arokko drempel van hetWesten
in de leer van
Bevolking vast in
profeet Mohammed
Nationalistisch denken met
rode inblazingen
Per 1 Februari liberalisme tot
75 procent
Nederland zorgt als goed en
eerlijk vader voor ons"
Economische collaboratie
„De Schelde"?
bij
Loon- en prij spolitiek in België
BRILLEN als SIERAAD
Nieuw gebed bij
dogmaverklaring
Zaterdagse
mijmeringen
Weinig instemming en geestdrift
Voor Nederland drie maanden uitstel
Matige eis tegen de directeuren
ZATERDAG 28 OCTOBER 1950
PAGINA n
De Islam in Marokki
Fez, culturele hoofdstad
Bolwerk van de Islam
Sultan en Kalief
Communistisch gekuip
Pi
•/s
- r?
Geen plaats meer vrij in de
St. Pieter
Harry Prikker
N.- Guinea-delegatie tegenover buitenlandse ptrs
TRUSTEESHIP ONDER V.N.
OOK ONAANVAARDBAAR
EEN SLEEPBOOT wordt
geschut.
mms
br,
BOLHOED IS GEEN
GRAADMETER
Weinig enthousiasme
Reeds loonsverhoging textiel
industrie
„Zaken voor het beginsel
Gewapend verzet
„MEN NEVER MAKE PASSES
AT GIRLS WHO WEAR GLASSES"
De sultan van Marokko heeft een officieel bezoek aan Parijs gebracht.
Thans vertoeft hij incognito in Frankrijk, met zijn gezin. Het officiële
bezoek heeft hoofdzakelijk bestaan in het uitwisselen van beleefdheden.
Telkens werd de nadruk gelegd op de vriendschap tussen Frankrijk en
Marokko. Maar volgens geruchten, welke in de Franse hoofdstad circu
leerden, kwam Sidi Mohammed ben Youssef besprekingen voeren, om de
band tussen de twee landen losser te maken. Er bestaat in Marokko,
evenals in Tunis en Algiers, een sterke nationalistische stroming, die op
volkomen onafhankelijkheid van het land aanstuurt. De sultan moet met
deze stroming rekening houden. En bovendien met andere, machtige
persoonlijkheden in zijn land, zoals b.v. El Thami Glaoui, de schatrijke
heerser over de Maghreb, pasja van Marrakech en hoofd van de Berber
stammen der Glaoua, die feitelijk nog heer en meester in het gebied van
het Atlasgebergte zijn. El Thami Glaoui is een bijzondere vriend van
M inston Churchill, die meermalen zijn gast was en hij ondertoudt tevens
uitstekende relaties met de Fransen. Het blijft altijd mogelijk dat men in
Parijs, indien Sidi Mohammed onhandelbaar zou blijken, zijn kaarten op
een algemeen gerespecteerde persoonlijkheid als El Thami zetten zal en
hem tot sultan zal proclameren.
«et is een enigszins Ingewikkelde toe
stand, daar in Marokko, dat bezig is, zid
»net Amerikaanse snelheid te ontwitoke
«en. Frankrijk heeft er reusachtige ka
jatalen belegd, Amerika koestert even
wens grote belangstelling en het is teven»
een der weerbaarste landen van Afrik»
Ife Franse Maarschalk Lyautey heeh
bet, na het even vóór de eerste wereïo
oorlog gepacificeerd te hebben, in ee»
modern gebied omgeschapen, waarin een
ï„«d als Casablanca de allures van eei
w.etropool bezit. De Amerikanen noemei
Marokko het Califoraië van Afrika.
-sen land, waar grote rijkdom heers
«n de zwartste armoede, waar avontu
-»ers en kooplieden uit alle delen van d»
wereld bijeengekomen zijn, waar de zon
toVna altijd schijnt, het klimaat met da-
fan de Rivièra overeenkomt, en de, be
-astingen laag zijnEen land vol con
tasten, ook op geestelijk gebied. Di
fransen hebben er grote, Katholieke ge.
hleensehappen gesticht. Missionarissen
touwden kerken en ziekenhuizen ei
richtten scholen op. Maar Marokko i-
yen Mohammedaans land en de leer va*
Mohammed wordt er bijna even strent
ïiSgeleefd als in Arab ie.
net is ook hier, dat het Westen ®n.
«lam elkander ontmoeten. Wat dit be
recent, kan men zich realiseren door ne-
Asit in aanmerking te nemen, dat de oe
Zangrijkste olievelden zich het Mo
fioenmedaans Nabije Oosten bevinden et,
Marokko onder de landen van de Islan
groot aanzien geniet Dit Marofcfa.
«aat op de drempel van het Westen er
het is tegelijkertijd, door het Fransi
protectoraat, een voorpost van ons Eu
ïvpa.
Sen der piPers. waarop de samenleving
.hl Marokko berust, is de Islam. He
Mohammedanisme leeft heel sterk onde
Marokkanen, die in de huidige Mc
i^mmedaanse wereld tot de orthodoxe*
telt0'611 Wor<ten gerekend. De universi
>ai v 2uFez' de Karouine, met de daai-
hogeschool is wel niet a
die van Kairo en trekt be
linden rankte studenten uit amden
we4 vaT^^«i. maar ze is e*n bo.
i/e modernca^'-ds zuivere teer
in ue nieuwste Afflr!. Jaal1, al J"
--«t h» rvt(vi»^ nkaarlse auto en a
«haagt hu moderne kleren is een trOUV
belijder van Mohammed^ leer en h'j
volgt Allah s geboden trouw 0D Meer
dan elders bloeien m MarokL
tieke religieuze broederschappen ^n t* -
rijke s*cten zijn in Marokko ontstaan
doordat de Marokkanen standvast*
«i de leer zijn en zo goed m-ogeijj^ v»
g£rLS de Koran leven, zijn ze over fogt
«jfgemeen eeriijflier en betrouwbaarder
dan de Mohammedanen in de ar,
«oord Afrikaanse landen. Bij -hen v»jt
fflen ook de oude tradities het beste ge
dandhaaf-d.
Sidi Mohammed ben Youssef, sultan
van Marokko.
'ütd drukt het Mohammedanisme zijn
-tempel op de samenleving. De MaroK-
Kaan vervult trouw zijn godsdienstplich
ten, ook de sultan, oeze Degeeft zien
elke Vrijdag met groot gevolg n-aar de
moskee, om daar te bidden. Zijn gang er
heen is eigenlijk een soort processie. Hij
stamt in rechte lijn af van Mohammed,
door diens dochter Fatima en schoonzoon
Hassan en geniet dus reeds als afstam
meling van de profeet een groot aan
zien.
De Arabische beschaving, die zoals be
kend tijdens de Middeleeuwen langs de
Middellandse Zee en met name in Zuid
Spanje een bijzonder bloeiende is. ge
weest (onze cijfers zijn van Arabische
herkomst) heeft haar stempel op heei
Marokko gedrukt. Overal ziet men de
minaretten der moskeeën.
Fez is de culturele en geestelijke
hoofdstad van het land. Hier wordt
het intellect van het land gevormd. De
meeste Marokkaanse schrijvers en
journalisten komen uit Fez, Daar wor
den ook de hogere ambtenaren opge
leid. de toekomstige oaïds (stamhoof
den. de kadi's (rechters) etc. Deze
oude romantische en in vele opzichten
notg mysterieuze stad is het broeinest
van 'het Marokkaanse nationalisme, dat
uiteraard op de Islam teruggrijpt. De
stichter van de nationalistische bewe
ging, Allal el Fassi, werd in yez ;ge.
boren.
Leden van deze nationalistische be
weging hebben, toen de sultan sidi Mo
hammed V zich te Bordeaux ontscheepte,
een demonstratie tegen hem proberen te
organiseren, omdat hij in zlJn streven
naar onafhankelijkheid niet ver genoeg
vader en houdt zich dus op de achter
grond.
In Marokko heeft de Islam zijn uiter
ste bolwerk in het Westen. Het heeft dit
door de eeuwen heen als zodanig be
schouwd. De positie van Marokko wordt
mede hierdoor bepaald. Het kan bij de
Mohammedaanse wereld gerekend wor
den, ofschoon het zich daarvan steeds
érg onafhankelijk gedragen heeft en b.v.
geen orders uit Mekka afwacht.
Het bolwerk van de Islam, Marokko, is
inmiddels volstrekt geen zuiver Arabisch
land. De Arabieren vormen er, als de
voormalige veroveraars, een bovenlaag,
hetgeen met wegneemt, dat de Berbers,
de oorspronkelijke bewoners, nog steeds
ook in leidende kringen een belangrijke
plaats innemen. Feitelijk wonen in Ma
rokko twee tamelijk verschillende rassen
naast elkander. De Arabieren zijn Semie
ten, de Berbers die een eigen taal spre
ken kunnen tot de blanken gerekend
W0A °fschon ze zich sterk met geïm
porteerde negerslaven vermengd hebben.
De Berbers wonen in Marokko, zolang
de geschiedenis reikt. Het is een sterk,
sober volk en de onverschrokkenheid van
de Marokkaanse krijger valt grotendeels
OP hen terug te voeren. Zoals Franco zijn
lijfwacht van trouwe Marokkanen heeft,
hebben de Fransen hun Marokkaanse
regimenten. En ook in Marokko zelf hou-
ien ze er Marokkaanse keurtroepen op
ia, de Goumiers, die zich gerust met de
eroemde Spahis of de mannetjesputters
an het Vreemdelingenlegioen kunnen
meten.
Naar het schijnt, was het Christendom
-c-ds dien in Marokko binnengedrongen,
toen de Arabieren, uit Algiers en Tunis
jiuend, ook dit land veroverden en de
lerbers onderwierpen. Vooral dieper het
ïinnenland in waren die nog heidens en
rnt. heeft geruime tijd geduurd, voordat
Ie Islam bij hen voet aan de grond kreeg.
Thans zijn ze fanatieke Mohammedanen.
Het Mohammedaanse koninkrijk of
iltanaat van Marokko werd in het jaar
38 gesticht, door de genoemde afstam-
.eling van Mohammeds schoonzoon
leze heette Moulay Idriss) nadat de
erbers herhaaldelijk Arabische inval
ids hadden weten te verdrijven. Zijn op-
-ilgershebben vaak niet meer dan een
iort schijngezag over de belangrijkste
ifieelten van het land uitgeoefend en
rekten hun invloed zich niet verder uit
San de omgeving van de hoofdsteden Fez
en Marrakech. Slechts enkele krachtige
figuren, als Yacouh el Mansoer, die van
Meknès zijn residentie maakte en er
prachtige paleizen liet bouwen, naar
ontwerpen van Christelijke architecten
en in onze tijd Moulay Hassan, wisten
door middel van onophoudelijke straf
expedities de stamhoofden in het bin
nenland onder de duim te houden en tot
het betalen van belastingen te dwingen.
Over het algemeen vergenoegden de
sultans zich echter met de uitoefening
van hun geestelijke functie als hoofd van
de Marokkaanse Islam. Ze erkenden he'
gezag van de sultan van Turkije al
kalief niet en werden trouwens zelf al:
de kaliefen van de Islam in het Westen
beschouwd.
Marokko was tot op het einde van dc
vorige eeuw in Europa vrijwel onbekend
Men herinnerde zich piratennesten aar
de Atlantische kust, als Salé, ook aai
onze De Ruyter welbekend, doch van hei
binnenland wist men vrijwel niets af. Er
toch lag slechts de Straat van Gibraltai
tussen Europa en Marokko en stonden
Algiers en Tunis reeds lang onder Frans
protectoraat.
Na de dood van de krachtige Moulay
Hassan, in 1894, wierpen zowel Duitsland,
Engeland als Frankrijk eer. begerig oog
op Marokko. Frankrijk won de wedloop
en het maakte dankbaar gebruik van de
zwakheid van de nieuwe sultan, Moulay
Abdul Aziz. Deze verloor in zijn groot
vizier Ba Ahmed een talentvol en trouw
raadsman en bleek niet in staat, zijn
roerige onderdanen onder de duim te
houden. Maar het zou niet deze zwakke
figuur zijn, die de Fransen te hulp riep.
Dat was Moulay Hafid, de broer van
Abdul Aziz, die zich aan het hoofd van
de opstandige beweging had gesteld en
zijn broer wist te verdringen. Hij maakte
zich door zijn wreedheid zo gehaat, dat
zijn onderdanen „en masse" tegen hem
opstonden. Hij kon niets anders doen,
dan de Fransen binnenhalen. Die zonden
een oorlogsschip naar Casablanca, dat
platgeschoten werd en ontscheepten er
troepen. Met de bezetting var* Fez begon
het Franse protectoraat en h« koloniale
bestuur. Overigens niet dan na herhaal
de opstanden. Te Fez muitte de lijfwacht
SSliSS»
jusauauicu, metropool in Marokko, de grootste havenstad van Afrika.
Europeanen. Ten slotte werd Moulay
Hafid tot aftreden gedwongen en namen
de Fransen het heft volkomen in handen.
Ze hebben er prachtig werk verricht,
vooral in het ontoegankelijke Zuiden, de
Maghreb, waar ze door irrigatie grote
gebieden vruchtbaar hebben gemaakt.
Marokko is thans een rijk land, met een
grote toekomst. Het heeft moderne ver
keerswegen en is zo veilig, dat er zich
reeds een belangrijk toeristenverkeer
ontwikkeld heeft. Het is niet alleen een
bolwerk van de Islam, maar ook van
Frankrijk en van het Westen, tegen het
communisme. Dit woelt reeds in Noord
Afrika, gebruik makend van de steeds
sterker wordende, nationalistische stro
mingen. Het Mohammedanisme staat
natuurlijk lijnrecht tegenover het atheis-
me van Moskou, maar het zou toch niet
onmogelijk zijn, dat ,de Marokkaanse na-
van de sultan en vermoordde Franse I tionalisten eventueel dankbaar commu-
officieren met hun gezinnen en talrijke nistische hulp zouden aanvaarden.
De raad van ministers van de O E.E-S.
heeft besloten met ingang van 1 Februari
1951 bet percentage van de vrije goede
renuitwisseling tussen de 18 bij de orga
nisatie aangesloten landen te brengen
van zestig op vijf en zeventig procent.
De Franse delegatie behoudt haar beslis
sing over deze nieuwe maatregel voor tot
aan het einde van dit jaar. De landen,
die in de onmogelijkheid verkeren om
deze verdere liberalisatie toe te passen,
moeten voor 28 Februari a.s. daarvan
mededeling doen aan de O.E E.S Op 1
December a.s. zal een nieuwe bijeenkomst
van de ministers worden gehouden.
De raad van ministers van de O.E.E.S.
besloot, dat Turkije, Nederland en Dene-
Een „Cournier"Deze Marokkaanse
krijger vormt de kern van 't Franse
bezettingsleger. De Goumiersdoen
niet voor de mannetjesputters van
het Vreemdelingenlegioen onder.
•Het eren van een oud man is res
pect tonen tegenover God", heeft Mo
hammed eens gezegd. Welnu, nergens
de Mohammedaanse wereld zal men j gaat en te*"v4êï"meT*(Te Fransen zou sa-
"•ülk een groot respect van de jongeren 1 mengaan. Zijn zoon kroonprins Moulay
•'■oor de ouderen aantreffen als in Ma- j Hassan, staat bekend om zijn extreen-
,°'kko. Daar kan men nog zien, hoe nationalistische neigingen en is daarom
oageren bescheiden de ogen neerslaar» I bij de nationalisten0 ens nooulair. Maar
7s ze door ouderen aangesproken war- hij
Een zoon. onverschillig hoe oud
T3. zal in gezelschap niet tot zijn
spreken, indien hem niets ,gs-
^aig'd wordt, ook niet zonder verlof
«>hr^'Saret of pijp aansteken Xn het
i® dit uiteraard nog veel
«erker het al dan jn de sieuëft.
*^°wel op de steden als op het piatte-
nationalisten erg populair,
is een Marokkaanse zoon van zijn
ril
V'.
marken het iiberalisatiepercentage van
75 procent eerst op 30 April a.s. behoeven
te hebben bereikt in verband met de uit
gebreide handel van deze landen met
West-Duitsland. West-Duitsland heeft in
minder dan vier maanden een nadelig
saldo bereikt bij zijn Europese betalingen
van 175 millioen.
De raad maakte na afloop van zijn bij
eenkomst bekend, dat weliswaar binnen
elk der drie categorieën, voedsel,
grondstoffen en industrieproducten
minstens 60 pet. van de particuliere in
voer vrij moet zijn, doch dat de deel
nemende landen niet verplicht zijn de
laatste 15 pet- vrij te maken al wordt
er wel bij de landen op aangedrongen
dat te doen.
In verband met de huidige grondstof-
fenschaarste heeft de raad oepaald. dat
een aangesloten land, zonder op het per
centage der liberalisatie terug te komen,
bepaalde producten van de liberalisatie-
lijst kan schrappen en deze door andere
vervangen, wanneer de toestand op de
grondstoffenmarkt dat rechtvaardigt.
De raad van ministers heeft de secre
taris-generaal opdracht gegeven hem een
rapport uit te brengen over de resultaten
van de conferentie te Torquay, zodra
deze geëindigd zal zijn. Wanneer uit het
rapport mocht blijken, dat de resultaten
niet bevredigd zijn voor zover zij de
landen van de O.E.E.S. betreffen, zal de
raad naar middelen zoeken om het giste
ren genomen besluit toch te kunnen
handhaven.
Van de inhoud van de overeenkomst
valt nog te melden, dat de ministers
hebben besloten tot een liberalisatie van
hun totale particuliere handel tot 75 pet.,
betgeen niet noodzakelijk inhoudt.'dat de
liberalisatie in elk van bovengenoemde
categorieën tot 75 pet. zal moeten gaan.
Zojuist is in Vaticaanstad bekend ge
worden, dat de H. Vader een nieuw ge
bed heeft samengesteld ter gelegenheid
van de dogmaverklaring van Maria Ten
hemelopneming op 1 November. De H.
Vader zal dit gebed zelf voor de eerste
maal bidden op Dinsdagavond 31 October,
wanneer de bekende afbeelding van Maria
„Salus Populi Romani" van de basiliek
Santa Maria in Ara Coell op het Eapitool
in een plechtige lichtprocessie door Rome
naar de Vaticaanse basiliek zal zijn over
gebracht.
De H. Vader zal dit gebed voorbidden
in de privé-kapel van het Apostolisch
Paleis, terwijl luidsprekers Zijn slem
zullen verder dragen. Daarna zal de H.
Vader van het venster van Zijn particu
lier vertrek de menigte op het Sint Pie
tersplein Zijn Apostolische Zegen ver
lenen-
Naar verder wordt gemeld zal Z. H.
zich na de dogmaverklaring vermoede
lijk voor enige weken naar Castel Gan-
dolfo begeven.
Voor de Pausmis in de St, Pieter op 1
November is voor het publiek geen en
kele tribune meer beschikbaar. De be
zitters van kaarten moeten reeds om 8.15
uur in de basiliek aanwezig zijn. Ook de
leden van de lagere geestelijkheid, die
de Prelaten van de Bronzen Deur van
het Vaticaan naar de ingang van de Sint
Pieter zullen begele den, zullen na de
uitspraak van de dogmaverklaring bij
gebrek aan plaatsruimte niet, zoals an
dere gebruikelijk is tot de basiliek voor
het bijwonen van de Pausmis worden
toegelaten. De toegang tot het Sint Pie
tersplein in de morgen van 1 November
voor de plechtighe.d van de dogmaver
klaring is echter voor iedereen vrij.
EEN OOST-BERLIJNER, Paul Zeibig
heeft het aangedurfd de verkiezingen
in Öost-Duitsland „het grootste bedrog
en president Pieck een „verrader van de
arbeiders" te noemen. Prompt is de man
door de Gestapo van Pieckistan in zijn
nekvel gepakt en voor de rechter ge
bracht. Zeibig zal 2H jaar moeten brom
men. Als we in ons democratisch Neder
land tegenover onze rode broeatrs met
dergelijke maatstaven «cer/aen, wat en
we twintig jaar en langer van de meeste
commun l-ten af.
DE JEEPS zijn nu eenmaal auto's waar
mee niet in matige vaart wordt gereden.
Dat ligt nu eenmaal in het karakter van
die voertuigen. Maar nog gaat het cie
Amerikanen niet gauw genoeg met die
holdingen. Naar verluidt, zal elke com
pagnie met 23 hef schroef vliegtuigen wor
den uitgerust. 2 dienen als verkenners,
21 voor vervoer van manschappen en
materiaal. Laat met zulke „vliegende
jeeps" de kat der agressie maar komen.
ONGEVEER 100 grootmoeders zijn naar
het Haagse Gemeente Museum geweest
om de tentoonstelling van werken van
„Grandma Moses" in ogenschouw te
nemen. Zij werden verwelkomd door de
waarnemende directeur van de dienst van
schone kunsten, de heer D. J. Balfoort.
De heer Balfoort zeide tot de aanwezigen,
dat zij een tentoonstelling zouden zien-
van een oude vrouw, die op zeer hoge
leeftijd ging schilderen. Men ziet eruit,
dat het klimmen der jaren geen beletsel
behoeft te zijn om zich toch nog aan iets
te kunnen geven. Er openen zich tegen
woordig wel perspectieven. Vroeger
waren de oma's sterk in het breien van
materiaal voor de kleinkinderen. Doch.
thans staat de weg open voor de film,
chaufferen, aardappelen rooien enz. De
jongeren zuUen nog beschaamd worden
gezet met hun productie. En wat zullen
die Russische grootmoeders binnenkort
niet presteren, Henk!
tN DE Amerikaanse stad Knoxville
heeft mevrouw Rogers een aanklacht in
gediend tegen haar onderhuurder. De man
was 244 weken achter met betalen. Een
voorbeeld van geduld. We zijn benieuwd.
wat het hier wordt als per 1 Januari de
huurverhoging ingaat. Tenminste, wan
neer Lieftinck en Lucas het eens kunnen
worden.
MORGEN is het weer Zondag. Dag van
Christus Koning! Eerste collecte wederom
voor de nieuwe kerken van ons Bisdom.
Het epistel eist grote dankbaarheid. Het
evangelie spreekt over de waarheid. Om.
te getuigen voor de waarheid zijn ook
wij geboren. En dus vier de dag van
morgen.
„Wij wensen niet als vee te worden ver
kocht aan de Indonesiërs. Wjj zjjn geen
Indonesiërs en willen dit ook nooit wor
den". Aldus verklaarde voorzitter Jouwe
van de Papnase delegatie die thans in
Nederland vertoeft tegenover vertegen
woordigers van de buitenlandse pers.
„Bij het geschil tussen Nederland en
Indonesië over Nieuw-Guinea gaat het
voor ons niet over de keuze: koloniaal on
der Nederland of vrij onder Indonesië.
Indonesië zal van Nieuw-Guinea een ko-
■V-
jn f S nauwe Stop van Ternaayen
Luik ^"naal van Maastricht naar
gedurend°lglns ë^uchten, welke
/W,/( de afgelopen week in de
zou do S gecirculeerd hebben
Commissi de Nederlands-Belgische
oplossint' °r de weerwegen een
gezocht "°r rEt befaamd probleem
'e voor de Waterwegen een
- oor
gezocht zijn n
het AlbertkanHT1] ™erd <ussc'\
via do "al en t Juhanakanaal
nieuwe
ëekanaliseerde Maas een
l(rbiiiding tot stand te
engen.
De snelle stijging van het indexcijfer
voor de kleinhandelsprijzen stelt de Bel
gische regering voor vele problemen. In
de maand Juni bedroeg dit cijfer nog 368
om in September als gevolg van de stij
ging der prijzen op de wereldmarkt en
de hamsterpsychose, die in België vjel
waar te nemen, tot 391,6 te stijgen en in
de maand October 394,7 te bereiken. In
dit verband dient opgemerkt, dat deze
index der kleinhandelsprijzen niet een ge
heel juist beeld geeft van de toeneming
der kosten van levensonderhoud, 't Betreft
hier namelijk geen „gewogen index" zoals
men deze in Nederland kent. Een van
de bezwaren die tegen de Belgische bere
kening van 't indexcijfer worden aange
voerd is, dat op de lijst van producten,
die als grondslag wordt genomen b.v. het
artikel „bolhoed" voorkomt, waarvan
men moeilijk kan aannnemen dat vele
Belgen er een zullen bezitten en die niet
temin invloed uitoefent op de vaststelling
van het indexcijfer.
Hoe groot het verschil in waardering
v»n de toeneming der kosten van levens
onderhoud is, mag wel blijken uit het feit,
dat waar deze op grond van het index
cijfer voor September sedert Juni 7 pet
bedroeg, prof. Baudhuin, de bekende Bel
gische econoom, op grond van zijn bere
kening tot de slotsom zwam dat de stij
ging tussen de 15 en 18 pet moet liggen.
NiïNonfrt Jïiet terecht te komen in de
fatale spiraal van loonsverhogingprijs-
stpging;. heeft: liet verbond van Belgische
industriëlen zoals wjj reeds hebben ge-
meld, hiei bij gesteund door de regering,
beslotên tot een onmiddellijke prijsver
laging met 5 pet van de industriële pro
ducten, die sedert 1 Juli een verhoging
hebben óndergaan. De Belgische gros,-
siers1.S1l»„hün„inste"iming met dit
plan betuigd en zui]en deze da]jng even
eens op ae klenhandelsprijzen toe
passen. 7,?„tön 71»18rzal' wat de land
bouwproducten betreft, maatregelen ne
men oin de boeren te beïnvloeden hun
prijzen eveneens te verlagen.
Op grond van bove"j^scheiste maatre
gelen hebbf" ?e7aardigden van
werkgevers en werknemers zich ver-
liinden dat, indien op 20 December blijkt,
dat de actie niet slaagt, de arbeiders, die
nog geen loonsverhoging hebben gekre
gen recht zullen hebben op de ioons.
verhoging met terugwerkende kracht se
dert 1 October, die geluk staat aan de
verhoging van het indexcijfer der klein
handelsprijzen.
In kringen van werkgevers noch in die
van werknemers toont men zich bijster
enthousiast over deze actie tot verlaging
der prijzen met 5 pet. Aan de zijde der
werkgevers merkt men op, dat, hoe dë
ontwikkeling ook zal zijn, in December
a.s. in ieder geval de lasten, die de on
dernemingen dragen, opnieuwzullen
worden verhoogd en men acht het niet
onwaarschijnlijk dat dit een rem zal be
tekenen op de beweging der prijsverla
ging.
Ook het principe van een uniforme ver
laging van 5 pet op de prijzen die sedert
Juli zijn gestegen, oordeelt men simplis
tisch, daar de stijgingen al naar gelang
van het betreffende artikel zeer afwijken
en van verscheidene factoren afhangen.
Van de zijde der arbeiders staat men
eveneens zeer sceptisch tegenover de re
geringsplannen. Men is in deze kringen
vooral wantrouwend omdat de plannen
geïnspireerd zijn door de Belgische indus
triëlen en ziet hierin een manoeuvre om
door de stijging van het indexcijfer ge
rechtvaardigde looneisen af te wijzen.
Bovendien vraagt men zich af of de
kleinhandel de groothandel en industrie
wel zal willen volgen in de prijsdaling
van 5 pet en men betoogt in dat geval
dat 'n klein leger van controleurs nodig
zou zijn om de tussenhandelaars en de
winkeliers.te beletten een extra winst te
maken.
In dit verband wiist men op 'n soortge
lijke actie van minister Van Acker enkele
jaren geleden toen een prijsverlaging van
10 pet werd geproclameerd, doch nie
mand er zich veel van aantrok en de
middenstandsorganisaties heftig protes
teerden tegen het optreden der contro
leurs, die moesten toezien op het nale
ven der regeringsvoorschriften.
Een andere moeilijkheid is dat in som
mige industrieën en met name in de tex
tielindustrie reeds een loonsverhoging is
toegekend. Xn de textielindustrie is-het
minimumloon van tv. 16,15 aan het in
dexcijfer 400 gekoppeld en wordt met
ingang van 9 November een loonsverho
ging van 5 pet toegekend. Een en ander
heeft tot gevolg gehad, dat in geheel
België op het ogenblik een stakingsbewe
ging merkbaar wordt, die in de eerstvol
gende weken een grote omvang zou kun
nen aannemen.
Zo hebben b.v. de arbeiders in de
Vlaamse industrie bekend gemaakt, dat
ZU in staking zullen gaan, indien hun
jonen niet worden aangepast aan die der
Waalse industrie, terwijl de bij het alge
meen Christelijk Vakverbond aangesloten
centrale van employe's op grond van een
referendum heeft vastgesteld, dat 95 pet
van haar leden bereid is het werk neer
te leggen om haar looneisen kracht bij
te zetten.
Met, betrekking tot de opmerking dei-
regering dat de verlaging van 5 pet ook
op de landbouwproducten moet worden
toegepast, wijzen de landbouworganisa
ties er op flat de stijging der kosten van
levensonderhoud niet door de Belgische
landbouwproduct en veroorzaakt is en dat
het dus niet billijk is de Belgische bo -
ren het gelag te laten betalen.
In de zaak tegen de beide directeuren
van «De Schelde", ir H. VP.* en ir Van T..
die van economische collaboratie met de
Duitsers verdacht worden, eiste de officier
van Justitie bij de bijz. kamer van de
Rotterdamse rechtbank, zitting houdend
te Middelburg, een gevangenisstraf voor
de duur van de tijd door hen in voorlopige
hechtenis doorgebracht. Bovendien eiste
hij tegen Ir W. 30.000 boete suhs. zes
maanden en tegen ir Van T. 15.000 subs,
drie maanden.
Men was Donderdag, zoals we reeds be
richtten, met deze zaak begonnen. Vrijdag
ochtend werden nog 'n 3-tal getuigen ge
hoord. Volgens getuige G. J. Bensink, di
recteur van de N. V. W. H. Müller Co
te Rotterdam, was het van het grootste
belang zoveel mogelijk orders en mate
riaal te krijgen en dan te traineren.
's Middags kwam eerst ir W. aan het
woord. Hij verklaarde, dat men onmiddel
lijk na de bezetting uit proclamaties en
boodschappen de indruk kreeg, dat de
bedrijven normaal moesten functionneren.
Daarom werden Duitse opdrachten ge
accepteerd. Men wilde de bezetters niet
in de verleiding brengen het bedrijf zelf
in handen te nemen. Ir W. merkte verder
op, dat de Duitsers van de eerste dag
af dreigden met transport van het bedrijf
naar Duitsland als er niet gewerkt zou
worden Bij deze-arbeid beoogde men zo
veel mogelijk voor Nederland te werken
en „De Schelde" in het nationaal belang
in stand te houden.
Ir Van T, verklaarde pas directeur te
zijn geworden, toen de eerste opdrachten
al waren aanvaard. Hij had zich ingespan
nen voor verdere opdrachten, omdat an
ders onvermijdelijk oorlogsbodems moes
ten worden gebouwd.
De officier wees op de verklaring van
ii W., dat orders geaccepteerd werden om
het bedrijf te redden, maar waarom von
den de Duitsers dan, dat hij zo goed me
dewerkte? Naar de overtuiging van de
officier gingen bij de heren W en Van T
de zaken voor het beginsel. Hij wenste
daarom niet, overmacht als excuus voor
het aanvaarden van Duitse orders te ac
cepteren. Men stelde niet voorop de nood
zaak om het vaderland te dienen, maar
liet de belangen, van het bedrijf vóór alles
gaan. Aan de getuigenverklaringen hecht
te spr. weinig waarde. Zij geven in de
eerste plaats een indruk van de anti-
Duitse gevoelens van verdachten en daar
aan heeft hij geen n oment getwijfeld
Bovendien zijn of waren bijna alle ge
tuigen nauw met „De Schelde" verbon
den.
Ten gunste van ir VV. pleit, dat het ar
beidersaantal niet abnormaal is opge-wust.
voerd en dat hfl vooral in de eerste we
ken na de bevrijding in een uiterst moei
lijke positie verkeerde. Tevens pleit voor
hem, dat men de „Willem Ruys", die op
de helling stond, uit Duitse handen-heeft
weten te houden.
De officier vond het volkomen juist, dat
beide verdachten na de bevrijding vijf en
een halve maand gevangen hebben geze
ten.
Vandaag werden de pleidooien gehou
den.
lonïe maken. De Indonesiërs rijn voor ons
vreemden. Onder het Ned. bestuur hebben
wy reeds honderd procent „Merdeka".
Indonesië wordt bovendien steeds meer
communistisch, zodat de vier fundamen
tele vrijheden van president Roosevelt
onder hen niet gewaarborgd zijn. Indone
sië heeft immers geweigerd de United
Nations te steunen in hun actie tegen de
Koreaanse agressie. In Indonesië worden
bovendien blanke en bruine mensen ver
moord, opgesloten en ontvoerd. Daar is
men bang 's avonds naar bed te gaan. Het
Ned- bestuur is als een vader voor ons.
een goede en eerlijke vader", aldus de
heer Jouwe.
De delegatie verklaarde verder, dat ook
trusteeship onder de V. N voor haar on
aanvaardbaar is. De Ned. taak in Nieuw-
Guinea is nog niet voltooid en Indonesië
heeft in het geheel geen taak in ons land".
Op een desbetreffende vraag verklaarde
de heer Jouwe nog, dat indien Nieuw-
Guinea ooit door Indonesiërs zou worden
bezet, de Papua's zowel van Ned. als van
Australisch Nw-Guinea zich met alle
kracht en eventueel met wapenen hier
tegen zouden verzetten. Met onze broe
ders uit hej Australische deel van Nw-
Guinea hebben wjj immers voortdurend
contact
De twee leden Kasienpo en Arfan zul
ten binnenkort naar Nw-Guinea terug
keren, terwijl de heren Jouwe en Ariks
voorlopig nog in Nederland blijven om
de conferentie tussen Nederland en Indo
nesië over Nw-Guinea mee te maken. Zij
zullen hierbij optreden als adviseurs van
de Ned. delegatie.
Dat heeft eens een Engels, humoris
tisch schrijfster gerijmd op meisjes en
vrouwen, die een bril dragen. Vrouwen
met een bril, mannen kijken er niet gauvj
naar, hierop komt het neer. Hét is een
voortzeting van een oud vooroordeel, dat
ten onzent o.a. uitdrukking vond in het
hatelijke gesmaal van „brillenjood". Men
hoort dit niet zo vaak meer, vermoedelijk,
omdat zoveel mensen een bril dragen, ook
kinderen.
Toch zit het oude vooroordeel nog diep
geworteld. En daarom streeft de brillen-
industrie er naar, speciaal voor de dames
brillen te vervaardigen, die als een sieraad
kunnen worden beschouwd, dat de be
koring van het uiterlijk aanzien verhoogt.
Inderdaad beslaat de mogelijkheid, dat
een moderne uilenbril speciaal bij een
avondtoilet uiterst storend werken kan.
De bril, die het bij een gewoon costuum
of op kantoor goed doet bujkt dan mis
plaatst en soms zelfs afstotend. De draag
sters zijn zich hiervan vaak zelf niet be-
De nieuwe sierbril nu wil dit bezwaar
voorkomen en in het algemeen de onder
bewuste bezwaren tegen het dragen of
zien van een bril opheffen. Bekwame
vakmensen hebben met modekunstenaars
overleg gepleegd en een serie brillen ont
worpen, bij wier vervaardiging rekening
is gehouden met vorm van gezicht, kleur
en stand van ogen, teint en haar, ja zelfs
met de coiffure.
Elegante lijnen, inlegwerk, tot fijne
steentjes toe en kleine decoraties en ver
sieringen er is zelfs een model gelan
ceerd, waar op zijde een fleurige vlinder
zit moeten de bril maken tot iets, dat
de schoonheid verhoogt
En er zijn zelfs brillen, zo mooi. dat
de draagster er de ogen van haar vrien
dinnen mee uitsteken, althans, dit be
weren de reclamemensen van de brillen-
industrie, door wie de nieuwe, vaak dure
modellen gelanceerd worden. Sommige
dezer brillen zijn net zo duur als ec.i
mooi hoedje.
