Nog 100.000 Oostenrijkers
de So vi et-Unie vermist
m
Martelende onzekerheid in vele
gezinnen
Spionnage-clrama te Ankara
ëtiMëtz
Zuid-Molukken dagvaarden
K.P.M. in kort geding
Nauwere band tussen havens
aan de Noordzee
Rijke f eestkroon voor Zilveren
Katholieke Omroep
Ongelofelijke primitiviteit in
pionierstijd
I
r
Ons polderland natuurlijke hindernis
voor zware wapens
[1825 November: K.R.O.-jubtleum
„ACH, GENERALISSIMUS STALIN.
IMPORT WILTON
KARPETTEN
Misformulier van
Maria's Tenhemel
opneming
Bediende van Brits gezant bedroog
zijn meester
Staking vervoer R.L-troepen geëist
Spoorwegman
doodgereden
Lang son met om
singeling bedreigd
De opvolging van Lie
Speciale internationale beurs in Bergen
Geestelijke viering
Landelijke Francis
caanse bedevaart
PAGINA 8
DONDERDAG 19 OCTOBER 1950
Hartbrekend
Alles tevergeefs
laatste
gedeelte van een partij
voor oude prijzen
Pracht karpetten
192.5°
.dez'
nbiedin&
Mathenesserlaan 190
Westkruiskade 4
Pretorialaan 47
ENGELSE TANKS GAVEN
EEN DEMONSTRATIE
Smeekbede
lil
Opnieuw zal over enkele weken de stem van de in 1938 ontslapen
voorzitter van de K. R. O., de zeereerw. pater H. L. Perquin O.P. z.g.,
door de aether klinken.
Prachtige symboliek: voor alle luisteraars, voor wie radiomensen
slechts „stemmen" zijn, zal de oprichter van onze radio-omroep
opnieuw aanwezig zijn. Hij zal niet alleen herdacht worden in talloze
feestredevoeringen, men zal zijn naam niet alleen telkens opnieuw
noemen bij het ophalen van vele herinneringen uit de rijke en veel
bewogen historie van 25 jaar vruchtbaar radiowerk, hij zal er
werkelijk zijn, nu dit gezegend initiatief en dit onvermoeibaar
idealisme lang na zijn dood bekroond worden met een zilveren
jubileum.
Muze en jubileumgeschenk
„De grote ronde
Matrassen acoustiek
De toekomst heet televisie
Extra importvergunning
Vertrok naar Rome en Assisië
(Van onze Limburgse redacteur.)
99
Advertentie
(Van onze speciale verslaggever)
WENEN, October 1950.
Een lichte hamerslag verstomt het rumoer in de volle vergaderzaal.
Heeft iemand bezwaar tegen deze resolutie
Een vrouw staat op.
»En wat met de krijgsgevangenen in Joego-Slavië
I Anderen vallen haar bij.
„En in Polen zijn er ook nog."
De ene vraag lokt de andere uit. Overal in de zaal willen vrouwen iets
ueggen. Maar de voorzitster bepaalt zich tot de resolutie.
„Geen bezwaren.
Het blijft stil in de zaal.
JDan zal deze resolutie zo spoedig mogelijk aan generalissimus Stalin
gezonden worden."
Een hamerslag bekrachtigt het besluit.
In de Sofiensaal hebben Oostenrijkse
vrouwen va: alle politieke en maat
schappelijke richtingen een massa-bijeen-
komst belegd om de aandacht van ae
wereld te vestigen op het feit, dat zien
vijf jaar na de oorlog nog steeds duizen
den Oostenrijkers in Russische krijgs
gevangenschap bevinden. Alle pogingen
om hen te bevrijden hebben tot nui toe
gefaald. Er zijn er 140.000 thuisgekomen.
Maar meer dan 100.000 anderen ontbreken
nog. Duizenden van hen zijn overleden.
De Russen weigeren daar echter een op
gave van te verstrekken. Anderen zijn
wegens oorlogsmisdaden veroordeeld. Ook
de namen van hen geven de Russen niet
vrij. De rest bevindt zich in kampen in de
Sovjet-Unie. Het laatste jaar is er ech
ter weinig over hun lot tot de buiten
wereld doorgedrongen. De repatriëring Is
plotseling gestaakt. Brieven komen niet
meer. En alle navraag resulteert in vage
beloften.
De voorzitster neemt het woord.
„De vrouw van een krijgsgevangene, die
Zich nog in Rusland bevindt, zal van haar
ervaringen vertellen". x
Een jonge vrouw beklimt het ihertie
Op haar rok draagt ze een heren^lbertje.
Onwennig installeert ze zicl? 7. be_
katheder met de twee microfoons. Ze be
gint te lezen van een blad uit een scnooi
schrift:
i. nu elf j»»r *c,eden' dat mUn
het front vertrokken is. Als we
.Hn verlofdagen bij elkaar tellen,
waren we toen twee-en-dertlg dagen ge-
j ik heb hem naar het station ge
bracht. I(" maS niet huilen, had hfl ge
zegd- heb ook niet gehuild. Met een
lachend gezicht heb ik afscheid van hem
genomen. Met Pinksteren ben ik weer bij
je in ons huisje, riep hij uit de trein. De
twaalfde Pinksteren is nn voorbij en h\J
is er nog niet
Het is doodstil in de zaal. De mensen
luisteren met volle aandacht naar de een
voudige woorden.
„Ik heb me elk jaar weer ingepraat:
met Pinksteren komt hij vast thuis. Tegen
die tijd heb ik het huis zo mooi moge
lijk gemaakt om hem van het weinige,
dat ik heb overgespaard, te kunnen ver
wennen. Elke dag keek ik de kranten
door of er misschien iets in stond over
een transport met krijgsgevangenen. Maar
de ene Pinksteren na de andere verstreek
en mijn man kwam niet. Vier jaar ge
leden heb ik op onze trouwdag nog een
bos rode rozen van hem gekregen met
een kaartje eraan met niet anders dan
Van een krijgsgevangene. Daarna niets
met Kerstmis is er een kameraad van hem
thuisgekomen. Die heeft in he-tzeii'ae
kamp gezeten. Hij had bericht over hem
bij zich. Mijn man heeft.."
Met gesloten ogen staat ze op het to
neel en tracht zich te beheersen.
,.Hij heeft verteld, dat mijn man
tuberculose heeft en alleen nog maar me,
krukken kan lopen. En bij fik tran^ort
staat hij op de lijst en steeds valt luj er
WMrerf geneert zich niet voor tarnen.
Het is geen sehandeomv degenen
ben. Maar het zou
die het verdriet veroorzaken hier eens
bij konden zijr^ Jozef
kunnen staan.' Da» ïjOU ik..ze2°en: Ach,
SnSSissimus Stalin., gtj almachtige
hler van dSe wereld.vergeet eens een
ogenblik uw macht en troost de kleine
mensen Laat de mannen naar huis ko
men.. één woord van u, machtige., en
onze" 'mannen zijn vrijer bestaat geen
vijandschap tussen de mensen van Oos
tenrijk en de mensen van de Sovjet-
Unie- en waar men onze mannen ook
van beschuldigt.hun daden zijn dubbel
en dwars vergolden door ons lijden.
Helpt ons toch, generalissimus Stalin.
opdat we niet van verdriet ten gronde
gaan.
Een opfcuchtend applaus barst los als de
vrouw zigh ineens omdraait en weer
naar haar plaats in de zaal loopt. An
deren koenen van hun verdnet verhalen
Een oude moeder met een ziekelijke
man. Haar ene zoon is in de oorlog ge
vallen en haar andere is m Rusland.
Zeventien maanden geleden heeft ze
voor het laatst bericht van hem gekre
gen Ook rii doet een hartstochtelijk be
roep op d" menselijkheid van Stalin.
Dan komt een grijze man. Met zwakke,
trillende stem vertolkt hij de gevoelens
van een vader. De ene zoon is als een
waardeloos wrak van het front gekomen.
De ander its krijgsgevangen.
,Waar te het geweten van de we
reld 1" roePt hij uit. Van machteloze
woede slaat; hij met zijn vuisten op de
lessenaar. De twee microfoons wankelen.
Hij kan zijn- verdriet niet meer verkrop
pen.
„Men praalt zoveel over vrede en men
sen. ichten, maar er is geen vrede, zo
lang -de moeder en de vader nog op hun
kind wachtel». Dat is immers het primi
tiefste recht... het recht van de ouders
op hun kind!!"
Met geheven handen en tranen to zijn
ogen spreekt hij verder.
Met de vrouw van een overste loop ik
door de donkere straat naar de tram
halte. Haar zoon is ook nog steeds niet
thuis, in zes jaiar heeft ze niets van hem
gehoord.. Maai: ze weet van kampgeno
ten. dat hij iii leven is. Anderhalf jaar
geleden tenminste.
„Die onzekerheid is het engste.."
klaagt ze, „als we maar wisten wie er
gestorven' zijn. Maar zelfs dat willen de
Russen niet wartellen, Of misschien ge
neren ze zich voor de grote getallen. We
hebben van ailles geprobeerd. Brieven
en telegrammen aan Stalin. Demonstra
ties voor de Russische generaals in het
Imperial Hotel. Een beroep op de Rus
sische moeders. Op de Verenigde Naties.
De communisten hebben zelfs hun best
gedaan. Geen msultaat Nog geen brief
kaart met „Ik leef" en de datum erop
mogen ze schrijven.."
„En nu deae repolutie. .T"
Ze haalt twijfelachtig die schouders op.
„Men heeft onsi al zoveel beloofd en
er is nooit iets van terecht gekomen.."
Zwijgend lopen we verder. De confron
tatie me al dat onvermoede leed heeft
me sterk ontroerd. Een onbeschrijflijke
ellende heerst er in duizenden gezinnen.
Wij ontvingen op een in 't
voorjaar geplaatste order
nog 425 prima zware
WILTON KARPETTEN
100°/o wol, die wij tegen
oude prijzen verkopen.
in Perzische dessins maat
190*280. De nieuwe prijs
wordt „189?" r*OQ50
maat 230*320. De nieuwe
prijs wordt fJ2A5v
HM'
ad'
Gelijk wij reeds gemeld hebben,
zei bij gelegenheid van de dogma
verklaring van Maria's Tenhemel-
ci.neming op 1 November a.s. een
nieuw Misformulier worden ge
bruikt. De daarin voorkomende
Introitus zal aanvangen met de
woorden uit het 12de hoofdstuk
van de Apocalyps: „Signum mag
num apparuit". („Toen verscheen
er een groot teken aan de hemel:,
een vrouw, bekleed met de zon, de
maan aan haar voeten en op haar
hoofd een kroon van twaalf ster
ren").
Als Epistel zal worden genomen
het 13de hoofdstuk uit het boek
Judith, waar de leider van het
volk van Israel, Oezzia, tot Judith
Meer dan alle vrouwen op
- o - ocyp n fj
door de Heer, de Allerhoogste
God".
Het Evangelie zal zijn dat van
het bezoek van Maria aan Haar
nicht Elisabeth en zal de eerste
vier verzen van het „Magmfica
bevatten.
(hoek Nw. Binnenweg.)
ROTTERDAM
De republiek der Zuid-Molukken heeft door bemiddeling van haar bureau
in 's-Gravenhage en haar vertegenwoordiger aldaar, dr J. P. Nikijnluw, de
Koninklijke Paketvaart Mij in kort geding laten dagvaarden in verband
met het vervoer van troepen der R.I. naar Ambon. Dit kort geding zal
Donderdag 26 October des morgens om 10.30 uur worden behandeld door
de president van de Amsterdamse rechtbank.
Vrouwen raken meer en meer aan lager
wal Kinderen groeien op zonder hun va
der te kennen. Ouders hopen vóór de
dood hun zoon weer te zien.
„We blijven hopen op de thuiskomst.'
Machteloos moet men dat doen. Een
maand misschien of drie jaar. En het
kan wel eeuwig zijn. Het hangt geheel
van de willekeur van Moskou af. Een
eenvoudige order kan aan alle onzeker
heid en verdriet een einde maken. Maar
op medelijden hoeft men daarbij niet te
rekenen. Of op het menselijk gevoel. Dat
zijn begrippen, die men niet kent in het
Kremlin.
De 26-jarige lijnwerker van de Ned.
Spoorwegen, J. N., is gistermiddag om
streeks vijf uur op het baanvak Amster
damZaandam door een electrische trein
overreden en gedood.
De lijnwerker, die op de baan liep, heeft
vermoedelijk de trein te laat gehoord of
de snelheid onderschat. In ieder geval
heeft hij te laat gepoogd terzijde te sprin
gen.
Gisteren heeft minister Bevin m het
Lagerhuis enkele onthullingen gedaan
over „de meest opzienbarende spionnage-
geschiedenis van de tweede wereldoorlog.
Deze speelde :-ch af in Ankara, m-het
bureau van dr Britse ambassadeur aldaar,
Sir Hughe Knatchbull-Huguessen, die
thans gepensionneerd is.
De kamerdienaar een Albanees, die
bij de Duitsers onder de naam „Cicero"
bekend stond wist zich het volstrekte
vertrouwen van de Britse ambassadeur te
verwerven en slaagde erin foto-copieën te
maken van uiterst geheime documenten,
die zich in de brandkast van de ambassa
deur bevonden. Deze copieën verkocht hij
aan de Duitse ambassade te Ankara. In
totaal ontving hij hiervoor een bedrag van
300.000 pond sterling. Zo kregen de Duit
sers o m geheime gegevens over de „ope-
ratie-Öv'erlord" het plan voor een geal
lieerde invasie in N.W.-Europa in handen.
Via „Cicero" kwamen de Duitsers op
de hoogte van het te Cairo en Teheran
tussen Roosevelt, Stalin en Churchill be
sprokene. Zijn rapporten werden alle
door Hitier zelf gelezen. Intussen zong
„Cicero" zijn heer „in slaap"; hij had n.l.
een goede stem, waarmede hij Sir
Knatchbull-Huguessen, die een groot
opera-liefhebber was, aria's voorzong.
Op zekere dag wist de Albanees zich
meester te maken van een sleutel van de
brandkast, die de ambassadeur in zijn paK
had laten zitten. Hij liet hier snel een
wasafdruk van maken en kon zien
voortaan naar welgevallen toegang tot de
brandkast verschaffen.
De eerste waarschuwing, dat er iets mis
was ontving Sir Hughe van de toenmalige
Turkse minister van buitenlandse zaken,
die anti-nazi was. Deze waarschuwde hem
dat de Duitse ambassadeur Von Papen in
gesprekken met de leider der Turkse
Vorige week Woensdag zijn twee En
gelse landingsvaartuigen in Vreeswijk
aangekomen met vijf Britse tanks, vijf
officieren en 45 manschappen van de
„Royal Scotch Greys" aan boord. Het
transport kwam uit Brunswijk in de
Britse bezettingszóne van Duitsland
op uitnodiging van de Ned. landmacht
naar ons land. Nederland wilde name
lijk onderzoeken to hoeverre de natuur
lijke hindernissen in ons land, zoals
water en polders, geschikt zijn om een
aanval van met zwaar materiaal uitge
ruste troepen af te slaan.
Dezer dagen werden bij Spaamdam to
het Noordhollandse polderland proeven
In de dagvaarding wordt de eis gesteld,
dat de K.P.M. veroordeeld zal worden to.
staking van haar medewerking bij het
troepen- en materiaalvervóer van de R.I.
naar Ambon.
meer
Haar stem is verstikt van tranen.
■weet zich echter te beheersen. In
Taal huilen vele vrouwen. En ook
menig mannenoog glinsteren tranen.
Het waren harde jaren Van twee-en
„net wenci t m jn de maand valt
twintig gulden steun Dikwijls als ik
het met mee om te leven. Hneelröks
bad: Geef ons heden ons dage!Ltffcg
brood, bedoelde ik niets andeirs da
brood. Maar steeds ben ik blijv
Bij elk transport leefde ik we er P-
heb aan de radio gehangen, als de
van degenen, die zouden aankomen,
gelezen werden. De spanning was
draaglijk. Als dezelfde voornamen a
yan mijn man opgelezen werden, sproiio
ik al overeind en wachtte met een bon
zend hart oip de achternaam. Maar het
was altijd weer een andere. En als de
hele lijst opgelezen was en zijn naam
was er weer niet bij, dan zei ik tot me
zelf nou, ja., misschien is hij er op het
laatste ogenblik nog bijgekomen. En dan
ging ik toch naar bet station, als de trein
aankwam met krijgsgevangenen. En bij
elke grote, blonde man, die het station
verliet, dacht ik daar is hij,hij is natuur
lijk zo veranderd in al die jaren. Maar
hij was het niet. Hij was er nooit bij. En
elleen moest ik dan weer naar huis toe.
Ze veegt met een verfrommeld zak
doekje langs haai- gezicht. De hele zaal
is diep onder de indruk van deze sim
pele, uit het hart komende woorden van
een eenvoudige vrouw uit het volk. En
velen hebben dezelfde ervaringen echter
de rug.
Ze vermant zich weer.
„Sinds anderhalf jaar heb ik niets
meer van hem gehoord, Zelfs geen brief
kaart met alleen zijn naam erop. Maar
Mr. dr. C. Berkhouwer te Alkmaar, die
als raadsman van de republiek der Zuid-
Molukken optreedt, deelde ons mede, dat
de aanval op Ambon beschouwd wordt
als een schending van artikel 2, lid 1,
van de overgangsovereenkomst, zoals die
is afgesloten ter Ronde-Tafelconferentie
en aldus een onrechtmatige daad is. Door
schepen beschikbaar te stellen voor het
vervoer van troepen en materiaal pleegt
dus ook de K.P.M. een onrechtmatige
daad, aldus de raadsman.
De voorgeschiedenis
De voorgeschiedenis van dit kort ge
ding is in korte trekken als volgt:
Op 6 October jj. zond het Bureau
Zuid-Molukken in Den Haag een tele
gram aan de K.P.M. in Amsterdam, waar
in geprotesteerd werd tegen het beschik
baar stellen van schepen. Op 9 October
zond de K.P.M. per brief een antwoord,
waarin er op werd gewezen, dat de KPM
zich gebonden zag „aan een contract met
de legale regering der republiek Indo
nesia luist zoals zij voor de souveremi-
teitsoverdracht een contract had met de
voormalige Nederlands-Indische rege-
riru? OD grond daarvan, zo sennjxt ae
KPM verder heeft de regering vrn lm
donesië het recht K.P.M.-schep _echt
ren voor troepenvervoer en vani
wordt door haar gebruik gemaakt.
huurovereenkomst dient het perso
van de K.P.M. alleen voor vervoer en zaï
niet_ deelnemen aan oorlogshandelingen.
De in uw telegram vervatte mededeling,
dat de K.P.M.-schepen actief zouden deel
nemen aan de actie tegen Ambon, moeten
wij dan ook nadrukkelijk van de hand
wijzen".
Het bureau in Den Haag zond na ont
vangst van dit antwoord opnieuw een
brief aan de K.P.M., waarin gerefereerd
werd aan het voorlopig verslag der Eer
ste Kamer bij de begroting voor de Over
zeese Gebiedsdelen voor 1950. „Zoals u
uit dit verslag zult zien zo luidde deze
brief verder, „moet to het algemeen het
gebruik door de R.I. vaas Nederlands ma
teriaal ten behoeve van haar oorlogvoe
ring tegen de republiek der Zuid-Moluk
ken als in strijd met het recht worden
beschouwd. Wij verzoeken u daarom met
de meeste nadruk uw standpunt te her
zien en uw schepen onverwijld aan het
troepenvervoer van de RJ. te onttrekken.
Wij weten ons in deze gesteund", zo ver
volgt het bureau in Den Haag, „door .het
standpunt van vooraanstaande Neder
landse juristen en zouden u in overwe
ging willen geven om, zelfs indien u ten
deze twijfel mocht koesteren aan de juist
heid van dit standpunt, te handelen zoals
onzerzijds van u wordt verzocht, daarbij
aan overwegingen van het geweten de
doorslag toekennend".
Aangezien aedert deze brief d.d. 10 Oc
tober van de zijde der K.P.M. geen ant
woord meer is ontvangen, is de regering j
der Zuid-Molukken er toe overgegaan de
K.P.M. in kort geding te dagvaarden.
gehouden met de Britse tanks. De resul
taten waren over het algemeen ongunstig
voor de „aanvallende" tanks.
Gistermiddag waren de Engelsen in
Amersfoort, waar op de Vlasakkers
de heide tussen Amersfoort en Soestdui-
nen demonstraties werden gegeven met
tanks van het type „Churchill „Cornet"
en „Centurion".
De Engelsen begonnen met het camou
fleren van de voertuigen in het terrrein.
Ze maakten daarbij gebruik van licht en
schaduw en van takken. Het resultaat
was, dat slechts enkele toeschouwers de
tanks konden ontdekken. Daarna namen
zij enkele hindernissen en voerden een
paar tactische ritten uit. De „centurions
reden over een door de Ned. Genie bre
der gemaakte Bailey-brug en daardoor
werd voor het eerst de deugdelijkheid er
van bewezen. Het Ned. leger beschikt
namelijk nog niet over tanks, die zwaar
genoeg zijn om deze bruggen te testen.
Zeer tevreden
De demonstratie stond onder leiding
van brigade-generaal F. N. Mitchell, die
de Afrikaanse en Italiaanse veldtochten
in het achtste leger heeft meegemaakt.
Hij was over de resultaten van het be
zoek aan Nederland zeer tevreden.
Heden is het Engelse tank-detachement
weer naar Duitsland vertrokken. De reis
werd wederom over het water gemaakt.
buitenlandse politiek blijk gaf, abnormaal
goed op de hoogte te zijn van de geallieer»
dein overleg met Londen bracht Scotland
Yard daarop een ingewikkelde alarm
installatie aan, om de brandkast van de
ambassadeur te beschermen. „Cicero wist
die echter buiten werking te stellen en
hij bleef zelf buiten schot, daar hij het
volste vertrouwen van Sir Hughe bleel
genieten.
Op de Duitse ambassade was evenwel
een anti-nazi gezinde Duitse, zekere
Nelly Kapp, werkzaam. Deze kwam er
op een goede dag achter, dat de man,
wie door de Duitse ambassade te Anka
ra zulke grote bedragen werden uitbe
taald, niemand anders dan de Albanese
kamerdienaar van de Britse ambassa
deur was. Nelly Kapp waarschuwde Sir
Knatchbull-Huguessen, die buiten zich
zelf van woede, zijn verraderlijke ka
merdienaar eigenhandig wilde arreste
ren. „Cicero" wist echter te ontkomen.
Een door Sir Hughe op hem afgevuurd
revolverschot miste.
Volgens te Parijs binnengekomen be
richten, dreigen guerlllastrljders, dia
Dinsdag de stad Dongdang hebben inge
nomen, thans Langson, welke stad toe
gang geeft tot het rijke rijstgebied in de
Tonkin-delta, te omsingelen. Een deel van
het opstandelingenleger zou zich op 15 a
25 km. van de plaats hebben verzameld,
terwijl een andere strijdmacht een om
trekkende beweging zou uitvoeren. Waar
nemers betwijfelen, of de Fransen Lang
son zullen kunnen houden.
Langson zou voor de opstandelingen
een ideale plaats zijn voor het lanceren
van een aanval op Indo-China van China
uit De belangrijke stad Hanoi zou daar
door direct gevaar lopen en gemeld
wordt dat er reeds vluchtelingen uit
Hanoi' te Saigon zijn aangekomen. -
Bao Dai, hoofd van de srtaat Vietnam,
is gisteren per vliegtuig uit Nice naar
Indo-Chlna vertrokken „om bü zijn la
dende bevolking te kunnen zijn". Bao Dai
verklaarde, dat het duidelijk was, dat
Vietnam door Vietnamese troepen moer.
worden verdedigd.
Tran Van Huu, eerste minister van de
door Frankrijk in het leven geroepen
staat Vietnam, heeft gisteren verklaard,
zich niet te kunnen verenigen met in
menging van de ïhansen in Vietnamese
aangelegenheden. Hu wilde zich b«v.
geen Franse adviseurs opgedrongen zien.
India heeft de V. N. een plan voorge
steld, om een einde te maken aan de
moeilijkheden, die in de Veiligheidsraad
zijn gerezen in verband met de opvolging
van Trygve Lie als secretaris-generaal.
Volgens dit plan zouden de 11 leden
van de Raad de namen van hun candida-
ten in een bus deponeren. De vijf vaste
leden de Ver. Staten, Engeland, Frank
rijk, de Sovjet-Unie en China zouden
de namen van de candidaten, tegen wie
een veto zou worden uitgebracht, terzijde
leggen. De Veiligheidsraad zou vervol
gens in plenaire bijeenkomst de lijst van
de overgebleven candidaten onderzoeken.
Onder de candidaten worden de namen
van Sir Benegal ïtau (India) en dr. Louis
Padilla Nervo (Mexico) vermeld.
In grote spanning staan bloedverwanten voor het station in de hoop, dat
man of vader er bij zal zijn. Door middel van borden tracht men,
opheldering te krijgen over het lot van reeds lang vermiste familieleden.
(Van onze Amsterdamse redactie).
Sedert onheuglijke tijden is de Noord
zee een belangrijke schakel geweest tus
sen de hayens van de diverse landen, die
aan deze zee liggen. Door de oorlog Is
deze band min of meer verbroken en in
de na-oorlogse tijd n°g niet hersteld. On\
hier verandering in te brengen heeft do
Noorse havenstad Bergen in 1948 reeds
het initiatief genomen om een internatio
nale Noordzee-Beurs te organiseren.
Terug uit Rusland. Maar het is al lang geleden, dat cr een trein met
Oostenrijkse krijgsgevangenen het station te JVenen binnenliep. En velen
*Ün nog niet thuis
(Van onze speciale verslaggever)
de huidige voorzitter van de K.R.O. prof.
dr. Kors O.P. de predikant zal zijn.
De K.R.O. heeft getracht van deze
feestweek vóór alles een progr&mma-
feestweek te maken, zodat niet alleen de
directie, wier chef, de heer P. a. M.
Speet medejubileert, de omroepstaf en
de officiële genodigden getuige zullen
zjn van het feest, maar ook alle luiste
raars.
Zaterdag 18 November wordt in de
St Vituskerk te Hilversum om tien uur
een Pontificale H. Mis nit dankbaarheid
opgedragen, met als vermoedelijke cele
brant de Pauselijke Nuntius mgr. Paolo
Giobbe. Bij dit hoogtepunt der geestelijke
viering /al ook Kardinaal De Jong aan
wezig zijn, terwijl mgr. Feron de feest
predikatie zal houden.
De dag daarop zal de Provinciaal der
paters Dominicanen in de St. Dominicus-
kerk te Amsterdam eveneens om tien
uur een plechtige H. Mis opdragen tot
Jnfembe van pastoor Perquin, waarbij
Op 18 November 's middags om twee
uur zal de plechtige herdenkings-büeen
komst worden gehouden in Theater
„Gooiland", waarna er gelegenheid zal
bestaan de jubilerende omroepvereniging
geluk te wensen. Op deze bijeenkomst,
waar naast de voorzitter niet alleen de
Kardinaal, maar ook de minister-presi
dent, de minister van O. K. en W. en tal
van andere autoriteiten het woord zul
len voeren, wordt ook het jubileumge
schenk van de luisteraars aangeboden.
Op 18 November vindt dan verder de
première plaats van de Opera „Viviane",
welke speciaal voor deze gelegenheid
door de Nederlandse componist, Oscar
van Hemel, op een tekst van Louis Lutz
werd gecomponeerd.
Helaas moet een ander jubileumge
schenk, een nieuw werk yan Honegger in
de vertaling van pater Schreurs, „Sint
Franciscus van Assisië" wachten tot
Tweede Kerstdag, daar de partituur niet
op tijd uit Italië arriveerde. Naast een
Gala-avond in het Amsterdamse Concert
gebouw, waar o.m. het „Concert voor
orgel en orkest" van Hendrik Andriessen
en het „Adoro Te voor alt en orkest
van Rudolf Mengelberg ten gehore zul
len worden gebracht (nè. de pauze de
„Krönungsmesse van Mozart), biedt ook
de stad Maastricht de K.R.O. een jubi
leumconcert aan, waarbij de premiere
zal worden uitgevoerd van een „magni
ficat" van Jurriaan Andriesen.
Het spreekt vanzelf dat de lichte
muze niet achter blijft: 18 e®n
revue er zijn concerten van lichte
muziek in het betere genre en daar
naast heeft men de goede gedachte
gehad om ook het allereerste hoor
spel een spel van Gheon gedeel
telijk nog in de oude bezetting opnieuw
ten radiodoop te houden, thans ge
steund door de hele technische appara
tuur van de hoorspelstudio.
Ook de Kath. Jeugdorganisaties heb
ben verzocht iets te mogen doen; zij bie
den de K.R.O. een geheel zelfverzorgd
programma •ran, dat onder de titel „De
Grote Ronde" een mengsel van cabaret,
revue en klankbeeld zal bevatten. Van
zijn kant stelde de K.R.O. voor alle
scholen, die bij de schoolradio zjjn aange
sloten (ongeveer zeshonderd), een gratis
filmstrip ter beschikking over het om-
roepwerk.
Nooit kan de omroeper, die 25 jaar
geleden over de N.S.F.-zender in de rij
van Dinsdagavondprogramma's voor het
eerst de K.R.O. aankondigde met ..Hier
Huizen Holland, de Katholieke Radio
Omroep" gedroomd hebben, dat deze zelf
de omroep 25 jaar later aesthetisch en
technisch de mogelijkheden zou kunnen
opbrengen voor een dergelijk veclzpaig
en welverzorgd feestprogramma.
Wie thans met de weemoed van een
pionier de grote concertzaal, geheel
dubbelwandig (met „suskamers om
zelfs de airconditioning geruisloos te
maken), vergelijkt met het hokje, waar
Piet Lustenhouwer in die romantische
beginperiode musiceerde, moet zich elke
geer weer opnieuw realiseren dat het
slechts een kwart eeuw is. In de eerste
„concertstudio" had men tegen de wan
den een aantal matrassen bevestigd van
wege de acoustiek.
De moderne ojnroepstudio's.... misschien
vindt V bet een gek verhaal, en als wij
liegen doen wy dat in commissie, maar
er is een tijd geweest dat de omroeper
wegens plaatsgebrek zijn microfoon
moest opstellen in een zeer nauw appar
tement, waar een draaislot met „Vrij" of
„Bezet" de deur kon afsluiten.
En de eerste reportage, die ter plaatse
werd opgenomen: Paul de Waart, die in
'34 de luisteraars (toen nog in gezelschap
van hun niet geheel getemde Mexioaan-
se honden) meenam naar de medische
vliegkeuring op Soesterberg en daar zelfs
in de „kist" kroop, welke hem naar
„7000 meter hoogte bracht, zodat er in
de microfoon nog slechts dronkemans
praat klonk omdat ook hij door het ge
brek aan zuurstof van de kook geraakte
(Een van de weinige keren overigens
voor deze rapporter, die bii de huldiging
van Koningin Wilhelmina in het stadion
te Amsterdam op 9 September 1933 een
record van zes en een half uur volpraat-
te!).
Thans kjjkt men in de toekomst, die
„Televisie" heet.
En al kon men toen dit onderwerp ter
sprake kwam, in K.R.O.-kringen een
zekere bedachtzaamheid haren doorklin
ken, toch is het wel zeker dat, ook in dit
nieuwe project de jeugdige vitaliteit niet
ontbreken zal.
„Men staat in Nederland niet te drin
gen voor die televisie" merkte men op,
„voorlopig is het nog een luxe. Maar er
is over dit onderwerp al zóveel dwaas
heid gedebiteerd en door alle mogelijke
berichten is reeds zoveel verwarring ont
staan dat de hoge verwachtingen, die
hier en daar bestaan, zeker niet onmid
dellijk bevredigd zullen kunnen wor
den. Onkosten zijn enorm hoog, zowel
voor de kijkers als voor de omroep.
Wanneer ik U alleen maar vertel dat
een goed geoutilleerde radioreportage
wagen tussen de 75 en 80.000 gulden
kost, maar dat een teleyisie-reportage-
wagen naar de half millioen gaat
En dan spreek ik nog niet eens van
programmakosten; men mag bij een
vergelijking mét de situatie in Enge
land, waar men zoveel verder Is, nooit
uit het oog verliezen, dat een stad als
Londen al meteen een kijkers-rende
ment van acht millioen garandeerde,
terwijl wt) hier höögstens vier a vijf
millioen mensen kunnen bereiken
Dat neemt overigens niet weg, dat
wij bii de K.R.O. zeker niet achter zul
len blijven
Stavanger, Haugesund, Molde, Alesand
en Kristiansand zegden hun medewerking
direct toe, waarna men uitnodigingen tot
deelname zond naar Reykjavik Aberdeen,
Newcastle, Hull, Antwerpen, Rotterdam,
Esbjerg, Aarhus en Gothenburg.
Toen de burgemeester van Amsterdam
vernam, dat zijn stad niet uitgenodigd
was, heeft hij het er niet bij laten zitten
met het gevolg dat Amsterdam, Lerwick
en Thorshavn thans ook op de deelnemers
lijst prijken.
Nu de Marshallhulp ten einde spoedt, is
het van belang te tonen dat West-Europa
met eigen riemen kan roeien, maar hier
voor moet de economische samenwerking
tussen deze landen hechter worden. Dit
nu wil deze Beurs bewerkstelligen. Onder
het motto: „Export, Import, Transport" zal
van 15 tot 31 Mei 1951 in Bergen de. band
tussen de belangrijkste Noordzeehavens
hechter worden aangetrokken en aan de
handel en industrie worden getoond wat
er zo al geproduceerd wordt in dero
havensteden.
De Noordzee-Beurs is zeer gevarieerd
van inrichting- Naast de visserij, waar
naast de belangrijke haringvangst ook
aandacht wordt besteed aan de walvis
vaart, zijn stands ingericht dooi de mine
raal-, ijzer-, metaal- en chemische in
dustrieën. De hout-, textiel-, grafische en
bouw-lndustrieën zijn vertegenwoordigd,
terwijl de leerwaren, levensmiddelen en
droge grondproducten van de participe
rende havensteden te bezichtigen zijn.
Land-, tuin- en bosbouw zijn niet ver
geten, evenmin als het transportwezen.
Voor de deelnemende bedrijven en
plaatsen heeft het ministerie van Handel
in Noorwegen deze gunstige bepaling ge
maakt, dat zij 'n extra importvergunning
kunnen krijgen voor het bedrag dat gelijk
Js aan de kosten van deelname aan deze
Beurs en tentoonstelling.
Onder leiding van de paters Francisca
nen en Capucijnen vertrok Woensdag
middag een la delijke Derde Orde-bede
vaart van Maastricht uit naar Rome,
waaraan 540 tertiarissen deelnemen. Zij
reizen aan een stuk door en hopen Don
derdagavond om tien uur in de Eeuwige
Stad te zijn, waar zij in het Palazzo Pio
tegenover het Vaticaan zullen logeren.
Maandagavond vertrekken zij naar
Assisië, Onder de- plechtige Hoogmis,
welke zij Woensdagmorgen in de basiliek
aldaar bijwonen, zal pater Joannes Dings
O.F.M. de predikatie houden. In de mid
dag gaat het weer op hrvis aan De pel
grims hopen Donderdagavond -6 dezer
om acht uur in Maastricht terug te zijn.
Fileermaohine voor de visserij- In
Maart van het volgend jaar zal de gehele
Ned Visserij kunnen beschikken (in huur)
over een van de zes grootste fikermachi
nes ter wereld, dezelfde, die op de
visserij-jaarbeurs deze zomer te Brèmer-
haven zoveel belangstelling trok.
