Duitsland moet bewapenen
Soldaten in burger en burgers
in uniform
Reclame
Vrijspraak geëist tegen gastheer
van Westerling
Tijdschriften vrij van omzet
belasting
in de
Mevr Duits dan Frans
toekomst
Spoorwegwerken te Eindhoven
vorderen gestadig
Maakt
Pater dr Bruning
60 jaar
Humanisme en
buitenkerkelij ken
buitenland
Maar de militaire geest dringt zich op
Kroniek van liet
Ambacht
Overste Warouw wijkt
niet
voor Uw zaak
Gezochte wist zelf van geen vervolging
Artistieke
ACTUALITEITEN
Dividendbeperking maar één jaar verlengd
De camera op 't
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1952
PAGINA 7
Al te vrome Illusies?
Minister Dart Defensie map; alleen
komen met mandaat van
van Sukarno
Vruchtbaar leven voor de orde
en katholiek N ederland.
SULTAN VAN MAROKKO:
Marokko is aan
protectoraat ontgroeid
'„NAAR DE WEST"
Weinig interesse
Bewust, onkundig gehouden
mÊmÊMmÉËi
VISSERIJ
EIND 1953
(Van onze correspondent)
BONN, November 1952.
Weinige mensen staan in West-Duitsland zozeer i" liet zónnetje der
publieke belangstelling als Theódoor Blank, door dr Adenauer gemachtigd
om de „veiligheid" te behartigen, m.a.w. óm voorlopig zo n beetje minister
vati defensie te spelen, tot tijd en wijle alles met de lege.rverdragcn in
kannen en kruiken zal zijn.
Blank kan tegen de zon. Het leven heeft hem een harde leerschool
gegeven. In de vakbonden heeft hij* de'nodige slimheid opgedaan om zich
niet in de eerste do beste strikvraag te laten vangen. Zijn vader was een
eenvoudig meubelmaker, ergens in een plaatsje hij de Nederlandse grens.
Niemand, die Blank heeft ontmoet, is niet die afkomst onbekend. Het hoort
kij het visitekaartje.
De harde school komt Blank van pas, nu
"tj in het laatste jaar zijn bureau heeft
Pieten uitbreiden met 170 militaire des
kundigen met 24 ridderkruisen. Hij moet
hu tegen militairen van den bloede veen-
ten om zijn conceptie van „burger in uni
form" doorgezet te krijgen. Tegen Pru«-
sche officieren wel te verstaan, wten nieis
vreemder kan zijn dan een soldaat, ate De
mocratische rechten meent te kunnen doen
fisldBn.
Met vrome plannen voor ^en yolledigc
Uitbanning van de oude
Blank van wal gestoken, met m het minst
ook om de gedachte aan een nieuwe recru-
terine voor de aarzelende burgers wat op
te fleuren. Wal heeft hij zoal beloofd?
Geen plechtige eedsaflegging meer. Geen
Uniform meer, wanneer men na tijd naai
de bioscoop wil gaan. Niet meer groeten
buiten diensttijd. Geen celstraffen meer.
Geen geblaf van barse officieren. Geen
strafexercities. Alleen nog maar democra
tisch geselecteerde officieren, cursussen in
politiek, besef,, Lily. .Marfene en Berliner
bollen in het Casino. Kortom de Duitse
kazerne zal een luilekkerland worden,
waarvoor zelfs de meest verbeten „Ohne
mieh" man op de .duur zal capituleren.
Toen Biank werd opgecommandeerd om
dit militaire lokprogram op te stellen
moest hij beginnen met een nfficierskliek
°P straat te'zetten, die zich onder zijn
roerganger von Schwerin gevormd had
•het 't kennelijke doel om de resten van
hitlers officierencorps tc verzamelen. Hij
koos enkele welgezinde heren uit de ver
zetsgroep van ,,20 Juli" en om in balans
te blijven met de „legaten" ook een pa»
Van Hitiers meest bezadigde soldaten,
inmiddels bekend geworden heren Heus
Ser en Speidel.
Met de vc formatieplannen bleef alles
koek en ei, zolang men in het
verre voorbereiding kon hTfhPfï
Blank en zijn burgers gemakkelijk het heft
in handen konden houden. Maar gaande
weg moesten er militaire expeits woiden
opgetrommeld om militaire vormingsplan
nen, recruteringsschema s en zo meer uit
te werken. Die vonden, dal de befaamde
Duitse effiency nu maar weer eens voor
op gesteld moest worden. In Lissabon wa
ren voor binnen twee jaren, een half mil-
lioen Duitse soldaten beloofd. Bevel is be
vel dus werden,alle plansen op een spoed-
pro'gram geconcentreerd, dat niet veel tijd
liet voor de selectie en de politieke scho
ling Zo groeiden de spanningen tussen
de "geestdriftige nieuwelingen in het mi
nisterie en de bedreven vaklieden. Een
paar der eersten hebben teleurgesteld hun
pogingen opgegeven. Zij konden het niet
Verantwoorden, zo- vonden ze, om burgers
buitenlui maar mooie verhalen over
net nieuwe leger te blijven opdissen ter
wijl zij binnenskamers een restauratie van
Pruisendom zaggn. Een klein relletje met
het effect, dat de sqldaten-in-burger ver
dwenen zijn en de burgers-in-uniform wel
nooit zullen komen.
Of men dit alles nu wel zo ernstig moet
nemen als de Duitsers het zelf voorgeven
ite doen? Buitenlandse waarnemers heb
ben nooit veel meer dan een schouder
ophalen over gehad voor de vrome illusies
van. de zoon, van de meubelmaker. Zij
hebben er nooit aan getwijfeld, dat men
bereid moet zijn een restantje van de
Pruisische geest op de koop toe te nemen,
wanneer men al meent zonder Duitse sol
daten niet uit te komen.
Zonder duidelijke commando's zou men
een wereldleger- niet eens kunnen dirige
ren en we zijn nu nog maar aan een
Europees leger toe. En als er Duitse sol
daten moeten komen zullen er ook wel
Duitse officieren moeten zijn. Nu die vlug
moeten komen, is er wel geen andere kans
dan ze le pikken uit de gedunde rijen van
wijlen de Führer. 30.000 hunner hebben
zich reeds vrijwillig gemeld en vooreerst
is men volslagen op de vrijwilligers aan
gewezen. Hoezeer het ons ook pijn doet te
bedenken, dat de daar nog schitterende
ridderkruisen misschien wel ergens in
Holland verdiend zijn. Wanneer het op
stootje in Bonns meest besproken bureau
één voordeel heeft, dan is het wel dit, dat
het een einde heeft gemaakt aan de schone
droom van een Europese romantiek in het
soldatenleven.
Er blijven met dat al een paar moeilijke
taken voor de heer Blank weggelegd. Hij
moet trachten te voorkomen, dat de twee
dracht lussen de mannen van „20-Juli" en
de Hitler-getrouwen tot in het leiderscorps
van 't nieuwe leger wordt voortgedragen.
Hij moet voorts zien partijpolitieke een
zijdigheid bij de bezetting der posten te
voorkomen. Bij de afzijdigheid der so
cialisten zou een Duitse legerleiding al te
gemakkelijk belast kunnen worden met
het odium tegen ,.de massa" gericht te
zijn. Die zorgen leiden er dan ook toe, dat
uit de Bondsdag al geroepen wordt om
parlementaire controle op het in wording
zijnde ministerie, dat nu nog rechtstreeks
onder Adenauer ressorteert.
Het Octobernummer van de „Kroniek
van het Ambacht" opent met een verge
lijking van de bedragen, die in de Rijks
begroting voor 1953 worden uitgetrokken
voor research en voorlichting ten behoeve
van de landbouw, de industrie en de mid
denstand, waarbij cijfers worden genoemd
van resp. 28.5 millioen, 6.5 millioen
en 225.000. Deze cijferverhouding, schoon
historisch verklaarbaar, wordt niettemin
wel zeer onbevredigend geacht, vooral met
het oog op de omstandigheid, dat 't mid
den- en kleinbedrijf, als bron van werk
gelegenheid zowel als wegens zijn aan
deel iri de nationale productie, een be
lang van nauwelijks geringere orde verte
genwoordigt dan de landbouw en de in
dustrie. Bovendien brengt, de moderne
ontwikkeling van de techniek en bedrijf
met zich, dat de detailhandels-, ho
reca- en ambachtsbedrïjven vooral de
laatste! in sterke mate behoefte heb
ben aan speurwerk en voorlichting op be
drijfseconomisch en technisch gebied. Het
artikel besluit met een pleidooi voor een
veelzijdige samengestelde en met de no
dige voortvarendheid arbeidende staats
commissie, welke zich zal kunnen zetten
aan een studie van het moeilijke en veel
zijdige probleem, ener middenstandspoli-
tiek in grote stijl, of met enig ander initi
atief. in deze richting, waarbij wordt op
gemerkt, dat een en ander gepaard dient
te gaan met een gedegen' wetenschappe
lijk onderzoek op een - terl-ein, dat
veie onverkende gebieden omvat.
Overste Warouw, de chef-staf van het
territorium Oost-lndonesië, die Zondag
het commando van dit territorium heeft
overgenomen van de divisie-commandant
kolonel Gatot Subroto, heeft in Makassar
op een persconferentie een uiteenzetting
gegeven van de gebeurtenissen in de
afgelopen dagen Hij zeide, dat kolonel
Gatot Subroto wilde, dat zijn officieren
de gebeurtenissen van 17 October zonder
meer zouden aanvaarden. Tijdens een
officierenvevgadèring in Menado, ver
zocht toen Warouw 'Gatot Subroto zijn
standpunt te herzien, hetgeen deze wei
gerde, daarbij zinspelend op de maatre
gelen tegen hen, die het niet met hem
eens waren. Daarop werd Gatot Subroto
op non-actief gesteld en een aantal
officieren wetrd een dag aangehouden. De
officieren werden weer .in vrijheid ge
steld.
Oeverste Warouw noemde de toestand
in Makassar rustig. Htf was van mening,
dat. alle soldaten achter hem staan, wat
betreft het handhaven van president
Sukarno als opperbevelhebber van de
strijdkrachten.-
Van Sultan Hamengku Buwono, de
minister van Defensie, werd een radio-
telegram ontvangen, waarin langs nor
male weg rapport wérd gevraagd en
waarin voorts werd afgekondigd, dat de
minister van Defensie en de chef-staf
van de landmacht kolonel Nasution, naar
Makassar zouden komen. Overste Wa
rouw zei, dat hij hierop had geantwoord,
dat hun komst alleen aanvaardbaar zou
zijn met een mandaat van de opperbe
velhebber. Inmiddels zijn twee kapiteins
vai het hoofdkwartier in Djakarta te
Makassar aangekomen.
nog
Een jubilé is zeker gerechtvaardigd, als-
het een belangrijke documentatie bete
kent van het kunst- en kultuurleven van
ons vaderland. Daarom is het van beteke
nis. dat pater dr Bruning, Gardiaan van
het Franciscanenklooster te Nijmegen op
25 November a.s. zijn zestigste verjaardag
viert. Want wat deze man in de 'veertig
jaren van zijn kloosterleven gepresteerd
[heeft voor zijn orde en katholiek Neder
land is buitengewoon.
Als spreker op congressen, als leider
van zangerscursussen, als priester, die 'n
500 misweken leidde heeft hij al zulk een
activiteit ontplooit, dat men haast niet kan
geloven, dat de enorme lijst van publica
ties, die op zijn naam staan, daar nog bij
kunnen. Na zijn dubbele doctoraal: in ker
kelijk recht en in de kerkmuziek, was hij
meer dan 25 jaar lang bovendien koor
leider van de kloosters van zijn orde. On
der zijn leiding kwamen tot stand een
nieuwe uitgaaf van het Graduale van zijn
orde, van het antiphonale (1300 pg van
het cantuale en rituale, alsmede een bre-
Viereditie. Ook een volledig ceremoniale
"Werd onder zijn leiding uitgegeven.
Naast vele composities (verschillende
missen en oratoria), en verschillende eer
ste bewerkingen van onbekende miscom-
Positie der klassieke polyphonie, versche
nen van hem een gehele reeks Nederland-
®e werken, die theoretisch of praktisch het
Nederlandse muziekleven dienden. Zijn
.catechismus van de kerkzang", samen ver
zorgd met pastoor Kaarsgaren, werd ze-
keer herdrukt. Evenzeer zijn overbe-
Ljhd ..Zingt allen mee", dat ook zeven
nities beleefde,
v Mei dr J. ,T. Mak gaf hij „Middeleeuwse
^rstliederen" uit, met dr J. Polman kwam
l! e Notehboom" tot stand, en in samen-
2.j king met A. de Klerk, Jan Mul, Jur-
aan Andriessen en G. Stoop de zangbun-
v „Pit" voor de culturele dienst van
v "A-J. en K.A.B. Zijn beroemd „Hand-
nek voor 't Gregoriaans" (Doornik, 1931
42 en 1952) is wel het beste, dat er be
gaat.
Zijn werk „Het Nederlandse Kerstlied
de
(Van onze correspondent)
Aan het slot van een bijzonder korte en
weinig sensationele rechtszitting heeft de
officier van Justitie bij de Arnhemse
rechtbank, mr C. L. van IJsendjjk gister
middag vrijspraak geëist tegen A. S. H,
Graaf van Rechteren Limpurg uit Hum-
melo, aan wie ten laste was gelegd, dat hij
de door de Nederlandse justitie gezochte
oud-KNIL-kapitcin Raymond Westerling
onderdak had verschaft en verborgen in de
oranjerie van zijn landgoed. De officier
achtte niet bewezen, dat de graaf zou heb
ben geweten, dat hij een „verdachte" in
zijn woning opnam, omdat zelfs Wester
ling op het moment van zjjn arrestatie nog
niet eens wist, waarvoor men hem zocht.
Voor deze zaak waren, gelijk gemeld,
speciale ordemaatregelen genomen, doch
het aantal bezoekers kon op de publieke
tribune ruimschoots plaats vinden. Buiten
het gebouw beperkte de belangstelling zich
tot de gebruikelijke fietsjongens.
Tn gebroken Nederlands verklaarde
Westerling zelf, als getuige gehoord, dat hij
begin Maart van dit jaar clandestien via
Duitsland naar Nederland was gekomen
„om eens na te gaan, wat de Nederlandse
Staat nu eigenlijk tegen mij had".
Aanvankelijk was ik van plan onmiddel
lijk naar de procureur-generaal te gaan in
Amsterdam, doch verschillende van mijn
adviseurs hielden mij daarvan terug. Zij
en trouwens ik persoonlijk ook meen
den, dat iedere aanmelding bij de Justitie,
onverschillig bij welke instantie dan ook,
onverbiddelijk mijn uitlevering aan Indo
nesië tot gevolg zou hebben. Ik was daar
om van mening, dat ik beter eens de kat
uit de boom kon kijken door onder te
duiken In Amsterdam ben ik toen terecht
gekomen bij een relatie van één mijner
kennissen, maar al spoedig bleek, dat de
recherche mij daar op het spoor was. Op
maar hjj verzweeg dit.
De heer F. is nog bjj een advocaat ge
weest om ingcliebl le worden over de
positie van de gastheer. Hjj vernam, dat
als de gastheer niets wist, hjj ook niet
strafbaar kon zyn. De graaf is bewust
onkundig gehouden.
Mr Arnold betreurde het als verdediger,
dat deze zaak behandeld was vóór de zaak-
Westerling. Het aspect ervan had heel
anders kunnen zijn, wanneer de volgorde
juist andersom was geweest. Nu echter de
officier vrijspraak vroeg, refereerde plei
ter zich volgaarne aan dit requisitoir. Ook
mr Arnold achtfe noch dé opzet, noch de
„wetenschap" bewezen.
Uitspraak over 14 dagen.
Suüan Sidi Mohamed Ben Joessef van
Marokko heeft Dinsdag in een troonrede
11 gelegenheid van de 25ste verjaardag
ya" HlH bewind verklaard, dat zijn land
iet Franse proleetoraatsverdrag van 1912
ontgroeid. Een verlangen naar nationale
souvereiniteit sluit echter vriendschap
met X'rankrijk niet uit, meende de sultan.
Fra betreu.fde, dat zijn hoop, dat de
anseregering het protectoraatsregime
J 1 WBzigen, niet is verwezenlijkt. „Men
v°'1 net verdrag van 1912 vergelijken met
TT kledingsstukken voor een kind.
!;s opgegroeid, zijn lichaam heeft
,uc.to°n Maar aan zijn kleding is
mets veranderd". De sultan erkende dat
ffeim arag lastbare resultaten heeft op-
f=r,maar het is volgens hem niet
nu oPPnhiiifangepast aan de Seest van het
advies van een zekere heer F. ben ik toen en aan de evolutie van het Ma-
verhuisd naar het landgoed van de Graaf ™ankaanse v°lk °p het sociale en politieke
van Rechteren in Hummelo, w a
aard meer bewegingsvrijheid
In de serie culturele albums, die onder
auspiciën van Douwe Egberts verschijnen,
zag zojuist het werk „Naar de West!' het
licht. Piet Bakker, de auteur, is daarbij
wat verder gegaan dan een zuiver geo
grafische beschrijving van Suriname en
de onder Nederlands bestuur staande
eilanden van Cëntfaal-Amerika. Hij laat
ons ook het economisch en cultuurhisto
rische beeld van de West zien en schroomt
niet op tekortkomingen' de vinger te leg
gen. De kleurenfoto's, grotendeels opge
nomen door Wim Berssenbrugge, zijn bij
zonder geslaagd en typeren landschap en
bevolking op treffende wijze. Ook de
K.L.M., mr Hustink, de Kon. Nederl.
Stoomboot Mij. en A. Fischer te Curaqao
zorgden voor interessant materiaal. F. ten
Have voorzag het bbek van "de illustraties.
Van dezelfde firma verscheen het vierde
deeltje van het kinderboek „Flip en Flap"
van Joop Geesink en Hari Hoekstra.
ai
HET Humanistisch Verbond blijft
voorwerp van vele discussies. Het
is zo pas zelfs tegelijkertijd deel
nemer en voorwerp geweest van een
door het Nederlands Gesprek Centrum
georganiseerd gesprek. Hel komt voor
het voetlicht met een dubbele eis, een
meer algemene en een zeer concrete:
het wil n.l.- beschouwd worden als de
woordvoerder en geestelijke verzorger
van het buitenkerkelijk element in
Nederland, dus van ongeveer 25 pet; van
de bevolking, en het wil zijn vertegen
woordigers officieel in kazernes, ge
vangenissen, enz. zien erkend en toege
laten naast en op voét van gelijkheid
met de katholieke en protestantse aal
moezeniers en andere verzorgers die
namens de christelijke Kerken optre
den.
Daar het Humanistisch Verbond op
het ogenblik in snel tempo groeit zon
der dat iemand de grens van deze groei
kan bepalen, daar het vele bekwame
hoogstaande en ijverige leden heeft en
dus een grote activiteit ontwikkelen kan
en aangezien er beslist een leemte in
de geestelijke verzorging, juist wat de
buitenkerkelijken betreft, aan te wijzen
is, moeten deze eisen ernstig onder de
ogen worden gezien. Minister Mulde-
rije heeft ze afgewezen, omdat hij aan
de mensen geen „stenen voor brood"
wilde geven. Ze blijven echter met
aandrang gesteld, terwijl het Humanis
tisch Verbond zich ook met andere
kwesties, b.v. de gelijkstelling van eed
en belofte/ gaat bezighouden.
De katholieken, die zich met deze zaak-
hebben ingelaten, zijn het in hun oor
deel over de inwilligbaarheid van deze
eisen niet eens. Ër bestaat ook geen
uitspraak van een officiële instantie.
De hier volgende beschouwing wil geen
bepaald, standpunt ais het definitief juis
te, verdedigen, maar meer wijzen op wat
er aan deze problemen vast zit. De
tactiek, die van dag tot dag kan veran
deren. zal bij de oplossing van dit pro
bleem moeten meespréken.
ER is dus vooreerst een algemene eis
of pretentieWij zouden moeten
erkennen, dat het Humanistisch Ver
bond de geestelijke verantwoordelijkheid
voor de buitenkerkelijken draagt. Niet
alleen, dat het zijn bezorgdheid en zor
gen tot hen wil uitstrekken, maar dat
het hen vertegenwoordigt en werkelijk
met hun geestelijke verzorging (die zij
als hier ter zake doende naast de gods
dienstige verzorging van kerkelijke men
sen stellen) belast 's- Past nu deze
voorstelling van zaken bjj de feitelijke
situatie? Dit ontkennen wij. Voor zijn
eigen leden kan het Humanistisch Ver-
DRS E. PELIN.CK„ de directeur van het:
Leidse Lakenhalmuseum heeft bij B. en
W. van Leiden' 'ontslag gevraagd. In
vragen van raadsleden was kritiek uit
geoefend op zijn beleid, met name met
het oog op de wéinig actieve tentöon-
stellingsorganis&tie,
HET BRABANTS orkest zal a.s. Zondag
in de, vrö.wel voltooide maar nog niet
geconsacreerde carmélietenkerk te
Boxmeer'een concert geven, De kerk
biedt püaatS'aan-.1200- toehoorders. Te
gen Kerstmis zal zij voor de eredienst
in gebruik 'warden geiiomën.
■DE RI.VIERLINIË" heet bet stuk van
Charles 'Mprgan dat de Nederlandse
Cofnedie op haar repertoire heeft, geno
men. Vermoedelijk heeft half Decem
ber de première plaats. In de hoofd
rollen Ank van der Moer, Ellen Vogel,
Tón Lutz, Philippe Lachapelle, Fons
Rademakers, Allard v. d. Scheer en Han
Bentz v. d. Berg „(regisseur.).
bond desgewenst, een geestelijke ver
zorging instellen; indien het de grote
meerderheid van de buitenkerkelijken
in zijn organisatie kan betrekken (wat
ondanks de snelle groei van nu nog
niet eens in het, verre verschiet ligt)
zou het tot op zekere hoogte namens
hen kunnen spreken, zonder zich daar
om aan niet-leden te mogen opdringen.
Meer zou echter aan de feitelijke toe
stand niet beantwoorden.
Hier is weer een misbruik van een
vage term ingeslopen. Omdat on- of
buitenkerkelijken een negatfeve en kleur
loze term is, noemt men deze groep dik
wijls de humanistische. Daarmee con
strueert men echter al een soort te
genstelling tussen Christendom en Kerk
en het Humaijisme en dit nu mogen wjj
niet laten passeren zonder protest. Er
bestond en bestaat wei degelijk een
christelijk Humanisme, dat even goed
recht heeft op die naam. Juist als kind
Gods, juist door het geloof, juist in
een perspectief, dat niet door dit leven,
deze aarde, dit zuiver wetenschappelijke
denken afgesloten is, krijgt een mens
zijn kans op de mooiste echt mense
lijke groei en ontwikkeling. Dit ontkent
het Humanistisch Verbond nu wel, maar
wij christenen behoeven die ontkenning
niet zo maar als de waarheid te aan
vaarden.
Maar ook buiten contact met Kerk
en Christendom betekent het „Huma
nisme" een veelvormig verschijnsel
waarin we minstens de meer op het cul
turele en de meer op het sociale ge
oriënteerde hoofdstromingen moeten on
derscheiden. Het Humanistisch Verbond
realiseert en organiseert slechts een
van de vele mogelijkheden, die erin lig
gen opgesloten. Andere stromingen zijn
misschien (nog) niet zo doordacht en
uitgewerkt, maar het is zeker niet waar,
dat. zij alleen maar een ..nihilisme"
zouden vormen en dat wjj daarom het:
Humanistisch Verbond als bondgenoot
tegen het nog ergere nihilisme'moeten
aanvaarden.
Wellicht is er nog een heel andere
kijk op de toestand mogelijk!
Wij zouden ook, zonder het Humanis
tisch Verbond nog op zichzelf te beoor
delen, kunnen vragen of het niet te
intellectueel of intellectualistisch, te
beredeneerd en bewust is opgezet om aan
het buitenkerkelijke leven de gewenste
(en is deze gehele behoefte aan vormge
ving daarvan niet meer verondersteld
dan bewezen?) gemeenschapsvorm tq ge
ven. Misschien zou een meer spontaan
gegroeide, een minder op een uitgedacht
program steunende, een op basis van
stand of andere volksgroep ontstane
gemeenschap, die daarom nog geen
politieke partij of standsorganisatie in
technische zin behoeft te worden, be
ter aan de eventuele behoeften beant
woorden!
Dan rijst echter nog een andere vraag:
wordt men werkelijk beter humanist
door toe te treden tot het Humanis
tisch Verbond? Dit staat wat het gods
dienstige betreft bewust en uitdrukke
lijk op agnosticistische basis: het
daar niets van en kan niets weten. Nu
zijn er zeer vele buitenkerkelijken,
die naar hun eigen zeggen vve' aa,T«
Gods bestaan geloven. Dit mag hen
dan niet tot een sterk godsdienstig le
ven brengen, misschien niet veel in
vloed uitoefenen, misschien niet tegen
veel eritiek bestand doen zijn, maar
toch kleurt dit geloof hun mentaliteit
en levensopvatting enigszins. Het zal
waarschijnlijk verdwijnen, als zij hd
worden van het Humanistisch Verbond:
is dit een winst Volgens ons toch
in ieder geval niet!
WIJ moeten de algemene eis dus als
een forceren van de werkelijk
heid afwijzen. De feitelijke si
tuatie wettigt alleen een geestelijke ver.
zorging der eigen leden. En wij mogen
hierbij niet vergeten, dat een officiële
toelating in kazernes, gevangenissen,
enz. zij het dan alleen om voor eigen le-
dfen te zorgen, de mogelijkheid opent voor
propaganda, voor een aanbieden van
geestelijke zorg aan niet-leden, van een
„gelaïciseerd apostolaat' v
Maarer is feitelijk een leemte.
Wie houdt zich bezig met de geestelijke
en persoonlijke verzorging van de bui
tenkerkelijken? Moeten zij worden over
gelaten aan de officieren en ambtena
ren? Wij zouden hier kunnen beweren,
dat een academisch gevormd psycho
loog, die een goed mens is met sociaal
gevoel, hier even goed van dienst kan
zijn als een vertegenwoordiger van het
Humanistisch Verbond, maar'1?
laatste is beschikbaar, de eeiste niet!
Ligt hier eigenlijk voor ons katholie
ken geen terrein? Wij wei ken onder
katholieken en onder hen, die dat wil
len worden. Wij spreken met gezag uit
geloof; wij brengen Gods mysteriën tot
de mensen. Zouden wfj geen tat vice
kunnen bieden aan hen, die huiten de
Kerk staan en dat willen blijven? Wij
hebben toch genoeg geestelilke schat
ten, die ook zij kunnen waarderen; een
schat van levenservaring en mensen
kennis, die ook bij hen ten dienste kan
worden gesteld. Er zou een groot begrip
voor anderen en grote geestelijke soe
pelheid voor worden vereist en toch
zijn die aan te kweken.
wy hebben voor ons eigen onderwijs
gezorgd; wij hebben daarmee de open
bare school aan de socialisten overge
laten en niet eens gezien, hoeveel
idealisme dezen daaraan geschonken
I hebben. Wij vormen eigen sociale wer-
1 kers; hebben die als ideaal, ambtenaar
van sociale zaken ten dienste van ieder
een te worden? Een negatieve houding
is alleen maar negatief. Zou er ook niet
eens gepraat kunnen worden over een
doorbraak in de zielzorg?
Het Humanistisch Verbond stelt ook
een concrete eis: toelating tot kazer
nes, gevangenissen, enz. Hoe staan wij
daar tegenover? Hierover in een twee
de artikel. C. F. P.
's-GRAVENHAGE, 18 November 1952.
Eindelijk is er dan hedenmiddag een
einde gekomen aan het conflict inzake
de omzetbelasting voor tijdschriften, een
conflict, dat verleden jaar Mei reeds
vyas ontstaan, toen minister Lieftinck
de technische herziening van het Be
sluit 1940 aan' de- orde had gesteld. Het
voorstel van minister Lieftinck ten aan
zien van de tijdschriften hield toen in,
dat de omzetbelasting voor tijdschriften
van het weeldetarief van 15 pet naar
het gewone tarief van 4 pet werd te
ruggebracht. Dg Kamer wenste toen
echter de tijdschriften geheel vrij te
zien van omzetbelasting en diende daar
toe een amendement in, dat ondanks
het „onaanvaardbaar" van minister
14e tot de 20ste eeuw", in twee de-
eb, (Tilburg 1934 en 1946) is zo waardevol
Anwege het geschiedkundig overzicht en
tie
er
critische aantekeningen. Wellicht zijn
nog, die niet kennen zijn „Het geeste-
l'., bi
Uk lied van Nederland": een soort ency-
opaedie voor geestelijke liederen in ons
aderland in de loop der eeuwen. Het is
merkelijk een goudmijn.
Als men nu nog weet, dat P. Bruning
°ok nog vaste medewerker is van een
Jeeks tijdschriften, als het St. Gregorius-
blad, Tijdschrift voor Liturgie, Mens en
Melodie, Mededelingen van het Wardin-
instituut enz., dan komt men tot de
conclusie, dat dit overvolle leven van gro
te waarde is voor land en Kerk, en ook
tot de oprechte wens, dat deze zestigjari
ge nog lang voor kunst en kuituur moge
gespaard blijven.
G. L.
Amsterdam.
In de ochtend van de zestiende April
bemerkte ik daar toen, dat het p.as
omsingeld was. Mijn poging om mij v
de politie te verbergen onder de vloer i a
de slaapkamer faalde echter, omdat het
beddegoed nog warm ivas en de politie
mannen dus wel begrepen, dat ik niet ver
weg kon ïjjn. Ik werd gevonden en over- 1
gebracht naar Doetinchem, waar ik eerst j
stnkiAnZage krceg in de officiële justitiële
wërd Waaruit bleek, dat ik al vervolgd
werd en voor welke feiten".
veridaarrie onic'ri^' maar "iterst correct
verklaarde ook de graaf, dat hii vóór de
arrestatie van Westerling nim&er geweten
had dat deze voor misdaden gezocht werd
„Het was mijn vaste overtuiging dat hei'
zuiver politieke feiten betrof. Bovendien
geloofde ik toen nog in de mogelijkheid
dat men Westerling zou kunnen uitleve
ren".
President: „Had U dan niet gelezen,
dat er tegen Westerling een vervolging
was ingesteld en dat hij niet uitgeleverd
kon worden?"
Verdachte: Neen, edelachtbare! Na de
aanvang van de Ronde-Tafelconferentie
interesseerde mij de Indonesische kwes
tie eigenlijk maar bitter weinig meer.
Op een vraag van de president of de
graaf Westerling wel eens gepolst had over
ziin activiteit, antwoordde verdachte, dat
,jj„ gast aanvankelijk enigszins terug
houdend was geweest. Later had hij hem
wel eens gesproken over de APRA, Wes-
terlings strijdgroep, die zich ten doel
Stelde de producten van de ondernemingen
veilig naar de kust te brengen. Volgens
Westerling zouden deze Apra-leden uit
sluitend mensen zijn geweest, die belang
stelden in zijn persoon en die meenden, dat
'hii in Indonesië de zaak recht kon zetten.
In ziin requisitoir stelde de officier van
Tustitiè, mr C. L. van IJsendijk hierna
vast dat de graaf weliswaar had kunnen
vermoeden, dat tegen Westerling een ver
volging zou worden ingesteld. „Dit is ech-
ter heel iets anders dan dat verdachte
wist dat op het moment, dat hij Wester
ling' verborg, deze reeds gezocht werd.
Zeifs Westerling wist dat toen nog met.
De stukken werden hem eerst na zijn
arrestatie uitgereikt. Hoe de graaf dit dan
wel had moeten weten, was de officier een
raadsel. Volmondig bekende de officier
tenslotte dan ook er niet in geslaagd te
zijn het zo belangrijke element van de
„wetenschap" uit de dagvaarding te heb-
ben kunnen bewijzen, zodat hij vrijspraak
van het ten laste gelegde vroeg.
De verdediger, mr Arnold, betoogde, dat
Westerling zelf niet wist of hij zou worden
vervolgd. Een relatie van Westerling, de
eerder genoemde heer F., wist het welt
De sultan sprak zich uit voor het or
ganiseren van het land op de grondslag
van een constitutionele monarchie ter
heidrlJS1"8 V3n vplled'Se onafhankelijk-
IC&wVv
■t w
De Convair XT-92A, 'n supersonisch jachtvliegtuig met z.g. delta vleugel, dat
de Amerikaanse luchtmacht over enkele jaren in gebruik hoopt te nemen.
ER ZIJN BINNEN de grenzen van het
vrije Europa enige (in de overige
wereld zijn er nog veel meer);,twist-
punten, welke minstens chronisch, soms
echter ook acuut de spanningen gaaruic
houden en soms hoog opvoeren. T ijdelijk
kan het de schijn hebben, dat een bevre
digende oplossing is bereikt, jn werkelijk
heid echter zijn bet vüurtjes, welke nooit
geheel worden gedoofd en naar hartewens
weer aangeblazen kunnen worden. Typi
sche voorbeelden waren vóór de oorlog:
uanzig, Zuid-Tirol. Triest, Elzas-Lotha-
u1,"®6" en" Saar. Na de oorlog zijn
Baar NT overgebleven Triest en de
zo juist vermelde con
flictstoffen ziin o.m; gekomen: Oost-
wat arrf en/e sa,'elIietstatenen als we
wat verder de wereld
we slechts enkele
inzien, behoeven
rhino t Z13™,6*1 te noemen: Kasj-
miu, China, Indo-China, Iram E^vntp
Marokko. Tunis, Zuid-Afrika Het Ristje
is bij lange na nietvolledig, het zijn
slechts namen, welke ons al schrijvende
invallen a!s we wat dieper gingen pein
zen. zouden vele, vele regels nauwelijks
voldoende zijn om eenvoudig en zonder
meer met één enkel woord de problemen
op te sommen, welke de grpte benauwenis
der wereld uitmaken. En welke elk op
zich in staat zouden zijn een derde we
reldoorlog te ontketenen.
In het vrije Europa is de kwestie-Triest,
vooral omdat dit onoplosbare probleem
tussen twee zeker niet onbelangrijke,
maar toch tweederahgsnaties speelt 0p
het ogenblik naar het terrein der theo
retische discussies verwezen, waar zij een
vrij onschuldige rol vervult. De Saar-
kwestie daarentegen is veel praegnanter
en in zekere zin ook veel gevaarlijker,
wijl zij de twistappel tussen Frankrijk
en Duitsland werpt en daardoor een
situatie schept, welke zowel voor de
Europese Defensie-gemeenschap als straks
wellicht ook voor de Nato de ernstigste
gevolgen na zich kan slepen,
„Deutsch ist die Saar" is de strijdkreet,
welke in de tussenoorlogte period* en
oök na de derde wereldoorlog steeds over
Duitsland heeft weerklonken. En niemand,
ook de Fransen niet. loochent, dat de
Saarlanders echte volbloed Duitsers zijn.
EIzas-Lotharingen was tenslotte een
grensgebied; ev woonden Fransen en Duit
sers, in het ene deel.meer Duitsers, in het
andere meer Fransen; en er waren wat
men zou kunnen noemen tweetaligen.
Maar de overgrote meerderheid va-n de
bevolking voelde meer Frans dan Duits;
als zij door' Duitsland werden gean
nexeerd, hadden zij. heimwee naar Frank
rijk, maar zij hebben nooit heimwee naar
Duitsland getoond.
Met de Saarlanders staan de zaken heel
anders. Zij zijn en voelen zich Duitsers
en als zij na de Duitse nederlaag van 1945
zo geheel bereid waren t0t. een economi
sche unie met Frankrijk, dan .leidden
daartoe heel wat materiëler overwegin
gen dan een sentimentele liefde voor
Frankrijk. Nu de grondslag voor die over
wegingen verdwenen is, begint de Duits-
gezindheid, ook weer om materiële mo
tieven, heel sterk op de voorgrond te tre
den. Zoal niet bij regeerders, die ver
geldingsmaatregelen van Duitse zijde
duchten, dan toch zeker bij een grote
massa der SaarlantLe bevolking. De Pa-
rijse „Monde" erkent <Rt volmondig in 'n
artikel van drie kolommen, waarbij zij te
vens erkent, dat het-recht, gebaseerd op
de overwinning en op een onderlinge
overeenkomst .der geallieerden een heel
zwak argument inde "internationale po
litiek is.
Een OPLOSSING van dit Frans-
Duitse geschil is dan ook gezocht in
de Eurapeanisatie van het Saarge-
bied. Wat deze inhoudt, ;s eigenlijk een
mysterie, We denken daarbij terug aan
het instituut van de Vrije Stad Danzig,
onder het beheer van de oude Volken
bond, We geven toe, dat: een dergelijke
europeanisatie in .q?t .kader van de Ko
len- en Staalpooi. van de Europese De-
fensiegemeenschap en van de Raad van
ter zou kunnen hebben dan eertijds het
statuut van Danzig. Dan moet men echter
toch beginnen met heldere, .klare begrip
pen te scheppen; maar daarachter blijft
altijd het onomstotelijke feit bestaan, dat
het Saargebied Duits is en dat.de Duit
sers even nationalistisch zijn en blijven
als de Fransen. Men moet dit beiden of
geen van beide partijen kwalijk nemen.
Betreurenswaardig is zeker, dat het
Saargeschil elke toenadering tussen
Frankrijk en Duitsland met de dag meer
bemoeilijkt. En momenteel is wel een
hoogtepunt bereikt, nu op 30 November
a.s. in het Saargebied verkiezingen voor
de landdag zullen worden gehouden: Op
zich zou waarschijnlijk ook Bonn geen
bezwaar tegen deze constitutioneel vér-
eiste verkiezingen maken, als ze werke
lijk democratisch waren. Maar men moet
Bönn volkomen gelijk geven, als het het
democratische karakter ontkent want er
mogen, geen partijen aan deelnemen,
welke in haar program de herinlijving van
het Saargebied bij Duitsland voorstaan.
In West-Duitsland heeft mén mi een
noodoplossing gevonden. De Saariandeis.
die voor die herinlijving zijn,, moeten zigh
Lieftinck werd aangenomen. Toen het
was in de nacht vaft 8 Mei trok de
toenmaligë bewindsman het gehele
wetsontwerp in. Hij zwaaide zelfs met
zijn portefeuille, wat de Kamer hem
nogal kwalijk nam.
Kort daarna kwam dé minister echter
met een nieuw ontwerp inzake de her
ziening van de omzetbelasting, maar
over de periodieken werd daarin niet
meer gesproken.
Het argument van minister Lief
tinck was geweest,-dat er bij de pe
riodieken geen sprake W0s van een
noodtoestand, zoals bi) de dagbladen en
dat de periodieken dus op 4 pet, het ge
wone tarief, konden blijven.
Deze erfenis vond minister an de
Kieft nu bij zijn optreden. T>e omzet
belasting inzake de tijdschriften moest
nog altijd worden geregeld en de be
windsman vond er dit op. dat hij de pe
riodieken gelük stelde met de boeken
door alloen 4 pet omzetbelasting te..elsPn
bij de leverancier en dus niet. bij de
detaillist. Hij dacht blijkbaar de Kamer
hiermede óók tot enige toegevendheid
van haar kant. te kunnen bewegen. L>a.
lukle echter niet.. Want wéér kwam de
heer Lucas (K.V.P.) met een amende
ment om de periodieken geheel van
omzetbelasting vrij te stellen en
amendement was mede onder tekena
door de V.V.D. en de A.R. En nu kon
minister Van de Kieft betogen, dat de
omzetbelasting zulk een integrerend
deel was van 's Rijks inkomen, dat men
daaraan niet mocht tornen dan alleen n
hoge uitzonderingsgevallen, het hielp
allemaal niets. Zelfs niet .het argument
hetwelk overigens minister Lieftinck
ook al had gebruikt dat w el kleding
en sëhoeisel werden getroffen door de
omzetbelasting en met een luxe artikel
als de tijdschriften.
Een ander argument was, dat er óók
heel wat amusementslectuur was, men kon
deze echter niet schiften en dus zag hij
als enige oplossing een belasting van alle
tijdschriften. De heer Lucas redeneeroe
juist andersom. De grootste groep was die
van wetenschappelijke, technische, cultu
rele en vaktijdschriften. Men kon deze
niet van de amusementslectuur schiften,
dus dan terwille van de eerste alle maar
vrij.
De voorstellers van het amendement
hielden voet bij stuk met. het resultaat,
dat. het bij zitten en opstaan werd aan
genomen. Alleen de fractie van de P. v. d.
A. bleef zitten.
Het wetsontwerp zelf werd toen bij hoof
delijke stemming aangenomen.
Bij de aanvang der vergadering was
eerst gestemd over het wetsontwerp ver
lenging van de dividendbeperking, waar
over de beraadslagingen verleden week
Vrijdagmiddag tot een einde waren geko
men.
Ook hierbij was een amendement van
de heer Lucas (K.V.P.) dat strekte om de
verlengingsduur terug te brengen van
twee jaar tot één jaar. Het werd aange
nomen met 53 tegen 27 stemmen. Tegen
stemden P. v.-d. A. en C.P.N. Hel wets
ontwerp zelf werd daarna aangenomen
met 69 tegen 12 stemmen. Tegen waren
V.V.D.S.G.P. en de heren Van den Heu
vel (A.It) en Lemaire (K.N.P.).
Tevoren had.de installatie plaats van de
nieuwe commies-griffier mr Huygens, die
in de handen van de voorzitter de ver
eiste eden aflegde.
F. S.
SCHEVEN1NGEN, 19 November, vangstbe-
richten uit zee: SCH 97 gering; SCH 200 ge
ring; SCH 246 20 k. uit halve vleet, SCH
34 26 k. uit is netten, SCH 4Cü 20 k.
u. h. vl„ SOH 442' 40 k. uit 40 netten. SCH
56 17 k. u. h. vl.. SCH 1» 45 k. u. h. vb.
SCH 283 10 k. u. h. Vl„ SCH 105 120 k. Uit
45 netten. SOH 338 30 k., SCH 365 45 k.
uit 60 netten, SC« 23 45 k. u. h. vl.. SCH
104 3 k. uit 70 netten. SCH 332 10 k. u.
h. vb, SCH 39 10 k. u.h. vb, SCH 201 20 k
U. h. Vl., SCH 264 25 k. U. h. vl., SCH 4 15
k. u. h. vb. SCH 75 10 k. uit 70 netten. SCH
77 40 k. uit 25 netten, SCH 57 60 uit 50 netten.
SCH 184 10 k. uit h. vb. SCH :99 20 k. u.
h. vb, SOH 32 5 k., SCH 40 g. V„ uit «0
netten, SCH 49 g. v. uit 60 netten. SCH 133
20 k., SCH 189 40 k. u. h. Vb, SCH 233 8 k..
SCH 262 80 k., SCH 2*5 70 k. u. h. vb. SCH
2 10 k. uit 70 netten, SCH 15 8 k. u. h. vb.
SCH 19 2 k. u. h. vb, SCH 25 3 k. u. h. vb,
SC-H 30 5 k. u. h. vb, SCH 35 2* k.. SCH 37
2-5 k. u. h. vb, SOH 45 50 k.. SCH 69 J0
k. u. h. vb. SCH 84 55 k. u. h. vb, SCH !2»
17 k. u. h.è vb. SOH 210 5 k.. u. h. vb. SCH
236 50 k. u. h. vl., SCH 230 gering. SCH 297
12 k.è u. h. vb. SCH »12 30 k. uit 30 netten.
SCH 399 20 k. u. h. Vb, SC'H 223 45 k. uit 50
netten, SCH 224 34 k. u. h. vb, SCH 3:4 50
k U h vb SCH 79 !M k u h Vl„ SCH 280 IS
k u. h. vb, SCH 95 gering. SCH 140 2 k. uit
30 netten, SCH 46 3 k., SOH 66 2 k. u. h.
vb. SCH 97 20 k. u ,h. vb, SCH 103 85 k.
u. h. vl., SCH 180 20 k. u.h. vb. SCH 14 15
k. u. h. vb, SCH 21 -25 k. u. h. vl., SCH 302
nog mhalen. SCH 333 nog halen.
SCH 50 SO k.. SOH S3 6 last, u. h. vb. SCH
64 00 k.. SCH *1 8 lyast. u. h. vl., SCH 89
6ë0 k. uit 2-0 netten, SCH 103 6 last u. h. v
SCH 113 8 last u. h. vb, SCH 180 83 k.. SCH
242 1 00 k., SCH 274 80 k. U. h. vb, SCH 160
20 k. uit het Kanaal.
Binnen ie SoheveningenSCH 5 met 2;
last; SCH 9 met 5 last en 500 kisten verse
vis: SCH 141 met 500 kiel eb. verse; SCH 247
1 met 500 kisten verse. SOH 1*2 met 8 'ast en
j 100 kisten verse; SCH 249 met 10 last en 200
kisten verse.
I
STREEFDATUM HOOGSPOOR men met de aantee V«n het hoogspoor en
var. de electrische bovenleiding beginnen.
van stemming onthouden of liever nog
een ongeldig gemaakt biljet jr. de bus
werpen; waarmede zij dan te kennen
zouden geven, dat zij tegen de Frans ge-
orienteerde politiek van de regering-Hoff-
man-n zijn. Geweldige demonstraties, o.rn.
in de Bondsdag, zijn georganiseerd om die
onthouding te propageren en Hoffmann
heeft reeds te kennen gegeven, dat hij
bij een percentage van vijftig zijn conclu
sie zou trekken. I-n Bonn meent men, dat
veertig of dertig procent reeds een over
weldigend succes zou zijn en we zijn ge
neigd met die opvatting mee te gaan.
Maar daarmede is de kwestie niet opge
lost. vooral niet wat economische unie
met Frankrijk betreft. Want tenslotte kan
men alle Franse rechten, en belangen,
niet zo maar op zij zetten. Historisch
groeit veel, wat <js gen wjj handhaven, de
ander weer omverwerpen, Men late dit
Europa inderdaad een heel ander karals-j 1 Aft»***»U«ver - aap de toekomst over.
Nog deze maar.d zal het bestek voor het
leggen van het hoogspoor voor de bouw
van een nieuwe perronoverkapping en 't
opbreken van de bestaande perrons met
alle hierbij horende werkzaamheden wor
den aanbesteed.
Neg liggen verschillende straten in de
omgeving opengebroken, omdat de werk
zaamheden aan de spoorweg tevens een
(Van onze correspondent)
Wat enkele jaren geleden nog een
utopie scheen zal het volgende jaar wer
kelijkheid worden: de beruchte overwe
gen, die Eindhoven tot nu toe vele uren
per dag op hinderlijke wijze in twee
helften sneden, zullen aan het einde van
1353 overdag practiseh niet meer gesloten zwaardere riolering noodzakelijk maak-
zijn. Rond Kerstmis van het volgende ten; nog is het nagenoeg afgewerkte dijk-
iaar zal zowel het gehele personenvervoer lichaam slechts een kilometers lange berg
als het doorgaande goederenverkeer over zand; nog zijn de zware keermuren in de
hoogspoor lopen, waarmede de overwegen I binnenstad niet geheel voltooid, maar
bijzonder ontlast zullen worden. i over enkele maanden zal dit een ander
aspect krijgen. Reeds is ten Oosten van
he gehele goe- sjg(j 6en twee<j€ „IJzeren Man" ont
staan. een plas van niet minder dan 13
hectare, waarop straks de watersport
hoogtij zal vieren en spoedig heeft men
voldoende zand uitgegraven om aan het
egaliseren te beginnen. Binnen een jaar
hopen de Spoorwegen dan met het aan
leggen van de nieuwe spoorweg gereed
te zijn.
Inmiddels worstelt het gemeentebestuur
met het spoorlijntje naar Valkenswaard,
dat de spoorwegen niet willen opdoeken
en waarvoor men ook geen toestemming
heeft verkregen om het via Geldrop te
laten lopen. Noch heeft men reeds enig
inzicht in de vraaE. hoeveel de gemeente
zal moeten bijdragen in de kosten van het
hoogspoor. Maar de werkzaamheden gaan
door «n er komt tekening in ó*t
Dan moet ech'er nog
derenraccordement omhoog worden ge
bracht, het nieuwe stationsgebouw wor
den gebouwd en wat daar allemaal nog
bijkomt, zodat de definitieve opheffing van
de overwegen niet vóór 1956 Te verwach
ten is.
Drie viaducten zijn thans gereed, twee
ervan worden reeds gebruikt. Het viaduct
bij het Philips de Jongh-wandelpark
wordt nog deze maand voor het verkeer
vrij gegeven; dat aan de Glaslaan komt
volgendemaand klaar en wordt in Fe
bruari 1953 in gebruik genomen, evenals
het viaduct aan de Beukenlaan; tenslotte
hoopt men het viaduct aan de Elisabeth-
laan in April 1953 klaar te hebben.
In enkele gevallen is het in gebruik
nemen van het viaduct gepaard gegaan
met het verleggen van de overwegen en
wanneer straks de hiaten in het dijk-
üchaam warder worden opgevuld, kan
4c
