Nieuws uit STAD en OMTREK
„Actieve cultuurpolitiek" stoflap voor wassen
neuzen van politieke panopticumpoppen
Bij de tijd
Uit Twente kwam men om
Ootmarsum te zien
,Plau-Schuman vóór Nieuwjaar
getekend"
Reclame
Een nieuw antibioticum van de
Kon. Ned. Gist- en Spiritusr
In Delft hadden sommigen een
vreemd interieur
Ook Schiedammers met hart rechts?
r
i-l-f
Maakt
In urgentieplan is er geen plaats voor
VLAARDINGEN
DE KANDELAAR
Dies natalis Kath. ecoti.
hogeschool
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
WOENSDAG 22 NOVEMBER 1950
PAGINA S
afsluiting KLAPBRUG
POLDERWATERING
BURGERLIJKE STAND
EN GESCHIEDENISLES
TE GEVEN
Ziet NU onze «SPECIALE
Sociografie en stadsuitbreiding
Engelse Lady veroorzaakte
incident
Waakzaamheidscomité tot
waakzaamheid aangespoord
Onze Parijse correspondent seint nog:
Tegenover het Huis van Europa ver
gaderen de verschillende bewegingen,
die zioh reeds in Augustus hadden wil
len samenvoegen tot een zgn. comité
van waakzaamheid, en dat zich ten doel
stelde de Assemblée aan te sporen voort
te maken met het schepper, van een
Verenigd Europa. De discussies zijn dit
jaar al bijzonder verward geweest en
gisteren leek het in de ochtendvergade
ring zefs, alsof de samenwerking uit
elkaar zou vallen. Maar het eigenaardige
geval heeft zicih toen voorgedaan, dat
Reynaud, Philip en Bichet met andere
leden van de Assemblée een bezoek aan
die vergadering hebben gebracht om de
heren aan te sporen krachtig mede te
werken aan het vormen van de openbare
menig.
VERDWENEN RUSSIN
TERUGGEVONDEN
Met jacht op weg naar Afrika
96 VAN KETHEL KWAM
NAAR TUBEROVA
ONDERZOEK
WIJDERE TOEPASSING DAN
PENICILLINE
De voordelen van glohenicol
Glohenicol (Chlor
amphenicol, Delft)
Het verschil met penicilline
De medische toepassing
De waarde van het genees
middel
*ÏUL
De Schiedamse Raad heeft al lang willen weten wat nu eigenlijk de
plannen van de diverse diensten zijn in verband met de noodzakelijke
expansie van de stad. Tot nu toe werden wel jaarlijks op de begroting
posten aangetroffen, die de plannen voor het komende jaar aanduidden,
maar men kon geen samenhang in groter verband ontdekken. Juist met
het oog op het schematisch opgestelde memorandum over de stads
ontwikkeling, dat zich volkomen afzijdig hield van het financiële aspect
van de zaak, wilde de Raad deze plannen van de tekeningen zien omgezet
in een financierings-programma, opdat hij in staat zou zijn de belangen
tegen elkaar af te wegen.
Dit financieringsprogramma kwam nu enkele weken geleden gereed en
is door een gelukje ook bij de plaatselijke dagbladen terecht gekomen, zodat
de Schiedammers, op wie in de verkiezingstijd zo'n roerend beroep om
medeleven met hun eigen stad wordt gedaan, te elfder ure iets van deze
plannèn kunnen lezen. De democratie bewandelt in Schiedam de paden
van het toeval.
Het financieringsprogramma is ingedeeld in drie categorieën en heeft
daarom 3e titel van „Urgentieprogramma" gekregen.
In 'n begeleidend schrijven wordt er door
E. en W. op gewezen, dat dit program
ma niet moet worden beschouwd als
#en strakke lijn, die noodzakelijkerwijs
precies volgens de schematische aandui
dingen zal verlopen. Het is geen bin
dend programma van werkzaamheden.
Men wil slechts een zo juist mogelijk
beeld geven van de te verwachten ont
wikkeling; deze ontwikkeling zoveel mo
gelijk in de hand houden en zo de
omstandigheden daartoe dwingen
doeltreffend ingrijpen, d.w.z. die werk
zaamheden laten vervallen of naar de
toekomst verschuiven, die, gezien de
omstandigheden op dat tijdstip, hiervoor
het eerst in aanmerking komen.
Het blijft mogelijk, dat een werk. dat
men dacht over enige jaren uit te zul
len voeren, eerder ter hand genomen
wordt, terwijl het niet ondenkbaar is.
dat plotseling werken urgent worden,
waarover in dit investeringsplan zelfs
nog niet gedacht is. Het is niettemin een
uitstekend middel geworden om een
duidelijke indruk te krijgen van de om
vang van de kapitaalsinvesteringen.
Deze investeringen hebben grote invloed
op de jaarlijkse afschrijvingen. Deze
Zijn tezamen met de renten, van grote
Invloed op de financiële perspectieven
van de gemeente.
Dit urgentieprogramma maakt het cij-
ferhard duidelijk, dat onze zich snel uit
breidende gemeente noodzakelijk zal
moeten kunnen profiteren van de moge
lijkheid tot verhoging van de bijzondere
bijdrage, die op basis van het verzor-
gingspeli 104T is vastgesteld.
Actieve cultuurpolitiek
Het urgentieprogramma heeft twee
onderverdelingen.
Er is de lijst van dringend nodige
werken; van minder dringend nodige en
van niet dringend nodige- Bovendien
wordt er onderscheid gemaakt tussen
eredieten, bestemd voor de normale ge
meentehuishouding; die voor de produc
tieve en die voor de improductieve be-
„Het Vrije Volk" heeft zich in
de laatste weken enkele tmlten
uitgeput in pogingen om zichzelf
in discrediet te brengen.
Het begon met een bespreking
over het Gemeenschapsblad, p*e
veel meer had van „als-ik-ntet-
mee-mag-doen, ga-ik-lekker-sche -
den", dan van een op de mhoua
gebaseerd oordeel Daarna werd n
opmerking onzerzijds, dat de Al
gemene Bond voor Ouden van Da
gen die wij prezen om de acti-
viteit er goed aan zou doen te
waken voor het wellicht onwille
keurig zetten van een socialistisch
stempel op de bijeenkomsten, op
de scheve korrel genomen.
„Het Vrije Volk" was op de ver
gadering in kwes tie niet eens aan
wezig. Het verslag verscheen dan
ook twee dagen later. Niettemin
meent het zich een oordeel te kun
nen aanmatigen over de vorm,
waarin de begroeting van de heer
Sabel plaats had.
Men moet wel enige branie heb
ben om in. debat te durven treden
met het verwijt, dat de „Nieuwe
Schied. Crt." zure opmerkingen
maakte, als men zelf geschitterd
heeft door afwezigheid, dus niets
heeft kunnen observeren of con
stateren
Maar 'men is blijkbaar nergens
bang voor. Dat bleek ook gisteren
bij het verslag over de doop van
de Ootmarsum. Daar lezen we
„Een goedlopend polshorloge wijst
klokslag 12. Bang, met een korte
klap knapt de ketting", enz. Nu
was de doop volgens een normaal
goedlopend polshorloge om twaalf
uur al een grote 4.5 minuten achter
de rug, maar „Het Vrije Volk" heeft
eigen maatstaven van goedloperij.
Vandaar dat het om 12 uur, vol
gens Vrije Volk-tijd gebeurde.
Dergelijke maatstaven houdt
„Het Vrije Volk" er dus blijkbaar
niet alleen in de z.g. critiek, maar
ook in de verslaggeverij op na. Wij
wisten niet, dat men zijn eigen
maatstaven zo ver door kon voe
ren „Het Vrije Volk" is niets on
mogelijk. Dat blijkt wel.
drijven. Hierin wordt tot uitdrukking
gebracht, dat voor zover het de pro.
ductieve bedrijven betreft de kost
voor de baat uitgaat, ofwel, dat te eni
ger tijd dit geïnvesteerde geld netjes
terug komt. Natuurlijk deelt deze inves
tering het lot van alle kapitaalsinveste
ring ,n.l. het risico, dat de gekoesterde
verwachtingen niet gehonoreerd worden.
De improductieve bedrijven zouden
dan die bedrijven zijn, die alleen maar
geld kosten 'zonder er zilverlingen voor
terug te geven. Terecht merkt het be
geleidend schrijven op, dat niet bepaald
kan worden welke winst ,niet alleen
geestelijk, maar ook materieel, schuilt
in het scheppen van goede levensvoor
waarden voor Schiedam.
Het ligt voor de hand, dat een zich
uitbreidende stad op d« eerste plaats
zeker moet zijn van de primaire nood
zaak bij een uitbreiding n.l. uitvalswe
gen. straataanleg, verlichting van de
straten, bruggenbouw en al die „condi.
tlones sine qua", zonder welke 'n stad
zich ten enenmale niet uitbreiden kan.
Maar onmiddellijk na dit geconstaterde
te hebben, moet ons van het hart, dat
wij bij de dans van de millioenen steeds
gedacht hebben aan die andere dingen,
die even broodnodig zijn als zand, ste
nen en kabels.
Men moet wel niet gering achten wat
er op dit programma toch nog voor
komt aan nitgaven. die de geestelijke
welstand van onze bevolking ten goede
komen, maar er is een bittere bijsmaak
aan deze uitgaven. Zij zijn n.1. vrijwel
alle bepaald door omstandigheden, die
niet» te maken hebben met wat van
bepaalde zijden wel eens een „actieve
cultuurpolitiek" genoemd wordt.
Als de Koopmansbeurs voor 375.000
gerestaureerd wordt en uiteindelijk, in te-
fenstelling tot het doel van de oorspron-
elijke bouwers, het culturele leven ten
goede komt, dan stond toch voorop een
historisch gebouw te redden en was de
consequentie een gelukkig toeval.
Als het St. Jacobsgasthuis 340.000 be
hoeft om opgeknapt te worden, dan is dit
van het zelfde toevals-laken eën gerestau
reerd pak. Het Schiedamse archief te zien
als een onderdeel van actieve cultuurpoli
tiek is wel moeilijk. Het verwondert dan
ook niet achter dit hoofd vraagtekens te
vinden.
't Onderwerp „scholen" behandelen wij
graag apart. Dit Is van een eerste cultu
rele orde, maar wordt ook uit een nood
zaak geboren, die in zich alles met de tra
ditie en de Onderwijswet én niets met
actieve cultuurpolitiek te. maken heeft.
Sport goed verzorgd
Positieve, actieve cultuurpolitiek is de
zorg voor de sport, maar de vraag mag
worden gesteld, of een harmonische ac
tieve cultuurpolitiek het zwaartepunt zo
zeer mag leggen op deze cultuur-uiting
met uitsluiting van die, welke meer op
zuiver geestelijk terrein liggen.
Dat er voor 1952 gedacht is aan het be
gin van werkzaamheden voor een Open-
luchtbad, die 925.000 zullen kosten, is
zeer v9oruitstrevend, maar men kon zich
een juister hiëarchie der waardering van
de belangen voorstellen. (Jok als dit geldt
de aanleg van sportvelden ten W. van de
Poldervaart in dat jaar, die 650.000 zul
len vragen.
Zeker, men kan de post groen-voor-
ziening zonder cynisme onder de „cultu
rele" uitgaven rekenen, maar dat is nau
welijks wat men bedoelt met actieve cul
tuur politiek. Evenzo de gelden nodig
voor volkstuincomplexen.
Weet U wat eJ_ in totaal voor de drie
klassen aan eredieten gevraagd wordt
76.546.165. Dat is meer dan zes en zeven
tig en een half millioen. 1 Procent hier
van is 765.461.65. Dat is het bedrag, dat
een Cultureel Centrum zou kosten. Het
enige bedrag, dat het bewijs had geleverd,
dat er in het Gemeentebestuur mensen
zitten voor wie het woord „actieve cul
tuurpolitiek" meer is dan een onbegrepen
verkiezingsleus of een versleten stoflap.
waarmee na de oorlog de wassen neuzen
van de politieke panopticumpoppen wor
den afgedaan.
In verband met herstelwerkzaamhe
den zal de klapbrug over de Polderwa
tering (v.m. Kethel) vanaf Vrijdag 24
November a.s. des avonds 10 uur en z#-
lang de werkzaamheden duren, voor alle
RIJ verkeer zijn afgesloten.
OEBOySN: Anna E., d. v. B. van
Doorn en H. J. Laban; Robert, z. v. J.
Domenie en J. L. Breur; Bertus J. M.,
zoon van C. D v. Lith en B. J. M. Bos;
Arie, zoon van J. Hoogeboezem en L,
M. Onrust; Cornelia, dochter van C.
Hesselberth en W. J. van Gelderen.
OVERLEDEN C. A. v. d. Burg, 57 jaar
A. Voorham 76 jaar.
LOOP DER BEVOLKING.
Het aantal inwoners dezer gem-eentv
bedroeg op 1 Jan. j.l. 46.323. Het vermeer
derde door geboorten mot 921, door ves
tiging met 1892, fcptaal 2813. Vermindering
door overlijden 106, door vertrek. 1067,
totaa-l 1173. Aantal inwoners op 1 No
vember j.l. 47.820. Totale vermeerdering
over de eerste 10 maanden van dit jaar
1640. Vermeerdering in October 240.
GEMEENTERAAD.
De Raad dezer gemeente is in openbare
vergadering bijeengeroepen tegen Maan
dag 27 November a.s- des avondis te 7 uur.
OndeT de 38 agendapunten komt o.m;
voor: Behandeling der gemeentebegroting
1951. De vergadering zal zo nodig op de
vol-gendie avonden worden voortgezet,
uitgezonderd op Woensdag 29 N-ovember.
VLAARDINGSE CONCOURS
COMMISSIE.
Door de vier plaatselijke postduivenver
enigingen is een oommissie gevormd on
der de naam „Vteardingse conoourscom-
mlssie". Deze commissie heeft tot taak
tijdens het vliegseizoen, indien mogelijk,
stedelijke wedvluchten te organiseren en
in de winter, tijdens het z.g. stille seizoen,
zoveel mogelijk contact met de leden te
onderhouden in de vorm van tentoonstel
lingen en lezingen.
STEUNT WETTIG GEZAG.
Woensdag, 29 November a.s. om 8 uur,
wordt er in de „Harmonie" een voorlich
tingsavond gehouden door de plaatse-lij ke
oommissie „S'tiun-t Wettig Gezag". Als
sprekers zullen optreden de Commissiaris
der Koningin in de provincie Utrecht M
A. Rein-alda, de voorzitter van de Christ.
Hist. Unie en Majoor Leger-Aalmoezenier
q. Laurent.
Is het, omdat de K.L.M., -na de oorlog^
bij de doop van de vliegtuigen de stads
besturen van die naamgever bij de plech
tigheden is gaan uitnodigen, of is het
een broeiend besef van onderlinge ver
bondenheid, die dit gebruik ook ingang
heeft doen vinden i-n de scheepvaart. Ver
bondenheid, die Westelijke havens en
Oostelijk platteland te samen brengt.
In ieder geval zal de burgemeester van
Ootmarsum vreemd hebben opgekeken,
toen hij de brief van de Mij. Oostzee met
bat vouwbeen, open-de en daarin een uit
nodiging vond om op 21 November naar
Schiedam te komen om de dooppl-echtig.
beid van het schip mee te maken.
Maar Jonkheer Sc hirnm eIpenninc k
van der O yen moest helaas verstek laten
gaan. Hij besprak de zaak met de ge
meente-secretaris Loohuis, oen jonge
(Advertentie)
V'//
Waar U git
talloze mooie
en nuttige
geschenken
zo prettig keus
kunt maken
SCHIEPAM
ST. NICOLAAS-ETALAGES
HA V-BANK GALERIJ TEL. 69986
Gisteren vond te Tilburg de drie en
twintigste herdenking plaats van de dies
natalis der Kath Econ. Hogeschool, ter
gelegenheid waarvan 's morgens een
plechtige H. Mis werd opgedragen.
's Namiddags sprak de rector magnifi-
cus, prof. dr. W. R. Heere in de herden-
kingsbijeenkomst een rede uit over „so
ciografie en stadsuitbreiding
Spr. begon met een schets van het
ontstaan de groei en de functie van de
steden en zette uiteen hoe in het verle
den speciaal in de 19de eeuw in
het ontwikkelingsplan der Nederlandse
steden elk schoonheidsstreven ontbrak en
hoe door markt- en bestuurs-functies, als
ook uit gemis van piëteit voor het be
staande schone, zoveel te kort is gedaan
aan een harmonische stedekundige ont
wikkeling. De mens heeft ruimte nodig
om te wonen en te werken, om zich te
ontspannen en zich te verplaatsen (ver
keer), zodat er zich problemen voorde
den ten aanzien van eën goede ruimte
besteding, vooral wanneer tengevolge
van een grote bevolkingsdichtheid
schaarste aan ruimte optrad. Industri
alisatie werd daar noodzaak, steeds gro
tere bevolkingscentra werden gevormd.
Het gevolg was dan ook, dat het steeds
duidelijker werd vooral na 1900 dat
men de uitbreiding van deze bevolkings
centra niét aan het toeval kon overlaten.
Daarom moet voorafgaan zowel een on
derzoek naar de ruimte als een ordening
binnen deze ruimte en een vormgeving
aan deze ruimte.
Was in. Woningwet van 1901 nog slechts
één artikeL gewijd aan deze materie, ge
leidelijk groeide de belangstelling; thans
liggen twee nieuwe ontwerpen ter tafel,
een nieuwe Woningwet en een ontwerp
Ruimtewet.
Ligt de derde phase de vormgeving
dus uiteraard in handen van stede
bouwkundigen, wier vorming thans aan
de Technische Hogeschool te Delft is
aangevangen, voor de eerste en tweede
phase zijn vaklieden nodig als sociogra-
fen, geografen en economen, die een
aparte opleiding ontvangen hebben, in
verband met dit onderzoek (survey en
research) en deze ordening, vaklieden,
die in team zullen moeten werken! Over
deze nieuwe opleidingen, die ook aan de
Katholieke Hogeschool zijn opgericht,
gaf spr. vervolgens nadere aanwijzingen.
Na de zeer druk bezochte vergadering
recipieerde de senaat, terwijl in de avond
uren traditiegetrouw aan het docenten
corps een serenade werd gebracht door
de Tilburgse studenten.
man, wien men heit verblijf in zoon en
buitenlucht van de bruine huid leest en
deze verdiepte zich prompt In de geschie
denis van het oudste Twentse stadje om
een waardige bijdrage te kunnen leveren
in de rij van sprekers.
Hij kon moeilijk vermoed hebben, dat
hij het historisch aa-n de stok zou krijgen
m-et de burgemeester van het naburige
Tubbergen, dte ook uit Twente was ge
komen om acte de présenoe te geven.
Dat zat zo. De Tubbergse burgemeester,
Kolenbrander, beweerde, dat de legende
verhaalt van de stichting van Ootmarsum
in 217 door Koning Odomarus der Fran
ken, maar die gemeente-secretaris corri
geerde deze uitspraak en deed er nog 91
jaar af. Het zou in 126 geweest zijn. Bo
vendien had hij nog een ander jaartal
voor de belangstellenden. In 927 ging het
gehele Oudmarsum in vlammen op en er
kwam een nieuw een eindje verder-
Het waren ongebruikelijke geluiden, die
hier uit Twente klonken. De Neder-Sak-
sers lieten echter blijken, diat zij het niet
bij woorden lieten. Ootmarsum bood een
wapen van de stad in lijst aan en de heer
Kolenbrander deed er namens het
Twents Verbond een Twents ros bij, het
wapen van de tukkers. De gids van mooi
Ootmarsum komt op de leestafel te liggen.
Hoe vreemd deze historische nntemkra-
kerij wel was, blijkt uit de inhoud van
de voorafgaande speeches, die zich tot de
zakelijke en hartelijke betogen beperkte,
welke scheepsbouwers en -vaard'ers on
derling bij een doop plegen te wisselen.
Echter niet in de trant van „Wat een
schattig schip en wait heeft het een aar
dige kluisgaten", maar zoals die heer Wolt-
je-r, directeur van W. F. het deed: „De
relaties tussen de Mij. Oostzee en de werf
zijn al oud. Wij repareerden verscheidene
schepen voor U, maar nooit mochten wij
een geheel schip nieuw bouwen. Wij heb
ben een schip gemaakt, dat in de strijd
om die vracht op de wilde vaart mee kan
doen". En het zakelijkst sprekende was
de mededeling, dat dit schip het eerste is,
dat op de contractdatum zal worden afge
leverd. Tenminste van de na de oorlog
gebouwde.
De heer von Felde vertelde een stuk
eigen geschiedenis. Er zijn al drie Oot
marsums deze 95Ó0 tonner voorgegaan.
STRAATSBURG, 21 November
(Telefonisch van onze Parijse
correspondent)
De Assemblée heeft de openbare zitting
van gisteren voor een groot deel benut
voor de bespreking van het plan-Schu-
man over een kolen- en staalpool. In
Augustus had men de heer Paul Rey-
naud opgedragen, een rapport over dit
plan uit te brengen en thans kreeg men
van hem de laatste inlichtingen over de
stand van de voorbereidingen te horen.
Reynaud sprak hierbij als zijn overtui
ging uit, dat het verdrag voor de pooi nog
vóór het einde van het jaar zal kunnen
worden getekend.
De rede van de heer Reynaud was er
op gebouwd om stelselmatig de verschil
lende bezwaren, in Engeland naar voren
gebracht, te ontzenuwen. Hij heeft vooral
de Engelsen gerust willen stellen om
trent de supra-nationale macht, die voor
de pool in het leven moet worden geroe-
en en die dus de eerste is, die gestalte
rijgt.
Hij hoopte, dat ook voor andere zaken
een dergelijke macht zou worden inge
steld, maar wel te verstaan steeds binnen
het kader van de Raad van Europa»
Tenslotte werd een voorstel van voor
zitter Spaak aangenomen om doze gehele
discussie, waarbij vooral de desiderata
der socialisten naar voren komen, aan de
zes leden van net comité van ministers te
zenden en een zevende exemplaar naar
de Britse minister.
De Nederlandse senator Kerstens
leidde de groep van afgevaardigden, die
zich uitspraken voor nauwe banden
tussen de democratische contröie van
het Schuman-orgaan en de Europese
Assemblée. De wens daartoe was reeds
In Augustus neerlegd in een motie van
dr. Kiompé. Een aantal leden sprak
voorts zijn bezorgheid uit over een zelf
standig „Schuman-pariement". Indien
voor alle te vormen gespecialiseerde
gezagsorgansaties zulke parlementen,
los van de Assemblée, gevormd zouden
worden, dan zou dit volgens hen de
dood van de Assemblée betekenen.
Toen Reynaud zijn rede voltooid had
en de voorzitter het woord had gegeven
aan MacMillan, werd de aandacht afge
leid door een elegante Engelse dame op
de publieke tribune* die de hefer Spaak
voortdurend iets toeriep. Het duurde enige
tijd eer men begreep wat er eigenlijk
gaande was, doch de heer Spaak had uit
blijkbaar onmiddellijk ontdekt, want van
't eerste moment af herhaalde hij: „Breng
die dame zachtjes weg". Toen zij zich ech
ter niet verroerde, herhaalde Spaak zijn
opdracht. Men was langzamerhand gaan
verstaan wat de dame zeide, zij bleek een
Leopoldiste te zijn, die Spaak verweet
hier een meerderheid te willen leiden,
terwijl hij die in zijn eigen land niet
erkende; voorts dat hij medeleider was
van de communisten.
De dame werd tenslotte naar de kamer
van de veiligheidsdienst gebracht en daar
Spr. hoopte op de mogelijkheid nog eens bleek dat men te doen had met Lady
een opdracht tot nieuwbouw te kunnen I M d_e de
gieven. i
schorst had, was zeer verbolgen en liel
vlijtig nazoeken, wie de geëxalteerde
Lady 'n kaart had verstrekt voor de pu
blieke tribune.
Zo gebeurde dus het omgekeerde van
wat men had kunnen verwachten: het
was niet het waakzaamheidscomité, dat
dc Assemblée moest aansporen, doch de
Assemblée, die de federatie van bewe
gingen weer op het rechte spoor moest
brengen.
In de avondvergadering besloot men
in plaats van de naam van waakaam-
heidscomité dte te kiezen van Raad van
de Europese volken.
De geheimzinnigheid rond de plotse
linge verdwijning van een Russische
vrouw uit Haarlem is enigszins wegge
nomen door een telefonisch bericht van
de Nederlandse Ambassade in Parijs. Zo
als wij gisteren berichtten, verdween
Uiana Tsjebitok ruim twee weken ge
leden met haar zoontje zonder een spoor
achter te laten.
Het vermoeden, dat zij met het jacht
..Frisia" van een Russische zeekapitein
urt IJmuiden vertrokken was, is thans
bewaarheid. De ambassade in Parijs
meldde gisteren namelijk, dat het jacht
na een hevige storm in de haven van
Le Havre was binnengelopen met aan
boord de kapitein, de oud-SSer, die naar
Afrika wilde uitwijken, de Russisch*
vrouw en haar zoontje. De Nederlandse
politie-autoriteiten hebben nu verzocht
het zoontje, dat pas 1 jaar oud is, naar
ons land terug te brengen.
De motieven voor deze geheimzinnige
verdwijning zijn waarschijnlijk niet van
politieke aard.
féaaiMO VOO» SChtfOAM SM OMSTRfMM
72ste Jaargang No. 21396
/4.30 per kwartaal.
0 85 per week.
De kantoren der Redactie en Admi
nistratie zijn tijdelijk gevestigd In het
gebouw BK, Volksbond. Lange Haven
71. Schl-dam telefoon 87387.
Giro-nummer 9095 ten name van de N V
De Courant De Maasbode. Rotterdam
Abonnementsprijs
J I 45 pet maand
AOv*i 'ei.in* pi it- op (vwone Kolombreedte
t u 15 oei millimeter noogte
Inge/I».oer vieneoelingen op redactionele
koioini.re-die t 0311 per millimeter hoogte
Cui'i art tarieven tegen gereduceerde prfle
vei KrngDaar do oe administratie of ot) de
erKeride advertentie-bureaux.
Ka' ipioenen (kietne advertentiên) tot 20
woorden 50 ct Elk woord meer 3 et
Maximum «0 woorden Plaatsing uitsluitend
bn vooruitbetaling
Alle advertentie-orders worden afgesloten en
geplaatst overeenkomstig de Regelen vöor
het Advertentie-wezen.
Directeur: J Kutlpera
Hoofdredacteur: Leo J, M_ HazelzeL
„HU draagt zijn hart op.,de 8°ede, 123 Mannen en 152 vrouwen hadden
plaats", zegt een bekend volksgezegde. een aanval van de tubercel-bacil door-
Wij meenden, dat een hart altijd wel op I staan, d.w.z. zij waren na een aandoe-
de goede plaats moest zitten om te ning zo goed als genezen.
'functionneren, maar dit blijkt toch niet Hoewel het onderzoek primair bedoeld
helemaal het eeval te zijn. want tijdens is als een onderzoek op de aanwezigheid
j v rroV-i I blron trm 41iiml li
het Fotu-ohderzoek is daar gebleken,
dat vier mensen het hart rechts dragen.
„Fotu" is in Delft wat „Tuberova is
in Schiedam en Vlaardingen en omge
ving Het is de stichting die het massale
onderzoek op tbc in Delft eji omgeving
ter hand heeft genomen.
Bij dit onderzoek was het van groot
belang, dat zich vrijwel alle burgers
lieten fotograferen. In Delft haalde men
epn percentage van 92 pet. Waat U wat
het resultaat van dit onderzoek was?
Er waren 91 mensen met actieve long-
tuberculose, d.w.z. zeer belangrijke ge
varen-bronnen voor hun omgeving, zon
der dat zij het zelf wisten. Het waren
52 mannen en 39 vrouwen van, wie er 7
boven de 70 jaar waren.
In het district Delft betekende dit cij
fer voor de stad een triest record. Het
gevolg van deze ontdekking is, dat deze
91 mensen onmiddellijk m*eten gaan
rusten en er voor moeten zorgen geen
tubercel-bacillen op anderen te kunnen
overdragen
Er warc/i bovendien nog 262 personen
met een dubieuze actieve long-tbc, die
als lijders aan de witte ziekte onbekend
waren. 149 hiervan waren mannen, 113
vrouwen 33 er van boven de 70 jaar.
Zij behoeven niet onmiddellijk te gaan
rusten, maar voortdurende controle en
zich ontzien is noodzakelijk. Van 93 per
sonen met dubieus actieve long-tbc was
op het consultatiebureau de toestand be
kend.
van tbc-haarden, heeft het massale foto
graferen nog andere gevolgen. Men ziet
kans om ook andere kwalen te ontdek
ken
Zo kwam mei# tot de conclusie, dat in
Delft 3 mannen en 1 vrouw hun hart
rechts dragen. Dat 130 mensen aan 1 zijde
13 -ribben hebben in plaats van 12: dat
e,U en rondl°Pen met gaffelvormige
ribben en ernstige wervelverkrommingcn
en meer dergelijke intieme bijzonderhe
den. Bij 119 mensen kon een ernstige
hartafwijking worden geconstateerd en
bij 11 mensen kon men de aanwezigheid
van longkanker bepalen. Van de school
gaande jeugd tot 12 jaar is 19 pet reeds
één of meer malen met tbc-baciUen be
smet geweest. Gelukkig betekent niet
elke besmetting direct een ziektegeval,
maar de cijfers zijn er niet minder spre
kend om.
Dinsdag was het de laatste dag van het
bevolkingsonderzoek op tuberculose in
Kethel Nadat in de middaguren nog wat
laatkomers de handen in de zij nadden
geplaatst en diep hadden ingeademd, kon
de administrateur van het bevolkings
onderzoek i-n het district Schiedam, de
heer Waayer, mededelen, dat bijna 2800
inwoners van Kethel gehoor hadden ge
geven aan de ontvangen optoep De «ui-
gelingen, die nog niet in aanmerking
kwamen, meegerekend, betekende de op
komst een behandeling van 96 pet. van
de bevolking, een aantal, waarop Kethel
terecht zeer trots mag zijn.
Natuurlijk ging het sluiten van dit. be
volkingsonderzoek niet zonder meer
voorbij, temeer, daar nog niet eerder aan
deze phase van het bevolkingsonderzoek
in het district Schiedam bijzondere aan
dacht was besteed. „Het was niet opzet
telijk", vertelde de voorzitter van het
Schiedamse Tuberova-comité, dr. J. H.
v d. Berg Na het officiële begin in
Vlaardingen wordt gestadig doorgewerkt.
Grote dank is het Tuberova-comité ver
schuldigd aan de vele medewerkers, die
zorgden, dat het onderzoek in Kethel zo
snel en vooral zo succesvol kon verlopen.
In het bijzonder noemde dr. Van d. Berg
de namen van dr. van der Kuy en mevr.
van der Kuy, die zich onvermoeibaar
toonden. In de vrijwillige medewerking
bij dit bevolkingsonderzoek op tubercu
lose zag de voorzitter van het Tuoerova-
comit een blijk van gemeenschapszin, die
onze wereld niet alleen op dit, maar ook
op ander terrein zeer van node hoeft
De leider van het Schiedamse röntgen-
team, dr. Fransman, bracht eveneens
dank voor de betoonde hulp. Hij kon me
dedelen, dat de resultaten van dit onder
zoek zeer bevredigend voor Kethel moch
ten heten.
Voordat ook de laatste laatkomers nog
werden geholpen, kwam dr. v. d. Kuy
een deel van de hem betuigde dank af
wentelen op heer Korpel, of liever ge
zegd op de familie Korpel, die r achten
had doorgewerkt óm de administratieve
voorbereiding van het Kethelse onder
zoek tot in de finesses verzorg te doen
zijn. Zonder de toewijding van onze hon
derd vrijwilligers zouden wij er ondanks
alle moeite zeker niet zijn gekomen, was
ook zijn oordeel,
Zoals ook in Vlaardingen het geval was
en in Schiedam het geval zal zijn, is in
Kethel ook een vrijwillige bijdrage van
vijftig cent gevraagd. Men overtrof bij
de sluiting van het onderzoek zelfs dit
bedrag. De kas werd afgesloten met een
totaal-bedrag van 1459.46.
Na de oorlog heerst er aan de Kon.
Ned. Gist- en Spiritusfabriek weer een
grote bedrijvigheid. Er is al heel wat
gebouwd en verbouwd en reeds enkele
maanden kan men het optrekken gade
slaan van een geheel nieuw complex,
hetwelk lang een metalen skelet was,
doch nu meer de vorm van een ge
bouw gaat aannemen.
Doch niet alleen uit deze uiterlijke
tekenen valt deze bedrijvigheid op te
maken. De Jongste jaarverslagen b.v.
en andere mededelingen hebben be
reids verschillende bijzonderheden be
richt over de uitbreiding van de pro
ductie van deze fabriek en hierbij
neemt de afdeling van de antibiotica
een belangrijke plaats in.
Het jongste nummer van „De Fa
brieksbode" bevat hieromtrent een
zeer interessant artikel. Daar deze be
schouwing voor alle Delftenaren van
belang is, laten wij het artikel hier
volgen:
De Gistfabriek heeft met de ,°PJed
uitbreiding van haar penicillinebeanji
reeds een positieve bijdrage geleverd i
het na-oorlogse industrialisatieprogramma
in Nederland.
Behalve de gewone penicilline ,f®b„r'"e.r
de nieuwe afdeling van de ond®^®illinp
verschillende preparaten van
met langere werkingsduur, t.w. Depocil-
line, Bicilline en Reatcillme en een spe
ciaal preparaat voor diergeneeskundige
toepassingen, Penzal genaamd.
Met deze producten kan de Gistfabriek
de gehele Nederlandse markt voorzien en
bovendien een aanzienlijke hoeveelheid
exporteren. Het eerste betekent n belang
rijke deviezenbesparing, daar deze pro
ducten niet behoeven te worden inge
voerd, het tweede, de export van deze pro
ducten, vormt een goede bron voor devie
zen. Maar tot penicilline en penicillme-
preparaten blijft het aandeel van deze
fabriek in het Nederlandse industrialisatie-
programma niet beperkt. We kunnen hier
nog een nieuwe bijdrage tot dit program
ma vermelden.
Op 15 November 1050 is de Kon. Ned.
Gist- en Spiritusfabriek uitgekomen met
'n nieuw antibioticum, waarvan de weten
schappelijke naam Chlooramphenicol is. De
naam waaronder zij dit product in de
handel brengt luidt: Globenicol. Sinds de
bereiding van het antibioticum penicilline
op industriële schaal plaats vindt, is in de
gehele wereld koortsachtig gezocht naar
nieuwe antibiotica. Nu kan men vragen:
waarvoor is dit nodig, penicilline helpt
immers overal voor? Dit laatste is echter
volstrekt niet wasr! Penicilline is een
prachtig middel tegen vele infectieziekten
maar toch zijn er nog vele door'bacteriën
veroorzaakte aandoeningen, die met peni
cilline niet tot genezing kunnen worden
gebracht. Wij noemen hier bijv. tuber
culose, typhus, buikvliesontstekingen,
darmaandoeningen en praktisch alle virus
ziekten. Het is dus wel degelijk van groot
belang nieuwe antibiotica op te sporen. Bij
dit zoeken naar nieuwe middelen, waaraan
ook de laboratoria van de Kon. Ned. Gist
en Spiritusfabriek een werkzaam aandeel
hebben gehad, zijn reeds honderden nieuwe
bacterie-dodende stoffen gevonden. Maar
tot ieders teleurstelling z'jn de meeste
dezer stoffen, veelal te gebleken om
bij de mens als geneesmiddel te kunnen
worden toegepast. Zo langzamerhand ia
duidelijk geworden, dat het eerste anti
bioticum, penicilline, wel een zeer geluk
kige vondst is geweest, daar dit middel
practisch gesproken, voor de mens geen
giftige eigenschappen bezit.
Met Globenicol, dat in Amerika het eerst
werd bereid en aldaar onder de naam
Chloromycetine bekend is, heeft de Gist
fabriek wederom een goede greep op het
gebied der antibiothica gedaan, want ook
deze stof is zeer weinig giftig voor de
mens en kan derhalve in betrekkelijk grote
hoeveelheden aan patiënten worden toe
gediend.
Wat is nu het verschil tussen penicilline
en Globenicol? In de eerste plaats wordt
penicilline bynaf altijd ingespoten, terwijl
Globenicol in tabletvorm moet worden
ingenomen om de beste werking te
geven. Neemt men penicilline in, dan
heeft zij een veel geringer effect, tenzij
hoeveelheden worden ingenomen die 4 a
5 maal zo groot zijn, dan die ingespoten
worden. Daar dit economisch weinig aan-
trekkelijk is, zal men de penicilline wel
blijven inspuiten.
Het tweede grote verschil tussen peni
cilline en Globenicol ligt op het terrein
van de medische toepassing. Alvorens
bier nader op in te gaan volgt hier een
korte uiteenzetting over infectieziekten
en hun bestrijding.
Hierboven is reeds vermeld, dat met
Penicilline niet alle aandoeningen van
infectieuze aard te genezen zijn. Deze
ziekten worden veroorzaakt door bacte
riën en virussen. Virussen zvjn stoffen,
die zich alleen in de levende cel, dus bij
voorbeeld in het menselijk lichaam, kun
nen vermenigvuldigen en daarbij in die
cel zodanige veranderingen teweegbren
gen, dat de cel ziek wordt. De bacteriën
zijn ééncellige wezens, en de sehaaeipK-e
(pathogene) onder hen maken de levenae
cel evenens ziek, wanneer zij S6'®8?1:"?:
krijgen er binnen te dringen. De Dacte-
riën zijn gemakkelijk zichtbaar te maken
onder het microscoop; virussen niet. In
het laboratorium zijn bacte.rl,®"„„ I.eJ1
de levende cel te kweken; virussen niet.
Virussen zijn veel kleiner dan bacteriën;
zij kunnen naar hun grootte worden in
gedeeld in kleine en grote virussen
Behoudens een enkele uitzondering
worden de ziekten, veroozaakt door vi-
russen, door penicilline niet genezen.
Penicilline werkt dodend op een aantal
soorten van bacteriën, doch ook lang niet
op alle bacteriesoorten. Daarbij komt nog
dat de ene bacteriesoort veel gevoeliger
is voor penicilline dan de andere. Ook
verschilt de gevoeligheid voor penicilline
van de verschillende bacterie-stammen
van één soort. Het is dus duidelijk, dat
het geheel afhangt van de gevoeligheid
van de verwekker van de infectieziekte of
men deze met penicilline kan bestrijden.
Men spreekt dan ook van infectieziekten
veroorzaakt door voor penicilline gevoe
lige en voor penicilline ongevoelige bac
teriën. Alleen de eerste groep komt in
aanmerking voor een behandeling met
penicilline.
Het medische toepassingsgebied van
Globenicol valt gedeeltelijk met dat van
penicilline samen, dat wil dus zeggen,
dat verschillende bacteriën, die voor peni
cilline gevoelig zijn, dit ook zijn voor
Globenicol. Daarnaast zijn er echter vele
bacteriesoorten die weinig of niet gevoe
lig zijn voor penicilline, maar dit wel zijn
voor Globenicol. Dit betekent, dat vele
infectieziekten, die niet met penicilline
kunnen worden bestreden, met goed
gevolg met dit nieuwe antibioticum kun
nen worden genezen. Onder deze noemen
wij de typhus en de paratyphus, beide --
aandoeningen van bacteriële aard, de
kinkhoest, de longontstekingen, zowel
die, welke door een bacterie, als die,
welke door een virus worden veroorzaakt
en welke laatste niet op penicilline reage
ren. Verder darmziekten, zoals de bacte
riële dysenterie, de ziekte van Bang,
buikvliesontsteking, bacteriële ontstekin
gen van de gal en galwegen, ziekten van
de urinewegen, zoals bacteriële nier- en
blaasaandoeningen, mits van niet-tuber*
culeuze aard.
Ook zijn de verschillende venerische
ziekten te bestrijden met Globenicol, ter
wijl de in ons land gelukkig niet voorko
mende vlektyphus, die in de eerste we
reldoorlog in Polen en Rusland zoveel
slachtoffers heeft gemaakt, met dit anti
bioticum zeer snel geneest. Deze ziekte,
die men in de tropische gebieden, bijvoor
beeld in Indonesië, in iets andere vorm
nog veel aantreft, wordt veroorzaakt
door tussen bacteriën en virussen staande
wezens, Rickettsiae genaamd.
In het algemeen kan men zeggen, dat
Globenicol werkzaam is tegen een grote
verscheidenheid van bacterie-soorten, te
gen Rickettsiae en tegen enkele grote
virussen. Op de kleinere virussoorten,
zoals die welke de verkoudheid, de griep
en de kinderverlamming veroorzaken,
werkt Globenicol niet.
Nu wordt de waarde van een genees
middel voor infectieziekten niet alleen
bepaald door zijn bacteriedodende eigen
schappen maar ook door het doordrin
gingsvermogen van het middel. Zo kun
nen de bacteriën zich bij de patiënt op
een zodanige plaats nestelen, dat het ge
neesmiddel deze plaats niet of moeilijk
kan bereiken. Om een voorbeeld te noe
men: de bacteriën kunnen het hersen-
vocht binnendringen en daar een hersen
vliesontsteking veroorzaken. Dit is over
het algemeen een voor vele geneesmid
delen moeilijk te bereiken plaats. Penicil
line bijvoorbeeld dringt hier moeilijk door
tenzij men zeer grote hoeveelheden in
spuit. Wel kan men penicilline ter plaat
se toedienen, doch dit heeft dikwijls be
zwaren.
In tegenstelling tot penicilline bezit
Globenicol een buitengewoon goed door
dringingsvermogen. Het zal dus ook bij
bacteriële aandoeningen van de hersen
vliezen in vele gevallen genezing kunnen
brengen.
Samenvattend mogen wij zeggen, dat
alhoewel Globenicol evenmin als penicil
line een wondermiddel ts voor alle kwa
len, dit nieuwe antibioticum de wapen
rusting van de arts bij zijn bestrijding van
de infectieziekten in belangrijke mate zal
verstevigen. Het zal de arts in staat stel
len, veie infectieziekten, die niet reageren
op penicilline, op doelmatige wijze te ge
nezen.
Het verheugt ons, aldus besluit de
schrijver in „De Fabrieksbode", met de
beginnende fabricage van Globenicol
weer een bijdrage te kunnen leveren tot
de industrialisatie, waaraan ons vader
land zo'n behoefte heeft, en daarnaast
een steentje te kunnen bijdragen tot
zachting van het lijden der
jjUropa,
&>ns
t,or een
libewar
rlOfi arl
