Evelyn Waughs eigen historie
verbeelding
Zijn nieuwste boek: Helena
Tassen van Ria Viale
Een bevredigend jaar voor de N.S.
Het mensenrecht in Polen vertrapt!
Zes en negentig jarige in de cel
Hoe ex-maarschalk Pétain zijn
dagen slijt
Elke vogel een gedich t
Zij nemen een eerste plaats in
Moedige Open Brief van de Kardinaal
Vier aanmoedigings-
prijzen
„In financieel-economisch opzicht nemen
zij unieke plaats in West-Europa in"
Urndeksel was niet
verdwenen
Testament en regeringsbesluit inzake
begraafplaats
De 21ste Cypria-show in
de Rivièra-hal
MM*,
JANUARI 1951
PAGWA
Ironie
Regeringsopdrachten voor acht
l componisten
Eigen tijdsverbeelding
DE OLIE- EN VETMARKT
mmm&.
mmm
Ook in 1951 nog beperkt
reizigersmaterieel
In 1952 weer stopplaatsen
tussen Amersfoort en Zwolle?
geheim.
N 1 Eli WE AMBASSADEUR
IN AUSTRALIË
5 I I DIEBEURZEN 1951—1952
Betere huisvesting
Petains zorgzame gade
Fiere geste van de
ex-maarschalk
INTERN. KATOEN
SITUATIE
Verbruik sterk gestegen
Patriotten-priesters
DE EXECUTIE IN HET.
STAPHORSTERBOS
I <4a ii-iifl tfnn «Ia r% t Urt1 ftf
Het is merkwaardig, dat dc Engelse katholieke schrijver Evelyn Waugh
- die een typisch representant is van dc Engelse schrijfkunst minder
in trek schijnt te zijn, ook bij het katholieke publiek hier te laude, dan zijn
tand- en geloofsgenoot Graham Greene. Is Greene een soort modebegrip
gewórden, dat zal bij Waugh wel nimmer het geval zijn: daarvoor is zijn
knust, zeil- in zijn meesterlijke, meedogenloze kleine roman „The loved
c;i te weinig sensationeel.
de tijd van Constantijn de Grote (Helena
is de moeder van Constanten, de H.
Helena), precies die tijd is; dat is nooit
i te beoordelen, hoogstens kan men soms
i zeggen dat bepaalde dingen wetenschap-
I peltjk niet helemaal kloppen.
I De schrijver diemt echter de historie
als wetenschap achter zich te laten en
een eigen tijdsverbeelding te scheppen,
en dat doet Waugh in „Helena" op voor
treffelijke wijze. Sommigen bereiken dat
door het schrijven van vele pagina's met
een overvloed aan tekening van milieu
en gewoonte, Waugh bereikt het met een
lichte arcering hier en daar. maar op de
enig juiste plek aangebracht. Dit veron
derstelt een literair vakmanschap als
slechts weinigen bezitten.
c i Hier'komt bij, dat het boek ook inner-
Met lijkt er dikwijls op alsot bij velen het sensationele m een roman lijk een grote betekenis heeft. Bij opper-
palend is voor het voortreffelijke. Men wil als het ware overbluft
worden: hetzij doordat men men een vaart door een boek gevoerd wordt,
w Tkr een adempauze vrijwel uitsluit, hetzij doordat meu. verplaatst wordt
in ecu wereld, waartegenover men zich in het burgerlijk geweten een
weinig kopschuw voelt, maar welker draaiing toch ergens in de diepte van
hel hart een sentiment van medeplichtigheid en mede-leven in beweging
brengt.
Dit heeft zeer stellig met litteratuur
te maken, namelijk in zoverre een schrij
ver er metterdaad in slaagt zulk een
vaart aan zijn boek mee te geven ofwel
er in slaagt in zijn boek het burgerlijk
gemoed voldoende te compromitteren zó
dat het. de mens in z|jn lezer wederom
moed geeft.
Het eerste behoort niet tot de gaven
van Evelyn Waugh. Integendeel zelfs.
HU sclunjft een vrij bedachtzame en wel
overwogen stijl, doch met een ironische,
dikwijls zelfs naar Het sarcastische door
slaande, toon; deze ironie behoedt
Waugh er voor. dat hij zou afzakken tot
een stijl van verzadigde. burgerlUkheid,
de stijl ongeveer van de schilder Charles
Hyder uit „Brideshoad revisited", wiens
kunst door Apthony Blanche werd ge
karakteriseerd als „de dochter van de
dominee, in een gebloemd mousselientje".
Gelukkig bezit Waugh evenwel zijn
naar sarcasme zwemende ironie en die
helpt hem ook er bij, voortdurend, ten
gunste van de mens in de mens, de
burger in rijn figuren te compromit
teren. Daar dat. evénwel gedaan wordt
in een stijl, welke we in bepaalde zin
archaïsch kunnen noemen, wekt
Waugh bfl velen wel respect, maar
weinig liefde. Men durft hem niet te
verwerpen, omdat men onbewust be-
no slmlssf rrrfnriri van O., K. en W.
heeft aan een aantal Nederlandse com
ponisten als blijk van waardering voor
hun werk en ter aanmoediging daarvan,
prijzen toegekend. Het betreft de vol
gende componisten en werken: K. van
Baaren („Tha hollow men"). Ir H. Ba-
ding* (go Symphonic), H. Strategier
(„Mustque pour faire plalsir") en H.
7-agwtfn („Ode aan Sappho").
Voorla rijn aan do volgende eoraponJs-
ten opdrachten verleend tot het compo
neren van do achter bun naam vermel
de werken:
H. Andriesaea (eon 8-tal werken voor
gemengd koor a eaippella van niet te
grote moeilijkheid)G- H. Boedijn (een
suite voor harmonie-orkest, uitvoerbaar
voor normaal bezette amateurcorpsen en
van niet te grote moeilijkheid); A. de
Braai (een werk voor gemengd koor van
niet te grote omvang, met begeleiding
van enkele instrumenten, waaronder b.v.
piano al dan niet 4 4 mains of or
gel, het aantal solisten mag niet groter
zijn dan twee en de duur ongeveer drie
kwartier)dr R. Mengelberg (een 3-tal
liederen voor een zangstem op religieuze
tekst, met begeleiding van orgel, ge
schikt om op het programma van een
kerkconcert to worden geplaatst); M.
Monnikendam (een 3-tal werken voor
mannenkoor a cappella van niet te grote
moeilijkheid); B. van den Sig-tenhorst
Meijer (een 3-tal werken voor koor, bij
voorkeur mannenkoor, a cappella, van
niet te grote moeilijkheid)A. Verhaar
een werk voor gemengd koor van niet
te grote omvang, met begeleiding van
enkele instrumenten, waaronder, bijv.
piano al dan niet a 4 mains of
orgel, het aantal solisten mag niet gro
ter zijn dan twee en de duur ongeveer
drie kwartier) en A. Voormolen (twee
of meer stukken voor een blaasinstru
ment (met uitzondering van de fluit),
met begeleiding van piano of klein or
kest).
seft, dat hij de gekende en gewende
maten doorbreekt; zijn geestelijke be
langstelling werkt op een niveau,
waar de gemiddelde mens. zich liever
niet waagt tenzij hjj naar dat be
langwekkende avontuur in een 'adem
loze vaart wordt meegesleept (zoals bjj
Greene het geval is). Maar Waugh
laat het, met een zekere hooghartig
heid, als het. ware doelbewust na om
de gemiddelde lezer mee te slepen.
Koel en zelfbewust ontwikkelt hjj zijn
thema, wie er kennis van wil nemen,
die neme er kennis van, en wie niet,
die hoort waarschijnlijk tot de niet-
capabelen.
Het is wellicht de beste houding, welke
een schrijver kan aannemen. Omdat geen
enkele schrijver enige zekerheid of zelfs
maar waarschijnlijkheid bezit, dat zijn
intenties begrepen, laat staan gewaar
deerd zullen worden het komt er niet
op aan welke wijze van schrijven hij ook
kiest. Zo is b.v. Graham Greene het
slachtoffer van een populaire vergissing:
men handelt vaak alsof Greene er in zijn
boeken op uit is om te epateren, of hij
in rijn werk opzettelijk het scandalum
zoekt velen genieten hem ook ge
schandaliseerd en vergeten, zich ook
maar enigermate de waarheden, welke
Greene al schrijvende trachtte op te del
ven, eigen te maken.
Door Waughs koeler en ironlscher hou
ding is men zich er waarschijnlijk meer
van bewust, dat men niet alleen maar
met een, met, vaart vertelde, min of
meer schandalige geschiedenis te maken
heeft. Zo ook in zijn jongste werk He
lena (Chapman Hall, London).
Van zuiver li terair-technisch stand
punt uit, gesproken kan men het boek
reeds zijn bewondering niet onthouden.
De roman is klein, is gebaseerd op een
uitermate gering aantal feiten, beperkt
zich tot zeer sobere, haast laconieke be
schrijvingen en niet, alleen slaagt Waugh
er in zijn gestalten een persoonlijk maar
tevens een bijzonder historisch relief te
geven. Het is niet meer van belang of
de tijd, welke Waugh beschrijft, namelijk
vlokkige beschouwing van het werk zal
men misschien denken, dat Waugh te
kort doet aan de luister van de overwin
ning," welke via Constantijn, het chris
tendom op het heidendom behaald heeft.
We zijn er, door middel van vele „histo
rische romans" reeds aan gewend re
geerders godsdienst als politiek te zien
bedrijven; dat gebeurt dan echter
meestal op een dergelijke opzettelijke en
listige" manier, dat een verstandig lezer
bij zulk een onnozelheid de schouders
ophaalt.
Waugh verviel gelukkig niet tot deze
onnozelheid, hij heeft begrepen op welk
een typische wijze heidendom en chris
tendom zich in die dagen moeten hebben
ontwikkeld, zodat Constantijn een ge
stalte werd, die normaliter leefde, dacht
en voelde in een mengsel van diverse
christelijke en heidense begrippen. Zou
het christendom dan ook niet meer ge
weest zijn dan een nieuw gevonden, na
tuurlijke filosofie, dan zou waarschijn
lijk het compromis-leven van Constantijn
voor enkele eeuwen het gemiddelde le
ven van de nieuw-gelovigen zijn gewor
den.
Het christendom is echter meer
dan een nieuwe, filosofische vondst en
ook meer dan een andere nuance van
het onsterfelijke rellgieuse verlangen
van de mens: het Is een zelfstandige
godsdienst, de énige ware godsdienst.
Daarom veipnderde het de mens to
taal, terwijl het menselijk toonaange
vende de schijn behield van een com
promis tussen heidendom en christen
dom te zijn.
Die totale verandering van de geeste
lijk levende mens binnen die schijn van
de toonaangevende wereld verbeeldt
Waugh in de gestalte van Constantjjns
moeder, de H. Helena Haar overgang
van verlichte heidin tot verstandige
christin geschiedt geleidelijk, onder de
Invloed van haar leven zelf: Waugh ver
mijdt alle mogelijke extra genadeschok-
ken, maar hij weet het leven van de
vrouw zo te beschrijven, dat de vol
tooiing van het natuurlijke door het bo
vennatuurlijke in dit geval geen ver
wondering wekt. De bekende geschiede
nis van de Kruisvinding wordt dan ook
geen sensationeel geval, maar een door
God gezegend vroom sluitstuk van een
deugdzaam leven. Op deze wijze hééft
Waugh de vraag of de Kruisvinding door
Helena legende is danwel historie, voor
zover het de materiële kruisvinding be
treft. tot een onbelangrijke gemaakt:
hoofdzaak is de geestelijke Kruisvinding.
DICK OUWENDIJK.
In de afgelopen berichtperiode waren,
de feestdagen in aanmerking genomen, de
zaken toch niet onbevredigend, aldus een
bericht van de makelaars Bessen: De
Schepper te Rotterdam.
Er kwamen enige flinke partijen Su
matra palmolie ter beschikking, juist aan
gekomen of spoedig verwacht, zowel voor
margarine als voor zeep: deze partijen
werden voor beide doeleinden wederom
zeer vlot opgenomen. De achterstand in
de verscheping van palmolie uit Indonesië
blijft aanzienlijk- Tevens betrok de mar
garine-industrie natuurlijk de gebruike
lijke andere grondstoffen, waarbij ook
liet restant loco waltraan van de markt
verdween.
De partij grondnotenolie. die hier al
enige maanden lag, werd thans door het
Rijksbureau vrij gegeven en door de daar
voor aangewezen kopers gaarne aanvaard.
De industrie van overige eetbare oliën gaf
nog steeds van weinig belangstelling blijk.
De zeepfabrieken toonden, behalve vmor
palmolie als bovengenoemd, alleen koop
lust voor vetzuren. Er werden was cocos-
vetzuren verdeeld en ook gingen er en
kele partijtjes palmolie- en zachte vet
zuren van de hand.
Hoewel de prijs voor Riciniusolie weke
lijks sterk blijft stijgen, wordt er hier en
daar toch iets in gedaan.
Ook de stijging van de prijzen onzer
artikelen in de landen van aflading blijft
aanhouden. Als er geen omkeer komt,
zullen t. z. t. de gevolgen daarvan natuur
lijk ook hier te lande merkbaar worden.
Ontploffing in Peru. Bij een ontplof
fing op een scheepswerf in de buurt van
Chimbote (Peru) zijn minstens 60 ar
beiders om het leven gekomen. Het on
geluk gebeurde toen men bezig was de
schade te herstellen, die eerder was aan
gericht door een steenstorting, waarbij
al 23 personen de dood hadden gevonden
Men had vijf springstofpatronen geplaatst,
dis gelijktijdig moesten ontploffen. Toen
na de eerste ontploffing de arbeiders hun
schuilplaatsen reeds verlaten hadden,
volgde een tweede.
De opwinding, die veroorzaakt Ie over
de verdwijing van het deksel van
de urn-Limburg in het Nationale Monu
ment op de Dam in Amsterdam, blijkt
nodeloos te zijn geweest. Er is n.l. niets
bijzonders aan de hand met deze deksel,
ten dronken buitenlandse zeeman was
ongeveer drie maanden geleden het plant
soen voor het monument binnengestapt
en had per ongeluk het deksel vernield.
Daarop was de beeldhouwer, die des
tijds de urnen vervaardigde, opdracht ge
geven een nieuw deksel te maken. Deze
beeldhouwer vertoefde in het buitenland
en daardoor is de opdracht nog altijd niet
volvoerd. De politie is Dinsdag de gehele
dag bezig geweest naar het „verdwenen
deksel te zoeken. Van enig misdrijf is dus
geen sprake.
vr ji-st -
(Van onze Utrechtse redacteur).
„Terugblikkend op 1950, mogen wij
tevreden zijn en die tevredenheid sVrljy
voor een groot deel voort uit bet geduld,
dat reizigers en verladers getoond heb
ben, want ons bedrijf is op vele plnat-
sen nog moeilijk. Het personeel heeft
zich kranig gehouden, speciaal de laat-
ste 14 dagen onder de moeilijke weers
omstandigheden, waarin wij weer eons
hebben kunnen laten zien, dat de spoor
wegen in de samenleving noodzakelijk
zijn en een integrerende plaats innemen.
De voorlopige ontvangsten van het reu-
zigersvervoer tussen Kerstmis en Nieuw
jaar liggen aanzienlijk hoger dan in de
zelfde periode van vorig jaar, ondanks de
tariefsverhoging".
Dit optimistische geluid liet ir. V. Q.
den Hollander, president-directeur van
de N. S. gisteren horen in de traditionele
nieuwjaarsbijeenkomst met de journalis
ten, voor wie hij de voornaamste gebeur
tenissen op spoorweggebied in ons land
van het afgelopen jaar de revue liet pas
seren, daarbij gesecundeerd door zijn me
de-directeur, drs. D. J. Wansink. Boven
dien recapituleerde hij nog eens het pro
gramma, dat voor de komende jaren is
uitgestippeld en bij verschillende gele
genheden reeds ter kennis van het pu
bliek is gebracht.
Het bouwprogramma van het rollend
materieel wordt nog steeds met bekwame
spoed uitgevoerd, omdat de N. S. ook
thans nog met een enorm tekort zitten.
Het bedrijf ging het jaar uit met 90.000
zitplaatsen, terwijl in September 1944, een
week voor de staking, 160.000 zitplaatsen
aanwezig waren.
De gelden om dit tekort op te heffen
en het bedrijf modern in stand te hou
den, komen vrij, doordat behoorlijk wordt
afgeschreven en dan nóg, mede gerekend
de interesten van de geïnvesteerde ka
pitalen, kan 1950 ook financieel-econo
misch voor de N. S. een zeer bevredi
gend jaar genoemd worden.
Ook in 1951 zal de toestand van het
reizigersmaterieel nog zeer spannend
zijn, omdat de grote leveringen van het
nieuwe materieèl eerst in 1952 zullen
geschieden.
Wel zullen April a.s. de 70 nieuwe
rijtuigen voor de lange afstanden, waar
over wij onlangs bij gelegenheid van een
groefrit schreven, voiledig geleverd zijn.
r komen voorts nog enkele electrische
twee-wagenstellen, in de zomer 16 vier-
wagenstelleii en een paar wagenstellen
in het najaar.
De Diesel-electrische treinen, die nu op
Enschedé gebruikt worden en op 20 Mei
a.s., wanneer met de nieuwe dienstrege
ling op dat traject electrisch gereden
wordt, vrij komen, zullen goede diensten
gaan bewijzen op de lijnen Kampen
Zwolle en Arnhem—Winterswijk, terwijl
er ook een Diesel-electrische treinver
binding RoosendaalAntwerpen komt.
Vooral voor het goederenvervoer zal de
electrificatie van de lijn Barneveld
TerschuurEde/Wageningen, die met
genoemde datum eveneens een feit wordt
belangrijk zijn, waarmee dan echter te
vens ook liet reizigersverkeer daar wordt
hersteld.
Op de nieuwe electrische Lijnen zullen
toch ook nog stoomtreinen en wel stop
treinen blijven rijden.
De electrische verbinding Amersfoort
Apeldoorn is inmiddels al tot stand
gekomen en sedert 1 Januari j.L in ge
bruik,
In het komende jaar wordt voortge
bouwd aan de electrificatie van de Ujn
Amersfoort Zwolle— Groningen/ Leeu
warden, welk werk. zoals men weet,
eerst in Mei 1952 voltooid zal zijn.
Te verwachten is wel, dat dan aan de
tussenstations op het traject Amersfoort
—Zwolle weer gestopt zal worden, voor
namelijk om de daar wonenden goede
verbindingen met de grote steden in het
Westen te geven.
Tot de grote uit te voeren werken be
horen nog steeds stations in Rotterdam,
Leiden, Eindhoven en Zutphen.
Een datum, waarop het nieuwe station
in Rotterdam gereed zal zijn, kon de heer
Den Hollander ons niet noemen, omdat
dit werk ook al wegens de financiering,
in étappes moet uitgevoerd worden.
Dan zijn er nog altijd negen grote
bruggen, die volledig hersteld moeten
worden, doch het zal wel Mei 1952 wor
den eer die bij Zaltbommel en Ooster
beek weer dubbelsporig zijn.
Een gelukkige omstandigheid met het
oog op een tijdig gereed komen van een
en ander, is, dat de N. S. op de nodige
materialen al beslag hebben weten te
leggen. De positie van staal en hout is
zeer moeilijk geworden en sommige ma
terialen zijn nu nauwelijks te verkrijgen.
De directie blijft ernaar streven de
forensen een zo goed mogelijke service te
geven, voor wie zij extra-treinen inlegt,
maar zij erkent, dat het niet voldoende
is. Voor de tienduizend houders van
algemene abonnementskaarten is het on
mogelijk iets speciaals te doen.
Uitbreiding van speciale tarieven mag
men niet verwachten omdat zulks een
bevoordeling zou zijn van een kleine
groep boven een grote algemene groep.
Het toepassen van meer speciale tarie
ven zou ook noodzakelijk tot verhoging
van de algemene tarieven moeten lei
den.
De N. S hebben de laagste tarieven
van geheel West-Europa, evenals zij ook
in financieel-economisch opzicht een
unieke plaats innemen.
Het is wonderlijk, dat in
Parijs, waar de kunst van
etaleren een elders ongeken
de hoogte heeft bereikt, dc
vrouwen bij voorkeur haar
inkopen doen bij de zaken,
die „en appartement" zijn.
Dat. is wat we bij ons een
„gesloten huis" noemen.
Schoenen, hoeden, hand
schoenen, corsetten, ja. al
wat maar bil dameskleding
te pas.komt., wordt „en ap
partement" verkocht. Afkeer
van seriegoe.d en een wei mg
snobisme zijn hier de oor
zaken van. Nagenoeg alle za
ken, die modellen creeren.
onverschilig van wat. zijn
dus ook „en appartement,
gevestigd.
De ontwerpers van dames
tassen doen dit natuurlijk
ook. Onder hen neemt nia
Viale eeu eerste plaats in.
Deze Weense, door haar hu
welijk Frangaise geworden,
was eigenlijk modiste. Vier
keer in een jaar ontwierp
ze een collectie en paste op
ontelbare hoofden ontelbare
hoeden. Maar geen koopster,
of zo wilde iets aan het
model veranderd hebben om
de hoed dat persoonlijk
cachet te geven, dat hem tot
haar hoed bestempelde.
Na ettelijke jaren had ma
dame Viale nog maar één
verlangen: iets maken wat
niet gepast hoefde te wor
den Zo kwam ze op het
idee tassen te ontwerpen en
ze slaagde hier volkomen in.
Haar modellen, uiterst sober
van lijn, zijn dikwijls zeer
origineel. Vooral Jacques
Fath, Balmain en Schiapa-
relli zoeken dergelijke mo
dellen die goed komen bij de wat ex
travagante toiletten, die ze lanceren, ter
wijl ze aan een klassiek mantelpak wat
fantasie geven. Doordat ze bijna altijd
zwart van kleur zijn, trekken ze niet de
aandacht. Boxcalf voor de morgen en
antiloop voor 's middags zijn de meest
gebruikte leersoorten; de sluitingen blij-
Middagtas van zwart antiloop, door Ria
Viale ontworpen voor Balmain.
Tas van zwart antiloop, ontworpen door Ria Viale
voor Jacques Fath. Boven gesloten model; onder
geopende tas.
ven altijd heel klein. Voor middag- en
avondtassen worden de sluitingen dik
wijls fijn geciseleerd, zodat ze wel bijoux
lijken.
Het is niet makkelijk tassen te ontwer
pen, die tegelijkertijd origineel en onop
vallend zijn, maar Ria Viale lukt dit heel
goed en dat is stellig de reden van haar
succes.
Onder de middagtassen viel vooral een
model op, waarbij de tas aan beide kan
ten bijna schuil ging onder stukken, ge
drapeerde antiloop, dia met franje is af
gezet. Ook de klassieke modellen zijn
goed en wat van belang is: alle tassen
van Ria Viale bieden veel ruimte, die
practisch is ingedeeld. Zelfs de avond
tasjes zijn niet van die kleine prulletjes,
waar nauwelijks een zakdoekje en een
portemonnaie in kunnen. Ze zijn dikwijls
met kralen bestikt; in dat geval neemt
ze er brocaat en zware zijde voor. Een
voudiger zijn de zwartfluwelen tasjes.
Kleur wordt hier aangebracht door een
flonkerende steen op de sluiting of door
spaarzaam aangebracht uiterst kleine
strasskraaltjes over het fluweel uitge
strooid.
Alle tassen zijn normaal van grootte en
eerder breed dan hoog. Voor middagtas
sen wordt uitsluitend antiloop gebruikt.
DINY K.—W.
De Kerk in Polen is tot uiterste welwillendheid gegaan om een modus
vivendi met de regering te vinden. Na vele besprekingen werd er een
„overeenkomst' gesloten, waardoor op papier althans de Kerk- en geloofs
vervolging werd gestaakt, en het Episcopaat grote tegemoetkoming be
toonde. Papier en documenten schijnen echter bij de communistische
Poolse regering nog minder te zeggen dan bij de Hitieriaanse. In versneld
tempo setten de bolsjewieken de likwidatic van het Kerkelijk „leven"
door, ofschoon de regering teel nog financiële steun verleent aan het
herstel van enkele kerkgebouwen. Daarom beweren de communisten dan
ook, dat er in Polen geen sprake is van een „kerk"-vervolging. Na Goehbels
klinkt dit echter niet meer erg origineel! Feit is, dat dc geraffineerde
oorlog tegen liet katholieke leven in Polen zulke vormen heeft aangenomen,
dat de Kardinaal en de Primaat zich met een uitvoerige „Open Brief'
tot president Bierut hebben gewend.
Een opvolger van de „Meteor"? De Engelse Gloster vliegtuigfabrieken
experimenteren momenteel met een nieuw type straaljagerHet is een
machine met slechts één straalmotor. Het enige dat gelijk gebleven is aan
de Meteor, is de staart. Prestaties van dit nieuwe product zijn voorlopig nog
1 11 i i i i 1
Bij K. B. is j'hr. mr. P. D. E. Teixeira de
Mat tos benoemd tot. Hr. Ms. buitenge-
,;i en gevolmachtigd ambassadeur in
is! ralië. Bij beschikking van de minis-
van Buitenlandse Zaken is aan mr.
W. A. van Hattum met ingang van 16
/ember 1950 eervol ontslag verleend
consul der Nederlanden te Johan-
h'irg onder gelijktijdige benoeming
«'onsul aan het consulaat-generaal
r Nederlanden te New York.
Zij, die over een goede studie-aanleg
beschikken en zelf niet'in staat zijn de
studie te bekostigen, hebben wederom
de mogelijkheid om voor het studiejaar
1931-1952 met behulp van een rijksstu
dietoelage (renteloos voorschot) te stu
deren. Het Bureau Rijksstudietoelagen,
Princessegracht 19, Dep Haag, geeft hier
omtrent nadere inlichtingen.
Vervolgens worden voor het komende
studiejaar weer rijksbeurzen of toelagen
voor een buitenlandse studiereis er-
strekt, alsmede toelagen uit het Lipkens-
fonds, Baehrfonds, W. G. v. d. Boor's
fonds en 's Jaeobfonds. De laatste
fondsen betreffen de studie
technische Hogeechool te Delft
Van een bijzondere medewerker)
PORT JOIN'VILLE (eiland Yeu), Januari 1951.
De toestand van de hoogbejaarde ex-maarschalk Pétain, die in bet fort
Pierre-Levée op het eiland Yeu, gevangen zit wegens collaboratie met de
Duitsers in de jongste wereldoorlog, blijft nog steeds velen belang
inboezemen. Rond Nieuwjaar hebben de rechtskundige raadslieden van
de ex-maarschalk, de advocaten Isorni en Lemaire, zich naar hun cliënt
begeven, teneinde zich op de hoogte te stellen van zijn gezondheidstoestand
en tevens in verband met de indiening van een verzoekschrift voor een
herziening van bet indertijd tegen hem gevoerde proces, dat tot zijn
gevangenzetting leidde.
Volgens de beide advocaten maakt dus niet meer de steile trap te beklimmen
vier
aan de
Pétain het zo goed, als het maar zijn kan
voor iemand als hij, die weldra zijn 96ste
levensjaar in zal gaan. Hij lijdt nog aan
geen énkele ernstige ouderdomsziekte
in zo verre men althans een sterke slijtage
van zijn geheugen niet daaronder zou
kunnen rangschikken. Door dit geheugen
verlies kan hij verschillende personen
niet goed uit elkaar houden, zelfs vaak
niet herkennen. Dit geldt niet alleen voor
mevrouw Pétain, maar ook voor de ge
vangenisdirecteur, de aalmoezenier der
gevangenis, de dokter, de drie verplegers
en de religieuzen, die hem ten dienste
staan. De meest markante feiten van zijn
langdurige carrière, met name Verdun en
Vichy, wekken bij hem slechts uitermate
verwarde herinneringsbeelden.
Intussen zijn er aanmerkelijke verbete
ringen aangebracht in de huisvesting van
de ex-maarschalk. Hij verblijft thans,
sinds enkele maanden, in één der beneden
verdiepingen van de citadel, die gelijk
vloers is gelegen, waar hij mag wandelen,
wanneer hij daartoe lust heelt. Hij hoeft
die naar zijn vroegere cel op de eerste
verdieping leidt.
De hevige koude, die op het ogenblik
op het eiland Yeu heerst, doet de grijs
aard in zijn kamer blijven, bij de gezel
lige kachel, welke de temperatuur op een
behoorlijk peil houdt. In een fauteuil ge
zeten, rust Pétain daar het grootste deel
van de dag. Zijn blikken opslaande, kan
hij door het enige /kleine venster, dat het
vertrek bezit, uitzien naar de laag over
drijvende wolken, die door de over de
Atlantische Oceaan aanstormende winden
worden voortgejaagd naar 't 30 kilometer
verder gelegen Franse vasteland.
Een comfortabel bed vervangt sinds
enige tijd het ledikant, dat hem vijf jaar
geleden werd toegewezen. Een toilettafel,
een kleedje en gordijnen completeren de
meubilering van de cel, in de nabijheid
waarvan dag en nacht de drie militaire
verplegers van de ex-maarschalk, alsmede
een religieuze, waken.
Elke dag begeeft mevrouw Pétain zich
naar de citadel. Zij brengt daar, van het
hotel uit, waar zij woont, de gamelle met
eten naar haar man en gebruikt met hem
het middagmaal. Verleden jaar nog speel
de Pétain kaart met zijn vrouw, doch het
echtpaar heeft van deze ontspanning sinds
enige tijd afgezien. Tegenover elkaar ge
zeten, wisselen de ernstig gestemde echte
lieden slechts weinige woorden met el
kaar, totdat het einde van de dag weer
het afscheid betekent tot morgen. Pétain
luistert af en toe naar de voorlezing van
de krant, die zijn vrouw, met verlof van
de autoriteiten, dagelijks voor hem mee
brengt. Soms leest hij zelf in zijn dagblad
en dat nog zonder bril.
Mevrouw Pétain ontvangt elke dag een
uitgebreide correspondentie en talrijke
pakketten voor de gevangene, die uit alle
streken van Frankrijk, zowel als uit den
vreemde, binnenkomen. Onder de cadeaux
die op het eiland Yeu ontvangen werden
ter gelegenheid van het Kerstfeest, be
vonden zich een kerstboom, geschonken
door een groep oud-strijders uit de Voge
zen, een kist met flessen fijne Bordeaux,
een prachtige bloemenmand, geschonken
door een onbekende Parijse dame, en een
cheque ten bedrage van 500.000 francs,
opbrengst van een collecte, door een po
litiek weekblad ten behoeve van de ex-
maarschalk georganiseerd.
Pétain heeft echter deze som niet willen
aanvaarden, maar aan zijn advocaten ge
waagd, dat zij tor beschikking zal worden
gesteld van politieke veroordeelden en
van behoeftige oud-strijders van lndo-
China. Ondanks zijn hoge leeftijd, schij'nt
de ex-maarschalk niet aan de mogelijk
heid van een naderende dood te denken.
Hij spreekt er tenminste nooit over... Men
weet alleen uit zijn testament, opgesteld
in 1942, en dat hij altijd op zak draagt, cfat
hij te Verdun wenst begraven te'worden
„temidden" van zijn soldaten". Het - komt
ons echter weinig waarschijnlijk voor, dat
die wens wordt ingewilligd, daar de re
gering naar men meent te weten
besloten zou hebben, dat de tot levens
lange detentie veroordeelde ex-maarschalk
begraven zal worden op de binnenplaats
van de citadel, waarin hij zijn straf uit
boet
Deze brief is een heldhaftig getuigenis
van de lafhartige verkrachting van er
kende rechten, een zeer droevig relaas
van de ontkerstening van onderwijs en
opvoeding, van het bespionneren en hei
melijk wegvoeren van priesters, van de
vernietiging van het Caritas-werk, het
worgen der kloosters en van de lage
hetze tegen het Vaticaan.
De volledige tekst van dit indrukwek
kende schrijven is, niettegenstaande de
pogingen van de Poolse regering om dit
„document humain" binnen en buiten
Polen monddood te maken, openbaar ge
worden. Deze brief moet de vrije wereld
door, in brochure-vorm worden verspreid
en in de U.N.O. ter tafel worden ge
bracht.
De bolsjewieken volgen ongeveer de
zelfde methode als de nazis: Eerst het
publieke leven zoveel mogelijk ontkerste
nen, te beginnen met het opvoedings- en
schoolwezen. Er is „een systeem en een
program van opvoeding voor de jeugd
ontworpen en vastgelegd, die niet kun
nen worden toegepast zonder een volle
dige breuk met de beginselen van de
Heilige Schrift". Een z.g. „Bond van de
Vrienden van de Jeugd" tracht listig het
oiiderwijs-nionopolie aan zich te trekken
en een „antigodsdienstig schoolprogram"
op te dringen.
De jeugd mag geen lid meer zjjn van
godsdienstige verenigingen maar moet
lid worden van het antichristelijke „Ge
nootschap der Poolse Jeugd". Aan het
heidens offensief tegen de christelijke
jeugd combineren de communisten over
vallen op priesters en kloosters. Vijf
honderd priesters werden uit hun functie
ontslagen als „vijanden van de vrede",
omdat ze rich niet lieten dwingen een
z.g. vrijwillige ondertekening onder de
vredespetitie van Stockholm te plaatsen!
De Internationale Adviescommissie
voor Katoen raamt, dat er in het seizoen
1950-'51 over de gehele wereld in totaal
43,7 millioen balen ruwe katoen beschik
baar zullen zijn, vergeleken met 46,1
millioen balen in ,het vorige seizoen. Zij
raamt de wereldproductie óp.. 27,2 mil
lioen balen(31,3 millioen in 1949-'50).
waarbij gevoegd moet worden 't restant
van het vorige seizoen,- dat op 1 -Augus
tus j.L* 16.5 millioen balen bedroeg (v.j.
14,7 millioen).
Uit de recente- gegevens van verschei
dene landen blijkt, dat het verbruik dit
seizoen aanzienlijk hoger is dan in 1.949-
1950, in welk seizoen het 29,3 millioen
balen bedroeg. In de eerste drie maan
den van het lopende seizoen was het
katoenverbrulk in West-Duitsland 32
pet. en in Frankrijk 15 pet. hoger dan
In de overeenkomstige periode van 1949-
1950.
Sarrend en laaghartig werkt een uitge
breid spionnage- en controle-systeem
tegen priesters en bisschoppen. Priesters
worden zelfs gedwongen om spionnage
tegen medebroeders en bisschoppen te
verrichten. „Een groot aantal priesters
staat onder bewaking, terwijl vele ande
ren zjjn gearresteerd, zonder proces wor
den vastgehouden of veroordeeld tot een
lange gevangenschapVele priesters
werden uit de biechtstoel, waar zij kin
deren biechthoorden, direct naar de ge
vangenis gesleept".
Eén soort „priesters" wordt echter door
de regering bijzonder bevoorrecht en ge
steund, de z.g. „Patriotten-priesters".
Deze droevige personen rijn „ontrouw
geworden aan hun zedelijke en cano
nieke plichten, en velen van hen hebben
kerkelijke straffen opgelopen". Zij geven
zonder kerkelijke goedkeuring een blad
uit voor heel de clerus, met aanvallen
zelfs op de Heilige Stoel, verkondigen
„dwaalbegrippen over religie en moraal,
trachten de kerkelijke discipline te onder
mijnen en schisma en ketterij onder de
clerus te verspreiden".
Van deze verraders bedient zich de re
gering gretig. Dc Kardinaal legt de re
gering in begrijpelijke bewoording deze
schandalige subordinatie onder ogen:
„Moet men een soldaat, die zUn chef be
ledigt, respecteren?"
Op het gebied der caritatieve werk
zaamheden had het Episcopaat goedge
vonden samen te werken met de rege-
ringsinstantie, maar deze instantie ge
bruikt die tegemoetkoming enkel om de
goederen van de Caritas te naasten en d«
kerkelijke instelling volkomen te ver
nietigen!
Met furieus geweld moeten de kloos
ters het ontgelden: „De toestand der
kloosters is één van de meest onrustba
rende problemen van hét ogenblik in de
geschiedenis van Polen. Beroofd van de
middelen om de liefdadigheid te be
oefenen, beroofd van wat nog was over
gebleven van hun oude bezittingen, ge
kweld door vervolgingen en arrestaties
en door de activiteit van talrijke com
missies van onderzoek, bevinden de
kloosters van Polen zich in een buiten
gewoon moeilijke situatie".
De Kardinaal zegt tenslotte: „De ka
tholieken van Polen zijn bewogen en ver
ontrust. Het gehele volk, verlangend om
in eensgezindheid te leven en in vrede te
werken, is diep gekwetst in rijn gods
dienstige gevoelens".
Zal de Poolse regering nog tot bezin
ning komen, of zullen ook de Kardinaal
en de Primaat van Polen, de twee on
dertekenaars van de „Open Brief" het
lot van een Mindszenty delen
Dr. A. v. d. WEY, O. Carm.
De krijgsraad te Arnhem heeft gisteren
uitspraak gedaan in het proces tegen drie
van de vier oud-illegale werkers, beschul
digd van doodslag op vier NSB-ers, ge
pleegd in 1945 in het Staatsbos te Stap
horst. De krijgsraad sprak drie verdach
ten vrij, te weten de Commandant B. en
zijn twee ondergeschikten v. d. L. en K.
De vierde verdachte was niet verschenen.
Zijn vonnis zal derhalve latér worden
uitgesproken. De auditeur-militair had
tegen de commandant zes maanden-geëist;
tegen de overige verdachten twee maan
den.
Eigenlijk is een siefvogélhouder een
dichter ih de ruime'zin van het woord.
Hij zoekt naar de poëzie in het leven en
vindt diein de liefde voor de wónderen
in de vogelwereld. Mét 'n grenzeloze toe
wijding verzorgt hij de meestal exotische
dieren en élke vogel in de mime volière
of de kunstig „gestoffeerde" kooi is voor
hem éea gedicht, een levend gedicht of
zó men wil een levend schilderij van de
wonderlijkste kleuren en lijden.
Tégen zulke liefhebbers behoeft men de
dieren niét in bescherming te nemen en
bij hén léven de vogels zeker niet in een
beklagenswaardige gevangenschap, het
geen ook wel blijkt uit hét féit, dat de
soms losgelaten vogels uit eigen beweging
terug kéren. Helaas is de vogelwet altijd
nog zo geredigeerd, dat déZe liefhebbers,
wier activiteit de vogelstand niét de min
ste schade doet, wel worden belemmerd
maar de 'niet-bonaf iden, zoals de ordi
naire nestuithalèrs tot de in:, verzorging
zeer nonchalante handelaars toe, rustig
hun gang gaan.
Deze liefde voor de vogel (voor wie
de ware liefhebber ook in de schaarse
tijd zijn banaan en sinaasappel uit
spaarde) blijkt op de tentoonstelling,
welke de vereniging„Cypria" heeft
ingericht in de Rivièra-hal te Rotter
dam en welke op 5 en 6 Januari van
10 tot 10 uur en op 7 Januari van 10
tot 6 uur geopend zal zijn. En wat voor
de exotische vogels geldt, gaat ook
voor de duiven op.
Deze tentoonstelling, isde' 21ste die
„Cypria" houdt. Ten gevolge van de
pseudo-vogelpest washelaas het inzen-
den van pluimvee verboden, zodat man
er ditmaal geeii grote hoenders, kleine
hoenders én waterhoenders kón zien, ter
wijl op last van de regering ook buiten
landse inzendingen- moesten worden ge
weerd. Van de 70 verschillende rassen
sierduiven komen meer dan 17Ó0 inzen
dingen (een Nederlands record) van
prima geselecteerde kwaliteit; de groot
ste inzending is die van het eigen. Neder
landse krópper-ras: 220 duiven ingestuurd
door de Hollands^ Krouper Club. Ër is
ook een afdeling van'70 postduiven en
een kleine keurcollectie konijnen. Voop
de eerste maal zullen voor de sierduiven
kampioenscertificaten worden uitgereikt
i'zuinig-aan: 13 certificaten op, dé ruim
1700 dieren); de duif die driemaal en
onder verschillende keurmeesters zo'n
certificaat wint zal de. naam kampioen
mogen dragen.
Ter opluistering van deze ton toonstel
ling is ér dan'een keurcollectie exotische
vogels .(die eerlijk geZegd ons .hart- heeft
gestolen): Senegal-vogeltjes 'lilt Afrika
(kleine fazantjes) Australische zebrn-
vinken, Zuid-Amënkaanse tagara-sóor-
ten, Chinese zilvernachtegalen', verder
bulbuis, merel- en lijstersoorten en nog
veel meer- van de fraaiste buitenlandse
vogels. De wijze waarop zij zijn' geëxpo
seerd en de artisticiteit waarmee de gla
zen kooien zijn „aangekleed", dwingen
onmiddellijk bewondering af. Wie van de
schoonheid der natuur houdt, mag een
bezoek aan de Rotterdamse Rivièra-hal
deze dagen niet -.verzuimen.
