Begrafeniswet op de helling
Lijkverbranding geoorloofd,
balseming verboden
Ongelukken tijdens het
weekeinde
Sceepmakersdie Rotterdamse
traditie hoog houden
Nederland en 'Australië zullen
N.-Guinea blijven besturen"
Kleding en huizen worden LUXE
Harde maatregelen in Engeland
van
Engels-Amerikaanse ruil
schaarse metalen
Vliegrampen;
minstens 42 doden
Trouwen voor de Televisie
N'
De R.D.M. bestaat een halve eeuw
Gewijzigde artsenverklaring bij
lijkschouwing
VIJF DODEN
Eigen woning voor
trouwlustigen
«re I- »«=»"'-
inbr aak bij juwelier
Dr Drees in Washington
Shepherd verlaat
Teheran
mijnwerker
Pater Liebermann
De voorgeschiedenis
Immigranten passen zich snel aan
ROND DE HAARD
ORANJEBOOM BIER
Het nationale belang gebaat, maar velen
zwaar getroffen
Kunstschatten uit het
Vaticaan
Voetbrug over spoorlijn
ingestort
V.S. zullen aluminium later terugleveren
MAANDAG 21 JANUARI 1952
PAGINA
Balseming verboden
L ij kschou wing
Nieuwe regeling
Eindhoven heeft plan met
grote perspectieven
OPGEHELDERD
Udf'ders gearresteerd
derde voortvluchtig
MAASTRICHT KRIJGT
OORLOGSMONUMENT
Onthulling op bevrijdingsdag
„RENDEZ-VOUS in
HOLLAND"
Kleuren filmpje van Rudi
Hornecker
Herdenking op 2 Februari
Zaterdagen811 Ne,vill« M°ntugu Butler,
raag m ons land aangekomen.
Tegen het huurkoop
systeem
Conservatieven in
verlegenheid
Boodschap
In 1953 in Den Haag
Dolibassin wordt gegraven
Voetbalsupporters zwaar
gedupeerd
Eerste opdracht!
Bonw van de Nieuw
Amsterdam"
In het wetsvoorstel tot wijziging van de
begrafeniswet, dat, zoals wij Zaterdag jl.
berichtten, thans bij de Tweede Kamci
is ingediend, wordt lijkverbranding straf
baar gesteld, wanneer de overledene niet
bij wilsbeschikking uitdrukkelijk vermeld
heeft, dat zijn stoffelijk overschot moest
worden gecremeerd. Daarnaast noemt e
strafbepaling ook het „vernietigen en
„wegmaken", ten einde mede diegene te
kunnen treffen, die deze feitelijke han
deling heeft verricht zonder het oogmerk,
althans zonder het bewijsbare oogmerk,
de overledene de laatste eer te bewijzen.
Tenslotte wordt ook het onwettiglijk bal
semen of conserverend behandelen straf
baar gesteld.
In de Memorie van Toelichting zeggen
de ministers van Justitie, Sociale Zaken
en Volksgezondheid, dat de begrafeniswet
nodig een algehele herziening zal dienen
te ondergaan. Zij zijn echter van oordeel,
dat het noodzakelijk moet worden geaent
de totstandkoming van het onderhavige
wetsontwerp daarop niet te doen wachten.
De veranderingen moeten worden ge
zien in het licht van de thans reeds meer
dan 35 jaren voortdurende toestand op het
gebied der crematie. Het behoeft geen be
toog, hoezeer deze toestand onbevredigend
is en dat zij zo spoedig mogelijk dient te
worden beëindigd. Daarbij zal enerzijds
in het oog moeten worden gehouden, dat
op het ogenblik hier te lande grote groe
pen der bevolking, zij het op verschillende
gronden, ernstige bezwaren tegen lijkver
branding hebben; anderzijds, dat de over
heid in feite reeds lang de lijkverbranding
gedoogt en deze een zodanige ornvang
heeft aangenomen, dat het alsnog door
voeren van een crematie-verbod de gren
zen der redelijkheid te buiten zou gaan.
Een toestaan der lijkverbranding kan
dus wel geschieden, doch geen algehele
gelijkstelling van de verassing roet de be
graving. Zulk een gelijkstelling isn*»* de
mening der ministers, in Nederland,
althans op dit ogenblik, niet op haar
plaats, waar volgens Nederlandse traditie
begraving regel, crematie uitzonder mg ^i-,.
Aansluitend aan deze traditie lijkt het
juist, ook in de wet de begraving als
regel voorop te stellen en crematie toe te
laten, indien de overledene uitdrukkelijk
de wens daartoe heeft kenbaar gemaakt
en ook de overige in de wcl te noemen
voorwaarden zijn vervuld.
Van „beschikken over zÜn Hjk kan
overigens niet geheel sprake zijn. Veeleer
heeft de wilsverklaring yan de overledene
het effect, dat verbranding van zijn lijk
geoorloofd t# tken.
Het wetsol» "*P gaat er verder van uit,
dat de overheid aan een zo betwiste zaak
als de lijkverbranding b.v, van armlasti
gen geen belastingfclden mag besteden
door het stichten of subsidiëren van cre
matoria. Toch hebben de ministers se
meend geen verbod van het uitvoeren van
een uiterste wilsbeschikking tot crematie
voor zover dit door overheidsorganen zou
moeten geschieden, te moeten stellen
Het verdient, aldus de ministers, aanbe
veling de balseming te verbieden, behou
dens uitzonderingen voor vorstelijke of
andere vooraanstaande personen en voor
gevallen, waarin langdurig vervoer plaats
moet vinden. D« dispensatie zou kunnen
worden verleend door de ministers van
Justitie en van Sociale Zaken en Volks
gezondheid te zamen, in verband met de
betrokken eriminalistische en hygiënische
belangen. Gezien de zeldzaamheid dezer
gevallen kan worden voorgeschreven, dat
ae balseming door een bij de dispensatie
schied,VeZen deskundi£c ar's moet ge-
Over de lijkschouwing zegt de Memorie
van toelichting, dat de verklaring, die ge
neeskundigen bij het overlijden ten be-
noeve van de ambtenaren van de Burger
lijke Stand afgeven en waarbij zij naar
n overtuiging, doch met inachtneming
van e door hen afgelegde eed of belofte
van geheimhouding, zo nauwkeurig moge-
ijJ upgave van de oorzaak van de dood
doen, moeilijkheden oplevert, daar tussen
<r'S€n van verklaring naar overtuiging
Seheimhouding, welke gesteld wor-
rr ,,*en zekere tegenstrijdigheid bestaat,
veelal I?eotÜk laten de geneeskundigen
w.„ nun beroepsgeheim praevaleren.
Vi, ?eer de doodsoorzaak een zodanige is
?al ,ae. arts die meent te moeten rekenen
„.Li geen hem als geheim is bekend ge-
woraen. wordt een verklaring afgegeven,
,niet bepaaldelijk in strijd met de
d' dan toch dikwijls door haar
m er onschuldiger uitziet dan in over
eenstemming met de werkelijkheid is. Er
worden b.v. medisch niets zeggende ter
men gebruikt.
Deze gang van zaken kan niet bevre
digend worden genoemd. De ministers
zijn volkomen doordrongen van de grote
maatschappelijke waarde van het medi
sche beroepsgeheim. Er bestaat op het
gebied van de verklaringen van over
lijden, evenals op verscheidene andere
raakvlakken van overheid en arts, een
„probleem van het medische beroepsge
heim dat op een nieuwe en stelsel
matige bestudering wachtte.
Op verzoek van het bestuur van de
Koninklijke Nederlandsche Maatschappij
tot bevordering der geneeskunst hebben
die ministers van Justitie en van Sociale
Zaken en Volksgezondheid ingesteld een
commissie van overleg tussen betreffende
enige aspecten van het medische beroeps
geheim, voor zover de justitie en de politie
daarbij betrokken zijn.
Deze commissie meent de aanvaarding
van een nieuw systeem te kunnen aanbe
velen, welk systeem de ministers gaarne
overnemen. Volgens dit stelsel mag de
behandelende arts een verklaring van
overlijden slechts afgeven ingeval van een
natuurlijke doodsoorzaak. BJj niet-natuur-
lijke doodsoorzaak onthoudt hy zich van
het afgeven van enige verklaring. In de
gevallen, waarin hy tot verklaring be
voegd is, kan hij dus steeds naar waarheid
verklaren, dat de doodsoorzaak een na
tuurlijke is. Hiermede kan ook uit een
oogpunt van beroepsgeheim nimmer iets
miszegd zijn.
Evenals dat van 1940 maakt ook het
thans ingediende ontwerp de verassing
van stoffelijke overschotten van kinderen
beneden de leeftijd van 18 jaren, die zelf
nog niet tot testeren bekwaam zijn, moge
lijk voor het geval, dat de ouders of voogd
deze wensen.
Door het verongelukken van twee
Amerikaanse vliegtuigrampen zijn waar
schijnlijk 42 personen om het leven geko
men, terwijl minstens 61 personen wer
den gewond. Bovendien wordt een derde
vliegtnig met acht personen aan hoord
vermist.
In Brits Columbia stortte bij het vlieg
veld Sandspit een Amerikaans lijnvlieg-
tuig in zee, dat militairen uit Korea naar
de Ver. Staten vervoerde, door een roei
boot werden zeven personen gered. Men
neemt aan, dat de andere 36 inzittenden o>m
het leven zijn gekomen.
Een bommenwerper, die met acht perso
nen aan boord va® het vliegveld Sandspit
was opgestegen om naar het verongelukte
vliegtuig te gaan, wordt sindsdien vermist.
Ruim vijftig vliegtuigen zijn op zoek naar
de vermiste bommenwerper, maar men
vreest het ergste.
Op de luchtbasis te Sacramento (Califor-
nie) stortte een bommenwerper neer op
een wachthuis. De bemanning werd ge
wond; het gebouw waarin zich een groot
aantal assistenten bevond, vloog tien
minuten nadat de reddingsploegen het huis
waren bmnengedronken in brand. Zes
personen verbrandden levend, tenminste
anderen liepen verwondingen op.
De overheid, de trouwlustigen, de ar
beiders, het gehele Nederlandse volk,
kunnen gebaat zijn bij een plan, dat de
oud-Kajotterleider Tiet Timmers uit
Eindhoven heeft gelanceerd en dat be
oogt jonge mensen vlugger aan een huis
te helpen dan bij het huidige tempo van
woningbouw mogelijk is.
Plet Timmers baseert zich op het
standpunt, dat er reeds verschillende
voorstellen ter financiering geopperd zijn,
doch dat deze geen of weinig mogelijk
heden bieden aan de kleine man om er
aan deel te nemen.
Bij een spaaractie, die niet meer dan
twee kwartjes of een gulden per week
vereist, zal echter velen de kans geboden
worden van hun gemeenschapszin te ge
tuigen. De spaargelden worden op lange
termen geleend aan r\jk of gemeente, die
hiervan huizen kunnen bouwen en later
het geld met de rente aan de spaarders
terugbetalen.
De belanghebbenden, die zelf sparen,
spaarders aanwerven en voor inning zor
gen loten jaarlijks uit voor <Je woningen,
ven i?°r f1100?1 Yan.,dit spaarsysteem bo-
tumh/ldoor,het rPk vastgestelde quan-
S gebouwd worden.
gelui?* ,s situatie zo, dat vele ion-
knrmen kmlf" verloofden niet tot sparen
er toe}, 'i, omdat alles te duur is en
aing wlm," Uitï,cht'Sf °P een ei"en'wo-
eelui enL M er ecilt.er voor deze jon-
eiren e!"g P«rspectief komt, dat zij door
(lnn i ef nog ku"nen vergroten,
dan zal dat alles voor hen een prikkel
riin om voor deze actie, en dus voor het
sparen, alles opzij te zetten.
Het plan ligt klaar. Thans wacht Piet
(Van onze correspondent).
Twee van de drie daders, die in de
nacht van 11 op 12 Januari bij een Apel-
rioornse juwelier, na vernieling van de
etalageruit kans zagen een greep te doen
uit een goed voorziene vitrine, zijn door
cie politie vsn Apeldoorn, in nauwe sa-
menwerking met die van Arnhem en
Velp (Old.), gearresteerd
Het zijn de 25-jarige chauffeur F. B.
en de 28-jarige houthakker A. G., beiden
uit Arnhem. De derde dader is nog
voortvluchtig.
Het ontwerp van 't nieuwe oorlogsmonu
ment dat zal verrijzen op het Koning -
Plein te Maastricht, is gereed. De figuur
van de Amerikaanse soldaat Werd gewij
zigd hij kreeg o.a. nog een helm op
en bovendien zullen de beelden ruimer
worden opgesteld daar de oppervlakte
iets groter wordt genomen. Van de acht
figuren, die drie meter lang worden,
werden er inmiddels vijf naar de brons-
"ij overgebracht.
De volgende week zal worden beslist
wanneer met de opbouw wordt begon
nen, vermoedelijk in de loop van de
volgende maand Het ligt in de bedoe-
mu"
(Van onze correspondenten).
Nabij Winsum geraakte door de glad
heid van de weg een jeep met twee
personen in het Winsumerdiep. De jeep
scihoot geheel onder water. De bestuur
der W. wist zich uit zijn benarde positie
te bevrijden. Zijn vader, een 57-jarige
dorsmachinehouder, zat echter nog in de
jeep bekneld De zoon dook opnieuw in
het water én slaagde er in ook zijn
vader op het droge te brengen. De man
had echter een hoofdwonde opgelopen en
veel water binnen gekregen Enkele uren
na het ongeluk is het slachtoffer over
leden.
Op de grote Bossche waterplas „IJzeren
man" sloeg een roeibootje om, van waar
uit twee arbeiders baggerwerkzaamheden
verrichtten. Hierbij is de arbeider D. 'K.
uit Den Bosch verdronken. De andere
arbeider, de heer A. L. uit Lage Zwa-
luwe, wist zwemmend de kant te be
reiken.
Op de markt te Sint Oedenrode vond
Zaterdagavond omstreeks 5.45 uur een
ongeval plaats, waarbij de 32-jarige onge
huwde molenaarszoon P. v. d. B. van de
kwam°P tragische wijze om het
3 zakkeïChi?"e50 °P
waardoorH^hij tnttt
verloor. Hij viel aShwL °Ver het stuHr
wiel met zijn hS van z«n rlj"
lantaarnpaal. De jonaS^8 fegen een
ongelukkig, terecht, „Z°
enkele minuten intrad. Hot ontzielde
lichaam werd naar het Gasthute in St
Oedenrode vervoerd.
Een 5-jarig zoontje van het gezin K.
te Aarle-Rixtel werd bij het onverhoeds
oversteken van de rijweg door een auto
uit Nederweert gegrepen. In het zieken
huis te Helthond is het knaapje overleden.
De laatste tijd trekken steeds meer
Zuid-Limburgse mijnwerkers naar Belgie.
In deze kringen heerst emge beroering
over de dood van de mijnwerker J. K.
uit Epen, die ook werkzaam was id een
Belgische mijn bij Luik en daar Zater
dagmiddag door vallend gesteente
gedood. K. was 32 jaar oud gehuwd en
vader van een kind. Hij werkte nog maa
twee maanden in België. Vooral van^.a®
de geruchten omtrent de mindere veilig
heid in de mijnen maakte dat ongeval
een grote indruk.
Minister-president dr W. Drees heeft
™?£^ag futocht gemaakt in de om-
van Pttssburgh en in de stad zelf.
II o" v.14 m uc atau zen.
11 oezocht onder meer het Carneeie-
tenschan hat Mellon-instituut voor l't
5L tppe onderzoek en stelde zich
op de hoogte van nieuwe projecten voor
uw en werkzaamheden ter
verbetering van de bestaande huisvesting.
Des avonds was dr Drees de eregast aan
een diner. Zondag vloog dr Drees naar
vS«n^£«?'n^aar hy besprekingen gaat
voeren met Truman en Acheson.
De Britse ambassadeur in Teheran, Sir
Francis Shepherd, gaat de Perzische
hoofdstad binnenkort verlaten en zal wor
den opgevolgd door Hankey, die thans ge
zant te Boedapest is. De vervanging van
Shepherd zou een „normale aflossing" zijn,
die reeds lang in de bedoeling lag.
In 1onden.se diplomatieke kringen be
schouwt men de mededeling dait er on
danks het besluit der Perzische regering
om de Perzische ambassadeur te Londen
terug te roepen, toch een opvolger va,n Sir
Francis naar Teheran gaat, als een aan
wijzing, dat Groot-Brittannië goede be-
houdcn8Cn m€t Perzië wil blijven onder-
verschm^Pje watersportliefhebbers van
snrnVöli n nationaliteiten heeft afge-
olaate b, wa£ °vei\een iaar op dezelfde
Hollandse waterland te ont-
DH te rU "rendez-vous in Holland" dus.
Dit is de gedachte, welke ten grondslag
ligt aan de kleurenfilm, die de Alg. Ned
Xrtr' u v?°,r Vreemdelingenverkeer niet
Marshall-hulp door de cineast Rudi Hor
necker onder bovenstaande titel heeft
doen vervaardigen om het Hollandse wa
tertoerisme in het buitenland meer be
kendheid te geven. Doordat Hornecker de
watersportmensen langs verschillend»
wegen naar de plaats van samenkomst
doet gaan, heeft hij de gelegenheid om
diverse mogelijkheden, welke Nederland
pp het gebied van de watersport bezit in
beeld te brengen.
Hoe staan wy nu tegenover deze film
waarvan gisteren in het Scheveningsé
Seinpost-theater de eerste voorstelling
voor genodigden werd gegeven? Wanneer
ze uit Hollywood kwam, zouden we zeg
gen; Het Hollandse decor is aardig nage
bootst, maar overigens kan men wel zien,
dat deze film niet in Holland is gemaakt!
Zo weinig Hollands doet, op de entourage
na, de film aan.
Hoe de buitenlanders, voor wie deze
film voornamelijk Is bestemd, er op zul
len reageren, weten we niet, maar we
vrezen, dat ze zullen zeggenAls Holland
zo weinig karakteristieks heeft, dan is
het met de moeite waard er heen te gaan.
«iE.e weergave van de kleuren Is in deze
film ook niet altijd even goed geslaagd.
PLUNDERDE GARDEROBE
T® H,af®elt werd Vrijdag j.l. op klaar-
°p het Gewestelijk Arbeids-
5? d u» garderobe geplunderd van
H JK^wnKren" Gelukkig herinner-
da d®r beambten zich dat hij gedu-
8 een man met een grote kof-
riin frloét1*11 nr0ndscharrelen' die voorgaf
de 24 ?arte« |ten afstempelen. Het bleek
."P ,lge Eindhovenaar A. de K. te
wa» n! ?en Belgische mijn werkzaam
was. Na onderzoek kwam vast te staan,
dat hij van dergelijke garderoberoof een
beroep maakte.
Op 2 Februari van dit jaar zal het
honderd jaar geleden zijn, dat de Eer
biedwaardige Pater Frans Maria Paul
Liebermann, mede-stichter van Missie,
congregatie van die H. Geest en van bet
Onbevlekt Hart van Maria, te Parijs
overleed. Dit eeuwfeest zal door de
paters van die Congregatie van tie H.
Geest ook in Nederland op bijzondere
wijze worden gevierd. In het groot
seminarie der Paters te Gemert zal op
Zondag 3 Februari door de bisschop
van 's Hertogenbosch, mgr W, P. A. M.
Mutsaerts, een pontificale H. Mis wor
den opgedragen.
Jacob Liebermann werd 12 April 1802
in de Elzas uit Joodse oudiers geboren.
Hij was voorbestemd om te worden op
geleid tot rabbijn, doch hij bekeerde zich
tot het Katholicisme en werd op eerste
Kerstdag 1826 gedoopt. Liebermann, die
bij het H. Doopsel zijn voornaam Jacob
had gewijzigd in die van Franciscus, wil
de priester worden. Liebermann bereikte
dit ideaal in het jaar 1841 en stichtte zijn
nieuwe congregatie van priesters onder
de naam Congregatie van het Onbevlekt
Hart van Maria. Deze congregatie had
als doel de bekering van de Negers in
Afrika. In 1848 werd zij verbonden met
die van de H. Geest. Onder zijn leiding
begonnen de gecombineerde congregaties
onder de naam Missiecongregatie van de
H. Geest en van het Onbevlekt Hart van
Maria een tijdperk van grote bloei, die
pater Liebermann echter niet meer mocht
beleven. Hij stierf te Parijs, 2 Februari
1852.
Reeds in 1876 werd het proces tot zijn
zaligverklaring aanhangig gemaakt. Pater
Liebermann was een van de grootste
ascetische schrijvers van de vorige eeuw,
hetgeen blijkt uit zijn talloze brieven en
zijn commentaar op het Johannes-Evan-
gelie.
Koning Talal by de H. Vader. Vrijdag
ochtend heeft Paus Pius XII de koning
van Jordanië, Talal Ibn Abdoellah I, in
speciale audiëntie ontvangen. De koning
was veTgezeld van zijn .zoon. kroonprins
Hoessein. De H. Vader onderhield zich
geruime tijd met Zyn hoge bezoeker en
sprak Zijn beste wensen uit voor het wel
zijn van hemzelf en van zijn Huis, als
mede van het gehele volk van Jordanië.
Na afloop stelde de koning de leden van
zijn gevolg aan de H, Vader voor. Tijdens
de audiëntie werden geschenken uitge
wisseld.
U ER DOOR DE HANDEL GE
KLAAGD wordt, dat de program
ma's van onze televisie niet zo best
zijn. Nu er ernstig over gesproken wordt,
of de televisie slechts met regeringssteun
bestaan kan. Nu de vraag zich voordoet,
in hoeverre de toekomstige televisie
programma's al of niet gecommerciali
seerd zullen moeten worden, via reclame
etc. Nu onze televisie en de K.N.V.B. het
maar niet eens schijnen te kunnen wor
den over de uitzending van de interna
tionale voetbalwedstrijden
Ja, nu lijkt het ons werkelijk nodig, nog
eens iets fe vertellen hoe het met de tele
visie in Amerika gaat, waar het ai reclame
is, wat de klok slaat en het scherm te
zien geeft.
Dit iets is het trouwprogramma van de
Columbia Broadcasting Corporation, een
van de grootste radio- en televisiemaat
schappijen der Verenigde Staten.
Laten we eerst aanstippen, dat een con
currerende maatschappij, die de „stunt"
wilde nabootsen, kort geleden tot een
boete van 800.000 dollar veroordeeld werd.
Hët is het trouwen voor de televisie.
Stel u voor, u bent jong, u houdt van el
kaar, u Is Amerikaans „publicity minded"
en u heeft geen geld, om een echte brui
loft te geven. Eén zó, u weet wel, volgens
het bekende gebaar met de veelbeduidende
vuist.
Welnu, dan geeft u zich aan de C.B.C.
Op. U is dan wel één van de zeventig
duizend paartjes, die op de wachtlijst
staan maar u heeft altijd een kans, dat
de leider van het programma u in een
goede bui uitkiest. En wel, nadat hij uw
,love story" gelezen heeft en bevonden,
dat ze waarlijk niet de eerste de beste is.
Zijn deze voorwaarden vervuld, dan
wordt u uitgenodigd, om naar New York
te kómen, al woont u ook in de verste
uithoek van het Verre Westen. En in New
York wordt alles voor u geregeld. Indien
nodig zorgt de C.B.C. voor bruidsmeisjes
en fn ieder geval krijgt u ieder een gou
den trouwring. Bovendien bekostigt de
C.B.C. de bruidstaart en u krijgt er een
gratis huwelijksreis van vijf dagen bij,
waartoe de Amerikaanse organisatie van
hoteleigenaars weer haar medewerking
verleent.
Ten slotte, diverse geschenken, die
eventueel geruild kunnen worden, staan
eveneens op het programma van het po
pulairste programma van de televisie.
Millioenen en millioenen slaan de trouw
plechtigheid gade en u zijt met één slag
beroemd. Voor één dag in tal van steden
en dorpen in de Verenigde Staten, voor
iets langer in uw eigen woonplaats.
Toen er onlangs een jong paartje uit
een provinciestadje voor de televisie
trouwde, schreef de plaatselijke krant, dat
er op dit uur zich geen sterveling buiten
bevond. De straten waren volkomen x-er-
laten. Iedereen moest de held en de heldin
van de dag op het televisiescherm zien en
hem en haar het „ja, ik wil" horen uit
spreken.
Vijf dagen in de week is het trouwen
per televisie de gebeurtenis van de dag.
Het is deze maand een jaar geleden, dat
het programma „Bride and Groom" voor
het eerst door de televisie werd uïtgezon-
3en, nadat het vijf jaar lang in de radio
een daverend succes was geweest.
Het jonge paar moet, wanneer het pro
gramma begint, eerst zijn „Iove story" ver
tellen. Hiertoe is herhaald repeteren
noodzakelijk. Inmiddels, het heeft vol
doende tijd om zich op de eigenlijke uit
zending voor de bereiden, want de stat
van de C.B.C. zorgt letterlijk voor alles,
zelfs voor een reserve boordenknoopje,
voor het geval de zenuwachtige bruide
gom het stuk trapt.
Wanneer het bruidspaar in het televi
sieprogramma is opgetreden, krijgt het
een album met de beste snapshots mee.
als een herinnering aan een gebeuren, dat
door tientallen millioenen bekeken werd.
Het is hier werkelijk, hoe men het be
kijkt. Intussen, tientallen firma's hebben
er honderdduizenden dollars voor over,
om te mogen zeggen, dat zij >doör haar
edelmoedigheid de uitzending mogelijk
hebben gemaakt. En de C.B.C. vaart er
wél bij. Eigenlijk komt er elke dag èe'n
bruidspaar een beetje bekaaid af, al ver
laat het zwaar beladen de studio.
Aan de Schiemond maakt een boot zich
van de aanlegsteiger los, richt haar ste
ven naar het Westen en koerst naar het
midden van de Maas. De tocht gaat langs
de enorme plas, die Waalhaven heet, en
eindigt by een boog-opryzend gebouw,
waarop in kapitale letters „The Rotter
dam Dockyard" te lezen staat.
Een stroom van arbeiders gaat aan wal
en verspreidt zich wat later over het uit
gestrekte terrein met gebouwen en werk
plaatsen. Eenieder zoekt de hem ver
trouwde omgeving op. De een verdwijnt
DeIAiM=?t'vC<ymmissaris naar Australië.
nodéng wSde0Mre|er,ing^heeft een uit"
richi of Nederlandse regering ge-
rnr ir b wm H1SSariS V00r ?e emigratie,
een be^iA' HaAveTan, .op korte termijn
san Australië t€ doen brengén.
ambic!eoambassadeur- De hieuwe Britse
Harteiyk begroet door Amsterdams
eerste burger arriveerde Zaterdagmiddag
op Schiphol de heer E. C. O'Dea, burge
meester van Sydney, die een goodwill-
tocht door ons land gaat maken. De
Australische burgervader bezoekt ons land
thans voor de tweede maal. Het vorig
bezoek was echter wel van zeer korte
duur: precies één dag. Dat was Zaterdag
op de dag af een jaar geleden.
Aavertenue
Door DOUGLAS HYDE)
WIMBLEDON, Januari 1952,
De richting, waarin het Britse economische leven zich sinds lang heeft
bewogen, wordt onverbiddelijk gewijzigd. Er zijn tientallen aanwijzingen
voor, dat zich een grondige verandering aan het voltrekken is, waar steeds
meer personen of groepen uit de gemeenschap bij betrokken raken. Dit
proces is van een hittere ernst, omdat het (menselijk gezien, hetgeen de
economen gemakkelijk vergeten te doen!) voor menigeen zorg en last met
zie i me e >rengt. Niettemin ziet het er naar uit. dat we, in grote lijnen
op weg zyn naar een eerlijker en realistischer toestand. J
maTen6"^ ik°bedoelde5Zer 'k dUidelijk
r vohlgcndea?an-n bepaalde dag "rTfk
10.000 ambtenaren vanUlleS i^tnnenkort
nisteries ontslagen hUlende mi-
betreft het admfnisw- Dit ontsla8
geschiedt op érnfri personeel en
overwegingen van economische
der ontsla!en'cn J cht wordt' Vele
zullen worden de wapenindustrie
hopen, daï Inenanngetiokk«" «n het is te
len gaan verrichten'?Ül*
buiteaucratiJfl J. a' dan him zuiver
ren. arbeid Van d« laatste ja-
m U /;ybi5D. er maar heel weinig mensen
Tïin dio "eei weinig mensen
heel'd van l* maken tegen het denk-
teT burMuerftffrmmf ®ring van het aan'
nntel'ha-p^fn ^et onderwerp van
3S nnrtn! T?P„en in het E"§eland van na
ifvfnt 'd V00r de betrokkenen zelf
vaaïrefiel' dat z'j uit hun
Iif3 leven worden gerukt.
Zij zullen moeten overschakelen naar een
geheel ander soort werk, dan zij tot nu
toe verricht hébben; misschien ook zul
len zij hun vriendelijke woningen in dé
buitenwijken moeten verlaten om te ver
huizen naar veel minder aantrekkelijke
buurten in de industriegebieden.
Bezien uit het oogpunt van nationaal
belang is de maatregel duidelijk een stap
in de richting van ««cronische, zov-i ai3
politeke gezondheid, hoezeer men het
uiteraard ook betreurt, dat het „produc
tieve werk" van onïe dagen onder de
druk der omstandigheden het vervaardi
gen van oorlogstuig betreft.
2. De maatschappyen, die het kopen op
afbetaling financieren, Weigeren de daar
toe noodzakelijke leningen te verstrekken
aan de kleine handelaren, die op basis
van huurkoop leveren. Een Jaar of tien
geleden werden per jaar zestien millioen
overeenkomsten ondertekend door men-
sen, die op deze wijze artikelen kochten.
Dit aantal is thans naar schatting ge
stegen tot ongeveer 40 millioen per jaar.
Het grootste deel daarvan betrof „luxe"
goederen, zoals auto's, motorfietsen, elec-
trische kachels, radio's en ijskasten, of
schoon het zij toegegeven ook daar
bij ingesloten zijn: kinderwagens, rijwie
len en huisraad.
Het afbetalingsstelsel kan gekwalifi
ceerd worden als een „respectabele" en
„wettige" weg om boven 2yn stand te le
ven. Iedereen doet dit en als natie doen
we het ook. Het gevolg is, dat er een
schijn van welvaart en van een verhoog
de levensstandaard wordt opgehouden,
welke «chter door nieta geschraagd
wordt. Nationaal gezien worden we er
niet ryker op, maar veeleer armer.
Onder de drang der wereldgebeurtenis
sen zullen wij thans werkelijk een
toontje lager moeten zingen. We moeten
goed beseffen, waar we aan toe zijn. Zo
is er, bijvoorbeeld, heel wat gesproken
en geschreven over ons onvermogen om
genoeg electriciteit voor de huishouding
en de fabrieken te produceren, terwijl de
winkels intussen doorgaan met het „op
gemakkelijke voorwaarden" verkopen
van een steeds groter aantal stroomver-
slindende apparaten".
Zolang de schijn van welvaart bleef be.
staan, was het moeilijk, het publiek te
doen inzien, dat de totale nationale pro
ductieve krachtsinspanning verhoogd
dient te worden, kortom, dat men harder
en op meer efficiënte wy2e moet werken.
Maar het onrmddelijk gevolg van de
weigering der banken om de bovenge
schetste manier van handeldrijven te
financieren zal zijn, dat de kleinhandela
ren worden getroffen, waarvan velen van
dit kopen op afbetaling moeten bestaan,
evenals het gewone publiek, dat nu ge
noodzaak is, af te zien van dingen, waar
aan het zijn hart had verpand.
We zijn nu zo ver gekomen, dat zelfs
kledingstukken, nieuwe huizen, scholen
en dergelijke als „luxe" worden be-
schouwd, ten overstaan van de alles over
heersende behoefte om te bewapenen en
de deviezen opleverende exporten te ver
hogen.
Teneinde in staat te zyn de drastische
en impopulaire veranderingen aan te
brengen, hebben de conservatieven hun
plannen, althans het grootste deel daar
van, by hun propaganda in woord en ge
schrift verzwegen voor de kiezers, toen
de jongste verkiezingsstrijd gevoerd
werd. Hadden ze dit niet gedaan, dan
hadden ze geen leans by de stembus ge
had.
De politieke weerslag van een en ander
by een eventueel spoedig volgende nieu
we verkiezing zou waarschijnlijk door
hun nederlaag blijken. Maar zü hopen
genoeg tyd en gelegenheid te hebben, om
net volk naar een behoorlijke welvaart
te voeren. Als hun dat gelukt, zal een
dankbaar en het verleden gemakkelijk
vergetend publiek Ongetwijfel hun veel
««Bgeven,
Tegenover de talrijke journalisten ver
klaarde de heer O'Dea, dat z.i. de
nieuwe K.L.M.-verbinding in hoge mate
zal bijdragen tot de ontwikkeling van
Nieuw-Guinea. „De Australiërs en u
voeren thans het bestuur over Nieuw-
Guinea. Wij geloven dat onze twee lan
den dit bestuur altijd zullen blijven
voeren", aldus de heer O'Dea.
De burgemeester verklaarde, dat de
Nederlandse Immigranten in Australië
zeer voldoen en zich zeer snel weten aan
te passen. Ten aanzien van scheepsbouw-
arbelders merkte hij op, dat deze bij
emigratie er verstandig aan doen een ver
klaring mee te brengen, waarin bevestigd
wordt, dat zy tenminste vijf jaar dit be
roep hebben uitgeoefend en dus beschouwd
kunnen worden als geschoolde arbeids
krachten op dit terrein. Australië heeft
deze mensen zeer zeker nodig, omdat er
Op de Australische scheepswerven een ge
brek aan arbeiders bestaat.
Zaterdagavond bracht de heer O'Dea
een bezoek aan de ambtswoning van
burgemeester d'Ailly waar hij informele
besprekingen voerde.'
Gisteren overhandigde O'Dea zqn
Amsterdamse collega een boodschap van
de president van Nieuw-7-uid-Wales. In
dit schrijven brengt de president de
gevoelens van vriendschap tot uitdruk
king, die hij koestert niet slechts jegens
de burgers van Amsterdam, maar jegea®
het gehele Nederlandse volk, terwijl hij
daarnaast een hartelijk welko-m toe
roept aan de duizenden Nederlanders,
die naar Australië komen om daar een
nieuw leven te beginnen.
Met mr d'Ailly bracht de heer O'Dea
gistermiddag een bezoek aan het Ind^
Instituut, het Stedelijk Museum en „ons
Lieve Heer op Solder"; des avonds z,,
aan een diner aan in de vVy rji burger
Vanochtend werd Sydney's eerste
officieel 'op het Amsterdamse sta^s
ontvangen. Hy bood enkele gedenken
aan. die hij uit Sydneyheeft meegenomen.
De heer O'Dea zal verder Wde"s zqn v
blijf in ons land. dat tót Januari
duren, een bezoek breng _,jenbarne.
emigrantenschip „Johan van jj0[_
velt", aan de confectie"jn phnmsfabrie-
landia-Kattenburg", aan de PhiU>
ken te Eindhoven, aan dr aan
de Australische ambassadeur
haven van Rotterdam.
Van Juni tot September 1953 zal in
hot Haagse gemeentemuseum een ten
toonstelling worden gehouden van kunst-
het 'Vaticaan. In verband
met de herdenking van het herstel der
bisschoppelijke hiërarchie in Nederland
(dan 100-jaar geleden), zal het Vaticaan
een keus uit de kunstschatten van zijn
paleizen kerken, bibliotheek en musea
naar den Haag zenden. Het geheel zal
de christelijke kunst tot de renaissance
tonen.
Volendammer meisjes zonder werk. Het
textielatelier „comitas" te Edam, waar
voornameiyk Volendammer meisjes
werkten, is na een sterke inkrimping van
het personeel in Juli j.l., thans geheel
stopgezet. Op 23 Januari a.s. zullen de
machines voor de wevery. en confectie-
w^tuitria in veiling worden gebracht
in de bankwerkearü, een draaier zoekt zijn
bank op, evenals de kotteraar en weer
een ander verzamelt wat gereedschap én
klautert op een dok. De werkdag is voor
een groot deel van het personeel der
Rotterdamsche Droogdok Maatschappij
weer begonnen
Tussen de tijd, dat de Rotterdamse
scppDmakers" hun bedrijf uitoefenden in
heliemde" (met leem bestreken) hui-
ren waar bij de pekketel in verband met
de veiligheid twee tobbes water stonden,
en die waarin machtige fabnekscom-
Dlexen' met scheepswerven, gieterijen,
smederijen, ketelmakerijen, koperslage
rijen langs de oevers van de Maas op
rijzen liggen zes eeuwen. Zes eeuwen,
een tijdperk, waartoe een zeventiende
eeuw behoorde, toen men over ons ver
klaarde .De Hóllanders zijn de vracht
vaarders' van Europa" en dat niet met
hoon maar meer met afgunst, een tyd-
nerk ook, waarin de basis werd gelegd
voor bloeiende sche^sbouwbednjven
Tot een van die mdlioenenbedrijven,
zoals wij die in de Maasstad kennen,
behoort De Rotterdamsche Droogden
Maatschappij, daar bekend als de R.»X
over de gehele wereld als „The Rotter
dam Dockyard". Vijftig jaar bestaat deze
N.V. op de 23e Januari en meer dan 27o
schepen werden in die periode gebouwd.
Na een voorgesciuedenis, waarin de
firma's Christie Zn, Christie Nolet,
Christie, Nolet De Kujyer, de Société
Anonvme des Fonderies et Constructions
Navales de la Meuse, de Maatschappijen
Mms® en „Schoonderloo" en opnieuw
de Maatschappij „Dé Maas een l?«'abg-
rijke rol speelden, werd op 23 Januari
1902 ten overstaan van notaris i - C. van
Vollenhoven te Rotterdam een acte ge
passeerd, waarbij de thans jubilerende
maatschappij werd opgericht
In 1901 was een plan ontworpen Voor
hét graven v&n een dökbassin op de Hey-
plaat waar het bedrijf Zou worden ge
vestigd Drie hectaren grond had men
aangekocht in dit gebied, waar zich de
Hevs» haven", een smal watertje, met
griend 'aan beide zijden, waar vissers-
bootjes en Woonschuiten lagen, bevond.
Hét ging dé „jonggeborene" niet ter
stondnaar den vleze. Integendeel. Zelfs
was het zó, dat de burgemeester aanbood
het aangekochte terrein maar af te staan
en genoegen te nemen met een ander.
Men zette echter door en het gelukte,
ondanks de weinig bemoedigende hou
ding van de overheid, een gedeelte van
9 ha van de Boven-Heyplaat in erfpacht
te krijgen. In Juli van 1902 had men een
Engelse fabriek opdracht gegeven tot het
Zaterdag is te Bury (Lancashire) de
voetbrug over een spoorlijn bezweken en
acht meter omlaag gestort op de spoor
baan. Het was juist erg druk, omdat hon
derden voetbalsupporters op reis gingen.
Meer dan honderd van hen raakten ge
wond. Van 50 is de toestand ernstig. Een
naderende trein kon nog juist 200 meter
voor de plaats des onheils stoppen.
maken van twee dokken, dié per 1 Augus
tus van het jaar daarna mét spanning
werden tegemoet gezien.
Intussen had men werk genoeg aan de
winkel. Het terrein moest vièr meter
worden opgehoogd en ketels en machines
moesten worden gebouwd. Bij een Neder
landse fabriek waren dynamo's en móto
ren besteld en aan eeïi 'firma in Duitsland
was opdracht gegeven töt het vervaardi
gen van werkplaatsen.
Toen kwam een gloriedag: de eerste
opdracht wejd verkregen. Het was de
SoeietA di Navigazione a Vapore Znratina,
die een stoomschip bestelde. Men was
verheugd, maar de werkzaamheden mees
ten nog op het oude terrein van de
Maatschappij „De Maas" bij de Park
haven worden verricht.
Practïseh op rijd kwam het eerste dok
(van 3000 ton) uit Engeland. Enkele
maanden later kwam het tweede 7500
ton metend).
De wereldoorlog kwam en de maat
schappij, die zich al behoorlijk begon te
ontwikkelen ontkwam niet aan de in
vloed ervan. Men worstelde zich echter
door de moeilijke jaren, waarin tussen
haakjes reeds het tiende schip Werd afge
leverd, heen. Nog jarenlang daarna-bteef
het moeilijk door de ongunstige wending
in de wereldhandel na 1920. Eerst in
1925 kwam er verbetering.
Wellicht de grootste gebeurtenis uit de
geschiedenis van het bedrijf is de bouw
van -de 36.000 ton metende ..Nieuw Am
sterdam" geweest Op 10 April 1937 werd
deze door H.M. Koningin Wilhelmïna te
water .gelaten eh nog geen jaar Tater kon
de proefvaart plaats vinden.
Een tweede wereldoorlog kwam en met
meer fatale gevolgen dan de eerste. Op
22 September 1944 verscheen een
„Sprengkoinmando".... Atle dokken, drij
vende bokken, verscheidene sleepboten
en andere vaartuigen werden tot zinken
gebracht, terwijl de havenkranen onher
roepelijk verloren gingen. Daarna werden
ruim 500 machines en grote voorraden
geroofd.
Maar na de bevrijding startte men
opnieuw met frisse moed. Op 29 Juli
kon reeds weer een schip onder handen
worden genomen en in het voorjaar
van 1946 waren alle werkplaatsen weer
op dreef. Vernieuwing en uitbreiding
stonden daarna op het programma. In
1948 kwam het achtste dok en thans zijn
weer drie grote hallen gereed geko
men.
Vele aspecten van de geschiedenis
der R.D.M. zijn hier niet genoemd. Zo
is nog een Tuindorp Heyplaat verrezen
en steeg de personeelsbezetting zo
danig, dat het totaal van de week-
loonlüsten van 2000 in 19Ó2 steeg
tot250.000 in 1951, om maar
een enkel voorbeeld te noemen. Een
ding zal echter wel duidelijk zijn ge
worden en daarom ging het 'm hoofd
zaak. Namelijk, dat de R.D.M. is ge
groeid door werklust en ondernemings
zin, dat het een maatschappy is, die
een Rotterdamse traditie hoog houdt.
N. a. v. „Een helve eeuw Droogdok", uit
gegeven ter gelegenheid van het 50-jarige
bestaan van Dé Rotterdamsche Droogdok
Maatschappij met medewerking van H. P. v.
d. Aardweg, prof. dr J. H. Kernkamp, drs
W. F. Koen, J. A. van Maanen, mr W. G.
D. Murray en A. M. v. d. Plas.
Officieel is vanuit Downing Street
10, Londen, bekend gemaakt, dat er
een overeenkomst is bereikt met de
V.S. betreffende een ruil van schaarse
metalen. Volgens deze overeenkomst,
welke Winston Churchill en president
Truman te Washington hebben gesloten,
zullen de V.S. aan Engeland in 1952
1.000.000 ton staal leveren. Daartegen
over zal Engeland aan de V.S. 55.100.000
ponds aluminium ongeveer 10 pet van
de totale jaarlijkse voorziening van bet
V.K. ter beschikking stellen en 20.000
long ton tin verkopen tegen de prijs van
1.18 per pound. De V.S. hebben toege
zegd bovengenoemde hoevee'heid nluwi
nium medio 1953 weer aah Engeland f
Zullen terugleveren. Naar verwachting
zal de expansie van de aliiminiuniimlus-
trie Sn de V.S. tegen die tyd zijn beslag
gekregen hébben.
In de hoeveelheid van 1.000.000 ton
•taai is begrepen de toewijalng voor hst
eerste kwartaal 1952, welke reeds eer
der werd vastgesteld. Genoemde hoe
veelheid omvat ook schroot en ruw
ijzer, maar ongeveer 80 pet. zal uit zui
ver staal bestaan. Deze gehele hoeveel
heid staal betekent minder dan 1 pet.
van de totale productie in de V. S.
De door tingeland toegezegde hoeveel
heid aluminium houdt een stijging met
33.060.000 pounds in boven de hoeveel
heid, die enige tyd geleden werd toe
gezegd.
Wat tin betreft kan nog worden me*
degedeeld, dat de regeringen van hrt-te
landen het er ove* u -
fen voor de gang van zaken m ae lm-
handel. Zóals bekend ligt de prijs van
1.18 per pound 6 cent boven de voor
de V. S. vastgestelde maximumprijs. De
prijs waartegen de R.F.C. tin aan de
binnenlandse industrie levert, bedraagt
5 1.03,
