Jean du Pare, nieuwe naam in
de Vlaamse letteren
Overtuigende kennismaking
met drie zijner romans
■wBi 2
Begroting Justitie afgehandeld
s
vermaan tot
en
„Moge deze waarschuwing door
allen verstaan worden"
Totalitair paard van Troje bestemd
voor W esterse citadel
Verdachte wilde met alle geweld
zevende veroordeling „uitzitten"
Grotewohrs manoeuvres tot „herstel
der Duitse eenheid"
Snelle expansie bij
de D.A.F.
mm
Red de Ambonezen
De Encycliek Mirabile illud
Een niet alledaags geval
Ned. Vereniging van
Modelbouwers
fn PM
VRIJDAG 15 DECEMBER 1950
PAGINA 4
De geschiedenis van het
menselijke hart
Loutering van een meisjesziel
Beperkte bescherming wel
besteed
wlwir
IN- EN UITVOER VAN
SURINAME
MOLENS IN GELDERLAND
Onbillijkheden
viert lustrum met tentoonstelling
HU KREEG ECHTER EEN
MAAND VOORWAARDELIJK
GELOOFSVERKONDIGING
UIT DE LUCHT
Priesters helpen bij volkstelling
Rechtsherstel
Aart gehouden
Ook naar huis
In eigen belang
SPOEDIG VERHOGING VAN
SCHEEPSVRACHT-
TARIEVEN?
VERLIES BRITSE KOLEN-
INDUSTRIE
Er beeft zich bij de Nederlandse lezers een nieuwe Vlaamse romanschrijver
aangediend. Jean du Pare is zijn naam en ter kennismaking biedt hij ons
drie forse, romans, die cr ons direct van hebben overtuigd met een zuiver
en ontwikkeld talent te doen te hebben. De drie boeken hebben in zoverre
er maar weinig. Wij wensen de boeken
van Jean du Pare dan ook in valer han
den, waarbij dient te worden aange
tekend. dat ..Marilou" alleen voor vol
wassenen is bestemd.
Do uitgave is keurig verzorgd. De
boeken zijn royaal van formaat, gedrukt
met mooie, flinke letter en fraai gebon
den. Zij zijn verschenen bij de Uitgeverij
Vink te Antwerpen, vertegenw. voor
Nederland N. de Vries, Amsterdam.
De schrijver komt zich in verschillende
Nederlandse steden persoonlijk aan zijn
lezers voorstellen. Als eerste is Rotter-
waar hij a.s. Maan-
R.
i, i dam aan de beurt,
onderlinge samenhang, dat m elk n bepaald conllict in een vrouwenleven dagavond in het Beursgebouw spreekt.
wordt behandeld. In ..Mevrouw Pilatus" is het dat van de gerechtigheid;
in „Christine Lafontaine" dat van de trouw en in „Marilou" dat van een
eenzaam, naar het leven hunkerend meis je. Drie vrouwen, geheel verschil
lend vau karakter en levend in sterk afwijkende milieus en omstandigheden,
maar elk worstelend met een probleem, dat haar tot op de rand van de
ondergang brengt, dat bittere strijd en intens lijden veroorzaakt.
Gevaarlijke onderwerpen, die slechts
een romanschrijver van formaat aankan!
Want hoe gemakkelijk doen zulke drama
tische gegevens de auteur afglijden naar
de goedkope romantiek, naar de valse ont
roering! Als de schrijver van dit soort
boeken een stevig fundament, een scherp
psychologisch ontledingsvermogen en een
grote beheersing van zijn stof ontbreken,
is zijn werk tot mislukking gedoemd.
Jean du Pare bezit deze gaven. Daarbij
is hij een geboren romanschrijver, gevoe
lig doch niet sentimenteel. Zijn taal is
weelderig en rijk. Wat vooral opvalt in
zijn boeken is de sterke compositie, feil
loos bouwt hij ze op en een detail in he:
begin, dat de aandachtige lezer bevreem
den kan, blijkt later een prachtige vondst
in de compositie t« zijn.
In „Martiou" laat de schrijver eeri van
zijn hoofdpersonen, kapelaan Godfried
Bonte, zeggen: „Ik zou de geschieden::;
willen schrijven van het menselijk hart."
Welnu, dat is wat du Pare gedaan heeft;
niet een, maar drie maal heeft hij de
geschiedenis geschreven van een hart
Dat is wat zijn boeken, afgezien van de
litteraire kwaliteiten, zo aangrijpend en
boeiend maakt. „Het leven is een vreem
de reis, ons hart een donker ding", zeide
de dichter Nljhoff en de romanschrijver
du Pare beaamt dit: duistere gedachten
jn het hart van Christine Lafontaine, een
duistere, roekeloze drang naar leven in
dat van Marilou.
Maar du Pc -c kent ook het licht: dat
van het geloof. Christine Lafontaine
klampt er zich aan vast, Marilou laat het
los om het na een diepe val en onmen
selijk lijden schitterender dan ooit terug
te vinden. „Het lijden heeft ons verrijkt
dit woord van Christine kan als motto van
al de drie boeken gelden.
Het is onmogelijk op elk der romans
dieper in te gaan. „Mevrouw Pilatusde
krachtige verbeelding van wat de vrovfw
van Pilatus doormaakt nadat de land
voogd zjjn handen heeft gewassen om
zich onschuldig te verklaren aan de onge
rechtigheid die hij begaat, is wellicht het
knapste van de drie; „Christine Lafon
taine" mogelijk het gaafste, maar persoon
lijk is ons toch „Marilou" het liefst.
Omdat het zo menselijk is, zo zuiver
en ontroerend menselijk. MarfloU, een
weeskind, een Jong en beeldschoon meisje,
dat een instinctieve drang naar leven heeft,
welke maar dat blijkt pas later terug
te krengen Is tot een gevoel van eenzaam
heid. De oorlog breekt uit, ze ontmoet een
jonge Duitser en kiest wat ze do liefde en
het leven meent. Kapelaan Bonte, die altijd
bizondere zorg voor het meisje gekoesterd
heeft, ziet onafwendbaar het drama nader-
bljkomen.
Dank zij de weloverwogen doch
onopzettelijk aandoende bouw van het
verhaal, is dit drama voor een groot deel
gezien door de ogen van de dorps
kapelaan, een nobele priester en ge
voelig mens. En zo kan ons later veel van
de daden en drijfveren van Marilou ont
huld worden. Ze verlaat het huis van
haar tante. Haar leven lijkt een opgaan
in de liefde, maar onverwachte, schok
kende gebeurtenissen veroorzaken een
duizelingwekkende val voor het jonge
meisje. Er volgen afschuwelijke maan
den en Marilou schijnt voorgoed verloren
te zijn.
Schijntwant het meisje blijkt nog
iets te hebben gered van de zuiverheid,
waar zelfs de kapelaan intussen (hoe zou
het anders hebben gekund) aan getwijfeld
heeft. En langzaam, heel langzaam begint
de terugweg. Het lijden is nog niet voor
bij, want als dc oorlog is afgelopen
krijgt Marilou de haat te verduren van
dc „goede vaderlanders", die er veelal
op uit zijn om met de vervolging van
(al dan niet) vermeende schuldigen eigen
fouten te verdoezelen. Maar het meisje
vindt onderkomen bij de kapelaan en
diens moeder. Het lijden heeft haar ge
louterd, het besef van schuld rijpt en ze
wil boetenMoedig meldt ze zich en
wordt in een kamp opgesloten, doch
spoedig komt ze vrij en kapelaan Bonte
kan gerust zijn als hij haar overgeeft
aan de hoede van een jongeman, die
geen ogenblik opgehouden heeft van haar
te houden. Marilou heeft nu pas geleerd
wat het leven werkelijk is
Maar wat dit haar gekost heeft I
Het zou niet moeilijk zijn, een aan
tal aangrijpende passages te signaleren:
gedachten aan te halen, die een wijs en
rijp en diep-menseljjk gemoed verraden:
bladzijden te wijzen, die een verrukke
lijk kleurrijk proza te genieten geven.
Maar dit zou niet anders zijn dan het
verminken van een gaaf geheel. Men
moet het hele boek lezen en op zich
laten inwerken.
Wij zijn er ons van bewust, de twee
andere romans te korf te hebben gedaan
door het hoofdaccent van deze bespre
king te laten vallen op „Marilou", maar
dit boek heeft ons dermate geboeid et)
ontroerd, dat het ons nog steeds bezig
houdt. Nogmaals, deze voorkeur Is louter
persoonlijk.
Grote weerklank
Jean du Pare heeft in Vlaanderen grote
weerklank gevonden, niet alleen hij on
telbare lezers, maar ook bij de critiek,
die hem verwelkomde als een groot talent.
In Nederland zijn de herdrukken van z'n
romans pas sinds kort verkrijgbaar, maar
zij vinden steeds groter verspreiding.
Hetgeen ons slechts kan verheugen.
Katholieke romans als deze verschijnen
Tijdens een lunch, die door de DAF-
dealers ter gelegenheid van de opening
van van Doorne's Automobielfabriek aan
de directie van het DAF-bedrijf werd
aangeboden, heeft dc heer 'V. v. Doorne
min of meer in antwoord op zekere uit
latingen in de pers dat regeringsbescher
ming voor deze nieuwe industrie niet
geheel verantwoord zou zijn, een aantal
zeer belangrijke mededelingen gedaan.
Uit het feit, dat de exportcijfers van de
DAF in enkele maanden tijds het millioen
ver hebben overschreden, meende de heer
v Doorne te mogen afleiden, dat de be
scherming, die dit jonge bedrijf geniet,
zeer wel is besteed. Overigens merkte hij
op, dat deze bescherming slechts enkele
producten betreft (drie- en zes-topners)
en dat ook in andere landen de eigen
auto-indu-strie een grote protectie geniet.
Als voorbeelden noemde hij Enigeland en
Zwitserland, waar sommige DAF-pro-
ducten niet kunnen worden geïmporteerd
ofschoon er veel belangstelling voor is
en de DAF bovendien goedkoper kan le
veren- In Engeland b.v. zou men graag
de fameuze DAF-tankers kopen, waar
mede straaljagers in twee-en-een-halve
minuut vol benzine kunnen worden ge
pompt eu die tüdens de Juchtoefening
Cupola huu deugdelijkheid hebben be
wezen. De invoer van deze tankers wordt
echter niet toegestaan, al wordt licentie-
bouw voor de Britse regering overwogen.
Aan de snelle uitbreiding van de DAF-
autofabriek is de bewapeningsnoodzaak
natuwiïjk niet vreemd. Vrees voor een
algehele inschakeling voor de militaire
productie, waardoor particuliere opdrach
ten in het gedrang zouden komen, is
voorlopig echter ongewettigd.
Hoe snel deze uitbreidiug wei in zfjn
werk gaat, moge blijken uit het feit, dat
de thans bestaande plannen reeds voor
zien in een viermaal zo grote fabriek
tegen het einde van 1951. De heer van
Doorne noemde dc totstandkoming van de
autofabriek de verwezenlijking van een
droom; de bewapeningsnoodzaak gaf dc
fabriek een grote kans, die met beide
handen werd aangegrepen.
Een buitenaanzicht op het nieuwe fraaie stationsgebouw te lissingen, dat
Maandag officieel wordt geopend.
Suriname's uitvoer over het 1ste tot en
met 't 3de kwartaal bedroeg f 22.332 185.
Het grootste deel hiervan ging naar de
Ver. Staten, n.l. 18.416.545 waarvan
18.305.366 aan bauxiet. Naar Nederland
werd uitgevoerd voor f 1.728 628.
Van het 1ste tot eq met het 3de kwar
taal werd voor 39 036 577 in Suriname
ingevoerd met een bruto-gewicht van
90.40.203 kg. Het grootste deei van de
invoer kwam van de Ver. Staten, n.l.
12.597-557. Nederlands aandeel in deze
Invoer was f 7.899.625.
De grootste invoerpo.it is die van ma
chines, motoven, werktuigen en gereed
schappen. Hiervoor betaalde Suriname
3-717.439 aan het buitenland, waarvan
2.691.457 aan de Ver- Staten.
Om verschillende molens in Gelder
land van de ondergang te redden, zal
zo spoedig mogelijk tot herstel moeten
worden overgegaan. Verschillende ge
meentebesturen hebben zich tot de pro
vincie gewend om financiële steun. Het
betreft hier de standaard-windmolen te
Beur.ingen. de windkorenmolen te Neede,
de molen „De Vlüt" 'e Wageningen. de
windmolen te Dichteren, de „Wilhelmi-
na" te Horssen. „De Kroon" te Arnhem
en de molen te Elden.
Ged. Staten van Gelderland stellen
thans de Prov. Staten voor steun aan
die molens te verlenen, waarvan rap
port is uitgebracht van de Ver. tot be
houd van molens in Nederland, tenzij
het een molen betreft, welke is geplaatst
op de lijst van Monumenten, in welk
geval het advies wordt ingewonnen van
de Rijkscommissie voor de Monumenten
zorg.
's Gravenhage, 14 December
De Tweede Kamer heeft deze middag
zowaar de beraadslagingen over dc begro
ting van Justitie beëindigd. En niet alléén
de behandeling van de begroting van Justi
tie, maar ook nog het wetsontwerp op het
Verkeersfonds en de beide wetsontwerpen
omtrent Uitzending van dienstplichtigen
en het onder de wapenen blijven van
dienstplichtigen.
Het eerste kwam de rest van de be
groting van Justitie aan de beurt. De
avond te voren was er nog het een en
ander gezegd over het politie-vraagstuk
en het gevangeniswezen. Freule Wttewaal
van .Stoetwegen (C.H.) had daarbij het
verhaal verteld van een gedetineerde, die
in de gevangenis arriveerde en ziek was.
Een simulant noemde de bewaker hem
Het resultaat was, dat de man zonder
medische en geestelijke bijstand de geest
gaf. Minister Struycken erkende dit geval,
dat nog in onderzoek was, hij zou het
er zeker niet bij laten zitten. Freule Wtte
waal vond alleen maar, dat aan het ge
vangenispersoneel de hoogste eisen moes
ten worden gesteld.
Een ander punt bij de afdelingen was
de bijzondere rechtspleging. Er waren on
billijkheden in de strafmaat. De een had
20 jaar gevangenisstraf gekregen en de
ander voor dezelfde misdraging, vier of
vijf jaar later, 2 jaar. Het was goed dat de
minister dit wilde recht trekken. Volgens
de haer Rooi vink (KVP) hield dit een
ernstige waarschuwing in. Deze had ook
nog bezwaren tegen het gratiebeleid, dit
moest een uitzondering blijven en dat was
bet niet meer, het was een gewoonte ge
worden.
Minister Struycken meende inderdaad
dat deze groep van politieke delinquenten
een afzonderlijke groep was, maar een
groep, welke veel meer voor reclassering
in aanmerking kwam. Men had in het
begin naar de juiste normen moeten zoe
ken, de persoonlijke reacties waren in hel
begin veel sterker geweest dan thans. De
willekeurige straftoemeting had echter
spoedig normering gekregen. Later had
ïhen dit andere bezien, maar de teleurstel
ling was geen reden om het beleid te ver
anderen en de zaak man voor maft te
gaan bezien.
Een van de zalen van het Maritiem
Museum „Prins Hendrik" te Botterdam
Is een spoorweghal eu oplegplaats van
schepen ln het klein geworden. TaJryke
scheeps-, trein- en andere modellen.
Waarvan er sommige ware kunststul
van precisiewerk zijn, worden hier ten
toongesteld. En vaak komt men onder de
indruk van de door de makers opge
brachte vlijt, doorzetting- en uithoudings
vermogen. Aan materiaal zijn vele mo
dellen niet meer waard dan enkele gul
dens, doch als gereed werkstuk vertegen
woordigen zij een hoge waarde.
De expositie is georganiseerd door de
Nederlandse vereniging van Modelbou
wers, die haar lustrum viert. De direc
teur van het museum heeft hiervoor een
zaal beschikbaar gesteld. De heer J.
Taconis, vice-voorzitter van de vereni
ging, verklaarde, hoe men een tweetal
jaren geleden tekeningen voor de ,eden
beschikbaar heeft gesteld Aan de ten
toonstelling is namelijk een wedstrijd
verbonden voor bet beste scheepsmodel
(verplicht type „Willem Rqys") er, het
beste locomotiefmodel (type 4000 der
N.S.), dat door de leden wordt ingezon
den.
De werkstukken zijn door de leden ge
heel of bijna geheel uit afvalmaterialen
gebouwd Verschillende modellen zijn
werkelijk bewonderenswaardig „echt".
Behalve de genoemde twee wedslrijdmo-
dellen ziet men op de tentoonstelling, die
Zaterdag door wethouder A. J v d.
Vlerk geopend zal worden, talrijke andere
typen schepen, treinen, motormodellen en
machines. O.a. is er een onafgewerkt
model van de „Willem Ruys" op grotere
f dnat. dat radiografische besturing
krijgt.
Van de ingezonden spoormodellen op
schaal O met spoorbreedte 32 mm is de
eirsie prijsv; nnaar de heer P. L. Strous
u Haarlem geworden. De tweede prijs
is voor de heer A. v. d. Hout uit Utrecht.
De eerste prijs in de klasse HO scoor-
breedte 16 mm.) is gewonnen door de heer
J. van Essen uit Haarlem. Tweeie-prijs-
winnaar werd hier de heer R. Meijer uit
Amsterdam.
De hoofdprijs vau dc tentoonstelling,
bestaande uit een gratis zeereis aangebo
den door de Kon Rott. Lloyd, werd ge
wonnen door de heer P. Wilton uit Den
Haag. Deze heeft tevens de eerste prijs
voor de scheepsmodellen op schaal 1:200
gewonnen.
De tweede prijs verwierf J. Hellenaar
uit 'Wormerveer. In de groep Waieriijn-
modellen werd alleen een tweede prijs
toegekend en wel aan de heer B Tun-
derman in Den Haag. De heer H. Groen
uit Naarden kreeg de eerste prijs van de
groep onafgewerkte modellen.
(Van onze correspondent).
Een niet alledaags geval deed zich
Donderdag bli de Zutphense politie
rechter voor. De verdachte, de bejaarde
j„ uit Voorst, die reeds zesmaal eer
der met dc strafrechter in aanaking was
geweest, zorgde namelijk bfj liet zevende
vonnis voor 'n verrassing. De verdachte
wilde met alle geweld de gevangenis in
en de rechterlijke macht probeerde hem
met evenveel enthousiasme hier buiten
te houden.
Verdachte had op 2 Mei in Zutphen
twee tientjes weggenomen, hetgeen hij
onomwonden toegaf. De officier van
justitie wilde de oude man niet meer in
de gevangenis zetten. Geld voor een
boete was er niet te halen, zodat de eis
een maand voorwaardelijk luidde met 1
jaar proeftijd.
„Dat wil ik niet", re: de verdachte be
slist, ..ik wil die maand uitzitten „Ja.
maar", viel de officier hem in de rede,
„dit is toch veel beter. Als je u een jaar
lang behoorlijk gedraagt, gebeurt er
niets. Dan krijg je geen dag straf.
„Man", zei de verdachte met een
gebaar van afschuw, „praat me d r niet
van. Ik wil de kast in. en daarmee ui-
Laat me de tijd nou maar uitzitten,
■want ik wil geen toezicht".
„Maar er is geen sprake van toe
zicht", zei de officier weer, „alleen
De tekst van 's Pausen Encycliek „Mirabile illud" aan alle Patriarchen,
Primaten, Aartsbisschoppen en Bisschoppen, die in vrede en vereniging
met de Heilige Stoel leven, luidt als volgt:
maar een maand voorwaardelijk, en
als je een jaar niets verkeerds hebt
gedaan, gebeurt er niets".
„Hoor nou", begon de verdachte weer,
„ik erken, dat ik iets verkeerds heb ge
daan. Ik wil de bak in. en daarmee uil
De rechter achtte de eis van de offi
cier van justitie echter juist en ver
oordeelde de man overeenkomstig de eis
tot een maand voorwaardelijk. En ook
toen nog bleef verdachte sputteren, dat
hij achter de tralies wenste te zitten.
Veertien dagep tijd voor hoger beroep",
zei de rechter nog. ..Dan zoek ik bet
hoger op. Want ik wii die maand uit
zitten". mopperde de oude man nog
tegen
Eerbiedwaardige Broeders,
Het wonderbaarlijke schouwspel van
broederlijke eendracht der ontelbare
scharen van gelovigen, gedurende het
Heilig Jaar ln vrome Bedevaart in Rome
samengekomen, houdt naar het Ons toe
schijnt een vermanende stem jn en vormt
in het aanschijn vap de wereld een plech
tig getuigenis, dat ai die volkeren noch
oorlog, noch tweedracht, noch haat wij
len, maar innig de vrede, de vereniging
van gemoederen en de Christelijke liefde
verlangen, die alleen een voorspoedige en
betere tijd kunnen voortbrengen.
TerwüJ WU met huivering toezien, hoe
de volkeren zich door de angst ige bedrei
gingen van conflicten verontrusten, en
hoe door het aanrichten van verschrikke
lijke hloedbaden in enkele landen bloeien
de jeugdige levens worden weggemaaid,
verlangen Wij vurig, dat deze waarschu
wing uiteindelijk door allen verstaan
worde.
Wie ziet niet in, dat de bloedige strijd
ruines, uitmoording en alle soort van
ellende brengt? Het. menselijk vernuft,
voor een heel ander doel bestemd, heeft
in deze tijd oorlogsmiddelen uitgedacht
en in gebruik genomen, van zulk een
kracht, dat zij in het gemoed van alle
eerlijke mensen afschuw verwekken, om
dat zij niet alleen de legers, maar dikwyls
ook nog borgers, kinderen, vrouwen,
ouden van dagen, zieken en met dezen,
gewade gebouwen en voorname kunst-
monumenten treffen. Wie wordt niet met
schrik vervuld bfj de gedachte, dat nieu
we kerkhoven hij de Zo talrijke van het
laatste conflict zullen worden gevoegd en
nieuwe rokende puinhopen van dorpen
en steden zich met andere ruïnes zullen
opstapelen? Wje siddert niet de ge
dachte, dat U6 vernietiging van nieuwe
rijkdommen als onvermijdbaar gevolg
van de oorlog de economische crisis,
waaronder b\jna alle volkeren en vooral
de lagere klassen daarvan gebukt gaan,
nog zal verergeren?
Wij, Die Onze geest boven het getij van
de menselhke hartstochten verheffen, en
Die vaderlijke gevoelens jegens volkeren
en naties van welke oorsprong ook koes
teren, wensen geep schending, maar rus
tige zekerheid en een dagelijkse vermeer
dering van voorspoed; telkens als Wij
de heldere hemel met dreigende wolken
donker zien worden en nieuwe gevaren
voor conflicten op de mensheid zien neer
vallen, kunnen W\j niet nalaten, Eer
biedwaardige Broeders, Onze stem te ver
heffen om allen op te wekken de twee
dracht uit te roeien, de onenigheden op
te lossen en die ware vrede te herstellen,
die de rechten van de godsdienst, van de
volkeren en van de burgers, algemeen
en eerlijk als noodzakelijk erkend, ver
zekert,
wy weten echter zeer wel, dat, de
menselijke middelen voor een zq hoog
verheven taak niet toereikend zijn; voor
alles moet men de geesten hernieuwen,
de hartstochten onderdrukken, de haat
Stillen, de normen van rechtvaardigheid
waarlijk in practijk brengen, tot een
rechtvaardige verdeling van de rijkdom
men komen, de onderlinge liefde beoefe
nen en allen tot de deugden aanmanen.
Om zulk een groot doel te bereiken kan
zonder twijfel niets méér helpen dan de
Christelijke godsdienst. Zijn goddelijke leer
onderwijs'dat alle mensen broeders zijn
en eenzelfde familie vormen, waarvan
God de Vader is, Christus de Verlosser,
Die door Zijn hemelse genaden het leven
geeft en waarvan de lièmel het onsterfe
lijke Vaderland is. Indien deze goddelijke
leringen werkelijk in practjik zouden
worden gebracht, dan zouden geen oor
logen, noch tweedracht, nóch wanorde,
noch gewelddaden tegen de burgerlijke
vrijheid en de godsdienstvrijheid, het
openbare en particuliere laven pijnigen,
maar een rustige kalmte, gegrond op de
rechtvaardigheid, zou de harten vervul
len; en de weg zou openstaan voor het
bereiken van een steeds grotere voor
spoed.
Dit is weliswaar moeilijk, maar nood
zakelijk. En indien het noodzakelijk is,
mag er geen uitstel worden geduld, maar
moet het terstond worden verwezenlijkt.
Indien het moeilijk is en de menselijke
krachten er niet tegen zijn opgewassen,
moet men zich met gebeden en smekin-
en tot de Hemelse Vader wenden, zoals
de loop der eeuwen bü alle voor-
De regering van Ecuador heeft een
beroep gedaan op de Katholieke geeste
lijkheid om te komen tot een volkstel
ling onder de Indianenstammen, die in
de bergen leven. Tot op heden zijn alle
pogingen van de regering tevergeefs ge
weest, omdat de nomaden zeer vijandig
staan tegenover de blanken. Zij vrezen,
dat de volkstelling een truc is van de
regering om de mannen te dwingen iri
militaire dienst te treden en hun bezit
tingen, voedselvoorraden of kinderen te
confisceren.
De Katholieke priesters zijn de enige
blanken, die voor enige tijd Contact kre
gen met deze stammen. Het, is opi die
reden, dat de regering op hen als laatste
kans een beroep heeft gedaan.
Er is echter één stam. de Auca's. waar
ook de priesters nog geen toegang heb
ben. Deze Auca's schieten iedere blanke,
die zij te zien krijgen, neer. De missio
narissen doen pogingen om ook hen m
hun geloofsverkondiging te betrekken.
Zij volgen daarbij een geheel nieuwe
methode, In vliegtuigen vliegen zij boven
de Auca-gebieden en werpen daar pak
ken platen af, die de Indianen vertrouwd
moeten maken met de Christelijke gods
dienst. Zij zullen nu bil hun vluchten
het aantal hutten proberen te tellen en
aan de hand daarvan een ruwe schatting
maken van het aantal Auca-Indianen.
lot nu toe heeft men nog nooit juiste
gegevens gehad, maar men meent, dat
('e Indianen minstens de helft van de
gehele bevolking van Ecuador uitmaken.
De volkstelling in Ecuador staat in ver
band met de volkstelling in geheel Zuid-
Amerika, waar nog veel ontoegankelijke
gebieden zijn met een nog nooit geregi
streerde bevolking.
(Van een bijzondere medewerker)
BERLIJN, 11 December 1950
De westelijke geallieerden hebben nog altijd niet ofticieel kennis gekregen
van de voorstellen, welke rechtstreeks door Otto Grotewohl, premier van
de „democratische republiek" der govjet-zóne van Duitsland, aan de we st
il uit se bondskanselier, Konrad Adenauer, zijn ge,daan nopens herstel dei-
eenheid van Duitsland.
De Russische hoge commissaris in Oost-Duitsland, generaal lsjoekof, heelt
ook nog steeds niet geantwoord op de mededeling der westelijke hoge
commissarissen in Duitsland van de voorstellen, door Adenauer over
dezelfde aangelegenheid ingediend.
Zolang de westelijke geallieerdeu geen mededeling hebben ontvangen van
het voorstel-Grotewohl, zullen de geallieerde autoriteiten in Duitsland zich
er zeker van onthouden, om officieel daartegenover stelling te nemen.
dezer dagen een officieel op de hoogte zijn "gesteld, ken
nen zij natuurlijk de voorstellen van Gro,
tewohl, die door de pers zijn gepubliceerd.
Zij hebben er dc aandacht op gevestigd.
jcwo—wat cr een fundamenteel verschil bestaat
bereid was. „Meni tussen zijn voorstellen en die'van de West-
1 _i - In. I- ,3 k_v - „1 .-.>*#1 n e t c f Zi
Over het rechtsherstel werd ook nog
het een en ander gezegd. Hierbij verde
digde de minister, zo ver als dat moge
lijk was, het beheersinstituut. Dit had
een onmogelijke taak gehad, men had nu
eenmaal in die tijd risico's moeten
nemen. Verkoop van in beslag genomen
goederen, bleek na een jaar een vol
komen absurditeit, maar direct na de
bevrijding was dat volkomen logisch.
Daar hingen costuums, die ergens anders
broodnodig waren. Trek maar aan,
werd er toen gezegd. Dat was niet juist,
maar het lag in de sfeer van die tijd.
En dan moest men ook bedenken, dat
die mensen het toch ook aan zichzelf te
wijten hadden. Een zwak argument, ofH-
dat men daarmee op zich aanvechtbare
handelingen niet kan goedpraten.
De klachtencommissie die dit had on
derzocht. had 80 pet van de klachten als
ongegrond afgewezen. Van de overige
klachten werd 90 pet geschikt en de rest
werd alsnog onderzocht.
Het moeilijkste in deze aangelegenheid
was, dat men de situatie niet meer kon
reconstrueren en de verantwoordelijkheid
niet meer kon vaststellen.
De begroting werd tenslotte aangehou
den zoals de andere begrotingen
totdat.de kwestie der topsalarissen was
geregeld.
Minister Struycken vond het nodig de
Kamer te bedanken voor de prettige be
handeling van zijn begroting. Men had het
hem dan ook niet lastig gemaakt. Maar de
werklieden in de tuin van Justitia waren
dan ook iets bijzonders, vond de minister.
Met deze mensen was het een lust te wer
ken.
Bij het wetsontwerp Onder de wape
nen blijven van dienstplichtigen, waren
niet zo heel veel moeilijkhedenHet
kwam er op neer, dat het verblijf van
onze militairen in Indonesië met drie
maanden moest worden verlengd, omdat
de regering door de omstandigheden geen.
kans had gezien alle militairen nog dit
■jaar terug te halen.
De begwarep, dje men had, gingen da»
ook hoofdzakelijk over de geïnterneerde
Ambonezen, welker rechten en lot men
gewaarborgd wenste te zien.
Minister s'Jacob vond, dat de laatste
loodjes het zwaarst wogen. Ook voor hem
was het een teleursteling geweest, dat
men niet dit jaar alle militairen had kun
nen repatriëren. Omdat hij de verwach
ting had gehad, dat dit mogelijk was, had
hij juist tot het laatste gewacht. Daarom
ook had hij pas nog in de Eerste Kamer
de hoop uitgesproken dat het dit jaar
nog joü geschieden. Het zou nu in ieder
geval voor 1 April zijn beslag hebben ge
kregen.
Wat de Ambonese militairen be
treft, verteide minister s'Jaeob, dat
er vier kampen op Java waren met
3600 militairen en 9000 gezinsleden
In overleg met de vertrouwensmen
sen van deze Ambonezen zouden er
15 en 17 December telkens 500 per
schjp naar de Kei-eilanden, waar zij
thuis hoorden, worden overgebracht.
Op 2) December zou de eerste groep
naar Ambon terugkeren.
Zijn informaties luidden, dat deze men
sen in ieder geval naar Ambon terug
wilden. Op aanhouden van dq heer Wei
ter verklaarde de minister, dat hij zich
moreel voor deze mensen verantwoorde
lijk voelde, pok nadgt zij naar Ambon
waren gerepatrieerd.
Intussen heeft zich
nieuw feit voorgedaan. In een rede name-
Üjk vaor de arbeiders van de scheepsver
ven te Warnemuende uitpsproken. heeft
Grotewohl mot nadruk betoogd, dat hij to-
een eervol compromis bereid was. „Men
heeft te Bonn gevraagd aldus G™^woh
„waarom ik niet geantwoord heb 9P
initiatief door de bondsregering geno
men, welke, laatste als middel tot herstti
van de eenheid, algemene verkiezingen
voor heel Duitsland had voorgesteld, ik
ben daar niet op ingegaan." zo zeide Gro
tewohl, „omdat het voorstel niet aan mij.
maar aan de hoge commissie der gealli
eerden was geadresseerd. Kanselier
Adenauer kan zijn voorstellen indienen
tijdens de besprekingen, welke voorzien
zijn voor de oprichting van een constitu
tionele raad voor heel Duitsland. Men kan
ze dan zorgvuldig onderzoeken en zien, in
welke mate zij dienstig kunnen zijn voor
de vrede en zich keren tegen de hermi-
litarisering. Wat ops betreft, wij zijn be
sloten, deze kwestie zonder vooringeno
menheid te behandelen en met welke
Duitser ook aan een conferentietafel te
gaan zitten."
Een fundamenteel verschil
Ofschoon de Westelijke geallieerden
noch door de Westduttse bondsregering,
noch door de Russische hoge-commissaris,
duitso bondsregering. Volgens deze laatste
zou men. om de eenheid van Duitsland m
kunnen bereiken, eerst vrije algemene
verkiezingen in heel Duitsland moeten
doen houden, teneinde tc komen tot de
samenstelling van een nationale vergade
ring, welke een regering zou benoemen
voortgekomen uit de wil van het vojk- Dl»
is de strikt democratische formulering
de enige, die gehandhaafd kan worden
In de hierboven aangeduide precise
ringen welke Grotewohl (leeft gegeven
schakelt hij deze formulering niet 5 priori
uit maar hij poogt ze in evenwicht met
ziin idee te brengen. Ook hij oppert hei
denkbeeld van in een later stadium te
houden algemene verkiezingen voor een
nationale vergadering en maar dil
wordt niet uitdrukkkelijk gepreciseerd
van een regering voor heel Duitsland.
Een „constituerende raad
Maar vóór deze verkiezingen voorziet
Grotewohl en dit is het essentiële van
zijn plan een tussenperiode gedurende
welke het bewind over heel Duitsland toe
vertrouwd zou worden aan een orgaan, dat
hij „constituerende raad" noemt. Dit or- Maart 1948 werd verlaten
gaan van twaalf leden zou gevormd wor
den op basis van gelijkheid. Het zou van
de ene kant zes gedelegeerden van de
regering van Oost-Duitsland omvatten
(voortgekomen uit verkiezingen, waarvan
door de geallieerden en de West-Duitsers
de grondwettelijkheid wordt betwist) en
van "de andere kant zes gedelegeerdeu van
de Westduitse bondsregering (voortge
komen uit vrije verkiezingen, waarvan he'
democratisch karakter onbetwistbaar vast
staat).
Deze „constituerende raad", maakt hei
voornaamste punt uit van het plan-Grote-
wohl. De raad zou „een voorlopige souve-
reine, democratische en vredelievende
regering moeten vormen voor heel Dui -
land." Gedurende de overgangsperiode zou
de totalitaire communistische rafJW# -
Oost-Duitsland dan zich een belangrijke
invloed verzekeren op de pohtiek
West-Duitsland. Al met,.?Lkf.l Aiders
Grotewohl's voorstel moellilk iets anders
7ien dan een poging om aan de west- te
Oost-Duitsers een dosis chloroform toe te
dieti Seid door het nationale com
munistische front, met het oog op een
„nieuwe uitgave" van de „krachtzet, van
Praag."
Om in de geest van Schumacher, de
socialistenleider ln West-Duitsland, ta
«preken: het is een totalitair paard van
Troje, dat Grotewohl in de Westerse cita
del zou willen binnenloodsen.
Bedenkelijk voorbehoud
Om alle verdenking van zioh af te schud
den, wil Grotewohlzijn voorlopige rege
ring doen goedkeuren door de vier bezet
tende mogendheden. Bovendien zou heï
ontwerp betreffende een „constituerende
raad" en een voorlopige regering voorat
kunnen wordtin onderworpen aan een
Duitse volksraadpleging. Doch Grotewohl
maakt daarbij een bedenkelijk voorbehoud1
„Unter Umstaenden". zegt hij. Deze uit
drukking vloeit niet over van duidelijkheid
en eist nadere precisering.
In Westduitse en geallieerde kringen
kent men geen andere basis voor herste
van de eenheid van Duitsland en van eep
wettige Duitse regering dan een vrije
volksraadpleging volgens de daarvoor
vastgestelde regelen. Als Grotewohl dit be
doeld zou hebben, wat onmogelijk lijkt
zou zijn voorstel zin kunnen hebber
De verdere uitwerking ervan zou dan nog
kunnen geschieden op geallieerd plan
Hier komt de conferentie van vier aan de
horizon opdoemen. En hierdoor wordt op
nieuw de kwestie der Duitse eenheid ge
steld op haar werkelijke terrein: dat der
viermogendheden-betrekkingen, welk ter
rein door maarschalk Sokoiowski op 20
komende moeilijkheden onze voorouders
met gelukkig en heilzaam resultaat
steeds deden. Daarom sporen wy U, Eer
biedwaardige Broeders, opnieuw levendig
aan oni met de afkondiging van publieke
gebeden de kudde, aan Uw zorgen toe
vertrouwd, uit te nodigen om van God de
vrede en de eendracht tussen de volkeren
te verkrijgen, zodat onder de bescher
ming van de godsdienst een heilige kruis
tocht worde ondernomen, die zich tegen
over de ongeregelde strijd stelt, waaruit
zoveel onheilen voor de menselijke
samertleving voortvloeien,
Gij weet zeker, dat Wij te middernacht,
aan het feest van de Onbevlekte Ontvan
genis van de Maagd Maria voorafgaande,
het Eucharistisch Offer celebreren en
door de radio zal Onze smekende stem
alle luisteraars bereiken. WU verlangen,
dat op bijzondere wijze in die heilige
nacht alle gelovigen, verenigd met de
plaatsbekleder van Christus, door de zeer
krachtige bemiddeling van de Allerheilig
ste Onbevlekte Maagd, de Vader van de
barmhartigheden smeken, opdat het be
ëindigen van de haat en de regeling van
alle zaken volgens rechtvaardigheid en
billijkheid Uiteindelijk over elk volk en
elke natie de volle en zekere vrede schit
tert.
Het is daarenboven Onze wens, dat
gedurende de noveen van het Heilig
Kerstfeest tot dit, doel met hetzelfde vuur
tet het. Goddelijk Kind wordt gebeden
om te verkrijgen, dat de vrede, door de
engelen aan de mensen van goede wil
(Luc. 2, 14) boven de heilige kribbe aan
gekondigd, over de gehele aarde sterk
worde gevestigd. Men vergete niet tot de
geboren Verlosser en de Moeder Gods te
Bidden, opdat de Katholieke godsdienst,
nie het zekerste fundament van de men
selijke en burgerlijke samenleving vormt,
de verschuldigde vrijheid by alle volke
ren moge genieten en zij, die „vervolging
lUden om wille van de rechtvaardigheid"
(Malt. 5, 10), die in de gevangenis ver
toeven omdat ztl de heiligste rechten van
de Kerk flapper hebben verdedigd, of van
hun zetels zijn weggerukt en daaren
boven zij, die in ellende ver van hun
vaderland en van hun familie leven of
nog krijgsgevangenen zyn, de hemelse
vertroostingen mogen verkrijgen en uit
eindelijk mogen bekomen hetgeen het
voorwerp van hun vurigste wensen en
verlangens vormt.
Wij ziln cr verzekerd van, Eerbied
waardige Broeders, dat gjj niet die ijver
en herderlijke zorg. die tot. Uw gewoon
ten behoren, aan Uw geestelijkheid en
Uw volk op de wijze, die gü het. meest ge
schikt acht, Onze vaderlijke aansporin
gen zult mededelen; Wy zijn er ook ver
zekerd van, dat Al Onze dierbare kinde
ren in Christus, over de gehele wereld
verspreid, spontaan Onze uitnodiging zul
len beantwoorden.
De Apostolische Zegen, die Wij ujt de
volheid van Ons hart ln de Heer aan
allen en aan eenleder van U, Eerbied
waardige Broeders, aan Uw gelovigen en
op buzundere wyze aan hen, die volgens
Onze intentie zullen bidden, geven, moge
een onderpand van de goddeiyke genaden
en een bewys van Onze vaderlijke ge
negenheid zijn.
Gegeven te Rome, bü de Sint Fieter,
6 December van het jaar 1950, twaalfde
jaar van Ons Pontificaat.
PIUS XII.
Hoe meer er terugkeerden,
digér kon men de bewaking
mkrimpep, In December zouden nog 2054.
ex-KNlL-leden naar Nederland vertrek
ken en er zou slechts een klein detache
ment voor afwikkeling overblijven. Van
het K.L. waren er op 1 December op Jgva
nog 5708; 258 daarvan zouden in Indone
sië demobiliseren. Daarna zou er op 9
December een aantal met de „Zuider
kruis" terugkeren en 400 nog met een
ander schip in December. Er zouden dan
pér 1 Januari nog 4000 overblijven, waar
van 3000 dienstplichtigen en deze zouden
binnen drie maanden terugkeren.
De rest van de Ambonezen zou in
Januarj en Februari naar Ambon terug
gaan en daar in kampen én opvangcentra
komen. By de eerste groep, bestaande
uit ongehuwde», zouden vertrouwens
mannen meegaan om te zien of het leven
van deze mensen gewaarborgd wgs. In
ieder geval moesten zü terug in hun
eigen belang. Langer wachten kon niet
en de minister wenste nu na verkregen
inlichtingen de knoop door te hakken.
Het wetsontwerp Onder de wapenen
blijven van dienstplichtigen wat be
trof de lichting 1949 II werd z.h.st.
aanvaard. Bij beide wilden de commu
nisten geacht worden te hebben tegen
Tenslotte was er nog het wetsontwerp
betreffende het Verkeersfonds. In 1946
was dit, speciale fonds by de wet opge
heven tot 1930 en werden de gelden
ondergebracht in de gewone Rijksmid
delen, waaruit daarna net verkeersfonds
werd voorzien. Nu wilde de minister dit
verlengen tot 1953. Hiertegen rezen be
zwaren, De heer Schijthuis (P. v. d. A.)
wilde het nog wel een keer verlengen,
maar eigenlijk niet langer dan voor 2
jaar. De heer Zegering Hadders (V.V.D.)
en Verkerk (A.R.) waren echter tegen
deze verlenging, ondanks de verdediging
van minister Lieftinck.
Het resultaat was, dat het wetsontwerp
z.h.st. werd aanvaard, met aantekening
van tegenstemmen door de V.V.D. en A.R.
De volgende week zullen de begrotin
gen van Verkeer en Waterstaat en van
Sociale Zaken aan de orde komen.
F. S.
Op de jaarlijkse büeenkomst voor da
afdeling voor de korte routevaart van de
Britse Chamber of Shipping verklaarde
de voorzitter, dat r kans bestaat op een
algemene verhoging van de scheeps-
vrachttarieven. Hfj zeide, dat de kosten
voor de scheepvaart., zowel in Engeland
als op het Continent, het afgelopen jaar
zeer aanzienlijk zijn gestegen. De vracht.»
tarieven zyn echter met enkele uitzonde
ringen niet verhoogd sedert 1946. „Uit
de aard der zaak is een algemene ver
hoging van de vrachttarieven overwo
gen en men is van mening dat de tijd
spoedig zal aanbreken, dat men ge
dwongen zal zyn er iets aan te doen".
De Britse Nationale Kolenraad, welke
de kolenindustrie beheert, heeft mede
gedeeld, dat men wederom met verjie»
werkt. Na'een groot verlies in het eerste
jaar van de nationalisatie meldde de
raad winsten in 1948 en 1949 en in de
eerste delft van 1950. Uit het thans ge
publiceerde rapport blijkt, dat in het
derde kwartaal van 1950 een verlies werd
geleden van 460.524.
De industrie had op ongeveer 4 mil
lioen na haar verlies weer ingehald voor
dat zij het nieuwe verlies bekend maakte.
De raad schrijft het verlies rechtstreeks
toe aan het feit, dat vele arbeiders de
mijnen verlaten, hetgeen de oorzaak is
van alle huidige moeiiykheden in de
industrie.
