Arbeider zeven maal minder
waard dan een ezel
WESTERLING-ARRESTANT
KWAM THUIS
Weer een pianoconcert
Burgemeester contra Officier
van Justitie
Generaal Naguib voor zware strijd
tegen machtige pasja's en bey s
Nog kans op buien
Juridische puzzle in Baarlo
Politieman tussen twee vuren
■Na dertig maanden gevangenis
„lk wil er liet liefst maar een streep
onder zetten"'
JEAN FRANSSEN
Bisschop legt eerste
steen
Zaken in Oost-Berlijii
in beslag genomen
De vriendelijkste man....
ZATERDAG 6 SEPTEMBER 1952
PAGINE 8
Heersende klasse
De half Oosterse samenleving van
Egypte beeft bet despotische en een
zijdige aspect van elke, nog niet
gemoderniseerde Oosterse samen
leving; een kleine groep, welke de
heersende klasse vormt en buiten
gewoon rijk is en daartegenover een
massa doodarme onderdanen (geen
burgers), wier ellende bun geen
ander uifziebt biedt, dan in grote
serviliteit een lieer en meester te
dienen, welke zich in geen enkel
opzicht om bun lichamelijk of gees
telijk welzijn bekommert.
Officiële corruptie
Hervormingen
Dit is prinses Nesli Schach, echtge
note van prins Abd El-Moneim, telg
van een zijtak van ex-koning Faroeks
dynastie. Prins Abd El-Moneim is tot
regent over het kroon prins je be
noemd, maar velen menen, dat hij
misschien de troon van Egypte zal
Boer en land
Leger en groeperingen
Uiterst verzet
Observator
„Even mee.
Voor kerk O. L. Vrouw van liet
Allerli. Sacrament
Klatergoud
Vorming te Luik
Voorkeur
Gieseki n g-meth ode
Met veertig anderen
„Ik heb besloten u vrij le
laten"
-;'i
Om de erfenis van Faroeks land
Een koning word verdreven. De wereld sprak er even over Men volgde
hen, in zijn ballingschap naar Capri en constateerde, dat de speelzieke
monarch Faroek van Egypte bet daar vermoedelijk nog met eens zo kwaad
bad Hij zelf nam bet volgens de hem achtervolgende journalisten, niet
eens zo zwaar op. Na enkele dagen gaf bij een groot tuinfeest en tot een
Amerikaans reporter zei hij, nadat deze hem gevraagd bad, of bij van
plan was naar de Verenigde Staten te gaan: wat moeten ze daar met een
dikke ex-koning met een kale kop aanvangenJa, kop was bet woord,
dat Zijne voormalige Majesteit gebruikte. Nadien maakte bij ruzie met
de directie van bet hotel, die hem na een week een volgens hem veel te
hoge rekening bad gepresenteerd en tenslotte verklaarde bij, een arm
man te ziin geworden, nademaal op zijn bezittingen in Egypte beslag
was gelegd
Het Is allemaal misschien niet eens zo
ibekm.;ijk, Frircèk zal vermoedelijk
sp-e-r-ciig tot de bijna vergeten mórarohen
beheren, die het evenals hij niet al te
breed hebbenen wier enige hoon is.
.rrie-chien nog eens weer op een troon b«
zetelen,. Hert 'j; óók JnogieJijlhj f it ze
det niet eens hopen «a hot als een
soort v-a-n ip-eeh zouten beschouwen, in
dien ze ooit weer tct de zware taak
van het regeren zouden worden geroe
pen. Maar wat Fa-r-oe-k betreft, d© moei-
hjkhscten. welke hom zijn troon beto
nen ge-kost. zijn feitelijk gebleven. Egyp
te zit er nog mee en met d« verdrij
ving van de cc-rpiV-ente hterear zijn de
nrrblamen van het land a-l-term-lnst cogé-
lcs':. Want eigenlijk was Fs-ro-s-k er
jouti een exponent van en men vraagt
ztch onwillekeurig af. in boevwne hij
eirieniijk wel verantwoordelijk zcu ken
nen werden gesteld' voor toestanden,
W' om hij optrree Ie en due hij ails de
gewoonste zaak van de wereld leerde
beschouwen.
Sr is iets. dat in o-ntstièll-e-nte mate
di? situatie in Egypte karakteriseert: hét
huren' van een fellah (arbeider, maar het
Is ook de naam voor het gewone volk)
is zeven maal goedkoper dan dat van
<*en ezel. Men 3je<tt,e oip het woord huren!
ïn F -rvpt e is 'aiibeÊd nog s-tete'ds zuiver
E? kweati.f, var, w,aag en èanboO en
aanbad1 emonmi- Men huurt. or e„n
ar o,etter zoals men er «en ezel huurt
en d-n Irever ©en arbeider, omdat dteL
zoveel goedkoper is on men er, nadat ht
zijn taak heeft volbracht, geen omzien
meer naar hoeft. Vóór ©en ezel moet
men behobv-Mj-k zorgen, anters sterft het
dier en dat zou een schadepost zijn. In-
c'-'en de gehuurde fellah zi-eik wordt of
sterft, huurt men eenvoudig -een andere.
Waar het Met de waardigheid wn die
rrrns zó gesteld is en het openbare le
ven door het begrip öi Iks-i'i-s-j beheerst
wr-d't, hetgeen niets anders is dan
officiële omkoperijal betekent bot
„aalmoe-s" of „fooi". kan ni-en er zich
nauwelijks ovier verhoren. dart eon ko
ning besteg legt op 24.000 Ha. wt'Ch't-
bsr© grond, de er wenkende fellahs aan
te kont zet en in Jaun plaats er dwang-
rirbei diers tót die gevangenissen faeen-
st,Y,irt. die nog goe'dlkotper ziijn. In een
land. welks rijken de zee oversteken,
om goede sier te mi ken in die lux© baid-
frtvlVen van Zuid Europa, zou men wcl-
„,'j inwachten, dart de jonge fconimg
zou 2i'n' 6,311 góed voorbeeld zou
^3'ar Egypte is unrm-e-rs een h'alf
d';t hialf-Oos'tierse land
troöm Aar?eilc reeds als jongen op de
rinigid' 2JLJf 7®? h?lt 'b,e©in af aan om-
laars ©n nS I1" fteisrs en huiehe-
per®"0ÜHiv n' ui'tgluWend op hun
Uit waren. Zelfs do
tegenwoordig,©rs&van hTvolk 'om zkh
t-e verrijken. Ze ziin w j? i'
de commu-nrist-en in die kaart Jj?
m~n Hl» r Kaart spelen en de
m,jn. do..e van Egypt® ©en rk d
mot socaaile rech-tvaordigh-efd' wilmaken
cd grootse MoeilijkhedieTiM dtew^ zub
<en 7=®sn-t Jf3?.'1 t*lains I1eods geruch
ten over strubbelingen tussen dte nieu
we regering en generaal Naguib, de
dicrtioriaal a-acigetegdé militair, dóe too-
n.ag Fa-reek een slag voor i.s geweest
en zijn verbanning naar Boven-Egypte
voorkwam, door mot een onverwachte
coup d'étart Faroek tot afstand van die
troon ten behoeve van zijn zoontje te
dwingen. Eu zal Naguib bestand zijn
tegen de bekoringen?
Er bes? :it reeds verschil van mening
over het tempo, waarin de agrarische
hervcrmiin-gen zullen meten worden
doorgevoerd. De huidige regering, mot
te jre, i nt ovier de zuiiga-li-ngen-fecmn-g
aan het hoofd, meent dat Nagiuub veel
te hard van stapel loopt. Ze verklaart
een directe doorvoering van de verde
ling van het grootgrondbezit ond'er de
fell,nil's voor come gelijk.
De agrarische hervorming is inder
daad van verstrekkende betekenis. Zc
werd opgemaakt in samenwerking
met de kopstukken van bet z.g. Plan
van Colombo voor de hulpverlening
aan achterlijke gebieden. Dc grond
slag er van is, dat landerijen, groter
dan 200 H.A., verdeeld zullen worden
onder dc er op werkende fellah's.
Die zullen in een periode van dertig
jaar met heel lage aflossingen dc
linn toegewezen grond moeten be
talen. Juist deze lage aflossingen zijn
niet naar de zin der klasse der pasja's
en bev's, zoals de grootgrondbezit
ters worden genoemd.
Fn- is aan d,s
welk e als een sl
eten beschouwd:,
dat rr :"=chien
agrarisch© hervorming,
]-te revolutie moet w-or-
bovendóon oen aspect,
neg meer inhoudt dun
Ce verdeling ven het !nnd zelf. Evenals
overal on aarde neemt <Je bevolking in
Egypte tam^jiik snel to© en het is zaak
te zerken, d-,t er voor het f^eeès n an -
oiro'en.c'e mensent.al voóiieende voedsel
is. De felteCi zal dus mesten worden op
geleid tot ©gn bekwer.m land bouwer, hst-
peen hij im genen dr.'o is. Hij za.l d'e mo
derne lac^ibouiwmiS'tbciden m'0'et'»n leren
en niet a'lleen meeir moeten verbouwen,
miar ook beter en sóSus eien g'rotere
produotia dm vcorhesn dienen tg levé
ren. Hiertoe is een {"roots programma cro-
remarkt. doeh velen betwijfoósn, of de
.gnm'ici"'cióiia fellah, d'e geneigd is, alles
maar aan Allah over te laten en in elke
tegen n'gg dtenis wil te zien. we.1 in staat
is. de beddek'"'? van dia laudbbuiwbee-
vcirmjog te doorgronden. Betere bewer
king van dia bodem, het toieoaesen van
kunstmest, grotere bekendheid miet d©
aard d'or g°w ss.on, ©en airr te cnerg1'©
in c'ia strijd tegen schacteliiik I "derte
en, cnkn-.'d ©te. etc. «Kt alDes moet de
fellah c-:7arwezen wouden en in vale
gevaPan zal men hem. da aarts-oonaar-
i vatiaf, mé-Hen öwingon. een moer mo-
c'-une werkwijze t.e volgian.
7 n j. at D?« 'ig er rrtuurlijk een adimmistra-
bestygen. Dan wordt prinses Nesh tiisxae en org-nls-g,tordsch© kamt. De fel-
koningin.... ]\aast haar zit prins I iah. dat kc.rt 'gezegd de Egyptische
Nkolaas van Roemenië. I ^o-'r. s-t-aat op een uiterst lage trap vr.n
1 owDwi-wkeiririig. Het is dte g^ot'e ws-ai^, of
(Van onze correspondent)
f wij destijds berichtten, moest j
DouwV-ier maandcn geleden te Baarlo de j
sehnni^3? een !a§ere landibouw-huishoud-
plotseling worden gestaakt, we-1
DenWefcLr^chïsSeding. dat~M. F. baron
cr=mAA„f„ ,Wenne uit Baarlo tegen 'de
zhnsem^en«anh,a?gig" maakte" omdat' hij
terond s!nd^C0htruChtenhad °P de bouw-
grona. bindsdren heeft do h„f,„ „tn
legen hetgeen d«
heeft de bouw stil ge-
nemen, of 7000 zSoT?hntkomar tWij
aan schadevergoeding voor de aannlmer
Intussen heeft de Roermondse reTht-'
hank beslist dat de baron inderdaad de
grond m pacht had en werd de gemeente
veroordeeld in de proceskosten terwijl
verder werd bepaald, dat voor iedere
overtredingsdag in d'e toekomst een
dwangsom van 500 zou moeten worden
betaald. De gemeente ging tegen deze
uitspraak in hoger beroep, terwijl de ba
ron in beroep ging tegen een uitspraak
van de pachtkamer te Venlo die de
pachtovereenkomst ongeldig had ver
klaard.
Verboden toegang
Terwijl deze beide zaken nog aan
hangig zijn, zo vernemen wij van baron
De Weichs dc Wenne, is de bouw van
de school deze week hervat. De baron
heeft daarop gisteravond, in overleg
me dc Officier van Justitie te Roer
mond, het terrein laten afrasteren en
er negen bordjes met „Verboden ter
rein" omheen laten plaatsen, terwijl de
rijkspolitie te Baarlo opdracht kreeg
van heden af Iedereen, die het terrein
onrechtmatig zou betreden, wegens
huisvredebreuk te verbaliseren. De po
litieman meldde dit aan de burgemees
ter, die daarop bevel gaf, de mannen,
die bezig waren de afrastering aan te
brengen een proces verbaal te geven!
De politie, die tussen twee vuren zat,
heeft zich er gisteravond toe beperkt
een rapport op te maken, omdat zij
geen overtredingen of vernielingen van
het terrein kon constateren.
Nog een derde procedure
Intussen wachtte men in Baarlo met
spanning op de gebeurtenissen van van
daag. Deze zeer gecompliceerde pacht-
kwestie is bovendien al jarenlang in be
handeling bij de Raad'voor het Rechts
herstel. De vraag of het terrein terecht
of ten onrechte door het Beheersinstituut
aan de gemeente Baarlo is verkocht,
wacht nog steeds op een definitieve be
antwoording. De baron meent, dat het
zich °?rechte is gebeurd en hij beroept
daarl?ij op zijn prioriteitsrecht en
hof n u dat de afdeling Venlo van
»fof,E ?hr?lnstituut hem destijds deze
lvas vijandelijk vermogen)
heeft <?eae ?en en hlj aanbod toen
heeft geaccepteerd. De heer De Weichs
de Wenne acht het met onwaarschijnlijk,
dat de grond hem zal worden toege
wezen.
In dat geval zou de gemeente fenslotte
het terrein wel kunnen onteigenen, maar
dan zou z(j moeten betalen. En bovendien
zou zij dan haar eigen school van öe
onteigende moeten kopen
Het K N. M I. deelt mede:
Reeds enkele dagen bevindt ons land
zich in vrjj koude polaire lucht, die met
Noord Westen winden is binnenge
stroomd. De luchtdrukverschillen namen
af, zodat de wind zwak werd. Tijdens
opklaringen kon de temperatuur hier
door in de afgelopen nacht flink dalen,
op sommige plaatsen tot dicht bi.i het
vriespunt. De koude lucht is ook onsta
biel, zodat er buien in voorkwamen. Het
ziet er op het ogenblik niet naar uit dat
er tijdens het weekeinde een belang
rijke verandering in de weersituatw zsl
komen. De kans op buien blijft bestaar
en de temperaturen zullen aan de lage
kant bl(jven.
Een figuur uit 't verleden: koningin
Farida, door Faroek verstoten, omdat
ze hem geen zoon schonk....
hij in staat zal zijn'het administratieve
apparaat van de in 'kapitalistische zin
bsbseirdtc lrniderijen óer gpootigrondibe-
zittaris z-o maar in tens op zijde t© zet
ten. cm daarna zelf ©en kundig beteer
te voeren.
Natuurlijk, te* hem tos-gewezen stuik
land nul niet groot zijn, maar wie nooit
een odim'.nisrtTiaitile he-eft gisyoard en
voorts vrij-wel cngeilie-ttend ig het
an alphabet isme in Egypte is schrikba
rend zal toch wel h-eell moeilijk het
giosde baccijf kunnen opzetten, dat een
renderende boerderij mo-e-t zijn. En zal
ce man, die evenals z-ijn verre voorva
deren knecht is geweest, een goede
eigen br-as zijn?
Do fefeh en de 'tsdiisn, dit is -het ipno-
bórtm, waarom Egypt® s welzijn draait.
Is -de fellah do beer. da fecr'to is hét
land. Eigenlijk is feddaa és r» am voor
©on Egyptische maat. Een fedden is on-
'gavoe-r -do helft van een Ha. Er wordt
echter in het algemeen de vruchtbare
grond mee aangeduid, due zich ter
breedte va-n enkele tientalten kilome
ters ter weerazii-Ien van de Niji uitstrek
ken. Het gedeelte v-an Egypte. d®t ndie-t
door die Nij 1 borpo-oid en .vrucht-baar .gie-
mlo ift wordt, i-,- n-iéts ande-rs dian barre
woestijn, een' bijna, cneind-ig stuk ino-an-
Irndischap met ©en ondnais,»:liijk -klimaat.
De fellah's vormen de overgrote
meerderheid van bet Egyptische volk
en mede daarom is de agrarische her
vorming van zulk een grote betekenis
voor het land. Driekwart der Egyp-
tenaren zijn fellah's, dus het land
bewerkende boeren, in dit geval land
arbeiders, want gezeten boeren met
een stuk eigen grond zijn er slechts
heel weinig. Veertien millioen land
arbeiders, niet een klein percentage
hoeren, op een totale bevolking van
negentien millioen zielen
En diie plattelandsbevolking Is. semen
met de bevolking v-an een klein aantal
grote stoeien, sa-irtéhigisparist op dooie pro
cent v-an e© bodem van fc-onl Egypte.
D-e be volk!" god" ohtteü te er -fc i;na e van
•a-root etj die van bet ova:lbev-:l:k"'e
■China.
Tegenover da mi'-ïeer-en fellah's, d'e
-jaren eigen gro-'d 'bezitten, maair de
f:i dien;' i c'-e een cf :ro
prsja. bcy cf rijke 'ke; -rrv i bc-w; ken.
1 it d.e k'ei'ie p o'-' 1 de le"is'-re-
neeir vn. d'e 1: ij en ven 10.020 tct
50-030 f- den bezitten. Ex-kn'-g F: ;k
was onder hen ver-r' -vog d-e grootste.
Het leger en r.pecieal ®anara-al Nrgulb
kunnen alle-m'rs-t zeker zijn va-n tD
steun Oer "ti.-ke grcepc.v' 'ten. met
name c-; nationalisten en 2o het bij er
staa'.•greep 'e-g-en Fr-vcek oo d-e steun
der communis ten ken rekenen, a' eek
bij de op handen zijnd© vetóek-g v:.n
he-t greotgrer-:bezit, het is -helemaal
n et z-ckar, dat de comm.: listen zelfs in
I c'o"n-n«ts tcekc-mst hier Na-guó'o zul-
len blijven stean. vocral wanneer deze
inzak-, d-e !andhervormirg in de don tra-
j g;r ze! blijken d-3-n in woorden.
Dan is liet leger zelf nog verdeeld,
i Er bestaan feitelijk twee Egyptische
legers. Het ene heeft als centra Kairo
en Alexandria cn is ongeveer veertig-
duizend man sterk, het andere staat
Ij ij Gaza, aan dc grens van Egypte
1 en Israël. Dit leger telt 24.000 man.
i maar is veel heter bewapend en be-
I staat grotendeels uit veteranen. Hel
eerste leger wordt, nu de oudere
I officieren tegelijkertijd met Faroek
weggezuiverd zijn, door jongere offi
cieren gecommandeerd, die sterk
I rr*
onder de invloed staan van de ofii-
cieren uit Rommels leger, die na
diens nederlaag een toevlucht vonden
in Egypte en daar voornamelijk aan
de militaire academies doceren. Er
wordt in Kairo zelfs gefluisterd, dat
de Staatsgreep door deze Duitse
officieren georganiseerd of minstens
gesuggereerd zou zijn. De hoofd-
offieieren te Kairo en Alexandria
hebben aan de commandant van het
Gaza-leger talrijke concessies gedaan,
alhoewel hij buiten de Staatsgreep
werd gehouden.
Men z-iet. de situatie is n-c-gal in-rie-
wi-kik-eM, De pasja's en bey'-s. beroofd
van hu-vi titels, moeten verwachten, ctet
binten afatembsoè tijd ookfaun landerijen
ontnemen wtordén. Het ligt voor d-e
hand ze zulfen .zic-h tot hét réterste
verzetten. En ze zijn me-oht'lg. In B-o
ven Egyote won-en talrijke pasja's bij
bun kude,rijen en m-an voor man hc-u-
den 7« er een elgien, zij bet ook he-el
klein kïï'2-rtiiR op na. welke l-e-yertjes,
een soort lijfwa-dh-ten. alleimsal bij el
kaar echter een f"nke -macht zoudten
ku nn en vórmen. Do pa-si a's en bey's be
zitten aand-sten in talirijlkio -mr-ot-e omder-
n r-m lr-w-en en i'eanffcen- en an diere oreidlet-
in-stelitii-nig-en. VriiWe-l ailte k-ra-nte-n belho-
rén hun tea. En zelfs een voóks-oeirtij
fte -és Wafd word-t éoor d-e pasja's toe-
/ï-ae-nst. Tiénc'rjizetic'ien.. aan d-e pasli.ats
etc- cn-d'srho-rHe. fel'lab's bearii-pen abso
luut niet. wat te l-a-ndhervonmón-g eissn-
lijk inliouid't en -kunnen gemakkelijk
wc-rten erteh-i-ts-t. Ze z.ij-n stedk i-nd'i-
vid-urtirtisoh i-ngestéM en uitermate (te-
temt tegen te coöperatie-s en de cól-
ï-ectiivistisch-s bc-eute-rij enwaarvoor, door
de eomim-u-nis'tisn propp-jaute w-ordt ge-
:xa kt.
Generaal N-'?uób s-ta-et m-et zij-n l-e.g&r
in Kaóno -en Al-exa-ndrië voe-r -het moment
nog s-t-erk. Maar wat zal het buiten de
staatssr-reep gelaten leg-er. va-n G-aza tót.
ei-md'e-lijk d-oen? Zich c-an de zij-d-e d-e-r
pasja's scharen, ter verdiec'-lglng van ih-un
..ige-zwiy-e-rdie'' cffic-ieren. d-i-e d-e oc.l k-g-a's
va-n és officieren v n dit leger zijn?
-D-e tijd aal bet leren. Misschien héél
sp-eedóg. Er zij'ten voor Egypte on-ge-
t-wijfel-d nog woelige d-r-gen aanbreken.
Met de „Sibajak" van de Kon. Rotter-
damsche Lloyd is gisteren de 30-jarige
heer Rud. Haasjes uit Rijswijk, een der
eerste vrijgelatenen uit de Westerling-
affaire, uit Indonesië teruggekeerd. „Ik
wil er het liefst maar een streep onder
zetten", zei de heer Haasjes, toen wij
een gesprek met hem hadden. „Ik ben
blij weer vrij te zijn en ook volledig te
zijn gerehabiliteerd":
De heer Haasjes, die kennelijk onder
de indruk was van zijn terugkeer in het
vaderland, vertelde voor de porlog bij de
militaire luchtvaart in Indonesië te zijn
geweest. Hij heeft in Japanse krijgsge
vangenschap vertoefd, demobiliseerde in
1948 en keerde toen naar Nederland te
rug, waar hij werk kreeg op Ypenburg.
Hij meende daar echter geen toekomst
te zien en ging na enige tijd terug in
z.g. kort verband bij de burgerlucht
vaart in Indonesië, waar hij verkeerslei
der werd op Kemajoran, het vliegveld bij
Djakarta. Zijn vrouw zou hem later vol
gen. Op Kemajoran kreeg hij Indone
siërs in opleiding. Bij' de 'souVërèiniteits-
overdracht kwam de luchtvaart er on
der Indonesisch bestpur, maar practisch
veranderde er weinig door. Er kwamen
alleen wat meer Indonesiërs in opleiding.
Alles scheen rustig te gaan, tot de
27e Februari 1950 aanbrak. Thuisko
mende vond hij er iemand, die op hem
zat te wachten. Het was een lid van
de Indonesische militaire politie. Deze
verzocht hem even mee te gaan naar
het slechts 50 m. verder gelegen kam
pement. Haasjes zag daar niets bijzon-
Faroek, de ex-koning van Egypte, met zijn vrome, Narriman en zoontje,
dat.... wellicht..... nog eens koning zul worden van een land, waarin nog vele
problemen moeten worden opgelost.
Zoals gemeld zal Z.I-I. Exc. mgr J. P.
Huibers op Zondag 14 September, de
Kerkelijke Opbouwdag in het bisdom
Haarlem de plechtige eerste-steenlegging
verrichten van O. L. Vrouw van
het Alle-rh. Sacrament aan de Eken-
steinstraat in Moerwijk te 's-Gra-
venhage. Z. H. Excellentie zal bij die
gelegenheid een toespraak lot de aanwe
zigen houden en de voorzitter van het
Kerkenbouwfonds, mgr H. .T. J. van Hus-
sen zal daarna het woord voeren. Om
vijf uur zal de bisschop in de kerk van
de H. Theresia van Lisieux aan de Apel-
doornaelaan te Den Haag een pontificaal
Lof celebreren en onder dit Lof de toe
komstige parochianen van „Leyenburg"
toespreken, voor wie pastoor Metzelaar
te opdracht heeft een nieuwe kerk te
bouwen.
HET venster van de .stu
deerkamer staat open.
Driftig en hartstoch
telijk grijpt Jean Franssen
met zijn linkerhand in de
toetsen van de lichtbruine
concertvleugel. Dc klanken
verbreiden wch door de
rustige Joseph Postmesstraat
waar de bekwame pianist
sinds een Paar maanden
woont.
Hij speelt het concerto
pour la main gauche dat
Maurice Ravel geschreven
heeft voor de Oostenrijkse
pianist Paul Wittgenstein,
die in dc wereldoorlog van
1914-T8 zijn rechterarm ver
loren had. Als de bel over
gaat breekt hij zfjn spel
abrupt, af, doet zelf de voor
deur open en *aat mij bin
nen.
De meeste concerten waar
mede Jean Franssen in het
openbaar is opgetreden heeft
hij voor de eerst keer in
Maastricht met he;i;leiling
van het M, S. O. gespeeld.
Dit .zal in het a.s. winter
seizoen weer het geval zijn
met dit beroemd werk van
Ravel, dat hij onder leiding
van A'dré RieU -*)0Pt te ver
tolken.
..Voordat ik aan 't Konink
lijk Conservatorium ran
Luik was afgestudeerd had
ik reeds als solist gedebu
teerd. Dat was in December
191/0nog vóór de Kuituur-
kamertijd, tk heb toen een
Frans programma uitge
voerd: de Variations Sym-
phoniques van César Franck
en dc Ballade voor piano en
orkest van Gabriel Faurê.
Later heb ik op een zomer
avond buiten °V hei Fort St
Picter het pianoconcert in
es gr. t. van Fro.nz Liszt
voorgedragen, maar dat
zou ik tegenwoordig toch
niet meer doen. Dc concer
ten van Liszt niet veel
meer dan verleidelijk kla
tergoud, aeschiht. voor een
of 'ander licht concert, zoals
dat b.v. met het tweede van.
Saint-Saëns eveneens het
geval is. Ze zijn aardig om
voor te dragen maar verve
lend om in te studeren,
trant ze zijn lastig en ver
eisen daarom tijdens de
uitvoering veel van jc ze
nuwen''.
WIE is Uw hoofd
leraar voor piano
geweest?"
„Mijn vorming heb ik gro
tendeels te danken aan
Louis Closson, een man die
een merkwaardige levens
loop heeft gehad. Hij was
leerling van Busoni en
Leschctitzky. van wie hij te
Wenen les he-ift gehad.^ In
ziin jonge jaren heeft hij als
kiaviervirtuoos grote tour-
nées door Europa gemaakt
en nagenoeg geheel Rusland
doorkruist. Toen de eerste
wereldoorlog uitbrak was hij
leraar aan de Hochschule
flir Musik in Berlijn. Hij
wist uit' Duitsland te ont
vluchten en heeft (oen
omdat hij als Belg niet naar
zijn vaderland terug mocht
enige jaren in Maastricht
dankbaar blijven. Eigenge
reidheid duldde iv'j bij zijn
leerlingen niet. -.Respect
Voor de partituur" was zijn
standpunt".
..Voor welke pianisten
koestert V de meeste be
wondering f"
Resoluut geeft hij ten
antwoord: „Voor twee ver
uiteenlopende figuren: Dinu
Lipatti en Arthur Rubin
stein. Dc eerste is twee jaar
geleden op jeugdige leeftijd
te Genève overleden. Maas
tricht heeft liet voorrecht
gewoond- Na de oorlog
werd hij tot ieraar aan het
Koninklijk Conservatorium
van Luik benoemd- Gaanae-
weg ging hij zich meer op
paedagogische vorming toe
leggen. Thans is hij gepen-
sionneerd.
Hfi heeft mij in technisch
opzicht voortreffelijk ge
vormd maar vooral «erbied
voor het werk van de com
ponist bijgebracht. Daarvoor
zal ik hem mijn gehele leven
gehad zyn magistrale spel-
kwalitc.itn te mogen be
wonderen. Hij mocht geldcii
als de volmaakte moderne
pianist. De andere, die nog
in leven is, kan beschouwd
worden als de laatste en
grootste vertegenwoordiger
van de romantische rich
ting. In zijn stjjl een fasci
nerende figuur! Niemand
kan met zoveel tempera
ment en poëzie pianospelen
als hij dat vermag
,NS muzikaal gesprek
wordt afgewisseld met
'n kort intermezzo wan
neer zijn vrouw de kamer
binnenkomt. Madeleine Hi-g-
ny was haar naam Voordat
zij trouwde en zij begon in
België naam te krijgen als
een begaafd pianiste en or-
ganiste. Zij draagt de kleine
Michael op de arm, die zijn
,-ader goede nacht komt wen
sen De dreumes ïs ruim an
derhalf jaar oud en. heeft
van zijn ouders een grote
dosis muzikaliteit geërfd.
„Over twintig jaar kunt U
misschien een artikel over
mijn zoon schrijven", zegt
Jean Franssen. Ja, wie weet?
Maar één ding is zeker: Mi
chael zal later heel hard
moeten studeren vooraleer
hij zijn vader kan evenaren!
Want'Jean Franssen beheerst
een uitgebreid repertoire,
dat maar liefst uit niet min
der dan 16 verschillende
concerten bestaat.
„Als ik een stuk vijf keer
doorspeel ken ik het van
buiten", verklaart hij.
„Welke methode volgt U?"
„Persoonlijk voel ik het
meest voor de mentale stu
die. de methode, waaraan de
naam van Walther Gieseking
verbonden is- Deze vermaar
de pianist brengt ze in prak
tijk. maar heeft ze zelf 'niet
uit#:dacht, want ze werd
door een zekere Leimer
ontworpen. Gieseking leert
de gehele partituur uit het
hoofd, vooraleer hij zich san
het toetsenbord zet. Dit zou
voor mij verlies van tijd be
tekenen. daar ik een stuk
reeds van buiten ken wan
neer ik het enkele malen
gespeeld heb. Daarna stu
deer ik met behulp van ana
lyse mentaliter verder. Wat
ik correct kan denken kan
ik meestal ook' correct spe
len. Daarom studeer ik
e'eeltelijk niet aan de piano.
Het visuele notenbeeld is
voor mij totaal onbelangrijk,
want vaak weet ik niet eens
aan welke kant van de blad
zijde de passages staan waar
aan lk bezig ben. Ik hoor
s'cehts de klanken. Dan grij-
aen mlin vingers automatisch
naar de juiste accoorden".
Wij staan on en nemen af
scheid van elkaar. Hij laat
mij als een hoffelijk gastheer
uit_ Inmiddels is de serene
zomeravond, die over Maas
tricht gevallen was, in vol
slagen duisternis over ge
gaan.
E. LOKMAN O.F.M.
«Iers in, want hij had er geregeld con
tact mee gehad. In het kampement
gekomen, werd hii voor een officier
van de militaire politie geleid. Dez.e
zei: Op last van de gouverneur-mili
tair xan Djakarta moet ik u arreste
ren. Toen H. vroeg op welke gronden
dit geschiedde, kreeg hij ten antwoord:
„Dat weet u zelf wel". Het optreden
was overigens zeer correct.
Huiszoeking leverde voor de Indone
siërs geen resultaat op. Na enige verho
ren werd hem eindelijk duidelijk, waar
van men hem verdacht. „Laat mij het
feit. waarvoor ik verdacht werd, niet
noemen, alleen zeggen, dat het niet van
criminele maar van politieke aard was".
H. werd overgebracht naar de Glod-
dak-strafgevangenisin Djakarta. Op 23
Juii 1950 werd hij mot 40 anderen, die
allen van hetzelfde politieke feit werden
verdacht, in twee vliegtuigen naar Djog-
ja vervoerd. Daar verbleef hij tot 18
Juni van dit jaar. op welke dag hij
mededeling kreeg, dat hfj de volgende
morgen zou verhuizen naar de Sukamis-
kingevangenis in Bandoeng, met nog zes
andere Nederlanders. Van de genoemde
veertig waren er inmiddéls verscheidene
vrijgelaten.
Toen kwam het dramatische hoogte
punt, met, een blij einde in het verschiet
Op 24 Juli kreeg hij n.l. bericht;, dat hij
zijn boeltje kon pakken. Zonder opgaaf
van redenen werd hij die morgen in een
auto geleid, levend tussen hoop en vrees
Vragen, die hij onderweg aan de chauf
feur stelde, maakten hem ook niet veel
wijzer. Eindelijk werd hij voor deyprocu-
reur-generaal geleid, die hem een stoel
aanbood en daarna de mededeling deed:
Ik heb besloten U vrij te laten.
Toen Haasjes vertrokken was en weer
de vrije lucht kon ademen, stelde hij zich
in verbinding met de Hoge Commissaris,
van wie hij veel medewerking onder
vond.
„Ik ben volledig gerehabiliteerd en
heb dan ook, in tegenstelling tot ande
ren, geen enkele verklaring behoeven te
ondertekenen. Wel wil ik in alle gerust
heid verklaren, dat ik aan de actie van
Bandoeng niet heb meegedaan. Dat was
trouwens niet mogelijk, omdat ik in die
tijd rustig in Djakarta zat".
De heer Haasjes vertelde nog, dat hij
steeds goed behandeld is geworden en
in de D.ioejase gevangenis genoot hii
meer privileges dan de anderen. Ge<m
enkele brief van ziin vrouw werd ach
tergehouden. Hij wil nu trachten in ziin
eigen vak in Nederland aan het werk te
komen. Zijn kinderen, die nu resp. 3 en
5 jaar ziin, heeft hij al die tijd natuurlijk
niet gezin. --
Volgens bet VVestduitse persbureau D.
P. A. heeft het Oostberlijnse stadsbe
stuur beslag doen leggen op de eigen
dommen van alle winkeleigenarcn, die
bun zaken in Oost-Berlijn hebben, doch
in het ivesteli'ke gedeelte van de stad
wonen. De eigenaren, aldus bet blad.
kregen een lakoniek briefje waarin werd
medegedeeld, dat hun zaken onder be
heer van het gemeentebestuur waren
geplaatst Ingevolge de lesbetreffendc
„wet" van December 1950.
Van officiële zijde kon dit bericht nog
niet bevestigd worden. Indien het juist
is. zouden ongeveer 1.000 Westberlijnse
zakenlieden gedupeerd zijn.
(Van onze correspondent)
De vriendelijkste man bij de Gre-
ningse tram is tevens de oudste Ln
dienstjaren, het. is de buschauffeur B.
Kiestra, die Donderdag plotseling crp-
ri-n-gd werd door orga-nteutc r:-n van
vriendelijkheidsactie en midden op de
Markt gehuldigd werd.
Kiestra is al 36 jaar in gemeentelijke
dienst en in al die jaren heeft hii de
reputatie opgebouwd uiterst vriendelijk
te zijn. iedereen spreekt over „die
vriendelijke buschauffeur". In het
kader van de vriendelijkheidsmaand
moet een dergelijke vriendelijkheid
beloond. Enfin de man werd toege
sproken. gefotografeerd, kreeg bloemen,
sigaren, sigaretten, een Grunneger koek
en nog enkele waardevolle geschenken,
werd gelukgewenst door collega's en
zelfs door zijn directeur. En.... thans
is hij gedoemd altijd vriendelijk te blij
ven om zijn officieel bevestigde repu
tatie te kunnen handhaven.
Onderscheiding. Bij K.B. is benoemd
tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau:
J. Roseboom, raadslid der gemeente Hatr
tem,
