„Rookhuis" werd een van Neerlands
grootste machinefabrieken
Goed vakmanschap in gunstig
bedrijfsklimaat
DE KLERKeZN
■J
Buitenlandse opdrachten moeten
uitkomst brengen
(Alles wetend) Haags Persbureau
jubileert
45
GRAANHANDELAREN EISEN
NEDERLAND EN DE EUROPESE
DEFENSIE
Brits protest te
Cairo
'gixjioucl/teêffff
Persberichten
WILTON
KARPETTEN
276-
WILTON
KARPETTEN
SMYRNA
KARPETTEN
337.-
KRE0FIAV0N
J
RIJD AG 8 FEBRUARI 1952
f AGIN A S
„Werkspoor" bestaat 125 jaar
„Expositiestuk"
Geen massa-fabricage
Gelijke monniken,
gelijke kappen
mm
briefcsp
ki^oUtcn
K.V.T.-KARPETTEN
walenburgerweg
beijerlandselaan
Inkomen van de
Koningin verhoogd
Argentijnse socialisten
vrij gelaten
De moeilijkheden bij Polynorm
Gemaakte fouten waren tot op zekere
hoogte onvermijdelijk
ESDERS' MAATKLEDING.».
- het geheim van
K«J goedgeklede mensen.
155.50 168.- 175.-
154.75 167.75
Nederlandse markt te klein
Vraag het Matla99
Drieduizend naslagwerken in 16 kamers
4 MILLIOEN REKENINGEN
BIJ RIJKSPOSTSPAARBANK
Stadsrit in Buenos Aires
met commentaar
de beste
atmammiamsi
thans
lamh
m
de zuinigste
et, per 10pram
Wat zal het ons kosten
Bescheiden eenheid
Indien de NATO na twintig jaar zou
worden opgeheven, zou de E.D.G. in
een andere vorm moeten blijven staan
el waren zij. en ook de andere afge
vaardigden wel van mening, dat deze
E.D.G. volgens de heer Bruins Slot
een praefederale instelling om de admi
nistratie van de defensie-eenheid te
scheppen het bescheiden begin moest
zijn van een grote zaak: namelijk de
Europese eenheid.
Mgr Nolens-standbeeld
in Venlo
Niet als duif of slang
Militaire kwesties
F. S,
Nederlandse nylon
Tegen rode storingen
Nieuwe aflaten
Zuinig zijn
Harry Prikker.
(Van onze Amsterdamse redactie)
Op 9 Februari 1827 huurde Paul van Vlissingen aan de Oostenburger
gracht te Amsterdam een voormalige vlees- en spekrokerij van de Kon.
Marine. Dit „rookhuis was tot 1795 in gebruik geweest bij de Oost-Indische
Compagnie, maar Van Vlissingen vestigde .er een smederij en een werk
plaats voor de reparaties van stoommachines. Dit is dan de geboorte Ge
weest van bet huidige complex van gebouwen en fabrieken, dat thans
„Werkspoor" heet. Dit bedrijf viert dus dezer dagen zijn 125-jarig bestaan.
en de bundelmachines nog nauwelijks in
de Verenigde Staten ingevoerd. Maar de
president-directeur van „Werkspoor" ir
M. H. Damme Sr., verzekerde ons, dat'dit
binnenkort wel degelijk gebeuren zou.
Nieuwe fabriek in Utrecht
De productie van spoorwagens en ander
rollend materieel nam in het begin van
onze eeuw zulke afmetingen aan, dat men
in 191ï de aanvang maakte met de bouw
van een nieuwe fabriek te Utrecht, de
Wagon- en Bruggenfabriek. Aangezien
ons land nagenoeg „overbrugd" is, heelt
Bedrijvigheid heeft altjjd in grote mate
geheerst op de Amsterdamse Eilanden.
In 1662 werd er een grote smederij met
18 vuren in gebruik genomen, zodat men
mag aannemen, dat gedurende 290 jaar
de hamerslagen reeds over De Eilanden
hebben weerklonken als symbool van be
drijvigheid.
Van alle gebouwen, die in de glorietijd
van de V.O.C. hier werden neergezet, is
helaas niet veel meer over. Het Oost-
Indisch Zeemagazijn, waar iedere Amster
dammer trots op was, stortte ineen. Het
oude en grote magazijn, dat vermoedelijk
in 1720 werd gebouwd en dat nu bij
Werkspoor dienst doet als researchlabo-
ratnrium en tekenkamer, roept nog een
herinnnering aan de V.O.C. op. Op de
Vpstenburgergracht staan nog de hoofd
gebouwen van de lijnbanen. Het sierlijke
geoouwtje van de Admiraliteitslijnbaan
vn!? vroeger eeuwen naast die van de
Bevestigd was, werd in 1950 geheel
gerestaureerd. Thans is het voor de helft
in gebruik als woonhuis, voor dè andere
helft als Werkspoor Museum. Daarnaast
staat de grote, thans geheel gerestau
reerde gevel van de Oost-Indische lijn
baan, waarnaast de nieuwe fabrieks-
mgang is verrezen. Het gebouw van de
Compagnieslijnbaan is nog gedeeltelijk in
'gebruik bij de Ned. Hervormde Kerk,
maar er is reeds een overeenkomst ge
sloten waardoor ook over dit gedeelte
beschikt zal worden voor sociale doel
einden van Werkspoor. Dit gebouw is nu
ingericht als ontspanningslokaal en can-
tine die ter gelegenheid van het 125-jarig
bestaan van Werkspoor in deze voor
malige touwslagerij van de Oost-Indische
Compagnie in gebruik zullen worden ge
nomen.
Paul van Vlissingen had in 1827 goed
gezien, want zijn initiatief leidde tot een
hernieuwde grote bedrijvigheid op Oos
tenburg. Al gauw ging men over tot het
vervaardigen van machines. In 1828
associeerde Van Vlissingen zich met do
Rotterdammer A. E. Dudok van Heel en
zij vormden de Commanditaire Sociëteit
Paul van Vlissingen en Dudok v. Heel,
die sinds 1840 het praedicaat „Konink
lijke" droeg. In 1891 werd de onder
neming, die inmiddels de naam „Ko
ninklijke Fabriek van Stoom- en andere
werktuigen" droeg, geliquideerd, maar
het bleek, dat spoedig het bedrijf gecon
tinueerd kon worden, als „De Neder-
landsche Fabriek van Werktuigen en
Spoorwegmaterieel". Deze fabriek heet
reeds lang „Werkspoor", welke naam in
1929 officieel is geworden.
producten van „Werkspoor"
met de Cri«hi"es' In 1902 beg°n men
eerste produetDieselmotoren. Het
schijnlek3feUrCu\ker^t.AVerkspoor" waar
van het kantoor al« an ini »e
den venlaatst TT "Expositiest.uk" wor
den geplaatst. Een typiPche specialisatie
van de jubilerende fabriek zijn de polder-
bemahngsinstallaties. Vreemd genoeg zijn
de postsorteermachines nog helemaal niet
men de vrijgekomen capaciteit benut voor
de vervaardiging van zware chemische
installaties, die veei worden uitgevoerd
naar Indonesië, Curasao en Australië.
Reeds van het begin af aan, vermoedelijk
door zijn huwelijk met een plantersdoch
ter, heeft Van Vlissingen zich toegelegd
op de fabricage van apparaten voor de
suikerindustrie en andere cultures.
„Werkspoor" levert geen massaproduc
ten zoals b.v. Amerika. Maar dit vindt
de directie geen bezwaar. Voor intelli
gente constructeurs zal steeds in ons land
een plaats zijn. De productie van Werk
spoor heeft het bedrijf een grote goodwill
opgeleverd. Zo is het b.v. mogelijk, dat
onlangs een order van 12 locomotieven
werd geplaatst voor de South African
Railways, omdat men zich herinnerde de
goede producten die „Werkspoor" tijdens
de Boerenoorlog aan Zuid-Afrika had ge
leverd.
Op het ogenblik werken 10.000 man bij
„Werkspoor", de helft in Amsterdam en
de andere helft in Utrecht. Dit is een
aantal, dat men liever niet wil uitbreiden,
omdat nu reeds het gevaar dreigt, dat,
men de mensen persoonlijk niet genoeg
kent. Om echter een goede „opvolging"
te verzekeren, heeft Van Vlissingen van
het begin af aan veel waarde gehecht aan
de opleiding. Het geringe verloop van
de werklieden bewijst, dat een gunstig
-klimaat heerst bij dit grote bedrijf.
Een kijkje in de Utrechtse JVagon- en Bruggenfabriek van „TVerkspoor"
waar gestroomlijnde treinrijtuigen worden gebouwd.
(Van onze correspondent)
Tegenover de voordelen voor de grote
graantelers en de bezitters van grote
voorraden inlands graan in de Noordelijke
provincies, die hun voorraad sterk in prijs
zien stygen, staat het nadeel voor de min
der grote veevoederhandelaren en meng
voederfabrikanten, die zich nog niet of
slechts voor een klein gedeelte hebben
kunnen herbevoorraden, nu de regering
de subsidie op voergranen heeft verlaagd
midden in een loewijzingsperiode.
Dit was het grote bezwaar van de leden
MRpmyj
\mr:
Zuiver wollen
fraaie Perzische dessins
200x300 169. 5°
De gerenommeerde
hoogpolige
in verschillende dessins en
kleuren, 200 x 300
Ook in grotere
maten verkrijgbaar
•cm
Enige restanten
grote maat
zuiver wollen kwaliteit
230 x 320 172.50
Een kleine partij
Afghan dessins, zeer apart
van kleur en kwaliteit,
grote maat 230 x 320
ROTTERDAM „Winkelstad-Blijdorp"
van de Ned. Kath. Bond va-n Molenaars,
Graan- Meel- en Kunstmesthandelaren
„St. Victor", die gistermiddag een protest
vergadering hebben gehouden in „De Ko
ren-beurs" te Eindhoven. Dat de regering
dit gedaan heeft zonder overleg met het
bedrijfsleven, braoht de tongen in bewe
ging en het regende klachten tegen mi
nister Lieftinck.
De voorzitter, de heer P. Trouwen,
vond. dat de regeringsmaatregel leek op
een doordachte aanval op het bedrijfska
pitaal van de Nederlandse graan- en vee-
voederhandel, waardoor voor millioenen
guldens, eigendom van deze handel wordt
overgeheveld naar de overheidskas.
Een motie, waarin geprotesteerd wordt
tegen de onrechtvaardige verdeling van
lasten, is aan de minister van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening gezonden,
terwijl aan de Staten Generaal een uit
voerig schrijven met deze bezwaren is ver
zonden.
De Britse regering heeft Egypte een
protestnota doen toekomen, waarin de
ongeregeldheden van 26 Januari te Cairo
ten sterkste worden veroordeeld. Vooral
over de aanval op de Britse Club, waarbij
volgens de nota tien personen om het
leven zijn gekomen, wordt met afschuw
gesproken. Enige van de lijken, die men
later in de puinhopen van de uitgebrande
Club had gevonden," waren onherkenbaar
verminkt,
Er worden van de Egyptische regering
verzekeringen gevraagd, dat degenen, die
voor het gebeurde verantwoordelijk 'zijn,
zwaar gestraft zullen worden en dat in de
toekomst het leven en de eigendommen
van buitenlanders volledig zullen worden
beschermd. Egypte wordt geheel verant
woordelijk gehouden voor de geleden ver
liezen.
(Van onze parlementaire redacteur)
In d-e vergadering van de Tweede Ka
mer is gisteren een wetsontwerp aan
genomen tot wijziging van de bedragen
vastgesteld in de Tweede Afdeling van
het tweede hoofdstuk der Grondwet. Het
betreft hier het inkomen van de Ko
ningin, dat volgens de grondwet 1,2 mil-
lioen bedraagt en nu verhoogd moest
worden tot 1,5 millioen. Dit Is het enige
punt van de Grondwet, dat bij gewone
wet kan worden gewijzigd. Interessant
is de toelichting, welke hierbij in de
stukken werd gegeven. In 1949 namelijk
bedroegen de lonen van het personeel
van het Huis der Koningin, mét de so
ciale lasten en pensioenen, 1,5 millioen,
dus ƒ300.000 meer dan het inkomen, dat
de Koningin genoot. Daarbij waren de
inkomsten uit de Kroondomeinen sterk
teruggelopen, namelijk /an ƒ700.000 in
1930 tot 450.000 in 1950. Tevens werd
hierbij voorgesteld het bedrag voor on
derhoud van de koninklijke paleizen te
verhogen van ƒ100.000 tot ƒ350.000. Het
inkomen van de troonopvolger van
200.000 tot 300.000 en na een eventueel
Het voorstel werd aanvaard met 77
hu.weïijlk van ƒ400.000 tot ƒ600.000.
tegen 2 stemmen. De beide aanwezige
communisten stemden tegen.
President Peron van Argentinië heeft
Donderdagavond een besluit getekend,
krachtens welke 35 leden der Argentijnse
socialistische partij, die hetzij gevangen,
hetzij in voorarrest zitten, op vrije voe
ten zullen worden gesteld.
De president heeft hiermede de be
lofte ingelost, die hij Enrique Dickiman.
o'e 78-jarige „grootvader van het Argen
tijnse socialisme", op 1 Februari j.l. heeft
gedaan, toen Diekman zich op audiëntie
bij Peron bevond. Dickman's stap is
later door zijn eigen partij gedés-
avoueerd. Onder de losgelaten socialis
ten -bevinden zich, naar verluidt, de
voormalige afgevaardigden Oddone en
Martinez, en de schrijver Rooney.
President Peron heeft verder bepaald,
dat „La Vanguardia", een socialistisch
blad, dat tweemaal in de week ver
scheen, voordat het in 1947 werd ver
boden, weer mag verschijnen.
Jordanië tekent Arabisch defensiepact.
Koning Talal. van Jordanië heeft Woens
dag het verdrag voor wederzijdse bevei
liging der Arabische landen getekend.
Jordanië was, onder wijlen koning
Abdulla, het enige land, dat zich tegen
deze overeenkomst had verzet.
Dat bij de N.V. Nederlandse Metaalindustrie „Polynorm" in Amersfoort fouten
soms grote zijn gemaakt, wordt niet ontkend, aldus de directie van de Herstel-
bank in een bericht over de moeilqkheden bij deze vennootschap, waarover wij in
het begin van deze week reeds het een en ander meldden. De gemaakte fouten
zijn echter tot op zekere hoogte onvermijdelijk bij elke nieuwe onderneming.
Een ernstige moeilijkheid was het, dat het in de Nederlandse verhoudingen niet
mogelijk is gebleken een grote serie (bijv. 1000 of 2000 stuks) van een type
woning te maken, omdat Je diverse gemeenten en bouwverenigingen ieder haar
eigen eisen stelden.
Op het ogenblik zijn de onderhandelingen met buitenlandse militaire autoriteiten
over omvangrüke en voor het bedryf aantrekkelijke opdrachten in een ver
gevorderd stadium. Het is duidelijk, dat indien deze opdrachten binnen afzienbare
tijd worden gegeven, van een liquidatie van het bedrijf geen sprake meer zal
Voor de Heren:
2-delig COSTUUM naar maat
137.75 156.25 169.25
Voor de Dames:
MANTELCOSTUUMS
naar maat
TAILLEUR MANTELS
naar maat
Voor alle bovenstaande aan
biedingen geldt: Geheel zuiver
wollen kamgaren
Onberispelijke coupe door uit
sluitend eerste klas coupeurs.
Vervaardigd door speciale maat-
kleermakers.
Esders' Maatkleding heeft zich
in de loop der jaren door prima
ktvaliteit en onovertroffen pas
vorm een eerste plaats veroverd.
STATENWEG184 „WINKELSTAD-BLIJDORP"
PLEINWEG 196 WINKELCENTRUM WERELDHAVEN-2U
behoeven te zijn.
Zoals bekend bestond er na jongste
wereldoorlog nationaal en internationaal
grote belangstelling voor industrialisatie
der bouwtechniek, zo vervolgt do directie
van de Mij. tot Financiering van het
Nationaal Herstel haar bericht. Polynorm
met haar verwante ondernemingen had ten
doel in Nederland deze industrialisatie (zgn
prefabbouw) te realiseren door gebruik
making van enige geheel nieuwe ^vindin
gen, welke op de bewerking van staal be
trekking hebben. De bij de financiering
betrokken partijen, t.w de Overheid en
de herstelbank, hebben de financiering
van Polynorm steeds gezien als een soort
ontwikkelingsfinanciering ten bate van de
industrialisatie in het algemeen en van
de woningbouw in het bijzonder. Men zou
uit een deel der gepubliceerde berichten
hebben èunnen opmaken, dat de herstel-
bank zich van dit project zou hebben ver
wijderd. Dit is echter niet juist.
Het lag voor de hand. dat Polynorm
zich na de oorlog in de eerste plaats op
de woningbouw zou concentreren. Er be
stond toenmaals ook in regeringskrin
gen een neiging om het vraagstuk ge
centraliseerd te zien. Tegenover een ge
schatte jaar behoef te van ca. 70.000 wonin
gen scheen het alleszins mogelijk, dat een
fabriek als Polynorm welke met een serie
van bijv. 2.000 stuks van een type per jaar
vol bezet' zou zijn, een arbeidsveld zou vin
den. Dit is echter, zoals hierboven betoogd
werd, niet mogelijk gebleken. Het was
voorts duidelijk, dat aanvankelijk met een
kleinere serie genoegen, zou moeten wor
den genomen, waarbij ^e kosten, niet alle
gedekt zouden zijn. Eveneens was het nor
maal te achten dat de ontwikkeling van de
nieuwe technieken allerlei tegenslagen met
zich zou brengen, welke hoge aanloopkos
ten zouden veroorzaken.
Polynorm is zich toen op utiliteits- en
andere bouw gaan toeleggen. Was het
arbeidsveld in Nederland hiervoor waar
schijnlijk te klein, de al spoedig in het
buitenland gebleken belangstelling voor de
Polynorm-canstructies, deed de betrokken
minister besluiten de onderneming verder
steun te verlenen.
Bij het verkrijgen van buitenlandse op
drachten, zal van een liquidatie dan ook
geen sprake meer behoeven te zijn.
Schattingen over geleden verliezen ge
lijk deze zijn gepubliceerd, zijn niet te
maken. Alle hierover gepubliceerde cijfers
zijn praematuur, aldus de directie der
Herstelbank.
Advertentie.
voorkomt -
èn geneest
20 toble«en
Op de rijkspostspaarbank te Amster
dam heerste gisteren grote vreugde.
Bij de bijna 1.000 brieven, die binnenge
komen waren bevond zich namelijk ook
de aanmelding van de 4.000.000ste re
keninghouder der spaarbank. Deze geluk,
kige was J. J. W. Groenenborg, wonende
Balistraat 10 te Gorinchem, voorarbeider
van beroep.
De heer Groenenberg zal een geschenk
krjjgen. Wat dat zal zijn is nog een ver
rassing. Wie er ook zijde bjj spinnen zijn
allen ,die Woensdag 'n nieuw spaarbank
boekje aanvroegen. Zij zullen namelijk
van de directie van de rijkspostspaar
bank een geschenkkaart ter waarde van
2,50 thuis gestuurd krijgen.
(Van onze Haagse redactie).
Zaterdag herdenkt het Haags Pers
bureau zijn 25-jarig bestaan. Men kent dit
bureau ook als he4 bureau Matla. naar
de n&am van de man, die dit persbureau
stichtte en thans nog leidt. Men kan
rustig zeggen, dat dit bureau van de heer
Matla 'n wel zeer merkwaardig bureau is-
De slogan „Vraag het Matla" is geens
zins alleen maar een slogan met niet
meer dan propagandistische betekenis ge
worden. Men vraagt het Matla ook
werkelijk en wie het archief ziet in het
huis aan de Riouwstraat te Den Haag,
waar dit in zestien kamers is onder
gebracht, begint iets te begrijpen van
deze slagzin.
Behalve de meer dan 3000 werken
encyclopaedieën, vakwerken en andere
speciale uitgaven staan hier de tot de
zolder reikende kasten, waarin alles wat
binnen- en buitenlandse kranten en tijd
schriften in 25 jaar aan gegevens hebben
opgeleverd, te vinden is.
Het is dus niet zo heel vreemd, dat de
heer Matla in staat Is voor iedere maand
een enorme agenda uit te geven. Wat er
in die komende maand aan persoonlijke
feiten en jubilea, op het gebied van het
bedrijfsleven en het culturele leven., op
kerkelijk terrein en wat dies meer zij, te
doen zal zijn, het staat in deze agenda.
Het is ook niet vreemd, dat niet alleen
dagbladen en tijdschriften, maar bedrij
ven, banken en departementen geabon
neerd zijn op zijn dienst, welke men ge
rust de grootste knipseldienst van Neder
land kan noemen.
Ook de inlichtingendienst van de tele
foon profiteert er van. In de tijd dat de
vragende abonné aan het toestel wacht,
levert de dienst van de heer Matla de
gevraagde inlichting.
Wat er zoal gevraagd wordt? Wij heb
ben een greep gedaan in het archief:
Hoe is de vlag van Triëst?
Wat kost een stadsrit per bus ln
Buenos-Aires?
Wanneer viel Pasen op 26 Maart?
vertaling van
de Engelse schilder
Wat is de Italiaanse
prentbriefkaart?
Wanneer werd
David Hill geboren?
Heeft MacArthur deelgenomen aan
de Olympische Spelen in Amsterdam. In
welke tak van sport?
Hoe breed is de Straat yan Gibraltar?
Waar komt het woord: bazooka van-
daZo worden er duizenden en duizenden
vragen la minute beantwoord. En dit
kon alleen omdat al deze gegevens op het
bureau en door thuiswerkers in vijf-en-
twintig jaren moeizaam zijn verzameld.
Alle moeilijkheden hebben geleid tot de
specialisatie, welke het bureau thans m
zijn knipseldienst heeft bereikt.
Zaterdag 9 Februari zal dit jubileum
worden gevierd met een receptie van
half drie tot half vijf en een avondfeest
in het grote huis aan de Riouwstraat.
Vervolg van pag. 1)
De opneming van Duitsland in de NATO
was de enig logische consequentie van
Duitslands toetreding tot het Europese
leger, ook de heer Bruins Slot vond dit
een reëel standpunt. Duitsland moet in
het NATO-verband worden opgenomen
aldus de heren Korthals (V.V.D.) en
Welter (K.N.P.). Maar Duitsland mag de
boog niet te sterk spannen. Laat Duits
land inzien, dat Frankrijk al een heel
eind over de streep getrokken is.
De Saarkwestie achtte mej. Klompé
niet alleen van belang voor de Frans-
Duitse tegenstelling, maar voor heel
Europa; de heer Bruins Slot zeide het te
betreuren dat Frankrijk juist nu de oude
Saarpoliti'ek weer had opgenomen
Verder stelde mej. Klompé allerlei
Een door de Venlose gemeenteraad in
het leven geroepen stichting heeft aan de
beeldhouwer Charles Vos opdracht ge
geven tot het ontwerpen van een stand
beeld voor Mgr Nolens.
Men hoopt dit standbeeld nog in de
loop van dit jaar aan de gemeente te
kunnen overdragen.
detailkwesties aan de,orde: 't ministers
comité, de assemblee, de stemweging
de budgetbesteding waarover ook
andere leden inlichtingen vroegen
namelijk dat men niet verder zou gaan
met het budget dan in de N.A.T.O. zou
worden overeengekomen.
Mej. Klompé vroeg tenslotte nog of een
emotionele uitspraak °vev <)eze zaak van
belang zou zijn voor het buitenland.
Het antwoord op deze vraag gaf de heei
Schmal (CH), die het gevaar voorzag van
„lyrisch proza in de vorm van een motie".
Hij meende, dat daaraan geen behoefte
was.
Hjj stelde alleen een aantal vragen. En
wel allereerst twee oprecht Nederlandse
vragen: Wat kost het ons en wat krijgen
wjj ervoor? Wfl zUn met voor niets eer,
volk van kooplieden. Ook hfl vond, dat
het maximum niet mocht worden over
schreden en hij stelde ook in verband
daarmee de vraag of bij een conflict erop
kon worden gerekend, dat ons gehele
territoir integraal zou worden verdedigd
Had de heer Schmal hier het oog op onze
overzese gebiedsdelen? Hjj begreep al
direct dat het antwoord hierop moeilijk
zou zijn voor de minister en daarom stel
de hij direct vast, dat minister Stikker
deze vraag naar wens zou kunnen bezien
als een theoretische vraag, een dus, waar
op hjj geen antwoord behoefde te geven
Hij vroeg voorts de eed van trouw
aan de koningin gehandhaafd bleef. En
tenslotte of andere landen hetzelfde voor
behoud hadden gemaakt voor hun marine
als Nederland.
De buitenlandse deskundigen van alle
fracties voerden overigens het woord en
het werd tenslotte meer een uitgebreid
college over de Europese eenheid als fe
deratie of confederatie of in ander op
zicht. De heer Van der Goes van Naters
(PvdA) gaf dienaangaande een uitvoerige
uiteenzetting,Het leek er niet veel op dat
hier een buitengewoon actueel en belang
rijk onderwerp aan de orde was; het was
meer een theoretisch exposé over deze
belangrijke zaak.
De Franse vrees voor de opneming van
de Duitsers in de Westerse defensie ook
de heer Korthals gewaagde ervan
speelde de hoofdrol De ongunstige ont
wikkeling in dit opzicht in de laatste
weken gaf daar alle reden toe. De mis
lukking van de besprekingen over het
Europese leger zouden aldus de heer
Korthals, een ernstige terugslag onder
vinden in de Ver. Staten, die zeker min
der bereidheid tot hulp aan Europa daar
op zouden vertonen.
De heer Weiter (KNP) meende dat da
verklaring van de regering teveel vaaghe
den en onzekerheden bevatte om 'n oor
deel te kunnen geven. Hij stelde dus al
leen enkele vragen na enkele opmerkin
gen te hebben geipaakt.
De heer Weiter besprak ook nog de
voorrang van het nationale of interna
tionale belang. „Als U", zo zei hjj tot
minister Stikker, „het accent legt op het
internationale karakter van dit probleem
zullen alle grote bladen in het buitenland
U prjjzen als een staatsman van formaat
met een internationale visie. Maar dat
moet U niet doen. U moet naar Lissabon
gaan, niet met de onschuld van een duif,
maar met de listigheid van een slang en
het accent leggen op het nationale karak
ter. Honderdduizenden zullen U dan in
stilte aan het hart drukken".
Nadat de heer
Wagenaar
(comm.) had ge
fulmineerd ovei
de opneming
van het Duitse
leger in de Eu
ropese defensie
gemeenschap,
heeft ministei
Stikker in zijn
antwoord gewe
zen op de grotf
mate van in
stemming met
Europese defen
siegemeenschap
ln deze Kamer.
MINISTER STIKKER
nuchter# Nederlander
Deze eensgezindheid noemde de minister
van grote betekenis tegenover het bui
tenland. De minister zou naar Lissabon
gaan, zo zeide hjj, niet als duif of slang,
maar als nuchtere Nederlander. Er be
staat een bereidheid van het Nederlandse
parlement om aan het scheppen van een
Europese defensie mede te worken een
motie, waarnaar mej. Klompé had ge
vraagd achtte de minister onnodig- JJe
verhouding NATO-EDG besprekend, zeide
de minister dat beide stromen in een
bedding zouden moeten vloeien, zoals
heer Bruins Slot reeds had betoogd.
Minister Stikker gaf de verzekeiing,
dat de Nederlandse regering met van
plan was in de NATO-orgamsatie hogere
financiële verplichtingen te aanvaarden.
Voor de Nederlandse regering was de
taak aanwezig om de Frans-Duitse tegen
stelling, die op hat ogenblik weer^actueel
was, te helpen uit%e weg te ruimen Voor
een benoeming in het commissariaat gol
den volgens minister Stikker alleen nor
men van algemene competentie. De com
missarissen zullen gezamenlijk "orden
aangewezen los van hun land en hun
benoeming heeft dus een supra-nationaal
karakter. Allerlei problemen, die vallen
in het grensgebied tussen nationale en
supra-nationale bevoegdheden zyni m het
praefederale stadium moeilijker dan zii
uiteindelijk zouden zgn in een definitieve
federatie of con-federatie, aldus besloot
minister Stikker.
Minister Staf behandelde vervolgens
enige militaire kwesties aan het vraag
stuk verbonden. Mogen wij nog Neder
landse troepen gebruiken zonder toestem
ming van de EDG? Hierop antwoordde
minister Staf, dat er nog troepen buiten
ae EDG zouden blijven voor andere taken.
Jovendien zal de commandant over de
'roepen ook verantwoordelijk zijn aan de
nationale regering. Daarbij blijven er na-
ionale verantwoordelijkheden in het be
schermen der aanvoerwegen en anders
zins. Over de territoriale verdediging over
het hele gebied, zei minister Staf, dat de
EDG het operationele plan niet .kon wij
zigen, maar het plan van de SHAPE
alleen maar kon verbeteren. De eed van
trouw aan de Koningin door de officieren
hoopte de minister te kunnen handhaven.
Zonder replieken werd hierna het debat
over de EDG gesloten.
AKU en HKI hebben een speciaal num
mer van het tijdschrift „Rayon Revue"
gewijd aan het product Enkalon. Een
kostbare en voortreffelijke aflevering
naar vorm en inhoud. Tot herstel van de
door oorlogshandelingen gehavende fabrie
ken en de uitbreidingen is na 1945 voor
140 millioen gulden geïnvesteerd. Het
geen ook betekent, dat de produche van
8600 ton voor de oorlog in 1950 tot 30.o00
ton was gestegen en dat het productie
cijfer van 1952 nog belangrijk hoger zal
zijn. Voor 1940 werkten in dezebednjven
ongeveer 4200 personen, in 19o2 zal de
personeelsformatie het cijfer van plm
11.000 halen. Want de waarde van ge-
noemde bedrijven illustreert het feit.
de weverijen zeker 125 a 150 millioen zou
den hebben moeten uitgeven, als AKU en
HKI geen grondstoffen hadden geleverd.
Alles bij elkaar een meuw voorbeeld
van kracht, wanneer durf, samenwerking
en doorzetten op één kaart worden gezet.
NAAR HET K.N.P. verneemt, is Marconi
gereedgekomen met zijn plannen voor de
versterking van de zender van Radio
Vaticana. Met de uitvoering van deze
plannen zal 12 Maart a.s., de dertiende
verjaardag van de Kroning van Paus
Pius XII, een begin worden gemaakt
De capaciteit van de zender zal dan op
60 kws worden gebracht. Hierdoor hoopt
de leiding van Radio Vaticana te kunnen
voorkomen, dat de uitzendingen worden
overstemd of weggezogen door de sterkere
stations die op ongeveer gelijke golf
lengte uitzenden, waardoor Radio Vaticana
in landen als Nederland, dikwijls niet te
beluisteren is. Tevens denkt men dan
opgewassen te zijn tegen stoorzenders, die
herhaaldelijk de uitzendingen hinderen.
Paus Pius XII heeft de devotie tot
Maria's Tenhemelopneming door een
decreet, dat zo juist in de „Acta Aposto-
licae Sedis" werd gepubliceerd, met
nieuwe aflaten verrijkt. Door een tweede
decreet heeft de Paus gelijktijdig bijzon
dere aflaten verleend aan een gebed ten
gunste van de Katholieke Actie. De aflaat
bedraagt in het eerste geval 3 jaren voor
elk gebed en bij dagelijks gebed éénmaal
ln de maand op de gewone voorwaarden
een volle aflaat. Bij het gebed voor de
K.A. wordt voor elk gebed een aflaat van
500 dagen geschonken en bij dagelijks
gebed ééns in de maand eveneens een
volle aflaat.
De mensheid zal de duurdere broodprijs
natuurlijk veel belangrijker vinden. Ik
breng bovenstaand bericht daarom expres,
omdat met de talrijke kostelijke aflaten
ook ten bate van de gelovige zielen veel
en veel te weinig gewerkt wordt. Denk
eens na en doe eens iets in die richting.
De beroemde Romaanse basiliek van
Sint Ambrosius te Milaan loopt gevaar in
te storten. In de 'kerk, welke het graf
van de heilige overkoepelt hebben zich
vele historische gebeurtenissen afgespeeld,
zoals de kroning van Napoleon. De gevel'
die in 1935 reeds 47 centimeter helde!
wijkt thans ruim 54 centimeter van dè
loodlijn af. De scheuren, welke door de
verzakking zijn ontstaan, verwijden zich
zienderogen. Er bestaat geen onmiddellijk
gevaar voor instorting van de basiliek
gevel; worden er echter geen fondsen ge
vormd, zodat met de restauratie kan wor-
den begonnen, dan is het lot van dit
historische monument bezegeld.
Ik ben benieuwd naar activiteit ten
deze. Want we moeten zuinig zijn op onze
cultuur-monumenten die aan glorierijke
perioden herinneren. De mens leeft niet
van volksbrood alleen.
