Stoutmoedig project voor een schip, dat op
800 km. hoogte rondom aarde cirkelt
I
mm
Zondagsweerniet erg slecht
Formosa nog altijd twistappel
Truman laveert tussen
twee klippen
FILM en publieke INTERESSE
De Westelijke plaatsvervangers
geven iets toe
i®
Zaterdagse
mijmeringeii
Reeds raketten met een snelheid van
tienduizend kilometer per uur
Stakingsgolf in
Italië
r
v.
De camera op
buitenland
WÊÊm™&:WSSSÊÈm
m
«iü li»
Observator.
Weinig regen en frisjes
Bevan protesteert tegen
Labourbestuur
Harry Prihhr
In 1950 gingen 64 millioen Nederlanders
naar de bioscoop
Veen staking geëindigd
Gromyho niet tevreden
De verdediffinc;
Groenland
van
ZATERDAG 28 APRIL 1951
PAGINA 3
Wat lijkt het lang geleden, sinds er ernstig gedelibereerd werd over
de mogelijkheid, in de Atlantische Oceaan drijvende eilanden aan
te leggen, die op de oceaanbodem verankerd lagen of anders so goed j die benut worden, Z nog 'n geheim....
mogelijk op een nauwkeurig berekende plaats moesten blijven, zodat
vliegtuigen se gemakkelijk zouden kunnen bereiken! Dat was voordat een soort kleine planeten. Ze moesten
Eindbergh in z'n eentje over de Oceaan vloog en de mogelijkheid
aantoonde de grote plas met één geweldige sprong over te vliegen.
lJf ,r'jVen<le Elanden waren gedacht als enorme pontons, welke de
go fs ag van een zware storm kunnen doorstaan. Het waren een soort
drijven e uchthavens. Een vliegtuig kon er op landen. Er ivaren
een hangar, een ensine-laadstation, een reparatieiverkplaats, een
hotel voor e passagiers en wat al niet op een dergelijk drijvend
eiland geprojecteerd.
Zelfs de grootste fantast dacht er
toenmaals in zijn stoutste fantasieën
niet aan, zo'n eiland in de lucht te
laten zweven. Het zou als een Jules
Veme-fantasie zijn beschouwd ^en
dan één, die nu eens niet werkelijk
heid zou worden. Neen, eilanden in
de lucht Men had toen nog
niet van al of niet bestaande vlie
gende schotels gehoord
Maai" wrrteMard n0dig hebben-
en ander A on?Jv°°,r' hier het een
Haal de
spons er over!
Geen geld in de stakingslcns
jBgyWfeM
f:i
Maar kort daarna vernam men in we
tenschappelijke kringen, dat aan de „per-
ronds" sinds 1946 gewerkt was, althans
op papier en wel nadat de Amerikanen
in Duitsland beslag hadden gelegd op
documenten betreffende de voortdrijving
door de lucht van raketten. In Duitsland
was men in theorie veel verder dan de
VI en de V II. maar het heeft daar aan
tijd en voldoende materiaal ontbroken,
om in practijk te brengen, wat theore
tisch mogelijk leek. Vele Duitse geleer
den zijn naar Amerika gehaald of door
de Russen weggevoerd en mede uit het
geen in. laboratoria als'dat van Per.e-
inünde aan de Oostzee gevonden werd.
mag worden afgeleid V- en Amerikaanse
militaire deskundigen erkennen dat vol
mondig dat Hitlers bedreiging aan
gaande geheime wapenen niet louter bluf
was, doch op een stellige realiteit be
rustte.
Bij een beschouwing over Hitiers z.g
geheime wapenen publiceerde een Ame
rikaans blad kort geleden een plaatje,
waarop men Hitier zag, op Mars aan een
lessenaar gezeten. De eerste aardbewo
ners, die met een raket op Mars landden,
vroegen verbaasd, wat de Fiihrer daar
deed. O, antwoordden de Marsbewoners,
die is met de V 11 hierheen gekomen en
werkt nu aan het tweede deel van „Mein
Kampf'.
Maar.... alle gekheid op een stokje,
terwijl het publiek in de Verenigde Sta
ten zich vrolijk maakte over de hersen
schimmen van de z.g. verdwaasde For-
restal, werden de proefnemingen in
White Sands, het grote laboratorium voor
rakettenonderzoek in Nevada, op grote
schaal en met bijzondere energie voort
gezet.
En kort geleden hebben de Engelse
interplanetaire deskundigen H. E. Ross
er. R. A. Smith interessante mededelingen
gedaan over hetgeen daar reeds bereikt
is. Volgens hun uiteenzetting hebben de
Amerikanen voor het exploreren van de
wereldruimte een tien-jarenplan uitge
werkt en vertrouwen ze, in 1952 tot de
eerste practische resultaten te komen.
Ovgr vijf jaar willen ze het eerste „side
rale perron" gereed hebben- Wat de OAA
technische kant van het probleem betref.: van 300 kilometer. Men is thans
BLOEMEN der genade bloeien op het
lit Ko.
Men is thans in staat, zo niet de eigen- I
lijke Wereldruimte, dan to'Ch de strato
sfeer te beheersen en zelfs raketten vol
komen buiten de dampkring der aarde te
zenden.
Naar het oordeel der deskundigen za.'
het bouwen en afschieten van het eerste
„siderale perron", drijvend eiland, of hoe
men het noemen wil. zeer kostbaar, doch
betrekkelijk eenvoudig zijn. Dit'is beves-
tigd door de z.g. transcontinentale rakel- slagveld, meldt eerik.N P. bericht uit'
ter. der Duitsers,, de z.g. A 0 tot A lp, rea. Want in de Katholieke Kerk van Tai-
wier technische perfectie in 1945 dusaa- yoe werd dezer dagen het H. Doopsel
nig was, dat men er tot nu toe nog niet plechtig toegediend aan een z- ^ntal vlie-
veel aan heeft kunnen verbeteren. geniers van het Amerikaan4? leger en
Er is uitgerekend, dat een drijvend 1 aan -tl Zuid-Koreaanse soldaten. Ai
eiland in de wereldruimte op een hoogte deze ineuw-gedoopten zeiden, dat zij wa-
van achthonderd kilometer met een «nel- ren aangetrokken tot het Katholieke Ge
heid van precies 27.900 kilometer per uur ri'J<,r heldhaftige wer,:- ,dai 1,1
zai moeten vliegen. Eenmaal op het vast- i h.e{ z™aar geteisterde Korea wordt ver-
gestelde punt beland, zal het, mede door Thld?^i-di Z«fr? en de priesters van
de aantrekkingskracht van de aarde Katholieke Missie die niet aarzelen
fêU Het I t helpen^ die
oh-nn-imbtpp «wSii v?n ?en en de bevolking, die van plaats tot pl wis
W-mpt vpeV m»r tl. v, w" i"3 wordt gelaagd, met alle mogelijke midrlt -
f lij? ii doenhebben,. aan jen te staun Edelmoedigheid i;i
,e 6°ect func.ior.neert. en liet g0ege voorbeeld trekken werken
Om te dalen, behoeft slecnts de snejheid sterker dan schone woorden.
verminderd te worden. En, zo werd ter
loops opgemerkt, niemand zal de vrees
behoeven te koesteren, dat het drijvende
ic.4c x-orlie^ct Hat Han t-o QO€(L dtS
NOG een merkwaardig bericht zien'
weet, dat verscheidene congregaties to
geen roepingen meer aantrekken.
Een der nieuwste intercontinentale
raketten, welke momenteel op White
Sands in Nevada worden afgeschoten
ruimte gaan exploreren. Er hebben zich
reeds voldoende vrijwilligers aangemeld.
De techniek van het afschieten der
raketten is reeds belangrijk verbe
terd, zelfs gezien het feit, dat volgens
de deskundigen de Duitse V II een
uniek voorbeeld van technische per
fectie was. De V II maakte een boog
zelfde hoo=.e rond de aaide blijven cir- Engeland. Het doel van deze bijeenkom.
kelen.. Een parachutist ges.eld, dat die 1vas on aaa de meisjes alle gewenste
hèt ruimteschip zou .runnen verlaten inlichtingen te verschaffen over het reli-
heeft absoluut* geen kans, om ook maar oieuze leven. Bij de zeer geaniineerdc
een centimeter lager te somen, tenzij hij discussies kwamen voornamelijk deze drie
hiertoe over speciale middelen zou be- i vragen naar voren: Zijn de regels der
schikken. Hij zou gedoemd zijn, tot het Congregaties in overeenstemming met do
einde van zijn zuurstof rond de aarde te veranderde verhoudingen en de opvat
cirkelen, met de snelheid van een hemel- tingen van het moderne katholieke meis
lichaam. Hij zou duseen menselijke pla- 1 je? Wat denken de katholieke meisjes met
neet worden. I hun streven naar onafhankelijkheid over
Maar dit zijn slechts min of meer ver- de onderwerping aan de regelen der con-
makelijke bijzonderheden. De hoofdzaak gregatie en over de gehoorzaamheid aan
is, dat er gewerkt wordt aan de plannen ae overste? Is de kleding der zusters
voor het eerste drijvende eiland of fnpractisch en een hinderpaal voor het
moeten we zeggen, cirkelende eiland? i l°nge meisje.
in de wereldruimte. I DOOR de Amerikaanse Vereniging voor
De deskundigen laten slechts weinig Blinden een Bijbel op gramofoonplater.
ue aesKunaigen laten siecms weipig uitgegeven. De uitgave is het eigendom
los en wat we hier hebben neergeschie- Amerikaanse Congresoibliotheek
ven, is een hoogst onvolledig beeld van gn omvat reeds 3g boek»n der Hcilioe
de werkzaamheid der geleerden en tecb- Schrift Van de 1500 boekdelen op gra
nt ci in ae Amerikaanse laboratoria. Da: mófoonplaten der blinden-bibliotheek
men erg geheimzinnig is er. zo wemig wgrdt de Bijbel het meest gevraagd. Een
mogelijk loslaat, valt te begrijpen. Er
loeren, naar de ervaring geleerd heeft,
overal spionnen
gelukkig teken. Maar het komt meer voor,
dat blinden het scherpst zien.
OBSERVATOR gaf de vorige week een
den worden, dat het" eTrs tT tój vend e 300 kilometer is opgevoerd. En dit is j nfe^te tnoge^onVo^den^ geSevenS t0ch
pl 13 li n in w prp! H m-i 11 Kaw «-vt j .1113 1111
eiland in de wereldruimte beman zal nog een gemiddelde. De snelheid is
worden door militairen, omdat het pro- -nnn ,aam i -i
ject in de eerste plaats een militair is. I voorts van -">000 tot 10.000 kilometer
Beroepsmilitairen zuilen de wereld- j per uur gebracht.
hand van de karige gegevens, die er
tót dusver over gepubliceerd wer
den. Het doet denken aan een vlot,
voortgedreven door raketten. De
(Van onze weerkundige medewerker.)
Zo warm als wij het deze week hebben
gehad, was het dit jaar nog niet eerder
geweest. Woensdag passeerde het kwik
in het Zuid-Oosten van het land plaatse
lijk zelfs de 25 graden, waarmee men
daar de eerste zomerse dag al achter de
rug heeft. Evenmin als de strenge heren
regen werd veroorzaakt, doordat zich een
kleine storing langs de frontlijn, die Don
derdag ons land passeerde, verplaatste
Deze beweegt zich over Duitsland naai
het Noord-Oosten en zal zich morgen op
zo grote afstand van ons land bevinden,
dat ze geen kwaad meer kan doen. De
Noordelijke stroming blijft echter,want
lang kunnen regeren, schijnt dit ook het I de luchtdruk blijft hoog boven de Britse
zachte weer te kunnen, want. de koud' j eilanden en laag boven Scandinavië, zo-
lucht die Donderdag binnendrong neef! dat ook het koude weer helaas, olijf:
twee grote spiegels dienen tot het op- een^ radicale weersomslag veroorzaakt waar het is. Erg slecht ziet het «jk voor
Zondag echter niet uit. want de wins op
Maar heden ten dage. met de ontwik
keling van een techniek, die geen gren
zen lijkt te kennen en ons atoomraketten
levert, sneller dan het geluid, spreekt
men rustig over drijvende eilanden in de
wereldruimteReeds hebben Ame
rikaanse deskundigen uitgerekend, dat
het mogelijk zal zijn, op de maan een
basis te vestigen, van waaruit de aarde
zou kunnen worden bestookt. Wie het
eerst op de maan landt en in staat is,
J e®n „kolo-nie" te stichten, zal de
aarde beheersen. Want vandaar za) hij
e mogelijke vernietigingswapens over
""it gunnen uitstorten, zonder
zelf gevaar te lopen.
Laten we echter voor het moment de
tifa en de techniek niet al te zeer voor
uitlopen en ons tot de huidige mogelijk
heden enplannen bepalen Welnu
tot de plannen behoort het project voor
het bouwen van „siderale perrons'*, ofwel
sterachtige ellfnkt^ï .^i^chien zouden
we ze beter „ïaketstations kunnen noe
men, want de kracht, waarmede ze in de
wereldruimte gestoten worden en waar-
mede ze op enorme hoogten blijven rond
cirkelen, is natuurlijk cue van het atoom
raket.
Indertijd hebben we reeds het een
en ander medegedeeld over de plan
nen voor rakettoehten naar de maan.
Tevens over de werkzaamheden iv
Nevada, op het enorme proefstation
voor luclitraketten en luchtruimsche-
p<*n daar. Men heeft de aarde dank
zij raketten van een reusachtige
hoogte af kunnen fotograferen. Na
dere mededelingen zijn hierover niet
gedaan. Trouwens, er is nog slechts
heel weinig hekend over wat tech
niek en wetenschap gedurende de
laatste jaren bereikt hebben, althans
buiten de laboratoria en de verschil
lende instituten en organisaties,
welke door verschillende regeringen
zijn ingesteld, om de werkzaamheden
en de verkregen resultaten zoveel
mogelijk te coördineren en to effi
cient mogelijk te benutten.
Even' begeven we ons hier op een zij
spoor. dat echter ten nauwst® i!1
actualiteit voert. En wel de oorlog m
Korea en de ervaringen, die men zowel
van Amerikaans-Engelse zijde als van
Russische zijde met vliegtuigen van grote
snelheid opdoet. In dat Korea worden
de eisen van oorlogvoeren in de strato
sfeer aan de practijk getoetst. V.oor ons
loken zegt het nic-t veel. wanneer de offi
ciële communiqué's van gevechten tussen
berekenbfif' die ze hun plannen en
vertellen, aTn Jt Perrons" te
gedurende de r ";d van gegevens, die
Verenigde StaL„ S open weken in de
en waaronder S 7ii„Werfen gepubliceerd
mand minder dan ^«"^g van nie-
werden gepubliceerd
vangen der zonnestralen. Waartoe
als het ware een lopende band vormen.
En wie zich aan boord van zo'n ..perron''
bevond, zag onder zich de aarde voorbij-
rollen, met zijn bergketenen, vlakten,
oceanen encontinenten.
Het was zoiets als een globe in
werkelijkheid, wat de bemanning
Van de „perrons" aanschouwen zon.
De aarde fungeerde als de globe op
een lessenaar. Forrestal vestigde er
in zijn mededeling de aandacht op,
dat deze lopende band van „siderale
perrons" ofwel ruimteschepen
men kou eigenlijk beter van „veer
boten" spreken een machtig oor
logswapen zouden vormen.
Toen er later in de pers berichten over
Forrestals „planeetjes" verschenen, ging
Merkwaardig waren de grote tegenstel
lingen, die Donderdagmiddag om" 12 :iur
in ons land voorkwamen; terwijl in Den
regen is dan gelukkig beperkt tot enkele
plaatselijke buien, die in de. Noordelijke
wtAXIXVVJJ
t-ale staf van Amêrika'^i 7an ?e gene" --
raai Vandenberg. mchtmaoht, gene- er een kreet van verbazing op. Wan! men
Uit de verschillende l wist over het algemeen nog nauwelijks,
dat reeds in 1948 over kid i s b^kt, hóe ver de- „interplanetaire wetenschap"
geconfereerd werd. En 'wei 1* Perrons" gevorderd was. Vluchten naar de maan,
var de Amerikaanse minister v'' 1®iding inderdaad, of naar Mars, hierover was
var ae /uneuKaanse minister voor defdr,
sie, James Forrestal, de man? diflfl
voor zulke problemen gesteld 4,'^™
door zelfmoord een einde aan zijn leven
maakte.
Forrestal heeft zelfs m een geineime
mededeling aan het Congr®s ®en uiteen
zetting gegeven van de „perrons zoals
deze door geleerden en militaire deskun
reeds uitvoerig gediscussieerd, maar de
mogelijkheid, op aarde kleine planeten te
bouwen, die door de wereldruimte zou
den cirkelen.' in nauw contact met de
aarde, maar toch ais een soort manen,
leek bijna ongelofelijk.
Na de eerste verbazing kwam er onge
loof en ten slotte werd het hele olan be
lachelijk gemaakt. Forrestal. die naar het
Helder de temperatuur slechts 8 graden stroming voorkómen en waarvan een en-
bedroeg werd op dat tijdstip op het ylieg-1 keling zelfs ook hagel zal kunnen laten
veld van Deelen bij Arnhem en ook van
Twenthe 24 graden gemeten, zodat het
ene deel van het land de winterjas best
kon velen, terwijl het andere deel in
zomerkleren kon rondwandelen. Vrijdag
was het pchter overal afgelopen met die
gedachten aan zomerweer. In Limburg
zat men zelfs de hele dag in de regen,
waar de temperatuur niet boven de 6
graden kwam.
Ook vannacht is daar veel regen geval
vallen. Maar er zuilen dan ook plaatsen
zijn Waar geen regen neerkomt
Het openbare vervoer in Italië lag
len met als resultaat dat op het vliegveld j Vrfjdag vrijwel stil als gevolg van de
van Zuid-Limburs vanmoreen 30 nnlli-
door de drie Italiaanse vakverenigingen
van Zuid-Limburg vanmorgen 30 mill
meter regen werd gemeten en in Eind
hoven 18 millimeter, terwijl in Noord-
Holland de druppels te tellen waren. Deze
Donderdagavond heeft oud-minister
Bevan, tezamen met drie andere leden
van het dagelijks bestuur van de Labour-
partij, een scherpe brief gezonden aan
de partijsecretaris Morgan Phillips, waar
in geprotesteerd wo^dt tegen het.stellin2
nemen van het dagelijks bestuur in de
controverse tengevolge van het aftreden
der Labourministers en tegen het uitge
ven van een verklaring, waarin gevraagd
werd de regering te steunen.
Bevan verklaarde in zijn brief, die
mede ondertekend was door de parle
mentsleden Ian Mikardo. Tom Driberg en
mevrouw Barbara Castle, dat het dage
lijks bestuur in dienst stond van de party
en niet in die van de regering-
Voorts werd in de brief gezegd, dat
de ondertekenaars niet van plan waren
iets tegen de eenheid in de partij te
ondernemen of premier Attlee te dwars
bomen bij het vaststellen van een datum
voor de algemene verkiezingen, waartoe
deze het recht bezit.
Niettegenstaande deze verzekering zijn
politieke waarnemers van mening, dat
Bevan niet van Plan is zijn geschil met
de regering te laten rusten.
mt, ri» nn, i*a A"/-!""' i j coo "i a A1 met a! zijn de Amerikaanse plannen 'artikel over het open. leggen van iest-
„tl? Au craft Com- j reeds over de 500, terwijl de maxi- ger, interesstint technisch probleem en we Afrika. Laat de Duitse Bondskanselier
Lrhii en' er mar i-ü fn? re d u,n murw hoogte van 100 tot ongeveer hebben gemeend, onze lezers deze inder- Adenauer daar ook brood in zien. Duitse
gen dij en er ma= leicening mede gehou- I „AA daad betrekkelijk schaarse- trerevens toch deskundigen zullen binnenkort met Fran
se organen overleg plegen terzake van
een werkschema.
PERON van Argentinië tracht de arbei
ders in zijn land ook aan te moedigen om
meer te produceren. Een tweetal arbei
ders in een tinfabriek hebben dit heel
letterlijk genomen. Zij kondigden aan. dat
ze nonstop 120 uur achjer elkaar zouden
paan werken. De 42-jarige Vicente Fraga
bracht het tot 78 uur en viel daarna flauw.
Zijn 19-jarige assistent. Carmelo Peüico
ging nog twintig uur langer door, maar
strekte zich daarna ook languit en wat
voorlopig niet meer wakker te krijgen
Wat dunkt V? Juist, dat dacht ik ook
Maar sommigen kunnen er zonder levens-
gèvaar nog Wel een schepje opgooien.
NEEN, het spijt me, doch over de encg
cliekenviering in het Feyenoordstadion op
Zaterdag 26 Mei geen woord meer. 't ls
welletjes geweest. Wie zich nu nog niet
heeft aangemeld, doet het toch niet meer
IK blijf niet op één ding prikken.
MORGENis het weer Zondag. Denk bij
het offeren ook aan de nieuwe kerken.
Want anders misleidt ge u zelf volgens
St Jacobus in het epistel. Immers ge moet
het woord volbrengen en niet alleen aan
horen. Overigens is die tenppossape ook -
nog de moeite waard. St Johannes brengt
de waarde van het krachtige pebed in
herinnering: Al wat ge de Vader in Mijn
naam zult vragen, zal Hij u geven. Dus
bidden maar tegen de bekende klippen
op, in blind vertrouwen en in volkomen
overgave.
Voor de rest een plezierige Zondag en
een gezellige Koninginnedag. Op beide
it het be'
dagen
bekende gelaat, he.
digen waren ontworp-eIV T ls of schijnt zelf een belangrijk aandeel in de
ruimteschepen zij" v00t. t uitwerking er van gehad had, kreeg een
langs een van te voren vasig ute zenuwinstorting, welke in z'n tragische
om de aarde heen te cirkeien, dus als j dood eindigde
Even weg
Overgekookt
gesteunde 24-uur staking om loonsverho-
ging van het personeel van de trams, i
autobussen en plaatselijke spoorwegdtcn- j
sten. In de grote plaatsen werd getracht
met touringcars en vrachtwagens de be
langrijkste diensten enigszins te onder
houden.
Bovendien werd een staking van de
metaalarbeiders afgekondigd door bet
door de communisten geleide algemeen
vakverbond: de tw®e andere organisaties
verklaarden zich tegen deze staking, die
in geheel Noord-Italië werd doorgezet.
Berichten uit Milaan. Turijn en Genëve
meldden, dat het werk in de meeste
grote fabrieken sttil lag. In de meeste
kleinere fabrieken echter werd gewerkt.
De metaalarbeiders staakten uit" sympa
thie met duizenden collega's die ontsla
gen dreigden te worden in de ijzer- en
staalfabrieken in Reggio Emilia en Spez-
zia. De directies hebben medegedeeld dat
zij arbeiders moesten ontslaan wegens ge
brek aan voldoende orders.
Truman's politiek ten aanzien van het
Verre Oosten houdt de aandacht van
Amerika en van de rest van de wereld
onverminderd gespannen, sinds de dra
matische ochtend van 11 April, toen de
president het besluit wereldkundig maak
te, dat generaal MacArthur van rijn post
ontheven was. De draagwijdte van het
gesohil tussen de Koreaanse opperbevel
hebber en zijn opperste chef is sindsdien
ten, zeerste verduidelijkt. De angst, dat
de regering der V. S. door dit opzienba
rende ontslag het sein gaf voor een poli
tiek van concessies jegens de Chinese aan
valler, blijkt hoe langer hoe meer onge
grond. De president liet het niet bn j
woorden, hij heeft metterdaad die angst
weggenomen, door onmiddellijk aan te
dringen op de snelle tot s'andkoming van
net vredesverdrag met Japan en op d'o
^Ult,"g van een drie partijen-verdrag
met Australië en Nieuw-Zeeland. Ten
slotte kwamen de minister van buiten
landse zaken, Acheson, en de onder-
rtn+i! „I' van defensie, Lovett, met de
ntnuihng van een op 9 Februari geslo-
„»I»a-cco°rd tot steunverlening aan de
mfcTliFr van Tsjang Kai-Sjek op For-
vj.rtfr A at men ook mag denken van de
Of afdoendheia van deze poli-
aan de vastbeslotenheid van de
«ans®. regering om in het Verre
de vyand geen duimbreed ter*
twijfelen^ Iaten kan men rdet méêr
i TAT", bP,ddt het midden tussen de
door MacArthur gewenste koers óm de
nationalisten op Formosa te gebruiken
voor een aanval op het Ghinese vaste-
land en om met de eigen luchtmacht
bombardementen op grote schaal uit te
voeren op Mandsjo^rije, en de door dé
de communisteui te bewegen aan de eisen
van de X '(Jvén „-- es mzake Korea
gehoor te geven. Hy deelt bliikbaar
MacActhur s mening, f!at pormosa voor
het verdedigingssysteem v-an d™ iie we-
reld van onnnshaar belang is. Minister
Acheson heeft op het zuiver defensieve
karakter van de Ameiikaanse hulpverle
ning aan Formosa, die reeds van Decem
ber 1950 dateert, de nadruk gtiegd, al
hoewel de term „wetteiyke zelfverdedi
ging" het doel waarvoor Tsjang de
Amerikaanse hulp maS gebruiken -
enige speling overlaat voor een regering,
straaljagers gewagen. Doch cle deskundi-Britten gewenste richting om Formosa
fen zien zich er gegevens door beschiit-Peking te laten, teneinde daardoor
die het vasteiand als haar wettig terri
toir beschouwt. De aanwezigheid van de
ruim honderd Amerikaanse officieren en
manschappen, die het gebruik, dat de
Chinezen van de hulp maken, controle
renverzekert de Amerikanen een vei
lige greep op Tsjang's doen en iaten en
op dat van zijn zo vaak onbetrouwbaar
gebleken medewerkers. Dit aantal Ame
rikaanse soldajen zal in de nabije toe
komst nog worden uitgebreid. Het ge
wicht van de Amerikaanse stap Wordt
nog duidelijker, als men verneemt, dat
de militaire hulpverlening dit jaar 50
millioen dollar bedraagt en het volgende
belastingjaar maximaal 250 millioen
dollar. Zowel de omvang van dit bedrag
als het feit. dat het zich reeds over het
volgend jaar uitstrekt laten duidelijk
zien, vooreerst: dat het vertrouwen in
generalissimo Tsjang groeiende is, ver
volgens: dat Amerika zijn standpunt op
de komende Japanse vredesconferentie
heeft bepaald. Formosa komt in geen
geval onder het bewind van Peking.
Dit standpunt zal niet bijdragen om
een oplossing van het conflict in Korea
te vergemakkelijken. Men ziet met span
ning uit naar het Britse standpunt hier
tegenover. Met grote hardnekkigheid
bljjven „ingelichte kringen" herhalen,
dat het in het protocol van de Truman—
Attlee-conferentie geconstateerde ver
schil in opvatting inzake Formosa nog
niet is weggenomen. De Britten spraken
zich echter tot nog toe nooit duidelijk
uit. Zij hebben het driepartijen-verdrag
tussen Amerika, Australië en Nieuw Zee
land toegejuicht. Er zit aan dit verdrag
voor Engeland dit grote voordeel, dat
door de grotere veiligheid in de Pacific,
Australië en Nieuw Zeeland eerder ge
neigd zullen zijn de voor de Comman-
wealth, en speciaal voor Engeland, vi
tale verbindingen met het Midden en
Nabije Oosten te beschermen, die door
het wegvallen van de Britse bases in
India veel lastiger te verdedigen zijn.
Over Formosa's piaats in liet verdedi-
SingssteJsel in de Pacific bleef echter
een officiële verklaring achterwege.
ó°r Peking is het bezit van Formosa
steeds conditio sine qua non geweest
voor enig vergelijk met het Westen. De
Amerikaanse hulp aan Tsjang wijst er
echter op dat in Amerikaanse ogen deze
kwestie geheel los blijft staan van de
oplossing van het Koreaanse conflict en
geen onderwerp van diplomatieke koe
handel vormen kan. Het gevolg is, dat
diplomatieke toenadering er door be
moeilijkt wordt. De afloop van de thans
weer in volle hevigheid iosgebarste wor
steling op het Koreaanse slagveld is
daarom van het allergrootste belang.
Maar hoeveel duizenden - en tienduizen
den Chinezen moeten in de dood gejaagd
worden vooraleer de taal der wapenen
Mao tot andere gedachten brengt? Het
probleem der ioeaiisering blijft daarbij
in allo scherpte gesteld.
Ad interim.
De veenstaking in Zuid-Oost-Drenthe
is .geëindigd. Vrijdagmorgen hebben alle
veenarbeiders hun werk hervat. Deze
staking werd ontwikkeld door de E.V.C.,
die in de ongeveer twee weken, welke
deze staking heeft geduurd, verschillen
de acties voerde.
Donderdag zijn ongeveer 100 stakers-
ontvangen door de burgemeester van
Emmen. mr K. Gaarlandt, aan wie zij
hun grieven hebben voorgelegd, echter
zonder succes.
Wegens gebrek aan de nodige midde
len, om de staking te financieren, was
men genoodzaakt het werk te hervatten.
Het doel, n.l. de onderhandelingen te worden, het risicodragend kapitaal voor be-
doorkruisen, die gaande waren tussen de wijven als deze slechts toevloeit in geval van
samenwerkende vakorganisaties. het zeer grote concentraties, die. bij de explol-
In de inleiding van het zo juist ver
schenen verslag over 1950 der werkzaam
heden van de Nederlandsche Bioscoop-
Bond schrijft de directeur, de heer J. G.
J. Bosman, dat de" landelijke omzetten,
exclusief vermakelijkheids- en omzet
belasting, in 1950 andermaal lager waren
dan het jaar tevoren, hetgeen aantoont,
dat het Nederlandse film- en bioscoop
bedrijf de verhoogde vermakelijkheids
belasting geheel voor eigen rekening
heeft moeten nemen. Bovendien werd het
bedrijf einde 1950 nog getroffen door een
verhoging van de omzetbelasting, die op
ten minste een half millioen per jaar mag
worden geschat.
Het verslag onderstreept dat, hóewei de
film zich in een nagenoeg onverminderde
belangstelling van het publiek mag ver
heugen, de fiscale politiek, welke eenzijdig
op het filmbedrijf wordt toegepast, op de
duur funest werkt. Onder de filmlabora
toria heerst reeds de felste concurrentie
door de schaarser wordende opdrachten:
de korte film van eigen bodem is terug
gedrongen tot het terrein der reclame; een
Nederlandse speelfilm betekent een excep
tie en de studio te Duivendrecht ligt stil.
Ondanks sterke bezuiniging op materiaal-
en filmimport moet worden gevreesd, dat
ook het filmprogramma, de exploitatie-
methoden en tenslotte de onafhankelijkheid
van de zaken ongunstig zullen worden be
ïnvloed.
In het verslag wordt erop gewezen, dat
het film- en bioscoopbedrijf in ons land
in hoge mate op zelffinanciering is aan
gewezen en dat, zo deze onmogelijk gaat
NVV, de KAB en het CNV en de federa
tie van vervenersbonden over liet nieu
we contract voor het seizoen 1951—1952
is dus niet bereikt. Deze onderhandelin
gen zijn nog steeds gaande.
tatie van een cultureel goed als de film is.
het filmbedrijf in Nederland bloot stellen
aan invloeden, welke schadelijk kunnen
zijn, niet in de laatste plaats voor het
^gemeen belang.
Een uitvoerige uiteenzetting wordt in
het verslag gegeven over de houding van
het internationale filmwezen ten opzichte
van de televisie en het standpunt van he*.
Nederlandse film- en bioscoopbedrijf ter
zake, dat bereid is onder bepaalde voor
waarden met de omroepverenigingen
samen te werken, ten einde door coördi
natie verspilling van kapitaal en energie
en het ontstaan van een hoogst ongewenste
toestand op het terrein der exploitatie van
beide amusementsmedia te voorkomen
Naar het land van oorsprong der hoofd
films gerekend, waren de programma's ge
durende 1950 samengesteld voor 72,16 pet
<het jaar daarvoor 72.25 pet.) uit Ameri
kaanse, 7,83 pet, C11.44 pet.) uit Engelse,
3,07 pet. (3,24 pet.) uit Franse en 1,62 pel.
<1,96 pet.) uit Nederlandse films. De
overige landen leverden 15,32 pet. (11,11
pet.), waarvan Italië 5,7 pet. (2.64 pet.,1,
Oostenrijk 3.54 pet. <2,56 pet.) en Duitsland
2,43 pet (1,23 pet.).
Het aantal ingevoerde hoofdfilms be
droeg in het afgelopen jaar 403. Dit is.
vergeleken bij de 433 films die in 1949, en
de 47, die in 1946 werden geïmporteerd,
een vermindering van resp. 30 en 64 hoofd
films.
Het aantal op 1 Januari 1951 in bedrijf
zijade bioscopen bedroeg 507: het aantal
filmverhuurkantoren en film importzaken
44, het. aantal filmfabrieken 10. het aantal
filmproductiezaken 7 en het aantal reis
bioscopen 20.
Het bioscoopbezoek was in 1950 bijna
even groot als het jaar tevoren. De bio
scopen telden in totaal 64 millioen bezoe
kers. waarvan Amsterdam er 13U millioen
voor zijn rekening nam, 42 pet. kwam uit
de drie grote steden en 58 pet. uit de
overige gémeenten.
Engeland, Frankrijk en de V S. heb
ben Vrijdag op de 39ste bijeenkomst van
de plaatsvervangers te Parijs twee „be
langrijke concessies" gedaan om de im
passé te doorbreken Voigens een Weste-
iijke woordvoe-der zijn de drie Weste
lijke afgevaardigden accoord gedaan mei
de Sovjet-Russische bewoordingen van
ae agendapunten over de Balkan en
Triest
Deze agenda-Dunten luiden thans:
1. ..De vredesverdragen met Italië
Roemenië, Bulgarije en Hongarije, over
eenkomsten van de vier mogendheden
met betrekking tot Duitsland en Oosten
rijk".
2. Het vredesverdrag met Italië wat
betreft het, gedeelte aangaande Triest"
De Westelijkeafgevaardigden hadden
tot nog toe -geweigerd een. verwyzmg naar
Italië op te nemen in het punt betref
fende Triest (punt 5 van de door de
Westelijken voorgestelde ageudai en zij
waren gekant tegen vermelding van
Duitsland en Oi stenrijk in het punt be
treffende de Balkan (punt 4 van bedoelde
agenda).
De vier afgevaardigden waren het
vroeger reeds <-ers geworden over het
punt dat betrekking heeft op het her
stel van de Duitse eenheid en de voor
bereiding van eer vredesverdrag
Over de voornaamste punten waar
ever onenigheid bestond, n.l. de kwes
ties van de beperking van het bewape-
r.ingspeil der grote vier en de demili
tariserir.g van Duitsland, is nog geen
overeenstemming bereikt. Gromvko
noemde daarom ae Westelijke voorstei
len-terstond onaannemelijk,
Vrjjdag is in Kopenhagen door Dene
marken en de V. S. een plan voor de
verdediging van Groenland ondertekiwd
Het Deense ministerie van buitenlandse
zaken heeft medegedeeld, dat het vent'
na eêri maand onderhandelen tot stió.1
gekomen, van kracht za) worde". *w 1
het door het Deense parlement is goed
gekeurd.
Volgens.het communiqué zal de buidu-e
Amerikaanse marinepost te Groenneóal
als eeri zuiver Deens station worden be
stuurd,- De landen van het Noordal cn-
tisch pact zullen zekere rechten krijgen
voor het binnenlopen van de haven.
Ais d,e omstandigheden dii eisen, kan
Groenland wordenverdeeld in diverse
verledi'sinssgebieden. die wo-dsn be
stuurd" in'.samenwerking tussen Denemirr-
ken en Amerika.' De huidige plannen
voorzien slechts in het stichten van en
kele van dergeliike gebieden, alle onder
Amerikaans commando.
Het bevel over de plaatselijke verdedi
ging in het kader van het Noordatlanti-
sché pact zal worden overgenomen door
een Deense officier.
