Attlee's reis en lachend Kremlin
CHURCHILL TEVREDEN
NOCH OPTIMISTISCH
Chinees luchtoffensief in Korea
Nederlanders gaan woningen
bouwen in Australië
Een opdracht van 26 millioen
Bertha Hertogh eindelijk thuis
Gong
Familie Hertogh won
en heeft vrede maar
de wereld vecht nog
Rode Kersmis
Auto botste op
trailer
1
TOTALE UITPLUNDERING DER
HONGAARSE KLOOSTERS
Grote belangstelling op Schiphol en
Bergen op Zoom
J
Vrijdag 15 December 1950
DAÓÈLAD VOOR SCH/EDAM EN OMSTREKEN
Be vin gelooft (nog) niet in een oorlog
V.N.-Assemblée 1951
in Europa
Assemblee keurt
voorstel der „dertien
goed
Twee doden, drie
gewonden
10 mille verduisterd
Al het materiaal uit ons land
mm
Gezichtsvermogen
Prinses Marijke beter
LAGEN
WEERBERICHT
Churchill veroorzaakt
tumult
Bevin: Moskou wil
lachende derde zijn
Cease fire-commissiè reeds
benoemd
Druk nabij Hoengnam
neemt toe
NEDERLANDSE KOLEN-
PRODUCTIE
-
Politie en partij varen
er wel bij
(Van onze Amsterdamse redactie)
De mist en de kou, die over het vriezige Schiphol hingen, schenen
als ineens doorbroken en verwarmd toen mevrouw Hertogh gister
avond kwart voor negen als laatste inzittende van de „Maastricht"
haar dochtertje aan de hand langs de vliegtrap omlaag leidde en in
de armen van haar man voerde.. In één groots intiem gebaar heeft
vader Hertogh toen kind en vrouw gezamenlijk welkom geheten.
Bertha Hertogh ontmoette na jarenlange scheiding haar vader weer:
zij is eindelijk thuis.
En nu rust
Belangstelling
In Bergen op Zoom
RODE VOORPROEFJES
De weel-verwachting, geldig van heden- tot
morgenavond, luidt:
Half tot zwaar bewolkt met nu en d)an sneeuw
buien. In 'het Zuiden van het land aanvankelijk
zwakke tot matige veranderlijke wind. overigens
matige tot krachtige en in de kuststreken tijde
lijk wellicht harde Westelijke wind. Tempera
turen om het vriespunt, in het binnenland tij
dens plaatselijke opklaringen in de nacht en
ochtend lichte vorst.
Zaterdag 16 December: Zon op 8.42 uur. onder
16.29 uur; Maan op 12.56 uur. onder 0.07 uur. j
NIEUWESCHIEDAMSCHE COURANT
Tour een overvol Lagerhuis heeft Attlee, de Britse premier, gisteren liet
debat over zijn besprekingen met president Truman ingezet met 't afleggen
van een verklaring. Hierin zeide liij o.m., dat de militaire toestand in Korea
inderdaad precair was, maar dat McArtliur er op blijft vertrouwen, een.
sterke positie op liet schiereiland te kunnen handhaven. Over de kwestie
van de atoomhom wilde Attlee. niet meer zeggen dan dat hij van'Truman
..een verzekering had gekregen, die hij volkomen bevredigend achtte".
Onder hevig rumoer opperden Silver
man en aanhangers bezwaren tegen deze
opmerking, doch de voorzitter bepaalde,
dat Churchill het recht had dit te zeg
gen.
Na nog te hebben betoogd, dat het ver
keerd was te veel nadruk te leggen op
de in het te Washington na de bespre
kingen uitgegeven communiqué blijkende
verschillen van mening over de toestand
in het Verre Oosten (bijv betreffende de
kwestie van de Chinese vertegenwoordi
ging in de V.N.), besloot Attlee met de
'woorden: „Er staan twee wegen voor ons
open. Wij moeten door onderhandelingen
een regeling trachten te bereiken, of wij
zullen onvermijdelijk afglijden naar een
oorlog. Een derde weg is er niet".
Churchill antwoordde namens de op
positie. Hij begon met zijn teleurstelling
uit te spreken over de „betreurenswaar
dige traagheid" van de vooruitgang der
"Europese verdediging. Na het Kerstreces
zal hij een volledig debat over de defensie
eisen, dat gedeeltelijk met gesloten deuren
Bioet worden gevoerd.
Hij zeide te geloven, dat het bezoek van
Attlee aan Washington „niets dan goed"
had gedaan, maar het was de vraag
hoeveel Attlee had trouwens wel eens
eerder naar Truman mogen gaan, meende
Churchill. Het was toch duidelijk, dat er
tets mis dreigde te gaan en waarom vvas
de regering de gebeurtenissen dan niet
voor geweest?
Wat Attlee over de atoombom gezegd
hart, kon Churchill niet bevredigen. Hij
had graag gezien, dat Truman waarborgen
liad gegeven, dat de V.S. de atoombom
niet zullen gebruiken alvorens hun bond
genoten te hebben geraadpleegd Churchill
hoopte, dat Attlee t.z.t. vollediger ver
klaringen omtrent deze kwestie zal af
leggen.
Over de onderhandelingen om een eind
te maken aan de strijd in Korea is
Churchill niet erg optimistisch gestemd.
„Voor zover ik het zien kan, mogen we
geen voorbarige hoop koesteren", aldus
de leider van de oppositie.
Toen Churchill zijn rede vervolgde met
een hernieuwd beroep op de socialistische
regering, niet over te gaan tot een natio
nalisering van de Britse ijzer- en staal
industrie. ontstond er rumoer. De labours
interrumpeerden en jouwden de spreker
uit. Churchill bleef pogen zlcH verstaan
baar te maken. Toen het rumoer hem te
machtig werd, riep hij: „Ik zal mijn laat
ste zin uitspreken, al zou ik hier een half
uur moeten blijven staan".
Toen ook het socialistische lagerhulslid
Silverman interrumpeerde, riep Churchill
uit: „Indien er één lid van het huis is,
dat zijn hoofd in schaamte zou moeten
buigen is het wel de heer Silverman, die
de Amerikanen ervan beschuldigde „ver
achtelijke geldschieters te zijn
Wanneer het er om gaat het toetreden
van gelovige christenen tot een socians-
tische organisatie aan te preken, kan men
vaak vernemen, dat men aan die zuae
toch zoveel respect heeft voor de gods
dienst en de hoge waarde daarvan voor
de samenleving volop wil erkennen. Ai
ware het slechts als een beau geste te
beschouwen tegenover diegenen onder de
leden wier goed vertrouwen ten deze op
honorering aanspraak mag maken, zou
men kunnen verwachten dat de praktijk
enig blijk gaf zich bij het respectueuse
gebaar te willen aanpassen.
Hoe zal het intussen deze medeleden
te moede zijn wanneer zij zich in hun
lijfblad zien uitgenodigd op de hoogtij
dagen van het naderend Kerstfeest deel
te nemen aan een buitenlands snoepreisje
per luxe-touringcar De organisatoren
van de tocht hebben het nl. aldus uitge
kiend, dat de reis op Zaterdagmiddag
23 December zal aanvangen en men na
een prettige avond in de Belgische hoofd
stad te 2 uur in de nacht vandaar weer
huiswaarts zal keren Wat nog erger is:
dit experiment wil men op de Zondag
vóór Kerstmis herhalen, zodat men de
Kerstnacht zelve voor een goed deel
lussen de wielen hoopt door te brengen!
Van enig begrip voor de betekenis der
Christelijke feestdagen valt hier niets te
hespeuren. Wel van een onbegrijpelijke
veronachtzaming tegenover de gevoelens
van een aanzienlijk percentage onzer be
volking-
inlichtingen tamelijk 5oe^'.„ ^a' China
werkelijk deze strijd wil beëindigen".
Bevin geloofde, dat Stalin China wil
gebruiken om hét Westen tot de strijd te
dwingen. „Het zou het Kremlin gelegen
komen, indien het Chinese manschappen
zou kunnen gebruiken om de V.S. bezig
te houden, zonder dat één enkele
Russische soldaat op het slagveld wordt
ingezet". Heel de Russische militaire
macht wil het aldus voor Europa „en de
'rest van ons" reserveren.
In de V.N., aldus vervolgde Bevin, blijft
de Sovjet-Unie China als lid voorstellen,
er van uitgaande, dat de andere landen
4 het voorstel zouden verwerpen en er
aldus animositeit zou ontstaan. In feite
wenst het de toelating van Peking niet.
Na de rede van Bevin werd het debat,
zonder dat een stemming werd gevraagd,
gesloten.
Engeland's gewezen oorlogsleidcr be
sloot met de woorden: „Ik betreur het te"
zeerste, dat de minister-president zich
niet heeft kunnen opwerken tot de hoogte
van zjjn verantwoordelijk ambt en ik
voorspel hem, dat hij ongeluk en ver
waten zal oogsten bij het volgen van zijn
onsamenhangende politieke koers".
Hierop werd wederom hevig geïnterrum
peerd en gejouwd, doch de voorzitter
greep in.
Als derde spreker kwam minister Bevin
aan het woord. Hij zeide niet tc geloven,
dat de huidige „grimmige tijden" tot
oorlog zouden leiden. „Ik betwijfel zeer,
of Rusland zich in een oorlog zal storten.
Het laat liever de Chinezen in Korea
vechten. Wij weten op grond van al onze
De Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties heeft gisteren besloten, haar
zitting van 1951 in Europa te houden. Al
gemeen wotdt aangenomen, dat Parijs de
vergaderplaats zal zijn, zoals in 1948.
Ook Geneve wordt genoemd.
De Franse afgevaardigde Devinat acht
het besluit tot het houden van een zitting
in Europa „onder de huidige omstandighe
den een politieke beslissing van bijzonder
psychologisch belang, omdat de Europea
nen het als een boodschap van vertrouwen
en solidariteit zullen beschouwen."
De extra kosten, die het houden
een vergadering in Europa met
brengt, belopen volgens Trygve
minstens 1.750.000 dollar.
van
zich
Lie
De Alg. Vergadering der Ver. Naties
heeft met 52 tegen 5 stemmen (Sovjet-
groep) bij 1 onthouding (nation. China)
het voorstel der dertien landen voor een
staken van het vuren in Korea goedge
keurd. Gezien het Russische standpunt
in deze kwestie verwacht men niet veel
succes van de poging om op deze wtjze
tot stopzetting van de vijandelijkheden
te komen.
Zoals gemeld, houdt het voorstel in de
benoeming van een commissie van drie om
een basis vast te stellen, waarop een bevre
digend bestand in Korea kan worden be
reikt. Sir Benegal Rau (India) en Lester
Pearson (Canada) zijn gekozen om samen
met de voorzitter van de Assemblée, de
Pers Nastrollah Entezam de commissie van
drie te vormen.
De eerste vergadering van de commissie
van drie zal hedenavond worden gehou
den. Daarna zullen vermoedelijk bespre
kingen worden gevoerd met de Chinese
communistische delegatie en met vertegen
woordigers van het opperbevel der V.N.-
troepeu jn Korea.
Peking heeft het nodig gevonden om
juist nu nog eens te laten weten, dat van
de zijde van Woe weinig plooibaarheid
verwacht mag worden. Het te Peking
verschijnende „Volksdagblad" noemde
gisteren de volgende reeds bij voor
baat verworpen vredesvoorwaarden
voor het Stilie-Oceaangebied:
1. Terugtrekking van de .Amerikaanse
agressieve troepen" uit Korea en Taiwan
(Formosa).
2. Beëindiging van „de omsingeling van
China".
3. „Stopzetting van alle oorlogsvoorbe
reidingen en elke militaire expansie".
Ken woordvoerder van de Ameri
kaanse luchtmacht heelt te Washing
ton verklaatd, dat er aanwijzingen
zijn, dat de Chinese luchtmacht een
luchtoorlog op grote schaal gaat
voeren.
Van het Noordoostelijke front wordt
gemeld, dat het afgesneden tiende Ame
rikaanse legerkorps, dat het bruggen
hoofd van Hoengnam, waar de insche
ping der geallieerde troepen plaats vindt,
verdedigt, een communistische strijd
macht, die door de geallieerde stellingen
was gedrongen heeft teruggeworpen.
Het in Noord-West-Korea opererende
achtste Amerikaanse leger is, in de nabij
heid yan de 38ste breedtegraad, drie tot
vijf kilometer gevorderd, waarbij krach
tige tegenstand vermoedelijk van
Noord-Koreanen werd ondervonden.
De geallieerde luchtmacht was giste
ren ondanks de bewolking en regens als
gewoónlijk in actie. Van kust tot kust
werden concentraties van communistische
troepen, bevoorradingscentra en con-
vooien aangevallen.
Een tragisch auto-ongeval in de
gemeente Barnevehl, waarbij een
personenauto in volle vaart op een
stilstaande trailer reed, heeft gister
avond twee doden^ een ernstige en
twee licht gewonden gekost. Alle
slachtoffers woonden in Barneveld.
De auto werd volkomen vernield.
Het gezelschap y voor bezoek op
weg naar het zieken uis „Salem" te Er-
melo toen de aanrjjn ng in de Baron van
Nagelstraat plaats h j. De verloofde van
de chauffeur V., de -jarige mej. H. van
der K., die voorin zét werd op slag ge
dood. Van de drie personen die achterin
zaten, werden mevr. A. P., die gisteren
juist 60 jaar werd, en haar 16-jarige
dochter zeer ernstig gewond. Een andere
inzittende en de chauffeur werden licht
gewond. Mevr. P. stierf tijdens het ver
voer naar het ziekenhuis Salem.
Een afdelingspenningmeester van het
Groene Kruis te Lochem, de fabrikant A.
L., heeft sedert Juli j.j. belangrijke be
dragen van de vereniging tot een totaal
van ruim tien mille verduisterd. Het frau
duleus beheer kwam aan het licht, toen be
kend werd, dat voor het bedrijf van L.
surséance van betaling was verleend en
een controle op de boekhouding van het
Groene Kruis werd ingesteld.
Het bedrijf van de heer A. L. is inmid
dels failliet verklaard. L. is onder verden
king van verduistering ingesloten in het
Huis van Bewaring te Zutphen. De gelden
waren door de fabrikant ten eigen bate
aangewend.
De kolenproductie van Nederland be
liep in November in totaal 1.048.500 ton
(v.m. 1.062.200). Het aantal werkdagen
was echter een minder dan dat van de
vorige maand n.l. 25, zodat de gemiddel
de productie per werkdag steeg van
40.900 tot 41.900 ton. Incl. de invoer van
totaal 467.000 378.000) ton kwam voor
binnenlands gebruik beschikbaar 1.172.100
(1.152.300) ton.
Bertha is weer thuis. Rechts: Na aankomst op Schiphol verlaat het meisje met vader en moeder het platform.
Links: Een hele bent persfotografen en journalisten „verwelkomde'' moeder en dochter en in het Schiphol'
restaurant had de familie Hertogh een waar „kruisvuur van blitzlicht te doorstaan
fmrq
Na haar aankomst te Bergen op Zoom, verscheen Bertha tussen haar zusjes
en broertje voor het open raam van de bovenverdieping van het ouderlijk
huis, waar zij de luide toejuichingen van het publiek, dat bij duizenden
was samengestroomd, beantwoordde met een hartelijke Inch.
De Australische regering heeft een
grote bouwopdracht voor betonnen mon
tage-woningen verstrekt aan een Austra
lische en een Ned. firma, t.w. de „Pal-
grave Corporation Ltd" te Sydney en de
C.V. Aannemersbedrijf v.h. J, Krap te
Utrecht. De plannen voor 300 huizén te
Brisbane, van een soort zoals er thans
1200 a 1400 in Nederland in verschillende
gemeenten gebouwd worden, zijn reeds
vastgelegd, maar er künnen ook direct
nog 1000 woningen nadr vrije keuze wor
den gebouwd Het gaat hier om een pro
ject tot een waarde vin 26 millioen gul
den. Als speciale conditie is overeen
gekomen, dat de huizén die van het
bungalow-type zullen zijn voor Neder
landers gereserveerd worden.
Het is de bedoeling een eigen beton-
fabriek (verplaatsbare montagebouw) te
stichten en in het Australische bedrijf 200
Nederlanders te werk te stellen, van wie
70 a 80 pet. ongeschoold zullen zijn.
Het bedrijf zal voor de helft Nederlands
en voor de helft Australisch zijn. De
directie zal geheel Nederlands worden en
In de buitenlandse pers, vooral de
Amerikaanse, doen berichten de ronde,
dat het gezichtsvermogen van prinses
Marijke achteruit zou gaan. In verband
hiermede heeft prof. dr. H. J. M. Weve
te Utrecht een verklaring afgegeven, zo
bericht het „Parool".
„Met grote voldoening kan worden
vastgesteld", aldus prof. Weve, „dat het
niet slechter is geworden, doch eerder
beter en dat er geen gronden zijn, noch
geweest zijn, om achteruitgang te vre
zen". De professor voegde hier nog aan
toe: „Verwacht mag worden, dat het ge
zichtsvermogen voldoende is om prinses
Marijke in staat te stellen het gewone
schoolonderwijs te volgen en ook in
andere opzichten een normaal leven te
leiden".
verder krijgt het bedrijf 2 Nederlandse
en 2 Australische commissarissen. Het
kapitaal van 1 millioen pond wordt van
Australische zijde gefourneerd.
Het ligt in de bedoeling zo snel moge
lijk met de bouw te starten en behalve
het beton, zal al het materiaal voor de
huizen uit Nederland worden geïmpor
teerd De hogere staf zullen Nederlanders
zijn. Volgens de directeur bestaat er
goede hoop, dat. nog verschillende andere
objecten worden uitgevoerd. Verder is
de kans niet uitgesloten, dat men er in
kan slagen ook Nederlandse industrieën
in Australië te stichten.
Ook houten huizen
Drie andere firma's, de H.A.H.B.O. te
Hardinxveld, de firma A. van *t Verlaat
te Giessendam en De Groot's Houtbouw te
Vroomshoop, hebben een exportcómbina-
tié gevormd onder de naam Verenigde
Houtfabrieken V.H.G., met het doel spe
ciaal samengestelde houten woningen
voor emigranten naar Australië te expor
teren. Het jaarlijks tekort in dit wereld
deel waar het houten huis zeer in trek is,
wordt op 35.000 woningen geschat.
De combinatie heeft nu studie gemaakt
van de Australische woningtoestanden,
voorschriften en bouwwijze en wil nu
trachten om zowel op de Australische
markt met bepaalde woningtypen te con
curreren als meer service en deskundige
voorlichting te verschaffen aan emigran
ten. De drie fabrieken die zich speciaal
bewegen op het gebied van houten
woningen, gaan gezamenlijk produceren,
waarbij ieder bedrijf bepaalde onder
delen vervaardigt. Deze werkwijze drukt
de prijs en maakt concurrentie op de
wereldmarkt mogelijk.
Een viertal typen van „wooden prefabs"
is ontworpen, geheel aangepast aan de
Australische eisen. In de omgeving van
Melbourne zal een prtiefwoning verrijzen,
compleet met een moderne en comfor
tabele inrichting, die de V.H.G. er bij kan
leveren-. Een vertegenwoordiger van de
V.H.G. zal daarin vier maanden zijn in
trek nemen en van voorlichting dienen
met demonstraties etc.
Verloopt deze verkenning naar wens,
December
De- zevende
was de uiterste termijn, „JU
waarop de kloosterlinge" deling der CommumsÏÏsche
in Hongarije hun kloosters Partij v°ornameiijk de
on tehuizen moesten heb- arme gezinnen en, belooft
ben verlaten. Het decreet bun, dat zij vooral zullen
van het presidium van de profiteren van de bedden,
volksdemocratische Hon- de tafels en stoelen der
gaarse republiek had zulks kloosterlingen, wier onnut-
bevolen. Dit beve. bete- te en passieve leven
kende echter niet, dat de 2>oais wordt opgemerkt
kloosterlingen inderdaad een voortdurer.de belecïi-
tot 7 December tijd heb- ging ;s voor de ellende van
ben gehad de nodige voor- het proletariaat
bereidingen te treffen. jje., voorbeeld van Szeged
men het vooral gemunt op den er toch voornamelijk
het meubilair, het bedde- regeringsbureaux en kazer-
goed, het persoonlijke boe- nes van gemaakt. Vooral
kenbezit der religieuzen en langs de Oostenrijkse en
de bibliotheken der kloos- Joegoslavische grens wer-
ters en tehuizen Te Szeged den de kloosters omge-
bewerkt de propaganda-af- bouwd tot kazernes.
Het linnengoed der kloos
ters kwam voornamelijk in
het bezit van de autoritei
ten van politie en partij,
die in sporadische gevallen
het linnengoed in een
openbare verkoping ver
kochten.
Reeds in September, enke
le dagen nadat het decreet
in het Staatsblad was ge
publiceerd, ging de politie
op bevel van het Ministe
rie van Binnenlandse Za
ken over tot de uitplunde
ring van de kloosters,
waaruit de religieuzen
reeds in de eerste ..Bartlio-
lomeusnachten" van 9 op
in en 19 op 20 Jum en van
half Juli- waxen verdreven.
Op het. ogenblik heeft
werd onmiddellijk nage
volgd door de communis-
ten in andere steden, zoals delijke,
Zala, Pècs, Kaposvaar genloze
Ketskemèt, Tatabanya,
Debreczen enz. Een groot
deel der goederen ver
dween echter naar de paf-
tijgebouwen en naar
de
clubhuizen van de jeugd-
en sportorganisaties. Hoe
wel de kloosters en tehui
zen ook wél voor bewoning
werden vrijgegeven, wer-
Szent Gotthard, Borzavar.
Nagytevel, Sppron, Köszeg,
Lökut, Hercegfalva, Ma-
gyarpolany en vele andere
plaatsen zijn even zovele
etappes van een onverb d-
harde en meedo-
plunderipg der
kloosters door de commu
nisten. Thans beroemt de
communistische partij van
Hongarije zich in haar pro
paganda erop, dat „de re
gering er eindelijk in is
geslaagd de parasieten, die
probeerden te leven ten
koste van staat en volk, uit
te roeien"-
De luchthaven was gisteravond hele
maal uit zijn gewone doen. Om een uur
of zes al begon de grote invasie van
journalisten en persfotografen. Buiten
op het platform en binnen in het res-
staurant voor passagiers werden grote
filmcamera's en schijnwerpers opgesteld
evenals toestellen voor telefoto,grafie.
De persfotografen in volle uitrusting kon
men bij tientallen tellen en de jour
nalistieke belangstelling strekte zich uit
tot ver ovör de grenzen. .Amerikanen,
Zwitsers, Zweden, Fransen, Belgen en
Engelsen waren met hun collega s uit
alle delen van Nederland hier bijeen in
afwachting van het goede einde vaiii een
behouden reis. De bewaking van Schip
hol was versterkt met een peloton van
de Rijkspolitie en een extra groot aan
tal rechercheurs.
Als een leger in slagorde stonden de
fotografen en journalisten op het voor
hen gereserveerde gedeelte opgesteld en
boven op het dakterras van het restau
rant verdr ongen de honderdep belang
stellenden zich in zes rijen dik over een
lengte van wel zeker 100 meter voor de
grote glazen .wand toen het Djakarta-
toestel over liet platform werd geleid.
Eindelijk stapten Bertha en haar
moeder uit het vliegtuig. Het meisje
droeg een dikke bruine winterjas,
waaronder een rose Jurkje achtbaar
was en op de lange zwarte haren stond
de bruine baret haar best. Zij keek
wat schuw om zich heen en leek
enigszins bedremmeld. Bertha hield
haar moeder, die er blootshoofds in
haar zwarte mantel met witte schou
dertas, zielsgelukkig maar zeer ver
moeid uitzag, bij de hand vast.
In de kleine ontvangkamer bleven va-
dar, moeder en kind enige ogenblikken
bijeen met enkele leden van het Comité
„Bertha Hertogh" dat zoveel voor de
terugkeer van het meisje heeft gedaan
eri van wie o.a. aanwezig waren mr. J
Bervoots, kantonrechter van Borgen op
Zoom, en de heren Houtman en v. d.
Linde.
Vader Hertogh hield latei- in het grote
restaurant voor pers en radio een korte
toespraak. „Ik ben erg blij", zo begon
hij, „dat alles nu achter de rug is en
dat mijn kind, van wie ik zolang ge
scheiden ben geweest, bij mij is terug
gekeerd. Niemand kan zich voorstellen
hoeveel speciaal mijn vrouw en ook ik
en de kinderen hebben geleden' in de
afgelopen jaren, de laatste maanden en
de slachtoffers, hun nagelaten betrek
kingen, naar de gewonden en naar hen
die schade hebben geleden. Mijn dank
gaat uit naar allen, die pogingen in het
werk hebben gesteld om mijn dochter
terug te brengen".
In het bijzonder betrok de heer Her
togh in zijn dank de minister van Bui
tenlandse Zaken en hogere ambtenaren,
de consul-generaal in Singapore en me
vrouw Kooy, die tijdens het proces voor
Bertha zong heeft gedragen. Ook het
Ned. Rode Kruis, mevrouw Houtman en
het Comité te Bergen op Zoom weiden
dooi- de heer Hertogh in zijn dank be
trokken, evenals de Britse regering en
de Engelse advocaat van de familie Her
togh, mr. Sheara, „en verder iedereen
in mijn omgeving en overal ter wereld,
die mij geholpen hebben met hun mede
leven en die getoond hebben dat zij mijn
gevoelens delen. Iedereen zal kunnen
begrijpen, dat mijn vrouw en ik het zeer
op prijs zullen stellen in de kring van
ons gezin en in stilte van ons herwonnen
geluk te genieten".
Nadat ook mevr. Hertogh die een grote
bos fleurige bloemen in haar armen droeg,
met zachte stem had verklaard een pret
tige reis te hebben gehad en onderweg
nergens moeilijkheden te hebben onder
vonden, begaf de familie zich naar een
wachtende auto en om kwart over negen
begon de laatste etappe van deze lange
reis.
Gedurende het gehele gesprek in bet
restaurant zat de kleine Bertha, die eerder
de indruis maakte jonger dan ouder dan
13 jaar te zijn, stilletjes op de bank naast
haar moeder, nauwelijks reagerend op het
onophoudelijk flitsende blitzlicht.
bleef het grote restaurant van Schiphol
achter als het toonbeeld van een opstand.
Tafels en stoelen stonden schots en scheef
door elkaar, asbakken en schoteltjes waren
met de tafelkleedjes op de grond terecht
gekomen, en- de hulzen van fotoplaten en
hele collecties gebruikte blitzlampen lagen
over. de- vloer verspreid. Het leek een
'ravage. ..This was one of the craziest jobs
'I ever did", merkte een Engelse journalist
op.
(Van onze correspondent)
Donderdag de gehele dag, tot laat in de
nacht toe, gaven ook op het Emmaplein
te Bergen op Zoom tientallen journalisten
uit binnen- en buitenland acte de présence
om getuige te zijn van de langverbeide
aankomst van Bertha Hertogh thuis. In
verband met de ongelukkige samenloop
van omstandigheden te Singapore werden
samenscholingen rondom de woning voor
komen en de vlaggen, die reeds uithingen,
werden op nadrukkelijk verzoek ingehaald.
Aan de erepoort, waar op des avonds in
het Nederlands en in het Maleis („Slamat
datang di roemah") het „Welkom Thuis"
prijkte, werden enkele lampions gehangen.
Verder bleef alles stil rond de ouderlijke
woning van Bertha, waar niemand toege
laten werd en de camera's opgeborgen
bleven, tot het moment van aankomst.
Alleen politie-agenten surveilleerden en
stonden journalisten te woord. Behalve dat
w'erd ook de overvalwagen voor enkele
haastige fotografen beschikbaar gesteld,
want eerst bij do aankomst zouden nl. de
blitzlichten vrij spel krijgen.
Doch tegen de tijd, dat de auto van
Schiphol arriveerde, waren duizenden be
woners rond het Emmaplein samenge
stroomd. Er klonk een luid hoera op uit
de menigte, die de afzetting had doorbro
ken en slechts met grote moeite op een
afstand van de woning kon worden gehou
den. Aan vader Hertogh werd overgelaten
wie bij te woord wilde staan. Blitzlampen
flitsten toen Bertha uit de auto sprong en
door haar zusje Corry in de armen werd
opgevangen om dan springende tussen
broers en zusters in het huis te verdwijnen
Even voor twaalf verscheen het meisje
tussen de andere kinderen voor het raam
om de toejuchingen van het publiek met
een lach en 'n armzwaai te beantwoorden.
Bertha is weer thuis en dat weet Bergen
Zelfs de oudste Schipholverslaggever kan
zich niet herinneren, dat er ooit voor de
aankomst van enig passagier zo'n belang
stelling heeft bestaan als gisteravond het
geval was. Zeker honderd joïirnalisten en
persfotografen verdrongen zich rond deop Zoom naar waarde te schatten. D
bank, waarop vader, moeder en dochter J burgerij Heed dit. o.a. ook door de massale
speciaal de laatste dagen. De getoeurte-tegenover een viertal microfoons gezeten aanbieding van aller!e. -honken, terwyl
nissen in Singapore hebben mij diep ge-1 waren. ook van andere zijde .1 c cadeaux voor
schokt en mij® gevoelens «aan uit naar1Na het vertrek van de familie Hertogin liet meisje bezorgd werden.
dan zal getracht worden In Melbourne
een filiaal van de V.H.G. te stichten,
waardoor ook transport en montage van
de emigrantenwoningen kan worden ver
zorgd. Ten gerieve van de landverhuizers
zal ook in ons land een der model
woningen worden opgebouwd.
s
Telkenmale wanneer het dagelijks be
stuur van de communistische partij Neder
land bijeen is gewfest, komt van de be
raadslagingen een „kort verslag" in de
krant.
We hebben altijd opnieuw plezier in die
„korte verslagen" niet vanwege hun
lengte somtijds, maar om de toon, die er
in wordt aangeslagen. Meningen, zegs
wijzen en conclusies wekken immer de
idee of de aandeelhouders der wereld
bijeen zijn geweest. De heren keuren goed
en keuren af, slaan er op los of grommen
goedkeurend, alsof alle werelddelen inclu
sief Nederland reeds nu onder leiding
stond van Paul de Groot en zijn vrienden.
Zo hebben de rode broeders de confe
rentie TrumanAttlee eens zitten be
kijken, hun communiqué en het commen
taar van de Russische „Prawda".
De zienswijze van de „Prawda" wordt
'bejuibeld, want Harry en Clement zijn er
natuurlijk op gespitst om de agressie-
politiek in Azië voort te zetten. Voor de
rest wordt betoogd, dat de Amerikanep
en hun satellieten „er uit moeten" en
zelfs het Nederlandse imperialisme in
Indonesië wordt er nog eens „met de
haren" bijgesleept Een halve kolom ge
bral over Korea en China, China en
Korea. En klaar. En op een toon alsof
zie boven.
En daarvoor kwam het dagelijks be
stuur van de C.P. in Nederland bij
een. Althans over geen enkel ander onder
werp wordt in het „korte verslag" gerept.
Er zijn nog wel andere dingen te be
spreken. Waarom snijdt dat wereldbestuur
de pijnlijke kwestie der krijgsgevangenen
in Rusland niet aan tot bevrediging van
de ganse mensheid. Vaststaat, dat er nog
honderdduizenden worden vast gehouden,
maar Moskou heeft er niet van terug om
een commissie van onderzoek der Ver
enigde Naties achter het ijzeren gordijn
te ontvangen.
„D'r bennen er niet meer", zegt het
Kremlin, maar dan in het Russisch. Waar
om praat het bestuur niet over de pro
blemen vrijheid of cultuur. Als aanloopje
voor gedachtenwisseling kunnen dienen
de passages uit een correspondentie in d*
„N.R.C.". Het blad schrijft o.a. over
Hongarije:
Twee Jaar geleden was hij nog direc
teur-generaal van de Staatsbibliotheek
in Boedapest en nu heeft hij een baantje
als concierge in het kleine Oostenrijkse
universiteitsstadje Graz.
Het gehele onderwijs is gelijkgescha
keld. Van het oude universitelts-ideaal,
bestaande in vrij wetenschappelijk on
derzoek en persoonlijkheidsvorming, is
niets overgebleven. Wie zijn kennis wil
verdiepen of verbreden moet zich
grotendeels met Russische literatuur
(90 pet. van alle leerboeken) tevreden
stellen. Russisch Is dan ook verplicht
leervak voor alle universiteitsstudenten.
Hetzelfde beeld vertonen de handels
hogescholen, waar alles naar 't schema
„plan" en „record" volgens da leer van
Stachanow wordt behandeld. En wie de
kunstacademie bezoekt of kunstgeschie
denis studeert moet zich houden aan
het aesthetische partijprogramma; ook
de uitvoerende kunstenaars zijn daar
aan gehouden, ze krijgen hun opdrach
ten met nauwkeurige opgaven omtrent
thema, vorm. tendentie en uitvoering.
Hier worden gee'n persoonlijkheden
meer gekweekt, doch 'n nieuw mensen
slag. waarvan de een op de ander
gelijkt.
Wie zich aan een ander spiegelt, spie
gelt zich zacht. Wat daar gebeurt zijn de
rode voorproefjes voor ons volk, als het
insluimert
Het ging zo juist ook over de Russische
boeken. F.r is pas nog een nieuw woor
denboek verschenen. Weet u, wat de
Russen voor geleerdheid te slikken krij
gen, wanneer zij b.v. willen weten wat
een missionaris is.
Een missionaris is een eerste klas spion
van imperialistische agressors.
Dat is Russische voorlichting.
En het bestuur van de C..P.N. maar
vergaderen over China. Korea.
Houdt de rode broeders in de gaten,
mensen.
HENK VAN DER MA/,*.
t
