Lybië, 's werelds jongste staat
J.H.COORS
STIJN STREUVELSde meester
van I Vlaamse proza
Sto rmach tige atmosfeer
I
r
Anderhalf millioen mensen
met n woestijn als vaderland^
Ziekenfondsraad verhoogt ver
voerkosten voor fondspatiënten
r
PARÏJSE CONFERENTIE OVER
EUROPEES LEGER
m
De tachtigjarige schrijft voort aan
z'n levensherinneringen
Zaterdagse
mijmeringen
Zondag redelijk
weer
Prikkeldraad brak
weerstand
Ook tandheelkundige liulp wordt duurder
Vlaamse boeken en schrijvers (IV)
Drie kwesties drie geschilpunten
ZATERDAG 29 DECEMBER 1951
PAGINA
üe ivereld is eert nieuwe staat rijkerLybië, de voormalige Itali
aanse kolonie, dat samen met de Cyrenaika en de Fezzan tot één
gemenebest is samengevoegd en als onafhankelijk land van de emir
van de Cyrenaika. de 63-jarige Sajedl Idris Senoessi tot monarch zal
hebben. Dit Lybië, nog in het begin dezer eeuw domein van de
Turkse sultan, maakte een Italiaanse kolonisatie door. Zowel vóór
als na de Eerste Wereldoorlog heeft Italië er een gedeelte van zijn
bevolkingsoverschot gespuid en er een inderdaad belangrijke bij
drage tot een langzame opbloei gegeven, zodat er thans nog duizen
den Italiaanse boeren in moeizaam ontgonnen gebieden wonen. En
deze Italiaanse burgers vormen een belangrijk element in de bevol
king van de jonge staat. Deze jonge staat wordt gevormd door een
vruchtbare kuststrook en een enorme woestijn, waarin slechts enkele
bases liggen. Anderhalf millioen mensen wonen er, van wie velen
nog nomaden zijn en tot betrekkelijk kort geleden kon men in de
uithoeken van Lybië slechts gewapenderhand doordringen. Pas Mus
solini slaagde er in, het land te pacificeren. Na eindeloze en kost
bare veldtochten kreeg zijn bevelhebber Graziani opdracht, speciaal
het verzet der vermaarde Senoessi, een in het binnenland geconcen
treerde groep Arabieren, te breken.
Korenschuur voor de Romeinen
„Afrekening'* met Italië
etalaqebouw
winkelbetimmeringen
verbouwingen
Koefra eens 'n paradijs
Moh. Ibn Ali Senoessi
Vijfhonderd kamelen
Het laatste verzet
Tunesië
Rijk gebied
Observator
Grote terughoudendheid
Het werk tol 1932
Zeer persoonlijk document
Zijn al te grote terughoudendheid
heeft Stijn Streuvels de laatste tien
jaar laten varen. Hij is begonnen met
het optekenen van zijn jeugdherin
neringen, niet om tegemoet te komen
aan ongewenste nieuwsgierigheid,
maar omdat het hem aanvankelijk
zelf plezier deed. Zo ontstonden
„Heule" en „Avelghem". De herin
neringen sinds hij naar Ingoyclien
trok, wilde hij minder graag kwijt.
Hij schreef ze als het ware „uit
dwang en tegen goesting", zoals hij
in de inleiding zegt. En wij kun
nen begrijpen wat het hem gekost
moet hebben, zichzelf zo prijs te
geven.
Tandheelkundige hulp
Honorering vroedvrouwen
Harry Prikker
Onafhankelijkheid in zand...
Graziani slaagde hierin pas, nadat
hij door heel de woestijn een zware
prikkeldraadversperring had laten
aanleggen, zodat de Senoessi niet
nieer in staat waren, na een raid op
Italiaanse garnizoenen en door de
Italianen bezette oases zich snel
naar het hart van de woestijn terug
te trekken. Toen Italië aan de Eer
ste Wereldoorlog deelnam en het
merendeel van zijn troepen uit Lybië
moest terugtrekken, verschenen de
Senoessi tot voor de poorten van dc
hoofdstad Tripoli. En ze kruisigden
er de gevangen genomen Italiaanse
soldaten, terwijl de verdedigers van
de stad niet in staat waren, de onge-
lukkigen van een smartelijke dood te
redden.
Maar.... boven de Muzelmanse staat
Lybië wappert thans de saffraangeel,
groen en zwarte gestreepte vlag van
de onafhankelijkheid en de fanatieke
onwetende massa in Noord-Afrika
geeft er zich geen rekenschap van,
dat dit z.g. onafhankelijke Lybië
elk jaar met tien millioen dollar zal
worden gesteund, om op de been te
kunnen blijven, terwijl het bovendien
heeft moeten toelaten, dat de Weste
lijke mogendheden er militaire land-
bases en luchtbases behouden.
Tripolitanië is een belangrijke scha.
kei in de af weer gordel voor West-
Europa tegen eventuele Sovjet-Rus
sische aanvallen met atoombommen.
Met Lybië en de Cyrenaika komen
thans Tunesië en Algerië, mitsgaders
Marokko, steeds meer in het centrum der
belangstelling te staan. Maar het is uiter
aard het merkwaardige Lybië, dat onze
bijzondere belangstelling trekt, nu het
zich in de rij der vrije volken heeft ge
schaard. Wanneer we hier verder van
Lybië spreken, sluiten we de Cyrenaika
in, welks hoofdstad Benghazi in de afge
lopen oorlog, zoals men zich herinneren
zal, herhaaldelijk van bezetting is ver
wisseld, alsmede de Fezzan.
in de Romeinse tijd was Lybië de koren
schuur voor het. geweldige rijk der
Caesars en waren er enorme, thans tot
woestijnen geworden gebieden uiterst
vruchtbaar. Oorlogen en de daarop ge
volgde verwaarlozing, alsmede natuur
lijke oorzaken deden het woestijnzand
steeds meer opdringen. In het Zuiden
grenst Lyfbië aan de onmetelijke Sahara.
Er bleven hier en daar slechts oases over.
Hiervan zijn de bekendste Ghadames.
Djaraboeb en Koefra. Deze oasen bestaan
uit ronde bronnen ontstane nederzettin
gen en elk vannen ze als het ware een
kleine archipel van vruchtbare streken.
Aan al deze oases zijn boeiende geschiede
nissen en verhalen verbonden over ge
heimzinnige secten, moedige ontdek
kingsreizigers en fanatieke inboorlingen,
die alle vreemdelingen weerden.
Zó is er indertijd hl Lybië gevochten.
in een strijd, waarin aan weerszijden
geen pardon gegeven werd. Door Lybië i
trokken ook de legers van Rommel en j
later het befaamde leger van Montgo- I
mery (de woeStijnratten) op hun lange
we o naar Tunis. Kort na de oorlog kwam
Lybio onder het toezicht van de Verenig
de Naties en die zonden er de Nederlan
der Adriaan Pelt heen, om daar als
Hogo Commissaris orde te scheppen en
de stichting van een onafhankelijke staat
voor te bereiden.
De stichting van Lybië, welkaéonaf-
hankelijkheid dezer dagen officieel is af
gekondigd, is enerzijds een afrekening
met het ItaUanase imperialisme in Noord-
Afrika en een vergelding voor Italië's
optreden tegen de geallieerden. Ander
zijds 'n poging, om de landen van Noord-
Afrika in de rij der vrije volken te scha
ren. Wat dit laatste betreft, menen velen,
dat de tijd hiervoor nog niet rijp is. Ze
vrezen bovendien en deze vrees wordt
vooral in Franae kringen gekoesterddat
'n onafhankelijk Lybië door de nationalis
tische minderheden in Tunesië, Algiers
en Marokko zal worden aangevoerd als
een bewijs, hoezeer ze worden te kort
gedaan. Naar veler verwachting is de on
afhankelijkheid van Lybië het begin van
nieuwe woelingen, in Tunesië, Algiers en
Marokko, waar de fanatieke Mohamme
danen de kwestie der onafhankelijkheid
feitelijk in de eerste plaats zien als een
verzet tegen de overheersing door onge
lovigen, in casu dan de Fransen. Deze
religieuze leant van de onafhankelijk
heidsbeweging is de voornaaamste troef
in de handen der nationalisten, waarbij
dan nog komt de afgunst der inboorlin
gen tegen de vreemdelingen, die zich
naër hun mening te hunnen koste verrij-
Dit is slechts in heel betrekkelijke
mate het geval. Tunesië, Algerie zowel
als Marokko zouden heden ten dage heel
vermoedelijk nog in de achterlijke toe
stand verkeren, waarin zich nu nog het
armlastige Lybië en het doodarme Egyp
te bevinden, indien? de Fransen er geen
orde hadden -geschapen en een aanzien
lijke welvaart hadden gebracht.
Advertentie
Koefra, de Zuidelijkst gelegen oase,
heeft ook de interessantste geschiedenis.
Men zou deze archipel van kleine oasen
kunnen vergelijken, watde ligging -be
treft, met de Hawaiï-eilanden in de Stille
Oceaan. In moderner tijden dankte het
zijn betekenis aan de karavanen, die van
de kust naar het hart van de Sahara
trokken en in Koefra de nodige levens
middelen insloegen voor de rest van de
lange en gevaarlijke tocht. Tegen het
einde van de achttiende eeuw heeft een
Europese ontdekkingsreiziger getracht,
Koefra te bereiken, maar de vijandige
houding der in de buurt zwervende Be-
douinen diwong hem, terug te keren en
zijn poging op te geven. Pas in het jaar
1879 aanschouwde een Europeaan voor de
eerste maal Koefra en hij kon vaststellen,
dat het uit een keten van oases bestond,
waarvan de grootste ongeveer vijftig
kilometer lang en twintig kilometer breed
was. Het was toenmaals volgens zijn be
schrijving een klein paradijs, waarin al
lerlei waterwild voorkwam, sinaasappe
len en citroenen, granaatappelen, perzi
ken, afbrikozen, tomaten etc. welig tier
den en de dadelpalmen in heel de Sahara
beroemde vruchten opleverden.
Koefra kon pas in 1931 door de Italia
nen bezet worden. Die moesten tot hun
teleurstelling constateren, dat de vrucht
baarheid zeer achteruitgelopen was en
het aantal inwoners slechts ongeveer
vierduizend Jjedroeg. De voornaamste ne
derzetting is er El Tag, de heilige stad
van de Senoessi's Deze Mohammedaanse
secte werd door een zekere Mohammed
Ibn Ali Senoessi gesticht, die in 1856 de
veel Noordelijker gelegen oasegroep Dja
raboeb (eveneens bekend uit de afgelo
pen oorlog) tot zijn hoofdkwartier maak
te. Hij verkondigde bepaalde opvattingen
omtrent de Koran en de Mohammedaan
se leerstellingen, die ver buiten Lybië
verbreiding vonden, tot in India en Mid
den Afrika toe, zodat vandaar zijn aan
hangers als pelgrims naar Djaraboeb
trokken, om er naar zijn voorlezingen te
komen luisteren. Hij had n.l. een Moham
medaanse hogeschool gesticht, die in fa
natieke uitleggingen van Mohammeds
leer wedijverde met de beroemde El
Azher-m-oskee annex hogeschool te
Kaïro. Djaraboeb was dus 'n oase, die als
een soort godsdienstig centrum functio
neerde en talrijke professoren en studen
ten huisvestte, wier studie van de Koran
zich volgens de door Mohammed Se
noessi gegeven richtlijnen voltrok.
Een Bedouin, zoals men ze ngo slechts in de uithoeken van Algeriv aantreft. fra, door de fanatieke Senoessi streng
Tegen het einde van de vorige eeuw
kwam Djaraboeb, mede doordat dc En
gelsen Egypte bezetten, te dicht bij de
Westerse wereld en dc activiteit der ge
hate ongelovigen te liggen. Mohammeds
zoon verplaatste de zetel van de Se-
noessi-secte naar Koefra. Volgens het
zeggen, waren er vijf honderd kamelen
nodig, om de kostbare Arabische boekerij
van de Koranschool door de woestijn van
Djaraboeb naar Koefra te vervoeren
Tijdens de verovering en de bezetting
van Lybië door de Italianen hebben de
Senoessi zich duchtig geroerd. De profes
soren van Koefra namen de wapens ter
hand en stelden zich aan het hoofd van
ongeregelde troepen, die tot in Midden-
Afrika toe gerecruteerd werden. De
Senoessi verklaarden toen en ook in de
Eerste Wereldoorlog de Heilige Oorlog en
van Djaraboeb uit hebben ze lange tijd
Egypte bedreigd. Door de Turken en de
Duitsers ondersteund en van wapens
voorzien, probeerde:® -ze hetzelfde, wat
later, in de Tweede Wereldoorlog, aan
Rommel mislukt is, nl. het bezetten van
het Njjldal en de verovering van het
Suez-kanaal. De Senoessi hebben toen
maals talrijke Engelse en Franse krijgs
gevangenen gemaakt, die in Koefra wer
den opgesloten.
Na de Eerste Wereldoorlog bleef Koe-
bewaakt, practisch voor Europeanen ge
sloten. Pas in 1921 wist de bekende
Engelse ontdekkingsreizigster Rosita
Forbes, die heel de Sahara was door
getrokken, in mannenkleren Koefra bin
nen te komen. In 1928 werd een gezel
schap van Italiaanse tropenartsen, dat
voor de poorten van El Tag, de heilige
stad verscheen, gevangen genomen en
bijna een jaar lang gevangen gehouden.
In Januari 1931 werd Koefra door de
Italianen bezet, die hiermede ook het
laatste verzet der Senoessi wisten te
breken.
Tripoli, de hoofdstad van Lybie, waar
vroeger een Turkse Pasja zetelde en de
leden van de dynastie der Karomanli
onder diens toezicht het gezag uitoefende,
was tot in het midden van de vorige eeuw
evenals Algiers, een kapersnest. Het
waren de Amerikanen, die er thans voor
uitgeschoven posities hebben, door wie
het wegens daden van zeeroverij gebom
bardeerd werd. Het was toen tevens de
eerste maal, dat de jonge republiek der
sterren en strepen zich zo ver van huis
en in de Middellandse Zee deed gelden.
Buur van Lybië is in het M' esten
liet veel rijkere Tunesië, waar de
Fransen zich, na eerst Algiers en Al
gerië veroverd te hebben, op stevige
wijze vestigden. Toch gebeurde dit
pas in de tweede helft van de vorige
eeuw en merkwaardigerwijze na de
nederlaag van 187071. De Franse
regering had toen behoefte,, haar ge
zonken prestige te herstellen en
wendde de blikken naar Noord-Afri-
ka, waar een koloniaal rijk gesticht
werd, dat thans telkens in beroering
is, al hebben de Fransen er het heft
nog steeds stevig in handen.
Dc verovering van Tunesië en Algerië
ging die van Marokko vooraf en leidde
tot een Franse expansie tot diep in Azië.
„Och"', zei Bismarck, „laten ze maar naar
Tonkin gaan, dan vergeten ze Elzas
Lotharingen". Hij had er zelfs niet over
gedacht, na zijn overwinning, iets van
Frankrijks koloniaal bezit op te eisen,
vond koloniën voor Duitsland overbodig.
Dit was in die dagen nog geen reusach
tige fabriek, die haar waren moest afzet
ten en daarom koloniaal gebied nodig
had.
In Noord-Afrika begonnen Franse
legeraanvoerders als Gallieni, Joffre,
Foch en Gourand hun militaire carrière,
welke werd bekroond met de zware
slagen, die ze in de Eerste Wereldoorlog
aan de Duitse militaire macht wisten toe
te brengen.
Tunis is een grote havenstad en het
land Tunesië een rjjk gebied, dat tot de
meest ontwikkelde landen van Afrika
gerekend kan worden en hier en daar
Europees degelijk georganiseerd is. Dit
zelfde kan van Algerië gezegd worden.
Het heeft evenals Tunesië een aantal be
langrijke havensteden, uitstekende ver
keerswegen en opkomende industrieën.
Het is in Tunesië lange tijd rustig ge-
Dit Egyptische meisje personificeert de geest van onrust in de Arabische
wereld. Zij nam dienst in een z.g. vrouwenbataljon, om tegen het ff esten
te strijden.
nesië en vermoedelijk ook in Algerië.
De eerstvolgende maanden zullen le
ren, in hoeverre de fanatieke minder
heden, al of niet door een buiten
landse mogendheid gesteund, in
staat zullen zijn, een massaal verser
weest, aangezien het een beduidende
mate van zelfstandigheid bezat. In Noord-
Afrika is het alleen Tunesië, dat een
tamelijk gematigde onafhankelijkheids
beweging bezit, die tot dusverre niet naar
volledige onafhankelijkheid streefde, er
althans geen moeilijkheden rond schiep.
Men was het vrijwel over een soort ge
deelde souvereiniteit eens. Doch de
Franse „colons", de in Tunesië levende
Fransen, waarvan een flink percentage
grote landbouwers is, wensen geen ver
dere uitbreiding van die deling. Ze heb
ben onlangs tegen het vergroten van het
aandeel der Arabieren geprotesteerd en
toen is er in nationalistische kringen ver
zet ontstaan, waartegen de gematigde en
grootste partij, de Neo-Destoer onder
Habib Boerguiba zich niet durfde te
keren. Een driedaagse staking, welke
onder de Arabische bevolking een vol
ledig succes bleek, was hiervan het ge-
Na de moeilijkheden in Marokko,
zo pas met Engelse steun opgelost,
dreigen er nu verwikkelingen in Tu-
O
De Ziekenfondsraad heeft, omdat be
zuiniging op de kosten van zittend
zïekenvervoer noodzakelijk is en omdat
vooral ten aanzien van het locaal zittend
vervoer wellicht nog een overmatig ge
bruik kan worden geconstateerd, thans
besloten, de door de verplicht-verzeker
den verschuldigde bijbetaling drastisch te
verhogen, waarschijnlijk reeds per 31
December.
Daar bij dc tot dusver geldende regeling
meermalen moeilijkheden 'zijn ontstaan
over de interpretatie van de begrippen
locaal en interloeaal vervoer, is tevens
beslaten dit onderscheid niet langer te
handhaven.
Bij gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag hield Stijn Streuvels
enkele causerieën voor de Vlaamse omroep. Wie ze gehoord heeft, zal er
groot genoegen aan hebben beleefd. Met krachtige stem vertelde hij her
inneringen, niet aan zijn literaire triomphen maar aan heel gewone dingen
als z'n eerste pijp! Hij deed dat heel amusant, geestig en inet iets van
zelfspot. In zijn derde causerie tekende hij een beeld van pastoor Hugo
Verriest, zo scherp dat deze merkwaardige figuur duidelijker voor ons
oprees dan uit een van de drie boeken, die over hem geschreven zijn. En
dat in zo kort bestek!
Onze hoop, dat deze herinneringen in
boekvorm zouden verschijnen, is intussen
vervuld. Bij de Uitgeverij 't Leieschip te
Kortriik verscheen het boekje Ingoychem
19041914. Streuvels heeft zijn leven in-
i gedeeld in drie periodes een toevallige
I indeling naar de drie Westvlaamse plaats-
Ijes waar hij gewoond heeft. Zijn her-
inneringen aan Heule, waar hij geboren
is en zijn jeugd heeft doorgebracht, en
i aan Avelghem, waar hij bakker was en
Voorts is, aangezien sedert de invoering
van een bijbetalingsregeling voor het zit
tend vervoer het ambulancevervoer Aan
merkelijk is toegenomen, bepaald, dat ook
voor ambulancevervoer voortaan een bij
betaling verschuldigd zal zijn.
De bijbetaling is thans bepaald op:
f 1,50 voor een enkele rit per huurauto;
3 voor vervoer heen en tenig per huur
auto; 2.50 voor een enkele rit per
ambulance-auto en 5 voor vervoer heen
en terug per ambulance-auto.
Het voorschrift volgens de thans bestaan
de regeling, dat een minimum-bedrag
0.50 per rit altijd voor rekening
te organiseren.
van
vervallen.
(Van onze weerkuiid'ige mede worker)
Het is de laatste dagen erg stormach
tig toegegaan in de atmosfeer. Diepe
depressies zijn enkele malen van de
oceaan gekomen, om de onrust bij net
weer tot een maximum op te voeren.
Vooral op de oceaan gingen de elemen
ten hevig te keer en dat juist in het ge
bied, waar de belangrijkste scheepvaart
lijnen passeren. Gisteren werden zen8
golven van vijftien meter hoogte gemeld.
De depressie, die deze ruwe zee ver
oorzaakte, was in de nacht van Woens
dag op Donderdag de oceaan opgetrok
ken om toen koers te zetten naar Schot
land en de Noordzetö- Gisteren in dc
late namiddag werd deze koers ge wij-
z'gd; om zeven uur gisteravond werd
het 'kanaal van Bristol gepasseerd en
vanmorgen was het centrum boven het
Kanaal en Frankrijk te vinden.
Enorme dalingen van de luchtdruk
gingen gisteren haar komst vooraf, op
de Scilly-eilanden daalden de barome
ters een millibar per tien minuten ge
durende drie uur achter elkaar! De ge
volgen bleven dan ook niet uit: dewind
wakkerde -vooral boven de Go f van
Biscaye, de kust van Bretagne en Zuid
Engeland tot zware storm aan, hetgeen
met regen gepaard ging. In Ierland en
ook plaatselijk in Engeland viel boven
dien sneeuw.
Voor ons land is het gelukkig, dat deze
venijnige depressie haar baan over het.
Kanaal heeft gtekozen en niet over de
Noordzee; de zware storm bleef nu bui
ten het bereik van onze kust. Bovendien
heeft zich de afgelopen nacht een niet
verwachte ontwikkeling voorgedaan: de
depressie begon toen snel op te vuUén,
zodat zij vermoedelijk binnen 24 uur van
de weerkaart zal zijn verdwenen. Van
morgen veroorzaakte zij ook in ons land
nog enige nattigheid, regen die soms
vermengd was met sneeuw, maar ge
zien het feit, dat van de oceaan een
krachtige rug van hoge druk nadert,
zullen de regenkansen spoedig vèrdwij-
nen.
Op dezje rug volgt een nieuwe actieve
depressie, die grote hoeveelheden warm»
lucht voor zich uitstuwt, hetgeen Zondag
voor ons tot gevolg zal hebben, dat het
met de buiïgheid sneller is afgelopen dan
anders het geval zou zijn geweest. De
kans is echter groot, dat nog Zondag het
weer opnieuw achteruit gaat, hétgeen
met een stijging van de temperatuur
gepaard zal kunnen gaan,
zijn eerste novellen schreef, zijn reeds
jaar of zes geleden verschenen.
In het nieuwe boekje beschrijft Streu
vels hoe hij in Ingoychem zijn „Lijster
nest" bouwde - het begin van zijn be
langrijkste levensfase als mens en als
kunstenaar. In dit „Lijsternest", schilder
achtig gelegen op een heuvel in een
prachtige streek, voerde hij korte tijd
later zijn bruid binnen en hij kwam er
tot volledige ontplooiing als de meester
van het Vlaamse proza.
Streuvels heeft nimmer zijn per
soon op dè voorgrond gedrongen.
Interviews ontweek hij en als hij eens
over zichzelf schreef, dan deed hij
het met zijn bijna spreekwoordelijke
terughoudendheid. Men denke bvj.
voorbeeld aan „Mijn rijwiel", waar
in de genoegens van het fietsen op
de voorgrond staan, en „Hoe men
schrijver wordt", dat zich uitsluitend
bezig houdt met de ontwikkeling van
zijn schrijverschap.
Ook in het kostelijke reisverhaal „Op
de Vlaamse binnenwateren", waarvan bij
't Leieschip een fraaie genummerde en
gesigneerde herdruk verscheen, blijft de
schrijver zelf bijna helemaal op de ach
tergrond. Met drie schilders maakte hij
een boottocht over de Westvlaamse
kanalen en stromen een avontuurlijke
réis, kleurig verteld. Dit aantrekkelijke
boekje gaf Streuvels niet alleen volop
gelegenheid het Vlaamse landschap te
beschrijven het is ook „een boek van
de vriendschap" geworden. Hoe smakelijk
verhaalt de schrijver van de speelse
woordengevechten tussen de drie schil
ders. Hij roemt zichzelf „de stille getuige"
en hij is dat ook, want nergens kiest hij
partij als het om kunstopvattingen gaat.
Niet omdat hij onbevoegd zou zijn, want
de laatste bladzijden van het boekje be
wijze» wel anders. HU zegt daarin zeer
rake dingen over enkele grote Vlaamse
schilders.
Het boekje is rijk geïllustreerd, met
foto's van de vier vrienden, maar ook
met vele reproducties, o.m. van de vele
tekeningen en schilderijen, die hun ont
staan aan deze tocht te danken hebben.
Vermakelijk is wat Streuvels vertelt over
het prachtige schilderstuk De zeebomen
van Albert Saverys -een sneeuwland
schap, geschilderd in de herfst! (bl. 82).
Men kan zich de reacties van de twee
andere schilders voorstellen.
Ook tegenover zijn (voorlopige) bio
graaf Filip de Pillecijn heeft Streuvels
zijn terughoudendheid niet laten varen.
Het boek „Stijn Streuvels en zijn werk".
(Uitg. Lannoo, Tielt), houdt zich veel
meer bezig met het werk dan met het
leven van de grote schrijver.
In grpte lijnen schetst De Pillecijn de
jeugd van Frank Lateur en hij maakt
een einde aan de legende, dat deze zo
maar op 'n goede dag ging schrijven en
dadelijk 'n meesterwerk afleverde. Streu
vels schreef op school al een opstel, dat
de aandacht trok. Hij heeft ontzettend
veel gelezen, hij leerde zelfs Duits en
Noors om de grote meesters in de oor
spronkelijke talen te kunnen genieten.
Hij heeft dus wel degelijk hard gewerkt
en gestudeerd alvorens hij zelf tot zijn
eerste novelle kwam. Dat deze een sterk
en geheel nieuw geluid was in de Vlaamse
literatuur, is overigens nog verbazing
wekkend genoeg!
De Pillecijn volgt het werk van Streu
vels (tot 1932) en haalt het leven van
de schrijver er bijna uitsluitend bij als
enig uiterlijk feit samenhangt met het
ontstaan van een of ander werk. Elke
novelle of roman wordt min of meer uit.
voerig behandeld, soms zeer scherp. Met
zijn talloze afbeeldingen is dit boek er
een, dat geen enkele bewonderaar van
Streuvels missen mag.
Dubbel dankbaar zjjn we daarom, dat
hij zich niet door zijn schroom heeft laten
weerhoudenwe zouden een zeer per
soonlijk en belangrijk document gemist
hebben. Welk een mooi en krachtig proza
schrijft deze tachtigjarige nog!; welk een
frisse kijk heeft hij op de dingen, die
meer dan veertig jaar achter hem liggen.
Hoe raak tekent hij zichzelf als hij be
schrijft hoe hij eigenzinnig de bouw van
Het Lijsternest begon en zelf ook ter
dege aanpakte.
En hoe bestaat hij het, in enkele vol
zinnen personen of situaties te schetsen.
Misschien moet men het zelfs betreuren
dat Streuvels nooit een biografie ge
schreven heeft, (tenminste: als we daar
door geen van zijn andere werken had
den moeten missen'.).
Een groot deel van het boekje wordt
ingenomen door de herinneringen aan
Hugo Verriest, waarover hierboven reeds
gesproken werd. Wij hopen van ganser
harte, dat Stijn Streuvels voort zal schrij
ven aan zijn herinneringen en dat 't Leie
schip spoedig met een tweede deeltje de
honderden trouwe bewonderaars geluk
kig zal maken.
R.
van de ziekenfondsen komt. is
Vefwacht mag worden, dat de algemene
ziekenfondsen aan de nieuwe regeling ook
voor vrijwillig-verzekerden toepassing
zullen geven.
Van kracht blijft de bestaande bepaling,
dat. indien in een kalendermaand of m
een periode van dertig dagen een ver
zekerde voor zich en zijn gezinsleden in
totaal meer dan 10 heeft moeten bij
betalen het ziekenfonds het bedrag boven
f 10 na overlegging van de nodige bewijs
stukken zal terugbetalen.
De Ziekenfondsraad heeft voorts zijn
goedkeuring gehecht aan een tussen het
centraal overleg van ziekenfondsen-orga
nisaties en de Nederlandse Maatschapp.j
tot bevordering der Tandheelkunde ge
sloten overeenkomst inzake de honorering
van tandartsen, welke overeenkomst wijzi
gingen brengt zowel in het systeem als
in de hoogte der honorering. Op voorstel
van partijen heeft de Ziekenfondsraad
voorts wijzigingen gebracht m de hoogte
der bijbetalingen, door verplicht verzeker
den verschuldigd voor tandheelkundige
hlDe wijzigingen in de honorering
de bijbetalingen gaan in op 1 Jan.
Partijen zijn overeengekomen de ge
wijzigde regeling van dezelfde datum af
eveneens te doen gelden voor vrijwillig-
verzekerden.
Zo wordt o.a. bijbetaling voor personen,
die ten minste zes maanden verzekerd
zijn, voor een volledige prothese van
55 tot 60 verhoogd en voor 'n boven-
of onderprothese van 30 tot j az.ou.
De bijbetalingen voor personen, die kor
ter dan drie maanden resp. drie maan
den of langer doch korter dan zes maan
den verzekerd zijn, voor prothesen wor
den dienovereenkomstig verhoogd.
Ook heeft de Ziekenfondsraad zijn
goedkeuring verleend aan een tussen het
Centraal Overleg van Ziekenfondsen-orga
nisaties en de beide landelijke organisa
ties van vroedvrouwen gesloten overeen
komst inzake de honorering van vroed
vrouwen.
Het honorarium der vroedvrouwen voor
verloskundige hulp, verleend aan ver-
olicht- en vrijwillig-verzekerden, wordt
met ingang van 1 Januari 1952 voor he,
gehele land gebracht op 30 per ver
lossing (Tot nu toe bedroeg dit in vijf
gemeenten 27.50 en in de rest van het
land 22.50).
Stijn Streuvelssemper idem
De ministers van buitenlandse zaken,
van defensie en van financiën van
Frankrijk, West-Duitsland, Italië en de
Benelux zijn sinds Donderdag in Parijs
bijeen om te spreken over de vorming
van een Europees leger (het zgn. plnn-
Pleven). Het voornaamste probleem bij
de besprekingen is het verzet van de
Benelux-landen tegen het plan van de
deelnemende staten om een bovenna
tionaal gezagsorgaan te vormen en een
gemeenschappelijke begroting op te stel
len. Wat de eerste kwestie betreft, schijnt
men kans op een compromis aanwezig
te achten Vwi welke «wd sen com
promis zou zijn, werd echter niet bekend
gemaakt.
De kwestie der begroting blijkt grote
moeilijkheden op te leveren. De minis
ters van financiën zijn gisteravond nog
speciaal bijeengekomen om er over te
spreken, maar het was duidelijk, dat er
geen compromis is gevonden dat de Be-
neluxlanden bevredigt. De Franse minis
ter van financiën, René Mayer, zei na de
vergadering tot verslaggevers: „De stand
punten der delegaties zijn vólkomen dui
delijk, maar zij komen niet met elkaar
overeen".
Ook over de duur van het eventuele
verdrag kon men het nog niet eens wor
den. Enigen der ministers van defensie
vonden een termijn van vijftig jaar te
tang-
THE EMPIRE STATE BUILDING,
de hoogste wolkenkrabber van New
Yurk en de wereld, is krachtens de wil
van de erflater verkocht ten bate van de
Katholieke instellingen van liefdadigheid
in Amerika. Het reusachtige gebouw
heeft 51 millioen dollar opgebracht. De
staat gaat echterdank zij de successie
rechten, met het grootste deel van de
opbrengst striken. In ieder geval blijft
de daad een prachtige geste.
AHMED CHEHAB EL DINE BEY en
verscheidene andere Egyptische Moslem -
leiders hebben de verdediging op zich
genomen van de Broeders der Christe
lijke Scholen, die de laatste tijd zware
aanvallen van de nationalistische dag
bladen hebbende verduren. ,J)e beschul
diging van verraad aan het adres act
broeders", aldus de Moslemleiders, „is
gewoon belachelijk. Wij zijn in hun
scholen opgevoed; wi) weten, dat zij echte
pioniers zijn in het opvoedingswerk van
het moderne Egypte". De Broeders van
de Christelijke Scholen begonnen in 184
hun werk in Egypte. Thans hebben zij
2 j scholen en bijna 7.300 leerlingen, véle
niet-Katholieken. We boekèn nog wél
succes, als onze houding maar voorbeel
dig is.
WAT DUNKT U in dit verband van
het volgende bericht; In de Spaanse stad
Cordova hebben gevangenen een open
bare processie georganiseerd ter ere van
de H. Maagd. De plaatselijke autoriteiten
hadden hun daarvoor toestemming ver
leend, nadat de gevangenen plechtig had
den beloofd geen ontvluchtingspogingen
te zullen ondernemen. Gevangenen zgn
niet bij voorbaat boeven, Er lopen heel
wat lieden ongestraft rond, die erger
misdaden op hun geweten hebben dan
officiële gevangenen.
EEN BLIJ bericht uit Japan, De bis
schop van Yokohama heeft prins Asaka
van Japan gedoopt. Hij is het eerste lid
van het Japanse regerende vorstenhuis
dat katholiek gedoopt is. De prins heeft
de naam Peter aangenomen. Zijn zoon.
en zijn dochter zijn eveneens gedoopt.
Zijn vrouw werd dat reeds verleden jaar.
Als hij nu ook nog een der twaalf apos
telen is.'
NOG EEN prachtmededeUng eind 1951.
Professor Tichof, een vooraanstaand
Sovjet-sterrekundige zegt bewezen te
hebben, dat op Venus en Mars organisch
leven bestaat. De professor heeft de
spectraal eigenschappen van planten, dk
op aarde op grote hoogten groeien en in
de nabijheid van de Noordpool worden
aangetroffen, vergeleken met specto-
grammen van de vegetatie op Mars. Deze
eigenschappen bleken volkomen gelijk te
zijn. De sterrekundige verklaarde verder,
dat als de temperatuur stijgt, de planten
infra-rode stralen beginnen uit te zenden,
hetgeen deze bevrijdt van het surplus aan
warmte. Hieruit concludeert hij, dat er
ook plantengroei op Venus is, waar de
temperatuur tot 80 graden Celsius stjjgl.
We zullen het er eens met Hofwijk over
hebben, als hij uit de Congo terug is. Hij
doet meer verre reizen.
DAVID RITCHIE uit New York ging
zijn vrouw en drie kinderen, die bij zijn
schoonmoeder inwonen, bezoeken. Tijdens
het bezoek bleek de schoonmoeder nogal
moeite te hebben ook maar even haar
mond te houden. Hij maakte zich zonder
schromen meester van haar kunstgebit.
Ritchie, die wegens diefstal van een
kunstgebit aan de politie rekening en
verantwoording moest afleggen, ver
klaarde, dat het een goed maniertje was
om zijn schoonmoeder het zwijgen op .te
leggen. De rechter liet hem tegen stor
ting van een waarborgsom van 500 dol
lar in vrijheid met de verklaring, dat het
Wel eens goed zou zijn als wij geen van
allen te veel zouden praten. En meer
doen, zou Henk van der Maze zeggen.
MORGEN is het weer Zondag. Dus pok
weer offeren voor de nieuwe kerken.
Doe het nog eens goed voor de laatste
maal in 1951. Al Is het maar uit dank
baarheid voor de genaden in de Biecht
stoel. Dank zij het feit, dat, zoals Si,
Paulus in het Epistel verhaalt. God Zijn
Zoon gezonden heeft, toen de volheid
van de tijd gekomen was. Het Evangelie
brengt de episode van de jubel van.
Simeon en de prefetien over het Kind,
Dat opgroeide en vervuld was van wijs
heid. Bid om extra zegen voor onze jeugd.
En voor dc rest, een plezierige Zondag
en zalig uiteinde en een voortreffelijk
begin zonder rimpelig oliebollengelaat.
