada verbleef, juist
toen de Zuid-Molukkers op het plein
voor dat hotel een parade hielden. Toen
de Zuid-Molukkers gehoord hadden, dat
Twintig jaren is een te kort tijdsbestek
om er geschiedenis van te schrijven;
maar wel is een dankbare bezinning pas
send, nu het Philisophicum te Warmond
morgen zijn vierde lustrum afsluit. De
naam van dit wijsgerig instituut is onte
genzeglijk prozaïsch-zakelijk. Geen wijs
geer uit het verleden, geen romantisch-
locale of geheiligde diocesane tradities
hebben op het doopfeest een kans ge
kregen. Intussen heeft die naam burger
recht veroverd en kent nu iedere pries
ter van het Haarlemse bisdom het Phi
losophicum als zelfstandig onderdeel van
het Groot-Seminarie.
Nu is de wijsbegeerte een zeer geheim
zinnig bedrijf voor de buitenstaander. En
het blijft geheimzinnig, wanneer men
langs autodidactische weg die heilige do
meinen tracht binnen te dringen. In het
klassieke land der wijsbegeerte, 't oude
Hellas, kende men geen philosophen, die
slechts gelezen konden worden. Het was
èn het levende woord èn de levensge-
de kolonel in het hotel aanwezig wag
hebben zij hem uit eigen initiatief de Ne
derlandse vlag en het zwaard aangeboden.
Dit is echter geenszins door kolonel Schot
borgh uitgelokt en nog minder door hem
begeerd. Op dat ogenblik kon hij echter
moeilijk anders doen dan de vlag en het
zwaard aannemen. Vervolgens heeft de
kolonel de Ambonese militairen gevraagd
of zij wilden gehoorzamen, hetgeen zij
echter weigerden. Op dat ogenblik had
het niet de minste zin voor de kolonel om
zich tegen de sterke overmacht van de
daar aanwezige Ambonese militairen te
verzetten."
Wat het verdere verloop van de
moeilijkheden op Ambon betreft te
kende de heer Gieben aan, dat er om
streeks April-Mei op Ambon twee
partijen ware% waarvan de scheidings
lijn dwars door de religiev.se groepa*
ringen heenliep. Tegenover de partij,
die voor aansluiting bij de R.I.S. was,
vormde de onafhankelijkheidspartij een
iets kleinere minderheid tot de komst
van de rode en groene baretten. Toen
sloes de schaal belangrijk over naar de
kant van de onafhankelijksbeweging.
Ook de opstand in het doorgangskamp
op Ambon werd door de heer Gieben
aangestipt. Het is de gewoonte, dat de
militairen, die in doorgangskampen
worden ondergebracht, volledig blijven
uitgerust tot zij afzwaaien. Zo was het
ook in het doorgangskamp van de KNIL-
militairen op Ambon. Op een gegeven
ogenblik zijn deze militairen aan het
muiten geslagen. Bij onderzoek is komen
vast te staan, dat de Ned. officieren, met
dc leiding van het kamp belast, tegen
deze actie niet opgewassen waren "en
volkomen vrij uit gaan.
Het aantal Ambonese militairen, dat
thans in verschillende kampen op Java
is ondergebracht, schatte de heer Gieben
op ongeveer 4 a 5000, met hun gezinnen
mee zijn het ongeveer 12 a 14.000 perso
nen. Ongeveer de helft dezer militairen,
dus ca. 2500, is nog bewapend: zij dié uit
Makassar en Balik Papan zijn overge
bracht heeft men. ontwapend. Deze kam
pen voor de Ambonese soldaten, die lig
gen bij Djakarta, Bandung, Surabaja, Se-
marang en Malang, zijn omgeven door
kampen waar nog Nederlandse troepen
van de G.- en H.-brigade gelegerd zijn.
Als zijn persoonlijke mening gaf de
heer Gieben tot slot te kennen, dat hij
er niet bepaaldelijk ongerust over is,
dat de Ambonese militairen, die zich op
het ogenblik op Java bevinden bij hün
terugkeer naar de Zuid-Molukken ge
molesteerd zullen worden.
Met hetzelfde vliegtuig als mr. Gieben
die nu in Indonesië als waarnemend
H.C. wordt opgevolgd door de vroegere
Nederlandse gezant te Bangkok, mr.
Schuurman arriveerden de heren
Ariks, Abdullah Arfan en Kasiepo van
de delegatie uit Nieuw-Óuinea. Zij
werden o.a verwelkomd door de héér
Nicolaas Jouwe, vertegenwoordiger van
Nieuw-Guinea in Nederland.
Naar de heer Ariks meedeelde, is de
delegatie naar Nederland gekomen als
gast van de Ned. regering, die graag de
wensen van de bevolking van Nieuw-
Guinea van ihaar eigen vertegenwoordi
gers wil vernemen. Omtrent hun deel
neming aan de Unieconferentie en hun
eventuele positie daarin is echter nog
niets vastgesteld.
Deze delegatie vertegenwoordigt, onge
veer 150.000 personen,' die in de kust-
meenschap, waardoor de meester zijn
leerlingen inwijdde in de wijsheid. Naar
dat klassieke model wordt het leven ge
leefd onder de rode daken van het Phi
losophicum-
De leek moet zich wel eens afvragen,
waarom dan toch aan de beoefening der
wijsbegeerte zo'n brede plaats wordt in
geruimd in de -priester-opleiding. Na
tuurlijk niet, om over die opleiding een
ijdel waas van geleerdheid uit te span
nen. De grond ervoor is zuiver zakelijk:
wijsbegeerte is een integraal deel van
elke werkelijke hogere studie, in welke
richting die zich ook beweegt.
Nooit heeft in de seminarie-opleiding
de wijsbegeerte ontbroken en zij zal er
ook nooit ontbreken. Zij geeft aan haar
adepten de bekwaamheid tot oordelen
over ideeën en situaties; ze maakt hen
tot mensen met rustig en scherp inzicht,
tot mensen met overtuigingen, die door
critisch denken tot verantwoorde over
tuigingen geworden zijn; tot mensen, die
als met een tweede natuur in alles het
bijkomstige weten te onderscheiden van
het wezenlijke.
De beoefening der wijsbegeerte leert
een mens, om met Herakleitos te spre
ken, levenswijsheid te stellen boven het gebieden wonen en officieel geregistreerd
Nadat de Hoge Commissaris van Nederland in Indonesiëmr. A. 1 h.
Lamping, op het paleis Gambir aan president Sukarno zijn geloofsbrieven
heeft overhandigd, wordt door de beide staatslieden een heildronk op de
respectieve landen uitgebracht.
(Van onze speciale verslaggever).
Zoals wij enige dagen geleden reeds
meldden, is An dc medische faculteit,
in oprichting, van dc Nijmeegse Uni
versiteit. de eerste hoogleraarsbenoe
ming afgekomen. Dr. E. C. H. J.
Noyons, tot op heden conservator van
het laboratorium voor physiologische
chemie te Amsterdam en in die func
tie de naaste medewerker van prof. B.
O p Jansen ,aan de Gemeentelijke
Universiteit, is aangezocht voor het
ambt van gewoon-hoogleraar in de
physiologische chemie.
Prof. Noyons heeft echter voorlopig
veel .wijder arbeidsterrein. Hem is te
vens de benijdenswaardige opdracht ten
deel gevallen, om de wetenschappelijk-
didactische voorbereidingen te treffen
voor de medische propaedeuse van de
nieuwe faculteit. In een onderhoud, dat
prof. Noyons ons toestond, vertelde hij
een en ander van zijn plannen. De op
richting, aldus de nieuwe hoogleraar, van
een medische faculteit, is geen geringe
onderneming. Het daarvoor nodige we
tenschappelijke apparaat is zeer omvang
rijk: het vereist klinieken en laboratoria,
college-zalen -en vóór alles een zo goed
mogelijke wetenschappelijke staf. Het-
■boeiende van een dergelijke nieuwe or
ganisatie bestaat onder meer in de mo-
■gleijkheid om haar aan te passen aan de
nieuwste wetenschappelijke en paedago-
gische inzichten. Het feit, dat er op dit
punt nog geen traditie bestaat, heeft,
naast zijn bezwaren, het onmiskenbare
voordeel van de grotere vrijheid bi, het
opstellen der plannen.
Prof. Noyons is reeds eerder m de ge
legenheid geweest zich met deze proble-
men bezig te houden. Aan het eind van
dc oorlog was hij met anderen belast
met de leiding van de tijdelijke academie,
te Eindhoven, waar men begon met de
opleiding van medici, omdat het ver
keer met de universiteiten onmogelijk
was. Met behulp van medewerkers van
de Philips-1 aboratoria slaagde men er in
de studenten voor het propaedeutisch
examen op te leiden- De ervaringen, daar
opgedaan, komen prof- Noyons te stade
bij zijn nieuwe taak en hebben hem e
enthousiast voor gemaakt.
Voorbereidingën
In nauwe samenwerking met de pro
curator van de Radboudstichting, dr.
Aegidius v. d. Werf, die de meer tech
nische kant van de voorbereiding voor
zijn rekening heeft genomen, bereidt
prof. Noyons dus thans de komst van
de eerst* studenten in de medicijnen
te Nijmegen voor. Hij staat daarbij op
het standpunt, dat de propaedeuse niet,
zoals aan de meeste universiteiten
plaats vindt, moet worden onderge
bracht in ,de natuur-philosophische fa
culteit ,maar van het begin af aan be
hoort te ressorteren onder de medische.
Hij volgt hier liever het Groningse sy
steem, zoals dat daar sinds twee jaar
wordt toegepast. Omdat er te Nijmegen
geen natuur-philosophische faculteit is,
schijnt dit de aangewezen weg, maar
oo'k los van deze overweging moet deze
structuur de voorkeur verdienen, om de
„medical-feeling" b.v. in de keuze van
de college-stof reeds in het eerste sta
dium der studie tot. gelding te laten ko
men. Er worden voor de vakken van het
propaedeutisch examen: biologie, j->hysica
en chemie ,geen hoogleraren benoemd,
maar lectoren, die tevens verbonden zul
len zijn als research-werker aan de in
stituten voor anatomie, physiologie en
physiologische chemie, welke in het ver-
de rverloop van de studie ,na het pro
paedeutisch examen, van node zijn.
Volgend jaar, September 1951, zul
len «le eerste colleges beginnen cn zal
de Nijmeegse Universiteit een geheel
nieuw element rijker zijn geworden.
Vóór die tijd moet dc structuur der
studie z(jn uitgestippeld en de weten
schappelijke staf benoemd. Het ligt in
de bedoeling van prof. Noyons aan de
opening van bet eigenlijke college
jaar enkele korte inleidende beschou
wingen te laten vooraf gaan, waarin
de studenten practische wenken voor
de studie worden gegeven en waarin
gepoogd zal worden ,de nieuw-aange-
komenen de weg aan te wijzen in de
litteratuur, opdat men er van jongsaf
aan gewend zal raken zich niet te be
perken tot de examen-stof, maar zich
tevens op de hoogte te stellen van wat j
er in de wetenschappelijke tijdschrif
ten en andere publicaties verschijnt.
Jaarlijkse uitbreiding
Van jaar tot jaar zal de faculteit
dan uitbreiden. Prof. Noyons zelf zal zijn
colleges in het tweede jaar aanvangen,
daar zijn vak bestemd is voor het z.g.
candidaats-examen, tweede gedeelte. Hij
zal daarbij de nadruk leggen op het be
lang, dat de chemie en de natuurkunde
voor de medische wetenschap hebben.
Men moet dit niet misverstaan. Prof.
Noyons begroet met de grootste instem
ming de terugkeer van de medische we
tenschap naar de psycho-somafiek. De
mens heeft een lichaam, doch ook een
ziel; en deze vormen een onverbreekbara
eenheid. Maar het geestelijk element mag
geenszins tot veronachtzaming van de
natuurwetenschappen leiden, die van 't
grootste belang zijn zowel voor de diag
nose als de therapie. Dit moet gedurende
de gehele studie tot uitdrukking komen.
Nijmegen zou Nijmegen niet zijn, als
niet'naast de eigenlijke vakstudie tevens
een ruime plaats was ingeruimd aan de
wijsgerige scholing der studenten. Zo
wordt het eerste jaar tevens college ge
geven in de inleiding tot de wijsbegeerte
en de phiiosophie der levende natuur en
het tweede jaar gevolgd door een inlei
ding in de ethiek en door colleges over
de grondslagen der wetenschappen, waar
door de student zijn eigen vak in een
groter synthetisch geheel leert zien.
„Wat mij persoonlijk betreft", be
sloot prof. Noyons, „ik laat mij leiden
bij mijn taak als hoogleraar door een
lichtend voorbeeld, dat ik steeds voor
loze veel-weten van een lopende ency
clopedie- Eijn wijsgerig denkend mens
ziet de geschiedenis niet als een reeks
van namen en' feiten, hoe pijnlijk nauw
keurig ook gecontroleerd en geordend;
voor hem is geschiedenis wat hij in die
feiten leest als de wonderbare gang van
het mensdom door alle wisselende lotge
vallen heen. Dat is: de zin der geschie
denis. Meer in het bijzonder: de geschie
denis van het v'isgerig denken zelf is
voor hem niet een blote weergave van
ettelijke „stelsels", maar een aandach
tig volgen van het moeizaam pogen van
de denkende mens, om voor zich te be
palen waar het met het menselijk leven
heen moet, zoals Augustinus zei: er i=
voor een mens geen andere reden om te
filosoferen, dan om te weten, wat het
geluk is, waar hij henen wil.
Zo wordt het alleszins begrijpelijk, dat
in de laatste jaren aan onze Universitei
ten een beweging is opgekomen om de
lang verwaarloosde studie der wijsbe
geerte weer in ere te herstellen. Aan de
leiding, die God aan Zijn Kerk gaf, is
het te danken, dat het de toekomstige
priester nooit aan wijsgerige vorming
ontbroken -heeft. En met passende dank
baarheid zal de Haarlemse clerus mor
gen bedenken, dat 20 jaar geleden zijn
diocees een wijsgerig instituut rijker
werd, waar twee volle jaren het wijs
gerige leven wordt geleefd.
Dat betekende toen een plotselinge
verbreding van die studie, aangezien tot
dan toe ternauwernood een jaar daar
aan werd besteed. Er moest dus een ge
heel nieuw statuut worden opgesteld en
aan alle onderdelen de evenredige plaats
worden ingeruimd. En het moge hier on
omwonden worden erkend: dat is met
groot succes gebeurd.
Niet de minste glorie echter van ons
Philosophicum ligt op het strikt geeste
lijke terrein. De diocesane clerus dat
is wel bekend maakt geen officieel
erkend noviciaat door. Maar in feite zijp
deze twee jaren het noviciaat voor de
priester-student .Daarmee doelen wij niet
op een tijd van louter beproevingen.
Veeleer positief- In deze jaren wordt de
jonge leviet met alle ernst en stelselma
tig ingewijd in het geestelijke leven. Zo
dat, als er ooit gesproken worden zal
van een spiritualité diocésaine, men in
Warmond's Philosophicum de bron daar
van zal moeten zoeken.
P. J. M. HESKES.
zijn, want verreweg het overgrote deel
van de bevolking van Nieuw-Guinea, die
op 1 millio-en zielen wordt geschat, is
nog steeds niet geregistreerd. De Indone
sische bevolkingsgroep op Nieuw-Guinea,
die voor de souvereiniteitsoverdrachf on
geveer 8000 zielen beddbeg, bedraagt nu
ongeveer nog de helft daarvan, waarbij
ook de Indonesische contractarbeiders
van de oliemaatschappijen zijn mee
gerekend-
De heer Ariks, die nu 53 jaar is
en als leerling van de bekende zen
deling ds. Van Hasselt Sr. jarenlang'
als onderwijzer en evahgelist op Ma-.
nokwari heeft gewerkt, vertelde
voorts, dat hij zich sinds 1946 inten
sief met Ret vraagstuk van de status:
van Nieuw-Guinea bezig houdt. Bij
zijn vertrek had de 'bevolking hem
gevraagd met goed nieuws thuis te
komen. Dat goede nieuws voor hem
is: „dat het volk van Nieuw-Guinea
geleid moge blijven door de Neder
landers".
De heer Abdullah Arfan, die de Isla
mieten vertegenwoordigt, gaf als zijn per
soonlijke mening te kennen, „er zeker
van te zijn, dat de bevolking van Nieuw-
Guinea veel moeilijkheden zal ondervin
den, als zij wordt weggedrongen van de
Nederlandse leiding". x
De heer Kasiepo representeert het
standpunt van -het Biakse ras en van de
bewoners van het gebied langs de Geel-
vinkbaai.
„Al de Biakkers", zo verklaarde hü,
„zowel in als buiten hun stamgebied,
hebben mij brieven gestuurd met het
verzoek om samen met de andere dele
gatie-leden te verzoeken de Nederlandse
leiding op Nw. Guinea te bestendigen en
te verklaren dat wij op Nw. Guinea niet
geïnteresseerd zün in enige andere lei
ding.
Gevraagd 'hoe zij meenden in Neder
land hun actie^fe gaan voeren, deelden
de leden van de delegatie aan het slot
van hun onderhoud mee. dat zij hierover
no-g geen inlichtingen konden verschaf
fen. Men wil eerst de toestand hier eens
rustig bezien, terwijl ook veel afhangt
van de status welke de delegatie even
tueel op de Unie-conferentie krijgt toe
gewezen.
Een oproep van de politie tot opspo
ring van de 17-jarige M. uit Amsterdam
heeft aanleiding gegeven tot berichten
over het wegvoeren van deze knaap naar
Rusland. Het A.N.P. vernam thans het
ogen houd" Hij toonde ons het portret [volgende over deze zaak:
van zijn oom, wijlen prof. dr. A. K. M. Kortgeleden wendde de Russische am-
Noyons, hoogleraar in de physiologie bassade te *s Gravenhage zich tot het
aan de universiteit van Leuven en la- j departement van Buitenlandse Zaken
ter te Utrecht, gestorven in 1941. „Hij'met het verzoek een persoon van Rus-
is te vroeg overleden1', vervolgde hij. isische nationaliteit, zekere Miroshnik, te
„Hij was niet alleen een groot geleer- i Amsterdam woonachtig, onder te bren-
de, maar tevens een voortreffelijk mens. g™ mTrtw i^^pn^HaTp Dit -6
in zijn inaugurale rede heeft hij een voor Wdelük vSblijf van
zin neergeschreven, welke ik m a Je personen, van Russifche nationaliteit, die
naar Rusland wensen te repatriëren. Zo-
bescheidenheid tot richtsnoer
waarop informaties werden ingewonnen
naar de antecedenten van de persoon in
kwestie. Deze bleek toen te zijn een 17-
jarige jongeman, wiens moeder een Rus-
Sin is, die na de oorlog uit Duitsland
naar Nederland is'gekomen met een
Nederlander. Deze personen zün thans
te Amsterdam woonachtig.
Het bleek na enige dagen, dat de jon
gen nimmer in het repatriantenhuis ge
komen is. Toen men inlichtingen vroeg
bij de Russische ambassade werd geant
woord. dat de jongen juist die dag per
vliegtuig naar Praag was vertrokken.
De Nederlandse politie op Schiphol,
die de paspoorten van de reizigers naziet,
had de papieren in orde bevonden en
naai - v. -■•••v"! wx- i v.j.-aii Jtiuii. DU- ItclU UC jzoj/iv-ji." - -- - «- wcji CJ1
genomen, knige rhe.oriek is aan deze;^ bekend verleent de Nederlandse re- kon toen niet vermoeden, dat over dit
zin niet vreemd, maar eerlijk gezegd, gering hiertoe steeds alle medewerking, I vertrek enige moeilijkheid zou rijzen,
houd ik daarvan. Zij luidt: „Gode ter mits het vertrek vrijwillig geschiedt. Tot1 aangezien de jongen geheel vrijwillig ij
ere, der wetenschap tot roem, der deze onderbrenging in het repatrianten-vertrokken naar zijn vader in de Sovjet-
meniheid tot zegen". hui» gaf het departement toestemming, I Unie, wiens adres hij opgaf.
1
