Moed, kracht, vastb eradenheid
Dwingende voorwaarden ter
beveiliging van de wereld
Politieke Commissie bespreekt
Koreaanse kwestie niet
Nederlandse spoorwegwagons
naar Zuid-Amerika
De „Zes" trokken en trokken...
„FRAMEGGEN" WEER LOS
Belangrijke verbeteringen voor
gemeente-ambtenaren
K.L.M. krijgt
..Liftmaster*
*wrsnï IsVAN
s„n
Nederland moet spoed betrachten
met atoomonderzoek
Persberichten
AKKERTJES
Truman's boodschap aan hot Congres
affl; 'nwtr °fWikkeldeSffi? hulp
Öostduits parlement
aanvaardt kieswet
MOTORPONT over
ZWARTE WATER
De Friese kwestie
Russische resolutie in geamendeerde
vorm aanvaard
Export-première
Volendamse haven
natriumlicht
Snipverkouden
sluimert in de knap
natuur
Het beste dagelijkse middel ter opwekking en verkwikking
Karwei kostte sleepboot een mast
Mogelijkheid tot medezeggenschap
iglementair vastgelegd
life' v "x- '-mm
rei
Dreigend tekort aan andere energiebronnen
Ned. kolenreserve in
75 jaar uitgeput
Harry Prikker
DONDERDAG 10 JANUARI 1952
PAGINA 3
5aar,
Maar Bonn gelooft er niet in
^W'omis mi», fe^d 1« tot
VRIJWILLIGE SCHIET
OEFENINGEN VOOR
RESERVE-OFFICIEREN
OPBRENGST NATIONALE
RECLASSERINGSDAG 1951
Prov. Staten zijn voor eed
in Friese taal
WEINIG KINDER
VERLAMMING MEER
URUGUAY BESTELDE 16
SALONRIJTUIGEN
Korte levértijd
111
boulevard" kreeg andere
lampen
Er ligt ook een stokje natuur
besloten in de King roL
Wanneer U deze opent, kunt
U genieten van de weldadige
eigenschappen van het edele
natuurproduct, waaruit
King pepermunt is bereid
De natuurzuivere
Op zee voor anker
Deskundig onderzoek
gewenst
Taak voor physici
en technici
met commentaar
j
Zwaar belaste balken
Werk van mijnwerker
'M
m
Congres, „..rin
president Truman gisteren een uitgebreid pro>»rn»v» u i
«le niet-communistische wereld tegen mogelijke acres» I
militaire en economische hulp en door het ODvn r' '\°T i °01 -f
oorlogsproductie en van de sterkte van de A
Terwyi de Sovjet-Unie haar gewapende vooral de i,, u,
jnacht vergroot en meer vliegtuigen pro- van de macht: verdriedubbeling
duceert dan de niet-communistische we
reld, is de defensie-voorbereiding in de
V.S. nog verre van volledig, zo consta
teert de president.
Er is in de V.S. vertraging ontstaan
bij het ontwerpen en produceren van de
nieuwste typen vliegtuigen en tanks, en
werktuigmachines en grondstoffen ziin
Srsch^tdehaar% DeaMÏS
ïn do schnd,?, president- loopt nog steeds
van een nieuwe wereld-
wimtgio^nt n«an^S,de in 1951 gemaakte
relii met-communistische wc-
lïifhl ln 1952 all®8 te verliezen, als
mans versaagt.
„Ais wij met moed, kracht en. vastbe
radenheid voortgaan, kunnen wij daar
entegen eind 1952 in een' toestand van
veel grotere veiligheid verkeren", aldus
meende Truman.
De V.S. zijn vastbesloten de communis
ten in Korea te blijven bevechten trTt^ft
er een wapenstilstand kartworden gesio
ten, die „een einde maakt aan de aeïS t
en de veiligheid van onze r®8Sle
en van de republiek
aldus Trumam ZH MUenrlmv« rbt0rgt
«aar een reeelinc- t? bl«ven streven
Handvest vin dl Vn! ®a volgens het
hetl\\"estende* van
plan tot v»r™£^Ae SovJet"Unle om het
aUe wanllf^ g v5n en toezicht op
line vfS te aanvaarden onder instel-
*<JL s2.i n doehreffend inspectie-sys-
tr2fena^g de Sovjet-Unie geen doel-
1;, .nd ontwapeningsvoorstel aanvaardt
met medewerkt aan een vreedzame
oplossing van geschillen, kunnen de VS
echter niet anders doen dan de defensie
versterken. r'ble
Op het gebied van de buitenlandse no
titiek stelt president Truman het vols-ll
de voor: 'sen'
hoeveeltFa5rd aan een beperking van de
markt ir goederen voor de burgerlijke
door s'tvferder beteugeling van inflatie
Driizen -gere wetten tegen stijging van
pujzen, Winsten
van hóifVinsten en lonen; verbetering
en her»u?e-stin£ en arbeidsvoorwaarden
beidswet g van de Taft-Hartley ar-
7iin rhfïl?nrefereert slechts kort aan
wereldt?rekinSen met Churchill over de
Wif^egie.
bet Mi/ij de toestand in Europa,
vrondif1en_0osten en bet Verre-Oosten
ten geit=!?:Zien"' zeêt h«* "WÖ verwach-
„rêao iadige voortgang op de weg naar
wortd°°r samenwerking en het team
work van de vrije naties".
Truman besluit met te zeggen, dat alle
1.
en
economischeehulp aan West^Eurnn
ven naar sterjferfverengdstre"
Meer gelden voo7fre?^d Europa.
stem vanrAmelik^ voorat V<m ,,E>e
naar achter het IJzêreS Gord^ndingen
de°PprbeSa^ «ff* *PWt
In verband met het voortdurend in om
vang toenemen van het vrachtvervoer
en de hieruit voortvloeiende noodzaak de
vervoersmogeljjkhetd op dit gebied aan
vra*K aan te passen, heeft de K.L.M.
bij de Douglasfabrieken een zgn. „Ulft-
master" besteld. Het toestel zal in de
loop van het volgend jaar op Schiphol
arriveren.
De 32% meter lange „Liftmaster" ls de
vrachtuitvoering van de DC-6B. Deze
4-motorige machine, die een kruissnel
heid heeft van 470 km per uur, is speci
aal voor vrachtvervoer geconstrueerd en
ingericht. Het toestel heeft in de voor-
en achterzijde van de zijwand grote la&d-
deuren, van resp. 1.70 meter by 2.30
meter en van 2 meter bij 3.15 meter. Het
grote vrachtruim alleen reeds heeft een
•nhoud van 125 kubieke meter. De „Lift
master" kan elf ton vracht vervoeren
over een grote afstand.
Hef r\
dar p^ uitse parlement heeft Woens-
insteii? Wetsontwerp, dat voorziet in het
duit.- Van een gemengd Oost-West-
uitv*jr,ni,»»e ter voorbereiding en
HuitslanaS Van verkiezingen ill geheel
aangenomen. De mogelijkheid
rc!af»„ enialiona'e controle wordt open-
«itgeocfB^aaJ dexe zou moeten worden
zoal» or ''de grote vier" en niet
omdafJo ®onn wenst door de V. N„
zen controi°°r organisatie aangewe-
te waaronder Nederland,
staan". onder Amerikaanse invloed
Oostduit^ beweerde, dat de
•S+f5®?bwoordiigheid van tal van auto-
r>f in n de commissaris der Konin-
ir J. ridder-de Van der
b"™1? gistermiddag de grote motor-
poot ai bedrijf gesteld die voortaan de
veerdienst over het Zwarte Water in de
weg CtenerriuidenKampen zal onderhou-
den Deze pom di^ laadvermogen
van 60 ton heeft vormt een belangrijke
schakel m de ver,beteriag Van de ver
keerswegen in Noord-West Overijssel.
Op 8 Maart 1922 ,g de v00rganger van
de nu afgedankte pont verongelukt. Dit
ongeluk kostte Indertijd aan elf inwo
ner» van Genemuiden, o.w. de burge
meester en zyn echtgenote, het leven.
maatregelen, die hij heeft voorgesteld ter
bevordering van de welvaart van het
Amerikaanse volk aan de wereld de voor
uitgang van Amerika's vrije maatschappij
demonstreren. Dit heeft een grotere in
vloed op het volk aan beide zijden van
het ijzeren gordijn „dan alle schijnleuzen
en in de lucht hangende beloften van de
communisten".
Op voorstel van de chef van de Ge
nerale Staf is thans een regeling in
voorbereiding waardoor reserve-offi
cieren in alle garnizoenen in Neder
land gebruik zullen kunnen maken
van de ter plaatse bestaande schiet
baan voor het houden van pistool- en
revolverschietoefeningen. Deze rege
ling bestaat reeds te Amsterdam.
De netto-opbrengst van de Nationale
Reclasseringscollecte 1951 bedraagt
244.804,28. In 1950 was de opbrengst
243.420,75.
De Friese Staten verenigden zich giste
ren met het ontwerp-adres aan H.M. de
Koningin samengesteld door de uit de
Staten aangewezen commissie nopens
afleggen van de eed in de Friese taal. Het
adres brengt onder de aandacht van H.M.,
de toenemende bezwaren van hen, die zich
bij het afleggen van de eed, de belofte of
de bevestiging in de gevallen, waarin
een wettelijk voorschrift dit vordert of
daaraan rechtsgevolgen verbindt, wensen
te bedienen van de Friese taal, doch
daarin worden belemmerd. De Staten zijn
van mening, dat de Friezen er een te eer
biedigen aanspraak op hebben de eed, de
belofte of de bevestiging af te. leggen in
de taal, die voor hen de moedertaal is, en
dat een spoedige voorziening noodzakelijk
is ter wegneming van voormelde be
zwaren.
Uit de in de Staatscourant opgenomen
opgave van het aantal aangegeven geval
len van besmettelijke ziekten blijkt, dat
over de week van 23 tot en met 29 De
cember in ons land werden aangegeven
vijf gevallen van kinderverlamming n.L
in De Bilt, Apeldoorn Zeist, Amsterdam
en Breda.
In de genoemde week heeft zich in de
provincie Friesland één geval van lepra
voorgedaan.
De politieke commissie der V. N.-
Assemblée heeft Woensdagavond ge
stemd over het Sovjetrassische voorstel
om onmiddellijk een vergadering van de
Veiligheidsraad „op hoog niveau" bijeen
te roepen, ter bespreking van het vraag
stuk aangaande het verminderen van de
internationale spanning en het beëindi
gen van de Koreaanse oorlog. Zoals ver
wacht werd, is het voorstel in de oor
spronkelijke Russische lezing verworpen.
Nadat enige amendementen erop bij af
zonderlijke stemmingen waren goedge
keurd, werd tenslotte de geamendeerde
5?
Omstreeks 30 Januari zal een s'el van
4 spoorwegsalonrijtuigen, gemaakt door
de N.V. Allan en Co's Ned. fabrieken van
meubelen en spoorwegmaterieel te Rot
terdam, met het ss. „Tucuman" van de
Kon. Holl. Lloyd uit Amsterdam naar
Montevideo in Uruguay worden ver
scheept Dit materieel is bestemd voor
de lijn van Montevideo naar de bad
plaats Rio de la Plata.
Deze vier rijtuigen vormen het eerste
stel spoorwegwagons, dat uit Nederland
naar Zuid-Amerika wordt geëxporteerd.
Zü maken deel uit van een groep van
1G stuks, welke in Maart 1951 b« Allan
e" i?", besteld door de Spoorwegen
"ft Zuid-Amerikaanse land. In April
uitgevoerd"" «ehele opdracht zijn
teeinformatie csteï van vier wa-
J®eeft twee rijtuigen le klasse,
5 H m„et beuken en buffet, en
twee rijtuigen 2e klasse, waarvan één
met een post- en bagage-afdeling. De le
klasse heeft 136 en de 2e klasse 180 zit
plaatsen. De formaties zullen elk door
een diesel-eïectrische locomotief worden
getrokken.
De opdracht tot de bouw van 16 rii
tuigen werd gegeven, nadat- door- de di
rectie van de Uruguayse Spoorwegen een
bezoek was gebracht aan diverse fabrie
ken in verschillende landen. In Neder
land verkeerde men in de gelukkige om
standigheid, dat de Spoorwegen hier te
lande altijd zeer hoge eisen aan hun
materieel stellen en de fabrieken zodoen
de een grote technische voorsprong heb
ben. De 16 rijtuigen worden bijvoorbeeld
geheel electrisch gelast, ook de daken,
iets wat men bij buitenlandse fabrieken
maar weinig aantreft.
De bouwtijd was zeer beperkt. Nor
maal kan men eerst na acht maanden
beginnen met het aanbrengen van de
„bak" (bovenbouw). Thans zal de gehele
rijtuigen-serie in 13 maanden gereed zijn.
Advertentie
■en
it
t! bomen
teswet op aanvaardbare
vÜf ledlu Parlement be-
Woordi:
-en vb8,611 op dl» m?eten vertegen-
De ^e^^Muitse0^^?14® ,besprekin-
Jegehlieden^itse
land, Jakóh ^treff«>nrln voor aange-
woJil voor-peso acht f ?el Duits-
vertegenwoown de besni-A^- or Gr°te-
Duitsland „zinfes van Cwngen tbssen
Westduitse voor« Zolang West-
daan". De bl&ardeg «üg.aan de
trole door de V.jsp^te ervan L
verworpen en dat maakt ft Grotewohï
Oastduitse plan onaa^^Bonn
het
zou moeten
De h.
dumveldiptv van Volendam heeft na
stt!fLJftoe&n. Tot _dusv|r
tri
V'a0 cr -6 ëjMcseii. lui ausver
ten stra^W'ehtmg Van 22 lichtmas-
ienhoofden ,ge]e licht over dijk, ha-
Om de kj®n water,
damse kleurenrijkdom van de Volen
ti laten konien k ®bt toch tot zün recht
jbavfn contarui1aan de dijkzh'de van
zodat de 'tampen aangebracht,
t ,Van bet natril "l®1 in het fletse
plaatst. natriumlicht wordt se-
De nieuwe Ve
de vissers een "«hting betekent voor
nng voor het zich angnjke verbete
de haven, vooral by^t naderen van
weer.
moilp erö "°Pera Mundi"n,Uari door de
Straks hebt U griep, tenmin
ste als U die infectie niet
gauu> en goed de kop in
drukt met één of tuiee
...die helpen direct! J
Van de zijde van de N.V. Allan en Co.
verklaarde men, dat Uruguay een aan
trekkelijk land is om spoorwegmaterieel
naar te exporteren. Er bestaat een grote
vraag naar dergelijk materieel. Lange
tijd hebben Engelse maatschappijen er,
evenals in andere Zuid-Amerikaanse sta
ten, concessies gehad. Thans zijn de
spoorwegen in staatshanden overgegaan
en omdat men dit reeds tevoren had zien
aankomen, is er aan onderhoud e.d. de
laatste jaren niet veel meer gedaan.
De vier rijtuigen, die tegen het einde
van deze maand naar Uruguay zullen
worden verscheept, worden over het
spoorwegnet naar Amsterdam vervoerd.
Dit zal des nachts geschieden, omdat de
bovenbreedte van de wagons ongeveer 15
c.M. meer bedraagt dan de hier te lande
gebruikelijke en zodoende bij perrons
e.d. grote voorzichtigheid in acht moet
worden genomen.
Russische resolutie die in deze vorm
veel van haar oorspronkelijke karakter
verloren had met 50 stemmen tegen
nul by 8 onthoudingen aanvaard.
'Met 43 stemmen tegen nul bij 13 ont
houdingen werd de preambule van de
Russische resolutie aangenomen, welke
verklaart, dat het .een* voorname taak
is van de V. N., de "internationale vrede
en veiligheid te verzekeren en te ver
sterken, waarby er rekening mee ge
houden moet worden, dat volgens het
handvest de grootste verantwoordelijk
heid voor het" handhaven van de inter
nationale vrede en veiligheid aan de
Veiligheidsraad is toevertrouwd
Een amendement van de wes- e.yke
„grote drie" en Brazilië zegt, dat de Vei
ligheidsraad in speciale spoedzitting bij
een moet komen „wanneer een derge
lijke bijeenkomst van nut zou z«n. voor
het opheffen van de huidig® spanning in
de internationale betrekkingen Een
tweede amendement zegt in tegenstel
ling tot het Russische voorstel, dat elke
verwözmg naar een bespreking van de
Koreaanse kwestie op de voorgestelde
bijeenkomst van de Veiligheidsraad ach
terwege moet biyven.
Tenslotte kwam de commissie overeen,
'n bespreking: van de politik®.toekomst
van Korea voor onbepaald© *'Jd uit te
stellen, minstens totdat de besprekingen
te Panmoendjon zijn afgesloten.
Resoluties in andere commissies
De sociale commissie van de V.N.-
Assemblée heeft Woensdag m®t grote
meerderheid een door de Kominform-
landen gesteunde resolutie verworpen,
waarin de V. S. en andiere landen er yan
werden beschuldigd vluchtelingen te
werven „voor ondermUner,de acties in de
Sovjet-Unie en de met haai* vertoonden
staten". De westelijke mogendheden wer
den er voorts van1 beticht, de terugkeer
van verplaatste personen te verhinderen.
India, die Philippijnen. Libanon, Yemen
en Haiti hebben in een gemeensch-aippe-
lij-ke resolutie de beheersohapsraad der
V. N. verzocht, die mogendheden, welke
gebieden beheren, uit te nodigen op te
geven op welk tijdstip de onder haar be
heer staande gebieden rijp voor onaf
hankelijkheid zullen zijn. Deze resolutie
heeft betrekking op negen landen, die
onder Belgisch, Amerikaans. Australisch,
Brits Fraais en Nieuwzeelands toezicht
staan'. (Voor Somaliland is al een tijds
limiet van tien jaar vastgesteld).
België, Frankrijk, Australië en Nieuw-
Zeelamd sloten zich bij een Engelse
verklaring-aan, waarin gezegd werd da,
men h-et met de doelstelling van de
resolutie eens was, doch het nuttig noch
mogelijk achtte de gevraag,de inlichting
te geven. De Sovjet-Unie en haaf satel
lieten steunden de resolutie, evenals
verschillende Zuidamerikaanse en
Aziatische staten (waaronder Indone-
i siS.)
Onder eenzelfde dreigende lucht, die de
stranding van de „Frameggen" verleden
week Woensdagochtend begeleidde, is de
by Petten op de Hondsbossche Zeewering
gestrande Noor gistermiddag om tien
minuten voor twee door drie sleepboten
uit zün benarde positie bevryd. De „Hol
land 2" van de rederij Doeksen uit Ter
schelling en de „Nestor" en „Hector"
van het IJmuidense bureau Wysmuiler
hebben het water van de woelige Noord
zee met hun schroef zo lang tot schuim
geklopt tot er beweging in de Noor
kwam en het schip met vier triomfaute-
ïyke stoten op de stoomfluit het vrye
water opzocht.
De positie van het vaartuig was sinds
gisternacht, toen er 50 meter schot in de
romp kwam, niet zo plezierig; De „Fra
meggen" deinde bijna dwars op de punt
van een strekdam en het scheen haast
ee,n onmogelijk karwei de 2000 tonner
over de weerbarstige basaltkeien te trek
ken, ondanks de twee uitgebrachte hek
ankers die aan weerszijden van de Noor
via de lier van het schip meehielpen dit
laatste obstakel te overwinnen.
Maar op hot hoogst van de vloed lukte
het eindelijk; de „Frameggen" maakte
eerst een slaS naar links, gehoorzamend
aan de aanmaning van de „Holland 2",
om dan. stevig in bedwang gehouden
door het 'trio slepers, met de achtersteven
tegen de woedende zee op te tornen.
Het schuim sloeg in lange gordijnen tot
over de schoorsteen en in het open water
deinde de Noor nog 20 vervaarlijk, dat
men niet vreemd had^ opgekeken als de
tros was gebroken en 't schip ten tweede
male naar de kust was afgedreven. De
'bemanningsleden hadden hun redding-
vesten aan.
Tegenslag
He honderden belangstellenden op de
dijk wuifden schip en bemanning een
vriendeiyk afscheid toe. De houders van
de consumptietentjes pakten onmiddellijk
hun spullen in. Voor hun was het feest
dat de Noor weer in zyn element terug
was, een tegenslag.
De drie slepers, die hun commando's
kregen van hun kapitein D. Moerman
een oude rot in het bergingsvak en een
I van de meest.'gewaardeerde krachten van
het bureau Wijsmuller in IJmuiden, trok-
I ken de „Frameggen" voorzichtig naar
i Den Helder met de felle Zuidwester
schuin in de rug. Het schip hing tijdens
deze tocht volkomen stuurloos in de
i zware trossen.
Door een duiker zal een onderzoek naar
de schade wonden ingesteld. Het schip
gaat later indien dit nodig mocht zijn.
bij kalm weer voor eventuele reparaties
naar Rotterdam.
Om zeven uur gisteravond ging de
.Frameggen" bij het „Schulpenga
enkele mijlen voor Den Helder, ter hoog
te van Huisduinen, op zee voor anker.
Zij gierde namelijk zo hevig op de woeste
zee dat het onmogelijk was binnen te
komen. Vannacht werd naar Den Helder
gevaren en vanochtend bij daglicht liep
de sleep de haven van Nieuwediep binnen.
He sleepboot „Oceaan" van Doeksen
heeft gistermiddag by het maken van een
verbinding nog een aanvaring gehad met
de „Frameggen". De voorste mast van de
„Oceaan" knapte af en sloeg overboord.
Öp deze mast bevond zich de antenne,
zodat de radio onklaar raakte. De marco
nist van de „Oceaan", P. de Boer, liep
bü deze aanvaring een gekneusde voet op.
■vb-.-:
Talryke verbeteringen in hun positie
bollen de ambtenaren in de naaste toe
komst ten deel vallen, indien de gemeen-
J®n, aangesloten bij het Centraal Orgaan,
aet zojuist verschenen ontwerp-ambtena-
«"enregiement aanvaarden. De voornaamste
Verbeteringen betreffen de positie der
arbeidscontractanten, de overwerkregeling,
Pensioenbijdragen, gratificaties, vecantie,
,s®ede de medezeggenschap.
van1aantal Wijzigingen, dat ten opzichte
om„ t oude ontwerp is aangebracht, is
SDriïngrijk- Enige bijzonder in het oog
gend|ende veranderingen zijn de vol-
"^"anneer de werkzaamheden elkaar in
■n? uitende reeks opvolgen, wordt de
aa 1 m tijdelijke dienst van een
r. naar, die met deze werkzaamheden
is belast, na 3 jaren door een aanstelling
m vaste dienst vervangen, indien mag
worden aangenomen, dat deze werkzaam
heden ten minste nog 3 jaren zullen
voortduren. De aanstelling in tijdelijke
dienst wordt in elk geval na 6 jaren dienst
door een aanstelling in vaste dienst ver
vangen".
De hier genoemde termijnen z|jn bedui
dend teruggebracht. Deze waren in het
oude reglement 5 resp. 10 jaar.
„Om tot ambtenaar In va»te dienst te
kannen worden aangesteld moet men de
leeftijd van 21 jaar hebben bereikt". In
het oude reglement was daaraan toege
voegd* „en die van 40 jaren niet hebben
overschreden". Deze toevoeging is nu ver
vallen.
Met inachtneming van het bepaalde
wordt bij de uitbetaling van de bezoldi-
sing toekomende aan de ambtenaar in
tiideiiike dienst, daarop ingehouden het-
ffeen wegens pensioenbijdrage zou worden
verhaald? indien de ambtenaar in vaste
dienst was aangesteld, tot het tijdstip,
waarop de ambtenaar m tijdelijke dienst
ambtenaar wordt, of tot liet tijdstip,
waaropzijn dienstverband eindigt"
In het oude reglement was bepaald, dat
4 pet werd ingehouden en voorts dat voor
zoveel nodig, het ingehoudene plus rente
primair werd bestemd voor inkoop Thans
wordt dus 7% pet ingehouden, terwijl geen
inkoopverhaal plaats vintu.
De overwerkregeling is aangepast aan
de Rijksregeling. Het recht op vacantie-1;
toelage wordt voorts principieel yastge-1
legd terwijl men is afgestapt van het
criterium: het salaris bepaalt het vacantie-
verlof zonder meer.
„Ter beraadslaging over onderwerpen
betreffende de werkwijze van en de dienst-
voorwaarden bij een tak van dienst kan
een medezeggenschapscommissie worden
ingesteld". Deze bepaling kwam niet voor
in hét oude reglement
„Het is inderdaad noodzakelijk, dat men zich en zeker niet het mmst in
ons'land, volkomen rekenschap gaat geven van het steeds ernstiger dreigende
tekort aan energiebronnen, die wij nodig hebben voor verwarming en
industrie. En bij dit zich rekenschap geven is het natuurlijk nodig zich te
bezinnen op de mogelijkheden, de tot nu toe in gebruik zijnde energie
bronnen door andere, even goede, of zo het J^an betere, te vervangen
zo ongeveer drukte prof. dr H. Brinkman, hoogleraar-directeur van het
natuurkundig laboratorium der Rijks Universiteit te Groningen zich uit
in een personderhoud over dit voor de mensheid zo belangrijke onderwerp-
gekozen objecten zoeken op een betrek,
keiyk smal gebied, maar dat dan ook
diepgaand onderzoeken.
En dan tenslotte zon ik er op moeten
wijzen dat, naar mijn stellige mening, in
dit opzicht zeker spoed moet worden be
tracht, aldus prof. Brinkman,
Wat Nederland betreft, is de positie op
dit punt allerminst gunstig te noemen.
De Nederlandse kolenvoorraad kan ge
acht worden te zijn uitgeput na 75 jaar.
Dit tijdstip zal voor de Limburgse velden
echter reeds veel eerder zijn gekomen.
Dan zal Nederland voor de verplichting
staan de Peelvelden en d'e in de Achter
hoek te gaan ontginnen. Hier liggen de
kolenlagen echter dieper, zodat de kos
ten hoger zullen worden.
Ten aanzien van de aardolie en het
aardgas is de positie zelfs nog ongun
stiger. Volgens een officiële statistiek
van het jaar 1948 zal, bij gelijke produc
tie, de nu bekende reserve in 22 jaar
zijn verbruikt. Er is echter wel red-en om
aan te nemen, dat er nog vele onbeken
de reserves zijn. De deskundige Parker
is nochtans van oordeel, dat ook bij het
ontdekken van nieuwe velden, de reser
ves aan aardolie en aardgas binnen 50
a 100 jaar zullen zijn uitgeput."
„Wij zullen ons vertrouwd moeten ma
ken met de gedachte, dat het noodzake
lijk is binnen dc kortst mogelijke tyd de
beschikking te krygen over nieuwe
energiebronnen. Want met de resteren
de kolenvoorraden moet dc wereld zeer
zuinig zyn.
Ik voor mij zie alleen maar de moge
lijkheid zo spoedig mogeiyk over tie gaan
tot de toepassing van de atoomenergie.
Die zal dan ook gebruikt moeten worden
voor warmteproductie", aldus prof.
Brinkman.
Het zou daarom bijzonder wenselijk
zijn, dat een niet te grote commissie van
deskundigen onderzoekt, welke energie
bronnen voor Nederland van betekenis
zijn, hoe lang deze toereikend zullen zijn
en waarvoor zy door hun specifieke ge
aardheid, althans ten dele, gereserveerd
moeten worden, inplaats van ze in
warmte om te zetten. Het is verder van
groot belang in Nederland het atoom
onderzoek te bevorderen, waarby natuur
kundig en scheikundig onderzoek op
brede basis dient te worden aangevat.
Een lichaam, dat de research stimuleert
en dat de technische mogelijkheden door
ziet en voorziet en dat er zich reken
schap van geeft, of er voor Nederland
mogelijkheden bestaan om zich tydig en
voldoende van kernsplijtstoffen, als
uranium en thorium, te voorzien, zou
zeer wenselijk zijn.
Nederland zal ook zelf aan de opspo
ring en winning van die stoffen tijd en
geld moeten besteden.
Nederland zal zonodig wegen moeten
trachten te vinden om armere vindplaat
sen te gaan exploiteren. Dat doet Ame
rika ook reeds. De V.S. zoeken naar
splijtstoffen, waar ze maar te vinden
zijn. Er is daar zelfs al gecontracteerd
met de Afrikaanse goudmijnen en ook de
phosphaatmijnen zullen er dienstbaar aan
gemaakt worden.
Bij de tinondernemingen op Banka en
Öilliton is ook thorium aanwezig, dat
evenwel vroeger slechts als een weinig
waardevol bijproduct werd beschouwd."
Hier ligt in de eerste plaats een taak
voor de physici. Maar ook de technici
moeten, voorgelicht door de kernphysici
O» „Franeggen" te. He, !W,e „eckUchip .Frameggen." (2,m ,nn) i SuSk'XS
precies een week nadat het anderhalve kilometer ten Zuiden tan retten op (en op bct ganse gebied werkzaam te
de Hondsbossche Zeewering liep, Woensdagmiddag om tien over twee hij i zijn. Maar het zou volkomen
ii indien wil ons volkomen arnaiiKeiyK
vloed met behulp van zes sleepboten weer losgekomen en teruggekeerd m^an an^e landen als byv. de
zyn element- I Verenigde Staten. Wij moeten dus wel.
In het Nieuwjaarsartikelvan „De Ne
derlandse Industrie", het in deze krant
reeds meer geciteerde orgaan der neutra
le werkgevers, verzucht de schrijver.
„Het economisch skelet van ons land is
voornamelijk gebouwd op de pijlers van
werkgelegenheid en consumptie-niveau,
maar een aantal belangrijke steunbalken
in het bouwwerk zyn op niet te verant
woorden wijze belast. De bouwmeesters
handhaven de status quo, in' plaats van tot
de onvermijdeiyke verbouwing over te
gaan. zy vrezen de rommel,' waarmede nu
eenmaal elke verbouwing gepaard gaat".
Nu moeten wij inderdaad van rommel
bij een verbouwing niet te bang zyn. Doch
het betreft hier geen verbouwing van de
soort, waarbij slechts een toonbank wat
achteruit gezet wordt. Volgens het blad
zyn saneringen uitgebleven. Zware lasten
drukken op de ondernemingen. By stij
gende prijzen zyn de marges gedaald, dc
spanningen in de bedrijven zelf zijn be
langrijk toegenomen. Het opbouwen van
een veilig en constructief beleid in een
bedrijf is thans welhaast een onmogelijk
heid.
We beleven nu ook niet bepaald rustige
tyden, maar perioden, die aan alle kanten
uitkyken en offers vergen. Maar dan van
allemaal. Er moet geld zijn voor vele doel
einden en we moeten in leven blijven.
Niet alleen van emigranten pioniersgeest
en volharding verwachten en zelf :n rus
tige rust schatten proberen te verdienen.
In hetzelfde orgaan „De Nederlandse
Industrie" lezen we over aspecten van de
Limburgse mynen o.a. het volgende:
De arbeid van de mijnwerker is een
zware, maar tevens interessante arbeid,
die veel initiatief, eigen beleid en oplet
tendheid vraagt. Hij wordt goed beloona.
De arbeider, die op zijn 17e jaar als sleper
de mijn ingaat, kan een loon verdienen
van plm. 5.90 per dag, opklimmend op
zijn 21ste jaar tot plm. 9.10. Na 2 onder
grondse dienstjaren kan bevordering t„
hulphouwer plaats yinden, met een loon
van plm. 330— per maand bruto. Indien
de arbeider 23 jaar oud is en 4 jaar o:
dergronds gewerkt heeft, kan hij het hor-
wersexamen afleggen. Als houwer ve -
dient hij plm. 370.— per maand brut
Van Mei 1945 tot nog maar eind J
nam het personeel toe van 34.133 tot 47.2'
man.
Niettemin hebben de mijnen nog voort
durend behoefte aan nieuw personeel. F
is een vrij belangrijk tekort aan geschool
de arbeiders. Aan ondergrondse arbeiden
zouden bij de gezamenlijke mijnen mo
menteel zeker nog een 2000 man geplaats'
kunnen worden. Van de Gew. Arbeids-
bureaux hebben de mijndirecties alle me
dewerking bij de werving uit andere pro
vincies des lands.
Veel commentaar is hier niet nodig. De
tip is voor zoekenden naar interessanie
en enorm productieve arbeid misschien
wel van belang. Emigreren is noodzake
lijk, maar er kunnen in eigen land nog
wel een paar mensen terecht.
