Heilige Plaatsen bedolven onder
schittering van souvenirs
Prikkeldraad scheidt de stad
meedogenloos in tweeën
OP WEG NAAR VOORT
ZETTING R.T.C.
Instelling productschappen,
opheffing bedrijfschappen
oude stijl
BedrijfsoverschotWalvischvaart
sterk gedaald
PER SCOOTER DE WERELD ROND
Paus, Franco en
..Trouw
J(
M.P.-jeep slipte
SCFIOENINDUSTRIE STAAT ER
GOED VOOR
Achter 't niemandsland
lijjl Israël
m
WIM DUSSEL
Ned. leden van „kleine commissie"
vol goede moed
D<
Regering dient veertien wetsontwerpen
moordzaak te
Echteld
Rapport over staatkun
dige eenheid op komst
Staat moet f 6.113.788 (968.009) bijpassen
Verkeerssituatie in
Langstraat niet zo
gunstig
Wetenswaardigheden
omtrent het aquarium
Wonderen in de
dierenwereld
ZATERDAG 9 JANUARI 1954
PAGINA 9
•>->
Hier was de Plaats
Ook op de Olijfberg....
111
Paperas uit portefeuille van
slachtoffer gevonden
Gevecht om klandizie
Een marechaussee «edootl
BEJAARDE MAN AAN-
GEREDEN
Palmen ah treurwilgen
Akkerbouwsector
DIVIDEND GEW. AANDELEN
6 pet (onv.)
Keerzijde van de medaille
Het hedendaagse Jeruzalem een
-arn. Ap het. Heilige Graf is het oneer-
grote ontgoocheling
JERUZALEM, December.
TK had met Kerstmis in Bagdad willen zijn; eigenlijk met Sinterklaas al.
1 Maar het duurt altijd langer dan je denkt hier, er is zoveel te zien, de
afstanden zijn -'root en'je bent in het Oosten - hetgeen betekent dat je je
niet moet haasten.... „En", zo zei „men", „je blijft toch zeker de Kerst
dagen in Jeruzalem en Bethelem? Dat mag je niet missenZoiets maak
je misschien ééns in je leven meedat móet je gezien hebben
Het is een teleurstelling geworden, om niet te zeggen: een ontgoocheling, Jeru
zalem zowel als Bethlehem.
Ik geef toe: het Heilige Land zégt je iets als je er door rpdt. Het ;s net alsof ue
tij/i heeft stilgestaan als je over die slingerende weg rijdt van de hoofdstad van
Transiordanië Amman, naar Jericho en dan naar Jeruzalem: een kale weg, een-
ÏTTSW een iint d«?r d. n*.. SXS
ex?ra ^oude winter gedeeltelijk met sneeuw waren bedekt. SneeuwKerstmis
Seruzaïem ?.Tthfehem! Zou het een witte KersT worden? Hier in hetJle.hge
Land sneeuw en ginds, in het zogenaamde koude Holland een
Maar het „was er niet bü": de weg daalde en daalde U weet toch da^he^ her,
in de buurt van Jericho het diepste punt der aarde is, daar b« de Dode sneeJuw
vierhonderd meter beneden de zeespiegel. De temperaAlnenweP*
maakt plaats voor gras. groen en fris als op een ^serse^ P ook het vrede
Ach. wat een teleurstelling: weg sneeuw, weg «jj d(, brug over de Jordaan
op aarde en in de mensen een welbehagen. n t stopjpen op de brug, anders
staan nijdige soldaten, met geladen geweer,
schieten we.
NA de Jordaan stijgt de weg \veer.
Langzaam aan wordt het wat frisser,
maar sneeuw is er niet meer.. Na
een half uurtje moeizaam klimmen en
grommen van mijn motortje: opeens een
politiepost: stop!
Maar dan is hier.warempel! het huis
van de Barmhartige Samaritaan. Het is
een ruine, als het inderdaad het echte
overblijfsel is van het huis dat hier twee
duizend jaar geleden stond. De politie
mannen hebben weinig van de geest van
Naar zo pas is gemeld, heeft de Paus
het Spaanse staatshoofd Franco onder
scheiden met de „Orde van Christus
Het A.R.-dagblad „Trouw" heeft deze
gebeurtenis van een commentaartje
voorzien. Het bestaan van een derge-
litke orde doet het A.R.-blad al rillen.
Maar het verlenen ervan aan een man
als generaal Franco is, aldus „Trouw",
een geste, dié bij de reformatorische
Christenen de grote reserve, die zij
jegens de kerk van Rome hebben, slechts
kan vermeerderen.
Dat het bestaan van de bewuste orde
het A.R.-orgaan rillingen bezorgt, vin
den we niet zo onverklaarbaar» vei mi
het nu eenmaal de H. Vader niet vermag
te zien als de Plaatsbekleder van Chris
tus op aarde.
Voor een toenemen van de reforma
torische reserve tegenover de „kerk van
Rome" beter ware te spreken van de
katholieke kerk als gevolg van de toe
kenning dezer orde aan het Spaanse
staatshoofd is o.i. echter geen reden.
De „Orde van Christus" is sinds de
vorige eeuw de hoogste pauselijke onder
scheiding voor burgerlijke verdiensten
De Paus heeft Franco hiermede onder
scheiden na en in verband met de afslui
ting van het nieuwe Concordaat tussen
het Vaticaan en de Spaanse regering, een
zeer gewichtig feit in de betrekkingen
tussen het Vaticaan en Spanje.
Het verlenen van een onderscheiding
na een dergelijke gebeurtenis is een
uiting van beleefdheid, welke in het
officiële verkeer tussen staten en hun
regeringen heel gebruikelijk is Dat de
hoogste onderscheiding in óit Seva ls
toegekend, is o.i. heel wel te ver aren
gezien het grote gewicht van de ge eur
tenis in kwestie.
Bij het schrijven van zijn commentaar
over deze pauselijke beleefdheidsuiting
had „Trouw" beter wat meer reserve in
acht kunnen nemen in plaats van haar
direct maar aan te grijpen om de refor
matorische reserve tegenover de katho
lieke kerk aan te wakkeren Ook uit
oecumenisch oogpunt is een dergelijk
commentaar niet gelukkig.
stukken van puin, het wildgroeiend gras.
de stenen en het verbogen ijzer herinne
ren aan de strijd, in 1948 begonnen en
nu, vijf jaar later, nog immer niet ge
ëindigd. Half dode palmen staan als
treurwilgen in dat. wat eens prachtige
tuinen waren, kerktorens zijn kapotge
schoten.
En achter niemandsland. daar is
Israël. Wijs er niet heen, kijk er niet te
lang naar, wees voorzichtig met het ma
ken van foto's en spreek 't woord „Israël
niet eens uit hier: het is alles gevaarlijk.
Loop hier niet zonder paspoort op straat:
de politie houdt je ieder ogenblik aan,
„omdat er zoveel Joden als toeristen ver
momd komen spionneren".
Overal langs dat prikkeldraad lopen
soldaten en politiemannen; de straten zijn
gebarricadeerd en de auto's, de karren, de
ezeltjes en de kamelen moeten er zieli
slingerend een weg door zoeken.
Bij de Amerikaanse ambassade slaat een
bord, waarop aangegeven staat dat men
niet links af kan: dan komt men in nie
mandsland en garandeert men u het leven
niet meer.
En de soldaat met het geladen en op
scherp gestelde geweer verduidelijkt hel
nog eens extra.
Dat is Jeruzalem.
MAAR de oude stad dan! Die prach
tige oude stad met al haar herinne
ringen aan de Bijbel, hier levend ge
worden! Het Heilige Graf. Golgotha, do
Lijdensweg!
Ach, denk er niet te veel van: ge wordt
teleurgesteld, ja, ontgoocheld; van dal
P het Heilige Graf is het oneer-
\_J biedig gezegd een Janboel. Het
graf zelf is bijna niet te zien, verloren
als het is onder de reliquieën van alle
gezindten. Het is marmer, goud, zilver,
kandelaars en schilderijen wat de klok
slaat. Boven het graf hangen zóveel olie
lampen, dat men de indruk krijgt in een
winkeltje te zijn waar men deze apparaten
verkoopt. De lampen hangen in series aan
touwen. De Koptische. de Griekse of de
orthodoxe bezitters van die lampen heb
ben elk hun katrolletje, waaraan de lam
pen neergelaten kunnen worden en pre
cies op tijd wisselt „de wacht" en gaan
er andere lampen omhoog of naar bene
den.
Niets herinnert aan een graf, niets aan
de eenvoud van Christus, het is hier let
terlijk alles goud wat er blinkt. De rots
achtige bodem is slechts op een enkel
plekje vrijgelaten om de bezoeker tenmin
ste een illusie te geven van wat eens de
werkelijkheid was
Golgotha wie denkt dat het een berg
was, komt bedrogen uit, want het is maar
een heuveltje van nauwelijks vijf meter
hoog is niet te vinden, althans niet in
de vorm van een bergje: twee of drie
trappen leiden naar de plaats waar Chris
tus gekruisigd werd. Die trappen zijn ook
weer in het „bezit" van verschillende ker
ken en wee wie er een schrede opzet als
zijnde „andersdenkende"! Niets is er te
zien van een „berg": marmer, mozaïek
schilderijen, lampen, gewelven, beelden,
al'datgene, wat niet hoort op een plaats
als deze. Eén plaatsje is er, waar ge de
rots kunt zien: het gat, omgeven door een
gouden ster: de plek waar het kruis heefi
gestaan
Het goud schittert u tegen; de lampen
hangen weer links, rechts, achter en bo
ven u; niets herinnert aan het échte
Dan gaat ge maar weg, verlaat de kerk,
achtervolgd door ansichtkaart- en souve
nirverkopers. Is dit Jeruzalem?
IK verlang naar buiten, naar de frisheid,
de natuur, hot échte Heilige Land. Je
gaat de poort uit, nog nageschreeuwd
door immer op vrachtjes beluste taxi
chauffeurs. De Olijfberg.
Prachtig ligt ze daar, zelfs op deze kale,
koude winterdag. Weinig olijfbomen zijn
er nog over, maar men verbeeldt zich
tenminste hier op een Heilige Plaats te
zijn, omdat men de aarde voelt, de bomen
v -:>v
r,'.5k 'i
'v
mm xx-WK s-t*
alles is zo weinig, zo b'tt®r,^lt1'^ te ^e"'hoort ruisen en de blauwe winterlucht kan
De Lijdensweg bijvoorbeeld: op een plaats! d
op één en dezelfde muur staat het: „Kier
De basiliek van het Heilige Graf le
Jeruzalem, die in staat van verval
verkeert. Het gebouw wordt door
steigers gesteund en niemand schijnt
de kosten van restauatie te willen
dragen
dit huis: ze zyn njet z(j vriendelijk en
willen zelfs m'n koffer tot op de bodem
zien Opeens ontdekt er een dat ik geen
Engelsman ben, noch Amerikaan, maar
Nederlander. De koffer gaat prompt
dicht, het paspoort wordt vlot terugge
geven en men wil me zelfs nog binnen
laten komen voor een kopje thee.. Dus
tóch goede mensen!
En nu begint de weg weer te stijgen:
Jeruzalem ligt daar, hóóg tegen de ber
gen op..-- Je ziet er alleen maar één
torentje van, nietig en klein, de spits
maar éven boven de machtige, kale ber
gen uit.Stijl is de weg zo nu en dan,
want op een traject van 38 kilometer
moet je liefst twaalfhonderd meter hoog
teverschil overwinnen! De zon schijnt op
de eeuwenoude stad.
Warempel: het is net een sprookje: de
oude, metersdikke muren, de torens, de
olijfbomen op de heuvels rondom, de
oude poorten en zelts de mensen, de
ezeltjes, het is alles zoals het in de Bjjbel
Zo lijkt het in de verte. Maar wie de
stad binnenkomt ziet het opeens anders.
Is dit Jeruzalem?
was de plaats waar Jesus Zijn weg be
gon" en direct daarnaast „Ottomanbaiik, I
geopend van negen tot twaalf uur".
„U wilt kijken meneerkom bin-
neneen vent met prentbriefkaarten
wil je binnenloodsen.
De basiliek van het Heilige Graf? Een
eeuwenoude kerk, vervallen en gestul
door moderne ijzeren balken, die je doen
denken aan een bunker-in-aanbouw: het
resultaat van de samenwerking tussen .1.
verschillende gezindtenniemand voelt
zich geroepen iets aan het herstel bij te
dragen.
Binnen in de kerk is het aardedonker:
men krijgt er een kaars om er rond te
gaan. Overal is bijgebouwd, weggebroken,
weer bijgebouwd en weer weggebroken
Er hangen lampen en schilderijen, en nog
veel meer reliauiecn. eigendom van ver
schillende kerken. Een gids hangt een
aandoenlijk verhaal op over Maria en no
digt zijn slachtoffers uit te komen kijken
naar het beeld: vijf seconden lang en dan
kunt u zien dat er tranen uit Haar ogen
komenEfen andere gids vertelt het
verhaal van de steen waarop Jesus cehal-
semd moet zijn nadal Hij gekruisigd was
Maar ik heb me laten vertellen, dat ilcf
steen een eopie is van-een andere s'eon
die in Turkije moet giifl:„en ook deze steen
is niet. echt, om de eerwoudige reden dat
men niet weet. waar 'lm zich bevindt.
De Olijfberg is hoog en moeizaam klim
je naar boven, stap voor stap, zo nu en
dan even rustend. Daar, links ligt een
gedeelte van de Joodse begraafplaats,
kapotgeschoten en vernield, als was een
atoombom op deze plaats gebarsten, zó
grondig zijn de brokken steen en graniet
tot pulver geslaeen door woedende Ara
bieren. Daar. beneden, liet de tuin van
Gethsemane, waar nog enkele van de
olijfbomen heten te staan uit Jesus' tijd
En dan, bovengekomen, vindt ge daar
de plaats waar Hij ten hemel steeg: een
kleine, héél kleine kapel met daarin te
steen met de voetafdruk zoals de gid<
zegt. Alwéér een gids, zelfs hier, hoog
boven de Heilige Stad. Hij praat niet. hi.i
ratelt, hij raffelt zijn zinnen af. in slecnt
Engels en met zijn hand vol prentbrief
kaarten Als hij uitgepraat is. houdt hij
ziin hand op.
Wie er een geldstuk inlegt, is niet klaar:
hij buigt en zegt „Tenk joe" en gaat weg.
om nlaats te maken voor een andere gids
de hand vol rozenkransen. Deze ratelt
een verhaal over zijn vrttuw en drie arme
kinderen en gaat vervolgens ziin waar
aannriizende beste, de enige echte rozen
kransen hier gemaakt °n dat voor ér-
gulden. En hi.i maait ze even over de
nlaats in het marmer, waar Christus' voet
afdruk heet te staan
„Omdat u het bent, meneer.... voor
verhaalt in zijn eerste reportage
over Jordanië, het land dat hij
na de Libanon bezocht, over
zijn verblijf in de Heilige Stad
Jeruzalem, een verblijf, dat een
grote teleurstelling voor hem
geworden is. Hij vond er niet
de rust, die hij hoopte te vin
den. Achtervolgd door souve
nirjagers en gidsen „deed" hij
de Heilige Plaatsen en ont
vluchtte ze weer, omdat het
hem niet gegeven was even
alleen te zijn met zijn gedach
ten. Soortgelijke ervaringen
deed onze verslaggever op in
Betlehem, vanwaar hij naar de
Jordaanse hoofdstad Amman
ging. Daarover vertelt JVim
Dussel in zijn volgende arti
kelen.
Het landschap bij de nadering van Jeruzalem
„Ik kan inderdaad wel zeggen, dat mjjn tie over de politieke status der trans
collega Donker, prof Van der Grinten en atlantische rijksdelen in het Nederlandse
i-.1 „nlimicmp riiksverhand Upl hpfvplfHp Inpetpl rpts.
tachtig centdenk aan mijn arme kin
deren
„Taxi, meneer?" Een grote, glanzende
wagen zoeft voor.
„Joe want toe sie de touwer?"
Maar ge wilt niet. Geen toren en geen
rozenkransen, geen taxi en geen prent
briefkaarten.
Ge zoudt zo graag eens alléén wil
len zijn op deze plaatsen. Alléén met
uw gedachten. En niet u alleen: van
alle hoeken der aarde zijn ze geko
men: de zieken, de gezonden, de be-
rouwvollen. De gelovigen en zij, die
dachten het geloof verloren te heb
ben; de verdwaaldep en de niet-ge-
lovigen. Maar zij allen zijn teleurge
steld, ontgoocheld.
Zó IS JERUZALEM
ik straks met een gematigd optimisme
in het vliegtuig stappen. Wij gaan uiter
aard met zekere verwachtingen naar
Willemstad. Dit wil niet per se zeggen,
dat het overleg daar zal slagen, maar
wij komen er met redelijke voorstellen,
waarvan de basis door de drie partijen
is aanvaard".
Dit zeide de minister van Overzeese
Rijksdelen, prof mr W. Kernkamp, op
Schiphol, even voordat hij gistermor
gen met de minister van justitie, mr L.
A. Donker en prof mr W. van der Grin
ten naar Willemstad vertrok, alwaar zij
als Nederlandse delegatie in de z.g.
„kleine commissie" overleg zullen plegen
met de vertegenwoodigers van Suri
name en de Ned. Antillen over de
voortzetting van de in 1942 te 's-Gra-
venhage gehouden rondetafel conferen-
99
De regering heeft bij de Tweede Kamer ingediend 14 wetsontwerpen tot instelling
van de volgende productschappen en opheffing van de volgende organisaties:
Instelling van een productschap voor Vee en Vlees; voor Groenten en Fruit;
voor Siergewassen: voor Tuinbouwzaden; voor Margarine, Vetten en Oliën; voor
Gedistilleerde Dranken; instelling van productschappen en een hoofdproductschap
voor Akkerbouwproducten; opheffing Bedrijfschap voor Vee en Vlees; Hoofdbe
drijfschap voor Tuinbouwproducten en Bedrijfschap voor Groenten en Fruit; Be
drijfschap voor Sierteeltproducten; Bedrijfschap voor Tuinbouwzaden; Bedrijfschap
voor Margarine, Vetten en Oliën; Vakorganisatie Gedistilleerde Dranken; Hoofd
bedrijfschap en Bedrijfschappen voor Akkerbouwproducten,
Omtrent de arrestees, die Woensdag j1.
in verband mei de moord te Echteld zijn
verricht, wordt van officiële zijde mede
gedeeld. dat de actie hiertoe grootscheeps
was opgezet De justitie vermoedde, dat
de dadei van de moord op de veehande
laar Melis van Krieken in de naaste om
geving van bei slachtoffer moest worden
gezocht. Met een 40-tal politiemannen
weid de boeiderii omsingeld De verdach
te personen werden een voor een zonder
dat hun gelegenheid werd gegeven met
elkaar in contact te Komen gearresteerd
In het gemeentehui? te Ochtend werden
zij verhoord Dil verhoor duurde tot een
uur in de middag van de volgende dag.
Er was ook nog een vijfde verdachte,
doch deze is op vrije voeten gesteld Er
is een paperas gevonden tiidens de tnten-
s,pve huiszoeking bij de gearresteerden
Van dit stuk staat vast, dat het zichMn
de portefeuille van Van Krieken
bevonden.
OHNIE!" Dat is het eerste wat ze
je toeroepen. „Ze", dat zijn de
taxichauffeurs, de gidsen, de sou
venirverkopers, de travelbureaux, de
sinaasappelenverkopers en iederéén.
Wie een seconde met auto of zoals
ik met mijn scooter stilstaat wordt
omringd door al deze lieden die om het
hardst hun kunde van de stad, hun „be
reidheid tot hulp of hun verkoopkracht
aanprijzen Ze duwen en trekken aan je
voertuig, willen je dwingen om af te
stannen .Park here sir, 111 take care of
it very well sir.... here Johnie!"
Maar ik wil niet parkeren, ik wil
rijden zoeken naar een gelegenheid tot
l0!lkS weet een hotel, góed hotelI Johnie
twee dinar only." (Dat is twin g g
Een ander ratelt een veihaal over oud
Jeruzalem, de Heilige piaetsen, ee
gang, een tocht naar Bethlehem,
kopers van lelijke ansichtkaarten vee
bijna om de klandizie en nog een paar
anderen vouwen grote kaarten en platte
gronden open. Dan zijn er nog de be
roepsbedelaars, meestal kinderen op
blote voeten, die zonder meer om een
„bachshis" komen vragen, brutaal, op
dringerig en oneindig lang aanhoudend.
Het beeld van de stad valt ook al
tegen: beneden aan die oude, oude
muur is het rommelig en modderig; er
staan wel twintig smerige autobussen
geparkeerd en een aantal zogenaamde
kruiers zitten op hun hurken te wach
ten tot er een nieuwe bus aankomt, die
altijd volgeladen is en waarvan het dak
bijna bezwijkt onder de enorme hoe
veelheid bagage, die in de vorm van
kisten en kratten, koffers, dozen erf
manden, vaak met kippen en kalkoenen
erin, wordt meegenomen. Als er dan
een bus aankomt springen die kruiers,
als door adders gebeten op, klimmen
od de nog rijdende bus en vechten op
het dak een robbertje, omdat ze het
oneens zijn over de veldeling van de
straks te dragen buit
ls dit Jeruzalem?
Wat betreft de oprichting van de hier-
bovengenoemde productschappen, niet
behorende tot de akkerbouwsector, wordt
in de Memorie van Toelichting gezegd,
dat de regering zich over het algemeen
met het advies van de S.E.R. kan ver
enigen, behoudens enkele kleinere pun
ten, zoals ten aanzien van de bestuurs
samenstelling van het productschap voor
Groenten en Fruit.
Een negatief resultaat heeft het over
leg inzake instelling van een product
schap voor Suiker opgeleverd. De rege
ring acht de in deze sector te vervullen
taak echter niet zodanig, dat hier een
productschap voor nodig zou zijn. De
noodzakelijke maatregelen zouden zonder
De coördinatie in de akkerbouwprodue-
tensec.tor zal hierin bestaan, dat de voor
naamste besluiten der productschappen
in deze sector aan het oordeel van het
lies tuur van het hoofdproduetschap wor
den onderworpen zulks onverminderd de
ministeriële goedkeuring. Voorts zal het
hoofdproductschap van zijn verordenende
bevoegdheid geen gebruik mogen maken,
dan nadat de productschappen in de ge
legenheid ziin gesteld van hun zienswijze
te doen blijken.
Door het ontbreken van overeenstem
ming in enkele delen van de akkerbouw
product ensector zal de opbouw naar be
drijfskolommen niet volledig zijn, doch
zulks hoef* geen aanleiding te zijn. de
Zeer binnenkort zal het Centrum voor
Staatkundige Vorming een rapport doen
Verschijnen over de „Staatkundige een
heid der Katholieken". In December 1952
kreeg het Centrum van het bestuur der
K.V.P. opdracht dit vraagstuk in studie
te nemen. In Januar. 1953 werd de com
missie van het Centrum geïnstalleerd,
welke in December vorig jaar met haar
arbeid gereed is gekomen. In dit rapport-
dat een beschouwend karakter draagt, zul
len ook hervormingen in de bestaande
politieke organisaties ter sprake worden
gebracht.
Een militair van de Kon Marechaus
see heeft gisterenmiddag het leven verlo
ren bij een verkeersongeval op de Nuns-
peterweg tussen Elspeet en \unspeet
Bij dit ongeluk liep een andere mare
chaussee lichte verwondingen op.
In de jeep, waarmee het ongeluk ge
beurde, zaten drie marechaussees uit het
kamp Nunspeet, t.w. de bestuurder C van
der H,,,uit Apeldoorn, W. J. R. uit Utrecht
en G,.;E. K. uit Nijkerk. Tengevolge van
de gladheid van het wegdek verloor de
bestuurder plotseling de macht over het
stuut^fle jeep kwam terecht in de berm,
waardoor de marechaussee K.. die achter
in de jeep zat. uit de wagen werd geslin
gerd. Tien minuten na het ongeval is hij
aan de bekomen verwondingen overleden.
Hjj was gehuwd De bestuurder, C. van
der H.liep een hoofdwonde op en is in
het ziekenzaaltje van het kamp Nunspeet
opgenomen. W. J R. kwam met de scjjrik
vrij. De drie marechaussees waren op de
terugweg naar Nunspeet.
rijksverband. Met hetzelfde toestel reis
de mr N. Debrot, de vertegenwoordiger
der Antillen in Nederland, die ook aan
de besprekingen deelneemt.
Prof, Kernkamp zeide, uiteraard te ho
pen op een vlotte gang der besprekingen
met hopelijk als resultaat een zo gun
stig mogelijk vooruitzicht voor de voort
zetting der R. T, C. Dit zal hem te meer
welkom zijn, omdat hij, als minister van
Overzeese Rijksdelen, doch buiten de
conferentie om, zich heeft voorgenomen;
nog andere zaken af te doen en overleg
te plegen. Zo mogelijk zal hij ook een
bezoek brengen aan de Bovenwindse
eilanden.
Delandsregering van Suriname heeft
de wens geuit, dat een deel der bespre
kingen van de „kleine commissie" zal
worden gehouden te Paramaribo en naar
het schijnt, bestaat daartegen van An
tilliaanse zijde in principe geen be
zwaar; hierover moet echter nog nader
worden beslist. Maar afgezien hiervan;
heeft minister Kernkamp het voorne
men ook een bezoek te brengen aan Su
riname. niet alleen om daar besprekin
gen te voeren over verschillende onder
werpen, doch ook, als het even kan, om
een bezoek te brengen aan de groots op
gezette landbouw-ontginning „Wagenin-
gen" van de stichting Machinale Land
bouw. Zoals gezegd, zal een en ander ech
ter afhangen van de beschikbare tijd.
Gisterenmiddag is bij de oversteek
plaats op het Leidse Veer te Utrecht de
78-jarige Utrechtse voetganger W. J, van
A. aangereden door een vrachtauto en
ernstig gewond. Met een schedelbasis-
fractuur is hij naar het Sint Antonius-
ziekenhuis overgebracht, waar hij enige
uren later overleed.
bezwaar door de centrale overheid kun- ontwikkelde voorstellen te laten varen
- „v* TA AV> Vï Pt 1 t Trt 1 L of ft -1- /vil Ptt.AMa it tlTAAn #-1 P
heeft
VLAK buiten de oude stad loopt het
prikkeldraad, dat oud en nieuw Je
ruzalem in tweeën splijt, fel hard
en meedogenloos.
Aan deze kant die oude stad: een nie
mandsland, waarin de ruïnes, de brok-
nen worden genomen. Derhalve kan het
Bedrijfschap Suiker worden opgeheven
Geen behoefte blijkt te bestaan aan een
afzonderlijk productschap Hooi, Stro en
Ruwvoeder. Deze sector kan worden op
genomen in 't voorgestelde productschap
Veevoeder. Het bedrijfschap Hooi, Stro
en Ruwvoeder zal dus worden opgeheven.
De indiening van een ontwerp van wet
tot instelling van een productschap Bier
kan op korte termijn worden tegemoet
gezien.
In de sectoren Vis, Vlas, Griend en Riet
is geen uitzicht op spoedige overeenstem
ming. Bezien zal worden of de bestaande
bedrijfschappen in deze sectoren kunnen
worden opgeheven. De regering acht het
niet raadzaam opheffing van het Bedrijf
schap voor Visserijproducten te bevorde
ren voordat het resultaat van de be
moeiingen van de S.E.R. bekend is. De
resering is voornemens de bedrijfschap
pen voor Vlas en Hennep en voor Griend
en Riet op te heffen gelijk met de op
heffing van het hoofdbedrijfschap Akker
bouwproducten.
De regering is van oordeel,dat een
overkoepelend orgaan voor de aKKer
bouwproductensector gewenst is.
Kan de regering zich materieel m hel
algemeen met de opzet van de o.ts.n.
vereniging naar de vorm acht zij een
enigszins andere voorziening in de instel
ling van het overkoepelende orgaan ver
kieslijk. Zij heeft er eenvoudshalve de
voorkeur aan gegeven, het voorgestelde
hoofdproductschap zoveel mogelijk het
karakter te gever van een productschap,
waartoe behoudens de noodzakelijke uit
zonderingen, de voor een productschap
geldende bepalingen der wet op de be
drijfsorganisatie toepasselijk worden ver
klaard. Slechts zal ten opzichte van de
in te stéllen productschappen een bijzon
dere verhouding worden geschapen.
De regering overweegt overigens voor de
sectoren van landbouwzaden en pootaard-
appelen de insteling van productschappen
te bevorderen.
Voorts zjj opgemerkt, dat de S.E.R.
momenteel nog overleg pleegt met be
trokkenen uit enkele andere sectoren.
De opbrengst van de productie geduren
de 1952/53 van de Nederlandsche Mij voor
de Walvischvaart te Amsterdam heeft be
dragen 14.227.361 21.327.283). Het be-
drijfsoverschot beloopt 1.324-855 (6.680.4501
Dit resultaat mag, de omvang van het tot
nu toe gebruikte kleine productie-appa
raat in aanmerking genomen, niet onbe
vredigend worden geacht, aldus de direc
tie in haar jaarverslag.
Het is echter niet voldoende om daaruit
Uit de door het C.B.S. bekend ge
maakte cijfers blijkt, dat de totale schoei
selproductie in de ondernemingen met
ten minste vijf en twintig arbeiders
welke ondernemingen 85 tot 90 van de
Nederlandse productie maken in de
eerste helft van verleden jaar 11.467.000
paar bedroeg tegen het eerste halfjaar
1952 9.458.000 paar. Een toeneming der
halve met 21 Deze vooruitgang kon
in alle sectoren van de schoenindustrie
worden geboekt.
Ook de export verliep gunstig. In het
eerste halfjaar 1953 werd in totaal uit
gevoerd 1.054.165 paar lederen schoenen,
117.553 paar pantoffels en huisschoeisel en
1.033.751 paar rubber en ander schoeisel.
In het eerste halfjaar 1952 bedroeg de
export van deze producten resp. 973.294,
78.375 en 1.078.566 paar. De toeneming
voor de eerste beide soorten bedroeg in
1953 derhalve resp. 8 en 50 en de
teruggang van de derde soort 4
Aldus de heer J. van Heesbeen, voor
zitter van de Kamer van Koophandel
voor Noordelijk Noord-Brabant, in zijn
Nieuwjaarsrede, waarin spreker ten aan
zien van de gehele lederindustrie mede
deelde, dat over het afgelopen jaar op
een gunstig resultaat kan worden terug
gezien en ook de vooruitzichten voor
1954 gunstig zijn.
Niet zo enthousiast toonde de voorzit
ter zich over de waterstaatkundige toe
stand van zijn district, waarin zelfs het
zo ver in het binnenland gelegen Waal
wijk bij de watersnoodramp van verleden
jaar direct werd bedreigd. Hoewel het
zeer verheugend is, dat voor de grote
werken, zoals het watervrij maken van
de Biesbosch en de boezemgebieden van
het Oude Maasje, zowel bij het Rijk, als
bij de provincie grote belangstelling
blijft bestaan, zal de uitvoering van deze
werken nog vele jaren vergen. Spreker
wees er nog op, dat in de algemene ver
keerssituatie van het district geen ver
andering is gekomen en dat de moeilijk
heden van industrie, handel en midden
stand onverminderd voortduren.
De voorzitter sprak zijn bijzondere
waardering uit voor de S.L.E.M., die in
binnen- en buitenland onschatbare good
will heeft gekweekt.
de in de overeenkomst met de regering
voorgeschreven en gegarandeerde bedra
gen voor afschrijving op de bestaande en
in aanbouw zijnde vloot, dividend, reser
vering en belastingen te voldoen. Krach
tens de met de staat bestaande overeen
komst zal het tekort ad f 6.163.788 word -n
bijgepast Dit bedrag is ten gunste van de
verlies- en winstrekening geboekt. Vorig
jaar beiiep de uitkering van de staat
968.009.
Na aftrek der bedrijfskosten ad
12.318.651 (14.095.181), afschrijvingen ad
J 5.197.389 (5.379.117) en enkele voorzienn
gen resteert een winstsaldo van f 1 063.133
(onv.). Evenals het vorige jaar 'wordt een
dividend van 6 procent op de gewone =111
4 procent op de preferente aandelen voor
gesteld.
Over het verloop van de expeditie meldt Frank
het verslag, dat de meeste schepen met
buitengewoon ongunstig weer te kampen
hebben'gehad, waardoor de vangst werd
belemmerd De vangstlimieten bleven m-
gewijzigd, t. w. 16.000 blauwe walviseen
heden. inclusief 1250 stuks buitruggen. De
antarctische walvisvloten ontvingen op
dracht de vangst op 16 Maart 1953 te be
ëindigen. Helaas is door een misrekening
van de instantie, aangewezen door de in
ternationale walvisvaartcommissie, de
sluitingsdatum te vroeg vastgesteld. Oo
16 Maart bleken slechts 14.768 eenheden te
zijn gevangen, aldus het verslag.
De totale traanproductie bedroeg 16.988
ton traan (15 499 toqj, 328 ton potvisolie
(2912 ton), 15 ton vitamine A-olie (12 ton)
en 4 Ion baleinen (3V4 ton). De gehele
traanproductie was aan de regering voor
verkocht tegen 817,24 per ton eerste
soort 1225,50 in het voorgaande jaar). De
vorig jaar onverkocht gebleven potvisolie
is eveneens verkocht.
Als eerste delen van de serie „Het hand
boek voor de aquariumliefhebber". liet de
Uitgeverij Hollandia te Baarn 't licht zien
„In en om het aquarium" van de hand,
van de bekende schrijver en spreker dr
A. F. J. Portielje, en „Aquarium-
techniek I", geschreven door ir F, C. IV.
Slooff, een deskundige op dit gebied. Er
zjin intussen alweer nieuwe delen van
deze serie, die belooft te zullen worden
een voor elke aquariumliefhebber onmis-,
baar standaardwerk, ter perse. Alle as-
pecien van het onderwerp zullen in de
onderscheidene delen door bevoegde
schrijvers worden belicht-
Het boek van dr Portielje heeft ons bij
zonder geboeid. D.eze kenner van het die
renleven weet zoveel wetenswaardigs ie
vertellen over leven en kenmerken van
de vis, en hij doet dit op zo prettige en
onderhoudende wijze, dal men dit bo-'k
graag onder de norm „algemene ontwik
keling" zou willen onderbrengen.
Het boek van ir siooff richt zich uit
sluitend en direct tot de aquariumlief heb
ber maar dat kan iedereen worden,
na de lectuur van het interssante boek
van dr Portielje!
..Aquariumtechniek" - is, naar wij vast
stelden, een dégelijk en met vakkenpis en
liefde voor het onderwerp geschreyqn
„studie'In woord en beeld worden ie
eigenaars (of toekomstige eigenaars) van
aquariums vele adviezen gegeven en naar
ons van bevoegde zijde werd verzekerd»
zijn deze adviezen zonder uitzondering de
moeite waard.
Voortreffelijke illustraties en voorbeel
den verhelderen de tekst. De uitgave is
zeer verzorgd.
Speciaal voor de liefhebbers van trop:-
sche vissen verscheen bij de Uitgeverij
W. J Thieme Cie te Zutphen een zeer
instructief en rijk geïllustreerd boek van
de hand van J. G. Th. van Nes en J. A.
Scheffel, getiteld „Wat houd ik in mijn-
tropisch aquarium". Het is de tweede druk
van een werk, dat zijn waarde reeds heeft
bewezen en dat door insiders hoog wordt
aangeslagen.
Voor het seizoen 1953/54 zijn een partij
potvisolie, alsmede enige andere bijpro
ducten reeds tegen tevreden stellende prij
zen voorverkocht De gehele traanproduc
tie voor het komende seizoen is voorver
kocht aan de Nederlandse regering tegen
828,17 per ton eerste soort. De verwach
ting is gewettigd, dat verschillende be
langrijke elementen van de exploitatii-
rekening 1953/54 een beduidende verla
ging zullen ondergaan.
Met -dijkende bewondering hebben wij
het boek „Wilde wieken" gele/en, waarin
S. Stuart ons de trek van een
vlucht wilde eenden beschrijft. Zal de
natuurliefhebber door dit boek, dat door
Rinke Tolman werd vertaald en ingeleid
en door W- J. Thieme Cie te Zutphen
goedverzorgd werd uitgegeven, zijn weet-"
gierigheid bevredigd zien de .-gewone
lezer" zal het lezen als een boeiende en
verrassende roman, fe indrukwekkender
waar deze wonderen in de dierenwereld
werkelijkheid zjjn.
Frank Stuart is voldoende wetenschap
pelijk onderlegd om zijn dichterlijke fan
tasie niet op hol te laten slaan; aan de
andere kant fs hij genoeg dichter om zijn
verhaal niet te verstikken in wetenschap
pelijke samenvattingen Zijn boek is' e»n
zeer persoonlijke en gevoelige fantasie,
gebaseerd op waargenomen en begrepen
feiten.
Wie zal geen bewondering in zich voelen
opkomen als hij leest over de. volmaakte
doelmatigheid waarmede de eend is uit
gerust om te vliegen? En hoe spannend
weet de schrijver ons te vertellen over de
gevaren, die de eenden voortdurend be
dreigen: het vuur, de natuur-elementen en
de vijanden onder de dieren. Aangrijpend
is het hoofdstuk „De moordenaar", waar
mede de lynx wordt bedoeld. En roerend
zijn de liefde en trouw, die de eenden el
kander toedragen en die hen tot een vol
maakt offer kunnen brengen. ,.Wild«
wieken" is een prachtig natuurboek- dat
een warme aanbeveling verdient.
