Een Vlaamse schrij ver vertelt
over zijn kinderjaren
Ontroerende liefde voor Moeder
bereidt Auriol
triomfale ontvangst
mston
Topsalarissen-kwestie
van de baan
Kamer niet op stoel der regering
Sterk gezin eerste
Kamp tegen ontwrichting
blijve verwoed
noodzaak
voorlopig
Bij welke standsorganisatie
behoort de onderwijzer?
Sneeuw en koude
o
Frankrijk en de V.S. één in strijd
voor de vrede
Bedachten bij Jeugd'* van Ernest Claes
n
ft
U' kinderziel
Die slopende Rbeumatiek
maakt U humeurig en ziek
Genua en Marseille
gaai i samenwerken
SeleCtie bij emigratie
naar Australië
Nu beslissen
als U geld
wilt verdienen
Volksgezondheid en particulier initiatief
Moge Bossche congres reveil zijn
Nieuwe import-regeling
in Indonesië
Jaarvergadering Kath. Onderwijzersverbond
DONDERDAG 29 MAART 1951
PAGINA S
Het verleden herleeft
Hoe dat mogelijk is? Omdat beide
schrijvers zonder versiersels of inte-
reasantmakerij, dus zonder te roman-
liseren simpelweg hebben opg®"
schreven wat de eeuwige roerselen
in de kinderziel zijn. Zij hebben die
met fijn begrip ontleed zonder ze
wat de moderne literatuur zo graag
'loet I daarbij te verminken of te
doden. Integendeel, zij hebben het
leven teruggegeven aan een voorbije
lijd, aan herinneringen....»
Humor een deel van het leven
In al deze boeken blijkt ^e schrijver
behalve over een fijne opmerkingsg
een zuiver gevoel ook te beschlkke
een gul en rijk gevoel voor humor. Dat
overbekend wie heeft niet harteUjK
gelachen met „De Witte"? Maar de "dixxor
van Ernest Claes is wel eens te veel ge*
zien als goedlachsheid-zonder-meer. Er
echter veeleer sprake van geest dan van
geestigheid, als men dit laatste tenminste
wil verstaan als: grapjes maken.
Vertellingen aan de haard
„Daar is van haar niets te
verbloemen
COR VAN DER LUGT
MELSERT
De verantwoordelijkheid
der Kamer
WILLY ZAHLER
ONBEKEND
IS
PREMIE VRIJWILLIGE
ZIEKENFONDS. -
VERZEKERING IN 1951
I
Advertentie
E<>n vorig artikel hebben wij gewijd aan ,Jvkiderjaren*' van de" grote
Kti--i-<-ln- schrijver Tolstoi, een juweel van een hoekje over een gevoelig
jongetje. Onwillekeurig vraagt men zich af, of ook de eigen literatuur
een of meer boeken kent. waarin met dezelfde simpele middelen eeü
kinderleven even ontroerend en zuiver uitgeheeld is. Wij danken aan
verscheidene Nederlandse en V laamse schrijvers verhalen over kinderen,
maar in bijna elk ervan voelt men iets opzettelijks: de jongens en meisjes
poseren eigenlijk als kleine roman beidjes. Er zijn echter uitzonderingen
en aan een van de voornaamste daarvan willen wij deze bespreking wijden,
n.l. aan „Jeugd van de bekende Vlaamse verteller Ernest Claes.
eoliu Il/n rOtT^ibll 111 'bet volledigst. Al zijn facetten komert hier
IJL Lt IIVV IÜ.C lUClv.1 U II III ite schitterell in een mooi> beeldenrijS
proza. Hij schreef deze jeugdherinnerin
gen toen hij tegen de zestig ging; hoe diep
moet alles in zijn hart gegrift hebben ge
staan. om uit kleine voorvallen hot beeld
op te kunnen bouwen van zijn vroegge-
storven vader en zijn dappere moeder
een beeld, dat de lezer bijblijft: wij ken
nen deze eenvoudige zielen, want wij vin
den iets van hen terug in onze eigen
ouders, ook al waren die uiterlijk heel
anders en al verkeerden zij in andere om
standigheden.
We lezen hoe de arme mensen in de
buurt van Zichem en Averbode leefden;
hoe rotsvast ze waren in het geloof aan
God en.aan geesten en spoken! (Dat
de schrijver zo nu en dan een kostelijke
herinnering niet vergeet, laat zich begrij
pen). Aan de haard werden griezelige ge
schiedenissen opgedist en hier heeft de
schrijver naar hij verzekert, voor het
eerst geleerd wat vertellen is.
Ook de wonderlijke kennismaking met
de boeken van Hendrik Conscience wordt
uitvoerig verteld, met een weldoende
dankbaarheid jegens de grote Vlaming
die zijn volk leerde lezen".
eenvoudige getuigenis toch in feite is: „er
is .van haar niets te verbloemen". Van
hoeveel mensen kan dat naar waarheid
gezegd worden?
Dit eenvoudige maar levende boek
heeft ons bij herlezing weer sterk aange
sproken en wij hernieuwen gaarne onze
dank aan Ernest Claes, niet alleen omdat
hij er ons met „Jeugd" een mooi litterair
werk schonk, maar vooral ook omdat hij
er ons innerlijk mee verrijkt heeft. Alle
genoemde boeken zijn uitgegeven bij de
Wereld Bibliotheek te Amsterdam. In een
volgend artikel hopen wij enkele andere
romans van dezelfde schrijver te bespre
ken.
Het kan niet anders, of bij het herlezen
van dit hoek vlak na Tolstoi s „Kinder,
jaren" dringen zich vergelijkingen tussen
de Bus en de Vlaming op. Welk een
Wereld scheidt hen! De ziel van de Rus
heet niet te doorgronden, terwijl die van
de Vlaming kristalhelder is. En toch....
in deze twee boeken hebben zij méér
gemeen dan men voor mogelijk zou hou
den. Bij beiden een volkomene eenvoud,
een liefdevol schouwen en begrijpen van
de kinderziel bij beiden ook een grote,
ontroerende liefde voor de moeder.
Het boek van Tolstoi is hoewel in de
ik"-vorm geschreven met geheel auto
biografisch, dat van Claes wel. Het Rusri-
iche jongetje leefde in een arist°cratische
omgeving van meer dan een eeuw gele
den, maar omdat het een echt, heel ge-
Woon kind was. blijkt het ons volkomen
Vertrouwd. He Vlaamse jongetje was een
van de vele kinderen van een eenvoudige
boer en een dappere vrouw, die samen
leden en streden en baden en daarbij
tevreden waren. Wederom: werelden
scheiden deze kinderen, maar toch zijn
ze aan elkaar verwant; we vinden zelfs
trekjes van het ene jongetje terug in het
andere.
Dat „simpelweg opschrijven" ls wel ge
makkelijk gezegd, maar het is een van
de moeilijkste beperkingen, die een schrij
ve izelfs: elke kunstenaar zich kan
opleggen. Goethe zei al, dat de beperking
de meester doet herkennen.
Ernest Claes heeft verschillende boeken
ixver kinderen geschreven. In de eerste
plaats denken wij aan zijn grote succes,
De Witte", dat heerlijke, verkwikkende
boek over een Vlaamse rakker. Dan is er
Kiki" het charmante verhaal van de
crille belevenissen van en met het zoontje
van de schrijver. Ook in „Kobeke" zijn
vele bladzijden gewijd aan de opgroeien
de zoon van vader Broos en de dochter
van Kalle Lies.
Bij Ernest Claes is de humor een
deel van het leven zelf, het soms
triestige maar toch wel goede leven.
Zijn humor misvormt daarom het
leven niet, verfraait het evenmin,
maardoet het recht aan. Het
zelfde geldt het verdriet, de wee
moed. Ook die kent Emest Claes,
niet minder dan het vreugdevolle.
Wie al zijn boeken gelezen heeft,
weet dat hij even goed een passage
kan schrijven, die door de ziel snijdt,
als een die doet schokken van het
lachen.
Hij beeldt het leven uit zoals hij
het ziet. Dat is: met een hartelijke levens
liefde, met een sterke verbondenheid aan
land en volk. En hij doet dit met grote
eenvoud en natuurlijkheid.
In „Jeugd" ziet men, naar onze over
tuiging, de mens en schrijver Emest Claes
(Van onze weerkundige medewerker).
De winter zal velen zo langzamerhand
wel heel erg gaan vervelen. Het tempo,
waarin wij ons naar de zomer be
wegen, heelt veel weg van dat van een
slak, terwijl het er alle schijn van heeft,
dat die slak nu nog op een teerton is
gaan zitten ook. Als wil zo doorgaan,
mogen wij misschien tegen Sint Juttemis
de zomer tegemoet zien.
In de afgelopen nacht vroor het buna
overal, behalve aan de kust en m Gro
ningen daalde het kwik zelfs tot 4 gra
den onder nuL Daardoor kon de sneeuw,
die vannacht vooral in het minden van
het land en in Brabant viel, blijven lig
gen, zodat Moeder Natuur zich vanmor
gen met het smetteloos witte bruidstoilet
had getooid. Zo'n late Kerstidylle duurt
in deze tijd van het jaar echter nooit
lang en wij zullen dan ook maar hopen
dat deze ijle vlinders spoedig door de
echte zullen worden gevolgd, ofschoon wij
daarover niet optimistisch kunnen zijn.
De atmosfeer is tot op grote hoogte zeer
koud top ruim 5 Km. vroor het vannacht
zelfs 38 graden); de zon behoeft Jan maar
even door te breken, of de buienwolken
steken hun koppen weer fier in de lucht
om Nederland met een nieuwe portie
nattgheid te bedenken. Boven Ierland
nadert een nieuwe depressie, die van-
morgen de indruk wekte over te
zullen trekken zodat de grootste hoeveel
heden neerslag naar alle waarschijnlijk
heid naast ons land zullen vallen ofschoon
het niet uitgesloten is dat wij toch een
veeg uit de sneeuwpan zullen krijgen.
Maar ook zonder dat die depressie zich
laat gevoelen, zullen wij op buien moe
ten rekenen. Och, of wij nu door de hond
of* de kat gebeten worden.--- koud blijit
het in ieder geval en ook in de komenue
nacht is er weer kans op Wlfc
Gezond dat was het geslacht, waaruit
de schrijver voortkwam cfoor en door
gezond is ook zijn boek. Hij mijmert zon
der te vermooien. Bij de herinneringen
aan rijn moeder, zegt hij:
.Alen is licht geneigd over zijn
moeder, eenmaal dat zij er niet
meer is, alleen nog met ontroering
en met piëteitsvolle woorden te
spreken, zich van haar niets te her
inneren dan de mooie kanten. Maar
ik kan dat niet. Want aan mijn
moeder was geen poëzie. Daar is van
haar niets te verbloemen of mooier
te maken dan het was, haar leven
was het harde bestaan van een
moeder, die vroeg weduwe bleef met
een hoop lastige kinderen."
Realiseert u zich eens, hoe groots deze
Advertentie.
maar bovendien raakt Uw hele gestel
van ondersteboven. Ga toch zó niet verdek
drijf die slopende pijnen uit Uw leden Met
Kruschen! Wonderlijk, wat die zes minerale
zouten, waaruit Kruschen is samengesteld,
h?°ra doen. Met Kruschen voert ge de
Qtoedaulvercnde organen precies datgene toe.
G®* nodig hebben om weer met jeugdige
'e kunnen funetioimeren. Het bloed
£r krachtig stromen en de onzuiver-
"orzaak zffh van Uw tergende
- règeteSlg1tS8randfcïïlriUke W°S a±'gevoerd
Frontvorming tegen Rotterdam
en Antwerpen
De twee grote Middellandse-zeehavens
Genua en Marseille hebben besloten hun
onderlinge wedijver te beëindigen, en
een verenigd front te vormen tegen de
concurrentie van Antwerpen en Rotter
dam en de dreiging van een nieuwe
Duitse koopvaardijvloot. Dit besluit is
genomen door een commissie van ver
tegenwoordigers van de havens van
Genua, Savona en Marseille. De vertegen
woordigers dezer havens zullen naar
vernomen wordt hun respectieve rege
ringen verzoeken middelen te verstrekken
om de wederopbouw van de havens
sneller uit ie kunnen voeren. Voorts
werd besloten toi een aantal maatregelen,
die in de drie havens tegelijkertijd zullen
worden toegepast, en die beogen verkeer
te onttrekken aan de Noordeuropese
transitohavens. Naar verluidt heeft men
besloten zich te concentreren op bespoe
diging van het Iaden en lossen in de
havens, normalisatie van de werktijden,
vereenvoudiging van de valutaprocedures
en normalisatie van de classificatie der
goederen-
De commissaris voor de emigratie, mr
ir B. W. Haveman, deelde gisteren bij het
vertrek van het emigrantenschip „Johan
van Oldenbamevelt" mede, dat zeer bin
nenkort in Australië onderhandelingen
zullen aanvangen over de selectie-nor
men, welke bij de inwerkingtreding op
1 April van het nieuwe verdrag zullen
gelden.
De huisvestingsmo-eilijkheden doen de
voorkeur der Australische regering uit
gaan naar ongehuwden en zeer kleine ge
zinnen, terwijl de Nederlandse bevol-
kingsstructuur het noodzakelijk maakt
dat ook gezinnen van grotere omvang
een open deur blijven vinden, wil het
overeengekomen quotum van 25.000 emi
granten per jaar enigermate benaderd
worden.
Overwogen zal worden prioriteit te ver
lenen aan de emigranten die zich" terdege
op hun toekomst, ook wat de taal be
treft, voorbereid hebben.
Aan de Australische regering is ver-
zodht in. de maanden April en Mei nog
vertr.ek van emigranten geselecteerd vol
gens oude normen toe te staan.
Cor van der Lugt Melsert, die enige tijd
geleden een galblaas-operatie in het Rode-
Kruis-ziekenhuis te 'sGravenhage heeft
ondergaan, is thans uit het ziekenhuis
ontslagen. De patient maakt het heel goed,
doch zal nog enige tijd rust moeten hou-
Iden.
hoeft niet zomaar ge-
noegeti te nemen met
de nieuwe mar gar in epr ijs. U
kunt toch immers óók gaan
profiteren dan 10 procent
korting op De Gruyter's
margarine. Dat Wordt nu,
méér nog dan vroeger, een
voordeel, dat U stukken
scheelt. U bent dan ook van
alle kwalitcits - onzekerheid
af, want De Gruyter heeft
alleen de allerbeste volledig
gevitaminiseerde margarine
MET HET IVA PEN
van 54 cent per pakje.
Door 10 procent korting
nog goedkobp bovendien
I taire parade, die nu ging beginnen. Daar-
aan werd deelgenomen door tanks, ge-
vechtswagens en enkele compagnieën ia-
fanterie.
Captain Truman
Burgemeester van Jisp gaat heen. Bij
K. B. is aan de heer W. Voster, op zijn
verzoek, met ingang van 1 Mei 1951, eer
vol ontslag verleend als burgemeester
der gemeente Jisp.
*>1
De „He de France", met de president vlaggcnzee en langs de bijna twee kilo-
van Frankrijk en mevrouw Auriol aan meter lange route die de beide presiden-
I ,s gist"en New Y0rh aa"fe" i building aaflegdenf°"to^ar r«end!k ""'een
komen. De schepen in de haven begroetten met Amerikaanse en Franse vlaggetjes
de hoge gasten met fluitsignalen en ge-1 zwaaiende menigte opgesteld, die presi-
toetcr.
Alvorens aan land ta gaan zeide de
president tot de verzamelde journalisten,
dat zijn land „vast besloten is iedere
mogelijke agressie het hoofd te bieden".
Over zijn bezoek aan Amerika zeide hij
nog. dat hij in grote lijnen de problemen
waar de V.S. en Frankrijk bij betrokken
zijn met president Truman hoopte te be
spreken, maar dat hij een gedetailleerde
behandeling daarvan overliet aan minister
Schuman.
De president en zijn gevolg begaven
zich onmiddellqk in een galatrein naar
Washington, waar het gezelschap op het
perron werd opgewacht door president
Truman en het bijna voltallige Ameri
kaanse kabinet. Na de eerste begroetingen
begon een tocht door de stad.
Bij het verlaten van het station vuur
den de kanonnen een-en-twintig saluut
schoten af. Het moet gezegd worden, dat
Washington de Franse gasten 'n triomfale
ontvangst bereid heeft. De stad was écn
dent Auriol ovationeel toejuichte.
Sinds het bezoek van het Britse konings
paar in 1939 heeft de Amerikaanse hoofd
stad een dergelijk schouwspel niet meer
gekend.
Gouden sleutel van de stad
In het Districts-building Washington's
gemeentehuis had vervolgens een gala
receptie plaats, tijdens welke de Franse
president vereerd werd met de „Gouden
Sleutel" van de stad. Na afloop van de
receptie, zeide president Auriol in een
korte toespraak, welke hij afstak op het
plein vóór het stadhuis tot president
Truman, dat Frankrijk schouder aan
schouder staat met het volk der Verenig
de Staten in de strijd voor vrede en
vrijheid.
Terwijl de Franse president deze
plechtige verzekering aan zijn gastheer
gaf, raasden Amerikaanse straaljagers in
strakke formaties boven de hoofden van
de aanwezigen, als voorboden van de mili-
Des avonds boden president en mevrouw
Truman hun gasten een gala-diner aan,
waarbij van weerszijden toasten werden
uitgebracht. President Truman bracht een
heilwens uit op „la France" en president
Auriol op de „United States".
Herinnerend aan Truman's aandeel in
de strjjd in wereldoorlog I, noemde Auriol
zijn gastheer „captain Truman", hem aan
duidend met de rang, die hp destijds be
zat. Hij verklaarde, dat Frankrijk niet in
staat is tot ondankbaarheid of vergeet
achtigheid ten aanzien van de V.S., die
aan het land zulk een onschatbare hulp
hadden verleend. Frankrijk, vervolgde
president Auriol, aanvaardt elk offer voor
j zjjn defensie en het schenkt zijn loyale c:i
totale medewerking aan al degenen, die
I zich wijden aan het behoud van de vrec'e.
S Niets kan de V.S. en Frankrijk bij deze
taak scheiden.
's-GRAVENHAGE, 28 Maart 1951.
Er kon geen Paasreces meer op over schieten. Na zeven weken kabinets
crisis was er zoveel achterstand gekomen, dat de Kamer onverwijld aan
het werk moest om deze in te halen. De leden hadden trouwens zeven
weken lang reces gehad en konden nu wel weer eens poot aan spelen.
De strop was alleen voor de journalisten. Feitelijk was er nog geen enkele
begroting afgedaan. Er waren er wel heel wat behandeld, maar geen
enkele had men geheel kunnen afdoen, omdat daar nog altijd de kwestie
der topsalarissen lag.
Topsalarissen
Dat zat zo. In het najaar 1949 had de
Kamer bezwaar gemaakt tegen het sys
teem van persoonlijke, ambts- en andere
toelagen, welke de topfunctionarissen bij
bijzondere prestaties werden verleend
Deze dienden in het salaris te worden op
genomen. zei de Kamer toen. En zo kwam
de minister van Binnenlandse Zaken een
Jaar later met een wijziging van het Be
zoldigingsbesluit, het beroemde K. 408.
waarbij zo meende de Kamer ten on
rechte de topsalarissen met 25 pet.
werden verhoogd Dit stak volgens haar
te schril af tegen de 5 pet., welke toen
voor de andere salarissen werd verleend.
Zo lag de zaak echter niet. Het besluit
K. 408 had de instemming gekregen van
het georganiseerd overleg (de salariscom
missie ad hoe) en de minister meende
hiermee aan de wens der Kamer tege
moet te zijn gekomen. Bij dit besluit was
het salaris der secretarissen-generaal, dat
voor deze regeling als uitgangspunt dien
de. gekomen van 12.840 op 16.200. Maar
in feite betekende dit veel minder dan een
verhoging van 25 pet.
Voor de P. v. d. A. vooral golden voor
Wij vermoeden niet ver mis te tasten
als wij veronderstellen, tot de «™stige
zorg, die bij vele ouders op het ogenblik
wordt gevoeld over de t0®^r farforln
kinderen., wordt beheerst
vooral van buitenaf. Er bestaan on-
zekerheid en twijfel omtrent dehuid,c
internationale politieke eonsteilatic
waarin men terecht ol ten orneui
weinig vertrouwen heeft. Men vieesi,
dat alle offers, alle inspanning tever
geefs zullen blijken to zijn, nu ae
wereldsituatie zich naar veler mening
aldus heeft ontwikkeld, dat van een
opvoeding in vrede en vrijheid nauwe
lijks sprake meer kan zijn. Hoe gaarne
geeft men zich met over aan retro
spectieve beschouwingen en vlucht men
in overpeinzingen omtrent het verleden,
toen het niet zo moeilijk scheen kinde
ren groot te brengen onder het perspec
tief van welslagen en met het gerust
stellende vooruitzicht zeker te zijn van
een voor hen vrijwel onbezorgde toe
komst.
In onze dagen toch is dit anders Wie
immers is er van overtuigd, dat de tot
nu toe gehanteerde opvoedingsregelen
ook in deze tijd met succes kunnen
worden bekroond? Onzekerheid en een
niet geringe mate van angstige bezorgd
heid beheersen huwelijk en gezinsleven;
zijn er menigmaal de oorzaak van, dat
men te veel aandacht besteedt aan het
huidige met veronachtzaming van het
latere, het toekomstige. Zoals wij boven
reeds opmerkten betreft het hier voor
namelijk exogene, dikwijls zelfs zuiver
materiële factoren. Maar er is meer
Naast deze van buiten komende be
ïnvloeding en aantasting bestaat er de
alom geconstateerde inwendige bedrei
ging van 't christelijke huisgezin, waar
het hoogwaardig Nederlands Episcopaat
in zijn jongste vastenmandement zo
sterk en magistraal de aandacht op
vestigde. In deze vastenbrief werd,
zoals men zich zal herinneren, het
wezen van het gezin gekarakteriseerd
volgens een drieledige definitie, t.w.: de
bron, waaruit de mens het leven ont
vangt, de eerste school, waarin de mens
leert denken en de eerste tempel, waar
de mens leert bidden. Nadat de bis
schoppen aldus plaats en taak van het
katholieke gezin hadden omschreven,
richtten zij vervolgens hun aandacht op
en spraken zij hun bezorgdheid uit over
de moderne gevaren, dip het gezinsleven_J|
bedreigen als daar zijn. de sUtttX» op- Zondag te 's-Hertogenbosdh in samen-
voeding, de wereldse sfeer en de aan
tasting van trouw en eenheid.
Het zijn o.i. juist deze onheilen, die
de opbouw en het behoud van het
ideale christelijke gezin het sterkst
ondermijnen, die dit stukje Godsrijk op
aarde langzaam maar zeker aantasten
en die, uitingen als ze zijn van een
groeiend gebrek aan godsdienstig besef
en religieuze beleving, de geest van
onerzin en oprecht geluk in de weg
Er wordt in onze dagen veel over het
geschreven en gesproken; er be
staan tal van hoogst nuttige instellin
gen, s lichtingen en verenigingen, die
het zich tot taak hebben gerekend het
bedreig e gezin moreel en materieel bij
te staan en wij zouden niet gaarne be
weren, dat deze instituten geen heil
zaam en noodzakelijk werk verrichten.
Wij behoeven b.v. slechts te wijzen op
de voortreffelijke resultaten die \vor-
den bereikt dooi de stichtingen voor
gezinszorg en gezmsnulp en op de be
langrijke invloed, welke het Wit-Gele
Kruis in al zijn geledingen uitoefent.
Nochtans zal in eerste instantie de her
vorming van de geestesgesteldheid ten
aanzien van gezin en gezinsleven bij het
overgrote deel der massa met uit het
oog mogen worden verloren.
Reeds meer dan dertig jaar nu heeft
in Nederland een organisatie gewerkt
aan de bevordering van het gezins
herstel in christelijke geest, aan de ver
dieping van het inzicht xn de waarden
van huwelijks- en gezinsleven. Aj heeft
getracht de mentaliteit xn ons land ten
opzichte van het gezin om te vormen,
doch voltooid is dit werk geenszins.
Andersgerichte stromingen zijn nog
machtig en invloedrijk.
Deze organisatie, de katholieke Bond
„Voor het Gezin", wil vooral de ouders
steunen bij het vervullen van hun voor
naamste taak: de opvoeding der kinde
ren en wij zijn van mening, dat zulks
op het ogenblik meer dan urgent is, al
is het een bedenkelijk symptoom van
decadentie, aat het in onze maat
schappij noodzakelijk moest worden ge
acht te komen tot de oprichting yan
een instituut, hetwelk zich speciaal
bezighoudt met de behartiging van de
belangen van het gezin en van het grote
gezin in het bijzonder.
Deze katholieke Bond „Voor het
Gezin" organiseert a.s. Zaterdag en
werking met zijn Vlaamse zuster-orga-
nisatie een Nederlands-Vlaams gezins
congres, waarop het herstel van het
huwelijks- en gezinsleven in Vlaande
ren en Nederland door deskundigen van
vele zijden zal worden belicht en prac-
tische wegen zullen worden aangegeven
naar de verwezenlijking van het ideaal.
Wij vertrouwen, dat deze publieke
manifestade er niet een worde van
louter rhetorisch effect, maar dat ge
dachten ter tafel zullen worden ge
bracht, die er toe kunnen leiden, het
gezinsverval, dat in steeds wijdere kring
om zich heen grijpt, te stuiten en zo
mogelijk te verminderen. Naast deze
ideële vorm van activiteit valt nog veet
ander nuttig werk in het belang van
het gezin te verrichten.
Wij denken b.v. aan de afschaffing
van het vermenigvuldigingscijfer 2 voor
het gewoon en voortgezet lager onder
wijs, als bedoeld in het „Tijdelijk Be
sluit Schoolgeld Lager Onderwijs 1945",
een erfenis uit de bezettingstijd, waar
bij de gemeenten het recht werd ver
leend het tarief van het te betalen
schoolgeld met 2 te vermenigvuldigen,
hetgeen een grove onbillijkheid vormt
ten aanzien van dat deel der burgerij,
dat meer schoolgaande kinderen heeft;
aan het streven naar een versmalling
van de brede kloof, welke momenteel
bepaaldelijk bij de grote gezinnen be
staat tussen het inkomen en de
onrustbarend gestegen prijzen der meest
noodzakelijke levensbehoeften; aan de
invoering van een federatief samen
gestelde nationale Gezinsraad, ter be
studering van de vraagstukken, die
betrekking hebben op het gezin en
de maatregelen, die door de overheid
op grond van de gevolgtrekkingen van
dit beraad dienen te worden genomen;
aan de woningbouw voor grotere ge
zinnen, ook onder de huidige om
standigheden; aan de bescherming van
de jeugd tegen immorele maatschappe
lijke toestanden en gevaren; aan grotere
invloed der ouders tenslotte op het ter
rein van het onderwijs door mede
zeggenschap in het beleid der school-
oesturen, waar zij immers als de van
nature aangewezen opvoeders mede
verantwoordelijkheid voor dienen te
dragen.
Wij beseffen, dat de moeilijke econo
mische omstandigheden van het ogen
blik, gevolg van onze militaire inspan
ning, soberheid vereisen en dat niet alle
desiderata onverwijld kunnen worden
verwezenlijkt.
Aan het Vlaams-Nederlands Gezins
congres de taak, de bestaande verlan
gens aan te passen aan de mogelijk
heden van een verarmd land, ten bate
van de wasdom en het behoud van het
gave gezhx,
voor deze vergissing, waarmee het inci
dent voor gesloten werd verklaard.
Hierna werd een hele rist begrotingen,
die nog lagen te wachten, goedgekeurd.
Alle z.h.st. en met aantekening van de
communisten, dat zij tegen waren. Het
waren de begrotingen van Buitenlandse
Zaken, Justitie, Wederopbouw. Verkeer
en Waterstaat, Economische Zaken en
Landbouw. Voorts de begrotingen van het
Zuiderzeefonds, van het Scheepvaartfonds
van de P.T.T. en van het Staatsvissers-
havenbedrijf te IJmuiden alsmede een
wetsontwerp tot wijziging van de begro
ting van de Staatsmijnen in Limburg.
Volksgezondheid
Vlak voor het Kerstreces moest de be
groting van Sociale Zaken worden onder
broken voor een motie-Gerbrandy, zodat
een deel, de Volksgezondheid, moest blij
ven wachten. Het werd een wachten tot
na het Paasreces, indien men tenminste
van zulk een reces mag spreken. Bij de
nog beschikbare spreektijd voor dit on
derwerp kregen de verschillende partijen
er van een gulle voorzitter nog tien mi
nuten bij,
Dr Mol (K.V.P.) de eerste spreker her
innerde aan wat dr Drees had gezegd bij
de behandeling van de regeringsverkla
ring, namelijk dat bij het versoberen ftie-
mand moest beginnen met zijn eigen
standje uit te zonderen. En toch, zo zeide
dr Mol terecht, moet ik hierbij een uit
zondering maken voor de volksgezond
heid, daar deze in één vlak moet worden
gezien met de economie en de defensie;
en zelfs eerste voorwaarde is voer deze
beide andere. Hij bepleitte het inschake
len van het particuliere initiatief in het
geneeskundig schooltoezicht. De school-
artsendienst was een sector, welke was
gelicht uit het werk van het particuliere
initiatief en een onaanvaardbaar dwang
systeem uit de bezettingstijd, dat zo spoe
dig mogelijk diende te vervallen. Voorts
bepleitte hij uitbreiding van de medische
opvoedkundige bureaux en de asthmacen-
tra. Voor de laatste vroeg hij echter des
kundige mededelingen van de regering
over de resultaten en bij uitbreiding con
fessionele differentiatie.
Ook hield hij een pleidooi voor de hulp
aan blinden en opheffing van de discrimi
natie van deze mensen ten opzichte van
de sociale wetten, die wel golden voor
sommige gevangenen en hier werkende
buitenlanders, maar niet voor de blinden.
Bij het begin van de vergadering vroeg
hiertegen opnieuw amok I de heer Nederhorst (P.v.d.A.) verlof de
regering vragen te mogen stellen over de
gevolgen van de laatste loonronde, de stij
ging van de grondstoffenprijzen en over
de maatregelen, welke de regering denkt
te nemen ten einde de prijzen en investe
ringen te beheersen en een ontwikkeling
in inflationistische richting te voorkomen.
Morgen Donderdag zou, zoals ge
bruikelijk, op dit verzoek worden beslist.
Het is nog niet zeker of dit debat reeds
Vrijdag zal plaats vinden, het is mogelijk,
dat het debat op deze vragen eerst Dins
dag aan de orde zal zijn. Maar wanneer
ook, eerst dan za] eigenlijk pas het debat
plaats bebhen over de regeringsverkla
ring, nu dat verleden week Maandag en
Dinsdag geheel in de politieke sfeer bleef.
F. S.
deze verhoging psychologische bezwaren:
die zogenaamde 25 pet. tegenover de 5 pet.
voor de rest, wat moesten de arbeiders
daarvan denken? En dus diende de heer
Tuin (P. v. d. A.) toen een amendement
in op artikel 2 van de begroting van Bin
nenlandse Zaken, dat moest dienen om
het besluit K 408 te doen intrekken. Dat
lukte. De P. v. d. A. stemde vóór dat
amendement mèt de A.R. de C.H. C.P N.
en S.G.P.; alleen de K.V.P. en V.V.D. en
de heer Weiter (K.N.P.) stonden aan de
andere kant.
Daarmee kwamen echter alle begro
tingsposten betreffende de salarissen der
topfunctionarissen op losse schroeven te
staan en geen enkele begroting kon toen
in haar geheel worden aangenomen. Eerst
moesten de topsalarissen, die alle depar
tementen op haar begroting hadden in
orde zijn. Daar moest minister Teulings
dus wat op vinden. En hij vond er dit op,
dat de post toelagen voor bijzondere pres
taties van ambtenaren met 50.000 werd
verhoogd.
Zodat men daarmee terugkeerde tot het
door de Kamer verworpen systeem van
bijzondere toelagen. En nu sputterde de
Kamer niet meer tegen. Tenminste niet
meer tegen het systeem als zodanig De
minister had dit systeem nodig om bij
zonder knappe ambtenaren aan te trek
ken of vast te houden en de Kamer kon
nu moeilijk
maken.
Nu kwam zij echter met andere moei
lijkheden. Moest de voordracht van top
ambtenaren door de Raad van ministers
geschieden of door de betrokken minister
en die van Binnenlandse Zaken? Moest er
in de desbetreffende begroting niet een
gespecificeerd overzicht worden opgeno
men van de toegekende toelagen? Of ten
derde: kon dit als een verzamelpost op de
begroting worden vermeld?
Deze opgeworpen moeilijkheden bewe
zen reeds, dat de Kamer tegen het sys
teem als zodanig geen bezwaren meer in
het midden bracht. Dat betekende echter
niet, dat ze nu opeens niet meer beston
den. Want o.a. de heer Schouten (A R.)
drong cr bij minister Teulings op aan het
hierbij niet te laten maar voor de toe
komst een ander systeem dan dat der toe
lagen te bedenken. Toen daar door de
heren Beemink (C.H.), Tuin (PvdA).
Dassen (KVP), Ritmeester (VVD) vol
doende over was gesproken, bleef er
eigenlijk alleen maar het probleem van
de verantwoordelijkheid der Kamer over.
De heer Beernink vond, dat deze toe
lagen zorgvuldig in de begroting dienden
te worden opgenomen.
Dat gaat niet, vond minister Teulings,
dio nu als minister van Binnenlandse
Zaken a.i. deze topsalarissen verdedig
de, zo zou de Kamer zich op de stoel der
regering zetten. De regering alleen had
te beoordelen of en in hoeverre deze toe
lagen dienden te worden uitgekeerd. Dat
ging andere leden echter toch te ver
zelfs de heer Tuin, de indiener van het
reeds besproken amendement, die daar
mee deze impasse had geschapen. Die
vond het voldoende als in de begroting
alleen de functie werd genoemd.
De heer Schouten, die de zaken altijd
gaarne heel precies stelt, vond het nodig
te vragen: „Wil de minister dat toezeg
gen of niet? Zo neen, dan vraag ik stem
ming over deze post" De minister zegde
hot toe. maar zo, dat het als een verza
melpost voor een bepaalde functie op de
begroting zou komen. Hij wilde en te
recht in ieder geval voorkomen dat bij
deze posten particuliere personen in het
geding kwamen. En daarmee was de kous
tenslotte af, de toelagen voor de top
functionarissen werden aanvaard.
Toen konden de begroting van Binnen
landse Zaken en alle andere begrotingen,
die reeds waren afgehandeld, worden aan
genomen.
Eerst was er nog een vermakelijk in
cident. Bij de begroting van Binnen
landse Zaken was volgens de voorzittei.
nog een drietal moties hangende van de
afgevaardigde Gortzak (C.P.N.), één be
treffende een vacantietoeslag, één be
treffende een Kerstgratificatie en één
betreffende een toeslag van 10 Daar
over kreeg nu de heer Gortzak het
woord. Deze klom prompt op de kathe
der mét de wetenschap dat deze drie
moties reeds behandeld én verworpen
warea Hij trok rustig zijn tweede motie
als zijnde niet meer actueel in en
handhaafde de beide andere. Toen kreeg
voorzitter Kortenhorst xn de gaten wat
er aan de hand was enhij schorste
de vergadering voor enkele minuten Na
d» hervatting maakte bij rijn excuses
Historische belangen bij de invoer wor-
nen bij de reorganisatie van de import
procedure, welke op 1 April ingaat, ge.
heel afgeschaft, aldus wordt gezegd in een
communiqué van het Indonesische mi-
mslerie van economische zaken.
Bijzondere aandacht wordt bij deze
reorganisatie gewijd aan een versterking
der positie van de economisch zwakkere
importeurs. Te dien einde is besloten, het
aandeel van de z.g. „Benteng-importeurs"
in de totale import uit te breiden en wel
door het platond van de ..Benteng-goede-
ren te verhogen, zodat deze goederen een
groter aandeel van het voorgenomen
mvoer-contmgent zullen gaan vormen Ie
de bekendmaking wordt er voorts aan
herinnerd, dat de „Benteng-importeurs"
behalve in de speciaal voor hen gereser
veerde groepen van goederen, ook kun
nen deelnemen aan de „free fight" bij
de import van de z.g. „free-list"-artikelen.
De groep z.g. „Benteng-importeurs'
wordt gevormd door een groot aantal In
donesische importeurs, die door de Indo
nesische regering wordt gesteund door
middel van een overheids-credietinstelling
met credieten en hulp bij de financiering
der import-certificaten. De import van
bepaalde artikelen is uitsluitend aan hen
toegestaan.
Een woordvoerder van de Ned. mili
taire missie in Berlijn heeft, naar Reuter
meldt, gisteren verklaard dat de missie
nooit had gehoord van een Nederlandse
onderdaan, die Willy Zahier heet en van
wie naar wij gisteren berichtten
wordt gezegd, dat hij in Torgau in een
Russische gevangenis zou verblijven. Vol
gens die berichten ook werd hij een voor
malige tolk van de Ned. missie genoemd,
zodat men hem daar zexer zou moeten
kennen.
Naar aanleiding van een bericht over
de indiening van een wetsontwerp tot wij
ziging van de begroting van Sociale Za
ken voor 1950, waarbij een verhoging van
de post „kosten noodvoorziening ouden
van dagen" met 1.300.000 is voorgesteld,
omdat de betrokkenen de verhoogde pre
mieheffing voor de vrijwillige zieken
fondsverzekering van 0.63 op 0.80 c.q.
f 1.26 op 1.60 niet kunnen dragen, wordt
er van de zijde van de Ziekenfondsraad
de aandacht op gevestigd, dat dit wets
ontwerp uitsluitend de toestand der vrij
willige ziekenfondsverzekering in het
jaar 1950 betreft.
Personen, in het genot van een uitke
ring krachtens, de Noodwet Ouderdoms
voorziening, zijn als gevolg van de wet
tot uitbreiding van de toepassing van het
Ziekenfondsbesluit met ingang van 1 Ja
nuari 1951 onder de verplichte zieken
fondsverzekering gebracht. Van genoemde
uitkering wordt in verband daarmede een
bedrag van 1.50 per maand ingehouden
(dit bedrag ook voor man en vrouw
samen).
Zoals destijds is medegedeeld, heeft da
regering zich bereid verklaard, onder be
paalde voorwaarden het verlenen van een
subsidie uit 's rijks kas ten behoeve van
de vrijwillige verzekering voor het jaar
1951 te bevorderen. Als gevolg van de
desbetreffende regeling zijn de premiën
der vrijwillige ziekenfondsverzekering
niet langer vastgesteld op de uniforme
bedragen, welke in 1950 in het gehele
land golden, maar verschillen zij thans
in de onderscheidene gedeelten des lands
en zijn zij nu over het algemeen hoger
dan in 1950. De premiën variëren op dit
ogenblik tussen 0.80 en 1.25 c.q. 1.60-
en 2.50 per week.
Aan de orde kwamen vervolgens ver
schillende afdelings-voorstellen over de
„ontknikking" (Almelo en Bergen op
Zoom) en do afschaffing van de classifi
catie (Magen en Raalte).
Het spreekt van zelf, daé op de verga
dering van een centrale organisatie vaak
dezelfde punten aan de orde komen als op
de bijeenkomsten van de samenstellende
delen. Aldus gezien behoeft het geen ver
wondering te wekken, dat op de Woensdag
te Utrecht gehouden vergadering van het
Kath. Onderwijzers Verbond programma
punten voorkwamen, die de vorige dag
gediend hebben op de vergaderingen van
de diocesane Kath. Onderwijzersverenigin
gen. Zo b.v. de noodtoestand van de ge-
pensionneerde onderwijzers de „ontknik
king", de progrêssieve kinderbijslag en de
afschaffing van de classificatie.
Het eerste punt werd aangesneden door
de Verbondsvoorzitter de heer Wiltschut.
in zijn openingsrede, waarin hu met na
druk wees op de ernstige moeilijkheden,
waarin de gepensionneerden verkeren
tengevolge van de huidige prijsstijgingen.
Met instemming vernam de vergadering,
dat door het bestuur bij Regering en Sta-
ten-Generaal stappen zullen worden ge
daan om in deze noodtoestand te voorzien.
Later zouden er ook nog uit de vergade
ring stemmen opgaan om de gepension
neerden van de organisatie direct hulp
te bieden, b.v. door het afstaan van èen
percent van het door de leden genoten
salaris. Verder wees de Verbondsvoorzit
ter op de ivoldoende salarisregeling voor
het onderwijzende personeel, welke ce
spot drijft met de sterk gestegen prijzen
van de laatste tijd en betoogde hij de wen
selijkheid van medezeggenschap der orga
nisaties op het gebied van loon- en prijs
politiek.
Ten slotte verklaarde de heer Wiltschut
dat hij de tijd gekomen achtte het voorzit
terschap van de Centrale Kath. Onderwij
zersorganisaties, dat hij sinds 1934 heeft
vervuld, neer te leggen. Hij zal worden
opgevolgd door de heer Joh. Derksen uit
Amsterdam, die op 1 September as ais
gesalarieerd, voorzitter in functie treedt
Deze laatste mededeling gaf aanleiding
tot een vrij uitvoerige discussie, waarbij
de vergadering het niet eens bleek met de
door het bestuur voorgestelde combinatie
van voorzitterschap en redacteurschap van
hot „Katholiek Schoolblad".
In verband met deze voorstellen werd
op voorstel van de afd. Den Haag beslo
ten de A.N.O.F. uit te nodigen op korte
termijn een congres te beleggen met als
onderwerp „De nood van de gepensiou-
neerden, de ontknikking en de classi
ficatie".
Met slechts geringe meerderheid van
stemmen (8980) werd verworpen hj(
voorstel van de afd. Maas en Waal om een
commissie van niet-hoofdbestuursleden te
benoemen teneinde de toekomstige organi
satievorm van de Kath. Onderwijzersorga
nisatie in Nederland te onderzoeken.
Een uitvoerige discussie ontspon zich
naar aanleiding van het voorstel-Breda
om het KOV zich te doen uitspreken over
de kwestie tot welke standsorganisatic do
onderwijzers behoren. Ten slotte werd he
voorstel op initiatief van de voorzitter in
dier voege gewijzigd, dat het bestuur var
het K.O.V. opdracht kreeg ernstig te on-
aerzoeken tot welke standsorganisatie c
katholieke onderwijzers eigenlijk dienen te
behoren.
"Mus gewijzigde voorstel wordt
zonder stemming aangenomen, nadat de
Verbondsadviseur, rector B. J. de Bot.
had medegedeeld, dat de vraag bij welke
standsorganisatie de resp. organisaties
van hoofd- en handarbeiders dienen te
zijn aangesloten, mede in verband met
R B O., op bet ogenblik in behande
ling ls bij het Episcopaat, dat daarvoor
een stndiecommissie beeft aangewezen.
Aan het slot van de door ruim 170
afdelingsvertegenwoordigers bijgewoonde
vergadering sprak de heer B. Willemse uit
Rotterdam namens de aanwezigen eer.
dankwoord aan het adres van de scheiden
de voorzitter voor al hetgeen deze in de
loop van vele jaren voor de katholieke
onderwijzers, het; katholiek onderwijs en
voor de katholieke zaak in ons land hee£t
gedaan.
