Groenten inmaken, best r ONS SUCCESPATROON VAN DEZE WEEK Neil Lyndon ontsnapt Maar dan goed opletten Wilt Gij ONDERWIJZER worden? HOE BESTEL IK MIJN PATROON? Stedevaart van de Sterre der Zee Wordt U gekweld Geautoriseerde vertaling het Engels van VICTOR BRIDGES 'ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1952 Film en Missie. Internationale bijeenkomst op Malta. Filmmensen spelen treintje. De „Titfield 1 hunder- bolt". „Een regenton op wielen". „Ook een manier om een trein te laten rijdenWaarom Sir Michael Balcon nooit een „Peter Pan'-film maakte. En hoe Walt Disney het probleem oploste. Gouden huwelijk van Cecil B. De Mille. Judith en Moio femes in modern costuum. 1 HILVERSUM (Bekende schrille/ijk» cursus Tocht van 64 dagen door Maastricht In deze omstandigheden zult u een beetje nieuwsgierigheid wel willen ver ontschuldigen? Onder auspiciën van het internationaal Katholiek Filmburean (OCIC) zal in April van het volgende jaar op Malta, waar een bloeiende katholieke filmbe weging bestaat, een internationale bij eenkomst worden gehouden, waarop het vraagstuk „De Film en de Missie'1 aan de orde zal worden gesteld. Het betreft hier niet zozeer de propa gandafilms, welke door talrijke missie genootschappen worden vertoond om in het vaderland donateurs te werven als wel het tragische conflict, dat in de gees ten van de inlandse bevolking ontstaat, •ls zij de beschaving van de zogenaamd christelijke landen leren kennen uit Amerikaanse en Europese films, die een materialistische en heidense geest ade men. Het la eenvoudig ontstellend, wat de missionarissen melden over de noodlot tige invloed, die een enkele, door ons nauwelijks ernstig genomen film op de zielen van de inlanders kan uitoefenen- En als men bedenkt, dat de film doordringt tot de verste uithoeken van de pas ont sloten gebieden, begrijpt men, welke grote zorgen juist dit vraagstuk aan de Kerk baart. Daarnaast staat natuurlijk het streven van de missionarissen om hun bescher melingen in kennis te brengen met de werkelijke waardevolle produc ten der christelijke landen en om een eigen productie op christelijke grond slag met inheemse spelers in het leven te roe-pen. Reeds thans bereiden alle missie orden en -congregaties zich op de, bijeen komst op Jdalta voor. Tot nog toe staan reeds de volgende onderwerpen op het programma: Toepassing van de film ten behoeve van de directe geloofsverbrei- ding in de missielanden; De filmactivi teit van de Unesco in de missielanden; Overzicht over de filmproductie der missionarissen; De Japanse film en de mogelijkheid van een katholieke film productie in Japan; De filmproductie in India en de mogelijkheid van een katho lieke productie aldaar; Distributie van waardevolle films in de missielanden. Tijdens de bijeenkomst op. Malta zal ook een groot aantal missiefilms worden vertoond. In een vredige vallei bij het Engelse plaatsje Bath spelen de mannen, die de film „The Lavender Hill Mob" (Morgen ben ik rijk) maakten, met een treintje Ze hebben bezit genomen van een onge bruikt stuk spoorlijn, compleet met ruim tien kilometer rails, een station, sein palen en wissels. De trein een wagon en een goederenwagen rijdt, wanneer en waar ze willen. De locomotief is 114 jaar oud en heeft een pijp van meer dan een meter lang. De mannen van „The Lavender HUI Mob" zijn bezig aan een nieuwe film: ,,The Titfield Thunderbold" met Stanley Holloway als de ster, terwijl T-E.B. Clarke, die het scenario schreef voor ,,The Blue Lamp" en voor de mees te filmkomedies, die in de Ealing Studio werden geproduceerd, voor de ideeën en het scenario zorgt. Mr Clarke ia gek «p treinen en daar om heeft hij de voornaamste rol in de nieuwe film toebedacht aan de „Thun derbolt", een locomotief, die uit een spoorwegmuseum te voorschijn is ge haald. ..Kinderen en dieren zijn gevaarlijke concurrenten voor een acteur", aldus Stanley Holloway, „maar een locomo tief is de ergste van allemaal". De „Thunderbolt" wordt voor de ca mera precies eender belicht ais een film actrice, die de middelbare leeftijd ruim schoots heeft bereikt. Cameraman Douglas Slocombe is tact vol en waagt zich niet aan verdere ver gelijkingen. Michael Truman, de produ cent is dapperder: „In tegenstelling tot sommige vrouwelijke sterren", aldus verklaart hij, „heeft de machine weinig temperament. Ze paart leeftijd aan ele gantie en ze spreekt nooit tegen". Eén van de echte machinisten is min der galant: „Hij (locomotieven zijn man nelijk voor de meeste Engelse spoorweg mannen) waggelt als een eend en ziet er uit als een regenton op wielen". Het dorp in de nieuwe film heet Tit field en als de Britse spoorwegen de zij lijn opheffen, die dit dorp met de rest van de wereld verbindt, besluiten de dorpelingen de spoorlijn zelf te gaan exploiteren. Ze ontdekken, dat ze de hele lijn en al het rollend materieel kunnen kopen, als ze maar het nodige geld bijeen kunnen brengen. Fantasie? ,.Geen sprake van", zegt „Tibby" Clarke. „Mijn rechtskundige adviseurs zeggen, dat het kan. In Wales wordt trouwens een kleine spoor lijn door dorpelingen geëxploiteerd". De dominee van Titfield (George Relph) gaat aan het hoofd van een dele gatie naar Stanley Holloway, de enige man in het dorp, die geld heeft. Mr Hol loway is dol op een borreltje en de dor pelingen komen met een schitterend voorstel: „Geef ons 10.000 om een spoorlijn te kopen en we installeren in de trein een bar. Dan kunt u daar iedere morgen, zodra de trein om 8.47 vertrekt, een borreltje krijgen". Een aanlokkelijk idee, dat door Mr Holloway met geest drift wordt geaccepteerd, want in Enge land zijn de café's het grootste deel van de dag gesloten. IJet valt niet mee. zelfs voor de film. Ingrid Bergman, door Pabst uit genodigd voor een moderne Judith le spelen een trein te laten rijden. George Relph, een 64-jarige veteraan van de „Old Vic" en een Hollywood-ster uit de tijd van de stomme films, staat samen met Sir God frey Tearle, die de rol van stoker speelt, in de brandende zon te branden op de vuurplaat. ,.Een auto besturen kan ik niet", zegt Mr Relph. „Maar ik heb ge leerd. hoe ik deze machine aan de gang kan krijgen. Het is slechts een kwestie van de goede handles overhalen. Maar het ding laten stoppen, is weer een lieel andere zaak". Sir Godfrey leunt op zijn schop en veegt het zweet van zijn gelaat met een lap poetskatoen. Hij ziet er uit als een negerzanger, maar hoeft zich in elk ge val geen zorg te maken over zijn make-up. Daarentegen wordt er aan de make-up van de Thunderbolt heel wat tijd be steed. Na drie dagen proefopnamen werd besloten de machine rood, groen en zwart te verven (ze was alleen maar zwart, toen ze uit haar museum in Liverpool kwam) en haar buffers van leer en paar denhaar werden prachtig gepoetst. Bui ten het schootsveld van de camera's staan rookpotten opgesteld om zo nodig het volumen stoom te vergroten. En om dat de kleur van de rook telkens ver schilt, zal de studio er later een uniform blauwgrijs tintje aangeven. Er heerst grote vreugde op het perron, als de dorpelingen met acteur Naunton Wayne aan het hoofd, komen aanrennen om op het laatste nippertje „hun" trein te halen- Stanley Holloway struikelt en komt met een smak op het perron te recht. Er wor/t even gepauzeerd, als hij overeind krabbelt en uitroept: „Laat een andere acteur halen deze is stukgeval len". Naunton Wayne is gekleed in zijn ge bruikelijke filnviiform: zwarte bolhoed, donkergrijs cosiuum en stijve witte boord. „Het is mijn eigen pak en ik heb het in zoveel films gedragen, dat het me bijna te nauw is geworden. Ik laat de knopen tenminste zo lang mogelijk los, zodat ik kan ademhalen". Regisseur Charles Crichton gilt: Ac tie'. George Relph haalt een handle over en de Thunderbolt rijdt het station uit, angstig gadegeslagen door- de officiële spoormannen langs de lijn. Het gras langs de rails is verdord en heeft niet de juiste tint, voor de kleu- rencamera's. Iemand verft het groen en een ander stelt voor er een bordje „pas op, geverfd" bij te zetten. De dorpelingen kijken verwonderd toe en zelfs de spoorwegmannen zijn ver baasd, als een seinpaal van de ene lijn naar de andere wordt gesjouwd, voor een nieuwe scène. „Ook een manier om een trein te laten rijden", zegt iemand. Maar een ontzaglijk prettige manier om een trein te laten rijden.... Er was eens een tijd. dat Sir Michael Balcon, de Engelse filmproducent, breed voerig uitlegde, waarom hij nooit een „Peter Pan"-film, zou maken- „Dat zit 'm in de critici", aldus Sir Michael. „Er is een scène waarin Peter Pan tot het auditorium zegt: „Geloof jullie in feeën als dat zo is, klap dan alsjeblieft in jullie handen". Nu moet van de film een persvoorstelling worden gegeven en kan iemand zich dan voor stellen, dat de critici in hun handen gaan zitten klappen om het leven van Tinker - bell te redden?" Daar is natuurlijk veel voor te zeggen en derhalve heeft men Walt Disney, die wél een „Peter Pan"-film durfde maken en die deze al heeft voltooid ook, ge vraagd, hoe hij dit netelige probleem had weten op te lossen. Doodeenvoudig", luidde het antwoord van Disney, „we hebben dat stukje er uitgelaten. Het kwam trouwens niet eens in de oorspronkelijke tekst van Barrie voor". Joseph von Sternberg, de regisseur, die Marlène pktrieh beroemd maakte, ver filmt thans in Japan de geschiedenis van dertig Japanse soldaten, die zes jaar na de oorlog nog steeds op één van de eilanden in de Stille Oceaan in oorlogs toestand leven, daar ze de capitulatie niet willen aanvaarden. In Hollywood is beslist niets onmo gelijk. Er zijn zelfs filmmensen, die er hun gouden huwe lijksfeest vieren. Dit is het. geval met Cecil B. DeMille, dje op 16 Augustus JM. de vijftigste verjaar dag vierde van zijn huwelijk met Con stance Adams, die hem twee zoons en twee dochters heeft geschonken. Op een desbetref fende vraag van de journalisten ver klaarde de beroem de regisseur, dat de voornaamste deugd van zijn echtgenote haar geduld was, vooral als hij bezig was met, de regie van een film. „Want dan", aldus DeMille, ben ik beslist onmo gelijk". wiens klassieke werk „Dreigroschenoper" opnieuw in De Uitkijk te Amsterdam wordt vertoond, heeft Ingrid Bergman gevraagd om de rol van Judith te spelen in een. moderne transpositie van het Bij belse drama. De geschiedenis za! zich afspelen in de tegenwoordige tijd en Judith wordt een naar Palestina uitge weken Duits-Joods meisje. Marlon Bran dt, als Holofernes, is een jonge nazi, die deel uitmaakt van de Arabische Liga. In Parijs is voor genodigden de pre mière gegeven van de film, die door een Canadese filmmaatschappij bij gelegen heid van de dogmaverklaring van Maria's Tenhemelopneming in Rome is gemaakt. Het betreft hier een kleuren film met een vertoningsduur van 33 minuten. (Advertentie) Vraag dan zo spoedig mogelijk een prospectus aan bij Sinds meer dan 10 Jaar heeft onze Schriftelijke Kweek- school" ongeëvenaarde successen, leder jaar slagen tientallen cursisten voor et Staatsexamen voor Onderwijzer. Zeer goede opleidingen zijn ook: Staatsexamen Gymnasium en Mulo. „■ipi.. Speciale boeken en cursussen voor principiële Katholieken, o.a. «MP yoor Kerklatijn onder supervisie van een Pater Dominicaan. Cecil B. DeMille. De Britse film .,Cry, the Beloved Coun try" naar het gelijknamige boek van Alan Paton over het rassenvraagstuk in Zuid-Afrika (in Nederland verschenen onder de titel „Tranen over Johannes burg") heeft de zilveren lauwerkrans voor 1952 gekregen, die de Amerikaanse filmmagnaat David O. Selznick beschik baar heeft gesteld voor de film, die de grootste bijdrage tot wederzijds begrip onder de volkeren van de vrije wereld heeft geleverd. De Duitse regisseur G. W. Pabst, Hun die In eigen tuin een overschot aan zomergroenten hebben, raden wij: maak een deel ervan In voor de winter maanden, maardoe #it dan volgens een betrouwbare methode, waarbij een groot gedeelte van de voedingswaarde behouden blijft Tot hen echter, die sPeciaaJ„gï'°®'1nt5t zouden moeten kopen voor de mmaak zeggen wij: doe het al,eenh aAs tegen en moeite er voor over hebt en tegen niet te hoge prijs aan kersveise produe ten kunt komen. Bestel deze dan tevoren en neem niet op goed geluk boontjes o augurken die misschien al lang onderweg zijn van tuinder naar koper! Bedenk ook, dat. groenten als andijvie en worteltjes vrijwel het gehele jaar door verkrygcaai zijn; waarom zoudt U die dus consei- veren? Inmaken van groenten in flessen De methode waarbij de groenten in steriliseerd (d.i. Zeer elegant cocktail japonnet je voor de uitgaande jongedames. Zeer eenvoudig van lijn is dit model, niet aangeknipte mouw en iets ruim aangezette vierbaans klokkende rok. De ceintuur wordt met een flinke strik gesloten. De mouw is met een manchet afgewerkt en de enige garnering, die er op gedragen wordt is een ketting van paarlen of andere mooie kralen. Ook zeer modern is een ketting van kleine bloemetjes of vruchtjes. Wat de stof voor deze japon betreft, er is keuze in overvloed. Het mooiste is taftzijde, dan blijft bet kraagje keurig uitstaan, want dit staat bijzonder ele gant. De sluiting valt op de rug en wordt met knoopjes gesloten. Dit patroon is verkrijgbaar in maat: 3842-44-46 a 0,85. 3.50 tot 4.50 meter stof van 90 cm. breed is er voor nodig! Plak aan de adreszijde van een briefkaart, naast en buiten de fiankeerzegei het verschuldigde bedrag aan geldige postzegels en zend deze naar ATELIER CROON. BEATRIJSSTRAAT 4. ROTTERDAM Vermeld aan de andere zijde duidelijk uw naam, adres, woonplaats en maat en nummer van het gewenste model. Plak nooit meer dan f 1op een kaart, wat meer geplakt wordt is waardeloos. Girostortingen eveneens ten name van Atelier Croon op nummer 271291. Afgehaald elke dag van 9 tot. 12 en van 2 tot 5 uur. Behalve 's Zaterdags. inmaakflessen worden ge-.. - - verhit in een pan of ketel met k o K e na water) is tot nog toe het minst riskant gebleken. Ook hierbij kan echter wel bederf optreden, zonder dat altijd van uit te maken wat de oorzaak ervan is. De kans daarop kan men zoveel moge lijk verkleinen door de volgende voor zorgen in acht te nemen: De methode waarbij de groenten in inmaakflessen worden gesteriliseerd (d.i. verhit in een pan of ketel met kokend water) is tot nog toe het minst riskant gebleken. Ook hierbij kan echter wel be derf optreden, zonder dat altijd valt uit te maken wat de oorzaak er van is. De kans daarop kan men zoveel mogelijk verkleinen door de volgende voorzorgen in acht te nemen; Werken in een schone omgeving; daarbij verse, frisse producten in goed gereinigde flessen overdoen. De flessen afsluiten met elastische ringen en gave deksels en dan voldoende lang sterilise ren. Bladgroenten alvorens ze in de flessen te doen enige minuten laten slinken, stevige groenten 5 minuten verwarmen in te voren aan de kook gebiacht water met zout. De groenten heet overdoen in flessen en zoveel (zout) water of kook nat er op schenken, dat zp onderstaan (dit om verkleuren van de bovenste laag te voorkomen). De flessen sluiten met ringen, deksels en klemmen en in een pan met heet water zetten, waarbij het water bijna tot de rand van de flessen moet komen. De pan sluiten, het water aan de kook bren gen en de groenten ongeveer 1)4 uur verwarmen, ni. de kooktijd plus ruim 30 minuten, te rekenen vanaf het ogenblik, dat het water werkelijk kookt. De flessen uit het water nemen en de klemmen verwijderen, wanneer de fles sen afgekoeld zijn. De inmaak koel wegzetten en vooral in het begin geregeld controleren. Groenten die gemakkelijk bederven, zo als bloemkool, moeten na verloop van 2 dagen overgesteriliseerd worden gedu rende uur. Inmaak in het zout In het zout ingemaakte groenten zijn wel zeer arm aan vitamine C en voe- dingszoulen, juist de belangrijkste be standdelen van alle groenten. Deze wor den nl. voor het grootste deel opgelost in de pekel en in het afspoel- en afkook- watcr. Het is dus af te raden om groen ten ,in het vat." in te maken. Een uitzondering vormt zuurkool. Bij de inmaak hiervan wordt slechts weinig zout gebruikt zodat afspoelen en afko ken niet nodig is. Speciale inmaakrecepten kunt U vin den in het. vouwblad „Groenteninmaak", te bestellen bii het Voorlichtingsbureau van den Voedingsraad, Den Haag. per briefkaart, waarop aan de adres-zijde 7 cent poét extra geplakt is. Gemengd zoetzuur Een groene komkommer, een stuk niet te rijpe meloen, oen paar stevige toma ten; een suikerstroop van azvjn, H kg. suiker per fles azijn (en desgewenst kruidnagelen, twee theelepels kaneel). De suiker met de kaneel vprmengen en de azijn er op schenken. De massa aan de kook brengen in een gave ge ëmailleerde nan. Van de komkommer, de meloen en de tomaten alleen de vrucht wand (niet het zaad) gebruiken. Deze in stukjes snijden en in dé suikerstroop met het deksel op do pan zachtjes koken tot dat de stukjes glazig zijn. Ze dan uit het nat nemen en in een grote pot overdoen. De vloeistof inkoken totdat deze dun stroperig is en dan over de vruchten schenken. De volgende dag nogmaals inkoken, wanneer ze dunner is geworden. De vruchten er op het laatst aan toevoeger. De massa dan in potjes overdoen en hierbij zorgen dat de stukjes zoetzuur onder de suikerstroop staan. De potjes afsluiten met een papiertje, kurk of gla zen stop een metalen deksel zou door het zuur aangetast worden. Het zoetzuur een paar weken laten staan alvorens het te gebruiken. Het is onbeperkt houdbaar. Het zoetzuur kan gebruikt worden bij koud vlees, bonen of capucijnera, bij droge rijst en in sla. (Van onze Limburgse redacteur). Twee jaar geleden 30 April 1950 is het beroemde Genadebeeld van de Sterre der Zee zijn luisterrijke rond tocht door de Limburgse dekenaten be gonnen. In alle parochies waar Maria op bezoek kwam. werd Zij als een Vor stin ontvangen. Voor de met bloemen en kaarslicht weelderig versierde troon, waarop de madonna zetelde, kwamen de mensen dag en nacht bid den. De slotplechtigheid, die onlangs in de St Mariinuskerk te Weert heeft plaats gehad, groeide tot een indruk wekkende geloofsmanifestatie uit. Thans komt Maastricht Haar resi- deniie aan de beurt. Hedenavond om half acht roepen de klokken van alle parochiekerken de inwoners op tot deelneming aan de massale Bidweg, waarmede Gods Zegen over Maria's Stedevaart wordt afgesmeekt. Daags daarop wanneer Z. H. Exc. mgr dr J. H. G. Lemmens, de vurige promotor de- zer gebeds- en boete-actie, de kinderen van de stad op het O. L. Vrouweplein tot een innige Maria-devotie heeft op gewekt. wordt de Sterre der Zee naar de parochiekerk van St Pie'er gedragen, waar Zij drie dagen zal blijven. Achter eenvolgens worden daarop de 19 overi ge parochiekerken en bovendien 15 kloos'ers en gestichten door het Gena debeeld bezocht Zondag 26 October a.s„ wanneer het Genadebeeld van de Sterre der Zee in de Si Martlnuskerk vertoeft, heeft in de Stationstraat te Wiik de plechtige ont hulling plaats van het Mar ia-monument dat door de beeldhouwers Alber, Fer- mote vervaardigd werd. Bij de plechtige sluiting op Allerzie lendag wordt de stad Maastricht of- ficieel aan Maria toegewijd. (Advertentie) door rheumatiek, spit, ischias, hoofd- en zenuwpijnen, neemt dan Uw toevlucht tot 'Togal. Het middel dat baat, waar andere falen. Laat U dus niet langer kwellen, maar gebruik regelmatig Togal. Togal zuivert de nieren en is onschadelijk voor hart cn maag. Bij apotheek en drogist I 0.95, f 2.40 en f 8.88. Van George en het kantoor dwaal den mijn gedachten af naar heel die drukke tijd, die door de krant vermeld ■werd. Hoe kort en onopgesmukt net verslag was, het bracht mij talrijke, le vendige herinneringen, die zich in mijn geest verdrongen. Ik zag opnieuw het betraande gezicht van Joyce en herin nerde mij, hoe zij snikkend haar verhaal deed. Ik herinner mij de beheerste woe de. waarin ik mij naar het huis van Marks had toegeven en die eerste ont zettende klap, die hij mij onverwacht gaf. Ik herinner mij nog, dat ik mijn zelfbeheersing absoluut verloor en dat ik hem met alle kracht terugsloeg. Van het verloop van het eerste gevecht her- inner ik mij alleen nog maar, dat ik als een razende de deur uitliep en eerst weer enigszins kalm werd, toen ik voor mijn eigen huis stond. Daarna zag ik mij zelf .weer voor de rechtbank en George legde zijn getui genis af zijn leugenachtige getuige nis, met de bedoeling mij aan de galg te brengen. Ik herinner mij de knap ge speelde tegenzin, waarmee hij zich als het ware zijn verklaring liet afdwingen; de gedachte aan dit verhaal bracht mijn bloed aan het koken Maar boven dit alles uit zag ik het dik ke, rode gezicht van rechter Owcn weer voor mij, met de zwarte, driehoekige baret op. Hij was er erg over in de war geweest, de arme, oude Owen en ik hoorde weer de gebroken stem, waarmee hij het vonnis uitstotterde: gehangen bij de hals, totdat de dood erop volgt-.God zij uw ziel ge nadig. In deze vrolijke herinnering werd ik plotseling gestoord door een scherpe tik op de deur. HOOFDSTUK V. Een aanbod zonder keus. Slechts met moeite kwam ik weer tot het begrip van de werkelijke toestand Binnen riep ik luid. De deur werd geopend en het meisje Sonja, kwam de kamer in. Zij droeg een blad, dat zij neerzette, op de commode- Ik weet niet, hoe ik u voor dit alles bedanken moet, zei ik. Zij keerde zich om en keek mij be nieuwd aan. Voor wat alles? Voor dit hier, antwoordde ik, met een gebaar naar het blad. En voor het warme bad, gisteravond, en zo bij toe val ook voor mijn leven. Zonder U en dokter McMurtrie zou mijn loopbaan, zoals de krant het noemt, nu zo ongeveer ten einde zijn. Zij keek mij een ogenblik scherp aan. Weet U, waarom wij U helpen? Ik schudde mijn hoofd In de verste verte niet, antwoordde ik eerlijk. Stellig niet om mijn inne mend uiterlijk. Ik heb namelijk juist in de spiegel gekeken. Onverschillig haalde zij de schouders op Wat doet iemands uiterlijk er aan toe? Men kan niet van iemand verwach ten- dat hij in jaquet uit Dartmoor ont snapt. Neen, antwoordde ik ernstig. Er schijnt een gebrék aan waardigheid in zo'n onderneming te moeten zijn. Maar fnnh nis iemand er Uitziet als.... nu. toch, als iemand er uitziet als.... nu als een ontsnapte moordenaar, blijft t verwonderlijk, zo gastvrij te worden ontvangen. Zij nam het blad op en bracht het mij op bed. Ozei ze, ik zou niet te veel op onze gastvrijheid vertrouwen, als ik u was. Ik nam het blad van haar over. Op de uwe zo-u ik in elk geval ver trouwen, maar wat de belangeloosheid van dokter McMurtrie betreft, daa'ovcr maak ik mij geen illusie. Hij en uw va der zullen de zaak met mij komen be spreken, zodra ik gegeten heb. Zij stond een ogenblik stil met ge fronst voorhoofd. Zij zullen u niet verraden, zei ze tenslotte, zolang u doet, wat zij verlan gen. Zij zweeg, vroeg dan plotseling Hebt u die man, Ma'ks, vermoord? Ik slikte mijn eerste hap eten door en antwoordde Neen, ik sloeg alleen een beetje onbeheerst op hem los. Iemand ver moorden is voor iemand, met mijn kracht, laag. Is dat waar? Wel. te oordelen naar de taal, die hij uitsloeg, was hij nog springlevend. Maar uw compagnon.... mijnheer Marwood? Waarom zei hij dan, dat u het had gedaan? Dat is een kwestie, die ik op de een of andere dag nog eens met hem regelen moet, zei ik zacht. Zij ging naar de deur, zonder op mijn antwoord te reageren. Een ogenblik bleef zij daar staan, keek mij onder zoekend met haar donkerbruine ogen san; toen ging zij heen eü sloot de deur achter zich. Ik beëindigde mijn maaltijd en stak met een zekere eerbied een van de bei de sigaretten op, die ik op het blad vond. Mijn eerste proef, de vorige avond ,had de mate van mijn genot iels verminderd en enkele minuten lag ik volkomen tevreden, in aangename onverschilligheid voor alle dingen der wereld, behalve voor de geur der ta bak. Toen begon mijn geest weer te wer ken. Son-ja's vragen hadden al de ge dachten, wéarrfiee mijn hersens, sinds mijn veroordeling, met onafgebroken hardnekkigheid waren bezig geweest, weer in werking gebracht. Wanneer ik Marks niet had gedood, wie had t dan gf daan? Hoe dikwijls had ik mij dit de laatste drie jaar afgevraagd en hoe dik wijls had ik, geheel wanhopig, deze vraag weer moeten loslaten? Soms was ik er werkelijk bijna aan toe. te gelo ven, dat de rechtbank gelijk genad moest hebben dat ik het geweest moest zijn, die de bruut o-p het achtv- hoofd had geslagen, zonder in mijn drift te bedenken, wat ik deed. Maar wan neer ik mij herinner hoe ik hem had ver laten, hoe hij mij vloekend was achter na gelopen, wist ik, dat deze gedachte onzinnig was. De wond. die men aan zijn hoofd gevonden had, moest hem ogen blikkelijk hebben gedood. Iemand, die een dergelijke slag gekregen had. zou nooit mee- hebben kunnen spreken of zich bewegen. Van één ding was ik echter zeker; dat George op dc ene of andere manier tn de zaak betrokken was Het was nlet aan te nemen, dat hij kon hebben gehandeld zoals hij voor de rechtbank deed, z°n<ier grondiger reden dan zijn antipathie voor mij. Dat hij het land aan mij had. wist ik. maar de zes jaren, dat ik met hem had samengewerkt, hadden mij wet c-eleerd, dat hij nooit om enige persoon lijke reden een kans om geld te verdie nen zou prijsgeven. En door mij aan de galg of in de gevangenis te brengen, zou hij zichzelf een groot verlies berokke nen, daar hem bij al zijn voortvarend heid en zakenkennis elk oorspronkelijk uitvindersvermogen ontbrak- Wanneer er enige kans was, mij door dit optreden te beroven, zou ik het hebben kunnen begrijpen. Maar de zakenbelan- gen, die mijn reeds gedane uitvindingen hadden meegebracht, waren veilig in han den van mijn notaris en ofschoon ik hem het een en ander had verteld over een nieuwe explosie-stof, waaraan ik werkte was het hem geheel onmogelijk, daarvan enig misbruik te maken. Neen, George moest een andere reden hebben gehad om zijn ziel te verkopen en de enige reden, die ik kon bedenken, was, dat hij opzettelijk tegen mij getuigd had om de werkelijke moordenaar te verber gen. Hij had de vermoorde vrij goed ge kend hun smaak ging ongeveer in de zelfde richting en het was heel goed mogelijk, dat hij wist, wie de moord had bedreven. Als altijd vervulde de gedachte aan hem mij met een verbitterde woede. Dikwijls had ik in mijn cel op en neer gelopen, terwijl ik de vuisten balde. Als ik mijn neef toen bij mij gehad had, zou ik hem geslagen hebben als een hond. De lafaard, die mijn leven vergooid hadoi ik zou hem kunnen haten! Ik hoorde het geluid van voetstappen in de gang. De deurknop werd omgedraaid en op de drempel stond McMurtrie, ter wijl de gestalte van Savaroff achter hem oprees. Een ogenblik stilte, waarin de dokter mij, zo vriendelijk als altijd, toe- lachte. Mogen we binnenkomen? vroeg hij. Wij storen u niet in uw maaltijd, hopen wij. Neen, ik ben klaar. Waarom weet ik niet, maar McMurtrie's beleefdheid gaf mij altijd een gevoel van weerzin. Er lag iets merkwaardigs on heilspellends achter. Hij kwam de kamer binnen, gevolgd door Savaroff, die de deur achter zich sloot en daarna naar het venster ging, waar hij in het kozijn plaats nam, terwijl de dokter naast mijn bed bleef staan. U hebt de krant gelezen, zie ik, zei hij, het blad opnemend. Ik hoop, dat u de grootte van de hoofdletters bewon derd hebt, Dat is een coort van compliment, ant woordde ik, waarvan ik min of meer ge noeg begin te krijgen. Savaroff barstte in een korte, hese iac uit en zei: Onze vriend ls bescheiden erg De- scheiden. Hij verlangt niet naar groteie roem. Hij grinnikte tegen zichzelf, a|s°f de fijnheid van zijn eigen geestigheid hem groot genoegen deed. In tegenstelling met zijn dochter sprak hij het Engels met een duidelijk vreemd accent. Ja, dat schijnt zo, zei dokter McMur trie beminnelijk, maar toch is mijnheer Lyndon een van die mensen, die wij niet kunnen missen. Talenten als de zijne moe ten worden gebruikt. Een korte stilte volgde. En het is om mijn talenten, dat u zo vriendelijk geweest is, mij te verbergen? vroeg ik botweg. De dokter zette zich met enige omslag op het voeteinde van het bed. Het instinct om een achtervolgd me demens te hulp te komen, treft men na genoeg overal aan. Hij zweeg een ogenblik, vervolgde toen: Ik denk, mijnheer Lyndon, dat u er niet bijster op gesteld bent, uw vrienden in „Princetown" weer te zien? Ik schudde mijn hoofd. Niet wanneer er een aangenamer keus is. v Savaroff gromde en zei ruw: Er zal toch wel geen onaangenamer keus voor u zijn! Toch wel! zei ik, ik weet er verschei dene. McMurtrie's fluweelachtige stem kwam tussenbeiden. -- Maar ons voorstel, mijnheer Lyndon, zal u wel bijzonder aanstaan, denk ik. Hoe zou het u lijken uw vrijheid te behouden en tegelijkertijd uw wetenschappelijk werk weer op te vatten. Ik zag hem scherp aan; voor het eerst was er geen spoor van spotternij in zijn ogen. Daar zou ik inderdaad buitengewoon op gesteld zijn, antwoordde ik. Maar hoe is dat mogelijk. McMurtrie boog wat voorover. Mogelijk is het, zei hij rustig. Een ogenblik was het rustig. Savaroff nam een sigaar en beet er de punt af, die hij in de haard spuwde. Daarna strekte hij zijn arm uit naar de commode om esn lucifer te krijgen. Leg het hem uit, met een hoofdKni* in mijn richting. i>--„ mii McMurtrie zag hem aan. Het sch J dat er even een zeker ongeduld in öie b - Enige tijd voor de dood van mijn- 1 hii wah u bezig met heer Marks, begon hu, w s proeven voor een nieuwe H k y Ik knikte. Ik begreep m het geheel niet, hoe hij dit had kunnen te weten komen, want George was de enige, die iets van mijn geheim afwist. Hij vervolgde: U was, meen ik, juist op het punt van slagen, toen u gearresteerd werd? Theoretisch was ik dat. Maar derge lijke dingen werken niet altijd dadelijk zuiver in de praktijk! Maar U was zelf toch geheel tevre den over de vooruitzichten? Ik knikte opnieuw. Wanneer ik mij niet vergis, zou deze nieuwe stof oneindig veel meer uitwer king hebben, dan elk middel, dat nu in gebruik is? Oneindig! Kunt U mij enig denkbeeld geven van die kracht? Ik aarzelde. Toen zei ik langzaam: Volgens mijn berekeningen moest de uitwerking twintigmaal zo sterk zijn als die van schietkatoen. Savaroff slaakte 'n kreet en ging recht op zitten. Spreekt U de waarheid? vroeg hij ruw. Ik 'keek hem recht in het gelaat; zon der hem te antwoorden, wendde ik mij weer tot McMurtrie. Deze maakte een ge baar. Laat de zaak aan mij over Savaroff, zei hij scherp. Ik begrijp mijnheer Lyndon beter dan jij. Gesteld, dat U al de nodige materia len had, hoe lang zou het dan duren, wat van dit poeder of wat het zijn mag te maken? Dat is moeilijk te zeggen, antwoordde ik. Misschien een week, misschien enkele maanden. De stof zelf zou ik onmiddellijk kunnen samenstellen, wanneer ik de ma terialen had, maar de moeilijkheid is, haar zo samen te stellen, dat zij veilig voor practische doeleinden te gebruiken is. Daarvoor nam ik juist proeven op het ogenblik, dat ik werd gearresteerd. McMurtrie knikte langzaam.. U bent openhartig tegenover ons ge- weest, zei hij, en wij zullen even openhar- j tig tegenover U zijn. Mijn vriend Savaroff en ik hebben grote belangen bij de fabri- j cage van explosieven. Wanneer uw uit- vinding op de markt kwam, zou dit een zeer ernstige zaak voor ons zijn. Maar wanneer wij er, aan de andere kant, ae beschikking over hadden, zouden WU, ge loof ik, in staat zijn, onze eigen voorwaar den te stellen. Stellig! antwoordde ik, dat va t niet te betwijfelen. Men explosie-stof zou niet kostbaarder te fabriceren zijn dan cordiett dus )dat het voor mij zeer natuurlijk" was. om U, toen een buiten gewoon'welwillend toeval U door mijn keukenraam voerde, uit te nodigen om te blijven en deze zaak met ons te bespre ken. Het toeval wilde, dat U in staat was, ons van nut te zijn, terwijl wij aan de andere kant U misschien zouden kunnen helpen. Hij leunde achterover en keek mij aan met zijn gewone, koele glimlach. Wat denkt U er van, mijnheer Lyn don? Ik gaf mij een snelle, doch noodzake lijke rekenschap. Het was volkomen juist, dat die nieuwe explosie-stof aan alle tegenwoordige methoden hun waarde ont nemen zou en het was stellig mogelijk, dat McMurtrie's belang bij deze zaak groot genoeg was, om hem het gevaar van mij te helpen te doen op zich nemen. Er scheen geen reden om er aan te twij felen, dat hij de waarheid sprak en toch wantrouwde ik hem. Hoe bent U mijn experimenten te we ten gekomen? vroeg ik kalm. Hij haalde zijn schouders op. Er bestaat zoiets als zakengeheim. Het is voor ieder zakenman nodig in aan raking te blijven met alles, wat zijn be- langen bedreigt. Een seconde aarzelde ik; toen vroeg Waar komt uw voorstel, nauwkeui ;a gedefinieerd, op neer? Ik zag meende dit. althans te zien dat een schittering van zijn ogen even een nauwelijks merkbare voldoening verried. Ik stel U voor, uw experimenten zo spoedig mogelijk ten einde te brengen, een kleine voorraad van het explosieve middel samen te stellen en ons die stof met het volle geheim van haar samen stelling af te staan. Van mijn kant waar borg ik U uw vrijheid en een vierde ge deelte van aile voordelen van uw uitvin ding. Hij stelde deze belangrijke voorwaarden even rustig, alsof zaken te doen met ont snapte gevangenen een dagelijks werk voor hem was. Ik boog mij uit het bed en verzekerde mij, onder de schijn mijn twee de sigaret van' het blad te nemen, van enig belangrijke ogenblikken om mijn toestand te overwegen. Ik heb geen bezwaar tegen dat voor stel. zei ik langzaam, terwijl ik een luci fer nam. het blijft alleen de vraag of het practisch uitvoerbaar zal zijn. Mijn pi se ven zijn niet van die aard, dat zij in eer- achterkamer genomen kunnen worden. Ik zou een grote werkplaats of iets der gelijks moeten hebben, liefst zover mo gelijk van alle huizen verwijderd. Men loopt altijd de kans zichzelf in de lucht te laten vliegen bij zo'n onderneming en een dergelijke explosiestof als de mijne zou waarschijnlijk een verwoesting van mijlen In het rond aanrichten. U zult werken onder voorwaarden die u zelf stellen kunt, zei McMurtrie be minnelijk. Als u daarop gesteld bent zui len we u een hut en een grote loods nan de oevers van de Theems verschaffen, waar u kunt wonen lot uw proeven ge slaagd zijn, Maar dan zou ik worden herkend, wierp ik tegen. Dan kan het niet anders, of men zal mij herkennen. Ik ben ai te bekend op het ogenblik en aangezien mijn portret en mijn signalement door heci Engeland is verspreid, zou ik al heel wei nig kans hebben. Hoe verlaten de plek ook mocht zijn, vroeger of later zou ie-mana mij zien en mij aangeven. McMurtrie schudde zijn hoofd. Gezien worden zult u zeker, maar horkend worden zeker niet. Ik was juist bezig mijn cigarette aan 'e leken, maar bleef met de brandende luci fer in mijn hand zitten. Wat bedoelt U? vroeg ik nieuwsgie rig. Mijn waarde heer. zei dokter Mc Murtrie hoffelijk, een man van de weten schap als uzelf zult er tooh niet aan twij felen dat een knap chirurg een kleine moeilijkheid als deze wel overwinnen zal? Maar hoe? Een vermomming? Die wordt alleen maar in romans met succes gebruikt De dokter glimlachte. Ik dacht ook niet bepaald aan een pruik of bril, zei hij. Voor dergsliike dingen is de wereldgeschiedenis wat te ver. Hij zweeg en zag mij een ogenblik zeer oplettend aan, vervolgde dan: In veertien dagen cn werkelijk z.in- aer u pijn te doen kan ik u even afdoend ogen de politie beveiligen alsof u dood en begraven was. Ik ging in bed overeind zitten en Zei: O, het is geen geheim! Iedere chi rurg kent deze kleine operatie. Ik heb slechts de vorm van uw neus enigszins te veranderen en uw voorhoofd wat ho ger en breder te maken. Verder zal een veranderde gelaatskleur itw uiterlijk ver volmaken. Jawel, zei ik, maar het eerste ge deelte? KinriersrttI, antwoordlde hij, para- fine-injectie en X-stralen. Hij sprak met zo'n onverschillig ver trouwen dat het thans niet meer moge lijk was aan zijn ernst te twijfelen. (Wordt vervolgd)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1952 | | pagina 4