Ridderlijkheid en schoonheid
t heiligdom
De laatste rustplaats
koning George
m
van
van
St. George
Carol Reed, slachtoffer van zijn
eigen successen
Wat het Duitse voorstel zou
behelzen
Mening over Graham Greéne
VAN EEN OUDE SYMPHONIE EN
EEN NIEUW CONCERT
„Mannen en jongens zijn gek op
„The end of the affair"
Rechtsstrijd rond
het radiozege]
O
Vèrvoerscijfer& K.L.TVL
over 1951
DUITSE SCHULDEN
Aanslag op Duits
Constitutionele Hof
Eemmeer behoedt
Veluwe voor uitdrogen
Grote kazerne nabij
Ossendrecht
THEOLOGIE OF SENSATIE t
DONDERDAG 14 FEBRUARI 1952
PAGINA 4
Over hele linie gunstiger dan
vorig jaar
UITGIFTE ALKMAAR
GESLAAGD
Na „Fallen Idol" en „The Third Man is „An Outcast of
the Islands" een teleurstelling
TIEN JAAR GEëlST TEGEN
EX-BRIGADIER
SMOKKELAUTO GESNAPT
DOLLARKOERS IN PLAATS
VAN GOUDCLAUSULE
„INGEMAAKTE"
ONTSPANNING
voor troepen op N.-Guinea
Met bouw van sluis bij
Harderwijk wordt begonnen
ONVERANDERD DIVIDEND
AMSTERDAMSCHE BANK
DE OLIE- EN VETMARKT
ONDERHANDSE STAATS
LENING
WOLPRIJZEN WEER IETS
LAGER
ZEVENTIEN CENT OP ZAK
Oplichter wilde groot pand
kopen
Interieur van St, George Chapel
Slechts 1300 uitver
korenen zullen morgen
getuigen zijn van de
plechtige rouwdienst in
de Kapel van Enge-
land's nationale be
schermheilige St. George,
waar het Britse volk voor
het laatst afscheid zal
nemen van zijn koning,
die het koor de woorden
zal toezingen uit t boek
der Openbaring:
„Toen hoorde ik een
stem uit de hemel, die
sprak: „Schrijf op: Zalig
de doden die in de Heer
sterven; van nu af! ja,
zegt de Geest, zij zullen
uitrusten van hun ztvoe-
gen
De compagniesvlag van
de Koninklijke Garde der
Grenadiers zal op het
laatste ogenblik op de
eikenhouten kist ge
plaatst worden en lang
zaam zal het stoffelijk
overschot van Koning
George VI wegzinken in
de koninklijke crypte onder de KapeL Daar zal zijn tombe worden
opgericht temidden van de vele koningen uit het Engelse Vorstenhuis die
hebben willen rusten in dit heiligdom, waar de ridders van de „Aller-
nobelste Orde van de KousebaruV zich in dienst stellen van hun ridderlijke
heilige Patroon, St, George.
In 1344 had Eduard III de ridders van
de Tafelronde weer ten leven gewekt en
deze herleefde ridderlijke Idealen vorm
gegeven In de orde van de Kouseband»
die door hem in 1348 gesticht werd.
De Kapel van St George, of zoals de
volledige titel luidt: „The Kus;s Free
Chapel of St George within His Castle
of Windsor" ligt als een rank monument
uit de bloeityd van de perpendiculaire
stijl tussen de grimmige muren en torens
van het Kasteel van Windsor. Alleen de
prachtige Kapel van King's College in
Cambridge en de Lieve Vrouwe-KApel,
die Hendrik VTI aan de Abdh van West
minster liet aanbouwen voor de „Honou
rable Order of Bath" kunnen wedijveren
in schoonheid met dit prachtig voorbeeld
van deze typische Engelse stijlvorm van
de Gothiek.
Toen Edward IV in de zeventiger jaren
van de vijftiende eeuw dit bouwwerk be
gon. met de overwinningskreten van ae
slag van Barnet, en Tewkesbury nog m
zijn oren klinkend, heeft hij misschien de
Kapel willen overtreffen, die zyn voor
ganger van het Huis van Lancaster had
gebouwd aan de overzijde van de rivier
de Thames, voor het college dat hij te
Eton stichtte. Voor de Kapel nog geheel
compleet was werd de Koning zelf be
graven aan de Noordkant van het Hoofd-
S; nog geen jaar later liet Richard
III het gebeente van de vrome Koning
Hendrik VI, die hij zelf waarschijnlijk
vermoord had in de Tower, naar de Ka
pel van St George ombrengen en tegen
over de tombe van Hendrik de Zesdes
grote rivaal begraven. Was dit sen on-
smakelijke gril van Richard III ofwilde
bij een einde maken aan de roep van
wonderen die gebeurden rondom het graf
van de heilige Koning Hendrik \U m
Chertsey Abbey, waar hij eerst begraven
W Hendrik VII beëindigde de bouw van
de Kapel en ofschoon hij eerst «lf ook
in Windsor begraven wilde worden en
hiervoor de oorspronkelijke Kapel voor
cie Ridders van de Kouseband die Edward
III had laten bouwen, wilde herscheppen
in een mausoleum voor zijn dynastie, is
Mi later toch van mening veranderd en
rust nu zijn gebeente In het rijke graf
monument dat de Florentijn Torregiana
hiervoor bouwde in de Abdij van West-
mVelervan Engeland's koningen rusten
In de Kapel vah St George. Hier liggen
begraven Hendrik Vin en Jane Seymour,
rijn derde vrouw. Het prachtige graf
monument dat Kardinaal Wolsey hier
voor zich liet bouwen werd, vóórdat het
klaar was, door zijn ondankbare meester
Hendrik VIII voor zichzelf bestemd. H11
Uet de kardinaalshoeden en bisschoppe
lijke kruisen, die als ornament op de
tombe waren aangebracht, vervangen
door kronen en door rozen van het Huis
van Tudor. Nooit echter is dit graf
monument afgebouwd, ook niet door zijn
dochters, die uiteraard geen bijzondere
liefde koesterden voor haar vader en
tijdens het „lange parlement" werd het
monument vernietigd, omdat het met
ergernisgevende heelden van engelen en
heiligen was versierd". Het koperwerk,
dat bij die gelegenheid verkocht werd.
versiert nu nog het grafmonument van
Nelson in de St Paulus-Kathedraal m
Londen.
De kapel van St George was ook ge
tuige van de grimmige epiloog, die
volgde op het koningsdrama van 1649.
de onthoofding van Karei I op bevel
van Cromwell. Door de witte sneeuw-
evenals Eduard VII en George V.
Koningin Victoria en Albert, haar ge
maal, die oorspronkelijk hier ook begra
ven wilden worden, rusten echter in de
grafkelder te Frogmore.
Morgen zal de koninklijke baar wor
gden binnen gedragen in de Kapel van
St George, tussen de hoge koorstoelen
door met de sohitterendc wapenschilden
en banieren van de Ridders van de
Kousebatnl, waaronder de standaard van
Prinses Wilhelmina, die met Koningin
Mary, de Koningin-Moeder en Koningin
Elizabeth, de enige vrouwelijke leden zijn
van de orde.
En de gedachten van de koninklijke
familie -.uilen als vanzelf teruggaan naar
die stralende zomerdag, toen Vader zijn
dochter en. de Hertog van Edinburgh
installeerde in de orde van de Kouse
band.
Nu gaat de souverein van deze orde
zijn laatste gang, om te rusten temidden
van de koningen, die hem zijn voor
gegaan, iti de Kapel, die gebouwd werd
ter ere van de H. Patroon van deze orde
en van zijn land.
Drs TH. ZWARTKRUIS, Pr.
Dc definitieve vervoerscijfers van dc
K.L.M. over 1951 zijn, naar wij vernemen,
als volgt:
De tonkllometerproductie bedroeg
225.383.000 (1950: 189.653.000), een stijging
van 18.8 pet. De tonkilometerverkoop was
152.989.000 (123.277.000), een stijging van
24.1 pet.
De beladingsgraad van de vliegtuigen
nam met 2.9 pet. toe tot 67.9 pet.
Er werden in 1951 vervoerd: 498.516
passagiers, 82.509 meer dan in 1950.
Het vrachtvervoer nam eveneens toe,
n.l. tot 12.869.000 kg. C10.284.000 kg.), een
stijging van 25.1 pet. Het vervoer van
post en extra bagage was resp. 8 pet. .n
17.9 pet. meer dan in 1950. Er werd
1.517.000 kg. post en 1.079.000 kg. extra
bagage vervoerd.
De gehele vloot der K.L.M. was in het
afgelopen jaar 128.500 uur in de lucht.
Zij legde een afstand af van 42.738.000
kilometer.
Op de aangeboden 2.000.000 4 pet.
30-jarige obligatiën der gemeente Alk
maar is zodanig ingeschreven, dat een be
langrijke reductie op de toewijzing moest
plaats vinden.
N
Aan Carol Reed heeft zich de tragedie van het succes voltrokken. "V au
de man, die door sommigen is geprezen als de beste filmregisseur ter wereld,
wordt verwacht, dat hij zichzelf tenminste gelijk zal blijven en zich zo
mogelijk zal overtreffen. Een taak, die zelfs voor de allergrootsten te zwaar
is gebleken. Wie de titel van zijn nieuwste film „Au Outcast of the Islands'"
op het doek ziet geprojecteerd, begint zich terstond af te vragen: „Is deze
film beter dan ,.6dd Man Out" of „The Third Man"? „Is zij even goed
als „Fallen Idol"? En dat is deze nieuwe film van Reed zeer heslist niet.
Waarmee niet is gezegd, dat het een
slechte film, of zelfs een middelmatige
film is. Maar Reed's vroegere prestaties
doen veel méér verwachten.
Het gegeven voor zijn film heeft Reed
ontleend aan Joseph Conrad's roman
„Almayer's Folly", die in de Indische
Archipel speelt, toen de" blanken daar
nog met zeilschepen handel dreven. In
deze roman schildert Conrad de weer
zinwekkende geschiedenis van een intel
ligente, maar willoze zwakkeling, die aan
zijn hartstocht voor een inlands meisje
Jacht van die Zaterdag, 27 Januari,
werd het lichaam van de ongelukkige
koning door zijn trouwe volgelingen
naar Windsor vervoerd.
Toen de lijkkist op die donkere winter
avond op het kasteel aankwam, was, zo
verhalen de geschiedschrijvers, het lijk
kleed bedekt met een zware dikke laag
sneeuw. De witte begrafenis-stoet stopte
by het huls van de Deken van Windsor
en by kaars-licht en in het byzyn van
slechts enkele getrouwe monarchisten
werd in het holst van de nacht de
Koning haastig in het graf gelegd, tegen
over de elfde koorstoel aan de rechter
kant van de Kapel van O.L. Vrouw. Bis
schop Juxon mocht zelfs de gebeden
van de begrafenis-liturgie niet bidden
voor zyn overleden Koning.
Hier liggen ook begraven George Hl
en de leden van zyn koninklyk gezin,
Tot de ontelbare muziekwerken die in
de loop der eeuwen op rommelzolders in
archieven of andere duistere bewaarplaat
sen zyo geyonden behoren niet alleen
bonderden motetten, missen of madriga
len uit de middeleeuwen, tientallen can
tates van Bach, Anthems van Haendel,
Symphonieën van Haydn of werken van
Mozart maar ook een thans door ieder
gekende „Unvollendete Syiraphonie" van
Schubert.
Want als het manuscript gedateerd is
36 October 1822 dan moesten er drie en
veertig jaren verlopen aleer dit brok
muaiek uit een tafella te voorschijn
kwam waarin de orkestdirigent Hiitten-
brenner het achteloos had opgeborgen
Tientallen uitgaven, ook ln partituurvorm
zijn sindsdien van dit „reliek" versche
nen: maar eerst anno 1951 komt via de
Parijse uitgever een rèproductie welke
conform het handschrift mag heten. Vele
onnauwkeurigheden die stereotiep van de
ene in de andere editie zijn overgegaan
(en dus ook geijkt zyn geworden by uit
voeringen) zijn hier recht gezet of tot de
juiste proportie terug gevoerd!
De uitvoering door het Residentie Or
kest o.l.v. Van Otterloo hield zich (voor
lopig?) aan de bekende interpretatie Ja
zo bekend en gekend is deze opvatting
van een geroutineerd orkest als van de
Residentie dat het ons voorkwam alsof dit
werk in het geheel niet voor de uitvoe
ring gestudeerd was: zó plichtmatig en
regelmatig of rechtzinnig klonk deze uit
voering....
Luctor Ponse speelde brillant en over
tuigend Beethoven's Tweede Piano-con
cert en maakte zich na de pauze verdien-
Tien jaar gevangenisstraf met aftrek
van preventief en terbeschikkingstelling
van de regering eiste gisteren de offi
cier van Justitie by de Leeuwarder
rechtbank tegen de 37-jarige voormalige
brigadier van de gemeentepolitie te
Drachten J. O. De dagvaarding vermeld
de afpersing gepleegd op de kassier van
het kantoor der Coöp. Boerenleenbank
te AkmarüP, diefstal met braak in het
kantoor te Drachten van de Bond van
Mobilisatie-Invaliden en hunne nabe
staanden, in brand steken van riin ~io-
torri.iwiel en brandstichting in zön
eigen woning te Drachten.
Uitspraak over veertien dagen.
Aanvankeiyk had verdachte alles ont
kend maar tenslotte viel hy door de
mand Het voorlichtingsrapport schetste
hém als iemand, die een moeilijke jeugd
heeft gehad, meer wilde zyn dan hij
was en daardoor boven zyn stand leefde.
Prof. Baan uit Utrecht concludeerde tot
een iets verminderde toerekemngsvat
baarheid
De officier van justitie zeide in zyn
requisitoir, dat deze zaak ge^eu .ncoet
worden als de tragedie der ijdelheia.
Douanebeambten hebben gisteren on^1'
Maasniel (bij Roermond) een smokkel
auto aangehouden, welke m een geheime
bergplaats 45 kilo koffie bleek te bevat
ten. De wagen werd bestuurd door een
29-jarige expediteur uit Schaesberg, die
verklaarde niets van de koffie te weten
De douane wilde dat echter niet geloven
en heeft hem meegenomen naar het huis
van bewaring te Roermond.
Op 28 Februari zullen te Londen de
onderhandelingen over de regeling van
de Duitse buitenlandse schulden begin
nen. De Duitse delegatie, welke naar uit
Frankfurt wordt gemeld circa 100 per
sonen zal omvatten, zal onder leiding
staan van de heer Abs van de Duitse
Herstelbank. De Duitse delegatie zou,
volgens de Fin. Times, het volgende
standpunt innemen:
1. Gedurende een aantal jaren zal de
Duitse transfercapaciteit beneden 150
millioen per jaar blijven voor vóór
oorlogse en na-oorlogse schulden teza
men. Dit zou ten dele verband houden
met het hoge percentage van dollar
schulden, dat nauwelyks minder dan 40
pft. zou bedragen.
2. De hoofdsom van de Duitse voor
oorlogs eschulden zou met 43 pet moe
ten worden verlaagd in verband met de
inkrimping van het gebied van de fede
rale republiek.
3. Van de achterstallige interest zou
een veel hoger percentage moeten wor
den geschrapt. De achterstallige interest
voor de oorlogsperiode zou compleet
moeten worden doorgehaald.
4. Er zou een overgangsperiode van
vier 1 v(jf Jaar moeten komen Gedu
rende deze periode zon de Interest elk
Jaar stijgen, zodat tenslotte een standaard
percentage van 4 pet. aan het einde
van de overgangsperiode zou worden be
reikt. Het percentage zou cehtcr voor de
verschillende soorten leningen variëren.
Interest, welke gedurende de over
gangsperiode zou zijn getransfereerd, zou
bij de hoofdsom worden gevoegd. Vol
gens Duitse ramingen zou dit betekenen,
dat de hoofdsom met 6 pet. zou worden
verhoogd.
5 Met aflossing zou worden begonnen,
zodra de overgangsperiode zou zijn ge
ëindigd. De aflossing zou in een periode
van 15 25 jaar geschieden, al naar ge
lang de verschillende soorten schulden.
De huidige dollarkoers zou in de
plaats komen van de goudclausule.
7. Reichsmark en goudmarkschulden
zouden in de huidige D.M. worden om
gezet in de verhouding van 10 1. de
verhouding van de geldzuivering.
Indien de omzetting van de reichs
mark en goudmark-schulden in de ver
houding 101 zou worden aanvaard,
zouden, rekening houdend met de ach
terstallige rente, de totale voor-oorlosse
schulden per 5 September 1950 10 941
millioen mark bedragen De concessie
welke de Duitse regering zou vragen.
zou genoemd totaal met 4 milliard ver
minderen.
Tegen accumulatie van geblokkeerde
marken voor latere transfer zou van
Duitse zijde ernstig bezwaar bestaan
De Duitse delegatie is ook geen voor
stander van een regeling met een soort
welvaartindex of een sliding-scale vooi
wat de betalingen betreft. Zy wenst een
overeenkomst t.a.v. vaste, kleine trans
ferbetalingen. Indien men transfer van
winsten, behaald met geblokkeerde mar
ken investeringen zou toestaan, zou zulks
'n discriminatie zyn tegenover de buiten
landse beleggers, die voor de oorlog ir
hel land hebben geïnvesteerd, aldus het
Duitse standpunt. Het totaal van deze
investeringen wordt volgens het Duitsp
ministerie van financiën geiyk geacht
aan het totaal van de vooroorlogse schul
den.
Wat de preferentiële behandeling van
bepaalde categorieën schalden betreft, ls
men het eens over de noodzaak van een
preferentiële behandeling van Dawes en
Young leningen.
steiyk met de interpretatie van Hector
Mardnus' Pianoconcertino.
Dat Marinus aan de Oostkust van Su
matra geboren is en later in Holland
grondig de Westerse eompositiekunst
z:ch eigen maakte blijkt in tweeërlei op
zicht in dit vier jaar geleden geschreven
oipus. Enerzyds wil hy de structuur der
Javaanse gamelan-muziek niet verlaten
anderzyds bHjkt hy ook harstochte 1 lj k
door de Westerse techniek bezeten. Hy
tracht nu deze twee antipoden met el
kander te verzoenen. Het is alsof Ma
rinus Balinese danser* en danseressen op
de Europese concertpodia introduceert in
smoking en avondtoilet. Als experiment
kan men daar om glimlachen of hoog
stens er even over nadenken; maar Kunst
heeft verder strekkende bedoelingen dan
floodlight-effecten.
Toch geloven we dat deze componist
wanneer hy van dergeiyke compro
missen afstapt tot ongewone muzikale
inventies in staat is. Voorlopig beheerst
hy 'n goed deel der compositietechniek
en zoekt hy buiten de peripherie van 't
algemene. Dat kan tot geslaagde
verrassingen leiden!
M. M.
Na overleg met de commandant van
de troepen op Nieuw-Guinea heeft de
stichting „Forniba" (Fonds voor onze mi
litairen") besloten een „sound-mirror"
naar Nieuw-Gumea te zenden ten be
hoeve van de Nederlandse troepen.
Hierdoor wordt het mogeiyk, in Ne
derland opgenomen ontspanningspro
gramma's naar de militairen in Nieuw-
Guinea te zenden. Bovendien kunnen
nu zogenaamde gesproken brieven (mon
delinge groeten op geluidsband) worden
gewisseld tussen de militairen ginds
en de familieleden in Nederland. Zater
dag zal de „sound-mirror" met toebe
horen en tien geluidsbandjes naar Nieuw.
Guinea worden verzonden met het m.s.
„Kota Baroe". 1
De Weetduitse politie heeft een signa
lement bekend gemaakt van een man,
die zy wenst te ondervragen in verband
met het vinden van een pak ontiplof-
fingsstoffen in het federale constitutio
nele gerechtshof. Het pak bestond hit
een Amerikaanse cacaodoos, waarin zich
samengeperste explosieven bevonden.
Een gedeelte van de inhoud viel op
de grond, toen een auto, die het bin
nenplein opreed, met de doos in aan
raking kwam. Toen straatvegers later
de stof aanraakten, ontbrandde deze.
De politie heeft 1-000 D.-mark uit
geloofd voor aanwijzingen, die tot arre
statie van de schuldige leiden. Zoals
bekend behandelt het hof thans op
verzoek der regering, de vraag of de
communistische party en de neo-nazis-
t-sche Rijkspartij ongrondwettig zijn.
en op die grond verboden moeten wor
den.
zijn
ten ondergaat, een blanke „who goes
native" die inboorling wordt zoals
dat toen in de Britse koloniën heette.
Zelf heeft Reed verklaard, dat de
scherp contrasterende situaties in deze
roman en de hem onbekende exotische
achtergrond, waarvan de schryver zich
bediende, hem sterk hadden aangetrok
ken en hem tot het verfilmen ervan had
den doen besluiten.
Van deze exotische achtergrond heeft
Reed ruimschoots en knap gebruik ge
maakt, om een van onheil zwangere
sfeer van hitte en haat, eenzaamheid en
hartstocht te scheppen, welke nog wordt
versterkt door de troep naakte inlandse
kinderen, die hij gillend, lachend en
spottend met de zwakheid van de blanke
man, voor zyn camera brengt.
Maar de typering van de karakters in
zijn film is daarmee niet in harmonie.
Zy is niet aangepast aan de duistere
werkeiykheid van dit tropische land.
Alleen Robert Morley geeft onder zyn
spelleiding een voortreffelijke vertolking
als Almayer, de blanke en opgeblazen
dwaas, die belast is met de leiding van
een handelspost. Maar de bijfiguren als
mevrouw Almayer (Wendy Killer) en
zelfs de hoofdpersonen als Peter Wil-
lems (Trevor Howard) de slappe niets
nut, kapitein Lingard (Sir Ralpih Ri
chardson) als de eerlijke zeeman, die
vergeefs tracht zyn beschermeling van
de totale ondergang te redden en de
inlandse Aissa (gespeeld door Kerima,
gen Arabisch meisjes, dat nog nooit eer
der voor de camera is opgetreden), zijn
vaag getekend en blyven onwezenlyk.
Kerima zegt geen woord in deze film.
Zij staat in de modder der rivier, waak
zaam on wachtend. Slechts haar ogen
spreken. Behalve in één enkele, minder
gelukkige scène, tracht Reed door mid
del van die grote uitdrukkingsvolle ogen
alle emoties te suggereren, die in haar
woelen: hartstocht en haat, verachting
en vrees, spontane overgave en bereke
ning. Dank zy een welgekozen camera-
instelling, een knappe belichting en een
meesterlijke montage waarvan in deze
film heel wat goede staaltjes worden ge
demonstreerd is Reed daar over het
algemeen zeer goed in geslaagd.
De keuze van Kerima voor deze rol
heeft Reed zelf aldus gemotiveerd: „Het
moest een onbekende zijn, want het zou
eenvoudig onmogeiyk zyn geweest om
tegen de achtergrond, waarin Conrad's
roman zicih afspeelt en in de sfeer, waar.
Kerima als de mooie en mysterieuze
inlandse Aissa in „The Outcast of
the Islands", nieuwste film van
Carol Reed.
ln het drama zich voltrekt, een min of
meer beroemde filmster als inboorlinge
tegen te komen".
Reed's fout is echter geweest, dat hU
geen gewone, minder knappe inlandse
vrouw voor deze rol heeft gekozen. Wapt
als Aissa verklaart de mooie, mysterieuze
Kerima in deze film wèl Peter Willem's
val van de zedeiyke, maar niet van dc
maatschappelyke ladder. Tenzij men zjch
stelt op het reeds lang overwonnen
standpunt der rassendiscriminatie uit. de
koloniale tyd van weleer.
De fotografie en de sfeertekening in
„Een Banneling van de Eilanden", zoals
de Nederlandse titel van deze fjjm luidt,
zijn meesterlyk. Maar fotografie en
sfeertekening alleen zyn, evenmin als
goede bedoelingen, genoeg om een film
te maken, die het hart beroert en die de
reputatie van een man als Carol Reed
waardig 1». F
Volgende week Woensdag zal te 's-Gra-
venhage worden aanbesteed het houwen
van een schutsluis in de afsluiting van
het randmeer van de Oosterpolder naby
Harderwijk met bijkomende werken.
Deze sluis zal het eerste grote kunst
werk zyn behorende bij de Oosterpolder.
Zy zal een breedte krygen van 7 Yz meter,
de scliutkolklengte zal 65 meter bedra
gen.
Als de Oosterpolder klaar Is, zal tussen
deze polder en het oude land een rand
meer overbiyven. Dit meer, dat Eemmeer
zal heten, dient om uitdroging van de
Veluwe-gronden in de zomer te voor
komen en bovendien de afwatering ge
durende de wintermaanden te regelen.
Om die afwatering te kunnen regelen is
het nodig het waterpeil te controleren.
Het Eemmeer zal daarom afgesloten zyn
van het IJsselmeer met sluizen, die voor
het spuien en tegeiykertyd voor het
schutten kunnen dienen, want anders zou
Elburg per schip niet meer bereikbaar
zyn. Het Eemmeer zal zich uitstrekken
van Kampen tot Harderwyk.
Slechts tijdelijk
Geljjk men weet 'is het de bedoeling,,
na de Oosterpolder de daaraan grenzen
de Zuiderpolder droog te leggen. Als ook
dat werk is volbracht, zal het Eemmeer
een langgerekt meer zyn van Kampen
in het Noorden tot Huizen ln het Zuiden.
De nu aan te besteden sluis te Harderwyk
zal dan worden verwyderd. Met het oog
op de tydeiyke werking van deze sluis,
wordt by de aanbesteding dan ook o.a.
niet het gebruik van gewapend beton
voorgeschreven voor de damwanden,
maar kunnen deze van staal zyn. Men
heeft berekend dat deze wyze van con
structie ruimschoots aan de verwachte
gebruiksduur van 15 jaar zal voldoen.
Dan zal behalve de Oosterpolder en de
Zuiderpolder ook de Westerpolder droog
gelegd zyn, waarmee de droogmaking
van het IJsselmeer een feit zal zyn. De
sluis in de afsluiting by Kampen zal
begin volgend jaar worden aanbesteed.
In de vergadering van commissarissen
der Amsterdamsche Bank is besloten aan
de eerlang uit te schrijven algemene ver
gadering van aandeelhouders voor te
stellen over 1951 een dividend uit te keren
van 9 pet op de gewone aandelen (onv.)
De minister van Oorlog heeft opdracht
gegeven tot het bouwen van een ka
zerne voor ca. 3000 man naby Ossen
drecht, aan de weg van Hoogerheide
naar Putte, in het Westen van Noord-
Brabant. Het bouwwerk zal worden uit
gevoerd door de N.V, Midden Nederland.
Het ligt voorlopig niet in de bedoeling
nog meer kazernes in Noord-Brabant te
bouwen.
De handel in oliën en vetten blijft
(enkele stille dagen daargelaten) regel
matig doorgaan, aldus een bericht van
de makelaars Bessem De Schepper te
Rotterdam. Als altijd was ook in de eerste
helft van Februari de verkoop in grond
stoffen voor de margarine-industrie zeer
belangryk. Er ging veel om in cocos- en
palmolie en naar verhouding eveneens in
harde traan en liquide olie. By deze olie
gaat de voorkeur nog steeds uit naar In
landse raap- en soyaolie. Import soyaolie
is momenteel niet beschikbaar, wel
katoenolie, doch die wordt vrijwel niet
bekeken.
Ook voor sptJsoliedoelelnden bestond er
enige kooplust. Biscuitfabrieken en vet-
smelteriJen namen mondjesmaat geraf
fineerde cocosolie op. In hoeverre de op
4 Februari verlaagde pryzen voor mar
garine, spysolie en bak- en braadvet de
vraag naar grondstoffen nog zal doen
toenemen, valt op dit ogenblik nog niet
te overzien.
Wat de zeepindustrie aangaat, de vraag
naar vetzuren valt na de (tydelyke)
algehele verdwyning van de kostpryshef-
fing toch niet mee. Ook de export van
vetzuren gaat nog niet vlot, al gebeurt
er natuuriyk hier en daar wel iets. Goed
kope talken hadden wat meer de aan
dacht van onze nationale zeepindustrie.
Met de houders van 314 pet. 5-jang#
niet verhandelbare en niet-beleenbare
schatkistbiljetten, under verband v&n
deelneming in Staatsschuld, is indertijd
overeengekomen, dat deze schatkistbil
jetten voor hun nominale waarde op l
Februari 1952 zullen worden omgezet in
een onderhandse geldlening. In verband
hiermee heeft de minister van Financiën
besloten tot de uitgifte van een onder
handse geldlening ten bedrage van
160.000, tot de koers van 100 pet., tegen
een rente van 4 pet. per jaar. De loop-
tyd is 25 jaar. Op 1 Februari 1977 zal
de lening a pari aflosbaar worden ge
steld; het recht wordt echter voorbehou
den te allen tijde tot gedeeltelijke of al
gehele aflossing a pari over te gaan, met
inachtneming van een opzeggingstermijn
van drie maanden.
De kopers handelden gisteren binnen
aeer straf gestelde limieten by de her
vatting van de wolveilingen te Christ-
church. De fynere kwaliteiten kwamen
2 tot 6 d pel- pound (vet) lager ver
geleken met Maandag. De vraag kwant
voornamelijk van Ver. Koninkrijk en
Europa. De V.S. waren alleen in de
markt voor speciale partyen.
De noteringen te Melbourne bleven
dicht by die van de vorige dag, maar
waren tooh iets lager voor fijne cross'
breds en lagere kwaliteiten. Voor ge'
middelde soorten vlieswol en skirtifigS
bestond goede belangstelling.
Ook te Brisbane was de stemming ge
makkelijker. Korte vlieswol en minder
goede partyen kwamen 7 Vi pet lager
dan de voorafgaande dag.
t vooral veestdijken het bezwaar, dat ik
I N de krant van 9 Februari l.l. richt pater Jelsma zich tegen enkele uitlatingen
over „The, End of the Affair", welke ik mij in Actio Catholwa van Januari
Mijn geachte opponent doet daarin iets dat niet zijn gewoonte is: hij holt door,
misschien in tijdnood zijnde, en de lezer moet wel de indruk krijgen, datik Greene
voor schrijver van stuiver romans aanzie. Indien ik dat had gedaan, zou het Greene
niet deren, maar mij wel
De 27-jarlge A. F. L. uit Groningen die
in meer dan 20 plaatsen, vooral in het
Westen en Zuiden des lands gezocht werd
wegens oplichting, is te Bolsward door de
gemeentepolitie aangehouden.
L,. die ongehuwd is en voorheen ver
tegenwoordiger was maakte er een ge
woonte van in 'n nieuw „operatieterrein"
by de R.K. pastorie adressen te vragen
voor een goed pension. Zo wist hij het
vertrouwen te winnen. Na enkele dagen
verdween hij echter met de noorderzon
nadat hy zich geld en sieraden had toe
geëigend. Te Bolsward trachtte, hy zelfs
een groot pand te kopen om er een
textielzaak in te vestigen. Een politie
agent herkende hem echter aan het signa
lement in het Politieblad waarna aan
houding volgde. L„ die ook meermalen
bromfietsen huurde en later verkocht
(zelfs in België), had toen nog 17 cent
op zak.
Pater Jelsma schrijft o.m.. „Het is
toch de moeite waard voor iemand, die
Greene wil beoordelen, na te gaan of
deze auteur de zonde alleen ten behoeve
van op sensatie beluste lezers etaleert of
wellicht diepere en oprechtere bedoelin
gen heeft".
Dit is helemaal met de moeite waard
omdat geen sterveling aan de diepere en
oprechte bedoelingen van Greene twyfelt
en omdat met diepere en oprechte be
doelingen al heel wat mensen zjjn ver
moord.
Men kan zich op het standpunt stellen,
dat het werk van Greene zo diepzinnig is,
door zo weinigen mag en kan worden
beoordeeld, voor zo een selecte kring is
bestemd, dat iemand, die alleen maar
echtgenoot en vader is zyn mond heeft
te houden. De deskundigen zullen wel
uitmaken, wat er allemaal achter moet
worden gezocht. Inmiddels komt het boek
in honderdduizenden exemplaren op de
markt en zoals een ontwikkelde
dame tegen een my bevriend hoogleraar
zeide: „Marinen en jongens zyn gek op
het boek".
Moest deze hoogleraar nu zeggen: zy
zyn gek op het boek vanwege de zonden
en genadeleer, welke, als wij de recensies
(het ergste van al in de Nieuwe Eeuw)
moeten geloven, door Greene^ op^ onna
volgbare wyze is ontwikkeld
ill
ie
hier het talent van Greene betwisten?
Doch indien myn opponent my beter had
geciteerd en vooral, indien hy niet was
doorgehold, zou de lezer van dit blad
hebben kunnen weten, wat mijn bezwaar
tegen Greene is.
In enkele bladzyden van Bemanos
komt meer verwerkte theologie om ile
hoek kijken dan in het gehele oeuvre
van Greene. Mannen en jongens zijn
niet gek op Bemanos. Maar het mees
terschap van Bemanos had dan ook
geen behoefte aan de gedetailleerde,
drastische beschrijving van hetgeen men
tenzij men geen grenzen erkent
nu eenmaal niet gedetailleerd en niet
drastisch beschrijft. Om het heel dui
delijk te zeggen: indien de aanwezigheid
van een derde by de huwelijksdaad
de aanwezigheid zonder meer ep
straffe van doodzonde is verboden, dan
vermag ik niet in te zien dat een
voor de waarde van het werk daaren
boven totaal overbodige drastische
beschrijving van de daad in overspel,
die de aanwezigheid oproept, geoor
loofd is.
„Waar schuilt nu eigenlijk het geheim
van de macht, die hij (Greene) over de
onbevangen lezer uitoefent", vraagt pa
ter Jelsma. In veel meer dan in wat ik
hier zeggen ga, dat geef ik toe, maar
voor veel onbevangen lezers en vooral
voor hen die gek zyn op het boek, in de
sensatie, als ik het zo uitdrukken mag.
Het gevaar, dat de overspelige wordt
betrapt, is groot; de echtgenoot is bo
ven de lezer houdt de adem in één
trede van de trap, dat weet men, kraakt
wanneer iemand naar beneden komt;
de lezer ademt verruimd op; amde echt
genoot binnenkomt is alles O Kj En dan
maar berouw hebben en je krijgt warem
pel nog genezende kracht na je dood!
Er is een ander probleem, waarmede
myn opponent zich zou kunnen bezig
houden. Het eigenaardige feit doet zich
voor, dat het scheve beeld, dat Walschap
in zyn Zuster Virgilia heeft getekend,
vooral van geestelijke zyde hemelhoog is
geprezen, totdat, mogen wy aannemen,
de gezaghebbende Dominicaan Walgrave
in Kult,uurleven het enthousiasme tot de
juiste proporties heeft teruggebracht.
Het eigenaardige feit doet rich Jor, dat
vooral geesteiyken het bezwaar, dat ik
- en ik niet alleen, maar er zijn nog
andere, evenals ik niet deskundige va
ders en echtgenoten, die hun yeranr-
woordeiykheid hebben In Actio t-
tholica heb aangestipt, niet zien, al
geen het zo bont gemaakt als de
schryver ln de Nieuwe Eeuw. „„„„tp.
Hier klopt iets niet, hetzij ,fwest.ip
lyke, hetzy by leek. Mag ik deze Kwestie
met een vergeiyking aanduiden gs
werd my door een geestelijke, me veel
aan jeugdbeweging "doeV,Jken ik
geen verstand van jeugdzaken nau. Ik
aanvaardde dit verwyt in §L ge
heid - zoals elke deskundige my mag
verwyten geen verstand schone 'et
teren te hebben, schoon daar
van ben wanneer ik mfl zelf vre) eens
op een héél klein
weten en leven als deskund ge hoor of zie
gekwalificeerd, ervaf^JrnaiH„ kens a1s
liep er een koud waterstraaltje over myn
blotG rU^> LOT ceVOlK uccit) uai uc ucuuiiiKSV
Doch bÖ,het/vonf en aan het hoofd piichting tot op heden niet bestaat.
SEDERT de bevryding pleegt het
merendeel van rad iolu'sterend Neder
land trouw een luisterbydrage te be
talen door het plakken van radio-zegels.
Het recht gebiedt £ui™, zo dacht het.
Onlangs heeft echter een bepaalde sa
menloop van omstandigheden ertoe ge
leid, dat de vraag aan de orde is ge
komen, of men juridisch hiertoe wel ver
plicht is. De zaak is aan het rollen ge
bracht in Schiedam, waar in een straf
proces te dezer zake door de raadsman
van verdachte de stelling is geponeerd,
dat. zul*5 .f0" verplichting niet bestaat.
Zoals uit het gisteren gewezen vonnis
is gebleken, heeft de Schiedamse kanton
rechter het betoog van de raadsman als
onjuist verworpen.
Naar het ons voorkomt, terecht.
De vrÜ ingewikkelde zaak, waar het
om gaat, is deze. Art. 3 van het tydeiyk
Telegraaf-, Telefoon- en Radiobesluit van
1944 bepaalt, dat met ingang van een
door de Kroon nader vast te stellen da
tum een luisterbydrage verschuldigd ls
voor het aanbrengen en het gebruik van
een radio-toestel.
By Kon. Besluit van 23 Nov. 1944 is
deze datum vastgesteld.
Op 10 Oct. 1945 is (krachtens staats-
noodrecht) een nieuw wetsbesluit uitge
vaardigd, dat art. 3 van genoemd T.T.
en R.-besluit met ingang van een door de
Kroon nader te bepalen datum, vervan
gen heeft door een ruimer geredigeerde
bepaling, hierop neerkomend, dat de luis
terbydrage voortaan verschuldigd is voor
het „aanwezig hebben" van een radio
toestel. Deze datum nu, zo voerde de
raadsman aan, is nooit bepaald, hetgeen
tot gevolg heeft, dat de betalingsver-
der niet kleine tafel gezeten, het klein
en groter wordend grut overziende, vroeg
de moeder te midden van de kuikens, my
waarover ik peinsae.
Weet je, zei ik haar <iat wij geen
verstand van jeugdzaken hebben, dat wij
beiden alleen maar vader en moeder zijn,
één van de millioenen naamloze vaders
en moeders, die toch eens rekenschap
zullen moeten geven.
Gebruik makend van een ogenblik stilte
welke de jeugd veroorloofde, zeide zy:
Dan zullen wy onze kinderen opvoe
den, zoals wy zyn. Lees Erik, het klein
insectenboek, het ging goed met de byen
en de hommels en de mieren, totdat zy
Solm's Natuuriyke Historie raadpleegden
en
Maar reeds had de Jeugd haar rechten
hernomen.
Waarom mag jy gulzig eten en wy
niet? vroeg een kromp van vyf lentes.
Die avond raadpuegde ik vele werken
van geleerden, die verstand hebben van
jeugdzaken, maar het antwoord, dat ik
had moeten geven, vond ik niet. De des
kundigen hoe is het mogelijk lieten
mij in de steek.
Het is een lief ventje, zei myn
vrouw.
En dat is het. Ik hoop dat hy later
niet de film gaat zien, die van Greene's
„The End of the Affair" zal draaien.
Or C. Ch. A. VAN HAREN
De kantonrechter heeft- hierop geant
woord, dat het bovengenoemd K.B. van
23 Nov. 1944 van toepassing is gebleven
op het T.T. en R.-besluit, zoals dat by
K.B. F 226 is gewyzigd.
Biykens de considerans is het n.l. dul-
deiyk de bedoeling van de (nood)wetge-
ver geweest, art. 3 van het T.T. en R.-
besluit slechts zodanig te wyzigen, dat
dezelfde vergoeding, welke aanvankeiyk
alleen geëist werd voor het aanbrengen
en het gebruik van een radiotoestel,
voortaan in het algemeen voor het .aan
wezig hebben" verschuldigd is. Ook het
doel van de vergoeding bestryding
exploitatiekosten van de radio is het
zelfde gebleven.
Op de keper beschouwd betreft het
hier een verschil in interpretatie-metho
de. Terwyi de raadsman zich beroept op
de letteriyke tekst van het omstreden
wetsbesluit, legt de kantonrechter het
wetsbesluit uit naar de bedoeling van de
(nood) wetgever.
O.i. terecht. Niet op de letter, maar op
de geest, de redeliike zin van de wet
komt het aan bij wetsinterpretatie.
Hiermede is de zaak nog niet ten ein
de. De raadsman heeft n.l. ook nog be
weerd, dat het bovengenoemde K.B. van
23 Nov. 1944, waarby de datum der ver
schuldigdheid van de luisterbydrage is
vastgesteld, rechtskracht mist, aangeven
i 18 afgekondigd in het Staatsblad,
zoais is voorgeschreven, maar in d(
staatscourant..
Ook deze objectie gaat niet op. Hierbti
is over het hoofd gezien art. 21 van het
eveneens krachtens staatsnoodrecht gel
dig genomen Besluit Bezettlngsmaatre-
gelen E 93, waarby gederogeerd is aa«
de normale wyze van afkondiging vaf
wetten en besluiten met gevolg, dat op 6
Mei 1945 de gehele te Londen tot stand
gekomen wetgeving kracht van wet had-
De conclusie is derhalve, dat sedert dc
bevryding de verplichting tot betaling
van een luisterbydrage by aanwezigheid
van een radio rechtsgeldig heeft bestaan
In ieder geval tot 1950.
DE Eindhovense kantonrechter, die eeU
soortgeiyk geval te berechten kreeg,
heeft een nieuw licht op de zaak ge
worpen. Mag bedoelde verplichting be
staan hebben tot 1950, sedertdien in iedei'
geval niet - meer volgens de rechter va"
de Philipsstad. Wat toch is het geval?:.
Meergenoemd art. 3 T.T. en R-be*,uit"j
1945 waarin de verschuldigdheid van ëen'
luisterbydrage in het algemeen is vast
gesteld, eist terzake een uitvoeringsbe
schikking van de minister van Binnen
landse Zaken.
In 1945 heeft deze minister, ter uit
voering van dit wetsartikel de Radio-
luisterbeschlkking tot stand gebracht
waarin nader wordt bepaald, dat cef
luistervergunning, die voor het bezit vof
een radiotoestel vereist is, slechts geldig
•s, als daaruit biykt, dat de luisterbij
drage, zoals in de beschikking bepaald
is betaald.
In Augüstus 1950 hebben de ministC
van Verkeer en Waterstaat en de staats
secretaris van O. K. en W. de Radio-
luisterbeschikking van 1945 ingetrokken
en een nieuwe vastgesteld.
De Eindhovense kantonrechter betoog
nu, dat zy, gelet op art. 3 T.T. en R
besluit, niet bevoegd zjjn tot het treffen
van een zodanige beschikking. De nieuw'*
beschikking, tot stand gekomen door eet
niet-bevoegde instantie, mist derhaiv'
rechtskracht.
Wy kunnen hiermede volledig instem
men. Een van de voorwaarden voor de
formele rechtsgeldigheid van een be
schikking is immers, dat zij door he'
rechtens bevoegde bestuursorgaan is uit
gevaardigd.
Sedert Augustus 1950 is radio-bezitten'1
Nederland met verplicht tot het beta ie1!
van een luisterbydrage, zo zou men dui
uiteindeiyk kunnen concluderen.
Maar men zou ook aldus kunnen red*
neren. De nieuwe Radioluisterbeschif!
kmg rulst rechtskracht, uitgevaardigd a';
zy is door een incompetent orgaan. V'
was echter evenzeer onbevoegd om d'
ê"de beschikking van de minista'
van Binnenlandse Zaken in te trekkef'
tV® feldt nog steeds de Radioluisterb^
schikking van 1945 en dus ook de v®*
nllPhtivae. l._x _t_ »_1
zzxs uua uun ue
puchting tot het plakken van radiozege
Hoe hierover uiteindeiyk beslist
worden, de kwestie heeft weer eens K
hcht doen vallen op de onbevredigeh'j,
regeling van ons radlobestel, waarin e-,
«efst drie departementen: Waterstag
Binnenlandse Zaken en O. K. en W.
moeienis hebben. Dmt te toch wel wat
veel van het goede.
