twee Britse
Kroonjaar voor twee Britse schrijvers
W. Somerset Maugham en E. M. Forster
Mevrouw Coty, de nieuwe presidentsvrouw
Eetwaren, Arsenicum en Electrische Treintjes
ii
Het gesprek tussen Rome en Reformatie
IZ
Wie in Januari geboren is
peking dreigt KERSTENING van
Katholiek actie-comité opgericht
E,
NIET VOOR ALLE BRANCHES
BEVREDIGEND
D
o nu en dan
Hun werk nog geenszins
verouderd
Groentenuitvoer naar
West-Duitsland
Prijs industriekolen
Katholieke radio in
Zuid-Amerika
Nederlandse schuld aan
Engeland
Omzet detailhandel November
Litteraire prijskamp
voor studenten
en h wereld
ZATERDAG 16 JANUARI 1954
PAGINA 5
KWESTIE VAN GOEDE
MANIEREN
Persoonlijke ervaringen
Tivee werelden
Klachten van Weslduitse
Boerenbond
Opheffing egalisatieregeling
Maar Washington en Eonden
houden vol
Forster, een klassieke?
Vervroegde aflossing van
13,5 millioen
Niet overdrijven
PRIESTERS VAN HET
H. HART
Nieuw generaal bestuur gekozen
Consequentie voor
de Jeugd
Peter Se/ie
WEE ENGELSE ROMANSCHRIJVERS bereiken deze maand een
kroonjaar. E. M. Forster werd begin Januari 75, terwijl W. Somerset
Maugham op 23 Januari, in de Moorse villa die bij zich tientallen jaren
geleden aan de Cóte d'Azur liet bouwen, zijn 80ste verjaardag hoopt te
vieren. Van dit tweetal is Somerset Maugham ongetwijfeld de meest
bekende en meest populaire schrijver. Sinds 1897, toen zijn eerste boek
bet licht zag, beeft hij een eindeloze stroom geschriften de wereld in
gezonden: romans, korte verhalen, toneelstukken, reisverhalen, autobiogra-
fbelie notities en essays. Werk van uiteenlopend gehalte maar altijd lezens
waardig en in een geacheveerd proza geschreven.
Britse intellectueel, dat in zijn romans
geconfronteerd wordt met het volle leven,
met de bruisende levensroes van de Ita
liaan Gino („Where angels fear to tread",
met India („A passage to India"), met ar
moede of met illegitimiteit. Steeds keert
deze contrastwerking terug tussen de tra
dities van „Sawston", de public fchooi,
waaraan alles wat geborneerd, fantasie
loos en vulgair is wordt geweten, en de
andere, gevoelsmatige wijze van leven.
„Goed proza schrijven is 'n kwestie van
goede manieren", verklaarde Maugham
in „The sunnming up", een bespiegelend
boek over zijn leven en werk, dat in 1938
verscheen. Onder de omgangvormen, d'.e
de prozaschrijver in acht dient te nemen,
stelt Maugham 't aangenaam bezighouden
van de lezer voorop.
Er is van Somerset Maugham dan
ook geen werk bekend dat verve
lend wordt gevonden, noch door de boe'.t-
verslindende massa, noch door de fijn
proevers. Dit laatste is zeker merkwaar
dig. Meestal immers loopt het oordeel de
zer beide categorieën allerminst parallel
modeboeken wekken het wantrouwen van
lieden met een fijne literaire smaak, ter
wijl wat deze laatsten bewonderen, vaak
door het grote leespubliek wordt afge
wezen. Maugham's boeken echter vallen
bij beide groepen in de smaak, omdat hij
enerzijds een geboren verteller is, ander
zijds een intelligente waarnemer van je
menselijke natuur en een verfijnd van-
man.
In Parijs geboren, en na veel omzwer
vingen, die hem tot in China, India en
Amerika voerden,
tenslotte in Zuid
Frankrijk beland,
is Somerset Maug
ham niettemin een
typische Brit ge
bleven, nuchter en
intelligent, afke
rig van lyrische
vérvoering, een
tikje hooghartig,
maar met een ge
amuseerde supe
rioriteit. die nooit
hinderlijk wordt.
Hij studeerde
Somerset Maugham
kele weken practijk in de achterrj"""'tJ:'1
van Londen. Uit de ervaringen, daar op
gedaan, resulteerde zijn eerste roman
„Li-a of Lamberth". De meeste van syn
boeken hebben trouwens hun bron m
persoonlijke ervaringen: reisbelevenis
sen in „The gentleman in the Parlour
rn „Don Fernando"de literaire hum
bug rond een beroemde schrijver 11
„Cakes and ale", het leven achter di
coulissen in „Theatre", zijn ervaringen
bij de Secret Service in Zwitserland
tiidens de eerste wereldoorlog m „As
benden", Indisch mysticisme in „The
razor's edge" en zijn eigen jeugd m
deroman die algemeen als zjnmeester
werk wordt beschouwd „Of human
bondage".
Uit al deze hoeken en de tien
tallen andere die hij schreef alleen
de korte verhalen al nemen drie
rovale delen in beslag blijkt
Maugbam's vermogen tot het scherp
observeren van de mens, zijn artistiek
temperament en de vormperfectie
die bij zicli door bard werken naar
liet voorbeeld der grote vertellers
verwierf. Wat echter eveneens uit
zijn werk naar voren komt is ecu
uitgesproken atheïstische en liber
tijnse levenskijk, die de Katholie e
lezer niet dan met enige tei ug-
houdendheid naar bet werk van deze
welgemanierde cynicus doet grijpen,
Voortreffelijk weet Forster de ontmoe
ting tussen de twee werelden in een ver
haal in te weven; vernuftiger geconstru
eerde intriges vindt men zelfs bij de han
digste detectiveschrijver niet- Maar de
vertelling is bij Forster slechts het voer
tuig voor zijn harstochteli.ik zoeken naar
de zin van het leven, zijn streven naar
waarachtigheid, naar het ontmaskeren
E. M. Forster
van de schijn. Het is een beperkte bood
schap, die Forster. de ontmaskeraar van
sociaal en intellectueel snobisme, brengt.
Maar de wijze waarop hij haar brengt
maakt zijn weinig omvangrijk werk zo
waardevol. „Howard's End" is een mees
terstuk van delicate spot met de Britse
samenleving, „A passage to India' een der
beste romans over de geestelijke tegen
stelling tussen India en het moederland,
die ooit zijn geschreven. Esprit en fijn
heid van stijl, passie voor waarheid en
haat tegen alles wat vals of verward is
maken E. M. Forster tot een schrijver, die
veel meer betekent dan zijn bescheiden
populariteit zou doen veronderstellen.
De Westduitse Boerenbond heeft klach
ten geuit over de regeling van de import
van groenten en fruit uit Nederland.
Staatssecretaris Sonneman, van het minis
terie van landbouw, heeft onlangs ver
klaard, dat de Duitse groenten- en fruit
teelt niet voortijdig mocht worden bloot
gesteld aan de internationale concurren
tie. Naar de mening van de Boerenbond is
dat blijkens een klacht in het blad van
deze bond reeds lang het geval.
Ofschoon Nederland technisch over de
mogelijkheid beschikt om de uitvoer naar
Duitsland naar hoeveelheid en waarde te
regelen, werden de overeengekomen jaar
contingenten in de laatste jaren telkens
reeds in de eerste helft van het verdrags
jaar afgeleverd, zo meent het blad. Dit
had dan tengevolge, dat op grond van de
bepalingen van het verdrag verdere toe
wijzingen voor invoer moesten geschieden.
De invoer uit Nederland heeft, volgens
de bond, in de laatste jaren, afgezien van
enkele artikelen, geen beperkingen ge
kend. Volgens de bond zijn ook de. vast
gestelde minimum-prijzen voor de invoer
uit Nederland niet toereikend geweest. In
de praktijk zouden deze minima vaak niet
worden aangehouden, waardoor de bin
nenlandse Duitse prijzen zouden worden
gedrukt.
De minister van Economische Zaken
heeft besloten met ingang van 1 Februari
a.s. het voor industriekolen bestaande sy
steem van toewijzing in te trekken. Op die
datum zal tevens voor deze kolen de prijs-
en vrachten-egalisatieregeling worden op
geheven.
Dit houdt in, aldus is van de zijde van
het ministerie medegedeeld, dat op 1 April
de prijs van industriekolen wordt gelijk
getrokken met dc prijs voor industrie
kolen in het gehele gebied van de Kolen-
en Staalgemeenschap. Boven deze prijs
komen dan nog de vrachtkosten, die al
naar gelang de afstand, variabel zijn.
„Tien ilagen geleden", zegt ir Annie Boscli die er
11a de eerste Maart op zal kunnen bogen, de eerste
vrouwelijke directeur van een Keuringsdienst voor
Waren te zijn, „tien dagen geleden heb ik nog gezegd:
zouden ze daarvoor nu wel een vrouw benoemen?
Wie ir Boscb in baar huiselijke sfeer kent, kan zicli
die aarzeling voorstellen. Die sfeer, met de oude
familieportretten, de boeken, de bloemen en de muziek,
die zicli beschuttend weeft 0111 liet schrijfbureau waarop
de nuchtere zakenpapieren stapelen. Het is de sfeer van
Den Boscb, bet ouderlijk huis, van bet Brabantse hart
dat zij ook na zoveel jaren van Delft (waar zij bestuurs
lid was van de vereniging van vrouwelijke studenten
D.V.S.V.) en Den Haag heeft gehouden. Tot in de
schaduw van dc Utrechtse kathedraal waar zij op dit
ogenblik baar home heeft.
Het is een ondankbare rol,
die van presidentsvrouw. Of
ficieel voert ze geen enkele
titel, haar man is Monsieur
le Président, maar zij blijft
madame X. Toch neemt ze 'n
voorname plaats in, al is deze
geheel in nuances want op de
voorgrond treedt ze nooit.
Meestal komt de presidents
vrouw uit de provincie, waar
ze haar hele leven doorbracht
en waar men liever met ge
trouwde broers en zusters,
ooms en tantes, neven en
nichten en aanverwante fa
milies omgaat dan met onbe
kenden. Plotseling wordt ze
dan gedwongen de honneurs
waar te nemen in een paleis.
Zonder op die representa
tieve taak te zijn voorbereid
moet ze een gesprek kunnen
voeren met een wereldbe
roemd staatsman, een neger
opperhoofd, een leerlingetje
van de lagere school of ko
ningin Elizabeth, zonder nog
over andere verplichtingen
die haar opgelegd zijn te
spreken.
Aanpassing
Gelukkig heeft de Franse
vrouw een merkwaardig ta
lent om zich aan te passen.
Mevrouw Auriol heeft dit be
wezen door niet alleen in
minder dan geen tijd tegen
haar taak opgewassen te zijn
maar deze te volbrengen op
een wijze die de algemene be
wondering afdwong. Maar
die inspanning was zo groot,
dat ze tijdens het bezoek aan
Parijs van koningin Elizabeth
toen nog prinses Elizabeth,
flauw viel en met moeite het
programma van het prinselijk
bezoek kon afwerken om
daarna maanden lang rust te
moeten houden.
Het pubiiek hoorde daar
nauwelijks over spreken en
waardeert voornamelijk in
madame Auriol haar sobere
elegance.
Mevrouw Coty, het is al
gemeen bekend, voelt weinig
voor kleren, evenmin als ze
ooit verlangd heeft het Elysée
te bewonen. Haar ruime flat
op de Quai aux Fleurs en
haar villa aan zee te Etretat
zijn haar voldoende. Een pa
leis in Parijs en een kasteel
in Rambouillet behoren stel
lig niet tot haar wensen.
Ze komt uit een redersfa
milie uit Le Havre, dat on
danks zijn haven, een echte
provinciestad is. Ook ge
trouwd bleef ze daar wonen
en betrok eerst twintig jaar
geleden het appartement in
Parijs waar ze nu nog woont.
„frangaises moyennes", de
vrouwen die een normaal le
ven leiden. Daarom zijn de
Fransen er mee ingenomen
dat ze de eerste vrouw van
het land wordt.
Als het waar is dat de dood
gewone Fransman gewaar
deerd wil worden door zijn
concierge en zijn leveran
ciers. kunnen de Coty's tevre-
Gcen Parisienne
Maar een Parisienne is ze
nooit geworden. „Ze is een
perfecte huisvrouw, een ech
te moeder", zegt men. Alle
Fransen zijn daar gevoelig
voor. Men schat de vrouwen,
die een steun voor haar man
zijn, haar kinderen goed op
voeden en haar huishouden
zuinig besturen op de juiste
waarde. Madame Coty is een
typisch voorbeeld van de
den zijn. Van mevrouw Coty
zeggen de bakker en de sla
ger, de melkboer en de groen
teverkoper, de strijkster van
de fijne was en de eigenaar
van een kleine bontzaak in
de buurt: „Ze is een eenvou
dig mens, dat niet lastig is,
want ze weet wat ze wil.
Luxe artikelen koopt ze
nooit, maar wel altijd goede
waar. Bovendien kent ze de
prijzen.Dit laatste wordt
niet het minste gewaardeerd.
De Coty's leven comforta
bel maar zonder luxe. Dik
doen ligt niet in hun aard.
Ze bezitten b.v. geen auto,
wat in de positie die de heer
Coty sinds jaren bekleedt,
werkelijk wonderlijk mag he
ten. Als mevrouw Coty tij
dens Ce presidentsverkiezing
naar Versailles ging, nam ze
de bus en de trein. Lang
bleef ze nooit naar het
schouwspel kijken, al gauw
verlangde ze naar huis terug.
Ze verliet dan het kasteel en
liep voorzichtig over de keien
die nog uit de tijd van Lo-
dewjjk XIV dateren, naar de
trein. In de stad aangekomen
pakte ze de autobus en kwam
vermoeid op dc Quai aux
Fleurs aan Als haar man
eindelijk 's avonds thuis
kwam, stond de tafel voor
hem gedekt en schepte ze
hem zelf zijn groentesoepje
op, het dienstmeisje was dan
al lang naar bed-
Moeder en
grootmoeder
Duizenden en duizenden
Frangaises herkennen zich in
deze vrouw en daardoor
maakt ze goede kans popu
lair te worden. Ze is zoaïs
zo velen, moeder van tw-_-e
getrouwde dochters. Ze onder
scheidt zich van de meeste
grootmoeders omdat ze één
kleinzoon en negen aardige
kleindochters heeft, allen
tussen de 21 en 14 jaar.
Die negen knappe klein
dochters maken een leuke in
druk. Een er van, Frangoise.
is modelist, en begint naam
te maken. Haar grootmoe
der is daar verbazend tro^s
op maar verkoos tot nu toe
niet de ideeën van haar klein
dochters op haar eigen toilet
toe te passen Ze heeft nu
echter wel gezegd, half zuch
tend en half lachend, dat ze
zich thans bij de couturiers
zal moeten gaan kleden.
Als ze dat doet zullen de
Fransen zich stellig met haar
imposante figuur verzoenen
en wordt madame Coty eén
even populaire presidents
vrouw als haar voorgang
ster, madame Auriol.
DINY K.—W.
De fotograaf die de
nieuwe directeur per sé
in een witte labora-
iets in de hand te houden...- al was
het alleen de smaak.maar nu ligt
de nadruk toch steeds meer op de
lil cell WIUC 1UIJU1 Cl -
toriumias op 'n plaatje - hygiëne in winkels en andere bedrijfs-
wildp 'hebben beging ruimten, hotelkeukens, cafetaria s. Of-
dairom op zijn minTt schoon ook daarin wel zoveel veranderd
I EN geheel anders geaarde figuur ts
E M Forster. Voor Forster geen Moorse
villa aan de Cóte d' Azur en geen onuit
puttelijke productiedrang, geen schrijven
dat op de eerste plaats uit goede manieren
bestaat en geen toneelroemZprToste ver
jaardag ging even rustig voorbd als het
schrijversleven van c'whts vijf
naam ener liberale traditie.
romans, een handvol korte v -tellen
enkele essays heeft Forster te
tegenover de lawine van geschruten w
mee Maugham zijn lezers overstelpt.
Maar dit kleine oeuvre openbaart een
hoeveelheid esprit, genoeg om Forster tot
de klassieken te doen behoren» wanneer
Maugham wellicht allang zal zijn verge
ten. In zekere zin is Forster al klassiek
Want zijn werk is nog volop levend, hoe
wel zijn laatste roman dateert van....
1924!
Onontwikkeld hart
Zijn thema is dc Engelse middenklasse,
die hij gebrek aan verbeeldingskracht
verwijt en huichelarij, maar waartegen
jj v00ral opwerpt dat haar opvoeding
..„u„diir is geweest. Het is onthullend
«r Forstèr's werk een uitspraak van
I :n dit verband te citeren,
de schrq >iPUblic schools"
t'r"den d°e maatschappü binnen met een
uitstekend ontwikkeld
lijk ontwikkelde geest waar
ontwikkeld hart", schrijft Forster in een
zijner essays
Het is dit „onontwikkeld har" van de
V, JE Vader heeft via de Chileense
radio een boodschap gericht tot het volk
van Chili en de overige Z.-Amerikaanse
landen. Chili heeft in navolging van Co
lumbia een eigen katholieke radiozender
gebouwd, teneinde het Evangelie te ver
spreiden onder de enorme - ^menigte
die V» gegeide zielzorg verstoken is
Deze zen.Hr fc Dinsdag feestehjk in ge
bruik genomf. Om 22.00 uur Chileense
j- ,..n de H. Jader over
tijd ging de rede van
de zender.
Ter regeling van uit oorlogsomstandig
heden voortvloeiende wederzijdse vorde
ringen en schulden erkende Nederland in
1948 aan Groot-Brittannië per saldo schul
dig le zijn een bedrag van 45 millioen
Deze lening zou een rente van een "/e
dragen en afgelost worden in 20 jaarlijkse
annuïteiten, aanvangende op 28 Februari
1949 en eindigende op 29 Februari 1968.
Als gevolg van besprekingen, welke
beide regeringen terzake hebben gevoerd,
heeft de Nederlandse regering op 15 Ja
nuari een gedeelte van deze schuld ver
vroegd afgelost. Aan de Britse treasury is
betaald een bedrag van ca 13.5 millioen,
dat ts ca 143 millioen, zijnde het bedrag
van de annuitciten, vervallende in de jaren
1955 tot en met 1960 onder aftrek van een
disconto van 1 Vz'U 's jaars.
Vervroegde aflossing was krachtens de
leningsovereenkomst te allen tijde moge-
Hik Hiertoe is thans overgegaan in ver
band met de betalingsbalanspositie van
beide landen, met name ten opzichte van
de Europese Betalings Unie.
Men zal zich herinneren, dat in Augus
tus j 1 een soortgelijke overeenkomst werd
gesloten aangaande ^ge,hp^ei;«^°re|ee-
aflossing van een door de Belgische reg^
ring verstrekte lening van Belg irs.
millioen.
n psychologische fout.
Van huis uit heeft het
laboratoriumwerk we
liswaar de liefde en
belangstelling van i'
Bosch maar de laatste
tijd was zij toch al
steeds meer in de alge
mene leiding van de
dienst opgenomen. Zo'11
laboratoriumjas staat
daarbij zo nuchter, ook
al vraagt het werk van
een Keuringsdienst op
zijn tijd inderdaad een
klare kijk. Wat dit
werk omvat is immers
op de eerste plaats het
toezicht op alle eet- en
drink-,.waren"- met 'n
uitzondering dan voor
vlees voor zover het
niet scheikundig hoeft
te worden onderzocht, benevens een
aantal in een Koninkijk Besluit
genoemde artikelen. Ingenieur Bosch
noemt er enkele: wasmiddelen, kapok,
behangselpapier dat vroeger in zijn
groene inkt arsenicum bevatte, speel
goedJa, ook speelgoed, electrische
treintjes bijvoorbeeld voor zover zij
door een verkeerde constructie ge
vaar zouden kunnen opleveren.
Die veelheid vindt mej. Bosch eigen
lijk wel een bezwaar. Je bent zo'n beet
je manusje van alles en komt daar
door niet tot specialiseren, bijvoor
beeld microscopie. Inplaats daarvan
heeft zich geleidelijk aan een heel an
dere taak ontwikkeld. Vroeger moest
er vooral op vervalsingen worden ge
let, evenals in de jaren van de oor
log
....ja, denk maar aan de specerijen
waarbij we probeerden tenminste nog
is dat een ervaring zoals de nog jonge
ingenieur in haar Bredase tijd opdeed
met een bedstee in een bakkerswin
kel, nu niet meer zo makkelijk voor
de hand ligt als toen. Veel van haar
werk ziet mej. Bosch die als ver
tegenwoordigster van de Keuringsdien
sten voor Waren van de oprichting af
zitting heeft in de Nederlandse Huis-
houdraad- dan ook als voorlichtende
arbeid. Handel en industrie zijn daar
mee meer gebaat dan met 't gezwaai
met processen-verbaal. Die voorlichting
is trouwens ook in het belang van de
consument. Hoeveel vrouwen kennen
eigenlijk het verschil tussen vruchten
limonade en limonadesiroop, tussen
was- en zeeppoeder, bouillon- en ex-
trachtblokjes? En toch zijn het al die
wettelijk vastgestelde benamingen die
de huisvrouw zekerheid geven over wat
zij koopt.
Dat neemt niet weg, dat wij wel eens
willen griezelen wanneer we ons ver
diepen in de lectuur van jaarverslagen
zoals die door de Keuringsdiensten
voor Waren worden samengesteld. Zo
veel bederf, zo weinig hygiëne
Maar ingenieur Bosch, die met al deze
dingen minstens even vertrouwd is ais
wij met de voorwerpen in onze huis
kamer, lacht er om: in Godsnaam geen
bacterievrees. En ook niet denken dat
een mens alleen van vitaminen kan
leven. Die dingen zijn natuurlijk heel
voornaam, maar overdrijf ze niet!
Nog één ding is er dat ons bezig
houdt: heeft mej. Bosch in het buiten
land nog vrouwelijke colega's? In
Zwitserland kent zij er een, maar ande
ren zjjn haar ook van haar vele vacan-
tiereizen niet bekend. Veel chemici
worden trouwens graag door de indu
strie opgenomen. En ik moet zeggen, het
laboratoriumwerk ligt de vrouw!
„De Verenigde Naties willen het Ke-
rcaansc bestand ongedaan maken, door
hun willekeurige beslissing om de anti
communistische krijgsgevangenen vrij te
laten. Een dergelijke stap zou de reeds
ernstige toestand in Korea verergeren en
hij zou de eerbied voor de wapenstilstand
en het naleven van zjjn bepalingen in ge
vaar brengen", aldus Radio-Peking in een
te Tokio opgevangen uitzending.
Daarentegen heeft een woordvoerder van
het Amerikaanse departement van buiteu-
iandse zaken verklaard, dat zjjn regering
haar standpunt ten aanzien van de krijgs
gevangenen niet heeft gewijzigd. Onver
anderd blijft zjj van oordeel, dat de ge
vangenen op 23 Januari moeten worden
vrijgelaten en de burgerlijke status moe
ten krijgen. Een woordvoerder van liet
Britse Foreign Office liet zich in gelijke
zin uit.
Overtuigd, dat ons volk de verplichting
heeft de bevolking van Nederlands Nieuw
Guinea deelachtig te maken aan de na
tuurlijke en bovennatuurlijke goederen der
christelijke cultuur heeft zich uit alle la
gen der katholieke gemeenschap in Ne
derland een comité gevormd, dat de kers-
teningsactic in dit overzeese gebiedsdeel
zo krachtig mogelijk wil bevorderen. H. F.
M. baron van Voorst tot Voorst, luitenant-
generaal b.d., heeft het voorzitterschap
aan vaard.
Een ere-comité is als volgt samengesteld:
mgr H. van Hussen, directeur van de Pau
selijke Missiegenootschappen te Den Haag;
mr'dr F. Houben te Maastricht; W. An-
driessen, lid van de Tweede Kamer, te
Utrecht; mr F. Bachg, vertegenwoordi
ger-van de Ned. Kath. Middenstandsbond
te Den Haag; J. Middelhuis, voorzitter van
Uit het cijfermateriaal, dat door het
Economisch Instituut voor den Midden
stand is gepubliceerd met betrekking tot
het omzetverloop in het midden- en
kleinbedrijf gedurende November 1953,
kan worden geconcludeerd, dat de om-
zetheweging in deze maand niet voor alle
branches bevredigend kan worden ge
noemd. Vooral in de boekhandel, de
schoenhandel en het bakkersbedrijf wer
den omzetten geboekt, welke beduidend
lager waren dan die in de overeenkom
stige maand van het voorafgaande jaar.
Bij dc beoordeling van deze gegevens
dient echter wel te worden bedacht, dat
eventuele verminderingen van de geld-
omzetten voor een belangrijk deel moe
ten worden toegeschreven aan de om
standigheid, dat November 1952 vijf Za
terdagen telde en November 1953 slechts
vier.
Ook het voor de maand November zeer
zachte weer, heeft op de omzetten in een
aantal branches invloed uitgeoefend. In
enkele gevallen, zoals bijvoorbeeld voor
schoeisel, was dit in nadelige zin. De al
dus bespaarde gelden werden echter, al
thans ten dele, besteed voor aankopen
voor St. Nicolaas, hetgeen tot gevolg had,
dat in een aantal branches, als de detail
handel in parfumerieën en die in sport
artikelen, t.o.v. November 1952 een niet
onbelangrijke omzetvermeerdering werd
geboekt. Ook in de kantoorboekhandel,
de detailhandel in meubelen en de handel
in ijzerwaren en gereedschappen waren
de November-omzetten in 1953 aanzien
lijk hoger dan die in 1952.
In de voedingsmiddelensector gaven de
omzetten in het bakkers- en het kruide-
niersbedrijf een teruggang te zien van
resp. 9 en'2 pet. Uiteraard speelt het ver
schil in aantai Zaterdagen hierbij een
grote rol. De omzetten in de bakkersbe
drijven zijn overigens reeds gedurende
enige tijd lager dan in de corresponde
rende maanden van 1952, De handelaren
in aardappelen, groenten en fruit en die
in melk en zuivelproducten behaalden
een omzetstijging van 6 pet. In laatstge
noemde branche is deze vooruitgang
voornamelijk te danken aan de prijsstij
gingen, welke sinds November 1952 zijn
opgetreden. In de detailhandel in vis
werd een kleine omzetvermeerdering
geboekt, te weten van 2 pet. De geld-
omzetten waren in het slagersbedrjjf in
November 1953 gelijk aan die in Novem
ber 1952.
de K.A.B. te Utrecht; J. Kampschöer, ver
tegenwoordiger van de Katholieke Boeren
en Tuindersbond; J. P. K- van Eechoud,
oud-resident van Nieuw-Guinea te Den
Haag; prof. dr W. Bronkhorst te Biltho-
ven; prof. mr A. de Block te Den Haag;
mr F. baron van Voorst tot Voorst, voor
zitter van St Adelbert te Vught; mevr. C.
van Nispen tot Sevenaer-Ruys de Beeren-
brouck, presidente van het Centrum van
de Ned. Kath. Vrouwenbeweging te Vor-
den; E. Baronesse Michiels van Kessenich-
Van Meeuwen te Maastricht.
De actie wordt gevoerd onder auspiciën
van de paters Provinciaal der Francisca
nen, Augustijnen en Missionarissen van
het H. Hart. Tot leden van het werk-comi-
té werden door hen benoem<ide paters M.
Neijens M.S.C. en J. van Geloven M S.C.,
beiden te Tilburg; S. Hogenboom O.F.M.
te Weert, E. Lohman O.F.M. te Maastricht
en L. Verhagen O.E.S.A. te Eindhoven.
Het secretariaat wordt waargenomen door
pater Bruno Groen O.F.M- te Weert.
De vereniging van Vlaamse studenten
houdt in samenwerking met de Neder
landse studentenraad op 17, 18 en 19 Fe
bruari te Leuven een congres, dat als
thema zal hebben „culturele eenheid van
Noord en Zuid in het licht der groeiende
internationale gemeenschappen". Ter ge
legenheid van het congres is een litteraire
prijskamp uitgeschreven van novellen en
gedichten. Hieraan kunnen Nederlandse
en Vlaamse studenten mededingen (bij
dragen te richten aan het secretariaat:
Rudi van Vlaenderen, Peperstraat 9,
Gent).
1900
Tijdens het generaal Kapittel te Rome
werden in het hoofdbestuur van de pries
ters van het H. Hart gekozen de paters dr
A. Lellig tot generaal overste (Duitse pro
vincie): R. Bouclier (Franse provincie), N.
Santulli (Italiaanse provincie), G. Raaij-
makers (Nederlandse provincie), N. Wal-
zer (Belgisch-Luxemburgse provincie) tot
raadsleden: A. van 't Westende (Neder
landse provincie) tot generaal-econoom;
A. Bosio (Italiaanse provincie) tot procu
rator bij de H. Stoel.
De nieuwe generaal-overste werd gebo
ren 1909 te Conz a- d. Moese], was onder de
laatste wereldoorlog in militaire dienst,
raakte in Russische krijgsgevangenschap
en werkte o.a. drie jaar in de Uranium-
miinen in de Oeral; na zijn terugkeer in
1949 werd hij al spoedig rector van Frei
burg en in 1952 provinciaal overste.
Twee Nederlanders zijn in het generaal
bestuur: pater G. Raaijmakcrs, oud-pro
vinciaal econoom en oud provinciaal-over
ste en pater A. v. 't Westende, die reeds
sinds 1934 generaal econoom is.
E MEESTE PROTESTANTEN, die wij ontmoeten,
hebben een heel gebrekkige kijk °P het geloof
en het leven van de Katholieke Kerk. Ze hebben
er hier en daar iets over opgevangen, in hun cate-
eliesatie-tijd, in lectuur of omgang met katholieke
kennissen en op grond van allerlei losse indrukken
hebben zij zich een beeld gevormd van de Katholieke
Kerk. Dat beeld is meestal een caricatuur. Wanneer
wij met deze protestanten in gesprek komen, bemer
ken we, dat ze praten over een heel andere Katholieke
Kerk dan die waarin wij geloven. E11 het valt niet
mee het gesprek rustig te houden en vruchtbaar te
doen zijn. Onbegrip is altijd een moeilijk te nemen
barricade.
Erger nog wordt het, als wij van onze kant er
een even vals beeld van het protestantisme op na'
houden en, in onze ijver om de dwaling te bevech
ten. tegen een caricatuur van het protestantisme
strijden inplaats van tegen het protestantisme zélf.
Wat de meeste katholieken van het serieuze pro
testantisme afweten, is weinig, eenzijdig en daar
door misleidend. En zo krjjgt men in het gesprek
tussen katholiek en protestant dikwijls onbegrip
tegenover onbegrip met als resultaat: nog méér
onbegrip.
Nu is het voor een goedwillend en ernstig katholiek
niet per se noodzakelijk, dat hij de leer van onze pro
testantse mede-christenen door en door heeft bestu
deerd en onderzocht. Het is echter evenmin per se
noodzakelijk, om met een hele serie misverstanden
omtrent, het protestantisme te blijven rondlopen. Voor
een goedwillend en ernstig katholiek, die nogal eens
met goedwillende en ernstige protestanten in aanra
king komt, is dat zelfs schadelijk en hinderlijk.
DE EERSTE VOORWAARDE voor een vruchtbaar
gesprek is eerlijkheid bij degenen, die aan het
gesprek deelnemen en begrip vóór en van elkan
ders standpunt. Wanneer één van die voorwaarden
ontbreekt, praat men volkomen langs elkaar heen en
doet men niets anders dan tijd, energie en vriendschap
verspillen.
Gelukkig is er nu de laatste jaren een zekere voor
uitgang te bespeuren, zowel aan katholieke als aan
protestantse zijde. Onbegrip en misverstand drongen
vroeger ook binnen in voorname publicaties, zoals
godsdienstige school- en handboeken, godgeleerde
werken enz. Dat is langzaamaan hersteld, doordat
theologen priesters, dominees en ontwikkelde leken
dieper en' veelzjjdiger kennis nemen van de andere
levensovertuiging alvorens erover te gaan schryven.
Het grof geschut werd geleidelijk opgeborgen en men
ging elkaar met meer eerbied en voorzichtigheid, met
groter eerlijkheid en wil om te begrijpen, tegemoet.
Er zijn nu b.v priesters in Nederland, die heel spe
ciaal studie maken van het protestantisme, en er zijn
dominees, die zich bijzonder toeleggen op 3e bestu
dering van het katholicisme. In onze katholieke
Nijmeegse Universiteit is het niet ongewoon meer
dat een katholiek theoloog wordt uitgenodigd als
buitengewoon hoogleraar of privaat-docent in cte
katholieke theologie college te houden voor belang
stellenden.
IN DE THEOLOGISCHE Leergang, die door ..Una
Sancta" voor lekengelovigen is georganiseerd,
werd het Reformatorische Christendoni op het les
rooster geplaatst In sommige plaatsen komen pries
ters en dominees geregeld bij elkaar om samen na
te denken en te praten over wat zjj geloven. In deze
gesprekken die op bepaalde voorwaaiden zjjn toe
gestaan gaat het er niet allereerst om eikaars opvat
tingen te bestrjjden en te weerleggen. Het gaat er
allereerst om naar elkander te luisteren en elkaar
te Ieren verstaan. Men wil weten, wat de ander ge
looft, om daarvoor de overeenkomsten en de ver
schillen tussen beide groepen scherper en duidelijker
te leren zien.
De eerste vraag is dus niet: hoe kunnen ive el
kaar vangen? Zelfs niet: hoe kunnen we tot een
eensgezind oordeel komen? De eerste ernstige
vraag luidt: wat gelooft de ander en hoe verant
woordt hij zijn geloof? Deze vraag nodigt uit. tot
luisteren en zij veronderstelt eerbied. Zij veronder
stelt n i e t, dat men het eigen gelovig standpunt
nivelleert met dat van de ander, maar dat men uit
droefheid om de versplintering in de christenheid
en uit respect voor mensen, die ernstig proberen
christen te zijn, bereid en erop uit is de „afgeschei
denen" te leren verstaan.
Dit alles blijkt in de feitelijke tragische verdeeld
heid heden mogelijk te zijn of te worden. Want waar
de eenheid des geloofs onvolledig is, kan de christe
lijke liefde het klimaat scheppen voor een gesprek.
De liefde geeft nooit op en vraagt niet onmiddellijk
IN DANK
Na de uiteenzetting in deze kolommen
(veertien dagen geleden) over de in de
Kerstnacht door mij begonnen Jeugddien
sten voor buitenkerkelijken en de maande
lijkse contact-avonden, bleek duidelijk dat
ik m'n giro-nummer (522384) er niet voor
niets bij had vermeld. De spontane giften
om de propaganda voor dit urgente werk
onder buitenkerkelijke jongeren mogelijk te
maken passeerden reeds de honderd-
gulden-grens. Degenen, die daarvoor ver
antwoordelijk zijn, zeg ik langs deze weg
hartelijk dank. Degenen, die de honderd-
gulden-grens niet ruim genoeg achten,
moeten maar eens zien wat daaraan te
doen is.
S. J.
naar klinkende resultaten. Zij is geduldig en heeft een
ruim vertrouwen.
Er is dus iets groeiende; wederzijds begrip en meer
positieve christelijke houding. Willen we niet bij onze
tijd achter blijven, dan zullen we méé moeten groeien.
Daarom Zou ik in enkele volgende artikelen een en
ander willen beschrijven van hetgeen er in het pro
testantisme heden ten dage leeft.
S. JELSMA, M.S.C.
GE BEHOEFT wijsgeren werkelijk niet
niet alleen onder de geleerden te
zoeken. Kijk slechts rond in uw eigen
omgeving en ge zult juist onder eenvou-
digen van geest ware denkers aantreffen,
hoe paradoxaal dit misschien ook klinkt.
Wij hebben dezer dagen zo'n filosoof
ontmoet, toen wij verloren door een gro-
testads-buitenwijk liepen me* allemaal ge
lijkvormige, onpersoonlijke woningen. Hij
zat er op een afgebeten sinaasappelkist.
moedeloos een dagblad spellend, de waker
bij een opslagplaats van bouwmaterialen.
Wij schatten hem in de leeftijd, dat men
gaat aarzelen tussen „middelbaar" en oud
in dagen, of jaren zo ge wilt.
Een groepje fantasieloze, stierlijk ver
velende uit de krachten gegroeide prae-
pubers zat hem op Germaans-systemati
sche wijze te sarren. De aardigheid bleek
er in te bestaan om ijzeren buizen, welke
bij elkaar 't idee van een pijporgel gaven,
met verse modder te bekiiederen.
De oude wachter was zeer mild in zijn
optreden; te mild vonden wij. Hij bepaal
de zich er toe de belhamels een onheil
spellend physionomie voor te schotelen.
Het ging er mee als met een vergif tegen
bacteriën: Eerst helpt het afdoende, dan
raken de lieve beestjes eraan gewend en
worden immuun.
Wij staken onze afkeuring over 's wa
kers laksheid niet onder stoelen of ban
ken. Tenslotte waren wij door een even
onverwachte als teleurstellende erfenis
in het intiem bezit van een premie-certifi
caat voor de woningbouw.
Weet ge? wat de man ons antwoordde?
Dat de jeugd toch niet weg te jagen was
en dat dit in de grond der zaak nog maar
gelukkig was ook. „En", zo voegde hij er
aan toe, „Ik hoef over een paar jaar niet
in de bouwsels te huizen, dat zal diezelfde
jeugd doen. Als er wat aan hapert, dan
kan ze zichzelf dat verwijten".
De man is mogelijk geen goede waker
geweest, maar toch.
