Nieuwe Schiedamsche Courant | 1952 | 7 november 1952 | pagina 5

Veehouders over melk- en

zuivelbeleid

Kostprijs moet dienen als basis

CRITIEK op CRITIEK over

Effecten verkregen gedurende
bezettingstijd

Hoge

maar t kapitaal

prijzen,

had geen interesse

Sluiting koffie-onderneming
„Modajac"

Minister Kernkamp naar New-
York en de West

IMELIGHT"

Koningin Juliana bij gala
première

ONVOLDOENDE VOORLICHTING

ictii Charles Chaplin

Eerste K.L.M.-vluclit

naar

Chili

Stalin woonde herden-

Brabantse Emigratie-dag

Zuiden beroept zicli op uitstekende

organisatie

W-

F rans ex-minister zwaar
getroffen

Van Meegeren-Vermeer
voor de rechter

Comité van effectenbezitters opgericht

Commissie van ondei'zoek ingesteld

Voor de West geen recht van afscheiding

TRIJDAG 7 NOVEMBER 1952

PAGINA 5

DIVERSE PROBLEMEN OP
L.T.B.-VERGADERING

Hei zuivelfonds

dat de ouderdom moet

wijken

Voorbereiding in orde

Geestelijke zelfstandigheid

Distributie veevoeder

De kaas

Ve rschi He tule kwesties

Scherpe critiek
In de vergadering werd scherpe critiek
geuit. De discussie liep in hoofdzaak over
de vraag of het bestuur niet veel eerdei
tot vernieuwing van de aanplant had moe
ten overgaan. Onder de aanwezige des
kundigen heerste hierover geen eenstem
migheid. De heer W. Vrolijk onderstreepte
dat Celehes een goed koffieland is, mits
men geregeld voor jonge aanplant zorgt.
De kardinale vraag is z.i. of het njet juis
ter geweest zou zijn om ten tijde van de
hoge koffieprijzen jonge aanplant in de
grond te brengen. De bankiers waren on
willig. Goed. Maar waarom daarvan aan
aandeelhouders geen melding gemaakt?
Niet de weersomstandigheden, aldus de
heer Vrolijk, maar de oude aanplant, die
onvoldoende vruchtdragend wag, heeft de
slechte oogsten veroorzaakt.

Commissie van aancleelhouders

heeft

Uit „Limi'ligi'l

gewonnen van de filmkunstenaar

tic nieuwste film van C

mens dan de
tegenover liet

1 Bines Chaplin, waarop de

wereld zes jaar heeft moe .en wachten, spreekt méér <]e mens da
filmkunstenaar. Dc mens, die aiehzeh nil rechtvaardigen
publiek, maar vooral tegoiiovier zichzelf. De mens.

voor

'ie inziel en erkent,

Charles Chaplin en Claire Bloom als de komiek Calvero en de danseres
Terry. Beeld uit „Limelight?', de nieuwste film van Charles Chaplin

Recht van secessie

Het Surinaamse standpunt

WEER BESPREKINGEN
OYER LEEN- EN PACHT-
WET?

De 643stc KLM-vlucht op Zuid-Amerika.
daarvoor het toestel de DC 6 B ,,Jan
Huygen van Linschoten" gisteren van
Schiphol is vertrokken, is er een met een
speciaal karakter. Deze vlucht betekent
n.l. de eerste luchtvcrbinding van Neder
land met Santiago de Chili waarmee een
Bleuw terrein voor het Nederlandse lucht
verkeer is ontsloten. De 12.000 km metende
route naar Buenos Aires wordt hierdoor
(een keer per week) verlengd met de 1200
km naar Santiago, een afstand die vlieg
technisch bekeken nu wel niet 7,0 veel
Is. maar die enkele speciale moeilijkheden
•net zich brengt. De voornaamste hiervan
Is de oversteek van het hoogste deel van
de Andes, met toppen van 7.000 meter,
kneeiaal hiervoor hebben een aantal
KLM-gezagvoerders met bevriende rela
ties op deze route gevlogen om zich vol
ledig te oriënteren op dit traject.

Drie witte zwanen gaan op deze reis
hiec, een geschenk van de KLM aan de
gemeente Santiago. K., L. en M. heten
dez; vogels, die men in Chili niet kent
en waarvan men hoopt, dat ze de eerste
zullen zijn van een lange stamboom in
Zuid-Amerika. Vanavond :s de machine
In Buenos Aires. Zaterdagochtend wordt
doorgevlogen naar Chili.

Naar Reuter uit Moskou meldt, was
maarschalk Stalin aanwezig bij de Don
derdagavond in het „Bolgjoi theater" in
de Russische hoofdstad gehouden feeste
lijke bijeenkomst ter gelegenheid van de
35ste herdenking van de Qptaberrevelutie.
Stalio. gekleed in maarsehalksunifovm,
schreed me1 krachtige tred naer gijn
plaats op de tweede rij van het presidium,
dat gezeten was op het toneel.

Ter gelegenheid van de herdenking
heeft de Israëlische socialistische minis
ter-president David Ben Gogrion Don
derdag Stalin telegrafisch bedankt „voor
de huïo van de Sovjet-Unie aan Israël
sedert de oprichting van de Joodse staat".

De vakgroep Veehouders van de L.T.B.
heeft gisteren- in hotel „de Leeuwerik"
te Haarlem een zeer geanimeerde jaar
vergadering gehouden. Er mochten
misschien enkele kleine meningsverschil
len tussen de afdelingen onderling te
constateren zijn, eensgezind was men
echter bij de verkiezing van de heren
G. Roeleveld uit Ilpcntlam, W. Agterhoï
uit Nieuwerbrug en A. Ammerlaan uit
Schipluiden, die allen bij acclamatie
werden herkozen. Eveneens was dit het
geval by herverkiezing van de heer A.
Ammerlaan ais hoofdbestuurslid.

Het belangrijkste onderwerp, dat in de
vergadering ter sprake kwam, was onge
twijfeld het melk- en zuivelbeleid. De
discussies hadden voornamelijk betrekkipg
op het melkprijsbeleid 1952/1953 enerzijds
en de bestemmingsvrijheid in het con-
sumptiemelkgebied anderzijds. In zijn
prae-advies ging het bestuur volledig
accoord met het standpunt, dat de Stich
ting voor de Landbouw aangaande dit
beleid inneemt. Uitgaande van de kost
prijsberekeningen van het Landbouw
Economisch Instituut, heeft de Stichting
voor de Landbouw de gewogen gemiddelde
landelijke kostprijs van de melk voor het
jaar November 1952^-November 1953 be
rekend op 18 50 per 100 kg, met een vet
gehalte van 3.5 pet.. Deze kostprijs moei
dienen ais basis voor het te voeren be
leid. Vereist is dan een minimum-garan
tieprijs voor alle geproduceerde melk ter
hoogte van f 18.50 plus 1,85 is f 20.35 per
100 kg melk met 3.5 pet vet. De verroken-
nrijs van melk, die voor de consumptie
bestemd is, wordt gesteld op 18.50 plus
3.70 is 22,20 per 100 kg met 3,5 pet
vet. Wat betreft, het tijdstip, waarop de
vrijheid van bestemming en prijsvorming
moet worden doorgevoerd, ziet de Stich
ting als uiterlijke datum eind April 1953.

Tijdens de besprekingen over deze
materie kwamen uit de vergadering enkele
stemmen paar voren, die zich uitspraken
voor afschaffing van het Zuivelfonds. Dhr
Roeleveld zette uiteen, dat men er niet
buiten kan. Het Zuivelfonds heeft immers

(Van -onze correspohdent)

Op de Brabantse emigratiedag. die gis
teren te Vegjiel gehouden werd, is met
klem «telling genomen tegen de critiek
de laatste tijd i,n woord en geschrift
1S, op de emigratie-voorlichting, zo-

Sj.S uCze door d« si andsorganisaties wordt
gegeven. Deze critiek. ignoreert de gron
dige wijze van werken, die met name
in Brabant aan de dag wordt gelegd en
vormt een getuigenis dat men aan zekere
zijde eigenlijk weinig op de hoogsteis van
tic gang van zaken 'in dit zuidelijke ge-

Zoals bekend besloot de diocesane Baad
van Overleg tussen de standsqrga n ï&a 1
in het diocees Den Bosch tot de stichting
L waar

die drie jaren in Ontario onder de Neder
landse emigranten werkte een onmis
bare voorwaarde om staande te blijven en
te slagen. De katholieke emigrant moet in
staat zijn zijn kinderen zalf godsdienst
onderwijs te geven en lp dit opzicht, aldus
spr., kan gelukkig worden gezegd „Brn-
bantia docet", daar de voorlichting in
Brabant ook voorziet in deze geestelijke
bagage. Voor de reis naar Canada moeten
verder de kleine Nederlandse gebreken
worden afgelegd. Als beginsel geldt in dal
land immers ,,mind yopr own business",
„bemoei je met je eigen zajce,n".

Tegelijk met deze emigrantendag wor
den ook de emigratie-cursussen weer ge
opend. Deze zullen in dit winterseizoen
op 32 plaatsen worden gegeven voor meer
dan duizend aspirant-emigranten.

Van een centraal emigratiebureau, waar
door de samenwerking meer efncien
Wordt en men met de gelijk gerichte acti
viteiten in het bisdom Breda kan gera
ken tot een de gehele provincie en de
Bommelerwaard omspannende emigratie-
dienst, die de belangen van alle katho
lieke emigranten in deze gebieden zal be
hartigen.

In Limburg is men in gelijke geest
tverkzaam.

Deze provinciale emigratiediens't-en leg-

Sen het landelijke contact met de katho- p.. i„

beke Emigratie Centrale, alsmede met de' Flint; liaan11
diverse departementen.

Afgezien van deze organisatorische uit
bouw. heeft de N.C.B. voor Brabant en
de Limburgse Land- en Tuinbouwbond in
rijn gewest veel en goed werk gepres
teerd voor de katholieke emigranten uit
het Zuiden.

De geleverde en vry sterk generali-
«trendc critiek beantwoordend, heeft de
secretaris van de N.C.B. ir J. Wellen
op deze Brabantse emigrantendag tg
Veghel, die door meer dan 500 aspirant
emigranten werd bezocht, dan ook ver
klaard, dat Brabant zeker geen behoefte
heeft aan voorlichting van boven de
rivieren tcn aanzien van de organisatie
bfi emigratie-voorlichting. Spr, consta
teerde bjj deze critiek een gebrek aan
kennis van zaken,

Hii vond daarbij de algemene geestelijke
adviseur van de N.C.B., rector W Bek
kers, aan zijn zijde, waar deze zich keeide
tegen de voorstelling van zaken alsi zou
den de emigratie-cursussen niet op üe
braetijk van het emigrantenleven zijn ai-
fiestemd. In deze cursussen werden ae
bractisehe ervaringen van aalmoezen
v- d. Elzen, opgedaan tijdens zijn vele stu
diereizen in Canada, verwerkt. Van ue
(troep der boeren-emigranten voor Canaoa
's 95 pc! via de cursussen van de N. C- B-
^trokken. En deze emigranten verklaar
den de toestanden te hebben aangetroffen,
luist zoals hun deze tevoren waren voor
behouden.

Ook de voorbereiding van dc goede
Mbeiders-cmigranten naar Australië bleek
orde. Doch het zijn de zogenaamde
"Wilde" emigranten, die onvoorbereid, met
veinig kennis en met veel zelfgenncg-
5*mhei(l, riders mislukken. Het zal deze
'"tegorie zijn, waarop rector v. d. Hoogte
/"t kort in zjin scherpe critiek doelde.

Cn daarin kan hü gelifk hebhen.

Geestelijke zelfstandigheid en sociale
noemde de derde spreker op dere
*rnigratiedag, pater J, Karskens S.C.J., t—

(Telefonisch van onze Farijse
correspondent).

Oud-minister Francois de Menthon, een

een tweeledig doel. Aan de ene kant
wordt getracht het exportverlies te com
penseren, terwijl aan de andere kant de
consumptieprijs moet worden opgetrok
ken. Als het fonds verdween dan zou de
straatprijs van melk een verhoging moe
ten ondergaan van 0.09 per liter. Gezien
het bekende loonbeieid van de regering is
dit onmogelijk.

Sprekend over de vrije bestemming van
de melk zei de heer Roeleveld, dat de
zaak thans eenvoudiger ligt dan voorheen,
want nu is men eensgezind in tegenstel
ling tot vroeger. De vrije bestemming van
de melk kan pas in April 1953 een feit
worden, omdat tot die datum de ver
schillende melkcontracten lopen.

De afdelingen aanvaardden tenslotte
eenstemmig het prae-advies van het be
stuur over het melk- en zuivelbeleid.
Door de kring Leiden werd de controverse
C.M.C, en het M.I.V. aangeroerd,

De voorzitter, het Tweede Kamerlid, de
heer P. v, d. Weijden, was van mening,
dat de LTB niet als verdediger behoeft
op te treden voor de C.M.C. Ondanks alle
warme sympathie zal de L.T.B. zijn leden
nooit kunnen verplichten lid te worden
van de C.M.C. of soortgelijke instellingen.
Hoogstens is een aansporing hiertoe op
zijn plaats. Bij het voeren van zijn beleid
heeft de LTB ook de belangen te ver
dedigen van de veehouders, buiten het
C.M.C.-gebied, alsook van degenen binnen
het C.M,C.-gebied, die geen lid zijn van
de C.M.C.

De distributie van het veevoeder ziet
het bestuur zeer ongaarne. Men oordeelt
echter, dgt gezien het deviezen-vraagstuk,
de distributie vooralsnog niet kan worden
opgeheven, Hel bestuur onderschrijft de
mening van de kring Delft, die bij een te
hoog oplopen van de stro- en pulpprijzen
de uitvoer hiervan wij beperken. Over het
algemeen was de vergadering sterk ge
kant tegen het gemengd distribueren van
veevouder. Op afval en grasmeel stelt
men geen prijs en men noemde het absurd,
dat men tot het kopen van deze producten
gedwongen wordt. Een afgevaardigde was
ontstemd over het feit, dat een veehouder,
die bijvoorbeeld gerst teelt als veevoeder
voor zijn eigen bedrijf, verplicht wordt de
opbrengst van boven de 2 hectaren in te
leveren. De voorzitter vond één en ander
een moeilijke kwestie. Wanneer men gen
veehouder toestaat vrij gerst te verbou
wen, kan hij hiervan gemakkelijk mis
bruik maken, door dit product niet als
veevoeder voor zijn bedrijf te gebruiken,
maar te verkopen. Dan zou de landbouwer
weer in een onrechtvaardige positie
j komen. Spreker kon zich daarom het
standpunt van de regering voorstellen.
I Voor eventueel stappen te ondernemen zal
j het bestuur zich laten voorlichten door
deskundigen.

De kring Leiden wil een apart stempel
voor boerenkaas. Het bestuur aeht dit
een specifieke Leidse aangelegenheid en
sprak als zijn mening uit, dat de kring
zelf de actie moet voeren. Overal elders
bestaat hier geen behoefte aan. Gouda
was tegen een stempel op de boerenkaas,
want dan krijgen da fabrieken het recht,
wanneer hun kaas uit t.b.c.-vrije melk is
bereid, dit ook met duidelijke letters op
het stempel te zetten. Omdat boerenkaas
niet altijd uit t.b.c.-vrije melk vervaar
digd wordt, zist Gouda liever van een
stempel af,

Do kring Delft voerde heftige oppositie
het afsiachten van ve€, dat besmet

j 13 met mond- en klauwzeer. Er werd op'
„ewezen, dat dit de verbreiding toch niet
stuit. Zeer veie afgevaardigden zeiden
n verplichte inenting te zijn. De voor-
jZitter merkte op, dat het aantal gevallen

van afmaking zeer laag is. De minister
heeft tenslotte de moeilijke beslissing
moeten nemen, omdat niet alleen de
export van het vee, maar ook de uitvoer
van tuinbouwproducten gevaar liep. Toma
ten bijvoorbeeld, die verbouwd zijn in een
zgn. besmet gebied mogen niet geëxpor
teerd worden. Had de minister de onsym
pathieke maatregel niet genomen, dan was
de uitvoer wellicht afgesnoerd. De ver
goeding voor het afgemaakte vee leek
spreker redelijk, als het tenminste gaat om
dieren, die ingeënt, waren, voordat zij de
ziekte kregen. Het bestuur is eveneens
voor verplichte inenting. Men heeft echter
rekening te houden met de principiële be
zwaren, die sommigen hiertegen hebben.
Aangezien momenteel een studiecommissie
de gehele materie onderzoekt, wil het be
stuur de resultaten van dit onderzoek
afwachten, alvorens een definitief stand
punt te bepalen. De kring Purmerend
achtte het gewenst, dat de vergoeding voor
een geslachte open-t.b.c.-lijder overeen
komt met de gebruikswaarde. Hiertegen
rees bezwaar, want dan moet de veehou
der, die zijn veestapel met grote kosten
t.b.c.-vrij heeft gemaakt, betalen voor de
nalatigheid van zijn collega, die dit ver
zuimde en nu de gevolgen hiervan onder
vindt.

In het proces, dat de Rotterdamse
kunstverzamelaar Van Beuningen met be
trekking tot de zaak Van Meegeren—Ver
meer heeft aanhangig gemaakt tegen prof.
dr Coremans, de directeur van het labo
ratorium der Belgische musea zal laatst
genoemde worden bijgestaan door imr
Bulsseret, oud-minister van onderwijs.
De huidige minister van ondewijs, P. Har-
mei. tot wiens departementale diensten
prof, Coremans behoort, heeft mr C. Cam-
bier verzocht het proces namens het mi
nisterie van onderwijs bij te wonen om,
indien nodig, de belangen van dit de
partement te verdedigen. De advocaten
van Van Beumingen zijn mr Thevenet,
deken der orde van Belgische advocaten
en mr Delacroix, oud-deken van deze
orde. Het proces zal, zoals wij reeds be
richtten, op 21 en 22 Januari worden
behandeld voor de achtste kamer van de
rechtbank te Brussel,

Te Amsterdam is opgericht een „co
mité van bonafide tegenwoordige bezit
ters van effecten, welke verkregen zijn
gedurende de bezettingstijd door bemid
deling van de effectenbeurs of op een
openbare veiling". Dit comité stelt
zich ten doel om, wegens de tot dusver
gevoerde onderhandelingen over een
regeling van het effectenrechtsherstel,
bij de betrokken in stanties de belan
gen van deze bezitters te behartigen.
Tot dusver konden de houders van
bedoelde effecten geen stem laten
horen, aangezien z|| niet georganiseerd
waren.

Het comité zal zich tot de regering,

hAfituur d<

De koffie-onderneming Modajac op Ce
lebes moet worden gesloten. Over de oor
zaken cn gevolgen hiervan is Ponderdag
langdurig gediscussieerd in de vergadering
van aandeelhouders, nadat het bestuur de
bezwaren tegen een voortzetting van de
exploitatie had uiteengezet.

Deze komen hierop neer, dat de ligging
van Modajac het nodig maakt arbeiders
uit Java aan te trekken, hetgeen uiterst
kostbaar en riskant is. Gezien de lagere
arbeidsprestaties en de hoge Ionen is een
hoge kostprijs niet te vermijden.

De huidige koffieprijzen zijn uitzonder
lijk hoog, maar met een kentering der con
junctuur binnen niet te lange tijd moet
ernstig rekening worden gehouden. Dan
komt er waarschijnlijk een langdurige pe
riode van lage marktprijzen, en de klima
tologische omstandigheden op Noord-Cele
bes zijn niet zodanig, dat Modajac de strijd
om het bestaan met succes kan aanbinden.
De algemene toestand in het gebied is
zorgwekkend. Voortzetting der exploitatie
moet dan ook ontraden worden, aldus het
bestuur. In 1951 werd reeds een verlies
geleden van R. 474.309 en ook 1952 zal een
verlies vertonen. De klapper-onderneming
Dulangoon, eveneens van de N.V. Cultuur
Mij. Modajac (die holding is van aandelen
der Holland Celebes Cultuur Mij) is kern
gezond en blijft bestaan

De bankier (Ned. Handel Mij.) heeft de
geldverstrekkipg ten behoeve van de kof-
fie-onderneming stopgezet. De koffie-aan-
plant zou geheel vernieuwd moeten wor
den maar het wordt niet verantwoord ge
acht daarvoor de nodige kapitalen te four
neren. Alle pogingen "om derden met kapi
taal te interesseren hebben gefaald. Do
bankiers zullen Dulangoon blijven finan
cieren. Daarvan kan een lonende exploita
tie verwacht worden. De aanplant verkeert
in goede staat en het productievermogen
is hoog.

De N.H.M. eist echter dat schoon schip
gemaakt wordt met de koffie-enderne-
ming. Gebeurt dit ijiet dan bestaat het
gevaar, dat de bank zich ook van Dulan
goon terugtrekt.

De directie lichtte toe, het niet verant

woord te achten thans geld in de koffie-
onderneming te steken. Of de aandeelhou
ders van Modajac nu nog enig vooruitzieht
hebben, werd uit de vergadering gevraagd
Het bestuur aeht een reducertng van het
kapitaal noodzakelijk. Het percentage
dient zodanig te z|Jn. dat aandeelhouders
van de onderneming die overbl|)ft een be
hoorlijk rendement kunnen krijgen. Die
mogelijkheid acht het bestuur aanwezig.

Aan het slot van de vergadering is be
sloten tot het „instellen van een commis
sie van aandeelhouders ter beoordeling
van de werkwijze van de directie en de
commissarissen", zoals voorgesteld dooy
de heer W, Koopman, mede namens de
aandeelhouders I. de Keyzer, S. Kuyt, J.
J. Roodenburch en W. Vrolijk- Deze com
missie bestaat uit vijf leden, t,w. drie te
benoemen door bovengenoemde vijf aan
deelhouders en twee door het bestuur. Als
leden van de commissie zijn door de vijf
aandeelhouders benoemd de heren I. de
Keyzer, V/. Koopman en Qppel.

Bovendien zal now vóór het einde van
dit jaar een buitengewone vergadering van
aandeelhouders worden bijeengeroepen ter
benoeming van twee nieuwe commissaris

sen. Het bestuur deed de toezegging bij de
voordracht voor de benoeming van deze
commissarissen „zeer ernstig rekening te
houden met de wensen van v|jf bovenge
noemde aandeelhouders".

De voorzitter verklaarde zien gaaine
accoord met de instelling van een commis
sie uit aandeelhouders, doch geloofde niet,
dat zulks van veel practlsch nut zou zijn.
Het is de bedoeling van de commissie pin
piet alleen het verleden van de Modajac
te beschouwen, doch zich wel zeer zeker
met de toekomst bezig te houden en te
trachten het bestuur van de vennootschap
te steunen bij zijn toekomstige arbeid.

De jaarstukken 1951 werden in de ver
gadering goedgekeurd Getracht za! worden
op een of andere wijze een koper voor de
onderneming Modajac te vinden, bijv. een
Chinees.

De schuld aan de N. H. M. bedraagt
thans in Amsterdam 100.000 en in Dja
karta per ultimo Augustus j.l. R. 491.000.

de volksvertegenwoordiging en het be
stuur van de Vereeniging voor den
Effectenhandel wenden om te trachten
tot een ook voor deze bezitters be
vredigende oplossing van het probleem
te komen.

Ter vergadering werd door mr J. C.
M. Smits een uiteenzetting gegeven van
de huidige situatie met enige suggesties
op welke wijze zijns inziens een voor
alle partijen bevredigende oplossing kan
worden bereikt, zonder dat daarbij de
belangen van de gedepossedeerden op
enigerlei wijze worden aangetast.

Mr Smits betoogde: „Onbetwist staat
vast, dat zowel de vroegere als tegen
woordige bezitters van tijdens de be
zetting ter beurze verhandelde effecten,
de regering, de Staten-Generaal als de
Ver. voor den Effectenhandel allen over
tuigd zijn. dat het bestaande systeem,
gebaseerd op de Kon. Besluiten „Herstel-
rechtsverkeer", indien deze ongewijzigd
gehandhaafd zouden blijven, leidt tot een
eindeloze en vooral zinloze reeks van
procedures met een voortbestaan van
een grote rechtsonzekerheid, welke
ons reeds geruime tijd met zorg
vervult".

Ontkennend beantwoordde mr Smits de
vraag of het stelsel van regelen, vastge-
egd in het K. B. F 272 in overeenstemming
is met de beurshandel 1940/45 zoals deze
heeft plaats gevonden en door de over
heid is geEanctionneerd.

Waar de huidige bezitters dan ook naar
raoeten streven, aldus spreker, is een re
geling van het reohtsherstelprobleem met
een algehele effectuering op korte ter
mijn.

De lange duur vart de reeds sedert Mei
jl. aan de gang zijnde onderhandelingen
deed hem veronderstellen, dat het pad van
de Bedrijfsgroep Effectenhandel bij haar
pogingen tot verkrijging van een redelijk
resultaat niet over rozen gaat. Een comité
van huidige beziters, waarin de belangen
in zekere mate worden gecoördineerd, kan
leiden tot een samenwerking, waarbij de
mogelijkheid tot everleg met dit comité
verhelderend kan werken, terwijl ander
zijds door het comité de Staten-Generaal
en de regering omtrent het standpunt en
de belangen van de tegenwoordige bezit-
ters kan worden ingelicht.

Gisteravond om 10 uur is de minister
van Minuor, prof Kernkamp, naar de Ver
enigde Staten vertrokken, waar hij over
leg zal plegen met de Nederlandse dele
gatie bij de Verenigde Naties en een
ontmoeting zal hebben met enige lands-
ministers en vertegenwoordigers van Su
riname en de Ned. Antillen.

Aan de aanwezige verslaggevers deelde
de minister mede, dat het zijn bedoeling
is, na zijh verblijf te New York, vijf
dagen in de Ned. Antillen te vertoeven
en ongeveer een week in Suriname.

Er schijnt, aldus de minister, inder
daad misverstand te bestaan, voorname
lijk over de interpretatie van het zelf
beschikkingsrecht van de overzeese rijks
delen en over de mogelijkheden, die er
zijn, om dat zelfbeschikkingsrecht op
het ogenblik tot gelding te brengen. Wij
van onze kant begrijpen het standpunt
van Suriname niet zeer goed en achten
het met name niet scherp omlijnd. Om
gekeerd begrijpt men in Suriname de
Nederlandse bedoelingen niet. Het is dan
ook een zeer ingewikkelde kwestie en op

vjuapu j|, V4*irifir

dat ;n ai|e rjphtingen kan worden ge
dreven".

Deze film is een pleidooi voor Chaplin,
die op zoek is naar de waarheid en, zo mo
gelijk.... een beetje waardigheid. Telkens
stokt zij om hem gelegenheid te geven tot
opmerkingen, die niets met het verhaal
maar des temeer met zijn particuliere le
ven hebben te maken: „Het leven is
prachtig. Alles, wat er voor nodig is, is
moed, fantasie en een beetje geld". Hoe

h

T leiders van de MRP, is wel zwaar be-
l '°afd. Twee dagen geleden werd hij aan
?et sterfbed van zijn vader weggeroepen
p°or de tijding, dat een van zijn zoons,
a"n 24-jarige ingenieur, bij het onderzoek
■jSar aardverschuivingen in een zandgroe-
1 onder een neerstortende zandrpassa
^srd bedolven. Alle pogingen om tot de
jpgelykkige door te dringen moesten door
verergering der instortingen worden
,p8?geven. Het stoffelijk overschot is nog
'iet gevonden.

inmiddels overleed ook op zlin kasteel
J' Boven-Savoye bakermat van de H.
"■3:nard van Menthon - het 86-jarige
"d-kamerlid, graaf de Menthon, vader
a" de heer Francois de Menthon.

.j jjit-'I, maar die zichzelf en de
wereld wil bewijzen, dat bi| 1» elk geval de uitzondering is. wal dit
laatste betreft, is Chaplin tot op zekere hoogte geslaagd Want al is
„Limelight in diepste wezen één l'i'ok zelfbeklag, bet is een onloochenbaar
feit, dat Chaplin's ster nog onvcvdmstfT'l schittert, terwijl die van f"„l„
zijn nieuwe schepping, ondergaat.

r -> v Vé

'wee

Chaplin als de komiek Calvero in
zijn goede jaren

Het is deze worsteling tussen de kun
stenaar en de mens- <he df ,ilm. ..Lime
light" zo ongomeen boeiend maakt, maar
die tevens haar zwakheid is.

De film speelt in de Londense theater
wereld rond 1914, zoals Chaphn die zelf
wfg aar geleden heeft gekend, Cal
vero een beroemde komiak, die zyn greep
op het publiek heeft verloren en aan de
drank is geraakt, redt een jonge danseres
(Claire Bloom) °P laagste ogenblik
van zelfmoord. Hij verpleegt haai, wee^
haar te inspireren to4 nieuwe levensrnoed
en maakt haar tot ^en succesvolle ballet
danseres, Parallel daarna lopen zijn
eigen pogingen om zijn vroegere roem te
herwinnen. Wij zien hem in zijn bes'-e
tijd, als hij op meesterlijke wijze een
komisch lied voordraagt over een vroe
gere dierentemmer, die zijn leeuwen en
tijgers heeft verloren en die nu met zijn

knallende zweep nog geen
seerde vlooien in bedwang
den. We zien hem op z'n retour1 veriloY
trachtend een publiek te boeier,: dal bom
onverschillig de rug toekeert. Bn als
hom uit medelijaea_ ccn ondércBschiktp
rol geeft, blijkt hij zelfs niet meer in
staat, de clown te spelen bij een baj]et
waarin zijn jonge beschermelinge <je
Prima ballerina is. To-- hij eindelijk ty_
dens een te zijnen bate gegeven Kefda-

■digheidsvoorstelliTig zijn zelfvertrouwen

herwint als violist in een uitbundige kol-
dergcène me4 Buster Kea'on aan de
Piano. Dit is een komische pantimime
van het zuiverste water. Dan, op het
noogtepumt van zijn kunnen, breekt zijn
pappers hart onder de bovenmenselijke
J*™'"! en, vastgeklemd in de grote
woS't r/?arin hii met oP^et is gevallen,
ppn ,!a onder de daverende toejuichin
gen Publiek het toneel afgedra-
terwiii br fn de coulissen te sterven,
ziet hoe rii^fi feedï bakende blik toe
licht van'de JY,"® beschermelinge in het
en een innen i Y werPerB nieuwe roem

en een jonge liefde tegemoet danst.

leen ri(Vme]°drama dat al-
dn Kniw-n™ VaYdlgir,S kan Vinden in
heaft (V t1' welke zijn maker er aan
heeft weten te geven, speelt Chaplin naar
hijzelf neef.f verklaard, zijn eerste' dra
matische rol". Djt wil zeggen 'dat Chanlim
het accent in de figuur, Te%HÖdf
heeft verlegd van het komische naar het
hei lS ^en laeh erl een tra9" 's altijd

net kenmerk geweest van Chaplins filmV
Het kenmerk van „Limelight" ie een
Taan met nu en (Jgn een lael) Toeh ligt
kmny^raohij tussen Calvero, de mislukte

howlffi 'hit d® kIeii,le ma" met be' bol-
nanta?; fi,norretie en de veel te wijde

matiek "n» f'" de dosering van de dra"
J* f'guur van Chaplin is altijd
dnsp dramatisch, ,elfE tragr,Ch geweest

haal- ut eriiiVkeergeel^elyk® contrast tuaa«

grote wereld?8d* harde'

In tegenstelling tot deze tydloMt naam_
loze en onpersoonlijke tragiek van de
oude Charlie is die van Calvero de per
soonlijke tragiek van Charles Chaplin de
mens, die twijfelt aan de wereld en aan
zichzelf. De meng, die zich in „Monsieur
Veivioux" verschool achter een cynisch
masker, dat maar kwalijk paste. De
mens, die snakt naar de bewondering en
waardering van het publiek, dat hij te
gelijk liefheeft en vreest an dat hijzelf in
zijn film karakteriseert als „een monster,

wel belangwekkend als oen persoonlijke
uitlating van Chaplin, een vrij banale le
vensfilosofie.

Chaplin heeft deze film, zoals al zijn
grote films, zelf geproduceerd en geregis
seerd. Zelf ook schreef hij het verhaal en
bewerkte het voor het witte doek. Boven
dien componeerde hij in eigen persoon de
begeleidende muziek, een concerto en de
muziek voor het ballet „The Death of
Columbine". Voor de drie voornaamste
songs: „The Sardine Song", „The Animal
Trainer" en „Spring is here", schreef hij
de teksten en de muziek.

Hoe geniaal hij ook is en hoezeer men
zijn veelzijdigheid ook moge bewonderen,
Chaplin de producent, Chaplin, de regis
seur en Chaplin de scenarioschrijver, zijn
ondergeschikt gebleven aan Chaplin, de
acteur. Als acteur, vooral als komiek, is
en blijft Chaplin, ondanks tal van gemeen
plaatsen en zelfs banaliteiten in de dialoog,
subliem door zijp raffinement en door zijn
onnavolgbare mimiek, zoals in zijn imita
tes van een „viooltje", een „Japanse
boom" of „een rots", welke hij met een
enkel manuaal tot aanschouwelijke reali
teit maakt. Als de komiek Calvero ver
maakt hij de toeschouwer nu eens in zijn
dromen, dan weer in werkelijkheid. Maar
de schepper van deze buitengewoon ko
mische scènes is niet meer dan de spellei

der van een sentimentele melodramatische
vertoning, waaraan het medium, dat hij
gebruikte de film geen enkele waar
de vermag toe te voegen en die slechts
door de geniale acteur en onnavolgbare
komiek Chaplin op een hoger plan wordt
gebracht,

Juist de veelzijdigheid van Chaplin, zijn
pogen om „elk wat wils" te geven: een
lied en een dans, een lach en een traan, is
oorzaak, dat zijp werk de eenheid van
een gelijkwaardiga stijl en vorm mist, die
een waarlijk groots kyngtwgrk eigen moet
zijn.

Naast Chaplin als do centrale figuur,
treden in zijn film op Claire Bloom als
een uiterst charmante en gevoelige danse
res; Sydney Chaplip als een jonge compo
nist, die aan haar zijde het geluk zcl vin
den; Charles Chaplin Jr. als een clown;

Het valt moeilijk nu reeds te voorspel
len, welke plaats „Limelight" in het vol
ledige oeuvre van Chaplin zal gaan inne
men. Maar als men de kwaliteiten van de
films, die hij heeft gemaakt, tégen elkaar
afweegt, dringt zich toch een onweer
staanbaar verlangen op naar de oude
Charles van twintig, dertig jaar geleden,
de Charlie met het kleine bolhoedje, het
rieten stokje, het belachelijke snorretje en
de veel te grote schoenen.

Dat „Limelight" niettemin een werk is
geworden, zoals er helaas al te zelden op
het witte doek worden geprojecteerd, een
werk, dat de meest tegenstrijdige gevoe
lens van grenzenloze bewondering en be
denkelijke reserve opwekt en dat de toe
schouwer tot het einde in zijn ban gevan
gen houdt, is uitsluitend te danken aan de
geniale kunstenaar Chaplin, wie niets

Chaplin's jongste kinderen in een straat- menselijks is vreemd gebleven,
scène aan het begin van de film; Nigel j gen ongewone film, zoals alleen een ge-
Bruce als theaterdirecteur; en Bustern}e alB chaplin kan maken.

Keaton als Charlie's partner in de mu7-ir

kale kolderscène. F.

(Van onze Amsterdamse redactie)

Gekleed in een avondrobe van bleu tullc
en met een zilverblauwe nerz-bontmantei
omgeslagen, betrad Hare Majesteit Konin
gin Juliana om ongeveer half negen het
Tuschlnskt-theater te Amsterdam om als
plaatsvervangster van de regent van het
Prins Bernharöfonds de gala-première b|J
te wonen van Chaplin's „Limelight".

In de Reguliersbroestraat hadden zich
honderden Amsterdammers verzameld om
een glimp op te vangen van deze sociëty-
avond en niet in het minst om de Konin
gin toe te juichen, als zij de bioscoop zou
betreden. Het regende en het stadsbeeld
zou als model voor een schilderij van-
Breitner hebben kunnen fungeren. De

Mis

glimmende straten weerkaatsten het Hcht
van de lantaarns en de paarden van de
bereden politie deden ouderwets aan'

In de hal van het theater werd de
Koningin begroet door leden van de Raad
van Beheer van Tuschinski N.V. en ae
bestuurderen van het Prins Bernharcl-
fonds. De echtgenote van één van de 1
van de Raad van Beheer, mevrouw Blom,
bood Hare Majesteit een bouguet herigt-
bloemen aan, waarna de Koningin. ln
gezelschap was van haar secietaiis W.
Baron van Heeckeren van Mo.ecaten en
diens echtgenote en van ^ar secretaresse
mpvF N Smitt—Avis, naar de öajcoologe
werd geleid. Dames in fraaie avondtoilet-
ten en heren in het traditionele zwart-wit
costuum stonden op om de vorstin te be
groeten met het Wilhelmus. Drie minis
ters waren aanwezig, n.l. de Excellenties
Cals Mansholt en Suurhoff en voorts de
Staatssecretaris van Volksgezondheid, de
heer P. Muntendam, de ambassadeur van
Engeland, Neville Butler en de consuls en
gezanten van vele Zuid-Amerikaanse
staten, van Egypte, Polen ep Denemarken.

Wegens zijn reis door Zuid-Amerika
kon Prins Bernhard gisteravond niet per
soonlijk bij de première aanwezig zijn.
maar hij had een telegram met wensen
van succes gestuurd, dat de voorzitter van
het Prins Bernhardfonds, prpf. G. J.
Wiarda, voorlas.

Hij deelde mede, dat de baten van deze
avond ten goede zouden komen aan de
kunstenaars. „Het is onze taak deze enke
lingen in de samenleving te helpen. „Tua
res agitur. Het is Uw zaak" - zo besloot
de voorzitter zijn welkomstrede.

Nog op een andere wijze werd de
afwezigheid van Prins Bernhard gecom
penseerd. Er werd n.l. het filmpje „El
torno al Principe Bernardo" („Rondom
Prins Bernhard") gedraaid, dat de Prins
°P zijn Mexicaanse rejs vergezelt en
waarin een beeld over de Prins en van
Nederland wordt gegeven.

Na afloop van de film klonk een lang
durig applaus. Hare Majesteit onderhield
zich na de voorstelling nog even met de
directie van Tuschinski en het Prins Bern
hardfonds, waarna zij weer, toegejuicht
door een enthousiaste menigte, de regen
trotseerde en per auto naar Soestdijk
vertrok.

een afstand kan men er nog moeilijker
overleg over plegen dan dichtbij.

Op de vraag van een der journalisten
of de Nederlandse regering bereid is om,
als consequentie van het zelfbeschik
kingsrecht, het recht van secessie te er
kennen (het recht van een der rijksdelen
om uit het verband van het koninkrijk
te treden) en of de regering bereid is dit
recht eventueel vast te leggen in het
statuut van het nieuwe koninkrijk, ant
woordde de minister, dat de Nederlandse
regering dgartoe tot nu toe niet bereid is.
Hij wees er op, dat het recht van seces
sie internationaal ook nog niet is opgeno
men in het zelfbeschikkingsrecht. Op
zich zelf is het recht van secessie immers
niet begrepen in het officiële recht van
„self determination" zoals dit is geregeld
in het handvest van de Verenigde Na
ties. Iets anders is het echter, of er niet
een of andere weg is te vinden, waardoor
men in West-Indië de indruk kan vesti-
gey, dat misschien op de duur toch wel
de mogelijkheid bestaat om wat dit betreft
een andere weg in te slaan dan die, welke
op het ogenblik slechts mogelijk t Is.

De minister zal zijn verblijf in de over
zeese rijksdelen benutten om zich op de
hoogte te stellen van de daar bestaande
vraagstukken en stromingen. Ook met be
hulp van de beste ambtelijke rapporten,
zo zeide hij, komt men niet op de hoogte
van de sterkte der verschillende bestaan
de opvattingen.

Het standpunt van de Surinaamse rege
ringsmissie, die in de afgelopen week met
de Aatlantische regeringsraad besprekin
gen heeft gevoerd over de staatkundige
kwesties, die binnen het koninkrijk op
het ogenblik aan de orde zijn, voor zover
zij althans de rijksdelen Suriname en de
Nederlandse Antillen betreffen, is nog
eens uiteengezet tijdens de bijeenkomst
van de vereniging van Surinamers op Cu
racao door de Surinaamse vertegenwoor
diger'in Den Haag, mr Pos.

„De kwestie is", zo zeide hij ongeveer,
„dat destijds door mr Pebrot in Parijs en
door mijzelf in Genève het niet-rapporte-
ren aan de Verenigde Naties verdedigd is
op grond van het zelfbeschikkingsrecht.
Na de invoering van de Interim-regeling
waren Suriname en de Ned. Antillen in zo
verre zelfbesturend geworden, dat 't rap
porteren op grond van artikel 73e van het
Handvest der Ver. Naties niet langer no
dig wordt geacht. De verdediging van het
niet-rapporteren was gebaseerd op 't zelf
beschikkingsrecht, maar bij de R.T.C. in
Den Haag is gebleken, dat de Nederlandse
delegatie het zelfbeschikkingsrecht de
vrijheid van een volk om over het eigen
lot zelf te beschikken niet in het statuut
als zodanig opgenomen wilde zien. Willen
wij op grond van het zelfbeschikkings
recht het niet-rapporteren straks in New-
York verdedigen, dan zullen Nederland,
de Ned. Antillen en Suriname het eens
moeten zijn over de betekenis van dit
zelfbeschikkingsrecht. Wii betwijfelen of
Nederland de internationale niet de Su
rinaamse opvatting van het zelfbe
schikkingsrecht onderschrijft, indien het
over het zelfbeschikkingsrecht spreekt.
Wij verlangen van Nederland op dit punt
een heldere uiteenzetting.

Het zelfbeschikkingsrecht moet Surina
me ook het reeht geven uit het Konink
rijk te stappen, ai behoeft dit niet te z|;n,
wanneer men maar wil. Het kan trou
wens ook betekenen, dat men uit vrije
wil zich verhindt tot samengaan. By de
K.T.C, van 1948 heeft men zich uitgespro
ken tot samengaan in vrije wil, maar de
besluiten vaH die R.T.C. zijn niet ten ui
voer gelegd. Zelfbcsehikkings'ecbt vit
een volk het gecht zejf zyn status te h< -
palen, zelf dus te bepalen met w'e h l
wel en met wie het niet wil samen an.
4V|j zouden willen, dat Nederland 'i ze'f-
vertrouwen zou weten op te ln enger r u
Suriname die vrije keps tp laten in de
overtuiging, dat het Surinaamse volk Ne
derland zou kiezen.

De Amerikaanse regering heeft het
Kremlin medegedeeld, bereid te zijn
nieuwe onderhandelingen over 'n regeling
van de Russische „leen-en-pachtwet"-
schuld aan de Ver. Staten te openen, in
dien de Sovjet-Unie eerst de 186 Ameri
kaanse schepen, die haar indertijd ter be
schikking zijn gesteld, teruggeeft, in
Juni j.l. bood de Sovjet-Unie betaling van
300,000.000 dollar aan. De Ver. Staten vroe
gen 800.000.000, maar zij zijn thans bereid
dit bedrag te verlagen.