Fanatiek onafhankelijkheids
streven in Tunesië
„Rood ligt ook hier op de loer
Lokte advocaat meineed uit?
w
m
m de pijp
Buien rukken aan
QH.COORS1
Emiel
stem
van Hemeldonck,
van de Kempen
de
Een van Vlaanderen» vrucht
baarste vertellers
éJÈ
mijmeringen
maan..
r
Bezorgdheid over „Spil van Noord-Afrika"
Ook hier de oorlog....
:CM
Van vorstperiode voorlopig geen sprake
Observator
-e.
Vlaamse schrijvers en boeken (I I)
Harry Prikker.
ZATERDAG 12 JANUARI 1952
PAGINA S
De Neo Destour weert zich in Tunesië. Het is de partij, welke naar
onafhankelijkheid van dit land streeft, dat pas in de vorige eeuw-
onder Frans gezag kwant. Dit gezag was hedoeld als een soort
bescherming en het is juist hierop, dat de voorstanders van een
onafhankelijk Tunesië zich beroepen. Franse troepen trokken
Tunesië binnen, na een overeenkomst tussen Frankrijk en de Bey
van Tunis. Het was 'van de kant van de laatste niet helemaal vrij
willig gegaan, maar het geschil werd toch in der minne geschikt, met
het z.k. Rardo-verdrag van 12 Mei 1881, nadat Franse troepen het
land binnengemarcheerd waren.
Frankrijk maakte het hierdoor aan Italië onmogelijk, in Tunesië
grotere invloed te krijgen en het dekte zich, wat Algerië betreft, in
de rug, begon tegelijkertijd zijn koloniaal hep it in Noord-Afrika af
te ronden. Tunis werd evenwel niet geannexeerd en mede daardfcor
is het er tot voor kort rustiger gebleven dan- elders in Noord-Afrika.
Groeiend nationalisme
Alles voor de vrijheid
Gemoedelijker, maar
even fanatiek
Dreiging met
communisme
Kansen voor Moskou
verschaft U wolken vang wot.
Waardevolle sleutel
positie
Gevaar ligt bij de massa
etal&gebouw
winkelbefimmermgen
verbouwingen
Bezorgdheid
V-.
Als een onbedorven kind
EMIEL VAN HEMELDONCK
Drie verhalen
Historische verbeeldingen
Dit verhaal is boeiend en levendig
verteld. Van Hemeldonck verstaat bij
uitstek de kunst om zijn lezers mee te
I slepen en deze gave stelde hem dan ook
in staat om twee groots opgezette histo
rische romans te schrijven, die tot de
laatste bladzijde blijven boeien, al zou
den enkele besnoeiingen ongetwijfeld
winst hebben betekend.
Liever VRIJHEID dan welvaart
W e hebben, wat ons persoonlijk betreft, goede herinneringen aan Tunesië.
Aan het moderne Tunis, de fraai aangelegde, witte stad met de romantische
inlandse wijk, waarin de soukhs, de bazars en winkelstraten, een prachtig
stuk Oosten vormen, geheimzinnig en romantisch.
Bij Tripolitanië en de Cyrenaika vergeleken was Tunesië rijk, met een
in menig opzicht welvarende bevolking en uitgestrekte, vruchtbare
gebieden, bases en interessante oude steden. Qabès, de mooie oase in het
Zuiden, Kairouan, de heilige stad in het midden, Sfax en Soussah, de-
drukke havensteden en Tunis zelf met zijn omgeving, dit alles was
uitsluitend toeristisch al een bijzondere bezienswaardigheid. Bij Tunis
Carthago's ruïnen en het onvergelijkelijke, op een heuvel gelegen Arabische
stadje Sidi Bou Said, een stuk versteende Buizend en Eén Nacht. Ja,
vergeleken bij Lybië en de Cyrenaica rijk en in vergelijking met Algerië en
Marokko gemoedelijk, bijna liefelijkmet een vriendelijke, bereidwillige
bevolking, dit Tunesië.
In dit Tunesië eeft de oorlog deer
lijk huisgehouden. Men weet het,
Rommel hield er voor het laatst
tegen de in Noord-Afrika gelande
Amerikaanse en Engelse legers
stand, nadat hij in Lybië voor het
Achtste Leger van Montgomery had
moeten wijken. In het Noordelijke
1 1. r 1nrr\ avo I 7lin
gedeelte van Tunesië vooral zijn
grote veldslagen geleverd en ge
ruime tijd heeft daar het lot yan
Europa aan een zijden draad ge
hangen. Want het leek wel, of
Rommel niet uit de kop van Tunis
was weg te slaan.
Aan de welvaart van Tunesië werd
een zware slag toegebracht. Niet
rninder dan twaalf duizend auto's,
vrachtwagens en tractors werden
door de Duitsers gerequideerd. Zestien
duizend, vijf honderd huizen werden
verwoest en meer dan honderd duizend
personen dakloos gemaakt. Dat fe een
groot aantal op een totale bevolking van
ongeveer 3 millioen mensen. Het spoor
wegstelsel werd ontwricht en zwaar be
schadigd. De havens van Bizerta, la
Gculette, de istad Tuniis, Soussah en Sfax
leden danig onder bombardementen'
Veie openbare gebouwen, sohiolen, zie
kenhuizen, krachtwerken etc. kwamen
zwaar gehavend uit de oorlog te voor
schijn.
'MaarTunesië Ikon tegen een
stootje en na 1945 is er heel wat gedaan
om de oude toestand te herstellen. De
oorlog bracht evenwel ook de Arabische
en de Berberbevolking van bet binnen
land in contact met het Wei-ten. Ook
da Bedoeinen „de menisen van het veld"
'kregen eniig idee van Westerse denk
beelden en Westerse toestanden en met
de aan de Arabieren eigen intelligentie
vormden ze zich een oordeel. Ze leerden
ook de Arabische wereld zien als één
groot geheel, in zoverre ze zulks al niet
reeds onbewust hadden gedaan en tege
lijkertijd met het Arabische gevoel van
broederschap brak zich een Tunesiaans
nationalisme baan, dat steeds sterker
tegen de Franse ovenheemng stelling
nam en waarin de bevolking der steden
niet meer de hoofdrol bleef spelen.
Frankrijk heeft getracht, het natio
nalisme van. de Tunesiërs te dempen,
door het land deelneming in de z.g.
Franse Unie voor te stellen. Doch noch
de juiiste bedoeling van deze Unie, noch
de positie van Tunesië werden helder
uiteengezet en tegelijkertijd ontstond er
onder de „colons" de Franse kolonisten,
een fel verzet tegen het toegeven aan
de eisen der Arabieren tot meer zelf
bestuur, dat uiteindelijk moet uitlopen
op Tunesië'is onafhankelijkheid en aan
sluiting bij de Arabische Liga. De
„ooions" beschouwen zich als het zout
der aarde van Tunesië. Ze hebben het
vruchtbaar gemaakt en allerwegen
werkgelegenheid versohaft, moderne
landbouwmethoden ingevoerd en nieuwe
culture:. Volgens hen zal Tunesië weer
tot armoede vervallen, wanneer zij nood
gedwongen het land zullen moeten ver
laten. Zij menen, dat de intellectuele
élite van Tunesië niet tot regeren in
staat is en het land weer in zijn vroe
gere, verwaarloosde staat zal doen terug
vallen.
Maar nu is het merkwaardige en
dit dient men steeds in het oog te
houden, wil men iets van het latente
conflict tussen de Westerse landen en
de Arabische van Noord-Afrika en
het Nabije Oosten begrijpen, dat de
Tunesiërs zélf de huidige, onder
Frans bestuur verworven welvaart
slechts matig waarderen. Onafhanke
lijkheid en vrijheid lijkt hun een
groter goed dan wat meer brood. Ze
willen zelfs iets minder eten, wanneer
hun eigen vlag frank en vrij over
hun eigen land zal wapperen en een
beetje wanbestuur door hun land
genoten nemen ze dan op de koop
toe.
Het is deze mentaliteit en de uitge
sproken minachting voor de „ongelovige",
welke aan het Arabische verzet een spe
ciaal karakter geeft. De meeste Wester
lingen kunnen, verliefd op hun tech
nische suprematie als ze zijn, deze op-
vat/ing niet begrijpen. Vandaar, dat ze
zich nauwelijks kunnen voorstellen, dat
de Arabieren volkomen tegen hun eigen
belang in met het Westen zouden willen
breken. Perzië is hiervan inmiddels wel
een heel duidelijk voorbeeld. En in Ma
rokko en Algerië, waar de Fransen ge
durende de laatste jaren reeds heel wat
te stellen hebben gehad, zou dit vermoe
delijk al gebeurd zijn, wanneer daar
niet een sterk bezettingsleger de activi
teit van de minderheid der extremis
tische groepen met sterke hand beteu
geld had.
In Tunesië hebben de Fransen tot dus
ver een gemakkelijker taak gehad, om
dat de Tunesiërs gemoedelijker van
aard zijn. Een Noord Afrikaans spreek-
Het Amsterdamse gerechtshof heeft gis
teren de reeds tweemaal uitgestelde zaak
tegen rar dr H. van H., die op 31 Juli
Van het vorige jaar door de rechtbank te
Utrecht tot 1 jaar gevangenisstraf werd
veroordeeld wegens het uitlokken van een
meineed, voortgezet.
Deze zaak is de nasleep van een affaire
betreffende het handelen in valse dollars,
waarvoor een zekere D. I. destijds terecht
moest staan. Mr Van H. .was zijn verde
diger.
In het proces tegen D. I. legde een
zekere J. als getuige een verklaring af,
die ontlastend was voor verdachte D. I.
Op de tweede zitting van de rechtbank,
toen hij zijn verklaring herhaalde, werd J.
verdacht van het afleggen van een
meineed, gearresteerd. Bij zijn verhoor
verklaarde hij, dat mr Van H. de getuigen
verklaring voor hem op schuit had ge
steld en een in handen van een zwager
van D. I. zijnde schuldbekentenis van J.
als dreigement had gebruikt, om J. tot het
afleggen van zijn valse verklaring te
brengen.
De procureur-generaal zeide m zijn
requisitoir, dat dit geen aliedaagsê zaak
is. „Naar mijn mening", zo zeide Juj
„heeft de verdachte zich niet moreel alï
advocaat weten staande te houden. De
eerste eis van 2 jaar,' vind ik niet te boog,
maar ik wil er rekening mee houden, dat
we hier te doen hebben met een man, die
de gewijzigde verhoudingen niet heeft
aangekund. Spr. doelde hierbij op hei
feit, dat de verdachte zijn loopbaan is be
gonnen als klerk op een advocatenkantoor
en bovendien zal hij een ander baantje
moeten zoeken als hij gestraft wordt".
Hij zeide overtuigd te zijn van de schuld
van verd., eiste tenslotte een gevangenis
straf voor de tijd van een jaar en drie
maanden, met aftrek van de preventieve
hechtenis.
De verdediger meende, dat in deze zaak
vrijspraak zal moeten volgen, omdat hij de
verklaring van J. sterk in twijfel trekt
en zeide tot slot: „mocht uw hof het schul
dig uitspreken, bedenk dan, dat deze man
al zwaar gestraft is door het feit, dat hii
dan niet meer in de advocatuur zal kun.
nen terugkeren".
De uitspraak in deze zaak is op Vrijdag
25 Januari a.s. bepaald.
woord zegt: Een Marokkaan is een vech
tersbaas, een Algerijn een kerel, een
Tunesiër een vrouw. Toch is de Tune
siër niet iemand, die zich op de lange
duur in een hoek laat drukken. Bij re
cente stakingsconflicten is de Fransen
wel gebleken, dat ze, als het er op aan
komt, hun mannetje staan en in fana
tisme niet voor hun Arabische broeders
elders onderdoen.
De Tunesiërs weten, dat hun land rijk
is aan delfstoffen en ook agrarisch van
groot belang is. De afgelopen oorlog
heeft hun voorts duidelijk gemaakt, hoe
belangrijk in stategisch opzicht de lig
ging van hun land is. Tunesië is als het j
ware de spil, waarom Noord Afrika 1
draait. Vandaar, dat de leuze van de Neo
Destour steeds meer ingang vindt. Deze
onafhankelijkheidspartij wenst een nieu
we grondwet en de leider, Habib Bour-
guiba, die geneigd is, met de Fransen
samen te werken, streeft naar volledige
onafhankelijkheid. Zoals Salah Ben
Yoessef, de secretaris generaal van de
partij het onlangs uitdrukte, zullen het
Franse bestuur en het volk van Tunesië
tot overeenstemming moeten komen in
zake de vraag, of Tunesië thans in staat
is, zichzelf te besturen. De Franse be
zetting was als tijdelijk bedoeld.
„We hebben in de oorlog een lesje ge
leerd, verklaarde hij. In de volgende
zullen we volkomen onafhankelijk eisen
en slechts dan met West Europa samen
werken. Tunesië zal dit alleen doen als
souvereine staat. Laat men er in Frank
rijk rekening mede houden, dat minach
ting voor de eisen der Tunesiërs de
communisten in de kaart speelt, die dank
baar van de steeds toenemende rust on
der de bevolking gebruik zullen maken.
Wij als partij zijn niet in staat, de mas
sa tegen te houden en we zouden zelfs
gedwongen zijn, ons aan het hoofd van
een al of niet met communistisch geld
gesteunde onafhankelijkheidsstrijd te
stellen. Algehele onafhankelijkheid is
volgens de uitspraak van het Tunesische
Nationale Congres de enige mogelijkheid
voor Frankrijk, om in het verleden be
dreven onrecht goed te maken. Tevens
is ze de enige mogelijkheid, om de vei
ligheid van Tunesië te waarborgen. Ik
voor mij twijfel er niet aan, dat we
deze onafhankelijkheid binnen afzien
bare tijd zullen verwerven aldus
Yoessef.
Dit zegt een kopstuk van een partij,
die tijdens de Duitse bezetting weigerde,
met de bezetters samen te werken.
Het lijdt geen twijfel, dat de
Franse communisten momenteel m
Tunesië een machtige Vijfde Colonne
organiseren en ze ondervinden
hierbij krachtige hulp van de veel
sterkere communistische partij in
Algerië. Bij een conflict tussen het
Westen en Sovjet-Rusland is Tunesië
voorbestemd, als een wig in de
positie der geallieérden in Noord-
Afrika te worden gedreven. Men
meent te weten, dat reeds toezeggin
gen gedaan zijn omtrent volledige
onafhankelijkheid, het landen van
parachutisten en het zenden van
materiaal, indien Tunesië zich van
West-Europa afkeert.
Een zich met Sovjet-Rusland ver.
enigend Tunesië zal de Engelse en
Amerikaanse troepen in het Nabije
Oosten direct van West-Europa af
snijden en de Atlantische havens van
Marokko zouden voor het aanvoeren
van versterkingen volkomen waarde
loos worden. Aangezien de gemid
delde Arabier in Noord-Afrika het
gevoel heeft, door de Fransen in de
steek gelaten te zijn en achtergesteld
V
Oud en nieuw in Tunesië. Een moderne autobus bij een oude stadspoort van een stadje in het binnenland.
lÉÉHMilaMH
te worden, maken de Sovjet-Russi
sche propagandisten een goede kans,
in Tunesië Frankrijk en daardoor
West-Europa en heel de organisatie
van het Atlantische Pact in het hart
te treffen.
Zo gezien, bekleedt momenteel Tune
sië een uiterst belangrijke sleutelpositie.
En het lijkt de vraag, of Frankrijk op
het beslissende uur in staat zal zijn, zich
er te handhaven. Men ziet dit in Parijs
wel in en heeft bereids belangrijke
concessies willen doen. Maar hiertegen
is weer, zoals gezegd, verzet gerezen.
Practisch is Tunesië een door de Fran
sen bestuurd land, met de Bey van
Tunis als een ledepop. Het land is in
negentien districten verdeeld, aan het
hoofd waarvan een controleur-civil staat,
dus een ambtenaar, die in feite het ge
zag uitoefent. De Tunesische kaid (rech-
tei) is in theorie gouverneur, doch bezit
geen werkelijke macht. Onder hem staan
de burgemeesters en de sheiks. Alle be
langrijke openbare posten worden door
niet-Arabieren bezet. De z.g. Grand Con-
seil te Tunis, die voor de helft uit .Tu
nesiërs en voor de andere helft uit
Fransen bestaat, is in menig opzicht
slechts een wassen neus en heeft alleen
een adviserende functie. Herhaaldelijk
hebben de Arabische leden geweigerd,
met hun Franse collega's samen te wer
ken. De resident-generaal is de werke
lijke gezagsdrager in Tunesië.
Omdat de Tunesiër plooibaarder is
dan de Algerijn en de Marokkaan,
lijkt het, voor de buitenwereld, zoals
gezegd, alsof de Fransen in Tunesië
op minder moeilijkheden stuiten dan
in Algerië en Marokko. De leidende
persoonlijkheden in Tunesië zien
bovendien heel goed in, dat samen
werking met Frankrijk heilzaam
voor hun land is. Tunesië mist tech
nische experts en landbouwkundigen
en er kan nog veel gedaan worden,
om de grond te verbeteren. De
Fransen hebben op het gebied van
de watervoorziening veel gepresteerd.
Helaas kan een opgezweepte massa,
evenals elders in Noord-Afrika -
men zie slechts naar Egypte het
heft in handen nemen. Alsdan wor-
(Van onze weerkundige medewerker)
De kalender wijst vandaag alweer 12
Januari aan. Wij merken reeds goed, dat
de middagen gaan lengen, maar Koning
Winter blijft onvermurwbaar in zijn win
terslaap. Dat wil niet zeggen, dat het af
en toe niet eens winters toe
gaat; de hagel- en sneeuwbuien, die
gisteren en vandaag zijn gevallen wijzen
erop, dat het koud is in de bovenlucht.
Maar van een vorstperiode kan voorlopig
geen sprake zijn, ofschoon dit niet bete-
voorhaven ioi - tel 54971-39012
den de gematigde elementen ter zijde
geschoven.
Dit kan ook in Tunesië gebeuren en
het is daarom, dat men met een zekere
bezorgdheid de blik haar dit mooie en
interessante land wendt waar die pioniers
van de Franse beschaving, de Witte Pa
ters, eveneens veel zegenrijk werk heb
ben verricht en een groot aandeel hebben
gehad in de geestelijke verheffing van
de massa, terwijl ze tevens belangrijke
culturele contacten tussen Frankrijk en
Tunesië legden, o.a. door de oprichting
van het IBLA. het Institut des Belles
Lettres Arabes.
We hebben tevoren van Berbers en
Arabieren gesproken. Volledigheidshalve
stippen we hier nog even aan, dat ue
Berbers de oorspronkelijke bewoners van
het land zijn, die in Tunesië evenals m
Algerië en Marokko woonden, toen a
Arabieren er binnenvielen. Beide
hebben zich sterk met elkander vermengd
ofschoon in de uithoeken Van Tun
zuivere Berbers- worden agg^HMj-
De voorheen Christelijke of
Berbers namen de godsdienst en
der Arabieren oover.
kent, dat er deze winter niets meer van
schaatsenrijden zal komen. De winter is
wel een heel eind gevorderd, maar half
weg zijn wij nog niet helemaal, zodat er
nog veel kan gebeuren.
Deze week is het soms wel merkwaar
dig toegegaan met het weer. Woensdag
avond had het centrum van het land zelfs
een onweer, dat bijna een duur duurde,
met felle bliksemstralen en zware dreu
nende donderslagen en regen, hagel en
sneeuw. Ook vanmorgen was het op vele
plaatsen in West-Europa nog buug en
guur; van IJsland tot op de Noordzee is
de wind Noordelijk, zodat de lucht regel
recht uit het Poolgebied komt. Daardoor
is deze lucht zeer doorzichtig en steken
de prachtige buienwolken af en toe zeer
fei tegen de diepblauwe hemel af. Boven
de oceanen zijn er nog steeds nieuw»
depressies, die naar West-Europa opruk
ken. De eerste zal zich via Frankrijk
naar het Oosten verplaatsen, zodat wy
daarvan geen last zullen hebben. Een nog
nieuwere depressie boven de Oceaan zaï
pas na Zondag in Europa arriveren, zodat
er morgen geen langdurige regenval is ie
wachten. Wel blijven in de dikke, koude
luchtlaag boven ons land buien mogelyk,
zodat wij niet helemaal op een droogje
zullen komen te zitten. Dit laatste is ech
ter heel normaal voor een winter, waar
in het echte winterweer zoek is.
Zelden heeft iemand zijn talent en zijn werkzaamheid zo volkomen ge
schonken aan één bepaald object als Emiel van Hemeldonck heeft gedaan
en (blijkens de aankondiging van zijn plannen) wil blijven doen. Zijn
grote liefde geldt de Kempen, het zandachtige gedeelte van de Belgische
provincies Antwerpen en Limburg. Hij wordt niet moe er van te vertellen:
van de rijke natuur, de door en door gezonde bevolking en het bewogen
verleden. De laatste tijd wordt zijn liefde overschaduwd door een grote
zorg: de Kempen, lang ongerept gebleven, wordt bedreigt door ingrij
pende veranderingen, die niet alleen de natuur, maar op den duur onge
twijfeld ook de bevolking zullen aantasten.
De jeugd van Tunesië in de Koranschool. Dit zijn de jongste leerlingen.
Misschien wordt dit kleine joch eens een groot Arabisch geleerde
Er zal in de Kempen een reusachtig
legerkamp worden ingericht. Dit offer
aan de veiligheid van het Westen is bij
zonder zwaar, want grote gebieden, die
eeuwenlang een verrukking voor het oog
zijn geweest, zullen voorgoed verminkt
worden. Het hele aanzien van de streek
zal erdoor veranderen. De stilte zal ver
broken worden door het af en aan rijden
van leger-auto's en het marcheren van
soldaten. De bevolking, die lange tijd
haar stoere en gesloten aard heeft be
waard, even trouw aan het land als aan
het geloof, zal vreemde invloeden niet
kunnen tegengaan. Wat er op het spel
staat, laat zich indenken.
Toen de schrijver zijn indrukwekkende
serie „Berk en Brem" beraamde, zal hij
niet vermoed hebben dat niet alleen de
grote romans „De groene Swaen" en „De
Cleyne Keyser" op de historie geba-
seerd waren, maar dat ook vele van zijn
beschrijvingen van de huidige toestand
in de Kempen weldra de weergave zou
den zijn van iets dat voor altijd voor
bij is.
In „Regenboog der Kempen" heeft hij
een onvergetelijk beeld van dit gebied
geschetst. Met hoeveel liefde heeft hij de
Kempen doorkruist, zoekend naar schil
derachtige plekjes, naar merkwaardige
trekken in het volksleven. Niet* 1* aan
zijn aandacht ontgaanook het geloof
(en, natuurlijk, het bijgeloof) van de
Kempenaar genoot zijn aandacht, evenals
de typische, gulle humor. (Deel I, „Land
cn Volk").
Juist zijn ontleding van het karak
ter van de Kempenaar is in bet licht
van de komende gebeurtenissen van
groot belang. De Kempenaar, zo zegt
liij, beeft van nature het fijnbe
snaarde gemoed van het onbedorven
kind, maar de vergaande industriali
sering beeft deze karaktertrek reeds
aangetast. „De Kempische mens heeft
er bepaald van zijn boedanigheden
bij ingeschoten, en het is te vrezen
dat bet daarbij niet blijven zalv"
In het tweede deel, „Volk aan de ar
beid", geeft de schrijver een boeiend
overzicht van wat de „noeste wroeters",
die de Kempenaars zijn, zoal doen om
aan de kost te komen. Helaas zijn vele
traditionele ambachten in betekenis ach
teruitgegaan of geheel verdrongen
honderden Kempenaars hebben 't edele
Vol goede moed, ondanks zijn zorgen
handwerk moeten verlaten voor werk in
de fabrieken.
Wiist de schrijver in de eerste twee
delen al op de historische taak, die de
grote abdijen in de Kempen op het ge-
giote ao ontginning en ontwikkeling
de eerste twee
'op "de* historiscl
Jijen in de Ken
h's-^eTf^erricït'^i^bet slotstuk van dit
drieluik Glans' ran het verleden", legt
h(j vooraf nadruk op het stempel, dat de
kloosters op het culturele leven van de
Kempen hebben gedrukt.
Daar wij ook aandacht willen vragen
voor de andere werken van Van Hemel
donck, moeten we (helaas) met deze
korte 'aantekeningen en een warme aan
beveling volstaan. Deze drie boeken, rijk
voorzien van prachtige illustraties, vor
men een waardevol bezit voor ieder die
zijn hart aan deze schilderachtige streek
verloren heeft.
Behalve in deze levendige beschrijvin
gen heeft Emiel van Hemeldonck de
jüempen ook verheerlijkt in een aantal
verhalen en romans Bi^onde
de drie lange verhalen. die onaer a
„Kükverdriet" zyn gebundeld.
Kijkverdriet is de naam van een
van die dorre streken van de Kern
pen die eeuwenlang iedere poging
mt ontginning bebben weerstaan en
die daarom namen ontvangen heb
ben waarin de ontgoocheling der
Kempische boeren doorkbnkt. Tegen
de achtergrond van dit ^schap
plaatst Van Hemeldonck drie meis
jesfiguren: drie levensgeschiedenis
sen, achtereenvolgens spelend in c e
zestiende, de achttiende en de twin-
tivste eeuw. De mensen leven, strij
den en verdwijnen, maar bet Kem
pische landschap blijft. Deze gedach
te, die de drie vertellingen samen
bindt. heeft Van Hemeldonck op in
drukwekkende wijze gestalte gegeven
In de roman „Land van Belofte" schetst
de schrijver ons de eeuwige menselijke
jacht naar het geluk, verbeeld in de fi
guur van Lena, een meisje uit de Kem
pen. Aanvankelijk hartstochtelijk, later
koei berekenend, achtervolgt zij'haar ge-
luksdroom; doch tenslotte begrijpt zij,
slechts een sdhim nagejaagd te hebben,
en komt zij tot berusting en aanvaar
ding van het leven.
„De groene Swaen" en „De Cleyne
Keyser" bestaan elk uit drie dikke delen,
de iaatste in één band. De werkwijze van
deze verteller volgt de traditie, maar de
goede traditieBeide romans hebben
hetzelfde schema als „Land van belofte":
na zware beproevingen komen mensen
tot inkeer en berusting.
Maar Van Hemeldonck heeft genoeg
middelen tot zijn beschikking, om elk
boek anders dan 't andere te maken
dank zij een liefdevolle studie en een
vruchtbare fantasie roept hij een veel
heid van décors op; hij weet in elk
verhaal een bijzondere sfeer te leggen
en verlevendigt het met vele interes
sante figuren en bijfiguren, kleurig ge
tekend.
Dit is eerlijke, ongecompliceerde ver
telkunst van hoog gehalte. Historische
achtergronden verlenen aan deze romans
een aparte bekoring.
Alle genoemde boeken zijn verschenen
bij c)e Uitgverij Lannoo te Tielt, voor Ne-'
aerland; KJemana te Wateringen.
WEGENS hun moed, getoond in het
missiewerk en bij de vervolgingen door
de communisten is een aantal Hatholtehe
priesters en kloosterlingen door de En-
aélse koning onderscheiden. De gedeco
reerden zyn geestelijken en zusters, dia
jaren lang in de Britse koloniën en tn
China hebben gemissionneerd. Dat is een-
bet ere houding dan die van Canada. En
dan zelfs van een niet-katholiek vorst.
Moed belonen zonder aanzien van wat
dan ook.
IN DE Benedictijner Abdy van Mount
Angel Engelenbergin de staat Oregon
is de 78-jarige advocaat Marian Esier-
mann priester gewijd door de aartsbis
schop van Portland, mgr Howard. Tij
dens dc plechtigheid, hield pater Beda-
Reynolda, die zelf op 60-jarige leeftijd
tot priester was gewijd, de preek. Pater
Marian Estermann heeft als advocaat in
de V.S. grote bekendheid verworven.
Dergelyke typische gevallen van over
gang komen bij een andere godsdienst
toch maar niet voor. Ze moeten een on
bevooroordeelde zoeker wel iets zeggen,
DIT JAAR zullen in Rome twee inter
nationale conferenties van katholieke
vrouwen worden gehouden. Van 15—19
April komt de Katholieke Vrouwelijke
Jeugd bijeen en behandelt het thema
Levend geloof in een moderne tijd''.
Voor dit eerste congres zyn reeds vele
aanvragen binnengekomen, waarvan 100
uit Nederland, 200 uit Frankrijk, 500 uit
Duitsland en van delegaties uit België,
Oostenrijk, Zwitserland, Griekenland, Li-
tauen, Malta, Mexico, Chili, de Verenigde
Staten en Portugal.
In de daarop volgende week zal de
Unie van Katholieke Vrouwen het onder
werp „De bijdrage der katholieke vrou
wen tot de wereldvrede" bespreken. Bij
de behandeling van deze onderwerpen
worden de richtlijnen voor het leken-
apostolaat der vrouw uitgewerkt. Levend
geloof en wereldvrede. Wat een idealen
waard om voor te ijveren. Het een is ech
ter zonder het ander niet mogelijk. Als
we nu eerst eens met onze millioenen ka
tholieken een levend geloof demonstre
ren, dan gaat het Ichenapostolaat van
zelf en de wereldvrede bewaren is dan
ook niet zo moeilijk meer. Thans zijn
straaljagers nog een wapen.
DE TERUGGANG van het geboorte
cijfer blijkt zich in de Oostenrijkse hoofd
stad te handhaven. Volgens de laatste
officiële statistieken van de stad Wenen
worden er thans tegenover 2000 sterfge
vallen slechts ruim 800 geboorten gct.o-
teerd. In December 1951 was het geboor
tecijfer wederom 17j lager dan in de-
voorafgaande maand. Afgezien van w<,-
ke oorzaak dan ook Wenen is toch
geen stad van alleen 70-jarxgen vor
men boven gegeven cijfers by elkaar be
droevend materiaal. Zo kan W enen toch
niet meer de stad mijner dromen zyn.
HEEL ERG zijn ook de cijfers uit. tie
jongste aflevering van het Simavi-tijd
schrift. Volgens radio Surukarta zijn -n
het Wonogirische gedurende de portode
Januari t.m. October j.l. in totaal 210.S77
personen door de vreselijke ziekte, de
framboesia besmet, van wie 198 zyn
overleden. Voorts zyn 859 pokkengevai-
len geconstateerd waarvan 23 met dode
lijke afloop. Gedurende deze periode zijn
verder in het Wonogirische 831 personen,
overleden aan pest. Er is nog wat te
koop in de wereld. Laten we toch niet te
gauw van mening zijn dat we het zo
hevig kwaad-hebben.
MORGEN is het in ieder geval u-eer
Zondag. Zondag dat betekent offeren
voor de nieuwe kerken. Van de kansel
wordt weer de aandacht gevestigd op de
houding der Wijzen. Aanbidding en offe
ren. Dat is ook de levenshouding. Voor de
rest een prettige Zondag met alsnog een
Driekoningen-gezicht.
