100.000 kinderen zwerven
door Venezuela
Koffiemarkt op een lager niveau?
APOSTELEN IN FRIESLAND
Stabielere wolprijzen op de
wereldmarkten verwacht
Sint Lauren
m
Brabantse Beurs in Eindhoven
ScKrijnende toestand in land, dat geen
vaderplicht kent
Een halve eeuw Augustijnenactiviteit
in Witmarsum
HEDEN IS HET
Gezinsreductie op gas-
en electriciteitstarieven
Onafhankelijkheidsdag
in Indonesië
Aku's vordering op de
staat
Het Ideaal der Vrouw99
Mooie meevaller
voor Huizen
-J
De Brusselse St Laurens-
boom als oogstboom
gouden klooster
jubileum
^rtlJDAG 10 AUGUSTUS 1951
PAGINA 4
Roosendaalse raad nam
belangrijke besluiten
CORPS DIPLOMATIQUE
WAS EEN DAGJE UIT
GELEGENHEIDSSTEMPELS
Ernstige autobotsing te
Groningen
KON. MILITAIRE KAPEL
VERTROK NAAR GENèVE
Extreme groeperingen willen
komen tot links „eenheidsfront"
PRODUCTIECIJFERS
VAN DUSSELDORP Co.
V. S. NEMEN AFWACHTENDE
HOUDING AAN
GEEN ERKENNING MEER
VEREIST VOOR TENTOON
STELLING
GRAANUITVOER DER V. S.
W. BRANDS EN ZONEN
WORDT N.V.
DE WIJNGAARD EN DE
OOGST
Apostolaatswerk ligt de
Friezen
Witmarsummer gesprekken
De jubileumfeesten
U moest u zélf
NOORD-OOSTPOLDER
KRIJGT KATH. SCHOLEN
VRAAG EN AANBOD
VIJF PAVILJOENS
PAUSELIJKE ONDER
SCHEIDINGEN
PROF. KLOPPER VOOR
N.I.S.M. NAAR INDONESIë
ROER-GEZAGSORGAAN NIET
IN DIRECT GEVAAR
HELLINGMAN
Nog geen nieuwbouwplannen
AMERIKAANSE DIVIDENDEN
KOERSWAARDE VAN
AANDELEN
TEN WOLDE-FABRIEK in DE
CONGO
SUIKERFABRIEK krian
Venezuela telt 100.000 verlaten kinderen,
die door het land rondzwerven en aan
zichzelf zijn overgelaten. Aldus deelt de
Consejo der Nino, de Venezolaanse com
missie voor het kind, in een rapport mede.
Deze commissie draagt zorg voor 30.000
van deze hulpbehoevende kinderen, doch
zij heeft noch voldoende middelen, noch
voldoende personeel om alle kinderen,
die haar hulp behoeven, onderdak te ge
ven, te kleden en te voeden. Ofschoon deze
100.000 kinderen 2°/» vormen van de totale
bevolking van Venezuela en bij deze
100.000 nog niet de kinderen zijn inbegre
pen die, ofschoon nog niet door hun ouders
verlaten, toch hulp behoeven, krijgt de
Consejo del Nino een subsidie, die slechts
een li0/» bedraagt van de totale Venezo
laanse begroting van meer dan 2 milliard
gulden.
De verlaten kinderen, van wie er alleen
In Caracas reeds 4000 leven, hebben geen
vaste woonplaats. Zij slapen en eten, waar
zij daartoe gelegenheid vinden. De geluk
kigen onder hen hebben een baantje als
ichoenpoetser of als courantenverkoper.
Volgens de Consejo del Nino is het lot
van deze kinderen op het platteland nog
•rger dan in de steden.
Het probleem van deze verlaten kinde
ren wordt mede in de hand gewerkt door
het feit, dat de Venezolaanse wetgeving
geen vaderplicht kent. Daardoor is het
mogelijk, dat voor het onderhoud van
onechte kinderen niemand aansprakelijk
kan worden gesteld. De vader van een
onecht kind kan het erkennen of niet, al
naar gelieven. Er is wel het een en ander
ln deze richting gepoogd te bereiken, maar
tot een wet is het nimmer gekomen. Deze
tekortkoming In de Venezolaanse wet
geving heeft tot gevolg, dat wanneer de
vader zich van het kind niets aantrekt,
de moeder dikwijls genoodzaakt is het
kind aan zijn lot over te laten, omdat zij
niet ln staat is het wegens de hoge kosten
van levensonderhoud nergens ter we
reld zijn de kosten voor het levensonder
houd zo hoog als In Venezuela groot te
brengen.
De 70.000 kinderen, die niet door de
Consejo del Nino worden verzorgd, lopen
zeer groot gevaar zedelijk en lichamelijk
Sen onder te gaan.
In een radiolezing schreef de voorzitter
Van onze correspondent).
De Roosendaalse gemeenteraad gaf gis
teren zijn fiat aan een rekening courant
overeenkomst van twee jaar met een
maximum credlet van 2 millioen voor
woningbouw, terwijl tevens een geheel
uitgewerkt nieuw kortingstarief voor de
grote gezinnen bij de berekening van de
prijzen van gas en electriciteit werd goed
gekeurd. Deze regeling gaat in bij het
derde ldnd en stelt voor dit en elk vol
gend kind een reductie op de tarieven
voor van 3 pet. tot een maximum van
12 pet. bij zes van 16 pet. bij zeven en
20 pet. bij acht en meer kinderen.
De nieuwe regeling die alleen van toe
passing is op tarieven voor huishoudelijk
gebruik, waarbij de volgende jaarmaxi
ma gelden voor gas 1800 kubieke meter
en voor electriciteit 600 k.w.u. bij ver
bruik over de lichtmeter en 3600 kwu bij
verbruik over de ..kookmeter", zal op 1
October ingaan.
De jaarlijkse subsidie aan Roosendaals
muziekschool, groot 3.679, werd voorts
door de raad verhoogd met 2034, waar
door het behoud van deze eind vorig jaar
opgerichte school gewaarborgd is. In
October of November zullen de leerlin
gen van deze school, ruim tweehonderd
in getal, een eerste gezamenlijke uitvoe
ring voor het publiek geven.
van de Consejo, dr Gustavo Machado, deze
bedroevende toestand toe aan het gebrek
aan verantwoordelijkheidsgevoel bij de
vaders en aan het onvermogen van de
moeders om voldoende voor het levens
onderhoud van de kinderen te verdienen.
Volgens dr Machado zijn het buitenge
woon slechte onderwijs en de gebrekkige
volksopvoeding in Venezuela in de meeste
gevallen de oorzaak van het ontstellende
gebrek aan verantwoordelijkheidsgevoel
bij vele vaders.
Ieder jaar organiseert het ministerie
van Buitenlandse Zaken een uitstapje
voor de leden van het corps diplomatiue
in ons land. Gisteren voerde dit uitstap
je naar het Nederlandse Openluchtmu
seum in Arnhem. Daar hebben verschei
dene leden van het corps met grote be
langstelling kennis genomen van de wij
ze, waarop hier de folklore en volkscul
tuur tot uitdrukking wordt gebracht.
Men gebruikte de lunch in het Zaanse
se restaurant. Des middags was er een
demonstratie vendelzwaaien van het Sint
Sebastianusgilde in Gendt (Betuwe). In
de namiddag vertrok men naar 's-Hee-
renberg, waar men ging dineren in kas
teel Bergh.
Ter gelegenheid van het negende inter
nationale congres voor entomologie te
Amsterdam op 1724 Augustus 1951, zal
in het Koninklijk Instituut voor de Tro
pen een tijdelijk bijkantoor der P. T. T.
worden gevestigd, waar ter post bezorg
de correspondentie van een afdruk van
een bijzonder stempel wordt voorzien.
Dit geschiedt ook op de nationale post
zegeltentoonstelling van 24 t.m. 26 Aug.
a.s. en op het jaarlijkse congres van de
Nederlandse Vereniging van Postzegel
verzamelaars ap 24 en 25 Augustus in de
Houtrusthallen.
In de drukke Heerestraat in de Gro
ningse hoofdstad ontstond gisteren een
ernstige autobotsing, doordat een perso
nenwagen slipte en tegen een autobus
van de G.D.S. botste. De personenwagen
werd grotendeels vernield. De chauffeur
de 37-jarige S. de H. werd ernstig gewond
naar het Academisch Ziekenhuis gebracht.
Ook de autobus werd beschadigd. Door
glasscherven werden enkele passagiers
verwond. Zij konden evenwel ter plaatse
worden geholpen.
Uitgeleide gedaan door zeer vele fami
lieleden en vrienden is de Koninklijke
Militaire Kapel gisteravond van het
Staatsspoor in Den Haag naar Genève
vertrokken.
De kapel zal onder leiding van de di
recteur, kapitein R. van Yperen, ap 11,
12 en 13 Augustus te Genève concerten
geven als een onderdeel van de feestelijk
heden, welke dan in deze stad worden
gegeven.
Extreme groeperingen o.a. in Djakarta
en op Sumatra's Oostkust weigeren zitting
te nemen in de overal gevormde comité's
ter viering van de 17e Augustus. Zij vor
men hier en daar eigen comité's, waar
door zij hopen te komen tot een „anti-
Imperialistisch nationaal eenheidsfront",
waarvoor dan op 17 Augustus de grond
slag moet worden gelegd.
Officiële kringen hebben aan Aneta ver
klaard, dat in verband hiermede de
regering iedere viering van de onafhanke
lijkheidsdag, georganiseerd door welke
groepering ook, die geen rekening houdt
met de geest van de viering van de natio
nale dag, of die deze gebruikt voor pro
paganda van politieke acties, zal verbieden.
Vice-premier Suwirjo verklaarde, dat de
regering slechts één commissie erkent, ml.
de centrale commissie voor de viering
van de onafhankelijkheidsdag onder lei
ding van Abdulkarim Pringgodigdo, be
nevens de daaronder ressorterende regio
nale comité's. „17 Augustus is een dag
voor het gehele volk, te heilig en te groot
om bij de viering ervan over partij- of
groepsbelangen te discussiëren".
Op een vraag of de regering maatregelen
neemt tegen de eventuele ordeverstoringen
op de 17e Augustus, zei de heer Suwirjo:
„Ik neem aan, dat alle gezagsapparaten
op iedere eventualiteit zijn voorbereid".
De firma J. M. W. van Dusseldorp
Co bericht, dat onderstaande ondernemin
gen hebben geproduceerd, resp. in het
eerste halfjaar 1951 en in Juli 1951:
Thee (droog): Pasir Nangka 1.871.889
hkg., 285.198 hkg.; Pasir Malang 591.956
hkg., 82.774 hkg.; Soekawana 369.980 hkg-,
40.000 hkg.; Tjipetir/Mangala 376.368 hkg.,
59.451 hkg.
Thee (natblad): Lodaja 815.448 hkg.,
100..273 hkg.; Balapoelang 829.275 hkg-,
110.216 hkg.
Kinabast (droog): Lodaja 354.486 k.g.,
7.839 kg.; Pasir Malang 77.547 kg., 14.174
kg-; Balapoelang 60.492 kg., 8.323 kg.; Soe
kawana 5.010 kg., nihil.
Rubber: Tjipetir/Mangala 81.246 kg.,
9.021 kg.
In deze cijfers is opkoop-thee begrepen.
De Cultuur Mij „De Oostkust" N. V.
heeft in Juli geoogst 407.394 kg. rubber
tegen 430.897 kg. in Juni. Gedurende de
maanden Januari t/m Juli is totaal ver
kregen 2.386.268 kg. rubber tegen 2.532.186
kg. in dezelfde periode van 1950.
Volgens berichten uit Zuid Amerika
bestaat op de locale koffiemarkten van
Columbia, Venezuela, Mexico, Midden
Amerika en Brazilië reeds een teveel aan
beschikbare voorraden door overschotten
uit de oude oogst en de eerste aanvoer
van de nieuwe oogst 1952/'52.
De aangekondigde maatregelen in Co
lumbia en Brazilië tot bescherming van
de koffieprijs moeten een grote misluk
king genoemd worden. Op de voornaam
ste markt van Brazilië te Santos heeft
't ingrijpen van de staat reeds tot scherp
gecritiseerde speculatie geleid, zonder
dat de door de prijsdaling in het nauw
gedreven producenten, die hun koffie
vasthouden, ook maar in het geringst ge
holpen werden.
Volgens enkele grote koffie-exporteurs
zou binnenkort de prijs iets aantrekken
en wel wanneer de Noord-Amerikaanse
koffie-importeurs weer wat sterker in
de markt komen. Op een onmiddellijk ;n
de markt komen van de koffiebranderijen
der Ver. Staten moet echter niet gerekend
worden, want alhoewel de voorraden der
branderijen van een grootte voldoende
voor drie maanden aan het begin van het
jaar gedaald zijn tot -nog slechts voor een
maand, moet deze verschuiving op reke
ning gesteld worden van een structuur
verandering in de koffiehandel in de Ver.
Staten. Omdat men namelijk in de V. S.
weet dat de voorraden in ZuAd-Amerika
voldoende zijn en er tevens goede ver-
schepingsmogelij'kheden zijn door het in
gebruik nemen van nieuwe vrachtsche
pen op de Zuid-Atlantische diensten ko
pen de branderijen in New York de daar
aanwezige koffie in plaats dat zij zoals
vroeger direct op de plaatselijke mark
ten hun behoeften dekken.
Zowel voor de termijnhandel als voor
afroepcontracten bestaat in Brazilië een
gelijke tendens nl. een geringe vraag,
waardoor de prijzen de neiging hebben
verder terug te lopen.
Op de gisteren te Amsterdam gehouden
vergadering van aandeelh. der Kunst
zijde Unie N.V. werden de jaarstukken
over 1950 goedgekeurd en het dividend
vastgesteld op 9 pet. N.a.v. vragen van
aandeelhouders o.a. nopens de vordering
van de AKU op de staat ad ruim 31
millioen, werd meegedeeld, dat deze post
in geen enkel verband staat tot de ont
wikkeling van het bezit aan aandelen
Vereinigte Glanzstoff maar, zoals overi
gens in het jaarverslag al is vermeld, be
trekking heeft op de in Amerika in beslag
genomen activa der AKU, waarvoor de
staat zich bereid heeft verklaard, om dit
bedrag te vergoeden.
Voorts werd nog opgemerkt dat het
product van de Mij. tot stroveredeling
(Sove) in tegenstelling met de aanvanke
lijke opzet niet als grondstof voor de
rayonproductie zal worden aangewend,
maar gebruikt zal worden voor de ver
vaardiging van papiercellulose.
Desgevraagd deelde de directie ons
voorts i.v.m. de stand van zaken nopens
het Binghamproces nog mede, dat men
de uitspraak van de rechter nog wacii-
tende is. Nadere mededeiingen hierover
zijn dan ook op zijn minst genomen prae-
matuur. De vergadering ging voorts nog
accoord met een herbenoeming van co-m-
mxsarissen resp. met uitbreiding van het
college, in verband waarmede mr H.
Alibarda, drs J. H. Gispen en ir A. H,
Ingenhousz het bestuur der AKU komen
versterken.
In 1948 heeft de minister van Econo
mische Zaken in het leven geroepen de
centrale commissie voor het tentoonstel-
lingswezen. Haar taak werd: eventueel
een praedicaat van erkenning te geven
aan bepaalde te houden -tentoonstellin
gen. Werd dit praedicaat niet verleend,
dan ontbrak iedere medewerking van
overheidswege aan zulk een beurs of
tentoonstelling. In de practijk bleek deze
regeling niet te voldoen, omdat velerlei
tentoonstellingen georganiseerd werden
buiten de overheid om.
Thans is bepaald dat voor het houden
van een beurs of tentoonstelling geen
erkenning meer vereist is.
Waarschijnlijk zal de commissie echter
in gewijzigde samensteling blijven be
staan. In dat geval zal zij een nieuwe
taak krijgen.
Het Amerikaanse departement van land
bouw deelt mede, dat de Amerikaanse uit
voer van graan in het jaar eindigende per
30 Juni 607.520.000 bushels heeft bedragen,
hetgeen op een na de grootste uitvoer is,
die ooit werd gemeld. Het record van 680
millioen bushels werd bereikt in het jaar
1948-49. De export omvatte 361.665.000
bushels tarwe en tarweproducten en
245.855.000 bushels andere granen, inol.
mais, haver graansorghum, gerst en rogge,
Ongeveer 56 pet van de uitvoer ging
naar landen, die economische hulp van de
Ver. Staten ontvangen, 11 pet naar de door
de Ver. Stateh bezette gebieden in de Pa
cific en ongeveer 25 pet naar Brazilië, Ca
nada, Egypte, India, Israël, Mexico en
Joego-Slavië.
Als voortzetting van het bedrijf der fa
W. Brands en Zonen, ten doel hebbende
het vervaardigen van en de handel in wol
len en halfwollen en katoenen manufactu
ren en andere weefsels en het verrichten
van alles, wat in de ruimste zin met een
en ander in verband staat, is opgericht de
W. Brands en Zonen N.V., te Tilburg.
Het maatschappelijk kapitaal bedraagt
1.000.000, verdeeld in 12 prioriteitsaan
delen en 988 gewone aandelen, elk van
1000, waarvan geplaatst alle prioriteits-
en 588 gewone aandelen, die worden vol
gestort door inbreng van bovengenoemde
firma.
(Van onze redacteur)
Op iedere honderd Friezen zijn er zeven katholiek. Dat is niet veel,
maar dat mag geen reden zijn om de levenskracht van het katholicisme
in Friesland te onderschatten. Och, men houdt zich daar niet op met
vlagvertoon. Grootse manifestaties, opgeluisterd door pontificaal bezoek
moet men in het hoge Noorden niet zoeken. Maar als het aankomt op
strijdbaarheid, op rusteloos werken voor de verbreiding van het geloof,
ja, dan toont dat handjevol Friese katholieken wat het waard is. Vraag
dat aan de paters Augustijnen, die morgen het feit herdenken dat hun
klooster te Witmarsum bij Bolsward 50 jaar geleden, als eerste klooster
stichting na de hervorming, in het „heitelan" terugkeerde.
Dat klooster heet sinds enige jaren
„Vinea Domini", dat wil zeggen de wijn
gaard des Heren. Een schone naam, ont
leend aan een vroeger Norbertijnen
klooster, maar op de Augustijnen-neder
zetting te Witmarsum evenzeer toepasse
lijk. Want deze wijngaard belooft een
rijke oogst.
Het is eigenlijk geen wonder dat de
paters Augustijnen zich in dit land, waar
93 pet van de bevolking een andere
levensbeschouwing huldigt, met hart en
ziel geworpen hebben op het aposto-
laatswerk onder andersdenkenden. De
pionier was de even originele als vrome
Augustijnen pater Thomas van der
Vloodt op 60-jarige leeftijd nog vitaal
genoeg om als missionaris naar Bolivia
te vertrekken die in 1903 op eigen
gelegenheid begon contact te zoeken met
andersdenkenden. Kisten vol corres
pondentie met niet-katholieken getuigen
nog van de fantastische arbeid, door
deze strijder voor Gods zaak verricht.
Na zijn vertrek in 1915 werd zijn werk
voortgezet maar eerst in 1940 pakte men.
gestimuleerd door de activiteit der Min
derbroeders te Drachten, het weer met
begeestering aan. Het doel, dat pater Van
der Vloodt als een toekomstvisioen voor
ogen stond en dat hij op zijn sterfbed in
Bolivia nog eens formuleerde „in Witmar
sum een centrum waar katholiek en niet-
katholiek religieuze en culturele vorming
kunnen opdoen", ging gaandeweg ver
wezenlijkt worden. Op 25 Maart 1947
werd 't vormingscentrum „Vinea Domini"
plechtig geopend.
Het is geen volkshogeschool en geen
retraitehuls, maar wil in oecumenische
geest een oefenplaats zijn voor sociaal-
economische, culturele en geestelijke ont
wikkeling.
Een moedige opzet die wonderwel
slaagde. Het apostolaatswerk ligt de
Friese katholieken, hetzij tengevolge van
hun minderheidspositie, hetzij door hun
vasthoudende natuur, na aan het hart
Anderzijds blijkt in het niet-katholieke
kamp een gezindheid tot toenadering te
bestaan, die in andere streken zeker niet
in die mate te bespeuren valt.
Met het gevolg dat Witmarsum haar
tweeledig doel: contact met andersden
kenden en vorming van katholieke leken
met succes kan nastreven. Het saam
horigheidsgevoel van het Friese volk helpt
de tegengestelde levensvisie overbruggen
en de aard van de vormingsbfleenkomsten,
steeds aangepast aan de speciale noden
van het Noorden, geeft dit nog jonge
centrum voor de bevolking van Friesland
een geheel eigen betekenis.
De resultaten? Veel van deze resultaten
zullen nooit in de openbaarheid komen,
maar als men weet dat het interkerkelijk
gesprek in Friesland bloeit als nooit
tevoren „Witmarsummer gesprekken"
is een begrip geworden en dat met
30 a40 Friese predikanten geregeld contact
wordt gehouden, dan is er alle reden om
de paters Augustijnen bij hun gouden
feest geluk te wensen.
Dat zal dan in de komende weken op
grootse wijze geschieden. En het tekent
de populariteit der Augustijnen dat d«
bevolking van het hoge Noorden dit
feest gaat meevieren.Het komend
weekend zal het parochiefeest worden
herdacht met een triduum van 1213
Augustus en een plechtige H. Mis op
12 Augustus.
De eigenlijke feestdag waar de minis
ters Teulings en Rutten aanwezig zullen
zijn wordt op 30 Augustus te Bolsward
gevierd. Mgr Van Lierde voor het
eerst als Sacrista van het Vaticaan weer
in het vaderland zal de pontificale H.
Mis opdragen in de parochiekerk van de
H. Franciscus, des middags zal te 3 uur
een receptie worden gehouden in het St
Jozefsgebouw, waar het geschenk van de
Friese katholieken, een bijdrage voor het
apostolaatswerk wordt aangeboden en
waar het eerste exemplaar zal worden
overhandigd van het Gedenkboek.
Des avonds zal op ,,'t Kloosterhof" het
feest worden besloten met een groots
geënsceneerd openluchtspel „Uw schuld,
monnik", geschreven door André Rutten.
Op het gedenkboek, dat een voorlopige
Kerkgeschiedenis van Friesland bevat eu
het openluchtspel komen wij nog terug.
Maar één ding willen we er van te voren
al van zeggen, omdat het zo karakteristiek
is voor de positie der Augustijnen in
Friesland. Beide zijn gedragen door de
oecumenische gedachte: het gedenkboek
telt onder zijn 13 medewerkers 'n dominee
en het openluchtspel geeft in een histo
rische visie ook aaai niet-katholieken alle
eer. Zo belijden de Augustijnen zelfs op
hun feest een apostolische geest.
Amerika leent aan Perzlë. Het Perzi
sche parlement heeft goedgekeurd, dat
Perzië een Amerikaanse lening van 25
millioen dollar aanvaardt voor het aan
kopen van landbouwmachines en machi
nes voor wegenaanleg.
Bisschop dwangarbeider. De commu
nistische Roemeense regering heeft mgr
Agostino Pacha, de 80-jarige bisschop
van Timisoara, naar een kamp voor
dwangarbeiders gezonden, waar de ge
detineerden worden gebruikt om een
kanaal te graven tussen de Donau en
de Zwarte Zee, zo wordt uit Vaticaanse
bron gemeld.
De moeder-overste van het klooster
van Dioba is naar hetzelfde kamp gede
porteerd.
eens kunnen zien rijden
U zoudt er misschien van schrikken (want
de meeste menschen dinken wei, dat ze
zoo voorbeeldig rijden, maar in werkelijk
heid Er gebeuren zóó al ongelukken
genoeg heipt mee, de veiligheid verhoo-
gen houdt u aan de regels van den weg I
Als U rijdt
Als U drinkt
drinkt dan niet
rijdt dan niet
(Van onze oorrespondent).
Het kleine vissersdorp Huizen in
het Gooi heeft een aardige meeval
ler. Deze gemeente sukkelt zoals
vele gemeenten met de financiën
en het raamde op de begroting voor
1950 een tekort van 30.000, wat
voor een dorp van ongeveer 12.000
zielen nogal veel is- Thans heeft
het de gemeenterekening voor 1950
afgesloten en thans blijkt het tekort
door meevallers, zoals verhoogde
uitkering ondernemingsbelasting,
nabetaling gemeentefonds, afreke
ning personele belasting en vergoe
ding Rijk Blindeninstituut, omge
zet te zijn in een overschot van
ruim 1% ton, n.l. 163.613.39.
Sedert in 1942 de Noord-Oostpolder is
drooggevallen, heeft zich geleidelijk aan in
deze nieuwe Nederlandse provincie een
bevolking gevormd, die, komend uit alle
delen van het land, zeer verscheiden is in
opvatting en geloofsovertuiging. De katho
lieken hebben de nadelen hiervan terdege
ondervonden. De ouders van katholieke
gezinnen immers moesten hun kinderen
noodgedwongen naar de openbare scholen
sturen. Aan deze moeilijkheid zal echter
binnen afzienbare tijd een einde komen
door de opening van twee katholieke
scholen, een te Emmeloord en een in
Kraggenburg. In Emmeloord zal in
September de houten noodkerk als school
in gebruik worden genomen. Dit kerkje is
vrij gekomen door de bouw van een
stenen noodkerk. Het gebouwtje biedt
echter slechts plaats aan twee klassen, zo
dat de ruimte voor de overige klassen
elders gezocht moeten worden. In Krag
genburg is een stenen school voor vier
schoolklassen in aanbouw, die waarschijn
lijk in Januari 1952 gereed zal zijn.
1UFFR FVFNWTfHT TTTSSFN I mening zal het evenwicht tussen vraag
v Xiit w 1V.X1 i Auoo-cuy i aanbod zich op de Jange duur stabi.
In kringen van de wolhandel te Lon
den is men van mening, dat vraag en
aanbod van wol op de wereldmarkten in
de komende handels-periode waarschijn
lijk ongeveer in evenwicht zullen zijn.
Men kan daarom, aldus deze kringen,
voor de naaste toekomst op een zekere
stabiliteit van de wolprijzen op de
wereldmarkten rekenen.
Men raamt, dat het aanbod van wol
2.535 millioen lbs zal bedragen of 10
meer dan in het jaar 1950-51. De vraag
die een jaar geleden 10 groter was
dan het aanbod, is sedert begin 1951
in verband met het dalende verbruik
aanzienlijk kleiner geworden. Bij het
begin van de veilingen tegen het einde
van deze maand zullen de prijzen daarom
misschien iets lager liggen dan in Juli
doch over het algemeen zullen de note
ringen zich naar verwacht wordt hand
haven.
Volgens de te Londen heersende
liseren, doch hierbij moet rekening wor
den gehouden met de volgende factoren.
De particuliere Amerikaanse kopers,
die de laatste tijd ver van de wereld
markten werden gehouden zullen spoedig
weer aan de markt verschijnen ter ver
vanging van de voorraden en een zakere
vanging van de voorraden en een zekere
zal echter geen grote omvang aannemen.
De Amerikaanse behoefte aan wol op
militair gebied kan en moet zodanig
worden gedekt, dat geen aanzienlijke
verstoring van de markt veroorzaakt
wordt.
Wat tenslotte de vorming van wol-
voorraden door de Amerikaanse autori
teiten betreft, wordt medegedeeld dat
de Ver. Staten de voorraadvorming
zouden stopzetten wanneer zij de ver
zekering zouden krijgen, dat zij ook in
oorlogstijd wol uit Australië, Nieuw-
Zeeland, Zuid-Afrika en Zuid-Amerika
zouden kunnen verkrijgen.
Het gemeentewapen
van De Bilt vertoont
een Sint Lauren6-
rooeter.
Ook het Blitse kerk-
zegel voert een Sint
Laurensrooster.
Vandaag 10 Augustus is het Sint Laurensdag, maar van een Sint Laurensviering in de boerenkalender a.h.w. de overgang
bemerkt men weinig of niets, al moeten koks en herbergiers Sint Laurens, die de fixeert van zomer naar herfst. Talrijke
marteldood onderging op een rooster, ook eren als patroon. In ons land bleef de Sint Laurensrijmpjes in Vlaanderen her-
Iterinnering aan zijn naam buiten de kerk slechts bewaard in Gelders Hengelo, inneren daaraan:
waar de boeren algemeen de grote paardenmarkt Sint Laurensmarkt noemen,
en in De Bilt bij Utrecht, waar zowel het kerkzegel als het gemeentewapen een
Sint Laurensrooster vertonen. Dit houdt verband met het beschermheerschap dat
St Laurentius voerde over het vrouwenklooster Coelenberg, waarheen in de lide
eeuw de nonnen trokken uit de naburige abdij van Oostbroek.
Het Sint Laurensrooster vormde ook de grondslag van het machtige bouwwerk,
dat Philips II als Escuriaal stichtte in dank. voor de grote overwinning, welke hij bij
St Quentin op 10 Augustus 1557 op de Fransen behaalde. Sint Laurentius is ook als
peet opgetreden van het Zeeuwse dorp Sint Laurens, gelijk hij in meer dan 20
Vlaamse plaatsen wordt vereerd.
Nu begint de spin haar web
Overal te weven.
Kort wordt de zomerdag,
Kort wordt het leven.
Ook zijn nog algemeen verbreid:
Op Sint Laureyns dage
Hangt de regen op de hage.
Als de zon op Sint Laureyns en Barthel
verblijdt.
Voorspelt zij een goede herfsttijd.
Onze boer in de Gelderse Achterhoek
weet er ook van mee te praten in:
Die op zijn tijd rapen wil eten,
Moet Sint Laurens niet .vergeten
ook niet in de Sint Laurensboom van
Brussel een oorspronkelijke oogstmei te
herkennen en in de leutige „braderij" der
„gezellen van Sint Laurentius", waarbij
zelfs ook de reuskes Peke, Meke, Mieke en
Nergens echter wordt de naamdag van Janneke hun dansen uitvoeren op de
deze roosterheilige ook thans nog zo melodie van het feestlied Waar kan men
joyeus gevierd als in de Pacheco-wijk van heter zljn .een oorspronkelijk oogstfestijn. terwijj in Limburg algemeen de aansporing
Brussel, waar gisteren, 9 Augustus, vóór Dit maakt het eveneens meer verklaar- gei<}t om op 10 Augustus de knollen te
- - baar, dat door de eeuwen heen Leuven
en Brussel elkaar strijd geleverd hebben
om het bezit van deze verlate Augustus-
Meiboom. Een analogie daarvan heeft
jarenlang Valkenburg geleverd in de strijd
tussen „de Jonkheid van Sint Pieter" en
5 uur weer op de hoek van de Savel- en
de Broekstraat de Sint Laurensboom moet
zijn geplant, kwistig versierd met kransen
en festoenen, lantaarns en papieren Sint
Laurensvaantjes. De boom dient uit Die-
gem te worden gehaald en wanneer deze
niet vóór 5 uur gericht staat hebben de
Leuvenaren het recht de St Laurensboom
in hun stad op te richten.
Volgens de overlevering moet dit festijn
teruggaan tot het jaar 1143, toen een
Leuvens edelman met een volksmeisje uit
deze Brusselse wijk trouwde. Deze edel
man, die Laurentius heette, moet toen
zaaien in:
Wèè op zienen tied reube wiltj ète,
Mot Sint Lerins neet vergète.
Aan die dag is ook een interessant nach-
die van' „boeten de póórt" om het bezit £Ujk verschijnsel^ verbonden,dat_de aan-
van de gestolen Meidèn.
Nu ontstond te Brussel in 1939 plotse
ling bij het trekken van de optocht tumult
door een gefingeerde vechtpartij van
Leuvenaren aan de overzijde van de straat.
Hierdoor werd de aandacht van de Brus
selse Laurentiusmannen afgeleid en in een
een som gelds hebben geschonken om op minimum van tijd met een maximum aan
zijn naamdag feest te vieren en de Mei
boom te planten. Maar het bleef niet alles
pais en vree in de echtelijke staat, waarbij
de Brusselaars de partij van het meisje en
de Leuvenaren die van de edelman kozen.
Er kwam een verzoening tot stand en als
symbool werd met meer luister dan ooit
de Sint Laurensboom weer opgericht,
maar de Leuvenaren bleven door de
eeuwen heen wraakzuchtig en houden ook
thans nog aan hun vermeend recht vast
om de populier binnen hun muren te plan
ten, wanneer dit op de 9de Augustus vóór
vijf uur te Brussel niet is geschied.
Volgens een ander verhaal zou hertog
Jan III aan de Brusselaars het voorrecht
van de Sint Laurensboomplanting hebben
geschonken ter herinnering aan een over
winning, die zij op de Leuvenaren behaal
den en dit maakt ook de wrokkige naijver
van de Leuvenaren meer aanvaardbaar.
Hoe taai Leuvenaren en Brusselaars aan
snelheid wisten de Leuvenaren de Mei
boom op een autocamion te sjorren en,
begeleid door de vechtersbazen op motor
dacht van het eenvoudige landvolk trok
en, in gedachten-associaties met de legen
de van de geroosterde vuurheilige. Sint
Laurenstranen werd genoemd.
In de periode 'tussen 8 en U Augustus,
evenals reeds omstreeks half J1"1 en later
nog tussen 15 en 21 Augustus, valt er
gloeiend kometengruis als afval van de
komeet 1862 III neer op de aarde. Door
de wrijving van deze kosmische lichaamp
jes, welke, naar het sterrebeeld Perseus,
oegeieiu uuui ue up muwar- -
fietsen, bliksemsnel langs de Haachtsen Perseiden heten, gaan zussen en vallen
steenweg de stad uit te rijden. De politie z« de duistere zomernachten als ver
heeft toen natuurlijk de Sint Laurensboom schietende sterren op onze aarde neer.
in beslag genomen, maar de Leuvense Dit heeft m Tirol en^elders aa*jktding
Petermannen lieten zich daardoor niet gegeven tot het volksgeloof, dat de draak
ontmoedigen en een andere boom werd Alber in de nacht van 10 Augustus met
triomfantelijk op een afgesloten terrein ziim staart de dansplaats der hek
van een herberg geplant en duchtig be- sen m ord® bracht en dat binnen deze
goten met pinten geuzenlambiek en pharo.
Maar ook de Brusselse Sint Laurens-
lieden bleven niet bij de pakken neerzit
ten, richtten een treurwilg op en verdron
ken eveneens hun wrok bij menige pint
schuimend gerstenat. Zo zag men het
anno 1939 gebeuren, dat er in het geheel
drie Sint Laurensbomen zijn geplant,
waarvan twee valse en een echte. Maar
de vreugde was er in beide rivaalsteden
niet minder om op die vooravond van
hun Sint Laurensviering vasthouden bleek Sint Laurensdag. Sindsdien wordt ondanks
vooral in 1939, toen de eersten erin slaag
den op een listige wijze de reeds uit Die-
gem gehaalde boom te stelen en naar
Leuven te vervoeren. Ha-ls over kop is er
toen in Brussel een andere boom geplant;
anders zou voor eeuwig het festijn tot het
verleden zijn gaan behoren.
We zien hier dus in deze Brusselse Sint
Laurensboomviering analoge factoren een
rol spelen als bij de Sint Brigidaboom-
planting van Noorbeek. We aarzelen dan
het protest van de Leuvenaren, die im
mers in 1939 op sportieve wijze de echte
boom op de Brusselaren veroverden, toch
in Brussel met de planting van de thans
onechte Sint Laurensboom doorgegaan.
magische alberringen alle plantengroei
verzengde. De mycologie heeft in de kring
vormige groei van paddenstoelen de
wetenschappelijke Verklaring gegeven voor
de zichtbare tekens, die de St Laurentius-
draak grifte in de groene Alpen-weiden.
Voor Nederland kunnen we mogelijk in
de Terborgse sage van „het gleuiende
peerd" ook nog elementen signaleren, die
met deze Sint Laurensfolklore in ver
wijderd verband te brengen zijn.
Wanneer ik nu nog heb herinnerd aan
Guido Gezelle's woorden in „Rond de
Heerd", „dat hij ook is patroon vam al die
met de penne werken, zoals schrijvers,
boekhouders, klerken, enzovoort; scholie
ren en studenten, zo 't betaamt, ook mede-
begrepen", neem ik thans afscheid van
Sint Laurensrijmpjes en »dees goetheyligh Man" met een der eer-
c. - ste sappige peren, welke Augustus-maand
olHt Laurenstranen ons sohenkt en die in de volkssprake van
Het karakter van oogstmei wordt nog menig gewest nog gewaardeerd worden als
versterkt door het feit, dat de 10de Aug. Sint Laurensperen.
(Van onze correspondent)
Onder de naam „Het Ideaal der Vrouw"
organiseert de R.K. Middenstandsbond, op
initiatief van het R.K. Vrouwengilde in
Eindhoven, een beurs, die gehouden zal
worden van 14 tot en met 23 September
en die vooral gericht zal zijn op de inte
resse van de vrouw. Meer dan honderd
standhouders zullen antwoord geven op
alle mogelijke vragen van huishoudelijke
aard; het jonge meisje zal er voorlichting
ontvangen omtrent de samenstelling van
haar uitzet; het jonge paar zal zijn budget
op de meest efficiënte wijze kunnen om
zetten in meubilering en stoffering. Kort
om, het wordt een beurs met grote ver
koopmogelijkheden.
In het hartje van de stad, op het ter
rein Volderstraat, hoek Vestdijk, zullen
vijf tentoonstellingshallen worden opge
richt, waarvan 1800 vierkante meter ge
heel ingenomen zullen worden door stands.
Daarnaast komt er nog een tent met ge
legenheid voor een gezellig zitje, waar
men kan genieten van een orkest en van
een cabaretprogramma, gebracht door vier
van de beste conferenciers. In deze tent
zullen vijf dagen achtereen voordrachten
gehouden worden over onderwerpen, die
speciaal de dames zullen interesseren, zo
als b.v. een voordracht over moderne tex-
tielbehandeling met alkalivrije wasmid
delen, de besteding van het huishoudbud
get (voordracht door het Bureau van de
Voedingsraad). De bekende literator Piet
Oomes zal komen spreken over de vrouw
en de literatuur, Cruys Voorbergh zal een
voordracht houden over de mode door de
eeuwen heen en er zal gesproken worden
over breien, breipatronen en de behande
ling van wollen goed. Weer 'n andere tent
zal een doorlopend filmprogramma ver
tonen: de Beurs Bios.
Het geheel wordt opgeluisterd door een
(Van onze correspondent).
In het St. Antoniusgesticht te Den
Bosch viert zuster Simplice Zaterdag haar
gouden kloosterfeest. De jubilaresse zal
dan, zeer zeker ongewild, in het middel
punt der belangstelling van vrijwel de
gehele parochie van St. Jacob en ver
daarbuiten staan.
Vele honderden immers leerden haar
kennen en waarderen o.m. als hoofd der
lagere meisjesschool, directrice dag- en
avondhuishoudschool en als hoofd van
het Weeshuis. Door haar tact, geduld en
liefdevolle toewijding werd zij een op
voedster der Bossche jeugd van de eer
ste rang- De naam van „zuster Simplice"
kreeg dan ook een gulden klank in Den
Bosch. Met grote dankbaarheid zal men
deze onvermoeide werkster huldigen tij
dens de receptie, die Zaterdag van 11 tot
12.30 uur in het St. Antoniusgesticht der
zusters van Liefde plaats vindt.
Mgr P. Willekens, apostolisch vicaris
van Djakarta heeft aan de heer H. A. E.
Plas, lid van het hoofdbestuur van de
ALMA en aan de heer mr W. Elias, die
kortgeleden uit Indonesiië in Nederland is
aangekomen, meegedeeld, dait Z. H. de
Paus hun het gouden erekruis „Pro Eccle
sia et Pontifice" heeft willen verlenen.
Deze onderscheiding is hun toegekend we
gens hun bijzondere verdiensten voor het
herstel van het Canisiusziekenhuis te Ba
tavia na de Japanse bezetting.
Prof. J. Klopper, voorzitter van de raad
van beheer der N.V. Nederlands-Indone
sische Spoorweg Mij, zal op 23 Augustus
met de „Oranje" van Amsterdam naar In
donesië vertrekken voor een bezoek van
ongeveer zes weken aan het bedrijf, ten
einde zich in het algemeen te oriënteren.
De Westduitse vice-kanselier, Franz
Bluecher, heeft Donderdag de Westelijke
Hoge Commissaris desgevraagd mede
gedeeld, dat rijn dreigement om uit het
internationale gezagsorgaan voor het
Roergebied te treden alleen betrekking
had op hemzelf en niet betekende, dat
de Westduitse delegatie zich als geheel
zou terugtrekken. Hij zou trouwens in
geen geval aftreden vóór kanselier
Adenauer, die zich op het ogenblik met
vacantie in Zwitserland bevindt, te heb
ben geraadpleegd.
Van Westelijke geallieerde zijde werd
gezegd, dat men met het oog op deze
verklaring Bluecberig dreigement niet zo
fraaie en kostbare fa?ade, ontwerp en uit
voering van de Eindhovense reclame-ex
pert Henk Kok, die ook het smakelijke af
fiche heeft ontworpen. Een gelukkige bij
komstigheid voor deze tentoonstelling is,
dat de Brabantse Beurs gehouden wordt
rond de bevrijdingsherdenking Eindhoven,
tijdens welke periode vele vreemdelingen
en inwoners van de omliggende dorpen de
stad zullen bezoeken.
In de heden gehouden algemene verga
dering van aandeelhouders in Hellingman,
Mij. voor Belegging in en Beheer van
onroerende goederen N.V. te Amsterdam
werden de jaarstukken, waarvan de V.
en W.-rekening over 1950, na afschrijvin
gen ad 14.000 (onv.) een nettowinst van
60.479 60.610) vermeldt, goedgekeurd.
Het dividend werd vastgesteld op 5)4 pet.
(onv.)
In het verslag wordt meegedeeld,
dat i.v.m. het ongewijzigd voortduren van
de overheidsbepalingen inzake nieuwbouw
de plannen voor investering in nieuw te
bouwen woningen, geen vastere vorm
hebben aangenomen. Wel is een andere
investering via de oprichting van de
Nederlandse Mij tot bevordering van het
oprichten en instandhouden van moderne
poliklieken N.V. definitief tot stand ge
komen.
United States Rubber heeft een onver
anderd kwartaaldividend van 1.50 ge
declareerd.
Chrysler Corporation maakte een on
veranderd kwartaaldividend van 2 be
kend. In de eerste zes maanden van dit
jaar boekte de onderneming een netto
winst van $35.764.000 (39.543.000) of per
aandeel $4.11 (4.54).
Volgens mededeling van het C. B. S.
bedroeg de totale nominale waarde van
alle ter beurze van Amsterdam verhan
delde aandelen per 31 Juli 3.330 mil
lioen tegen 3.247 min. per 29 Juni. De
koerswaarde steeg van 5.694 min. per
29 Juni tot 5.883 min. per 31 Juli.
Bjj de Nederlandse aandelen was de
stijging het sterkst, nl. nominaal 1.758
min- per 29 Juni en 1.835 min. per 31
Juli, in koerswaarde resp. 2.805 min. en
2.928 min. De Indonesische waarden
stegen gedurende JiMi nominaal met 1
min. tot 625 min. en in koerswaarde met
3 min. tot 449 min. De petroleum-
aandelen nominaal 865 min. in Juni en
870 min. in Juli, in koerswaarde resp.
2.443 min- en 2.506 min. De gemid
delde koers van alle aandelen was 175
per 29 Juni en 177 per 31 Juli.
De N. V. Handelmij Concern Ten Wolda
te Surabaja heeft besloten binnenkort in
de Belgische Congo een chocoladefabriek
op te richten. De fabriek zal gevestigd
worden in de buurt van Leopoldsville.
De opzet van het nieuwe bedrijf is
evenals in Indonesië chocolade voor de
massa te produceren. Begonnen zal wor
den met een betrekkelijk kleine fabriek,
die geleidelijk aan uitgebreid zal kunnen
worden.
De N.V. Suikerfabriek „Krian" heeft
per 31 dub 1 totaal vermalen 614 ha,
waarbij een rietproductie is verkregen
van 825 9umtalen per ha en aan kristal
82 quintalen per ha.
richtingaanwijzer Is géén toovef»'
hij vertelt alleen, wat graag
wiit doen op den weg hij geeh u geen
bijzonderen voorrangOok als u „het pijltje"
hebt uitgestoken, moet n blijven opletten,
of gij uw richtingverandering wel veilig
kunt volvoeren (Enlaat het ding
daarna niet noodeloos uitstaan,), dat ia
onuitstaanbaar en geviirlijk I)
