EEN DAG OORLOG ROND
UTRECHT
Eerste Nederl. straalvliegtuig
in de lucht
mgr. matocha onder
I
A.R.K.A. heeft tien verlangens
Reëel ambtenaren-inkomen
daalde met 30 procent
7
Open Raam
Oliekoorts vlak over de grens
Het geheim
Milaan verloor een punl
Rode Kruis toetste zijn paraatheid
Fokker S-14 boven Schiphol
Ziekenfondsen en
Ziekenhuiskosten
In Juni reeds televisie
Kan Korea worden
„doodgestraald"
Export van snijbloemen
Brand bij het Bossche
veilinggebouw
Ambonezen niet
ontvankelijk
Nico de Jong gehuldigd
Tweedaags congres te Haarlem
Toch wetenswaardig
MAANDAG 21 MEI 1951
PAGINA S
Maar Inter verloor een wedstrijd
OM DE ZILVEREN
KADEBRUG
Spartaan uitgeschakeld
Ziekenhuizen vt Utrecht
waren vol
Minder fortuinlijke landing
na de tweede vlucht
het sneer met
Gedeelte voor rekening
verzekerden
Omroepen zijn tevreden
Onrustig, gejaagd?
Revolutie in de Am. bewapening
Ministers gaan praten
Kort geding tegen de Staat
ARREST
WEDEROM PSEUDO-
VOGELPEST
HARING VOOR
OOST-DUITSLAND
SCHENKING VAN f 500
MILLIOEN VOOR JOEGO-SLAVië
55 Jaar bij het toneel
OLIE OVER DE GRENS
Het waren twee merkwaar-
Program van actie
van het
(Woedt vervolgd)
De uitslagen van de wedstrijden ge
speeld in de Italiaanse eerste klasse lui
den:
BolognaTurijn 21, Juventus
Genua 41, LazioComo 20, Lucca
ïnternazionale 32, Milaan—Atalanta
33, Padua—Novara 12, Palermo-
Florence 10, SampdoriaPro Patria
2—0, TriestNapels 11, UdineRome
1—0.
Milaan verloor thuis een puntje tegen
Atalanta, maar ïnternazionale deed het
nog slechter door de wedstrijd tegen het
zwakke Lucca te verliezen. Het verschil
tussen de twee leidende ploegen be
draagt nu weer 4 punten. _Q
De stand aan de kop is: 1 Milaan
pnt, 2 ïnternazionale 55 pnt, 3 Juven f
48 pnt, 4 Lazio 44 pnt. en 5 Florence
In Fankrijk
De uitslagen van de wedstrijden in de
Franse competitie luiden:
Eerste divisie:
MarseilleBordeaux 33. Nancy
Rijssel 1—2, Roubaix—Rennes d—u,
ReimsStraatsburg 31, St.Etienr
Stade Francais 3-5). Nice-N.mes 2-0.
Sochaux—Le Havre 1—O. Rc- Pans
se 1—3, Toulouse—Sete 0—0.
In de ranglijst staan vier clubs met
39 punten op de eerste P|aat£ "A ;,'c„e'
Le Havre, Rijssel en Nimes. Reims staat
op de 5e plaats met 38 pnt. Sevojted
Bordeaux en St. Etienne ieder met 37
punten.
(Van onze correspondent)
Onder grote belangstelling organiseerde
-Roosendaal" op haar terrein aan de Kade
Xe Roosendaal voor de deJd® maal een
tournooi om de zilveren Koebrug, waar
van „Roosendaal zelf reeds tweemaal
winnaar werd.
Ook nn doet „Roosendaal" een goede
rooi door een 5—l zege van Zaterdag op
Rood-Wit uit St Willebrord.
Wilheltnina uit Den Bosch schakelde
Spartaan (Rotterdam) uit door een 40
zege. Hetzelfde deed Mechelen met
Alliance uit Roosendaal.
BSC uit Roosendaal speelde met 2—2
gelijk tegen Internos uit Etten en kon pas
na verlenging winnen met strafschoppen
Zondag 27 Mei komen BSC tegen Wil-
helmina en „Roosendaal" tegen Mechelen
uit en de winnaars hiervan tegen elkaar
om de begeerde brug.
(Van onze Utrechtse redacteur)
- Voor het grootste deel van ons land
zal het onopgemerkt zijn gebleven,
maar Zaterdag verkeerden we in oor
logstoestand.
Ons leger opereerde buiten de gren
zen. 200 Vijandelijke parachutisten, be
stemd voor een aanval op Amsterdam,
waren afgedwaald en neergekomen op
het landgoed „Oud-Amelisweerd" ten
Oosten van Utrecht. De Nationale Re
serve Utrecht onder commando van
majoor Klaversteyn had tot taak hen
te verslaan en zo hebben wij daar kor
te tud een geduchte strijd meegemaakt.
De vele peddelaars het modie
weer had tot een ware exodus uit de
stad geleid op de lommerrijke Ko
ningsweg naar Bunnik, waaraan het
landgoed is gelegen zullen niet gewe
ten hebben, hoe zij het hadden, toen
daar geweren knalden (mitrailleurs
zouden te gevaarlijk geweest zijn) en
plotseling een rookgordijn tussen twee
vechtende groepen viel.
Toch heeft onze aandacht niet zo zeer
het schijngevecht gegolden als wel de
hulp, die het Rode Kruis Korps aan de
„gewonden" verleende. T_
De Commandant van het R. K. K., lui
tenant-generaal L. H. van Oyen had de
gewestelijke commandant van Utrecht,
dr Vrijland telefonisch met de leiding
van de hulpverlening belast, nadat bur
gerlijke en N. R. K. autoriteiten hem
van het gebeuren op de hoogte hadden
gesteld.
Aangenomen werd, dat de ziekenhuizen
te Utrecht als een gevolg van een epide-
mie vol waren, zodat ernstig gewonden
naar het ziekenhuis inlaten wjj zeg
gen P. M. vervoerd moesten worden.
Utrecht zelf beschikt reeds over een
Mobile Medische Eenheid, een complex
tenten, waarin de gewonden voorlopig
opgevangen en verzorgd kunnen worden,
doch deze middag werd belangrijke steun
verleend door de M. M. E. uit Den Haag,
die van een grotere capaciteit is en per
etmaal twee tot drie duizend patiënten
behandelen kan.
Deze mobiele hospitalen zyn voor de
hulpverlening bij rampen van ontzaglijk
belang, hetgeen by deze Rode Kruis
oefening ook duidelijk aan de dag trad.
Zeker is het te wensen, dat het Rode
Kruis spoedig over de geldmiddelen be
schikt om ook op andere plaatsen een
M. M. E. te vestigen. Er wordt reeds aan
gewerkt in Amersfoort, Roermond en
(Van onze luchtvaartmedewerker)
Zaterdag was het weer eens een be
langrijke dag voor de Nederlandse lucht
vaart!
Een der laatste producten van de Kon.
Ned. Vliegtuigenfabriek Fokker, de straal-
trainer S-14, zou zjjn luchtdoop ontvangen.
En het moet meteen gezegd: de machine
heeft niet teleurgesteld, ook ondanks het
feit. dat de tweede vlucht een minder for
tuinlijk en betrekkelijk ontijdig einde
vond.
Reeds enkele dagen was men bezig met
uitgebreide taxi-proeven. Nadat deze proe
ven met de nieuwe telg van Fokker alles
zins bevredigend waren verlopen, was het
grote moment aangebroken, dat de eerste
vlucht zou worden ondernomen. Om onge
veer half acht in de avond, nam de chef-
invlieger van Fokker - tevens vlieger van
Z.K.H. Prins Bernhard, die ook persoon
lijk van het gebeuren getuige was in de
cockpit plaats en taxide de machine naar
de startbaan. Met een korte aanlo°P 1
het toestel los en met spanning werde:n de
gedragingen in de lucht nauwkeurig g
volgd.
Deze vlucht was slechts van korte dJar
en na enkele bochten boven het veld te
hebben gemaakt werd de nieuwe Fokker
weer keurig aan de grond gezet.
Het eerste oordeel van de vlieger was
Kunstig. De machine lag prettig in de
hand en was gemakkelijk bestuurbaar.
Een compliment voor de ontwerpers, te
meer daar de S-14 het eerste straalvlieg
tuig ter wereld is, dat van huis uit ls ont
worpen als opleidingsvliegtulg. Een geheel
nieuwe klasse dus.
Korte tijd later werd een tweede vlucht
gemaakt van ca 20 minuten, waarbij de
machine wat meer aan de tand gevoeld
werd.
Echter bleek tijdens deze vlucht iets mt3
te zijn met het landingsgestel, zodat Son-
derman besloot met ingetrokken landings
gestel een buiklanding uit te voeren
op de grasmat van Schiphol. Dank zij zijn
vakmanschap bleven ernstige brokken ach-
terwege en kreeg de machine slechts mi-
DINSDAG 22 MEI.
HILVERSUM 1 ,^02 M.l 7 00 -24.00 KRO.
7 00 Nieuws 7 is Gram 7,45 Morgengebed
B00 Nieuws 8 15 Zo werkt Nederland" g
Gram 9.00 Voor de vrouw 9 35 .Lichtbaken"
lu 00 Voor de kinderen 10 15 Gram M 10
Schoolradio. n oo Vooi de vrouw u 3o
Schoolradio 12 0C A .gelus 12 03 Orkestconc.
12 55 Zonnewijzer. 13 oo Nieuws 13 20 Actual'
13 25 Amusemen'.smuz 14.00 Gevar progr
14.53 Gram. 15 10 Sopraan en orgel 15 30 „Ben
Je zestig?" 16.00 Voor de zieken. 1630 Zie-
kenlof 17 00 Voor de kinderen. 17 15 Felica-
taties 17 45 Zang 18 00 Wetenswaardigheden
voor jonge me sen 18 15 Sportpraatje 18.24
„Dit is leven" (cans) 18 30 RVU.: Prof. dr
.Si Groenman spreekt over: „Het geboorte
cijfer in West-Europa" 19 00 Nieuws 19 15
„Zo werkt Nederland-' 19 23 Vaudeville-
progr 19 52 Pari. overz en buitenl overzicht,
20 00 Nieuws 20 05 De gewone man. 20 12
Kamerork en solisi 2l lo Toen sprak de
Paus" (klankbeeld! 2125 pia-.ovoordracht,
22 15 Pianotrio 22.35 „Gesprek met mijn
zoon- (klankbeeld 2245 Avondgebed 23 00
Nieuws 23 1524 00 Gram.
HILVERSUM II 1298 AVRO 7.50
VPRO 8 00 24.00 AVRO
7 00 Nieuws 7 i5 Ochlendgvmn 7 30 Gram
7.50 Dagopeni-g 800 [s,ieiiiWS' 8 15 Gram 8.45
Orgel. 9 00 Mnrge, wiidmg 915 Gram 10
Voor de 35 Gram 10 50 Voor de
ltleuters 1100 Pianocorc >130 Voor de zie.
ken 12 «0 Exquise mui 1233 Voor net plai
tc and 12 Y aaJ duhbelkwartet 13. <0
NtiiW! '2-?,, H w'e<'koverl> 13 30 Or-
k, „nc 11 01 Vom de vrouw 14 30 Gram
15 „Cn*e Amerikaans.- buren" 10 05 Gram
18 Voor de leugd l(>50 Kinderkoor ;7 2Ó
Jazz,„UZ 17 45 Regeri, gsuilz.: Pater C Meu-
wese M.SC.: .W^'plnö
18 00 Nieuws. 18 Ij Piano. 18.30 Operette-
conc 19 20 „Paris vous parle 19 25 Dansmuz.
18 50 Nieuws van de Kon. Marine 20 00
Nieuws 20 05 Actual. 20 15 Gevar progr 21.15
De Antwoordman 21.30 Operafragmenten
22 00 Goede moed (caus.J. 22 15 Sopraan,
hobo .fn ano 22 45 Buitenl. overz 23.00
23 00° Nieuw» '33.13 Dansmuz. 23.45-24.00
Gram.
nleme schade. Verwacht wordt dat zij
binnen enkele dagen weer gereed zal
staan voor verdere vluchten.
Zoals wij reeds zeiden is de S-14 een
speciaal lesvliegtuig voor bemanningen,
die straks de snelle straaljagers zullen
vliegen. In de zeer ruime cockpit zitten in
structeur en leerling naast elkaar, terwijl
ook nog een derde inzittende kan worden
medegenomen.
Daar het een trainingsvliegtuig ls, heeft
men terdege rekening gehouden met de
kans op beschadigingen en spoedrepara-
ties en zo is de vleugel dan ook ln vier
delen opgebouwd. Afneembare buitenpa
nelen en twee middenstukken, die met
bouten aan de romp zijn bevestigd. De
romp heeft een cirkelvormige doorsnede
en is geheel van licht metaal met uitzon
dering van het gedeelte, dat de straalmo
tor bevat en dat van staal is.
Verwacht mag worden dat dit Fokker
product, wanneer het straks op de grote
luchtvaarttentoonstelling te Parijs te zien
zal zijn, zeer de aandacht zal trekken, te
meer daar er nu reeds grote belangstelling
nÜ? buitenland voor bestaat, getuige
L®1, dat thans al tekeningen zijn ver
stoten Aina|rtr *nkele Zuid-Amerikaanse
hppfi hprn hi Prins Bernhard onlangs
deze de belangstel-
Maastricht. Evengoed is het te hopen,
dat zich nog meer helpers en helpsters
zullen melden, om deze prachtige sociale
taak te vervullen. Op het ogenblik is het
aantal helpers 5200, waartegenover een
merkwaardig genoeg kleiner getal help
sters staat, n.l. 4200, terwijl juist de
vrouw als eerste zich tot de werk geroe
pen moest gevoelen.
Hoe handig zij in het algemeen met
het helpen van de gewanden zjjn, hebben
wij kunnen zien bij een bezoek aan de
beide M. M. E.'s, die op verschillende
punten op enigen afstand van het „ge
vechtsterrein", voor het Stadion en in
het Wilhelminapark in een uur tijds wa
ren opgesteld.
In deze ambulante hospitalen is ook
gelegenheid voor behandeling van shock
patiënten, die gewoonlijk 40 pet der ge
wonden uitmaken.
Dr De Ruiter, leider van de Haagse
M. M. E. wees ons op het grote belang
van shock-therapie die ook dr Herschel in
de Utrechtse M. M. E. toepaste. En aller
minst spel was ook het tonen van ge
schminkte modellen, knap werk van de
colonne Bergen op Zoom, waaraan ge
routineerde helpers en helpsters onmid
dellijk de aard van de verwonding of
vergiftiging konden zien.
Een belangrijke functie vervulde bij
deze oefening, die generaal v. Oyen wei
wat vlotter had gewenst, ook de colonne
Arnhem met haar mobiele telefooninstal
latie.
Het Tweede-Kamerlid Maenen (KVP>
heeft aan de minister van sociale zaken
schriftelijk de volgende vragen gesteld:
1. Is het de minister békend, dat zien
in de laatste tijd in bepaalde gedeelten
van het land moeilijkheden hebber voor
gedaan, doordat de ziekenfondsen bezwaar
maken tegen de door de ziekenhuizen on
der goedkeuring van de betrokken over
heidsinstanties vastgestelde verpleegtarie-
ven?
2. Is de minister niet van oordeel, da',
voor zover de bezwaren van de zieken
fondsen zich richten tegen betaling van
het volledige verpleegtarief ten behoeve
van de verplicht verzekerden, dit stand
punt onjuist is, daar toch artikel 14. sun.
5, van het tweede uitvoeringsbesluit inge
volge het Ziekenfondsenbesluit volledige
verpleging in een ziekenhuis voor de tijd
van ten hoogste 42 dagen per geval waar
borgt?
3. Is de minister voorts niet van me
ning, dat het niet vergoeden van het vol
ledige verpleegtarief ten behoeve van de
vrijwillig verzekerden, als gevolg waar
van dezen naast de door hen verschul
digde ziekenfondspremiën nog een ge
deelte van de verpleegprijs te hunnen
laste krijgen, voor deze groep ernstige
moeilijkheden oplevert?
4. Indien de vorige vragen bevestigend
worden beantwoord, is de minister dan
bereid te bevorderen, dat voorzieningen
worden getroffen, waardoor deze moei
lijkheden worden opgeheven?
Zowel de omroepverenigingen als de
Nederlandse Omroep Zender Maatschappij
zijn tevreden gesteld door de uitlatingen
van staatssecretaris Cals, Vrijdag in de
Tweede Kamer, dat de programmaverzor
ging van de televisie in handen van de.
omroepverenigingen dient te liggen en
niet een taak van Philips Is. Van de zijde
van Philips is eveneens een dergelijke
mededeling aan de omroepen gedaan. De
omroepen hebben zich, zoals men weet,
reeds lange tijd op deze programmaver
zorging voorbereid.
Als de minister zich op even duidelijke
wijze als de staatssecretaris zal uitlaten,
dan kan er nog voor eind Juni met de
experimentele televisie worden begonnen.
Voor die tijd moeten echter ook nog
enkele kwesties van minder groot belang
dan de programmaverzorging tussen
regering en omroepen worden geregeld.
Te Bussum is de experimentele studio
vrijwel gereed en ook te Lopik is men
klaar om met de experimentele periode
te beginnen.
Mijnharde a» Zenu wiableneo
sterken en kalmeren Uw zenuwen.
De stafchef van het Amerikaanse leger,
generaal Lawton Collins, heeft te Seattle
verklaard, dat de V.S. binnen afzienbare
tijd over granaten met atoomlading zul
len beschikken. De atoomwapens voor de
grondstrijdkrachten zijn echter nog niet
zo ver ontwikkeld, dat zij in de nabijheid
van deze troepen kunnen worden ge
bruikt.
Korea heeft, volgens Collins geen ge
schikte doelen voor atoombombardemen
ten. In tegenstelling tot deze verklaring
lanceerde de bekende radiocommentator
Drew Pearson 't bericht, dat een nieuwe
vernietigingsmethode, met radioactieve
stralen zo dodelijk als men maar wenste,
het meest revolutionnaire wapen vormde,
dat de V.S. zonodig in Korea in het veld
zouden brengen. Door middel van dit wa
pen kan, aldus Pearson, een niemands
land geschapen worden, waarin door te
dringen een zekere dood betekent.
Senator Johnson zoekt vrede
Deze berichten komen op een ogenblik
waarop Senator Johnson bij de Senaat
een voorstel heeft ingediend, waarin de
V.N. verzocht wordt te streven naar be
ëindiging van het Koreaanse conflict op
25 Juni a.s., wanneer de strijd een jaar
aan de gang zal zijn. Het feit, dat radio
Moskou dit voorstel bij herhaling in haar
programma omroept, doet de geruchten
toenemen, als zou Rusland rechtstreeks
met de V.S. willen onderhandelen over
het herstel van de vrede. In officiële
kringen te Washington staat men echter
uiterst sceptisch tegenover deze verhalen,
en men betwijfelt sterk de betrouwbaar
heid der bron.
Op verzoek van Belgische zijde za'
Donderdag 24 Mei te Anneville bij Breda
een ministeriële bespreking gehouden
worden over het probleem van de Ne
derlandse snijbloemenexport naar België
Van Belgische zijde zullen aan deze con
ferentie deelnemen de heren Heger, mi
nister van landbouw, Meurice, minister
van buitenlandse handel, baron Sonoy,
secetaris-generaal van het ministerie van
econ. zaken en burggraaf Du Pare, direc
teur bij het ministerie van buitenland-e
zaken te Brussel.
Van Ned. zijde wordt aan de bespre
kingen o.a. deelgenomen door de her»i;
Mansholt, minister van landbouw. Van
den Brink, minister van econ. zaken. Spie
renburg, directeur-generaal van de bui-
te-i.andse economische betrekkingen, en
een vertegenwoordiger van de bedrijfs
groep voor snijbloemen.
Vermoedelijk doordat kinderen met
vuur hadden gespeeld ontstond Zaterdag
middag brand bij het veilinggebouw van
de N.C.B. te Den Bosch Een grote houten
loods stond in een ommezien in lichter
laaie, waardoor eet. honderdduizend
groentenkisten, VPie aardbeimanden en
jutezakken een proo' der vlammen wer
den. De brandwpei bestreed met groot
materiaal het vutlt en wist het veiling
gebouw. dat op slecht.- korte afstand van
de brand lag, te oeh- uden. Het nnblus-
singswerk heeft tot diep in de nacht ge
duurd. Door het ver'oren gaan van zu ke
enorme hoeveelheden emballage heeft de
veiling uiteraard een grote schade gele
den.
Uitspraak doende in kort geding, heeft
de president van de Haagse rechtbank
hedenmorgen de eis van de 7528 Ambo
nezen tegen de Staat met ontvankelijk
verklaard en de Ambonezen veroordeeld
tot betaling van de kosten van hel ge
ding, zijnde f 137.50.
De rechter overwoog hierbij, dat.de als
eisers genoemde personen niet voldoende
individueel waren aangeduid en ook
als zodanig konden worden aangeduid,
omdat de betreffende Ambonese bevol
kingsgroep in de kampen zeer vlottend is
Dit deel van de dagvaarding verklaarde
de president dan ook als nietig.
Voorts werd overwogen dat door eisers
het levensgevaar, waarin zij zouden ver
keren, niet voldoende was bewezen en
dat de Staat voorts duidelijk had gemaakt
dat dit levensgevaar bepaald niet aanwe
zig was. Voorts heeft de Staat volgens de
overwegingen gesteld, dat zij die volgens
het oordeel van de autoriteiten ter plaat
se inderdaad in levensgevaar zouden ver
keren, voor vervoer naar Nederland in
aanmerking komen en men geen reden
heeft om aan deze gedragswijze van ge
daagde te twijfelen. Voor vervoer naar
Nederland komen niet in aanmerking zij.
die volgens de adat tot de familie van de
ex-KNII,-leden behoren doch alleen zij,
die hiertoe behoren volgens de bepalingen
van de overeenkomst der Ronde Tafel
Conferentie. Bovendien heeft de Staat
zich reeds bereid verklaard de pleegkin
deren van de ex-KNIL-gezinnen. die min-
derjarig zijn, mede te vervoeren naar
Nederland.
De aartsbisschop van Olmoetz (Tsje-
oho-Slowakjje) mgr Matocha, is in zijn
paleis geïnterneerd en mag niet met de
buitenwereld in contact treden, aldus
een bericht van radio-Vaticaan. Mgr
Matocha wordt beschouwd als de tweede
in rang in de Tsjechoslowaakse katho
lieke hiërarchie, na Mgr Beran.
Wederom is op verschillende plaatsen
te Oostzaan de gevreesde pseudo-vogel
pest uitgebroken. Bij enige bedrijven
aan de Kerkstraat werden de afgelopen
dagen ruim 300 stuks pluimvee door he»
destructiebedrijf te Purmerend vernie
tigd. Zaterdag zijn in de Haal te Oost
zaan bij het pluimveebedryf van de fa
milie De B. eveneens verdachte ver
schijnselen onder het pluimvee ontdekt.
Deze pluimveestapel betreft enige hon
derden dieren. Voor nader onderzoen
zijn enige kippen naar het laboratorium
van de veeartsenijkundige dienst te Rot
terdam- opgestuurd.
Ook te Nijmegen
Van officiële veterinaire zijde werd
ons medegedeeld, dat Zaterdag in de bui
tenwijken van Nijmegen, onder Brakken-
stein, een geval van pseudovogelpest is
geconstateerd. Uit alle kippenhokken van
een blok woningen tussen Buurmans- en
Gerardsweg werden uit voorzorg ruim 300
kippen afgemaakt.
De Nederlandse haringexporteurs heb
ben een contract afgesloten voor de leve
ring van 39.000 vaten zoute haring aan
Oost-Duitsland, te leveren in Mei en Juni.
Naar in diplomatieke kringen in Lon
den verluidt, zijn Frankrjjk, de V.S. en
Engeland van plan Joego-Slavië 500 mil-
lioen gulden te schenken.
Gevraagd naar de juistheid van be
richten uit Washington, dat over een
dergelijke schenking reeds bijna overeen
stemming bereikt is, zeide een woord
voerder van het Engelse ministerie van
buitenlandse zaken gisteren, dat de drie-
mogendheden besprekingen in Londen
voortgang maken, maar nog niet voltooid
zijn Hij bevestigde, dat hulp in de vorm
van een schenking en niet als een lening
wordt overwogen.
Op buitengewoon hartelijke wijze Is
Zaterdag in de AVRO-studio de acteur
Nico de Jong wiens stem o.a. uit de
Paul Vlaanderen-serie in wijde kring
bekend is gehuldigd in verband mei
zijn 75ste verjaardag en tevens met zijn
55-jarig toneeljubileum. Vele groten uit
de wereld van toneel en radio waren ge
komen om deze eenvoudige, hartelijke
mens te huldigen op het eerste toneel
jubileum, dat hij in zijn leven viert.
Onder hen zagen wij Paul Huf, Theo
Frenkel, Jo Sternheim, Louis Gimberg en
vele anderen, voorts radioregisseurs, vrij
wel alle leden van de radiohoorspelkern
die hun collega dank kwamen brengen
voor diens adviezen en vriendschap, en
verder vele anderen uit den lande als
Care) Briels, Anton Ruys en vertegen
woordigers van de senaten van studenten
corporaties.
Een lange rij van sprekers heeft de
Jubilaris gehuldigd.
De heer W. Vogt schetste in zijn toe
spraak de loopbaan van de jubilaris, die
bij het Rotterdams Toneelgezelschap zijn
werk als toneelspeler begon, daarna voor
de film heeft gespeeld in Engeland en
Duitsland en een der eerste acteurs was
die in de hoorspelen voor de radio op
trad. De heer Vogt noemde Nico de Jong
een sieraad van de hoorspelkern.
Jo Sternheim sprak namens de Ned.
Toneelkunstenaarsveren, en het A. T. G.
hartelijke woorden.
Anton Ruys bejubelde hem namens het
Vrije Toneel, terwijl Kommer Klein Nico
de Jong van harte „in het zonnetje zette".
Marie van Eysden-Vink, voorzitster van
het huldigingscomité, was door ziekte
verhinderd bij deze huldiging aanwezig
te zijn, maar schriftelijk had zij een har
telijke gelukwens aan de jubilaris en zijn
gezin doen toekomen. Er was voorts een
grote stapel brieven en telegrammen
onder de laatste hartelijke gelukwensen
van anoniem gebleven luisteraars, van
vele bekende figuren uit de toneelwereld
en ook van Frangois Durbridge, de auteur
van de Paul Vlaanderen-cyclus.
z
dige feiten, die ons dezer dagen trof
fen. En wel „het Duitse Iran" en
de „Haven der Vrijheid".
Allebei feiten, ten nauwste verband
houdende met de problemen, die namen,
teel de internationale politiek tot een
steeds boeiender schouwspel maken. Ze
hebben betrekking op olie en bewape
ning en ze bevinden zich niet eens zo vd
van ons vandaan.
„Het Duitse Iran" ligt zelfs vlak aan
onze grens en als we de Duitse reporter
mogen geloven, die er kortelings een re
portage over maakte, zijn wij bezig te
proberen, met man en macht de olie uit
het Duitse Iran weg te halen.
Emsland heet het in werkelijkheid. Nog
niet zo heel lang geleden was het wemug
meer dan een moeilijk toegankelijk moe
rassengebied, het land van de Eems, het
riviertje, dat ongeveer evenwijdig met
de grens van Drente en Groningen loopt
Vijftien miliioen ton olie moet daar
in de grond verborgen liggen, ofwel 70%
van de hele Duitse olievoorraad. En de
Duitsers zijn koortsachtig bezig, de pro
ductie van hun „Iran" zo snel mogeiijs
op te voeren. Van 1934 tot 1948 haalden
ze 424.000 ton uit het Emsland. maar in
1950 hadden ze het reeds tot 350 000 ton
gebracht en ze willen dit getal binnen
drie jaar tot een miliioen opvoeren. De
boortorens rijzen nog steeds als padde
stoelen uit de grond. Duizenden vluchte
lingen uit de Russische zone hebben er
werk gevonden en wonen in het ol'e-
gebied. Wie er niet hoort, mag er niet
binnen. Overal waa-schuwen borden:
Halt: Sperrgebiet
Eintritt strengstens verboten
Wird unmitteibar geschossen.
Het is een terminologie, ons tijdens de
bezetting vertrouwd geworden, zij hit
dan met een bitter bijsmaakje. Intussen,
we geloven niet. dat de borden zijn aan.
gebracht, om Nederlandse invallers te
gen te houden. Trouwens, volgens de
Duitse reporter hebben we het immers te
druk met de kostbare olie van Emsland
af te tappen. Hij beweert zelfs, dat Ne
derland rechte: ~>p dit gebied doet gel
den, waarschijnlijk met een herinnering
aan' de eerste, nogal overdreven berich
ten over de grenscorrecties. „En", zo
constateert hij, „wanneer de Nederlan
ders het Emsland zouden opeisen, zullen
ze waarschijnlijk tal van redenen opge
ven, maar in werkelijkheid is er slecht»
één: olie".
Nu, het zou niet eens zo dwaas zijn,
Indien de Duitsers ons enige schadever
goeding in de vorm van olie gaven. Maar
naar het schijnt zijn ze vastbesloten, ai-
les zelf te houden. En, wat ons betreft
we geloven niet, dat wij er een echt
Iran van zullen maken, want wat daar
gebeurt, is waarlijk niet opwekkend of
tot navolging prikkelend.
„Het Emsland", zo schrijft de repor
ter verder en hij kan het weten, want
foto's tonen aan, dat hij er werkelijk ge
weest is, tot het hart van dit „Sperrge
biet" en er niet „unmitteibar" op hen»
„geschossen" is ,.zit vol mensen, aan
getast door de oliekoorts. De mannelijke
jeugd wil er minstens boormeester wor
den en het zijne er toe bijdragen, om
de onder de Nederlandse grens doorlo
pende onderaardse oliezee zo snel moge
lijk in de Heimat aan de oppervlakte te
pompen.
Er zijn slechts enkele ontevreden men
sen: de boeren, wier land land onteigend
is en die geen pfennig meer krijgen dan
hun grond als moerasgebied waard was..
Het Duitse Iran is het ene merkwaardi
ge feit Over het andere,, „De Haven der
Vrijheid", een volgende maal.
De Algemene Katholieke Ambtenaren Vereniging (A. R. K. A.), hoiult
vandaag en morgen haar jaarlijkse congres in hotel „De Leeuwerik'
te Haarlem. De congres-agenda bevat voornamelijk huishoudelijke aan
gelegenheden, o.a. de verkiezing van drie hoofdbestuursleden wegens het
periodiek aftreden van de heren A. C. F. Conijn, A. J. A. van den Donck
en drs M. A. M. van Heivoort.
In de eerste zitting hedenmorgen heeft de algemene voorzitter, de heer
B. van Elk, gemeente-secretaris van Eindhoven, in zijn openingsrede, welke
meer dan een uur de aandacht der congressisten in beslag nam, in het
bijzonder het program van actie ontvouwd en daarbij een toelichting
gegeven,( welke aan duidelijkheid ten aanzien van de verlangens der
ambtenaren niets te wensen overliet.
In enkele bewogen zinnen herdacht spr.
allereerst de doden, die de vereniging in
het verstreken jaar ontvielen. „Het vuur.
dat zij onderhielden door hun waakzaam
heid, zullen wij brandende houden zolang,
tot het de sociale misstanden, waartegen
ook hun strijd ging, naar de mate van
menselijk vermogen zal hebben teniet ge
daan".
Vervolgens las spr. van de ere-rol de
namen af der leden, die een bijzonder re-
lief waardig mochten heten: C. Frietman,
onderscheiden met de gouden medaille
Oranje Nassau; W. J. v. Dijck, „met zijn
waarlijk onoverzienbare activiteit en bre
de belangstelling naar alle zijden", 30
April jl. benoemd tot ridder van Oranje
Nassau; A. M. Teyssen, benoemd tot ere
voorzitter der Hoofdgroep Gemeente-amb
tenaren, wegens zijn belangrijke verdien
sten voor die groep; H. A. v. Veizen, die
„met grote kennis van zaken, toewijding,
en stipte onkreukbaarheid" achtereenvol
gens dertig jaar in het hoofdbestuur zit
ting heeft.
Na de werkzaamheden van het bureau
onder leiding van drs W. Dijsselbloem c.s.
te hebben gewaardeerd, van de redactie,
en van de Z. E. heer adviseur J. Kraak
man, ontwikkelde de heer Van Elk de
groei der organisatie voor zijn gehoor.
Het ledental bedraagt 14.000. Het zou
aanmerkelijk hoger zijn, indien niet de
hogere ambtenaren en zulks in strijd
met de uitdrukkelijke wensen der bis
schoppen zich op laakbare wijze afzij
dig hielden.
Het Program van Actie vatte spr. samen
binnen tien punten:
1. Een afdoende bezoldigingsregeling;
2. Invoering van 'n progressieve kinder
toeslagregeling;
3. Afschaffing van de huidige gemeente
classificatie;
4. Verdergaande verbetering van de
Pensioenwet 1922;
5. Spoedige invoering van een definitie
ve ziektekostenregeling voor het over
heidspersoneel;
6. Een ongelimiteerde vacantietoeslag
van 2 pet.;
7. Wederinstelling van 'n goed werkend,
eigentijds opgezet en toegepast Rijks
Georganiseerd Overleg;
8. Invoering van de medezeggenschap;
9. Afschaffing van het instituut der ar-
beidscontraetanten;
10. Herziening van het Reisbesluit 1916.
Ad. 1. Volgens het rapport van de Soe.
Econ. Raad, ls het reële ambtenaarsinko
men t.o.v. '39 met 30 pet gedaald en dat
wel vóór de jongste prijsstijgingen (na in
houding der subsidies).
„Deze salarispolitiek der Ned. regering
verproletariseert het gezagsgetrouwe in
tegere ambtenaarscorps" riep spr. uit,
„en eist van dat corps onevenredig zware
offers". Reeds in „De Maasbode" consta
teerde prof. Duvnstee, dat de redelijke
verhoudingen zijn gelaedeerd, onevenwich
tig uitgelegd, en misvormd. Spr. wees
deze politiek hartgrondig de deur, evenals
de maximumgrens van 200 bij de laatste
looncompensatie, die op willekeur berust.
„Onze bezoldigingsregeling eist de groot
ste waakzaamheid" stelde spr. vast.
Ad 2. „Oudere, niet-verdienende kinde
ren zijn duurdere kinderen!" De kinder
bijslag behoort evenredig te stijgen met
het inkomen. Vooral qua katholieken, die
een eerbaar, natuurlijk huwelijksleven als
een groot goed beschouwen, dienen wij
op onze „saeck" te letten besloot spr.
dit punt.
Ad 3. De organisatie zal haar standpunt
nader bepalen, nadat is kennisgenomen
van het rapport-Kruyt over het classifi
catie-vraagstuk. Prof. Kruyt zou deze
materie hedenmiddag ten congresse per
soonlijk nader ontvouwen.
Ad 4. Zeer scherp critiseerde de hegr
Van Elk, die mede namens het A.R.K A.-
hoofdbestuur sprak, het gesukkel met de
overheidspensioenen.
„Verbijsterend" vond spr. de zeer scha
mele weduwen- en wezenpensioenen, meer
in het bijzonder voor kinderrijke gezin
nen.
Ad 5. Betreffende de ziektekostenrege
ling, betreurde de algemeen voorzitter de
ongevraagde interventie van net K.V.P.-
kamerlid, dr Mol. Deze afgevaardigde, zo
zeide hij. heeft niet de moeite genomen
zich nader te vergewissen van het stand
punt der ambtenaarsorganisaties terzake.
De A.R.K.A. streeft naar een eigen ziekte
kostenregeling „Op menig punt is de
rechtspositie der ambtenaren voorbeeldig
geweest" stelde de heer v. Elk vast
„doch op dit punt dreigt zij een aanfluiting
te worden, wanneer men haar vergelijkt
met de sociale zekerheid, die de werkers
in het particuliere bedrijfsleven wordt ge
boden".
Ad 6. De materiële inhoud van een des
betreffende regeling mag niet onderdoen
voor de vacantie-toeslagregeling in net
bedrijfsleven. Voor een vacantietoeslag-
regeling, die, wat het totale bedrag be
treft, niet hoger zal gaan dan voorgaande
Jaren, had spr. „geen goed woord" over.
Ad 7. „Wij schrijven 1951 en nog steeds
wordt het overleg met de regering ge
voerd via een nood-instituut, de Salaris-
commisie-ad-hoc. Bij herhaling heeft
de regering een unaniem advies dezer
commissie naast zich neergelegd. Het
particuliere bedrijfsleven kent zijn pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie, en
zijn wet op de ondernemingsraden. Het
Overheidspersoneel evenwel moet het
met noodrecht doen en is schromelijk
achterop geraak".
Ad 8. Spr. drong aan op een positief-
rechtelijke regeling. Zich aansluitend bij
mr dr J. B. Sens en diens rapport terzake,
bepleitte hij het nemen van bindende be
sluiten In het Georganiseerd Overleg, het
geen niet in strijd is met het publiek
rechtelijk karakter van de verhouding tus
sen gezagsorganen en overheidsorganen,
immers betref het geen medezeggenschap
in een materie, die verder reikt dan de
dienstverhouding.
Ad 9 Spr. bepleitte pensioensvoorziening
voor het personeel op arbeidscontract,
waarbij verkregen rechten éh betaalde
premiën gehandhaafd behoren te worden.
Ad 10. Over de gehele materie van net
Reisbesluit behoort de organisatie een ze
ker recht van medezeggenschap bij de uit
voering te worden toegekend.
„Levende vissen zwemmen tegen de
stroom in alleen de dode drijven mee"
betoogde spr. hierna in zijn slotwoord.
Met tal van verwijzingen naar de H.
Schrift, het buitenlandse sociale leven
(Fulton Sheen) en, vooral ook, naar de
bewogen geschiedenis der stad Haarlem
en de schilderstukken van Frans Hals, be
pleitte hij voor deze tijd een sociale zorg,
die aan actieve en gepensionneerde amb
tenaren de levensmogelijkheid zoude
schenken, welke bij hun staat en stand
past. De vaderlandse economie behoort de
arbeid niet te beroven van het hem toe
komende profijt, waardoor de activiteit
zou kunnen worden geschaad.
Met het inroepen van Gods onmisbare
zegen voor het nieuwe verenigingsjaar,
besloot de heer v. Elk zijn belangrijke
rede. (De vergadering duurt voort).
door Anthony Gilbert
34)
Je hebt gelijk. merkte Davidson
nuchter oip. Dat was een verbazend
korte tijd om zoveel in te pakken, ik
begrijp niet, hoe hij dat alles in zo'n
korte tijd heeft kunnen klaar spelen.
Ik ook niet. sit waarachtig niet.
En 't tweede feit, merkte David
son op, terwijl hij zich in het Frans
tot Lestrange richtte is dat hij het na
tuurlijk helemaal niet in dat kwartier
heeft gedaan. Alles stond al netjes kant
en klaar, voordat nij naar boven ging
Dus hij ging tegen elf uur weg? ver
volgde hij -n het Engels tegen de butler.
Jameneer, het zal zo wat elf uur
geweest ijn.
En is dat het laatste wat jullie van
hem gezien of gehoord hebben?
Slane's gezicht veranderde plotseling
van uitdrukking. Hij scheen half van
plan om het antwoord in te houden, maar
toen hij zag dat juist deze aarzeling de
beide mannen tegen hem in het geweer
dreigde te brengen viel hij plotseling
met een zonderlinge heftigheid uit:
Ik weet zeker, dat hij gisteren hier
was.
Geen óer beide detectives had deze
uitval verwacht. Maar niemand zou Da
vidson's verbazing hebben kunnen aflei
den uit de kalmte waarmede hjj vroeg*
Waarom denk je dat?
Ik was gistermiddag in de provisie
kamer en stond daar^ het zilver te poet
sen, toen ik toevallig even opkeek. U
weet hoe donker het was. Zo donker
dat je bijna geen hand voor je ogen zag.
Maar ik weet zeker, dat er iemand we)
Cen minuut lang in die struiken heeft
gestaan. Die lopen daar langs die kant
van het huis, zoals u weet!
Dat weet ik niet, zei Davidson kort
af. Voor dat jij verder gaat. moeten wi)
eerst een kaartje maken van de achter
kant van het huis. De struiken staan aan
die rechterkant, nietwaar?
Juist, mijnheer, En daar is ook de
achterdeur. Op een donkere middag zou
het gemakkelijk genoeg zijn door de
struiken te sluipen en in de moestuin
terecht te komen. Tussen de moestuin
en Sir Hector's afgesloten grasveld is
een houten poortje en dan hebt u ook
nog het hoge hek, zodat niemand van de
moestuin uit op het grasveld kan zien.
Je kunt daar op. geen enkele manier ko
men dan langs een trap van af Miss
Paula's kamer, boven de bibliotheek, door
de glazen deuren van Sir Hector's kamer
of door twee poortjes.
Twee?
Ja meneer, een in de heg van de
moestuin en het andere poortje in de
muur aan de overzijde. Die poortjes wor
den altijd op slot gehouden en alleen
Sir Hector en de Miss hadden daar sleu
tels van. Hij wilde alleen zijn, zei hij
aitijd.
Terwijl Slane sprak had Davidson een
ruwe schets van de achterkant van het
huis gemaakt.
Heb je enige reden om te veronder
stellen dat die poortjes die middag open
waren?
Neen, meneer, maar ze konden best
geopend zijn door iemand die van bui
ten kwam.
Je bedoelt mr Newnham?
Ja meneer, hij is door de moestuin
binnengekomen, maar niet daar door
terug gegaan.
-- Denkje dat Sir Hector zijn secre
taris een sleutel zou hebben gegeven?
Sir Hector niet, meneer!
De bedoeling was duidelijk, en nie
mand achtte het nodig nog een verdere
vraag te stellen.
Ik begrijp het. Maar veronderstel,
dat je gelijk had, Slane, wat zou dan
het voordeel zijn, langs die kant binnen
te komen? Waarom was hij dan niet
langs het andere poortje gegaan?
Omdat de trap het dichtst aan deze
kant lag. Indien hij langis het andere
poortje was gekomen, had hij langs de
bibliotheek moeten gaan. waar Sir Hec
tor en Miss Marlowe aan het werk wa
ren.
Is de bibliotheek die grote zaal aan
de linkerkant als je binnen komt?
Ja. ze loopt over de gehele lengte
van het huis. Maar de tafel waar Sir
Hector altijd zit te werken, staat vlak
bü het raam en ziet uit op het grasveld.
Nou ja. maar als hij boeken aan het
pakken was. zal hij toch niet voortdu
rend uit het raam hebben gekeken en
)e zegt zelf dat het erg donker was.*
Goed. maar Miss Marlowe was er
ook nog. En haar ontgaat niet veel. Trou
wens. indien hij die kant genomen had.
had hij ook langs haar kamer moeten
komen. Haar venster ziet uit op het pad
dat naar het andere poortje voert. Ik
durf gerust te zeggen, dat hij daar ook
wei aan gedacht zal hebben. In zijn
plaats zou ik ook liever het risico van
Sir Hector, dan van Miss Marlowe ge
nomen hebben. En hij kon niet ver
moeden dat iemand hem van de provi
siekamer uit zou zien.
Best. Vertel me nu dit nog: Waar
om denk je, dat het mr Newnham ge
weest is? Zeg je dit nu niet, omdat je
onmogelijk vermoeiden kuint dat het
iemand anders kan zijn geweest. Dat is
natuurlijk geen bewijs.
Dat weet ik ook wel, meneer.
Lestrange moest even glimlachen om
het hautaine gebaar van de butler.
Maar dat was het niet. Ik geef toe,
dat ik met die donkerte zijn gezicht niet
kon onderscheiden; dat zou trouwens
niemand gekund hebben. En bovendien
ging hij een heel eind in de struiken
schuil. Maar hij moest door de moestuin,
en toen kreeg ik hem helemaal te zien.
Ook zijn gezicht?
Neen, meneer. En ik zou natuurlijk
ook niet durven beweren, dat ik hem aan
zijn kleren herkende maar aan zijn ma.
nier van lopen, dat zou ik wel voor
honderd rechters durven volhouden en
onder ede als u wenst.
Een is voldoende, dtenk ik. Wat is
er dan voor bijzonders aan dat lopen?
Nou, dat doet hij nogal komiek. Hij
loopt niet als een gewoon mens. maar je
zou haast zeggen, dat hij springt als een
kangoeroe bijvoorbeeld. Ik weet niet of
meneer begrijpt wat ik daarmee bedoel!!
Neen.
Welnu, ik bedoel zó, meneer.
Slame stond op en begon de kamer
heen en weer te lopen. Nu begrepen ze
heel goed waar hij heen wilde, al waren
zijn bewegingen een belachelijke imitatie
van Newnham's veerkrachtige passen.
Je bedoelt de loop van iemand, die
blijkbaar voor zijn plezier loopt en niet
alleen zijn benen verzet, om zich te ver
plaatsen.
Juist.
Smokkelaarspech. De Belgische douane
heeft te Ravels een vrachtauto met 130
kg.en bij Weelde een auto met 207 kg.
Nederlandse boter aangehouden.
Dodelijke val. Terwijl zij door het trap
gat op de zolder van haar woning aan de
Gijsbreeht van Amstelstraat klom, is de
weduwe M. te Hilversum door een duize
ling overvallen. Zij viel en liep een
schedel'basisfractuur op, waaraan zij later
in het ziekenhuis overleed.
Perszuivering. De commissie voor de
perszuivering heeft B. tegi Schiphorst te
Amsterdam uit de bevoegdheid gezet
een journalistieke functie te vervullen
voor een termijn, eindigende op 5 Mei
1955. Betrokkene is chef-perszaken van
het gewest Noord-Holland van de NSB
geweest, heeft meegewerkt aan „De
Waag", „De Stormmeeuw" en „Werkend
Volk" en is hoofdredacteur geweest van
„De Stormvlag".
Aan boord gearresteerd. Aan boord van
het s,s. „Rijnkeik", dat Woensdag in Am
sterdam is binnengelopen, is gearresteerd
de Nederlander W. H. v. d E. Deze fs
enige tijd waarnemend honorair consul
geweest bü het Ned. consulaat te Durban
(Z.A.). Ongeveer een jaar geleden is hij
daar wegens malversaties ontslagen. Hij
is aanvankelijk in Z. Afrika gebleven
doch was thans vrijwillig naar Nederland
teruggekeerd.
Columbiaans banditisme. Volgens het
Columbiaanse blad El Pais, dat nauwe
betrekkin,gen met de regering onderhoudt,
zijn in het gebied van Cali 65 personen
door bandieten vermoord. De helft van
de vermoorden behoorde tot de politie.
De regering van Columbia heeft maat
regelen ter bestrijding van het banditisme
genomen.
Sneeuw ln Zuid-Frankrijk. In het
Zuidfranse departement Haute Loire is
sneeuw gevallen, die op sommige plaatsen
een hoogte van 40 cm. bereikte. Verschei
dene wegen ziin geblokkeerd en telefoon
lijnen verbroken.
Geweldige overstromingen op Formosa.
Bij overstromingen in midden-Formosa
zijn meer dan 1500 personen verdronken
Duizenden mensen zijn dakloos. Helle
dorpen staan t'vee meter onder water
Het weg- en spoorwegverkeer tussen
noord- en zuid-Formosa is onderbroken
Spoorwegongeluk In de V.S. Op het
station van Bryn Mawr. in de Ameri
kaanse staat Pennsylvanië, is een binnen
komende passagierstrein op de expresse-
trein naar Philadelphia ingereden. Acht
personen zijn gedood en minstens zestig
gewond, waarvan acht ernstig.
De cycloon ln O.Bengalen heeft, naar
thans is gebleken, aan vermoedelijk 500
personen het leven gekost. Ongeveer 2.000
personen zijn gewond. Ambtenaren, du-
een reis hebben gemaakt door het ge
troffen gebied, zeggen, dat de schade op
ongeveer 10 miliioen gulden wordt ge
schat
