NOOIT WAS ONZE POSITIE
ZOZUIVER
Het „Katholieke verraad van
Adenauer*....
HET GROTE MYSTERIE
Op zoek naar de beste
De pers en het nieuwe
kabinet
DIRECTEURS-PROBLEMEN
Politiek niet meer dan machts
begeerte?
r
I
Foto-wedstrijd van de Maasbode-pers
i
DUITSE SOLDAAT IN DE MAAK
Film over hel II. J\
er
Kerkelijke aanmaning
inzake huwelijkslectuur
Groenland-expeditie
lieeft tegenslag
CEES LASEUR:
Het meest linkse
Kabinet
Ook in Arnhem geen
koopavond
W esterling-ar restanten
kwamen niet
Dr Buiskool tracl uit Surinaamse regering
DINSDAG 2 SEPTEMBER 1952
F AGIN E
DE LAATSTE HINDERNISSEN
De genade van het nulpunt
Niemv Korea
VERBIJSTEREND
Germania docet
Wantrouwen tegen Nalo
Waarschuwen voor eigen
landgenoten
Wilt U nog eens herhalen?
HERFST
NADJEKI
Geen alternatief voor de KVP
V akverenigingsbesluurders
als minister
V.
Jf
Actualiteit
Charof
Mogelijkheid tot vooruit
strevend beleid
Breed, maar wankel
De Telegraaf:
Meerderheid der winkeliers
is tegen
In Bangkok nitgestapt
HET GEVAARLIJKE
OVERSTEKEN
BONN, Zomer 1932.
„Spasz macht es uns nicht", zegt de breedgeschouderde, Germaans blonde
„Herr Doktor". Hij is een van de 150, persoonlijk door Herr Blank uit
gekozen Duitse militaire deskundigen, die momenteel een nieuw leger voor
de Bondsrepubliek West-Duitsland voorbereiden.
West-Duitsland zal in totaal 12 „Kampfgruppen (divisies! aan het toe
komstige Europese leger leveren, indien deze „Dienststclle Blank de
voorloper van liet Duitse ministerie van defensie althans zijn gang mag
gaan. Men wacht namelijk nog op de ratificatie dei contractuele overeen
komsten van Bonn èn op die van het verdrag der Europese Defensie
Gemeenschap.
„Plezierig vinden wij 't niet om weer soldaat te worden, zegt de blonde
woordvoerder van de „Dienststelle Blank en één keer kunnen wij ons
niet helemaal beheersen en antwoorden: „Wij hebben tnooit plezierig
gevonden!"
Zijn luide, nadrukkelijke, zelfverzekerd joviale discussie stapt met
Germaanse reuzenschreden over deze stekelige opmerking heen.
Men kan het niet helpen, maar zo'n
gesprek roept ongewild toch een paar
zeer onplezierige persoonlijke herinne
ringen wakker. Zomaarmisschien
omdat men voor het eerst weer uit
een Duitse mond een aantal militaire
termen hoort: „Kampfgruppe" en „Ge-
neralstab" en „L'anzer". Meer nog mis
schien, omdat alles, wat men U ver
telt, zo nadrukkelijk gezegd wordt, zo
„Europees aanvaardbaar" wordt geser
veerd. ook voor buitenlanders, die zelfs
met. alle zin, voor Europese realiteit,
toch nog altijd even iets moeten weg
duwen. wanneer zij tot de conclusie ko
men, dat het alleen al uit zelfbehoud
zo zal moeten gaan.
Overigens zal het nog wel enige tijd
duren, vóór de nieuwe Duitse soldaat
ziin aandeel leveren zal bij de gemeen
schappelijke verdediging van West-
Europa.
Eerst zullen de volksvertegenwoordi
gingen der betrokken landen zich ovei
een en ander moeten uitspreken 'inclu
sief de Duitse Bundestag), verv°l!>ens
moet er in Duitsland een nieuwe lands-
verdedigingswet worden ontworpen en
goedgekeurd en eerst daarna kan nien
beginnen met de opbouw van het kader.
Gedeeltelijk zal dit vermoedelijk door
buitenlanders (in casu de Amerikanen)
geschieden en reeds schijnt ook ,rns^~
land op zich genomen te hebben om ook
wat Luftwaffe-instructeurs te gaan trai
nen. Pas wanneer dit geschied is, kan
men het leger gaan formeren Admini
stratief staat men daarbij voor de
moeilijkheid, dat geen enkele voorma
lige soldaat nog in, het bezit is van
een militair zakboekje, aangezien men
indertijd elke krijgsgevangene alle mi
litaire papieren heeft afgenomen. Bo
vendien zal er geschift moeten worden:
d» échte SS zal geen kans meer krij
gen- over het lot van de niet-politieke
Nvaffen SS" zal nog worden beslist.
hoofdzaak is de nieuwe geest
van het leger", zegt men. „De nieuwe
Duitse soldaat zal voor alles Europees
moeten denken. Bij de jeugd is de ken-
tprin^ in die richting reeds duidelijk
zichtbaar, ook een groot deel van.de
ouderen vertoont die tendens
S E de opbouw van dit
hebben met - n n.ets, Van het
het voordeel, da ,,„„hooórmpn Dit
nulpunt af. kunnen
die tendensWij
leger
„B BLtn het
muien herbeginnen Dit
is zelfs voor bet voormalige,weer™^
personeel het gevafwant >eto«gis
na 4d burger geweest
toen noodgedwongen afstand geda
ons voormalig métier. In de toeko
zal dat nok verplicht gesteld
voor allen, dip beroepsofficier winen
worden: zij zullen na hun eindexamen
niet onmiddellijk worden opgeleid, maar
eerst een jaar burgermaatschappij moe
ten doen
Of de animo erg groot zal zijn, is
overigens nog niet zeker: velen aar
zelen nog. Anderen, met name onze
voormalige beroepsmilitairen, vinden het
een onoverkomelijke psychologische hin
derpaal. dat verschillende voormalige be
roepsmilitairen nog steeds in de ge
vangenis zitten. Ik bedoel niet dege
nen, die de grote Neurenbe'-ger von
nissen ondergaan. Maar ons volk heeft
de indruk, dat vele veroordelingen thans
veel minder zwaar zouden uitvallen dan
ze vlak na de oorlog uitvielen. Waarom
doet men ook in die gevallen niet
net als in België, waar men begena
digd werd na een derde van z'n tijd
te hebben uitgezeten?.
Wat de samenwerking in een toekom
stig Europees leger betreft: wanneer
de*goede wiI bÜ beide partijen aanwezig
is, zal er voor vele moeilijkheden wel
pén oplossing gevonden kunnen worden,
klaar het blijft een volkomen nieuw
experiment en velen staan er scep
tisch tegenoverde Engelsen vooral
naar bet schijnt
Nëin Spasz macht es uns nicht,
maar 'het is nu eenmaal noodzake-
Dit is' de mening op de „Dienststelle
Blank".
De Duitse socialisten t vinden het niet
alleen al evenmin plezierig, zij zijn er
zelfs vierkant tegen. Enkele uren later
hadden wij een zeer langdurig gesprek
met drie vooraanstaande collegae uit
Bijgaand interview vond plaats
enkele dagen vóór de dood van
de leider der SPD. Kurt Schuma
cher. Er wordt thans in Duits
land druk gespeculeerd over de
vraag, wie hem zal opvolgen en
welke invloed dit hebben zal op
de SPD Bij alle achting, die de
thans overleden leider der Duit
se socialisten ook onder zijn po
litieke tegenstanders genoot, zal
de SPD haar politieke overtui
ging toch wel radicaal mogen
herzien vóór een „Europees"
gesprek' met haar mogelijk is.
Men leze er deze (mislukte) po
ging, tot het voeren van zulk een
gesprek maar op na!
SPD-kringen, waaronder leidende figu
ren van de voorlichtingsdienst der so
cialistische partij.
„Psychologisch is de huidige si-,
tuatie zeer moeilijk", begonnen zij.
„Wanneer wjj de „contractuele overeen
komsten" en het E.D.G.-verdrag zouden
ratificeren, zou dat naar onze smaak
betekenen, dat wij daarmee de hui
dige status-quo in Duitsland willen
handhaven: Duitsland is dan voorgoed
in tweeën gedeeld en we zetten daar
mee de eerste stap naar een burger
oorlog. Men kan dan zonder al te veel
fantasie een nieuw Korea tegemoet
zienin ons eigen land. De reeds
bestaande kloof mag niet dieper ge
maakt worden door onze schuld. Het
gaat per slot van rekening om 18
millioen landgenoten.
Wij staan niet met beide voeten in
het Westen, zoals het buitenland van
ons eist: wij hebben nog steeds één
voet in het OostenWanneer li
„Duitsland" zegt, bedoelt TJ „West-
Duitsland" wanneer wij „Duitsland"
zeggen, bedoelen wij „heel Duitsland",
dat is het grote verschil. Nog steeds zijn
wij ervan overtuigd, dat niet alles ge
daan Is om de beide gebieden weer
te verenigende onmogelijkheid is
nog niet bewezen,
beren, proberen en
renliever drie
Djon, dan één dag
Men moet pro-
nog eens probc-
jaar Pan Mo en
wereldoorlog
„Maar het is het Westen niet. dat de
kloof dieper maken wilde hole na
oorlogse geschiedenis door is toch over
duidelijk gebleken, dat zwakheid en
een houding van „Ohne mich
de communistische begerigheid 'ieeJt
wakker geroepen. Het Westen heeft
'toch een oneindig aantal pogingen ge
daan om de goede verstandhouding te
bewaren, maar kennelijk had men al
leen ontzag voor een krachtig: lot-
hier-toe-en-niet-verderNeem Berlijn,
neem Griekenland".
U kunt Uw hypothese niet bewij
zen en wij kunnen het ook met
Berlijn kan een bewijs zijn, maar reeds
thans zijn wij in het Westen veel ster
ker dan de Russen. Amerika is immers
economisch veruit de meerdere van
Rusland. Maar goed, laten we aanne
men, dat er inderdaad niet meer te
praten valt. dat alle mogelijkheden om
in de huidige krachtsverhoudingen tot
een vergelijk te komen zijn uitgeput,
zoals alle voorstanders van de Duitse
herbewapening beweren.
Dan nog ligt de meest effectieve de
fensie zeker niet in de E.D.G. Het gaat
dan toch om een gevecht op leven en
dood, en waarom staat men ons dan
slechts 13 divisies toe? Nog minder dan
Frankrijk, aan welks gezindheid om
zich te verdedigen toch iedereen twij
felt?
Wanneer men werkelijk de -vijand
van gisteren tot de bondgenoot van
morgen wil maken, dan moet men dit
zonder „reservatio mentalis" doen, dan
moet men ons ook opnemen in de N.A.
T.O., dan moet men ook de moed heb
ben om alle consequenties te dragen.
Dit Europa,- dat zich in een dergelijk
gevaar zou bevinden, mag geen enkel
onderling wantrouwen in zijn denken
toelaten. Het is een paradox, wanneer
men ons volk probeert te winneq en
het terzelfdertijd niet vertrouwt"
„Had iemand in Duitsland bij de on
voorwaardelijke capitulatie ooit durven
dromen, dat de buitenwereld zeven jaar
later reeds bereid zou zijn om zoveel
te vergeten, om zoveel risico's te nemen,
ook al is men door de omstandigheden
op die weg gedwongen?", zo vroegen
wij.
„Nee" (na enige aarzeling).
„Wanneer men dan aanneemt, dat
alleen een kraahtige houding aan het
communisme een halt toeroept, moet
(van onze Utrechtse correspondent)
Van ouds heeft men getracht aan het
Bijbelse gebeuren en aan de geheimen
van het Geloof en visuele uitbeelding te
geven. Daarvan getuigen de mysterie
spelen van de middeleeuwen en de to
neelwerken vary dichters en prozaschrij
vers van de latere tijd ook van onze
dagen. Het is op zich zelf dus allerminst
bevreemdend, dat men ook de film heeft
aangegrepen om Bijbel en mysterie voor
het volk tot leven te brengen Des te
minder, daar de mogelijkheden van de
film groter zpn dan die van het toneel.
Zo gesteld, zou men moeten aannemen
dat het niet zo heel moeilijk is, een ver-'
antwoorde religieuze film te scheppen
De practijk leért echter anders: het aan
tal geslaagde films in dit genre is helaas
betrekkelijk gering: groter is het aantal
middelmatige creaties en het talrijkst het
aantal mislukkingen.
maf intussen ieder serieus pogen in
a o lichting waardering verdient, zelfs
al slaagt ztf niet geheel, lijkt ons een
a mv woord over de nieuwe Oos-
vnendeipk wooia o p Geheimnis".
tenrijkse film „Das fJtrecht in besloten
waarvan Zaterdag ging 1 -
welke
cinv wel verant-
knng de premiere gmg,
woord.
Het draaiboek voor deze mm,
het geheim van het H. Mis<of
derwerp heeft, werd geschreven f
Karl Rudolf, domheer van de St bteiaii-
kerk te Wenen. De tekst is zonder t.wljiei
verantwoord geweest, maar de regisseui
Alfred Lehner heeft zich o.i. bij de Uit
beelding van de Misliturgie te streng aan
de tekst en aan de liturgische handelin
gen zelf vastgeklemd. Waar hij bijwijlen
trachtte een visionnaire blik te geven op
de heilige handelingen of op de tekst van
epistel, evangelie en oraties, daar greep
hij voornamelijk terug op reproducties
van oude religieuze schilderijen en mid
deleeuwse beeldhouwwerken, waardoor
de dynamiek van de film vaak in het
gedrang geraakte. Een al te strenge doc
trinaire opvatting en waarschijnlijk een
a.' $r°te vrees voor mogelijke profana
tie nebben de cineasten te zeer gebreideld
om hier een indrukwekkend kunstwerk-
te scheppen, waartoe het verheven thema
toch ruimschoots gelegenheid biedt.
Als leermiddel bij cursussen in de Kerk-
liturgie, bp Misweken en festiviteiten met
uitgesproken religieus karakter kan deze
Het lijkt wel wenselijk nog eens
nan enige wedstrijd-bepalingen te
herinneren, op de eerste plaats aan
de voortra,arde, welke betrekking
heeft op de termijn van inzending
der foto's. Deze luidt, dat de foto's,
welke vervaardigd dienen te zijn in
de tijdsperiode van 15 Juli tot en
met 15 September, vóór 30 Septem
ber a.s. moeten worden ingezonden,
Men sture zijn fotografische
kunstscheppingen (geen correspon
dentie en ook geen negatieven bij
sluiten) uitsluitend aan de redactie
van de Maasbode-pers, postbus 723,
Rotterdam en voorzie de enveloppe
h> de linkerbovenhoek van de aan-
dnidinr. foto-wedstrijd.
Voorts vestigen wi1 er nogmaals
de aandacht op, dat de foto s, na
beoordeling door de juryen na be
kendmaking van de uitslag, uitslui
tend zullen worden geretourneerd
als een gefrankeerde enveloppe, van
volledig adres voorzien, werd bij
gevoegd.
De volgende troostprijzen zijn nog
beschikbaar gesteld:
Drie rolfilms „Peromnia,'' door
Foto van Spronsen, Heerenstraat 37,
Monster.
Foto-album door Fotohandel
Freen. Prins Hendrikstraat 37,
Naaldwijk.
Gaven reeds velen van hun daad
werkelijke belangstelling voor de
door de Maasbode-pers uitgeschre
ven wedkamp blijk, de jury ziet te
gen geen werk op en is bereid nog'
tal van andere lezers op hun foto-
technische bekwaamheden te testen.
Men houde het zich voor gezegd,
doch neme o.m. de hierboven nog
eens extra afgedrukte bepalingen
in acht.
DE DIRECTIE
Oostenrijkse film, na-ges.vnchroniseerd
door het Parcival-filmbedrijf te Tilburg,
o.i. goede diensten bewijzen. Het verto-
ningsrecht berust bij het Kovoc-filmbe-
drijf in laatstgenoemde plaats.
West Duitsland dan niet uit eigenbe
lang, uitsluitend en alleen reeds uit
eigenbelang, gaan herbewapenen?"
,,U twijfelt toch niet aan ons anti-
communisme?" ontwijkt men de vraag,
„Schumacher is de eerste geweest, die
het communistische gevaar heeft on
derkend die niet aan enigerlei bruggen-
theorie geloofde. Een Britse generaal
ontbood hem zelfs bij zich vlak na de
oorlog, en waarschuwde: „Gebruik toch
eens wat tact, het zijn communisten,
maar bet. zijn ook onze bondgenoten".
„Kent U overigens de plannen van de
N.A.T.Oer is nogal eens gesproken
over een verdedigingsgrens achter de
Pyreneeën, niet? En nogmaals, zelfs
wanneer we geen enkele tv.'ijtol zouden
koesteren in deze richting, we zijn niet
gelijkberechtigdwanneer men van
ons het offer vraagt om al onze broe
ders in Oost-Duitsland in de steek te
laten, dan willen we daar tenminste ge
lijkberechtiging voor terug. We hebben
troeven: Duitsland bevindt zich nu een
maal centraal in Europa-het is
juist deze centrale positie, die ons
zoveel politieke aanzoeken verschaft.
Wij hebben ook tegenover Rusland een
„fabelhafte Position"
Binnenslands heerst er in socialisti
sche kringen bovendien een sterk wan
trouwen tegen onze eigen regering èn
tegen de Westelijke machten. Neem
ons Roergebied, dat is thans ook zo voor
Europeanisatie, niet? Hoedt U echter
voor de Duitse kapitalist! In tegenstel
ling met b.v. zijn Engelse collega geeft
hij geen notie van democratie, eenvou
dig geen notie.
Wij als socialisten willen niet wèèr
de medeverantwoordelijkheid voor toe
komstige opzegging van verdragen".
„Het is, wanneer wij zo vrij mogen
zijn" antwoorden wij, (Ja, hitte hitte)
„het is nogal wonderlijk dat U als
socialist in één adem een volkomen
oneuropees standpunt verdedigt, en te
gelijkertijd Europa waarschuwt voor Uw
eigen landgenoten, die de Europese ge
dachte wèi belijdén",
„Mein Lieber, onze positie is nog
nooit zo zuiver en klaar geweest, als
onder Schumacherons nationaal
moment is zo veilig beschermd in de
handen van weinige mensen, in de
handen van één mens eigenlijk, van
Schumacher... wij willen patriotten en
internationalisten tegelijk zijnMaar
een ander soort internationalisten dan
de militairenvoor hen ligt. het
allemaal veel gemakkelijkerzij den
ken puur professioneelde moder
ne oorlog denkt in grote ruimtenhet
schijnt ook dat b.v. onze Generaal
Speidel veel van zijn vroeger natio
nalisme heeft laten vallen"
„Mag men uit het voorgaande onder
meer concluderen, dat U de huidige
regering van Bonn zoiets als verraad
van haar landgenoten uit het Oosten
verwijt?".
Toen hoorden wij een antwoord, dat
wij al eens eerder gelezen hadden,
maar waarvan wij nooit gedacht had
den, dat het ooit in een persoonlijk,
zakelijk en ernstig gesprek ais reëel
argument zou worden gebezigd. En
voor alle zekerheid vroegen wij om
dit, van ontstellend misverstand getui
gende, antwoord nog eens voor ons te
herhalen.
Woordelijk herhaalde daarop het hoofd
der Presseabteilung van de Socialisti
sche Partei Deutsehlands:
„Wij geloven, dat het politieke katho
licisme er groot belang bij heeft, dat
de huidige status-quo gehandhaafd blijft.
Het is voor het eerst sinds de reforma
tie, dat het actieve katholicisme hiermee
de gelegenheid krijgt het protestantis
me uit te schakelen, de macht van dit
protestantisme te breken, aangezien de
Oostzone en Midden-Duitsland protestant
zijnik zeg niet dat dit alles bewust
zo bedoeld is, maar naar mijn overtui
ging ligt het in wezen zo".
J. W. HOFWIJK.
De Congregatie van het H. Officie
heeft voor de priesters, inzonderheid
voor de parochiële zielzorgen, een aan
maning gepubliceerd, waarin zjj worden
opgeroepen hun gelovigen te waar
schuwen voor moderne sexuele litera
tuur. Een aantïil schrijvers, zo zegt het
„Monitum" van het H. Officie, behan
delt in boeken over het huwelijk de
sexuele problemen op zodanige wijze,
dat het eigenlijke doel van het, hu
welijk in gevaar wordt gebracht. Hun
theorieën strijden met de zedelijke nor
men van de katholieke moraal. De ziel
zorgers worden aangespoord hun ge1-
vigen de onwrikbare principes we
bewust te doen worden.
De „Tottan", het 541 ton metende
Noorse schip, dat met een aantal leden
van de Britse Groenland-expeditie 8 Jifli
uit Londen vertrokken is, heeft een lek
opgelopen, zo wordt van het vaartuig
gemeld. De pompen kunnen het binnen
dringende water meester blijven. Het
schip is thans uit het ijsgebied. Het heeft
verder geseind, dat vier man met uit
rustingen en voorraden voor vier maan
den op kaap Rink aan land zijn gezet.
Het vaartuig kon Walrus Point niet
bereiken door het ijs. De positie van het
schip werd opgegeven als 87-05 N en
76 W.
De kalender wijst 2 September; de badgasten zijn, bruingebrand en voorzien
van een onschatbare dosis vitaminen, vertrokken, de stranden zijn weer
leeg. En het opbergen van de attributen duidt er op, dat de herfst in
aantocht is
De avondbladen van gisteren waren
maar heel sober in hun beschouwingen
over het nieuwe kabinet. De matheid,
welke alom is ontstaan tijdens en door
de lange duur van de crisis komt hier
blijkbaar ook tot uiting. Van enthousias
me althans is geen spoor te ontdekken.
Het kabinet, dat zo moeizaam is ge
vormd, zal wel kunnen rekenen op de
steun van het parlement, al was het
alleen maar wegens de lange barens
nood waaruit het is geboren, aldus de
nieuwe hoofdredactie van De Tijd.
Wat, de verklaring van de lange duur
betreft, springen volgens dit blad twee
- oorzaken vooral naar voren: de claim
der PvdA op de door haar in het
vorige kabinet beheerde departemen
ten en vervolgens de onbeweeglijke po
sitie der K.V.P.
De positie der KA .P. was zo meent
het blad, tactisch onvoordelig De
K.V.P. heeft n.l. geen alternatief. De
andere partijen hadden althans de
mogelijkheid van een terugtocht in de
opnositie.
Dit alternatief is de. KA .P. als mid
denpartij wel voor altijd onthouden. De
combinatie alléén met rechts en de
combinatie alléén met •links zouden
theoretisch twee alternatieven zijn ge
weest, die in feite echter door de
K.V.P. uitdrukkelijk waren uitgesloten.
Wilde zij in die omstandigheden met in
de onderhandelingen de verliezer wor
den, dan was haar enige verdediging
gelegen in hardnekkigheid en in een
ruim gebruik van tijd".
Dit Kabinet rust op vier zuilen.
Drie daarvan stutten reeds het vorige
N 1937 zag de Londcnse
toneelschrijver Rodney
Ackland in ons land een
voorstelling. Het was „l'rof.
dr Hiob Pretorius", een der
successtukken van Cees
Laseur en diens onvolpre
zen Centraal Toneel. Hij zag
hoe I.aseur het presteerde
om met zijn fonkelende,
dynamische spel vol vuur
en verve af en toe geheel
alleen net toneel te beheer
sen. „Die man moet ik heb-
ben dacht de Brit, die
ijlings uitgerekend had dat
er onder de talloze acteurs
van Londen geen enkele zo
fris van de lever, 7.0 „flam
boyant" spelen kon als die
Hollander. En hij enga
geerde Cees Laseur voor
een rol in „After October",
dat in Londen, ondanks de
dodelijke concurrentie van
de Kroningsfeesten, drie
maanden repertoire liield.
Laseur vertelt ons deze
gebeurtenis natuurlijk niet
in bovenstaande woorden.
Hii heeft te veel zelfspot om
zo ijdel te zijn. ,.?,evoel
voor humor, uiteinde ijk een
gevoel voor de betrekke
lijkheid der dingen, blijft
niet steken bij de dwaas
heid van anderen: hij gujpt
gaarne de kans orn ÜOk
zichzelf lichtelijk in dc jna-
ling te nemen. Als er tijdens
ons gesprek een datum uit
zijn carrière moot worden
opgezocht, loopt hij Pict:
een quasi-gewichtig gezicht
naar het bureaupersoneel:
„Zeg, hebben jullj- een nc-
crologietje van me?" En als
bet. personeel ;:ijn directeur
met plagerige opmerkin
gen te lijf gaat, wendt bij
zich met olijke wanhoop tot
zijn gast: „ziet u, alle
respect is weg
doortastend, tactvol en met
de flair van een man-van-
de-wereld.
Het is vooral met deze
laatste kant van Laseur dat
wij kennis maakten in de
directeurskamer van de
Haagsche Comedie, waar,
hoe kan het anders bij het
begin van het seizoen, al
gauw het nieuwe reper
toire ter sprake komt. „Ik
dof dat niet graag" 'zegt
Laseur, „over de plannen
voor het seizoen praten. Een
toneelrepertoire is een le
vend iets, dat door allerlei
toevalligheden heel anders
gen, ook al ivas het dc oor
spronkelijke opzet andere
stukken te doen voorgaan.
Doet men liet niet dan is
een ander er wellicht eerder
mee. Doet men het wel dan
heeft men de primeur. En
hadden wij met Fry's .Ve
nus bespied'' niet een
pracht van een primeur t".
Als de naam Fry genoemd
wordt komen er toch enkele
plannen voor dit jaar los.
Dry's „The Firstborn" zal
later in het seizoen de eerste
Nederlandse opvoering bele
ven. Een andere première,
waar Laseur grote verwach-
Twee kanten
N een portret dat men
van Cees Laseur zou wil
len maken, is dat. dn ene
kant: de speelse Laseur, de
gemoedelijke .grapjesmaker,
die het „zomersUppertje" bij
de Haagsche Comedie intro
duceerde en in een program
mapraatje met zijn publiek
de dramatische kunst zo'n
luchtig jasje aantrok, dat de
ernstige Muzen er bedenke
lijk het hoofd bij schudden.
De andere kant is de dy
namische Laseur, boordevol
energie als hef erom gaat
een zware rol zoals Fal-
staff of de burgemeester
in Gogol's „Revisor" met
het uiterste aan luidruch
tige geladenheid tot een
enorme creatie te niaken,
de geboren toneeldirecteur
die voelt welk stuk het zal
„doen" op 'n gegeven ogen
blik, de uitstekende leider,
uit kan vallen dan men
voor de aanvang gepland
heeft. Door uiterlijke om
standigheden en doubleer-
puzzies, maar ook door iets
wat U als man van de krant
zult inzien.
Ik bedoel dit. Ik heb al
tijd, vanaf 1932, toen ik dc
leiding kreeg óver het Cen
traal Toneel, veel aandacht
geschonken aan de actu
aliteit bij de samenstel
ling van het repertoire.
Een bepaalde schrijver, een
bepaald stuk kan namelijk
ineens in het middelpunt
der belangstelling komen.
Dan moet men zo'n stuk on
verwijld op de planken bren-
tingen van heeft, is Dosto
evski's „Schuld en boete
in de bewerking van de
zelfde Brit die in 19;'" La
seur naar Engeland haaiae.
„Een zeer knappe bewer
king" vindt Laseur, „die
misschien niet precies dos-
tojewski weergeeft men
kan nu eenmaal geen neei
boek op het toneei hrengen
maar die in vijf bedrijven
een voortdurende stiiging
vertoont. Toen ik bet in
Engeland zag heeft het me
enorm aangegrepen
„In Paul Steenbergen heb
ben wij natuurlijk een ideale
Raskolnikof. Ik zit al te wa
tertanden over de.rot van
de politieman Porfin, maar
daar hebt U nu weer zo n
directeufsprobleem. Steen
bergen en ik zijn allebei re
gisseur. Een van ons moet
het doublure-stuk naast
„Schuld en boete" regisse
ren. Die Porfiri moet ik dus
waarschijnlijk maar afschrij
ven. Zo moet je met dat
doubleren altijd concessies
doen. Overigens gaat mijn
liefde tegenwoordig meer
uit naar regisseren dan naar
acteren".
Zoals men weet is l'eter
Charof uitgenodigd het stuk
te regisseren. „Een bijzonder
begaafde toneelleider, die
„personality" heeft (om dat
akelige woord te gebruiken)
en van wie een grote bezie
ling uit gaat. In „De Kersen
tuin" of „De devisor" liet hij
ons dingen doen die wij
aanvankelijk soms heel raar
vonden of overdreven, maar
ils de voorstelling klaar was,
bleek dat die kleine
nuances de aparte sfeer
bepaalden".
Verder zal dit seizoen „Sur
ia terr'e comnie au ciel van
Hochwalder gespeeld wor
den. Een stuK Y°°r J, t
sluitend mannenrollen. He-
is een gedramatiseerd brok
historie over de feuten-
maatschappij m pNAg 0
En we brengen no„
mannenstuk op de Planken
„Stalag seventeen dat m n
concentratiekamp speelt. U
begrijpt wat een moeite
hei zal kosten naast deze
stukken een doublure-be-
kostbaar
en veel dat wij over zyn
carrière wilden weten moest,
onbesproken hlpven Zijn
schitterende periode bij lie,.
Centraal Toneel, dat hij
voor de oojrlog tot een even
homogene en sterke troep
maakte als hij, na zijn Ame
rikaanse reis in 1946'47,
met de Haagsche Comedie
deed ligt trouwens nog vers
in het geheugen. WD vra
gen hem nog of er een rol
is die hü als zijn lieve-
lingsrol beschouwt.
..Een speciale lieveiings-
rol? zegt hij peinzend.
„Neen. ik heb belangstel
ling voor de grote rol (Fal-
staff bijvoorbeeld) en van
de andere kant ligt mijn fort
ook in het luchtige blij
spel".
Dus ook als speler ver
toont Laseur twee aspecten:
de flamboyante acteur in de
grote rol en de fijngeestige
vertolker van de Broad-
way-comedie. Is de parallel
die men kan trekken tussen
de mens en de acteur niet
karakteristiek?
kabinet; de liberale zuil is vervangen
door de anti-revolutionaire. Gelet op
de omstandigheid, dat de nieuwe minis
ter van Economische Zaken, de a.r. prof.
Zijlstra, tot de progressieve vleugel van
zijn partij behoort, kan de genoemde
verwisseling van steunpunt weinig ver
schil maken, wat de algemene richting
van het beleid aangaat, zo meent de
Nieuwe Rotterdamse Courant.
Het hernieuwe optreden van
dr Drees als premier en van andere
zittende ministers is trouwens een aan-
wiizing van dezelfde aard.
Wat de nieuw-optredende bewinds
lieden aangaat, dient, aldus het Rotter
damse blad, te worden afgewacht hoe
zij het er in deze positie zullen afbren
gen. Dit schijnt volgens sommigen in het
bijzonder de vakverenigingsbestuurders
Suurhoff en De Bruijn te moeten ëeIdon.
Er is over de mogelijkheid, dat ?ergo-
lijke functionarissen tot het ministers-
ambt geroepen zouden worden a
wat te doen geweest in deze zin,
zij niet onafhankelijk genoeg ten op
zichte van de vakorganisaties zou
staan. Dit bezwaar achten wi.i in zijn
algemeenheid onjuist, omdat het per
soonlijke karakter van een nieuw
optredende minister ongeacht zijn
sociale herkomst, bepalend is voor de
mate van zijn zelfstandigheid. In aan
merking nemende het verantwoordelijk
heidsbesef, waarvan de vakorganisaties
na de oorlog jegens het algemene belang
hebben blijk gegeven, zijn we zeker met
geneigd het optreden van de heren
Suurhoff en De Bruijn ais ministers
anders te beoordelen dan dat van welke
andere bewindsman ook.
„Nederland heeft weer een regering.
Dat is voor het ogenbli:k het voornaam-
ste De vraag of zij de herinnering aan
de narigheden van de formatie kan uit
wissen door een krachtig eensgezind en
vooruitstrevend beleid zal z.j door haar
dDrm?g0eU.ikhe1idadaartoe is aanwezig,"
aldus het Vrije Volk.
Biedt deze uit zo onderscheiden
elementen samengestelde regeringsploeg
uitricht op een goed „teamwork", zo
vraagt het Handelsblad zich af.
Het liberale blad meent van met. „De
baris der regering moge zijn verbreed,
zij komt ons niettemin thans nog vrij
wankel voor.
De Telegraaf komt tot. de conclusie, dat
het niet anders kan zijn. dan dat de
prnotste gemene deler van dit kabinet
rood is Het blad schrijft:
Prof Zijlstra sluit bij die elementen
in"ons 'anti-revolutionaire of christelijk-
historische leven aan, die in een andere
koers willen varen; een koers, waarvan
zii denken, dat deze nieuw is, doch die
al bijna een eeuw door de socialisten
wordt gepropageerd. Hier en daar kan
een man als prof. Zijlstra zachtkens
remmen; het zal er op neerkomen, dat
hij lichtelijk morrend, in de tr/kschuit
van de progressie stapt, die bereids in
1848 van wal is gestoken.
De K.V.P. heeft zich laten afschepen
met een proces van vermenigvuldiging;
de quantileit met de aualiteit verwar
rende heeft deze groo'-e partij in het
aantal ministeries een waarborg gezocht
tegen de bedoelingen van de grote
bondgenoot, welke ook zij zegt te vre
zen; doch, in wezen, dient.
Ten principiële gesproken is dit mi
nisterie het meest linkse, dat de Neder
landse geschiedenis gekend heeft", zo
verklaart de Telegraaf.
B. en W. van Arnhem hebben aan de
gemeenteraad advies uitgebracht over
de toepassing van de Winkelsluitings
wet. Het blijkt, dat de Kamer van
Koophandel voor midden-Gelderland 'n
enquête heeft gehouden onder alle
daarvoor in aanmerking komende in het
handelsregister ingeschrevenen en dat
B. en W. overleg hebben gepleegd met
verschillende middenstandsorganisaties.
Dé meerderheid van belanghebben
den wijst het instellen van een koop
avond af. Onder deze omstandigheden
menen B. en W.. dat het advies van
de Kamer van Koophandel, die wèl
een koopavond zou willen zien in
gesteld. wat dit punt betreft niet kan
worden opgevolgd. Enerzijds hebben
B. en W. begrip voor de motieven van
de tegenstanders van de koopavond,
anderzijds betreuren zij het, dat de
middenstand ook voor de z.g. seizoen
maanden de instelling van een koop
avond niet wenst.
Ten aanzien van de halve-dagsluiting
wordt een uitbreiding van het aantal
groepen, waarvoor deze sluiting zal gel
den voorgesteld op grond van de bij de
enquête gebleken wensen. Hier wordt
wel het advies van de Kamer van
Koophandel gevolgd. In deze regeling
worden bovendien opgenomen de win
kels in rijwielen en rijwielonderdelen.
De regeling voor de halve-dagsluiting
bevat een bijzondere bepaling betref
fende de groenten- en fruithandelaren
voor de maanden Juni. Juli en Augus
tus, waarin een halve-dagsluiting moei
lijkheden oplevert bij de verkoop van
het fruit. Voorts is een bepaling opge
nomen betreffende de zaken, welke in
belangrijke mate ziin ingesteld op en
afhankelijk zijn van toeristisch bezoek.
(Van onze correspondent).
De K.LM-Constellation uit Djakarta,
die gisterenmiddag om kwart over drie
op Schiphol arriveerde, werd onmiddel
lijk belegerd door een batterij verslag
gevers Men verwachtte de aankomst
van de vier zgn. Westerling-arrestan
ten. die Zondagmorgen naar Nederland
vertrokken zijn. Niemand bleek de ver
wachte personen van gezicht te kennen.
Een van de mannelijke passagiers, die
uit het vliegtuig stapten, kwam op de
verslaggevers af en vertelde, dat de
heren in Bangkok het toestel hadden
verlaten.
Toen men de steward om nadere in
formaties verzocht, zei deze. dat zij
.,al lang vertrokken waren".
In de vaste veronderstelling, dat de
zgn. Westerling-arrestanten de pers wil
den ontlopen en daarom het verhaaltje
van Bangkok hadden verteld, renden
alle journalisten terug naar dte aan
komsthal. Toevallig stonden hier vier
heren bij de douane en iedereen was er
van overtuigd, dat zij de gezochten wa
ren. Direct ondergingen zij een kruis
vuur van vragen en leder .,ik weet
niets" werd met een schouderophalen,
beantwoord. Dit bleef zo doorgaan, tot
dat aan de hand van de passagierslijst
kwam vast te staan, dat de vier ex-ar-
restanten inderdaad in Bangkok waren
uitgestapt.
(Van onze correspondent.)
Op de rijksweg RoermondWeert is
gistermiddag onder Horn een dodelijk
ongeluk gebeurd. Zekere G. uit Asenraay
is namelijk, toen hij op zijn fiets uit
een zijweg kwam en de rijksweg wilde
oversteken, door een bestelauto uit
Roermond gegrepen. De man werd zo
ernstig gewond, dat hij op weg naar
het ziekenhuis is overleden,
De premier van Suriname, mr dr J.
A. E. Buiskool heeft verleden week in
de Staten van dat gewest medegedeeld,
dat hij de gouverneur zou vragen zijn
reeds eerder ingediend ontslag nu wel
te willen inwilligen. Dr Buiskool zei,
reeds driemaal de wens te kennen te
hebben gegeven, o.a. om gezondheids
redenen. uit de regering ie willen tre
den. De regering was er evenwel niet
op ingegaan.
Voorts verdedigde hij zijn belgid' te
gen de aanvallen, die de vorige maand
op hem gedaan waren in de Staten. Hij
sprak de verschillende beschuldigingen
tegen, verklarend, dat hij gewezen had
op het bezwaar, toen hij werd aange
zocht, dat hij in Nederland was gebo
ren. Hij was bereid om wanneer dit
bezwaar zou worden aangevoerd, af te
treden. Hij kon niet nader ingaan op
de beschuldiging aan zijn adres, geuit
over een declaratie ad 6000 NC door
hem ingediend, aangezien het onder
zoek in deze door de commissie voor
landsuitgaven was verricht in strijd
met het reglement van orde.
Hij vroeg zich bij al de geuite be
schuldigingen af, wat dit nog met poli
tiek te maken had. Indien dit politiek
was, dan was politiek niet meer da
de machtsbegeerte van enkelen, e.
ziekte, waaraan enkelen lijden en e
heel volk ondergaat. Hij prees zich 2
lukkig voor blijken van vertrouwen.
komstig van het gewone volk.
De heer Pengel voerde verschillende
motieven aan, waarom hij geen vei -
trouwen meer in dr Buiskool kan stel
len. Indien anderen vertrouwen hebben
moeten zij het zelf weten.
Aan de debatten werd plotseling een
eind gemaakt, toen de heer J. Kraag
namens de NPS-fractie verklaarde, dat
er een punt achter gezet werd en dat
de zaak als begraven werd beschouwd.
De voorzitter van de Staien, de heer
H. bergen, wenste dr Buiskool toe, dat
hij zijn gezondheid spoedig mag her
vinden.
Mr dr J. Buiskool heeft vijf maanden
verlof wegens ziekte gevraagd als pre
sident van het hof van Justitie. Hij zou
verleden week Vrijdag via Curasao
naar Nederland vertrekken,
