KRIJGT JULES VERNE GELIJK?
k
Plannen voorsprong door het heelal
in vergevorderd stadium
m
De liuidiw stand der Vlaamse
dichtkunst
Geen ongerustheid over emigratie
naar Canada
Belgen braken hun woord
m
Reis naar de maan binnen afzienbare tijd
mogelijk"/ zeggen de geleerden
Veel verzenmakersweinig dichters
Zaterdagse
mijmeringen
Passagiers en bemanning zijn
reeds
m
Eerste
„maanstewardess"
Egyptische ex-minister
staat terecht
Burgemeester Keyzer van I rh
President Peron greep in
m
i,
VLAAMSE SCHRIJVERS EN BOEKEN (XI)
Mm
Harry Prikker»
ZATERDAG 8 MAART 1952
PAGENE 3
11
n
"ms
Ook de man, die de V-2 construeerde, ir Rudolf ISebel, is er van
overtuigd, dat binnen afzienbare tijd een reis naar de maan gemaakt
kon worden. Volgens hem zal het eerste maanschip in het jaar 1962
kunnen vertrekken. Er zullen tussenstations zijn, gebouwd op
kunstmatige maantjes, die van de aarde uit het heelal ingeslingerd
worden en op bepaalde hoogten om de aarde blijven draaien of
liever, met haar meedraaien en de reis zou iets meer dan 49i uur
duren.
Of hij bij een interplanetaire vereniging is aangesloten is ons niet
bekend, maar wel, dat dergelijke instituten in verschillende landen
actief zijn. Hier en daar hebben mensen al plaatsen besproken. Het
zijn moedige lieden, die tevens geld te veel hebben. Het plaats
bespreken kost een niet onaardig bedrag. Vooral in de Verenigde
Staten, met hun zo technisch aangelegde bevolking, neemt men de
interplanetaire reisplannen hoogst ernstigArthur Clarke, voor
zitter van de „Interplanetary Travel", dus de reisvereniging voor
tochtjes naar de planeten, heeft er zelfs een boek over gepubliceerd
en dit geniet een grote populariteit.
Wegens nalatigheid bij relletjes
Station in het hemelruim
Vijfhonderd millioen
dollar
De wil is er, maar het
geld niet
Belangrijk experiment
„De sprong in het Heelal
Schip zonder gewicht
i M
Observator
GEVOLG VAN HET
KONINKLIJK PAAR
Tijdens bezoek aan de er. Staten
BINNENKORT OPLOSSING
VOOR DE MOEILIJKHEDEN
Administratieve procedure
ver
De jongste generatie
Afwachten
Zeggen en doen
Nieuive taak
Brede vleugelslag
En morgen
m
Er zijn overigens in de Verenigde
Staten verschillende interplanetaire
reisverenigingen. Een er van, de
„Haiden Planetarium" heeft al een
propectus over haar eerste reis naar
de maan uitgegeven en zelfs reis
biljetten laten drukken. En de lei
ding er van is begonnen met het
aanstellen van de bemanning van het
raket, dat liefhebbers naar onze
bleke buurvrouw in het universum
brengen moet. Zo is b.v. de
stewardess aangesteld. Het is een
Zweedse en even aardig als alle
'uehtstewardessen. Ze heet Bodil
Mellroth.
Toen een journalist haar kwam Inter
viewen, was haar eerste vraag, of ze
ren reisbiljet voor hem mocht uitschrij
ven. Ze voegde er aan toe dat hii niet
per se naar de maan behoefde. Hij kon
Pjaats bespreken voor Saturnus,
•ïrrnt v- m°est hij een flinke vacantie
.lemen. Volgens haar zou de reis naar
oe maan slechts negen en een half uur
duren, maar voor Saturnus had ze 1333
uagen nodig. Deze cijfers zouden op
nauwkeurige berekeningen berusten.
Behalve tussen Saturnus en de maan
was er nog keuze tussen Venus, Mars en
Jupiter. Mejuffrouw Mellroth is het enige
kind van een Zweedse dokter. Ze werkt
bij een uitgeversfirma in Stockholm.
Daar zond een Amerikaanse reisvereni-
ring voor de planeten haar prospectus
heen en wat materiaal. Eerst lachten de
Zweden er hartelijk om, maar bij nader
inzien meenden ze. dat. gezien
dige stand van wetenschap en techniek
Vrijdag- is te Cairo het proces begon-
tegen de gewezen functionarissen van
vroegere (wafdlstische) regering-1
ahas Pasja, die verantwoordelijk wor-
gesteld voor Cairo's „zwarte Zater-
-af 26 Januari 1952, toen er wanor
delijkheden plaats vonden, die een aan
tel buitenlanders het leven kostten en
tot grote schade leidden.
Oe voormalige minister van binnen-
-andse zaken wordt er van beschuldigd
>zijn plicht te hebben verwaarloosd",
evenals een aantal hoge beambten van
de politie te Cairo. Zij hadden eerder de
hulp van het leger in moeten roepen.
'J zouden „op de hoogte zijn geweest
bron der wanordelijkheden,
»i'niettemin nagelaten hebben krach-
We maatregelen te neuten",
r-
het idee alleszins voor verwezenlijking
vatbaar blijkt en men het toch eigen
lijk wel ernstig mocht nemen. Mejui
frouw Mellroth is nu van plan te p
beren, het eerste reisverhaal ovel-
planetentocht te schrijven en aangezie
deze eerste raket vermoedelijk nog g
Passagiers zal meenemen, heeft ze 7'! t
als stewardess aangemeld. Ze gaat
zuiver beroepshalve naar de maan
De eerste „stap" op de wég naar
de rakettenvluchten zal het tussen
station zijn. Dit zal zich op een
hoogte van 42300 kilometer boven de
aarde moeten bevinden. Op die
hoogte werken bepaalde krachten
dusdanig, dat de kunstmatige pla
neet, wanneer deze er eenmaal
„aangeland is, geen centimeter van
haar baan zal afwijken en precies
daar zal blijven, waar zij volgens
de berekeningen moet zijn.
Deze berekeningen zijn volgens de des
kundigen lang "met zo moeilijk als het
lijkt, zelfs gemakkelijker dan 'dit voor
de luchtvaart in de atmosfeer van de
aarde. Men behoeft in de wereldrufmte
het volkomen luchtledig^ geen rekenj
te houden met tal van factoren dip in
onze dampkring een rol spelen' In het
kort: de kosmische vaart is theoretisch
veel eenvoudiger dan de aardse lucht
vaart. Intussen, de deskundigen bliiken
het toch niet helemaal eens óver de
hoogte, waarop het in de wereld vuim
te voortsuizende eiland ziel.
vinden. Evenmin over d.
waarmede het zich moet voortbewegen
We erirens ee*. tucvvi-h5f.
meter per seconde genoemd ofwel 11.000
kilometer per uur.
Wat de hoogte betreft, de geleerden
Engel, Bödewath en Hanisch menen, het
kunstmatige eiland ofwel de kunstmatige
planeet op een hoogte van 557 kilometer
in het hemelruim te kunnen „vastzet
ten'.' Dit is de hoogte, door V-2's be
reikt, bij recente, in de Verenigde Staten
(White Sands) gedane proefnemingen.
Op deze hoogte moet ihet kunstmatige
eiland evenwel een snelheid van 7582
nieter per seconde hebben, dus ongeveer
27.000 kilometer per uur, teneinde in
evenwicht te kunnen blijven. Alsdan zou
het in 96 minuten rond de aarde sui
zen.
Het construeren van zo'n kunstmatig
eiland zal drie jaar duren en zowat vijf
honderd millioen dollar kosten en het
zal 150 ton mogen weger.. Dit is dan een
Amerikaanse berekening. De Engelse
interplanetaire onderzoekers Ross en
Smith hebben plannen gepubliceerd voor
de bouw van een kunstmatig hemel-
eiland, dat. ze ook vliegend platform
"oemen (geen vliegende schotel) die in
1954 hun beslag zouden kunnen hebben
gekregen. Hun „station", zoals we het
bouwsel volgens hun voorbeeld maa--
kortheidshalve zullen noemen, zou on
een hoogte van 800 kilometer kunnen
cirkelen, met een snelheid van 29 700
kilometer per uur. Het zal worden
uitgerust met een reusachtige lens
waarmede de energie van de zon wordt
opgevangen, alsmede van een complete
radar-installatie.
Er is nog een plan en wel van de
V-2 deskundige Gartmann. Deze wil een
enorme kogel van zestig meter diame
ter construeren, waarop weer een Dlat
form wordt bevestigd, voorzien van
hoge masten, waaraan de raketten ver
ankerd kunnen worden. Tevens wordt
er een installatie op aangebracht, waar
mede de raket, 'dat van de aarde geko
men is, verder het luchtruim in gescho
ten wordt.
Men ziet het plannen genoeg. Maar
het gelid-, om ze', uit te voeren, ontbreekt
ten enenmale. De bewapening eist voor
lopig nog veel te veel, zelfs vara rijke
landen als Amerika. Maarer ko
men (uit_ Sovjet-Rusland hardnekkige
geruchten, zou daar met deze
cotnstmictie van een maanraket begon
nen zijn. Is dit comn.\nistisahe bluf?
Moet de geknechte massa in het arbei-
dersparadijs weer tntet een nieuwe stunt
zoet gehouden worden?
Vt'at hiervan zij, het blad „Rode
Vloot", een officiële uitgave van
het Kremlin ten behoeve van de
Sovjet-Russische vloot, publiceerde
kort geleden 'n artikel, waarin werd
medegedeeld, dat Sovjet-Russische
geleerden al geruime tijd bezig zijn
met de bouw van een maanraket met
dezelfde beweegkracht als een V-2.
De raket zou een doorsnede van 15
meter hebben en 30 meter hoog zijn.
Intussen zou het hier niet om een
reis naar de maan gaan, maar in de
eerste plaats om de mogelijkheid te
bewijzen, dat de maan met zo'n raket
te „beschieten" is.
•a/Ju1 te sPaarzam.e feitelijke gegevens,
weike ihet communistische blad temid
den van veel propagandistische bewe
ringen férstrgkte, meent Hermann
Kolle secretaris van de „Gesellshaft für
Weltraumforschung" te Stuttgart te
i,pt -R6n 0Prnaken, dat de door de Sov-
iheüfe+-SSeri ontworpen raket een extra
asung van 3500 kilo kan meevoeren.
1 eze zou gebruikt kunnen worden, om
lH t €e.n of ander apparaat in te bouwen.
of® raket op het maanopper-
ln stulkken is gevallen, eventueel
j ®n na®r de aarde zou kunnen geven,
zodat men daar vaststellen kam, dat de
raket 'inderdaad de maan bereikt heeft,
fsemammng z°u de Sovjet-Russische ra
ket niet meevoeren Het bedoelde appa
raat zoueen enorm licht inoefen ver
wekken, hetwelk men op de aarde zou
kunnen zien. Ook is het mogelijk, dat
*e st:offen in de raket worden op
gehoopt, die een reusachtige rookont
wikkeling te weeg zullen brengen, wel
ke aan eveneens op de aarde zichtbaar
zou zijn. Van «en landing door mensen
op de maan is hier evenwel geen sprake.
Toch lijkt ihet experiment belangrijk
genoeg Dat de Sovjet-Russische raket-
oeskundigen in staa* zouden zijn, een
"Projectiel" fabn ceren,
acht men heel goed mogelijk. Immers,
m 1946 hebber, de Sovjet-Russen uit het
iaboratoTïu,m peeneiwunde, waar
met V-2's en atoomenergie geëxperimen
teerd werd, talrijke Duitse deskundigen
naar het sovjet-paradijs gevoerd. Ook
uit een laboratorium hii Berlijn konden
ze vele experts weghalen. Die werden
ergens in Sovjet-Rusland aan ihet werk
gezet. Het is mogelijk, Öat het Kremlin
er aanzienlijke bedragen voor over
heeft, om de wereld te verbazen, door
het eerst een rSfcet naar de maan te
sturen.
Men kan over dit alles meewarig
het hoofd schudden. Het uitmaken
voor ijdel gefantaseer. Maar één ding
is toch wel een feit. In wetenschappe
lijke kringen wordt de mogelijkheid
van de vaart door de hemelruimte
ernstig onderzocht en ook hier te
lande zijn geleerden, die het. niet
heneden hun waardigheid achten,
lezingen over de toekomstige reizen
naar de maan en andere planeten te
houden.
De fantast Jules Verne wordt allengs
meer als een profeet bewonderd. Wat
hij voorzag is lange tijd als pure fanta
sie beschouwd maar er is thans toch een
begin van verwezenlijking, zoals trou
wens verschillende van zijn ideeën he
den ten dage. reeds in werkelijkheid
Het waren voor het
die de mensheid sinds
de beschaving hebben
zijn omgezet,
overige ideeën,
het begin van
beziggehouden.
Het is daarom, dat we hier nog even
nader ingaan op het boek van Arthur
C. Clark. Niet omdat het 't eerste op
dit gebieü is- Er bestaat reedis een
boek over interplanetaire reizen, geti
teld „De Sprong in het Heelal", waar
van de tekst geschreven werd door de
Du Us-Amerikaanse deskundige Willy
Ley terwijl die technische tekenaar
Che'sley Bonestell, een man, die sinds
jaren met interplanetaire studies bezig
is, er een aantal interessante platen
voor tekende. Het is verleden jaar in
een Nederlandse vertaling uitgekomen.
Wat bet boek van Clark betreft, dit
stelt zioh op de basis van de weten
schappelijke mogelijkheden. Clark merkt
terecht op, dat veel van wat thans plaats
vindt, nog betrekkelijk kort gele/ten
voor onmogelijk werd gehouden. Hij
houdt een tocht naar Mars, gezien de
huidige stand van zaken, pas over hon
derd jaar mogelijk, houdt echter tege
lijk rekening met een onverwachte ont
wikkeling in de techniek. Hij wijst er
op, dat men zich thans nog met raket
ten moet vergenoegen, doch Idat daarin
reeds een snelle ontwikkeling mag wor
den voorzien. De exploitatie der atoom
energie vordert met rasse schreden.
Men mag nu gerust zeggen, dat enkele
ponden uranium voldoende zijn, om
een vracht van duizend ton van de
aarde naar Mars te transporteren. Er
bestaat volgenis hem «en vrij grote
kans tot het opheffen van de wetten
der -zwaartekracht, dank zij de atoom
energie Bij de televisie maakt men mo
menteel van krachten 'gebruik, die in
de ruimtevaart een rol kunnen spelen.
De kunstmatige eilanden of platforms
schennen bovendien de mogelijkheid,
raketten of andere soorten ruimtesche
pen af te schieten, die heel wat. minder
brandstof zullen nodig Hietoben. dan. due.
welke var de aarde naar het hemelsta-
Son gaan via onze dampkring. Immers,
in de wereldruimte zal een
met weinig moeite kunnen voortbewe
gen. Tussen twee haakjes, het kan er
elke vorm hebben, zodat de s g
Bodil Mollroth is aangesteld tot
stewardess van een maanraket.
mige ruimteschepen en dergelijke ge
rust naar het rijk der fantasie verwe
zen kunnen worden. Ook de grootte
vormt geen bijzondere moeilijkheden,
aangezien een ruimteschip nauwelijks
iets zal weigen. Clark ziet in zijn ver
beelding schepen met duizend passa
giers aan boord naar Mars zweven, heel
luchtig, bijna als veertjes. Ze starten
heel gemakkelijk en langzaam var het
„stetion" en landen even langzaam en
gemakkelijk en waar de piloot wil. Al
leen de snelheid zal een probleem blij
ken, althans voor de inzittenden. Een
ruimteschip zal een topsnelheid van
200.090 mijl per uur bereiken^ En als
„brandstof" zal men eenvoudig water
kunnen gebruiken of.... een bepaalde
samenstelling van looid.
Temidden van veel fantasie blijft het
feit bestaan, dat men thans langs we
tenschappelijke weg alle problemen van
de vaart door de hemelruimte bespre
ken. bestuderen en.... misschien op
lossen kan. In de tijd van Jules Verne
l'eek alles nog pure fantasie
Tijdens het officieel bezoek van H 11
de Koningin en Z.K.H. de Prins a~
Nederlanden aan de Verenigde Staten zul
hun gevolg bestaan uit de volgende dames
en heren: Mevr. E. baronesse van Boet/-:--
laer van Oosterhout-Carver Litchfield
echtgenote van de ambassadeur in Pari-
dame du palais; Jkvr. C. E. B. Röell hof
dame; jhr mr A. Tjarda van Starke
borgh Stachouwer, groot-officier; mr V:
van Tets, buitengewoon gezant in Praag
kamerheer in buitengewone dienst; w J.
baron van Heeckeren van Molecaten
part. secretaris van H. M. de Koningin;
d-' F. A. de Graaft, part. secretaris van
Z.K.H. de Prins; majoor C. C. Geertsema
adjudant van Z.K.H.; lt ter zee I J. G.
Stegeman adjudant van H. M. de Konin
gin. Bovendien zullen H.M. en Z-K.H.
worden vergezeld door minister StiKiceï
en de directeur van het kabinet dei
Koningin, mej. mr M. A. Teilegen.
Met betrekking tot de moeilijkheden,
welke er door het uitbreken van mond
en klauwzeer in Saskatchewan (Canada)
voor onze emigratie naar dat land zijn
ontstaan, deelde ir mr B. Haveman, com
missaris voor de Emigratie ons gisteren
mee, dat er geen aanleiding bestaat zich
hierover zeer ongerust te maken.
Van weerskanten wordt op het ogen
blik naar een oplossing gestreefd. De
Nederlandse regering is bereid alle
waarborgen te verschaffen, die door de
Canadese regering worden gevraagd. De
heer Haveman hoopte, dat er binnen
niet al te lange termijn een oplossing
zal worden gevonden, waardoor aan de
thans optredende stagnatie een einde zal
komen.
De burgemeester van Vrk, de-heer
Kevzer, heeft tot gistermorgen niet ge
weten dat er met de Urker vissers in
Argentinië een voor hunzelf en ^oor hun
gezinnen onaangename geschie en «-
gang is. De burgemeester heeft mL enige
dagen in Denemarken vertoefd
eerst Vrijdag bij het passeren van ne
Nederlandse grens van een
afkomstige douanebeambte net n
Direct na zijn aankomst op Urk heeft
de heer Keyzer maatregelen n
sijn plaatsgenoten en hun geïinn
nen helpen.
De burgemeester verklaard, dat de
gische reder Iséghem uitdrukJ j
verzekerd dat de Urkers op Zondag me.
behoefden te werken. Nu deze
klaarblijkelijk niet gestand is gedaan, zal
Op Mars. Dit is meneer Jono. Hij schrijft reuze interessante populair-
wetenschappelijke verhalen over de bewoners van de planeet Aarde.
r (New York Times Book Review)
de beer Keyzer een officiële verklaring
over dit punt doen toekomen aan do
Argentijnse advocaat die de belangen der
Urkers behartigt en aan de Nederlandse
gezant
Gisteravond heeft de burgemeester me',
zijn wethouders overlegd wat voor de ge
zinnen kan worden gedaan, indien de be
taling van de reder achterwege blijft. De
gezinnen hebben de laatste uitkering ont
vangen op 4 Februari.
In kringen, die in betrekking staan
met de rederij Flandria te Oostende
wordt yerklaard, dat president Peron
voor de Urkers geïntervenieerd zou
hebben.
De incidenten, die zioh tijdens de
overtocht voordeden blijken niet uitslui
tend veroorzaakt te zijn door het feit
dat de Urkers op Zondag geen enkel
karwei wilden verrichten. De verstand
houding was uitstekend bij het vertrek
uit Oostende, doch de lange en moei
lijke reis zou, aldus deze kringen een
slechte invloed hebben gehad op de
zenuwen van sommige vissers en hun
familieleden. Nu en dan schijnt het tot
ernstige woordenwisselingen gekomen te
zijn en er blijken zelfs klappen gevallen
te zijn. Volgens een brief van een
Oostendse visser zou zelfs op het nip
pertje een messengevecht voorkomen
kunnen zijn.
De onverkwikkelijke kwestie zal ook in
de Tweede Kamer komen. Het Tweede-
Kamer-lid Van der Zaal (A.R.) heeft
namelijk aan de minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid schriftelijk o.a.
gevraagd, of het waar is dat dadelijk na
net ontslag Belgische vissers daarvoor
overgekomen, gereedstonden om de plaat
sen van de Urkers in te nemen. Welke
maatregelen denkt de minister te nemen
om de gedupeerde vissers en hun gezinnen
te hulp te komen, zo wilde de heer Van
der Zaal o.m. weten.
Indien het nodig geacht wordt, dat
voor het vertrek der emigranten deze
en hun inboedels moeten worden ont
smet, dan zal hiertoe desnoods worden
overgegaan.
Zoals bekend is de „Zuiderkruis" op
4 Maart zonder oponthoud vertrokken.
De emigranten zullen bij hun aankomst
geen moeilijkheden ondervinden, zij het
dan dat in Canada wellicht ontsmettings
maatregelen zullen worden toegepast op
de bezittingen der emigranten.
De selectie van emigranten gaat op de
normale wijze door, er zullen echter tij
delijk geen visa worden verstrekt aan de
genoemde groep. Hierdoor kan enige
vertraging optreden in de uitvoering van
het emigratie-schema.
De administratieve procedure be
treffende de voorbereiding tot emigra
tie naar Canada zal normaal voort
gang kunnen vinden voor hen die niet
werken op met mond- en klauwzeer
besmette bedrijven. Dit wil dus zeggen
dat genoemde procedure van hen die
werkzaam zfjn op besmette bedrijven
voorlopig geen voortgang zal vinden,
terwijl zij zich niet in persooon mogen
melden bij enige Canadese instelling
hier te lande. Zij die zich melden of
opgeroepen zijn by zulk een instelling
dienen voorzien te zijn van een deug
delijk gewaarmerkt bewijs, dat zij niet
op een besmet bedryf werkzaam zijn
Deze maatregel Is met de Canadese
autoritetiten getroffen, teneinde interne
besmettingsmogeiykheden te voorkomen
We zagen ergens een „vaart" van 3089
J 1* mm4*m a! /4ia vieiv» V Q >*ol
Er is sinds 1940 in Vlaanderen een enorm aantal gedichtenbundels ver-t
schenen, waarvan er slechts weinige in Noord-Nederland bekendheid heb
ben verworven. Een volledig beeld van de stand der Vlaamse dichtkunst
hebben wij dan ook niet. Een goed overzicht gaf André Demedts ons in zijn
uitvoerige en degelijk toegelichte bloemlezing, maar deze is intussen al
een jaar of vijf oud en er zijn sindsdien weer enkele nieuwe namen aan
het firmament der laamse dichtkunst verschenen.
Wij hebben de nieuwe grote bloem
lezing „Vlaamse dichtkunst van deze
f samengesteld en ingeleid door dr
Paul' de Ry®k en dezer da§en versche
nen bij Lannoo, Tielt (Klemann, Wate
ringen), dan ook met bijzondere ver
wachtingen begroet. Het is een lijvig
boek. Van de bijna driehonderd bladzij
den worden er slechts weinige opgeëist
door inleidingen en commentaren en men
!<an dus zeggen, dat hoofdzakelijk de
dichters zelf aan het woord komen,
minstens met twee, sommigen zelfs met
vijf verzen-
Het namenregister noemt 68 namen
van dichters, die zijn gaan publiceren
sinds de opbloei van het expressionisme,
dus na de eerste wereldoorlog. Dat het
optreden van Paul van Ostayen, Marnix
Gijsen en Wies Moens als uitgangspunt
van deze bloemlezing is gekozen, is al
leszins verantwoord, omdat de bloem
lezing nu duidelijk de merkwaardige
groei van de grillige vormen en uitdruk
kingswijze der expressionisten naar een
- i iviiigo w V.V-X 'ïctai eeii vetzcli va:i vviw.uuui-ii,
ste dichters in Vlaanderen blijken aller
minst „experimentelen" te zijn.
Het logische gevolg van deze opbouw
der bloemlezing is, dat de eerste helft
van het boek ons nauwelijks iets
nieuws te bieden geeft. De verzen van
Van Ostayen, Richard Minne, Achilles
Mussche, Marnix Gijsen en anderen
zijn ons reeds bekend uit de oorspron
kelijke bundels, die hier vóór 1940 wel
verspreid waren, oi' uit bloemlezingen
als die van André Demedts of als de
(nog steeds niet overtroffen) „Nieuwe
Geluiden" van Dirk Coster. Ook de in
leidingen openen geen nieuwe ge
zichtspunten.
In de tweede afdeling van de bloem
lezing. „In de geest van het fonteintje"
(Het „fonteintje" was een klein tijd
schrift, waaraan de namen van Richard
Minne! Maurice Roelants en Raymond
Herreman zich voorgoed verbonden heb
ben, al heeft het slechts korte tijd be
staan) zijn de trouwens al bekende
verzen van de voormannen, van wie
reweg de beste, met die van Karei
Jonckheere een sterk en persoonlijk
dichter, wiens werk boven de Moerdijk
grote waardering ondervindt. Ook deze
afdeling biedt dus weinig nieuws, maar
mocht natuurlijk niet ontbreken.
De hoofdstukken „Religieuze poezië",
met slechts enkele opvallende gedichten,
en „Neo-romaritische lyriek", waarin wei
nig schokkende damespoëzie is onderge
bracht, wordt gevolgd door „Volksver
bonden poëzie", die wat ons betreft op
'n paar verzen na geheel buiten beschou
wing gelaten had kunnen worden. Dit
overigens zonder geringschatting van
het genre op zich.
Onze grootste aandacht was dus ge
richt op de afdeling „De Jongste gene
ratie" De boeiendste figuur van de der
tien jongeren, die hierin aan ons worden
voorgesteld, lijkt ons Christine d'Haen,
die niettemin maar met twee verzen ver
tegenwoordigd i». Dit geeft reden tot
twijfel aan de representatieve waarde
van deze bloculezing. Na tientallen
vervelende of nietszeggende, zielloze en
gemaakte verzen in de drie voorlaatste
hoofdstukken te hebben doorgeworsteld,
stuiten we hier eindelijk op een nieuw
pefsoonHJk geluid maar de bloem
lezer vergunt ons geen andere dan een
uiterst beperkte kennismaking.
Ook Hubert van Herreweghen en
Anton van Wilderode presenteren zich
met opmerkelijke verzen, maar voor het
overige kunnen we afgaande althans
op wat ons hier wordt voorgezet niet
erg warm lopen voor de jongste Vlaam
se dichtkunst. Natuurlijk moeten we ons
hoeden voor een definitieve uitspraak;
de bewijsgronden zijn te beperkt. Wie
weet zijn deze dichters juist op onge-
iukkige wijze in deze bloemlezing ver
tegenwoordigd. We willen het hopen
Hoewel we het menen te mogen be
twijfelen. De samensteller legt welis
waar de nadruk op het feit, dat het
.moeilijk is een oordeel te vellen over
weck, weartegec mee aog slis
mist", maar ook elders in de bloemlezing
treft men verzen aan die noch wat de uit
drukkingswijze noch wat de inhoud be
treft iets te betekenen hebben en tóch
onder de algemene noemer „gave en
goede gedichten" vallen.
Dit staat vast; Vlaanderen heeft zeker
meer dan één dichter, daarin vallen wij
dr de Ryck van harte bij. Maar ook staat
vast, dat Vlaanderen na Paul van
Ostayen bij lange na geen honderd
dichters heeft opgebracht. (Het boek
noemt er bijna zeventig, maar in de in
leiding wordt gesuggereerd, dat de keu
ze nog uitgebreid had kunnen worden.
De hemel zij dank, zijn we daarvoor ge
spaard gebleven!) Dat wil de samen
steller ons trouwens ook niet wijs ma
ken, maar waarom dan waardeloze of
onbetekenende verzen opgenomen?
Vlaanderen heeft misschien een tiental
dichters die iets te zeggen hebben en
die bevinden zich op 'n enkele uitzonde
ring na juist niet onder de jongeren.
Overigens kan men natuurlijk nog niet
voorspellen, wat er uit deze jongste ge
neratie nog groeien kan. Ook hier heb
ben enkele onzer beste dichters na een
aarzelend begin tot aller verrassing een
volkomen eigen stem gekregen. We moe
ten dus afwachten.
Het valt te betreuren, dat in de bloem
lezing het werk van Herwig Hensen ont
breekt. Hij is een der opmerkelijkste
figuren, hoewel ook hij niet altijd ont
komt aan het grote euvel, dat de meeste
jonge Vlaamse dichters eigen blijkt te
zijn: dat zij meer woorden gebruiken
dan hét woord, het enige, onvervang
bare.
Het boek is ondanks zijn gebreken een
welkome inleiding voor ieder, die be
lang stelt in de Vlaamse dichtkunst. Een
inleiding, meer niet men zal aan de
hand van het gelezene zei kunnen be
palen, wie men zijn aandacht nader wil
wijden.
De uitgave is zeer fraai verzorgd door
de Uitgeverij Lannoo, die met dit werk
een nieuwe bijdrage levert voor het be
kendmaken vah de Vlaamse letteren in
Nederland. Wie hierover meer wil we
ten, vrage een abonnement aan op het
tijdschriftje „De band tussen Noord en
Zuid", waarvoor men zich gratis bij de
Nederlandse vertegenwoordiging kan
TIJDENS het congres van presiden
ten van Internationale Katholieke Orga
nisaties, dat dezer dagen te Freiburg is
gehouden, hebben de ISO vertegenwoor-
gers van 28 Katholieke internationale
organisaties een openlijk protest uitge
bracht tegen de kerkvervolgingwelke
in de landen achter het IJzeren Gordijn
heerst. Aan verschillende regeringen en
internationale organisaties werd boven
dien het protest toegezonden, teneinde
een algemene actie tegen de verkrach
ting van de rechten van de mens en van
de onderdrukking van Gods rechten uit
te lokken.
We hebben al meer papieren protes
ten klaar gemaakt. Zonder veel succes.
Want als er wat te verdienen valt, wor
den we weer stil. Daarmee is de kwes
tie niet opgelost. Want als we daden
moeten stellen van boycot enz. overal
waar de rechten van de mens worden
verkracht en onderdrukt, zouden nog al
wat zaken geen klap meer te doen heb
ben. Daarom is ook deze affaire al weer
niet eenvoudig.
GROTE AANDACHT besteedde het
Congres aan het plan van de Unesco om
\n het komende jaar het onderricht aan
analfabeten in tien achtergebleven lan
den ter hand te nemen. Van Katholieke
zyjde werd er de aandacht op gevestigd-
dat geen rekening werd gehouden met
de wensen van de ouders. Maar dit bleek
ook in vele gevallen niet mogelijk, on
dat vele ouders dezer analfabeten zelf
geen interesse voor het basis-onderricht
uan hun kinderen aan de dag legger
Wel bleek het een kwestie van groot be
lang te zijn, wanneer het plan aer
Unesco verwezenlijkt wordt, een groot
aantal Katholieken deelneemt aan a
uitvoering daarvan. Het is dus zaak
dat zoveel mogelijk Katholieke onder-
ivijskrachten zich beschikbaar stellen
om het onderricht in die achtergebleven
gebieden te geven.
Alweer een nieuwe taak. Die echter
ook breder visie nodig heeft dan dc
grens van parochie of dorp.
TENSLOTTE heeft het Congres be
loofd zijn volle aandacht te schenken
aan de conclusies, die op het Congres
voor Lekenapostolaat te Rome werden
aangenomen, opdat m de toekomst plan
nen. die daar zijn geopperd, kunnen
worden aangepakt. Opnieuw kan het
nuttig zijn over deze gehele materie o'
over delen daarvan in internationaal
verband bijeen te komen. Tijdens hef
congres werden overigens nog vele an
dere onderwerpen, die de bijzondere be
langstelling der Katholieken hebben, be
sproken. zoals problemen betreffen-'
de jeugd, het gezin, emigratie, gezn,
heid, de ontwikkeling van het orgav'--
tieleven, vooral in de missie en- O-1
over het Internationaal Arbeidsburen -
werd, van gedachten gewisseld.
We zijn er voor goede harmonie in
derdaad niet, als het in onze gemeevh
of zelfs in ons land geestelijk goed zou
gaart. Het katholicisme en dus dc ka
tholiek is er van alle tijden maar ook
voor alle volken.
MORGEN is het weer Zondag. Der
halve juist inzameling voor de
nieuwe kerken. Let ook op het zilver
van St. Paulus in het epistel van de dag.
Dit is toch de wil van God, dat gij hei
lig wordt. Het evangelie verhaalt van
de gedaante-verandering op de berg
Th"hor met. de bekende uitspraak: Deze
is Mijn geliefde Zoon, luistert naar Hem.
Daden, daden broeders en zusters. Voor
de rest een heerlijke Zondag met een
gelaat van die echte Thabor-mensen.
v - fy.v cri-M'..
