CIRCUS AMERIKA Republikeinse show en zakelijkheid IKE OF ADLAI I m SrssövSs B- rct'-.-'i m Jeugdig vuur bij de Democraten mi svr L™ z V- *555: n.m. r~n0KLA MAANDAG 3 NOVEMBER 1952 PAGINA Op bezoek bij de New-Yorkse partijbureaux &wb Cola democratica S&pfc Amerika new, ffl. ngljr. Eisenhower vrijt de Tafl-aanhang Volks-idool Stevenson offert niet aan publieke smaak! Koelheid - w 9 Harry gives em hell Het onzekere laatste bedrijf" /n 1940 In 1944 Rep- 99 In 19 U8 figggSgjiiibSM WIE WOEDT ER PRESIDENT? Dc omroeper van een arbeidcrs-propagandacomité der democratische partij rijdt over het fabrieksterrein, zijn kameraden oproepend om zich te laten registreren op de. kiezerslijst. (Van onze correspondent NEW-YORK, 28 October. We verkeren bier allemaal in de zelfde staat van opwinding als waarmee toeschouwers de eindspurt van wedrennen plegen te volgen. Nog enkele dagen scheiden ons van dat uur waarop de Amerikanen naar de stembus zullen gaan om hun nieuwe president te kiezenmaar wie, wie zal liet winnen? Er is geen sterveling die zich op dit ogenblik nog aan voorspellingen waagt, bel orakelen heeft men afgeleerd sinds de grote verrassing in 1948. Dat neemt echter niet weg, dat er allerwegen voor veel en weinig geld weddenschappen worden gesloten en tevens houden we ons bier onledi' met de kansen van beide candidaten op te tellen, af te wegen, te bespreken in taxi's, bus, ondergrondse, op cócktailparties, bij de kruidenier en natuurlijk bij dc kapper. Kruideniers moeten de diplomatie beoefenen. Want als klant A vóór gou verneur Stevenson is en dit luid me dedeelt, en klant B is voor Eisenhowci* en dat niet minder luid -getuigt, moet de kruidenier trachten zowel voor de een als evenmin tégen de ander to zijnanders verliest hij klanten. In kapperszaken vindt men af on toe re gelrechte politieke bijeenkomsten, pn wat oen agitatie, wat een temperamenten. Kappers zijn overigens over het a'£e" meen diplomatiek beter getraind dan kruideniers, zij weten hun klanten be ter aan het praten te' krijgen en doen er dan zelf veelbetekenend het zwij gen toe. A. Maar in bus en trein kunnen de meningen vrij exploderen en, al naar gelang, tracteren passagiers U gratis op anti-Truman uitlatingen, of zegge smalend, dal een generaal in een litair hoofdkwartier hoort mplaats van in het Witte Huis. Deze eorrespon- dem was getuige van een £e'^nl woordenwisseling tussen tweei dames en een heer. die elkander ahnvanke.pk, hii hinnontreden van do bus, vrienn schappelijk gezind waren. Toen de hom" echter ergens om kranlcnfoto van Ste venson omwaaide en zich over deze candidaat weinig enthousiast uitliet, kreeg hö het met beide dames aan de stok zodat do™ de rol van de wijze werd opgedrongen en hu er het zwij gen toe deed al vertelden zijn boze blik ken op onmiskenbaar duidelijke wijze voor wie hij op 4 November zou stem men. Er is wel veel veranderd sedert die dag in -Tuli toen na het meest verbit terde politieke gevecht, dat de Repu blikeinen ooit onderling gevoerd hebben. Generaal Eisenhower tot candidaat voor President werd benoemd. Zelfs vele Democraten verheugden zich over dc benoeming, want, zo redeneerden zij, mochten de Republikeinen nu winnen in November dan zou Eisenhower ga rant zijn dat er geen isolationistische politiek werd gevoerd en aan Europa onverminderde aandacht cn hulp zou worden geschonken. Dc generaal zelt, die zich met tegenzin had laten over halen om zich candidaat te stellen, kon op het ogenblik van de benoeming door de conventie, die hij per televisie volgde zijn tranen niet meer inhou den, zodat hij een andere kamer in liep om het bij „Mamie" uit te snikken. De Democraten waren die dag er haast zeker van dat ze geen kans in November zouden maken. „We hoeven er niet meer over te praten, wie er in het Witte Huis zal komen", zei ons me nige Amerikaan. Maar een derge.ijke „partij-revolutie" als er bij de Repu blikeinen bad plaats gevonden. her haalde zich, mede als consequentie daarvan ook op de Democratische conventie. Er waren legio candidaten, maar geen van allen hadden ze de overtuigende kracht van de nieuwe en beminnelijke persoonlijkheid van de in heel Amerika bewonderde Eisenho wer. En er was maar één Democraat die de qualiteiten van de geboren lei- dei- en staatsman vertoonde, doch deze man had steeds opnieuw het verzoek van de hand gewezen om zich candidaat te stellen; dat was Adlai Stevenson, die als gouverneur van de staat Illi nois gastheer van de conventie was. Wiwnhninrr trekt door de States met een goed voorziene buidel.. Dc machtige republikeinse partijmachine gooit ne t da Jonnen tegenaan. Waar de generaal zich ook vertoonttt falckelo^Zht^ d/ n{ai"fe-a' tatie van ..spontaan enthousiasme". Met paiaacs, jaKKeioptochten en kervus- aC^Bifdefdemocraten loopt de motor mandeel minder gesmeerd en er moet veel "wSrS "gaan nemen in de nationale hoofdkwartieren van de twee wy ~»n-ee» icysjegaan nemen m ae welke wij er aantroffen was zeer ver grote partijen in New schillend. York. De sfeer, In dc republikeinse kwartieren is het vol, speciaal vroeg in de avond en nie mand hoeft zich illusies te maken dat hij viot kan geholpen worden. Want al die personen waar men informaties van wenst zijn ófwel bezig, met de telefoonhaak tus sen kaak en schouder geklemd, notities te maken, documenten uit te zoeken of brieven te tikken; ófwel zij sterken^ zich met zwarte koffie, die zij uit papieren bekertjes drinken, waarbij ze op uitgeput te toon conversatie voeren met al diegenen die al enkele uren vroeger in de illusie binnen kwamen, snel geholpen te worden. In deze ruimten, overvloedig voorzien van reclameplaten met lachende generaals Eisenhower en lachende Senators Nixon, worden de lieden gerecruteerd, die straks wild jubelen en applaudisseren als Eisen hower een redevoering houdt. Hier wor den de modellen gehuurd, die de optocht door dorp of stadje met haar charme moe ten sieren; wordt met filmsterren onder- lingendvoorr politieke Sreclame; worden hoogst actief deel aan de pagne; of het zijn jonge mei JI j- vrije tijd 's avonds typisten °P ujtzen- kwartier aflossen en vlugschn .1 den; of onderwijzeressen, die op - gl reken spreken voor de goede zaak, Komt men, om de atmosfeer die in beide hoofdkwartieren heerst Ic vergeleken, nu ii i 1- wprpld op los DaDuelen. alle talen van de wereiu Hier heerst een ^''J^ en lijkt hè"t en geroepen, het zit er vol jonge die elkaar gastvrij een slok Coca-b hun Hesjes aanbieden, terwijl de na telefonerenden drie dingen tegelijk trava ten te doen. Links hooi-t men iemand in rap Italiaans een tekenaar uitschelden omdat zijn spot prenten er nog niet zijn; rechts heeft een ander het aan de stok met een verslagge ver over een verkeerd bericht; ginds tracht een derde uit te vinden wanneer het vlieg tuig van Stevenson waór aankomt, en een vierde telefoneert met een televisiestation om uit te vinden wanneer Stevenson daar voor kan spreken. Hier zitten óók de uit geputte koffiedrinkers, en haast al diege nen, die aan schrijftafels werken,- zien er uit of ze dagenlang geen bed gezien heb ben; sommige politiekelingen, die dag en nacht voor Stevenson's benoeming werken en van louter praten geen stem meer heb ben", liggen met hun hoofd voorover op de rand van hun bureaux te telefoneren. En toch heerst er 'n optimisme en humor in de gesprekken, dat het haast lijkt of men hier in het hoofdkwartier van weliswaar ver moeide maar triomferende overwinnaars staat. En er zijn veel meer afdelingen dan bij de Republikeinen: één voor de jeugd, één voor „research" (waar dus onderzocht wordt op welke wijze de verschillende volksgroepen psychologisch het best aan gepakt kunnen worden), één voor Italia nen, één voor Frans sprekenden, één voor postverzendingen en voor publiciteit. Dat men hier kennelijk minder geld te spenderen heeft dan bü de Republikeinen en dat alles minder goed georganiseerd is, wordt ook duidelijk als men hoort dat Ste venson ergens te laat voor een spreekbeurt is gekomen; of in een hotel, waar kamers voor liem en zfjn staf besproken moesten zpn, geen mens van de komst van dc gou verneur op de hoogte is. Dergelijke inci denten vallen ook voor omdat Stevenson zijn campagne per vliegtuig voert, klokken dus voortdurend verzet moeten worden en als een ot andere organisator dat vergeet te doen, deze steevast een half werelddeel bü de gouverneur ten achter blijft In deze functie sprak de gouverneur ook zijn welkomstrede uit, maar on middellijk na de sobere, sterke, doch brillanfe korte redevoering wist de conventie, dat deze man alleen de geestelijke statuur bezat om het tegen Eisenhower op te nemen. En dit be sef overwon tenslotte de verdeeldheid, die er in de conventie heerste omtrent de diverse candidaten. Kefauver zelf wierp zijn steun ach ter Stevenson, en toen tenslotte de conventie de gouverneur unaniem benoemde, accepteerde hij ook, maar in diepe nederigheid, en zich wél be wust van wat hij als zijn plicht zag: „Uw benoeming" zo zei hij eenvou dig, „heeft mijn bekwaamheden niet vergroot. Ik ben U dankbaar, maar ik voel geen triomf. Zorgen wachten onsBelangrijker dan de verkie zingen te winnen, is dit land te rege- ienWanneer het tumult en het enthousiasme zijn uitgerumoerd, de muziek heeft opgehouden, en de lich ten zijn gedoofd, blijft daar alleen realiteit van de verantwoor delijkheid, overschaduwd door de schimmen van het heersend mate rialisme, van strijd en tweedracht in eigen huis en meedogenloze, ondoor grondelijke en vijandige machten daar buiten Aldus aanvaardden beide mannen, de grootste die Amerika bezat, hun benoe ming. Eisenhower echter bleef de mili taire strateeg die hij was. Hij zag het als zijn voornaamste opgave de breuk te helen, die in zijn partij was ontstaan om dat dc reactionnaire (lees: isolationistische) vleugel zich afgekeerd had van het over winnende liberaal denkende deel der partij, dat Eisenhower vertegenwoordigde. En het is waar: men kan zijn tegenstan der niet verslaan als men van de troepen in zijn rug niet zeker is. Zo begon Eisen hower zich te omringen met de ene Taft- vriend na de andere, en deed dat in zulke mate, dat republikeinen als gouverneur Dewey en senator Morse, die het hardste voor zijn benoeming hadden gewerkt, to taal op de achtergrond werden gedron gen. Eerst toonden de Amerikanen zich daarover verwonderd; toen hoorde men vele politiek onafhankelijken twijfel om trent Eisenhower's politieke stand uit spreken. Doch op het ogenblik dat de generaal na een te zijnen huize genoten ontbijt met senator Taft liet bekend ma ken dat zijn oude rivaal en hijzelf bevon den hadden, dat zij op alle punten van de binnenlandse politiek gelijk dachten en op die van de buitenlandse politiek nagenoeg dezelfde opinies erop nahielden, kon men vele Amerikanen, hardop hun teleurstel ling over Eisenhower horen uiten. Intussen hield Eisenhower zijn belofte en werkte hard. Hij doorkruiste het land met zijn campagnetrein cn ging zelfs naar het vroeger voor „solidair democra tisch" gehouden Zuiden toe om er de ene na de andere speech te houden. Hij was minder welsprekend dan zijn opponent. Zijn voordracht noch zijn stem hebben de vigueur en de gloed waarmee Stevenson zijn gehoor boeit, cn de op zijn trein mee reizende reporters vroegen elkaar soms cynisch als de generaal op het trein- baikon oreerde aan de hoeveelste ge meenplaats Eisenhower nu toe was Maar de admiratie voor dc overal be kende Eisenhower is in Amerika zó groot, dat dc verslaggevers vaak dc indruk had den, dat de toehoorders al hetgeen de generaal vertelde, graag op de koop toe wilden nemen, omdat zijn aantrekkelijke persoonlijkheid hun te garanderen scheen dat 's iands regering hem wei was toe vertrouwd. Dat hij de door het merendeel der Amerikanen verachte republikeinen als McCarthy en Jenner zijn morele steun gaf, had intussen op het gejubel van de massa's, die hem kwamen zien, geen in vloed. Méér volkstoeloop was er om Eisenhower te zien dan om Stevenson te horen, die echter aanvankelijk, behave in zijn staat Illinois, nergens in Amerika bekend was. Deze onbekendheid was een grote handicap voor Stevenson. Dat de Demo cratische partij niet over de fondsen beschikte om met een machtige publici teitscampagne Stevenson voor het volk in één slag vertrouwd te maken maakte in deze omstandigheden de moeilijkheden alleen maar groter. Stevenson heeft echter zijn weg ge vonden. Het publiek loopt in steeds grotere getale, en spontaan!, uit om hem te zien en te horen. Toch maakt Stevenson nooit gebruik van het beproefde middel, dat steeds weer in de Amerikaanse verkiezingscampagnes Men kan zich voorstellen hoe des avonds die rechterhand van Stevenson voe'-l! hoeken ayiciveu f- „,,trv vrouwelijke studenten, die_ hun au zichzelf als chauffeuse beschlkbaar ®,,npr(i om te vervoeren wie en wat er vervoe Maar met alle drukte in het Republi keinse hoofdkwartier heerst hier toch een zekere orde en tevens een opvallende koelheid en distantie tussen dc leden van het heterogeen gezelschap onderling. Naast forse mannen, die er uitzien als ,,Wall- street-bankiers", zoals correspondenten van Tass ze zeker zouden noemen, wach ten kordate breedgeschouderde dames. Dezé geven in elk opzicht blijk van dege lijkheid, van hun ferme blikken en manie ren, tot de duurzame kwaliteit van hun verouderd mantelpak toe. Zij zijn de ware, in de dienst grijs geworden, steunpilaren van de Republikeinse partij, de nijvere werksters, die onvermoeid spreekbeurten n dorpen houden, politieke blaadjes vol- schrijven cn verspreiden hun zakken vol it i like Ike"-spe!d]es houden om ze aan Ujt te delen en die aan huis na huis beften om politieke weifelaars ervan j huis Denen dat gencraai Eisenhower te overtuige het heil van Amerika.' synoniem is h; rondwandelen, en Maar de heren d e n^^eniieden zijn_ gg_ die stellig macb. ?,e plooi, die zij in het zien de impressi nog bezig warrn gezicht houden, machtigen te dicteren, brieven aan andere ersatie mel an- mengen zich met in con dere stervelingen, noch ook maken zich de d"geli]ke dames aan zuie<- SCEn het' is opvallend hoe weinig men hier mensen met buitenlands ac spreken; dit is dus wel een zekeie g voor dc rechtgeaarde Republikein, partij vooral uit „zuivere" Amerikanen bestaat. moet worden. S - South Dakotawierp op de Republikeinse Conventie zijn stemmen in de schaal van Taft. wordt toegepast en waarvan Truman zowel als Eisenhower rijkelijk gebruik maken, Til. de „geef-er-maar-van-langs- techniek". „Give 'em hell. Harry roe pen president Truman's toehoorders graag, als hij ze vertelt wat hij van de Republikeinen denkt. Voor en na vertelt hü zijn luisteraars, dat hü niet snelle vermindering van be lastingen kan beloven, noch ook een spoedig oorlogscindc in Korea. Hij doet geen concessies aan de gemakzucht van het publiek, eist van hen inspanning en concentratie om hem te volgen. Inplaats van politieke leuzen, presenteert hü hun nieuwe gedachten. Hij pakt het volk ook op 'n totaal nieuwe manier aan: als goed psycholoog praat hij tot hen als tot verantwoordelijke mensen, die niet verwachten dat men hun wat op de mouw speldt, terwijl zijn opponenten meer de tactiek van de handelsreiziger volgen, die zijn waar moet verkopen. En als Stevenson zulke grote groepen Ameri kanen voor zich heeft gewonnen, is dat vooral om deze nieuwe toon, die hij gebruikt. Mr Truman intussen, die hard voor Ste venson heeft gewerkt, houdt zich aan zijn eigen methode om kiezers te winnen. An ders dan dc gouverneur die per vliegtuig zijn campagne voert, daarmee zoveel mo gelijk het populaire praatje op het achter balkon van dc trein vermijdend, ligt rar Truman's, als Eisenhower's kracht in het voor dc vuist weg tegen het volk praten. De president geniet ook zichtbaar van die toespraakjes op het achterbalkon van zijn trein.... Het is me anders een trein! Dit Witte Huis op wielen bestaat uit acht tien wagons en vervoert ongeveer 200 pas sagiers, journalisten, geheime politie, dok toren, soldaten, secretarissen cn ambte naren. In een wagon bevinden zich ontcijferings- radio- en zend-toestellen telexmachine en telefoons. Er wordt hier dagelijks 24 uur gewerkt en vanuit deze wagon blijft mr Truman met de gehele wereld in verbinding. In een andere wa gon bevinden zich conversatievertrek, eet- en slaapkamer. In een derde wagon kan men horen hoe de journalisten met oordo- vend lawaai hun schrijfmachines bewer ken. De harmoniekapel blaast er begroetings- muziek op los en de jeugd, na braaf met vlaggetjes gezwaaid te hebben breekt dooi de politieafzetting heen. Wie kan, klau tert op het achterbalkon en dan begint het handenschudden. Mr Truman schudt op een dag van zo'n campagnereis meer handen dan mr Churchill in vier weken van politieke campagne. Wie niet volko men invalide is en binnen honderd mijl afstand van de plaats woont, waar mr Truman's trein stopt, is van de partij: notabelen, geestelijken, leraren, brand weerlieden, huisvrouwen en hun ongezeg lijk grut, arbeiders, de Democratische par tijbeambten, die de hele gemeente hier heen hebben gebracht en de arme, zich het zweet afwissende politieagenten. Dan begint mr Truman te spreken. Hij kent Amerika en is door zijn helpers in gelicht over de speciale problemen van het gebied waar hij stil houdt. Hij praat daarover en vertelt zijn gehoor wat ze van de Republikeinen kunnen verwachten. Meestal luistert men geduldig, zoals ook naar Eisenhower; een enkele keer klotsen er wat eieren, die hun doel steevast mis sen, op het ireindak of tegen een ver dwaalde verslaggever, maar over het alge meen klapt en juicht men. Aldus heeft ieder op de wüze, die hem het beste lag, zijn campagne gevoerd. En in dc komende dagen zullen wü zien hoe veel de Amerikanen begrepen hebben van de bedoelingen der candidaten. Of zij dom weg een „verandering" van regering wen sen omwille van de verandering alleen: of zij ai of niet doorzien hebben, dat Gene raal Eisenhower met zü'n hele houding t.o.v. de candidaat voor Vice-president Nixon cn Senator Taft niet de onafhankc- iÜ'ke politieke leider is gebleken, die ieder een aanvankelük in hem zag: ol dat Ste venson's ferme oproep tot het brengen van offers en inspanning de enige mogelijk heid om de vrede te verkrüsen en te be waren geschuwd wordt. Het. is niet in het voordeel van de De mocraten cn Stevenson, dat in deze late dagen van dc campagne de oorlog in Korea weer zo is opgevlamd, geen ondei hande lingen over wapenstilstand plaatsvinden, en de dodenlijsten zoveel langer worden. Dc Amerikanen, die zoveel zonen voor het bestrijden van het Communistische ge vaar hebben geofferd, willen nu meer dan ooit een einde aan dc oorlog in Korea zien. En dat helpt Eisenhower's kansen. Juist op dit moment, kort voor de finish, deed de generaal een zet op het schaakbord, die sterk tot de verbeelding van de burgerij spreekt: Hij beloofde, na zijn verkiezing zelf naar Korea te zullen gaan. Wat hij daar zal moeten doen is niemand duidelijk maar het beeld is pakkend: Nu gaat dé president der V.S. zelf eens kijken bij de jongens". De uitslag der verkiezingen zal bewij zen in hoeverre de Amerikanen zich als volk politiek ontwikkeld hebben. Of zij zien, dat wat Amerika nodig heeft, niet de man is, die de wensen van de Amerikaanse bevolking zoveel mogelijk zal trachten te gemoet te komen, maar de man, die van dat volk alle opoffering en inspanning, zal vergen om de belangen van de volke ren der wereld en daarmee de vrede te behartigen. De tijd is voorbij, waarin het ons, buitenstaanders bij de Amerikaanse verkiezin- geh. uitsluitend om het fascinerende spel en practisch niet om de knikkers ging. De President of the United States is niet slechts in zijn eigen land, maar ook in de wijde gemeenschap van vrije volkeren onbetwistbaar de drager van het mach tigste politieke gezag. Van zijn inzichten en beslissingen hangt het lot van milli- oenen individuen en van talrijke gemeenschappen in belangrijke mate af. Morgen maakt Amerika zijn Reuze tussen generaal Eisenhower en gouver neur Stevenson. Het is een interne Amerikaanse aangelegenheid, maar de uitslag raakt ook ons. Toen generaal Eisenhower in Juni van dit jaar Europa verliet om zijn politieke ster te volgen begeleidden hem de goede wensen van ontelbare Europeanen, die hem als een der hunnen, of in ieder geval als „de eerste Atlantische burger" had den aanvaard. De bewogen presidentiële campagne heeft deze Europese glans wel enigszins doffer gemaakt. De alliantie met Taft ontnam de generaal bovendien veel van zijn kwaliteit van nationale figuur. Stevenson daarentegen openbaarde zich als een verfijnd genuanceerde, gerijpte en wilskrachtige persoonlükheid, begiftigd met de zeldzame gave oude idealen in nieuw perspectief te zien en met een, big Eisen hower vergeleken, superieure welsprekendheid als nieuw aan de bevolking voor te houden. Onze correspondent verheelt niet, dat zijn sympathie uitgaat naar gouverneur Stevenson wiens briljante geest en voorname evenwichtigheid in dienst staan van een partij, welke gedurende twintig jaar zowel op binnenlands als buitenlands politiek terrein een geweldloze, maar daarom niet minder grootse revolutie dei- geesten heeft verwezenlijkt. Een alleszins verklaarbare voorkeur dus. Maar anderzijds is het onbillijk generaal Eisenhower te willen beoordelen naar zi.in door talloze machtsfactoren bepaalde houding in deze campagne, en daarbjj zijn loyaal Europees verleden te vergeten. Een strateeg ziet op de eerste plaats naar het doel; de overwinning. Hot. voorbeeld van wijlen Wendell Wilkie mag in dit verband wel voor ogen worden gehouden. In diéns str jd tegen de grofe Roosevelt oflerde hü in woor den eveneens aan de isolationist Taft. En wie zou het wagen het diepgewor telde internationalisme van Wilkie ook maar één ogenblik in twijfel te trekken? Dem.kiesmannen Rep.8Z j CONN. DEL. Pem.±12 kiesmanne MASS. CONN pjH dem.: 303 kiesm. H| Rep.: 189 JU 0naC>- dem39 (oixiechatcn) Op bügaande kaartjes staan de verschuivingen der laatste drie verkiezingen af gebeeld. De president, wordt niet direct door het volk gekozen, maar door de a s Dinsdag in elke Staat aan te .wjjzen kiesmannen. Het wordt uit dit overzicht dui delijk, dat in 1948 de republikeinen enkele van de dichtbevolkte Noord-Oosteliike Staten hebben veroverd, die een relatief hoog aantal kiesmannen opleveren Juist in dit gebied is thans tot het laatste ogenblik het strijdtoneel tussen de beide can didaten geweest. Anderzüds blükt, dat de Republikeinen veel meer Staten ach'ter zich moeten krügen, willen zij de democraten verslaan.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1952 | | pagina 3