Nederland herdenkt eeuwf eest
van zijn postzegel
Met een unieke tentoonstelling
in Utrecht
B
WEES NOU EENS EERLIJK"
Diefstal van kostbare doeken uit
Parijs museum verijdeld
Ontslag van dienstplichtigen
,u
m
Ui
Tentoonstelling van internatio
nale importantie
FOKA n.v.
O
CONTAXS
12 Juli begint de
opruiming
-Zaterdagse
mijmeringen
NIEL STEENBERGEN:
Drie meesterwerken zijn zwaar beschadigd
wegens algemene diensteindiging
Pickup vloog uit de
bocht
Nijmeegse studenten
protesteren
Film en Fotoin Amsterdam
Industrienijverheidwetenschap en kunst
reiken elkaar de hand
„FILM en FOTO"
ZATERDAG 28 JUNI 1952
PAGINE 3
BEZOEK^
EEUWFEEST
NEDERLANDSE POSTZEGEL
UTRECHT 28 3UNI-63UU
„Nieuwe druk" emissie 1952
Om een idee te krijgen van de ont-
f9»
HOGER PENSIOEN VOOR
KAMERLEDEN
tegen Volkskrantartikel over
(trof. Duynstee
Poc.kel-cnmera
Kleurenfilms
Gedachten over pers
Nogmaals krantentaak
En morgen
Harry Prikker
EKIJKT u bij het ontvangen van uw correspon
dentie wel eens het stempel, waarmee de post
zegel is afgestempeld?
Zo ja, dan zai het. u de laatste weken zijn opgeval
len, dat, op poststukken, afgezonden uit Amsterdam,
Rotterdam of 's-Gfavenhage naast het datumstempel
een opwekking voorkomt tot een bezoek aan de In
ternationale 'Tentoonstelling Eeuwfeest Postzegel
(ITEP), ivelke hedenmorgen te Utrecht werd geo
pend.
r. 7 j-, i de enige manier, waarop de aandacht wordt gevestigd op de.-e
Docli dit is mei affiche werd verspreid, een zestal met veel zorg uitgevoerde
expositie. Een fra noar het buitenland om verzamelaars op de ITEP en de
bulletins vondAW Nederland attent te maken, terwijl last not least een
bezienswaardig ^euwfeest-zegels, ivelke vandaag verschijnen, alleen op de
a"t 'mstetting verkrijgbaar zal zijn, zodoende tevens een stimulans vormend tot
een bezoek.
Zoals de naam reeds aan
duidt vormt aanleiding tot
deze tentoonstelling het leit,
dat het op 2 Januari 1.1.
honderd jaar geleden was,
dat de eerste drie Neder
landse postzegels aan de
postkantoren verkrijgbaar
werden gesteld.
Het waren fraaie zegels,
deze oudste uitgifte met de
afbeelding van Koning Wil
lem III; de staalgravure
van J. W. Kaiser kon wea-
üveren met de juweeltjes
op het gebied der kiem
kunst in die dagen: öe
„Penny Black" van Enge
land en de Belgische „epau
letten".
In het Ned. Maandblad
voor Philatelie gaf °nZ,e
grote Nederlandse pbuam-
list, en deskundige °P. si-
gebied der eerste cr™ssl.<"'
de heer P. C. Korteweg, rn
een artikel o.m.-de volgen
de interessante bijzondder-
heden over het in gebruik nemen van de
eerste zegels hier te lande.
Voor de somma van tien cent kon
men zich een _„Beknopte_ ïfondleidmg';
een korte uiteenzetting over doel en
opzet van deze expositie, verstrekte de
heer J. Poulie een toelichting op het
geen op postzegelgebied wordt gebo
den, terwijl Dr R. Weber een en nnder
mededeelde omtrent hetgeen op het
gebied van de ontwikkeling van de
postdienst is te zien. Onder deskundige
voorlichting volgde hierop de rondlei
ding.
Het centrum van de royaal opgezette
tentoonstelling wordt gevormd door de
z.g. erekring, waar de eerste emissies
worden getoond van de Posterijen van
de elf landen (w.o. Vaticaanstad), die
reeds voor 1 Januari 1852 postzegels uit
gaven. Hier treft men ook aan een inte
ressante inzending-emissie 1852 van het
Ned. Postmuseum, welke voor het eerst
buiten het museum wordt tentoongesteld.
In de „erehof" is belangwekkend de
inzending van Kardinaal Spellman uit
N. York. Met een beperkt aantal zegels
van een bepaalde voorstelling, zoals en
gelen, kerken, Madonna-afbeeldingen,
groepsgewijze opgezet en verlucht met
door een eerw. zuster vervaardigde fraaie
tekeningen, wil de inzender hier vooral
voor de beginnende verzamelaar de phi
latelie aantrekkelijk maken.
Voorts zijn o.m. te zien de zeldzaam
ste zegels van Mauritius, grote vel delen
van de eerste Ned. zegels in originele
exemplaren en in proeven, alsmede een
gedeelte van een nog nimmer ten toon
gestelde verzameling van Roemenië, wel
ke de nieuwste ontdekking op het ge
bied van klassiek Roemenië zal bevatten.
De postale geschiedenis van ons land
wordt met een aantal afbeeldingen sug
gestief voorgesteld; er wordt b.v. een
overzicht gegeven van de wijze waarop
poststukken in de loop der tijden werden
gefrankeerd, men kan kennis maken
met expeditie, sortering, enz., kortom
met een volledig postbedrijf in werking.
van 19 artikelen aanschaffen, waarbij
men als premie cadeau kreeg de „port-
lijst" van het kantoor van verkoop,
welke lijst anders een hele cent kostte.
Want de frankering was wat ingewik
keld: het porto over afstanden tot 30
km. bedroeg 5 ct, van 30 tot 100 km.
10 ct en boven de 100 km. 15 ct.
Bepaald was, dat het gebruik van
.postzegels in geen geval verplichtend
was Wel werd aanbevolen hele vellen
van 100 stuks, of in blokken van 25. of
in elk geval gemakshalve „reeksen te
kopen, wier aantal door 5 deelbaar
was maar ..het geachte publiek trok
zich' van de postzegels bitter weinig
aan en prefereerde, in geval van nood
bij verplichte franco-vei zending, arti
kel 1, 4e lid: Men kan, des verkiezende,
zijnebrieven met geld blijven fran
keren"
Dit betekende niet, letterlijk gelezen,
dat men het portgeld in lak geperst
op rte brieven bevestigde, maar het
betekende wèl. dat men de gelegenheid
kreeg met zijn brief het postkantoor
binnen te stappen, in de rij te gaan
staan, zijn beurt af te wachten, om dan
het gevraagde porto contant door het
loket te betalen, waarna de ambtelijk
geknipte zegels, ambtelijk op de brief
werden bevestigd. Vandaar veelal drie
„losse zegels naast elkaar, de schaarse
uaartjes en strippen, de zeldzame ran-
üen' de zeer zeldzame blokken,
Het gebeurde dat grote postkantoren
geen tien postzegels per dag aan het
Publiek verkochten en de gehele fran-
keerderij met postzegels een nodeloze
controle werd op alle inschrijvingen m
het re.gister der gefrankeerde zendin
gen. merendeels naar de grenskantoren
m de naburige landen, waarheen ge
frankeerd moest, worden.
De frankering, als verzendingswijze,
werd verafschuwd; zes-zevende gedeel
te van alle con espondentie werd on-
gefrankeerd verzonden. Als de brief
schrijver ongefrankeerd verzond en de
geadresseerde ongefrankeerd antwoord
de had men elkaar toch niet de min
ste schade berokkend (eerst 1 Januari
1371 werd 5 ct port ingevoerd voor on-
gefrankeerde brieven). Dus waarom
zou men over en weer het risico ne
men een brief vooruit te frankeren,
mét de kans dat het afzendende kan
toor de brief niet vervoerde, het kan
toor van aankomst de brief niet be
stelde, terwijl de frankeerzegel van de
wikkeling van het drukproces van post
zegels zal de firma Enschede Zonen
met haar technische inzending het ver
vaardigen van de oudste zegels demon
streren. Dat wordt dus een „nieuwe
druk" van de emissie 1952. Voor al te
enthousiaste verzamelaars zij er echter
bij vermeld, dat bij de vellen, gedrukt m
blokjes van 25 zegels, de waarde-aandui-
ding op de zegels zal worden weggelaten.
Zoals reeds gemeld, worden vier her
denkingszegels uitgegeven in twee se
ries, welke onderling in kleur verschillen.
De beide laagste waarden (met telegraaf
palen en radiomasten) brengen in herin
nering het eeuwfeest van de Rijkstele
graaf, dat met een tentoonstelling van
19 Juli tot 28 September a.s. in het Nea.
Postmuseum te 's-Gravenhage zal wor
den herdacht.
Een der series is tot 31 Juli a.s. aan
alle postkantoren verkrijgbaar, doch de
zegels in afwijkende kleur alleen op de
ITEP tegen afgifte van een strookje dat
zich aan het toegangsbewijs bevindt.
Op de tentoonstelling wordt voor het
eerst vertoond de film: „Het is maar 'n
postzegel", waaraan wij reeds in ons
nummer van Donderdag 1.1. aandacht
schonken.
Wij namen gisteren kennis van de
mening van de philatelist E. A. Kehr,
redacteur van de New York Herald Tri
bune, die reeds gedurende vijftien jaar
alle internationale tentoonstellingen
over de gehele wereld bezoekt. Hij was
van oordeel dat deze Utrechtse exposi
tie naar opzet en organisatie en naar de
kwaliteit van de inzendingen, de meest
aantrekkelijke was, die hij ooit zag.
Wanneer een alleszins deskundige uit
het buitenland spontaan zulk een mening
te kennen geeft, wanneer vele verzame
laars uit verafgelegen landen de reis naar
ons land aanvaarden om de ITEP te
bezoeken, dan moge stellig geen enkele
Nederlandse philatelist en in het alge
meen niemand, die belang stelt in de ge
schiedenis van ons postbedrijf verzuimen
een bezoek aan deze expositie te brengen.
Tot en met Zondag 6 Juli a.s. is deze
dagelijks van 1019 uur voor het publiek
geopend.
De vier speciale zegels, welke heden werden
uitgegeven ter herdenking van de eeuwfeesten
van de Ned. postzegel en van de Ned. Tele
graafdienst
brief „geplukt" kon worden vóór de
afstempeling?
Nederland stond uitermate afwijzend
tegenover het gebruik der postzegels.
De ambtenaren verzonden maar weer
in voorkomend geval gefrankeerd zon
der zegel, met een aantekening achter
op de brief omtrent het betaalde P0^.
Totdat er een order kwam dat de amb
tenaren alle contant betaalde brieven
van postzegels moesten voorzien, om
de zegels meer bij het publiek te in
troduceren, waardoor de animo tot ge
bruik zou worden verhoogd. Maar se
dert eeuwen waren de brieven onge
frankeerd verzonden, de Nederlanders
waren nu eenmaal een zeer behoudend
volk, zodat de postzegel dus maar
langzaam veld won.
Vergelijk daarmede nu eens de plaats,
die de postzegels in onze huidige samen
leving innemen!
Een expositie ook voor niet-
verzamelaars
In overleg met de besturen der organi
saties van verzamelaars en handelaren
wordt op de ITEP niet alleen de nadruk
gelegd op de postzegel, maar een kern
van de tentoonstelling is de ontwikke
ling van het postbedrijf in de loop der
tijden, waarin de postzegel een belang
rijk element vertegenwoordigt. Zodoen
de kali de expositie ook voor de niet-
verzamelaar van betekenis zijn.
Wij waxen gisteren in rtc gelegen-
heid deel te nemen aan de voorrond-
Ieiding, welke voor binnen- en buiten
landse pers was georganiseerd. Onder
het geroezemoes van een tentoonstel
ling in opbouw gaf de heer T. v. JIou-
welingen, vice-voorzitter van de ITEP
en oud-directeur-generaal der P, T. T.
(Telef. van onze Parijse correspondent)
Een museum-diefstal, die weliswaar
mislukt is doch drie meesterstukken
in erbarmelijke toestand heelt ge
bracht, houdt de gemoederen in Parijs
zeer bezig. Wel tracht men de publieke
opinie te kalmeren door te verzekeren,
dat restauratie der doeken gemakkelijk
zou zijn, maar dat neemt de onrust
niet weg. Met het oog op de vele be
hoorlijke tentoonstellingen, die te
Parijs worden gehouden, vraagt men
zich toch met zeker onbehagen af of
de bewaking wel voldoende is.
Om half twee in de nacht van Don
derdag op Vrijdag hoorde een nacht
waker van het grote Nationale Museum
voor moderne kunst op het ogenblik,
dat hij zijn ronde had afgelegd, een ven-
dacht geluid. Hij sloop naderbij en zag
in de tentoonstellingszaal voor de mees
ters der twintigste eeuw twee personen
voor een Picasso staan. Hij trok zijn
revolver en de beide mannen, die be
zig waren de Picasso uit de lijst te
snijden, lieten zich gewillig meevoeren
naar het wachtlokaal, waar de politie
weid gewaarschuwd.
Een kwartier later bleek op het po
litiebureau, dat men met 'n paar jon
gemannen van 19 jaar te doen had,
van wie een student in de medicijnen
is en de ander 'n zoon van een bar
man in Versailles. Zij verklaarden een
vijftal moderne meesters te willen
bezitten en dat zij daarom hadden
gepoogd de doeken uit de lijsten te
snijden, hetgeen reeds met een Bonard,
een Ronoir en 'n Picasso uit de „blau
we tijd" gelukt was.
Het was niet hun bedoeling de mees-
terstukken te verkopen, beweerden ze,
maar ze hadden de doeken willen opber
gen tot de diefstal vergeten zou zijn
om ze daarna thuis te kunnen ophan
gen. Dit. is natuurlijk een verhaal dat
nader onderzocht moet worden, want
juist de meest waardevolle stukken wa
ren gekozen. De Renoir is op 40, de Pi
casso op 20, de Bonard een zelf Por
tret op 10 millioen franc geschat,
overeenkomstig de veilingen van de laat
ste tijd.
De Renoir is van het Museum van
Chicago geleend, (jg Bonard kwam uit
de Amerikaanse collectie Wildenstein en
de Picasso uit New York. De drie stuk
ken zijn ruw uitgesneden door middel
van een scheermesje, op acht tot tien
centimeter van de lijst af. Een Gauquin
was op te zwaar doek geschilderd dan
dat de dieven er het mesjes in konden
zetten. De conservatoren hebben na het
alarm ook de verfschilvers kunnen ver
zamelen en ze zijn vah mening, dat een
grondige restauratie de stukken kan
herstellen.
De vraag hoe het tweetal zich toegang
tot het museum heeft kunnen ver
schaffen, kon snel opgehelderd worden.
Het museum, dat voor de tentoonstelling
van 1937 werd gebouwd, is overhaast
opgetrokken en eiste thans grote dak
reparaties. Daarvoor'was naast de hoofd
ingang een stelling aangebracht, die
men extra liet bewaken door twee agen
ten. Met een kleine auto, waarvan het
nummer verwisseld Was, konden beide
indringers ongezien tot vlak bij de
stelling naderen cn langs de ladders
konden ze naar boven klauteren zonder
dat de agenten iets bemerkten. Door
een dakvenster is het tweetal naar bin
nen gegaan.
Een van de jongemannen had een
vals paspoort naar hij verklaarde om
bij ontdekking te voorkomen, dat zijn
vader zou schrikken.
P de markt te Breda is
deze week een beeld
onthuld. Een verze's-
monument. De altijd enigs
zins lege ruimte van de
Bredase markt kreeg er in
eens '11 ander gezicht door.
Het ruim 7 m. hoge granie
ten beeld voelt zich won
derlijk goed thuis in het
stadsgewoel en het vindt
op deze centrale plaats de
juiste toon voor een herin
neringsteken: niet te luid
ruchtig maar ook niet te
bescheiden.
Helaas kan dat niet van
alle monumenten in ons
land gezegd worden. Het
schijnt dat ons vaderland
nu eenmaal meer goede
beeldhouwers telt dan lie
den die weten waar een
beeld geplaatst moet wor
den.
Hoe dit zij, in Breda heeft
men zowel een goed beeld
als een goede plaats weten
te vinden. Dit laatste tot
grote voldoening uiteraard
van de beeldhouwer Niet
Steenbergen, geboren Bra
bander en ingezetene van de
Baroniestad. Om precies te
zijn van Tetcringen, want
zijn witte huis (een vroeger
café), ligt verscholen ach
ter een boomgroep m 7iet
Brabantse landschap, juist
even buiten Breda. In wat
eens de gelagkamer was
hebben wij een praatje met
deze jonge, steeds meer op
de voorgrond tredende
beeldhouwer gemaakt.
zegt
„dat
jaren geleden op 't
punt waar nu het beeld ge
plaatst is, een lindeboom
stond. Dat hadden onze
voorvaders niet zo gek ge
zien. Juist daar heeft de
Bredase markt een accent,
een onderbreking van de
ruimte nodig.
en de beeldhouwer die
hier, naar Steenbergen ons
vertelde, op voorbeeldige
wijze hebben samenge
werkt.
Het is in Nederland niet
gemakkelijk de mensen te
overtuigen van het nut van
dergelijke vrij kostbare
stadsmonumenten. „Hoe
staat men in Breda tegen
over het nieuwe beeld?"
vragen wij.
„De Bredanaars zijn het
er niet allemaal mee eens",
zegt Steenbergen. „Dat kost
weer twee auto's", hoorde ik
zelfs ergens ncgal materia
listisch opwerpen. Maar
mijn hemel, als ze vroeger
in Perugia en Florence zo
geredeneerd hadden, dan
en de recente geschiedenis
van Breda. Het is in ieder
geval weer eens iets anders
dan de gebruikelijke alle
gorische figuren met of
zonder fakkel".
„Maar de hele opzet van
't beeld met rond het voet
stuk de vier tafrelen:
vreugde om de bevrijding,
troostende vrouwen, mar
cherende soldaten en het
verzet, en met bovenaan de
zuil waarop Judith staat de
vier dierkoppen, die de
hoofddeugden symbolise
ren, is langzaam gerijpt.
Geen peperkoek
„Het hakken in de harde
Belgische graniet dat is
waarachtig geen peperkoek
Ecu der drie zegels van de eerste
emissie in 1852in die dagen juweel
tjes op het gebied der kleinkunst.
De regeringsvoorlichtingsdienst bericht1
ons: Ingevolge de Dienstplichtwet eindigt
de dienstplicht:
a- voor dienstplichtigen zonder rang met
ingang van 1 October van het jaar. waarin
zij 35 jaar oud worden.
b. voor dienstplichtige onderofficieren
(korporaals daaronder begrepen) met in
gang van 1 October van het jaar, waarin
zij 40 jaar oud worden.
c. voor uit de dienstplicht voortgekomen
reserve-officieren met ingang van 1 Oc
tober van het jaar, waarin zij 45 laa
