Weinig samenwerking
de Turkse politici
Nederlaag heeft republikeinen
wakker geschud
onder
DE BEPERKING VAN HET
BLIKVERBRUIK
Superieure vloot en luchtmacht
niet voldoendë
Brandende auto's in Jeruzalem
MiWoenen dreigen de eeuwigheid
te verliezen
Als de Satan slim is en de tijd heeft
geen Kerkvervolging nodig
DEMOSTHENES IN ANKARA
Kj> v
Democraten nemennu wraak
DE LES VAN KOREA
Collins over moderne oorlogvoering
Toch redelijk kwantum voor
conserven-industrie
de
Datum zaligverklaring
Pius X staat nog
niet vast
Locale Franse successen
in Indo-China
Scherper optreden tegen
communisten in
Zuid-Af rika
Agrarische uitvoer naar
West-D uitstand
Sabbath-fanatici nemen toevlucht tot terreur
KERK IN NOOD"
herbegrafenis bastiaan
BLOK TE STELLENDAM
"WOENSDAG 14 FEBRUARI 1951
PAGINA 5
fT - I
V- CS»»»
lü*
V.J
zetfuVkt" UH de V g der kamer"
Ontevredenen
Machteloze oppositie
Nuttige nederlaag
ZONDER BENZINE BOVEN
AMSTERDAM
Tiger Moth maakte
noodlanding
Eerst nog decreet „de tuto
vereist
KAPITEm TER ZEE
DOBBENGA
Hoofd bureau Handels-
bescherming
COMMUNISTISCH RAADSLID
STAL METAAL
Protesten tegen te hoge
contingenten uit Nederland
VEERDIENST VLISSINGEN—
BRESKENS GESTAAKT
Behoud van het Christendom
wonder der genade
Het werk van Oost-Priester
hulp
Rede van minister dr.
Lukaschek
Gezamenlijk risico voor Europa
COMMANDO-OVERDRACHT
ZEEMACHT
SCHIP MET SPEELGOED
VOOR EUROPA
HET EERSTE KAMP TN DE
ZUIDOOSTPOLDER
lïet Turkse leger 's sfer^ era enthousiast. In Korea bewijst de Turkse
brigade dat duidelijk. Elke aanvaller zal een zuiare taak hebben, de grenzen
te overschrijden.
(Van onze speciale verslaggever)
ANKARA, Februari 1951.
Het was aan de vooravond van verkiezingen in het oude Athene. De
orator Demosthenes was een van de candidaten. Vele malen was hij reeds
neUnzen. Ook nu leek zijn plaats weer zeker. Maar een gesprek met een
oude herder bracht hem aan het twijfelen.
„Je weet, dat er weer verkiezingen komen2ej hij 0p een wandeling
door de stad tot de man.
„Jagaf deze toe.
„En stem je weer op mij
„Zeker nietwas het vastbesloten antwoord. Demosthenes keek de
man verwonderd aan.
„Waarom niet....?"
De herder haalde onverschillig ae schouders op.
„Wel.... omdat ik er ziek van wor steeds weer diezelfde naam te horen!"
r~
In Ankara heeft onze speciale ver
slaggever met vertegenwoordigers
van de oude Republikeinse Volks
partij (van Ismet Inonu) en de
nieuwe Democratische Partij (van
Celal Bayar) gesproken. In bij
gaand artikel geeft hij de opvattin
gen van de republikeinen weer. In
een volgend artikel zal hij de de
mocraten aan het woord laten.
het Latijnse schrift te gebruiken. Andere
Partijen dan de onze waren verboden.
De staat was almachtig. Het was echter
allemaal voor het welzijn van het volk.
En ondanks alles kunnen we trots zijn
°P de resultaten van het regiem. Maar
we hebben altijd het plan gehad om
Turkije een werkelijk democratisch be
stuur te geven, zodra men er rijp voor
was. We hebben tenslotte zeil de op
^ohting van de democratische partij mo
gelijk gemaakt en aangemoedigdwe
hebben alles gedaan om vrije en eerlijke
verkiezingen te garanderen. Welnu
we hebben verloren al is fje neciel-laag
m werkelijkheid heel wat minder over-
Dat is zo.'In stemmenaantal hebbende
democraten 4.510.000 stemmen weten te
veroveren en de republikeinen 3 165 000
In het P&rlement beschikken de demo
craten echter over 417 zetels en de repu
blikeinen slechts over 69. ae rePu'
„Dat komt door het kiesstelsel
licht Kasim Gülek toe. Maar het is de
republikeinse volkspartij geweest. die
dit stelsel ingevoerd heeft. Ze is er ten
slotte zelf het slachtoffer van geworden.
Er was veel ontevredenheid in Turkije.
In de eerste plaats de arme boeren
bevolking. Dan de militairen, die drie
tot vier jaar onder de wapenen gehou
den worden. Verder arbeiders en amb
tenaren. En tenslotte de fabrikanten en
zakenmensen, die door de vele en mach
tige staatsmonopolies belemmerd wer
den. En toen de democraten met de
verkiezingsslogan „Ben je tevreden met
je lot ga dan naar de republikeinse
volkspartij, zo niet, stem dan voor de
democratische partij en zij zal trachten
je lot te verbeteren" verschenen, hebben
velen besloten maar eens met nieuwe
partij in zee te gaan.
„Het kan natuurlijk niet uitblijven, dat
je over zo'n lange machtsperiode veel
mensen moet teleurstellenveel ver
zoeken moet weigerenvertelt Ka
sim Gülek verder, „die mensen keren
zich natuurlijk tegen je. Verder was er
het algemene en menselijke verlangen
naar verandering. En wat ook een rol
gespeeld heeft.... men wilde eens de
eigenschappen van de democratie op de
proef stellen.... eens proberen of men
werkelijk invloed op de regering kon
uitoefenen door zijn stem".
.En waren de democraten zelf ver
rast.
„Zeer zeker.ze hadden niet eens
een program. En hals over kop moest
men naar ministers gaan zoeken. Dat
wasen is eigenlijk nog steeds..
een grote moeilijkheid. Men beschikt
nu eenmaal niet over veel mensen met
ervaring".
Dat blijkt dagelijks.
Steeds worden weer ministers vervan
gen. Het regeren wordt daar niet door
bevorderd. Tot nu toe heeft men eigen
lijk niet veel meer gedaan dan door pro
cessen, ontslagen en onteigeningen
wraak te nemen op de vroegere tegen
standers.
Kasim Gülik staat op.
„Men kan tenslotte elke wet doorvoe
renklaagt hij, „wij als oppositie
kunnen er niets tegen doen".
Het is niet zijn enige grief. Hij verwijt
de nieuwe regeerders ook gebrek aan
parlementair begrip.
In zijn sfeervolle blbUotheek met boe-
ken in vele talen tot aan helPja kn0dni
Gusfatf8 gedraaf MacArthur en Pandit
Nehru op zijn schrijftafel vertelt Kasim
Gülek de secretaris-generaal van de
republikeinse volkspartij, me deze anec
dote om de verrassende nederlaag van
zijn partij in de laatste verkiezingen te
illustreren.
„Het was net als met Demosthenes..."
verduidelijkte hij, „de mensen namelijk
•wilden eens iets anders. We waren
zeven-en-twintig jaar onafgebroken en
onbedreigd aan de macht geweest. Het
was nu tijd om eens nieuwe gezichten
16Kasim' Gülek ijsbeert door de ruime
-R-asim souvenirs herlnne-
studeerkamer. n en werkzaamheden
ren aan zijn Waaiers niet Chinese
in het buitenland waaie b Columbia
karakters. Een wimp®L;."paarlmoer in-
Universiteit. En prachtig Paai"
de'verkiezingsuitslag »"*-
"iCasim' Gülek Bast tegenover me j.en-
„Tot op zekere hoogte. We
eigenlijk "nooit concurrentie dic-
geven toe.... tot 1945 hebben we^al^^
Deuuc» - *nen-
Tators geregeerd.... we hebben de en
sen eenvoudig gedwongen de Siw«
de fez af te leggen.op te houden
het hebben van meer dan eén vrouw
„De oppositie is een essentieel deel van
de democratie, nietwaar. De democraten
worden echter boos, als we dat wapen
volgens de regels van de kunst hante
ren. Het is tenslotte onze plicht om op
positie te voeren".
Evenmin is men te spreken over het
feit, dat de nieuwe regering weigert de
oppositie te consulteren bij het nemen
van belangrijke beslissingen.
„We willen geraadpleegd worden, als
het gaat om de nationale defensie en het
buitenlands beleid. Daar hebben we recht
op. Men vergeet dat we tenslotte 45 pro
cent van het Turkse volk vertegenwoor
digen. Het gaat niet aan, dat we bijvoor
beeld 's morgens in de krant moeten
lezen, dat Turkije besloten heeft een
brigade naar Korea te sturen".
De stemming onderling is dan ook
scherp en bitter. Men beschouwt elkaar
bijna als vijanden. Juist in deze tijd
heeft men echter behoefte aan samen
werking. En zeker met partijen, die het
zelfde beginsel hebben: de democrati
sche ontwikkeling van Turkije langs
Westerse lijnen.
Maar Kasim Gülek heeft goede hoop
op de toekomst.
„Het was nuttig, dat we gewipt zijn.,
geeft hij toe, „een partij, die zeven en-
twintig jaar achtereen aan de macht is,
verliest veel van haar vitaliteit. De meer
derheid van onze parlementsleden was
over de zestig. Ze zaten er maar een
beetje bij. Er was tenslotte geen nood
zaak om te vechten. Nu zijn we wakker
geschud. Jonge mensen zijn op verant
woordelijke posten geplaatst. We span
nen ons in om het verloren terrein terug
te winnen".
„En zal dat lukken....?"
„Ongetwijfeld!" gelooft Kasim Gülek.
Het duurt nog drie-en-een-half jaar,
vóór men weer ter stembus trekt. Er kan
in die tijd nog veel gebeuren. Maar als
de democratische partij dan even weinig
bereikt heeft als in de eerste zeven
maanden van haar optreden, dan is de
kans inderdaad groot, dat de republikei
nen weer aan de macht zullen komen.
Een Tiger-Moth van de Nationale Lucht-
vaartschool te Hilversum heeft gistermid
dag omstreeks kwart voor zes een ge
slaagde noodlanding gemaakt op een wei
land achter het Nationaal Luchtvaartlabo
ratorium aan de Sloterweg te Amsterdam
De piloot, de heer G. v. d. Elstpuit te
Hilversum, die met het lesvliegtuigje een
rondje Hilversum-Amsterdam-Hilversum
vloog, had boven de hoofdstad niet vol
doende benzine meer en besloot, om het
luchtverkeer op Schiphol niet te stagne
ren, een noodlanding te maken. De piloot
bleef ongedeerd en het toestel onbescha
digd.
Generaal Lawton Collins, de chef van de
generale staf van het Amerikaanse leger,
heeft op een bijeenkomst van de „nationale
persclub" mededelingen gedaan en op
vragen geantwoord in zake de problemen
der moderne oorlogvoering, speciaal naar
aanleiding van de in Korea opgedane
ervaring.
„Korea heeft aangetoond", zo zeide de
generaal, „dat, Indien men wil beletten
dat een bepaald gebied door de vijand
wordt bezet, dit alléén kan worden ver
hinderd als de verdedigers ook voldoende
landstrijdkrachten Inzetten. Zwakte van
deze laatste kan niet worden goedgemaakt
door een overwicht In de lucht en ter zee.
Vloot- en luchtmaeht hebben in de strijd
in Korea aan de troepen uitstekende hulp
verleend, doch de vijand was in staat,
onder dekking van de duisternis, aanval*-
stellingen in te nemen. Overwicht ter zee
cn in de lucht der verbondenen bleek niet
voldoende om de opmars der communisten
legen te houden".
Deze mededeling van de chef van de
generale staf van het Amerikaanse leger
werd door de luisteraars uitgelegd als
een weerlegging van het door ex-presi
dent Hoover naar voren gebrachte denk-
Wij hebben verleden week gemeld, dat
de Nederlandse regering drastische be
perkingen heeft opgelegd aan het blik-
verbruik voor het binnenland. Deze maat
regel heeft hier en daar nogal bezorgd
heid veroorzaakt. In verband daarmede
ontvingen wij van de directie der Blik-
emballagefabriek Thomassen Drijver N V.
te Deventer de volgende uiteenzetting om
trent de juiste stand van zaken.
„Door het Koreaanse conflict werd
Amerika in het derde kwartaal van 195"
gedwongen zijn bewapening energiek ter
aand te nemen. Het gevolg hiervan was,
dat de Amerikaanse staalindustrie in haar
walsprogramma urgente bewapeningsor
ders moest inlassen. Teneinde het bedrijfs
leven niet te veel te ontwrichten wilde
men de staalfabrieken vrijlaten haar
werkprogramma zelf zo in te delen, dat
èn de legeropdrachten zo snel mogelijk
konden worden uitgevoerd, èn toch ook
de civiele sector de minste stoornis onder
vond. Op deze basis van vrijwilligheid
zijn leveringen naar het buitenland be
perkt. Voor Nederland kwam deze be
perking nejr op een hoeveelheid, die on
geveer gelijk staat met het kwanturri dat
ons land in één kwartaal van Amerika ge
leverd kreeg.
Aangezien echter het conflict op Korea
de vraag naar conserven sterk heeft doen
toenemen, de voorraden blik dientenge
volge sterk terugliepen en de afleverin
gen van Amerika in het vierde kwartaal
van 1950 niet zo vlot verliepen als ver
wacht werd, hebben de Nederlandse auto
riteiten het nodig geoordeeld beperkingen
af te kondigen.
Teneinde de uitvoer van conserven, die
nog steeds toeneemt, zo min mogelijk.te
belemmeren, gelden de thans afgekondig
de beperkingen uitsluitend voor bepaalde
voor het binnenland bestemde producten.
Gedeeltelijk kunnen de hierdoor getrof
fen fabrikanten overgaan op cartonnage-
verpakking. Dit zal bijv mogelijk en
noodzakelijk zijn voor suikerstroop, bis
cuit, chocolade, olie, verf en pharmaceuti-
sche artikelen.
Hoeveel door Amerika voor 1951 aan
Nederland zal worden toegewezen is thans
nog niet bekend. Hoewel dollarverdienen-
de exportorders het mogelijk zouden ma
ken een grotere hoeveelheid blik dan in
1950 te verwerken, moet wel worden ge
vreesd, dat deze uitbreiding niet mogelijk
beeld, dat de V.S. zich vooral moeten
toeleggen op het opbouwen van een
uiterst sterke vloot en luchtmacht, in de
plaats van legers, hetgeen volgens hem
voldoende zou zijn om de Sovjet-Unie
van een aanval in Europa te weerhouden.
Generaal Collins deelde verder nog mede,
dat de V.S. nieuwe lichte, middelzware en
zware, met kanonnen uitgeruste gevechts
wagens hebben vervaardigd, die in hun
klasse „volkomen onvergelijkbaar" zijn.
Op desbetreffende vragen antwoordde
Collins nog. dat in de strijd in Korea vier
honderd „T-35" gevechtswagens van Rus
sische makelij vernietigd zijn, tegen een
verlies van slechts vijf Amerikaanse tanks
van gemiddelde grootte. Het leger beschikt
bovendien thans over het proto-type van
een vliegtuig, waarmede lichte gevechts
wagens naar het slagveld kunnen worden
vervoerd.
Tenslotte zeide hij nog, dat er enige
waarheid schuilt in de critische opmerking,
dat de Amerikaanse troepen in Korea te
gemechaniseerd zijn. Het ministerie voor
het leger bestudeert thans echter plannen
om „lichte divisies" naar Korea te zenden,
die speciaal zijn ingesteld op de strijd in
het ruwe Koreaanse terrein.
Zoals gemeld, is tijdens een plenaire
zitting van de Ritencongregatie een de-
creet voorgelezen, waarbij wordt beves-
tigd en vastgesteld, dat de wonderbare
genezingen, die voor de zaligverklaring
van Paus Pius X zijn onderzocht als
wonderen erkend moeten worden. In deze
zelfde vergadering, werd nog een tweede
decreet openbaar gemaakt betreffende de
wonderdadige genezingen, verkregen op
voorspraak van pater Julien Mannoir van
de Sociëteit van Jesus. terwijl een derde
decreet het martelaarschap vaststelt van
Joseph Maria Diaz Sanjurjo en Melchior
Gracia Sampedro en van hun 23 geloofs
genoten, die in 1860 in het Verre Oosten
de marteldood zijn gestorven.
Met de voorlezing en de afkondiging
van het decreet van de wonderen van de
Eerbiedwaardige Dienaar Gods Pius X is
het proces van de zaligverklaring van
deze Paus ver gevorderd. Voordat de Paus
echter tot de zaligverklaring zal overgaan,
wordt nog een laatste decreet, zogenaamd
„de tuto", vereist, waarin wordt vastge
steld, dat op grond van de zekerheid t.a.v.
de beoefening der deugden in graad van
heldhaftigheid en van het bestaan van de
twee wonderen veilig tot de zaligverkla
ring kan worden overgegaan.
Voor de voorlezing van dit decreet wordt
een voltallige bijeenkomst van de Kardi
nalen, prelaten en Consultoren van de
Congregatie van de Riten in tegenwoor
digheid van de Paus geëist.
Hieruit blijkt, dat over de datum, waar
op de zaligverklaring van Pius X zal ge
schieden, nog niets met zekerheid gemeld
kan worden, voordat dit laatste decreet
„de tuto" zal zijn voorgelezen en afge
kondigd.
zal zijn. Thans bekende gegevens doen het
zelfs waarschijnlijk lijken, dat in 1951
minder blik voor de conservenindustrie
beschikbaar zal zijn dan in het afgelopen
jaar. Een hoeveelheid als ons land in 1940
verwerkte, lijkt echter zeker mogelijk.
Hierbij is dan geen rekening gehouden
met de productie voor defensiedoeleinden.
Ons land leent zich bij uitstek om op dit
gebied belangrijke opdrachten uit te voe
ren. De producten en de industrie om die
producten te verwerken, zijn aanwezig,
zodat wij in staat zijn aan de Westeuro-
pese landen en aan Amerika belangrijke
leveranties te doen. Daarvoor zal het ech-
ter noodzakelijk zijn over een voorraad
te beschikken, waardoor de leveranties
snel kunnen geschieden". De directie
hoopt, dat Amerika hiervoor een open oog
zal hebben Zij verwacht, dat speciaal aan
de uitvoer van zuivel, en vleesproducten,
alsmede van zacht fruit zoveel mogelijk
voorrang zal worden verleend met het
oog op de deviezen die deze export op
levert.
Hoewel het inblikken van tuinbouw
producten sterk zal worden beperkt, lijkt
iet wel waarschijnlijk, in verband met de
agrarische politiek van de regering, dat
voor belangrijke producten als erwten,
bonen, champignons, enz. een toewijzing
zal worden verstrekt, ook indien dit afzet
in het binnenland tengevolge zou hebben.
Uiteraard moeten er dan echter geen te
genvallers komen".
Resumerende meent de directie ae veJ*
wachting te mogen uitspreken, 9at ae
Nederlandse conservenindustrie alt jaar
van een redelijk kwantum bussen voor
export zal kunnen worden voorzien.
Kapitein ter Zee S. Dobbenga. de com
mandant van het Marine Opleidingskamp
te Hilversum, is benoemd tot hoofd van
het bureau''Handelsbescherming van het
ministerie van Oorlog en Marine. Hij zal
deze functie per 22 Maart aanvaarden.
Kapitein Dobbenga was tot 1938 koop-
vaardijofficier, na welke datum hij zijn
intrede deed bij de Marine. Als luitenant
ter zee eerste klasse maakte hij de oorlog
mee in de Pacific. Hij was commandant
op verschillende oorlogsbodems en ver
bleef na de oorlog geruime tijd ln Singa
pore als oudste aanwezige Nederlandse
officier. Nadien keerde hij via Surabaja
terug naar Nederland, waar hij belgst
werd met het commando van het Marine
Opleidingskamp te Hilversum. In zijn
nieuwe functie zal hij nauw samenwerken
met de geallieerde Marine.
(Van onze correspondent).
Het communistisch raadslid T. Nap van
Finsterwolde heeft bedankt als lid van de
gemeenteraad. In de raadsvergadering
gaf h(J hiervan een nadere motivering.
Van de C.P.N. zeide hjj niets dan goeds,
doch „het gedrag van mijn persoon was
niet zoals het behoorde te zijn cn daarom
heb ik gemeend^ mijn plaats aan een
ander te moeten overlaten".
Tegen Nap is proces-verbaal opgemaakt
wegens diefstal van metaal
Het communiqué van de Franse gene
rale staf vermeldde gisteren o.m., dat M
een amphibische operatie in het gebied
ten Noorden van Binhbinh verscheidene
verzetsnesten van de Vietminh opgeruimd
werden. De vijand liet tachtig doden ach"
ter. Bovendien werden meer dan honderd
gevangenen gemaakt en ongeveer twee
honderd jonken tot zinken gebracht.
Bij een plaatselijke operatie in de buurt
van Phoelangthoeong en Haiphong maaic-
ten Franse troepen drie en dertig gevan
genen. Vijf tegenstanders sneuvelden. Ten
slotte wordt in het communiqué gezegd,
dat de uitwisseling van gewonden afge
lopen is en dat zes en veertig zwaarge
wonden naar Hanoi zijn overgebracht.
De Zuidafrikaanse minister van justitie,
dr Swart. heeft bij de wetgevende ver
gadering van het Zuidafrikaanse parle
ment 'n wetsontwerp ingediend, dat voor
ziet in drastische verscherping van de
bepalingen der in Juni J.l. goedgekeurde
wet. waarbij de communistische partij en
alle werkzaamheden voor het communis
me in de Zuidafrikaanse Unie worden
verboden. Aan het begrip „communisme
is een uitgebreidere betekenis gegeven.
De Centrumfractie van de West-Duitse
Bondsdag heeft sich tot de regering ln
Bonn gewend met een protest tegen de
naar haar mening te grote invoeren van
groenten en fruit, die in de lopende han
delsovereenkomsten zijn toegestaan.
De fractie herinnert eraan, dat de Bonds
dag destijds eenstemmig besloten heeft,
dat de invoeren van agrarische producten
zouden moeten worden afgestemd op de
werkelijke behoefte. Deze behoefte is vol
gens de fractie door het ministerie van
Landbouw vastgesteld op 190.000 ton
groenten en 275.000 ton fruit per jaar.
De thans geldende handelsverdragen laten
echter volgens het Centrum veel hoger»
invoeren toe.
De fractie heeft daarom aan de regering
de vraag gesteld of „in het komende jaar
weer de eigen Duitse oogst aan bederf
zal worden prijsgegeven en waardevolle
deviezen verbruikt zullen worden voor
invoer van buitenlands fruit en groente".
Voorts heeft zij de regering verzocht haar
eigen door de Bondsdag goedgekeurde in
voer- en verzorgingsprogram na te komen.
Ook de centrale organisatie der Duitse
boeren heeft een protest tegen de jongste
handelsovereenkomst met Nederland bij de
minister van landbouw ingediend. Zij pro
testeert eveneens tegen de volgens haar
mening te hoge importen, die uit Neder
land worden toegelaten.
De veerboot „Koningin Juliana", die
de dienst Vlissingen-Breskens onder
houdt. is hedenmorgen om 9 uur door
machinestoring uitgevallen. De veerdienst
is thans gestaakt. Men kon ons van de
zijde der Provinciale Bootdiensten net
mededelen, hoe laat de dienst hSrvat zal
worden.
Over Jeruzalem gaat van tjjd tot tijd
een golf van godsdienstig fanatisme, dat
reeds grote schade en stoornissen heeft
teweeg gebracht. Orthodoxe Joden, die
hartstochtelijk een algehele Sabbath-
heiliging propageren, hebben reeds ze-
van geparkeerde auto's en een autobus
in brand gestoken, omdat deze op de
Sabbath-dag waren gebruikt. In de
buurt van de brandende auto's vond
men telkens vlugschriften, afkomstig
van de „Brith hakanaim" de „Bond van
IJveraars", terwijl ook leuzen op de
muren en op de straten worden gevon
den als „Oorlog aan de Sabbath-schen-
ders".
Aan een autobusb-es tu urder richtte de-
3?
33
.33
De secretaris-generaal van de repu
blikeinse volkspartij, Kasim Gülek,
een van de kundigste leiders van de
jonge generatie en de enige Turk, die
Koreaans spreekt.
m^^begrlafplaa^0 aldaa£kh| stoffelijk
derr?ehd°dVgasbooteS!!Konin.rinWilheTS"
- riaar weer uit ter assistentie van
v6f 7 Jeedse Stoomschip „Aslog", dat ln
rnnpiHikhed cn verkeerde. Deze tocht ein-
Zdo fataal voor de „Kinrngm Wilhelmi-
Dnor een g-ondzee sloegen twee man
Svp' £o-d De stellendammers Grotenboer
»n Plok ve-d onken. Geru.me tijd later
l'e het stoffelijk overscnot van Bas-
a-n op het e land Sylt, waar
«,-jJ begraven,' in afwachting van de
b DeX^ur^aflc N ZaH-R-M., de heer
vere'nigfng de reddingsmedai e, de beman-
nfng van de „Koningin Wilhelmma en
veil andere autoriteiten waren bij de
plechtigheid aanwezig. Er waren vele
bloemstukken, onder meer van het Zweed-
Gezantschap ia Netland.
(Van onze redacteur
De tweede dag van het congres „Kerk in nood" op „Drakenburgh
kenmerkte zich door de zeer bijzondere belangrijke inleidingen over de
Duitse verjaagden, van twee sprekers, aan wie ten aanzien van dit gewich
tige Europese probleem grote autoriteit moet toegekend worden. Het
waren prof dr Muller, die de algemene toestand van de Kerk in Midden-
Europa besprak en de Bondsminister voor vluchtelingen-aangelegenbeden,
dr H. Lukaschek, van wie wij een uitvoerige en bij alle documentatie
toch zeer menselijke voordracht hoorden over „het centrale probleem"
van Duitsland. Twee Duitsers, die aan den lijve onderdrukking hebben
meegemaakt en met een grote liefde voor ons land, dat de priester in
zijn jeugd na de eerste wereldoorlog liefderijk had opgenomen en voor
de minister een toevluchtsoord is geweest, toen vrienden hem in de jaren
19291930 in veiligheid brachten, nadat hij te Kattowitz in Opper-Silezië
gepoogd had een Duitse minderheid te vormen. Wel kon de voorzitter
prelaat dr Stalmans O. Praem. die Zaterdagmiddag ook de minister van
Justitie, mr A Struycken en de bekende Oostenrijkse theoloog en schrijver
prof. dr' Michaël Pflieger mocht verwelkomen minister Lukaschek, die in
1933 onder het nationaal-socialistische bewind als regeringspresident ver
bannen werd, „de eerste vluchteling" Van zijn land noemen.
Beide voordrachten waren aangrijpend schikbaar stellen. Het Is moeilijk onder
en prof. Müller, die slechts over de t.Kerk
in nood" sprak en niet over al het leed
in de „aardse sector", maakte ontstellend
duidelijk, hoe millioenen dreigen de
eeuwigheid te verliezen.
Dan mag een priester niet zwijgen, ook
al viel spreken dr Müller hier moeilijk,
omdat nog velen over de houding van de
Duitse priesters tijdens de oorlog ln twijfel
verkeren Het L3atste'Oordeel zal de waar
heid aan het licht brengen.
Voor de Kerk behoeft geen angst te be
staan. omdat Zij in Gods hand is, maar wel
voor de zielen: die Haar vormen. Zes mil-
lioen katholieken hebben hun vaderland
verloren en 3H millioen van hen leven in
de diaspora, voornamelijk midden-Duitse
gebieden, die geen katholiek leven gekend
hebben. Kerken of kapellen zijn er bijna
niet en dankbaar is spr. de protestantse
medebroeders, die hun kerkgebouwen en
pastorieën voor katholieke erediensten be-
deze omstandigheden het katholicisme te
bewaren. De katholieken raken vervreemd
en missen de bekende omgeving van een
eigen kerk. Huwelijken met een Evange
lische komen herhaaldelijk voor, waarbij
men ternauwernood beseft niet kerkelijk
gehuwd te zijn. De 2800 priesters, die zijn
overgebleven, kunnen bij gebrek aan ver
voermiddelen onmogelijk allen bezoeken en
zijn voor het merendeel oud en ziek Grote
afstanden moeten de gelovigen afleggen
om een priester te bereiken en vaak kan
men dit ook niet van hen verlangen, omdat
zij zelf zwak zijn en het noodzakelijkste
als kleding missen.
Daarbij is er een a-katholieke, ja anti
katholieke geest in de diaspora, waarbij de
verjaagden wordt voorgehouden, dat ijj bjj
een gebrek aan alles, toch onmogelijk In
een God van liefde kunnen geloven en
prof. Müller durft het niet meer te wagen
de staf te breken over Iemand, die van
het geloof is afgedwaald.
De verhoudingen in de Russische zéne
z(jn nog verschrikkelijker. Wie er niet ge
weest zijn, kunnen niet beseffen hoe stum
perig het nalionaal-socialisme op alle ge
bied geweest is, bR de propaganda en in de
behandeling van mensen, vergeleken bij
wat nu in de Russische zone gebeurt. Wie
heden nog religieus is, wordt als reaction-
nair beschouwd en wordt niet om zijn
religie vervolgd, maar omdat hij de voor
uitgang tegenhoudt. De katholieken wordt
alles voorgespiegeld, wat zij weer aan
levenscomfort kunnen bezitten, als z(J
maar leren Inzien, dat dit alles niet van
God kan komen. Als daar nog het chris
tendom blijft, ls het wonder der ge
nade.
Als de Satan slim ls en de tijd heeft, Is
voor hem, aldus prof. Müller, geen kerk
vervolging nodig.
Toch heeft de zielzorg, die voor zover zij
in de Oost-zóne nog bestaat, aan het Wes
ten te danken is, wel degelijk zin en ver
troostend is het te ervaren, hoe de jeugd
liever de studie dan het geloof verzaakt
en de deelneming aan processies en bede
vaarten, in plaatsen als Leipzig en Chem
nitz, waar zulk vroeger niet mogelijk was
overweldigend groot is.
Bij de gedachtenwisseling gaf Père Guèr-
vel, een Frans priester, die vluchteling met
de vluchtelingen is geweest en daarover
's avonds in een causerie vertelde, de sug
gestie. uit Zuid-Duitsland en andere landen
priesters voor de diaspora te recruteren.
Eenvoudig is dit niet, maar er is al in die
richting gewerkt. De Pauselijke gevol
machtigde, mgr Hertz, dëelde daarover een
en ander mede.
In het Westen zelf is ook priesternood en
dankbaar was mgr voor de hulp van
Nederlandse priesters, die in de afgelopen
zomer de afgeleefde en vermoeide pries
ters in de diaspora enige tijd vervangen
hebben.
Over deze „rugzakpriesters" heeft de
bekende Vlaamse pater Werenfridus van
Straaten, de ziel van Oost-Priesterhulp, die
de congressisten een applausje ontlokte
voor de leider van de Nederlandse afdeling,
pater Van Aken O. Praem. van de abdij
Heeswijk, waarvan prelaat dr M. Onder-
steyn Zaterdag ook aanwezig was, een
navrant beeld opgehangen. Onze lezer*
weten uit verhalen, die wij vroeger over de
Oost-Priesterhulp" schreven, hoe meester-
lijk pater Van Straaten daarvan weet te
vertellen en betoogt, dat de frontlinie van
de Kerk in Duitsland ligt en versterkt
moet worden door de innerlijke verbonden
heid van alle in Christus gedoopten.
Alle West-Europese landen moeten dus
aan „Oostpriesterhulp" meewerken en de
oplossing van het vraagstuk, zoals père
Guervel dit stelde, zal eerder zo moeten
zijn, dat van overal, van verschillende
orden en congregaties, priesters voor de
Kapelwagens beschikbaar gesteld worden
Daartoe hielden de aanwezige priesters af
zonderlijk een bijeenkomst en dit kan als
een der practische resultaten van het goed
geslaagde congres beschouwd worden.
Na de groeten van de Bondskanselier
aan het congres te hebben overgebracht,
hield minister dr Hans Lukaschek zijn
rede.
Ongeveer 4,5 millioen verdrevenen leef
den in 1949 in de Sovjet-zóne, terwijl tot
heden 7,8 millioen in de tegenwoordige
bondsrepubliek van Duitsland zijn opgeno
men. Deze samenpersing van mensen levert
onoverkomelijke moeilijkheden op. Voor dé
laatste wereldoorlog leefden in het gebied
van de bondsrepubliek 39.350.000 inwoners,
thans 47.559 000.
Een van de zwaarste problemen is hel
onder dak brengen van deze millioenen.
Ondanks alle genomen maatregelen zijn er
nog 5 millioen woningen te weinig en als
gevolg van de natuurlijke aanwas, zijn er
jaarlijks 200.000 woningen meer nodig.
Alle zorgen ten spijt om de bodem zo
intensief mogelijk te bewerken, zou het
in de eerste jaren na de ineenstorting van
het Duitse rijk zonder buitenlandse hulp
niet mogelijk geweest zijn honderdduizen
den voor de hongerdood te bewaren.
Het is gelukt voor ongeveer 3,5 millioen
personen meer arbeidsgelegenheid te schep
pen, maar ongeveer 1,5 millioen werklozen
moeten door de overheid gesteund worden.
In Westfalen kunnen 400.000 arbeids
krachten voor de industrie ingeschakeld
worden, maar er zijn geen woningen. De
woningen liggen juist niet, waar werk is
en moeten dus gebouwd worden.
Omvangrijke wettelijke maatregelen
moesten genomen worden om de rechts
positie van de verjaagden le verzekeren.
De verschillende landen hebben dit volgens
zeer uiteenlopende methoden gedaan, doch
om uniformiteit in het gehele gebied van
de bondsrepubliek te krijgen, staat een
bondswet op stapel, die spoedig bekrachtigd
zal worden.
In ieder land van de bondsrepubliek zul
len de verjaagden volgens dezelfde richt
lijnen behandeld worden, terwijl de wet
ook de rechten voor de afzonderlijk ver
jaagden zal regelen. Dit ls van groot be
lang, omdat nog dagelijks honderden uit
de Sovjet-söne. die meestal onbemiddeld en
zelfde geheime organisatie een ultimatum,
waarin de man werd bedreigd met repre-
sailtemaatre-gele-n tegen vrouw en kin
deren, wanneer hij nog 'anger des Zater
dags zou blijven rijden of zelfs maar thuis
zijn radio zou waigen aan te zetten.
De toenemende activiteit van deze goiR-
dienstige extremisten wordt in verband
gebracht met de verkiezing van een
Orthodoxe Jood tot burgemeester van
Jeruzalem. Deze benoeming geschiedde
na- langdurige onder-handelingen. of
schoon de Orthodoxe richting slechts een.
derde deel der zetels in die gemeenteraad
bezet.
Ofschoon niet met zekerheid is te zeg
gen, of burgemeester Shl-omo Shagrai in
contact staat met de ..Bond van IJve
raars", is het een feit, dat deze organi
satie door dit ver-ki-ezlngssucces zieh ver
sterkt voelt in ha-ar st-reven.
Dit blijk-t\Ook uit het voorstel van de
Orthodoxe fractie in de gemeenteraad,
waarin van Vrijdagavond tot Zaterdag
avond een algeheel verkeersverbod in
Jeruzalem word-t geëist, waarvan sler-h's
de opperrabbijn in dringende gevallen
ontheffing zou kunnen verlen-en. Boven
dien zouden da-n ook alle restaurants,
café's, bioscopen enz. gtesloten moeten
zijn. De gehele Orthodoxe veldtocht staat
onder de leuze: „Maakt de Heilige Stad
werkelijk heilig'" De politie heeft met
haar tegenmaatregelen, ondanks enkele
arrestaties, nog geen succes geboekt.
hulpbehoevend *tjn, een toevlucht in de
bondsrepubliek soeken.
Men kan zich een voorstelling van de
moeilijkheden maken, als men weet, dat
het aantal verjaagden de bevolking van
Nederland nadert en een geheel nieuw
volksvermogen gevormd moet worden, om
dat deze mensen alles verloren hadden.
Alleen reeds in de laatste drie jaar ls
ongeveer 6,5 milliard D.M. uit de openbare
kas voor de verjaagden uitgegeven, waarbij
nóg komen de voorzieningen, die getroffen
moesten worden in de jaren 1045/46 en
zeker niet minder dan een bedrag van 1,5
milliard D.M. belopen. Tenslotte zijn er
de hoge kosten van het transport der ver-
drevenen.
Uitvoerig ging Z. Exc. ook op het boeren
probleem in. Voor de boeren onder de
vluchtelingen is geen grond en wie, zo zei
de minister, in vijf jaar niet meer op een
akker gewerkt heeft, kan niet meer als
boer beschouwd worden. Deze onmogelijke
toestand duurt te lang.
Dankbaar ging Z. Exc. de hulpverlening
van het buitenland na, om daarna als zijn
mening uit te spreken, dat in Europa ge
zamenlijk het risico genomen moet worden
om Duitsland weer op te bouwen.
Wanneer het ons niet lukt ons volk gees
telijk weer op de been te brengen, is het
met Duitsland, mei Europa, met het avond
land gedaan. De grote verbondenheid van
de katholieken in Duitsland is hoopgevend
en een grote troost voor* de zielzorg.
Als het niet gelukt de jeugd arbeid te
verschaffen, is het hopeloos en in samen
werking met de Westerse machten moeten
wegen gezocht worden om Duitsland weer
zekerheid te geven.
In het buitenland heeft men de bonds
republiek wel verweten, dat zij niet mee
werkt om de verjaagden door emigratie te
helpen, doch zulks moet financieel moge
lijk zijn.
Eerder acht de minister het een dringen
de taak dat alles gedaan wordt om de
positie van de bondsrepubliek te verster
ken door de verjaagden in de West-Duitse
economie in te schakelen.
Het Duitse volk, zo besloot spr., heeft
de eerlijke wil een bouwsteen te zijn in
een nieuw vrij democratisch Europa.
Dr Kindermann heeft nog de vraag be
antwoord: „Wat heeft de Kerk gedaan?"
Zij heeft het onrecht van de uitdrijving
direct gebrandmerkt en legt grote zorgen
voor het zieleheil der vluchtelingen aan
de dag.
De heer Richard Hackenberg heeft met
het werk onder de jeugd, waarvan hij een
der leiders is, nadat hij uit Joegoslavische
krijgsgevangenschap was teruggekeerd, een
speciaal aspect belicht en korte referaten der Het is een voorlopik kamp. waar
zijn tenslotte gehouden over de Hongaarse i voor 130 arbeiders plaats zal zijn Voor
vluchtelingen, de in Oostenrijk verblijven- de electriciteitsyoorziemrrg zal men de
de verjaagden, katholieke woningbouw beschikking hebben over accu s, die met
voor vluchtelingen en cultureel-paedagogi- behulp van benzinemotoren geladen
sche ontwikkeling. worden.
Zoals bekend, zou Hr Ms luchtverdedi
gingskruiser „Jacob van Heemskerek' aan
het einde van deze maand in Vlissingen
worden gestationneerd ten behoeve van.
de daar t-e vestigen marine-opleiding. De
komst van de Van Heemskerek in Vlis-
sin-gen is nu echter uitgesteld tot begin
Maart, naar we van de Marine vernemen
omdat men daar aan de wal nog niet ge
heel klaar is om het schip te ontvangen.
No de kruiser op 1 Maart zodoende nog
te Nieuwediep zal liggen heeft men be
sloten de overdracht van het commando
over de zeemacht Nederland op die bo
dem te doen geschiedep. Op 1 Maart zal
vice-admiraal J. Willinghe n.l. zijn func
tie van commandant Zeemacht Nederiand
overdragen aan schout bij nacht C. W.
Slot.
Het Deense schip „Jessie Maersk" is
uit Philadelphia vertrokken met twee
millioen stuiks speelgoed die door Ameri
kaanse kinderen aan kinderen in Europa
zijn gegeven.
Acht ton van het speelgoed gaan naar
Nederland, drie naar Luxemburg, zes
naar België, 50 naar de Amerikaanse
en 25 naar de Franse zóne van Duits
land.
Het ligt in het voornemen volgende
week te beginnen met het eerste kamp
in de (in aanleg zijnde) Oosterpolder,
het eerste gedeelte van de Zuid-Oostpol
der Het is een voorlopik kamp.
