Wordt
nieuwe
in Frankrijk
loonactie
nieuwe
stakingsactie:
een
-■SSfëa'ï&s-
G.V.P.-voorzitter laakt „boven-
Moerdijkse" hooghartigheid
ri
m
Negermeisje terug naar
Maarten
Sint
VRUCHTBAAR OVERLEG IN
WILLEMSTAD
KUNSTMEST uit ZEEWATER
Proefstation in IJmuiden
voltooid
IN KOU EXCERCEERDEN
PELETONS MET VUUR
NG-
SLAGEN
fel
1
V'
Vrijdag „algemene
Sociale onrust
betogingsdag
opj,
Lourdes-herdenking
te Rome
D'
dag-methode der communisten
werk
Op verkeerd kompas
Ruwe Huid PU ROL
Het taalincident Straatsburg
Met de T.V.-camera
naar Nieuwerkerk
De Ecliteldse moord
zaak
Na geslaagde hart-operatie
Maria lust graag rauwe eieren
H3
Volledige overeenstemming over
meeste punten
MEKOG gaat 1500 ton kali per jaar
produceren
Henk -van der Maze.
Veiliglieidsroostei' van
straalmotor ontbrak
Kathedraal ingewijd 11a
40 jaar bouwen
Vier dagen verlof voor de winnaars
OENSDAG 27 JANUARI 1954
doet
weer
haar
Handige tactiek
29 Januari betogingsdag
PAGINA 3
Directe reportage uit rampgebied
Alle verdachten vrijgelaten
nproev
VOOR PARAMARIBO ENKELE tillen ontvangen tekst ener moUejw elke
artikelen overgebleven
Motie eilandenraad Aruba
Dodelijk ongeluk Lij Fokker
De N.V. Maatschappij tot Exploitatie van Kooksovengassen (MEKOG)
heeft te IJmuiden een proefinstallatie gebouwd, waarin door een
ingenieuze vinding uit zeewater kunstmest wordt gewonnen. eze
installatie is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen
Nederlandse en Noorse geleerden en de uitvinding kan voor ons land
een grote verbetering betekenen van de kunstmestpositie.
KLEREN VAN KLEUTER
VATTEN VLAM
Speelde zusje met lucifers?
Wissel op de toekomst
Het geldt nog maar een proef, wat ook
Simpel procédé
Inspectie was streng:
schoenen en oren
goed gepoetst?
PARIJS, 25 Januari 1954
De Franse kamerleden zullen tot 9 Februari bij bun kiezers kunnen \cr
b lij ven en intussen de afmetingen van de sociale onrust, die opnieuw naar
een uitbarsting wordt geleid, kunnen beoordelen. Dedrie grote feder.be.
van vakverenigingen hebben in de bijeenkomst van de hoge raad der col-
j i „rondslagciifer voor de loonschalen op
lectieve arbeidscontracten het gronu. iag j
n- r i „„Uraebt wat dus tevens het minimumloon zou
2u.l30 francs per maand gebracni,
j Wla«se der mmstbetaalde bedrnven. Die vaststel-
moeten ziin in de laagste klasse uu j
lin- heeft eenzijdig plaats geliad, want voor de beslissing viel waren de ver-
tegenwoordigers der werkgevers reeds verdwenen.
Van werkgeverszijde is «t^rekend^dat
de loonsverhogingen ov g het tota)è
ZSUZ?■SV.'S.ri <r»„ zou
ER ZIJN SINDS enkele weken in
Frankrijk sigaretten in de handel ge-
bracht, die men in de regen kan roken
wijl zij waterdicht zouden zijn.
Aan deze waterdichte sigaretten wer
den we herinnerd toen we dachten aan
de oude katholieken, die nog steeds maar
lid blijven van een neutrale of z.g. ne
trale bond van ouden van j1,38®1?-
Ze zijn als die waterdichte sigaretten,
volgens hun eigen mening. Hvinden ,iie
USt Veahek^zreatter j maar onzin Ze kun-
roomse hekje^zeueiu Hun orgam-
nel!_ Vf'jmmers, evetials een hepaaide vak-
6atie is
vereniging
na een algemene vereniging,
waarin noch aan godsdienst noch aan
P°Dat ^iedj° Itennen we. Dat jonge, oner
varen lieden daar nog intippebegrtj«n
we. Doch dat voormalig georgamseer^en,
S^r^lrs worden, is ons
eeVoorakaStholieken, jong of oud, ligt maar
de katholieke heirbaan.
één weg open,
Noch bij jonge mensen
noch bij ouden
verhogen. De werkgevers menen, dat
wijl sinds een jaar de prijzen met 3 pro
cent zijn gedaald en de lonen gemiddeld
met 5 procent zijn gestegen een verbe
tering met 8 procent van de koopkraent
van het loon heeft plaats gehad en dat
verdere sociale verbetering slechts het ge
volg kan zijn van toeneming der produc
tiviteit en verlaging der productiekosten,
o.m. door verlaging der belastingheffin
gen. Loonsverhoging op dit ogenblik zou
de uitvoermogelijkheid nog maar meer
belemmeren en de prijzen doen stijgen.
Daardoor dus vergroting der werkloosheid
en vernietiging der voordelen van loons-
VeDe°regering onderzoekt wat mogelijk is
nm aan de eisen der vakverenigingen tege-
™et te komen. Zij staat niet alleen voor
het sociale, maar ook yoor het politieke
vraagstuk, dat tot de nieuwe loonbeweging
heeft geleid. Het uitgangspunt voor de
beoordeling van de thans ingetreden toe
stand is de houding der communisten.
Zij vermijden op het ogenblik alles, wat
de niet-communistisch georganiseerde
vakbonden zou kunnen afschrikken en la
ten het initiatief voor toonbewegingen aan
anderen over, gereed om onmiddellijk te
volgen en dan een gezamenlijk optreden
van de plaatselijke afdelingen teweeg te
brengen, niettegenstaande de landelijke
vakverenigingsleiders van geen verenigd
optreden willen weten.
De tactiek der communisten is buiten
gewoon handig en blijft niet zonder resul-
telijke vakbeweging en ook in eigen boe
zem aan het verwijt blootstaat, terwille
van politieke oogmerken de sociale eisen
te miskennen.
Aangezien een zeer ernstige sociale be
weging te wachten Is, zoekt de regering
naar middelen om de loontrekkenden te
bevredigen. Deze verklaren echter, dat zij
met oplappen van de laagste Ionen niet
tevreden zullen zijn. Zij eisen de door
voering van een algehele loonsherziening
op grond van de beslissing van de hoge
raak van de collectieve arbeidsovereen
komsten.
Op grond van de belofte, door de rege
ring bij de stakingsgolf van Augustus-
September gedaan, is die raad bijeengeko
men, doch de vertegenwoordigers van
werkgevers en werknemers stonden on
middellijk zodanig tegenover elkander, dat
de werkgevers-leden de bijeenkomst heb
ben verlaten. De arbeidersvertegenwoor
digers stelden toen, zoals boven aangeduid,
het minimumloon, grondslag voor de over
eenkomsten, vast op 25.130 francs.
wordt nu nog tot Vrijdag toe druk verga
derd om vast te stellen, welke vormen de
betogingen zullen aannemen en het is
reeds zeker, dat in sommige vakbonden dit
za! gebeuren in de vorm van stakingen
voor beperkte tijd.
Evenwel zijn de beslissingen, aan de top
der federaties genomen, minder de aan
dacht waard, dan de houding der plaatse
lijke afdelingen en ondernemingsgroepen.
Daarin heeft de propaganda voor een
heidsactie, door de communisten gevoerd,
veel meer terrein gewonnen dan reeds bij
de stakingen van Augustus-September aan
het licht kwam. Het is duidelijk, dat de
niet-communistische vakverenigingslei
ders nu reikhalzend uitzien naar wat de
houding der politieke fracties en van de
regering zal zijn.
Dat geeft een klimaat, dat doet ver
onderstellen, dat ondanks de bezwaren
der werkgevers en de gevolgen voor de
kostprijs der uitvoerproducten en de in
vloed op de binnenlandse prijzen, be
paalde genoegdoeningen zullen worden
gegeven, die verder gaan dan een ver
betering der laagste lonen alleen. Het is
dan ook een feit, dat de heer Faure, die
als minister van financiën de eerste
belanghebbende is, een college van hoge
ambtenaren heeft ingesteld, om een
onderzoek te openen naar de loon-
behoefte en naar de mogelijkheden van
loonsverhoging, door de werkgevers toe
te kennen uit de ondernemerswinsten.
En natuurlijk ook om de middelen te
vinden, waaruit de staatskas de gevol
gen van een algemene loonsverhoging
zal kunnen bestrijden.
Men mag echter niet te hoge verwach
tingen koesteren en aangezien de verschil
lende vakbewegingen nu tevens een strijd
om haar macht moeten voeren, wordt de
toekomst niet zonder beduchtheid tege
moet gezien. Men vermoedt, dat het nog
bij een ernstige waarschuwing, zoals de
vakbeweging zelf de betogingen van aan
staande Vrijdag noemt, blijven zal. Maar,
wijl er zeer moeilijk een enigszins bevre-
dp1 afhrok'keirng Ten "gunste van j digende oplossing aan het loonvraagstuk
De vakverenigingen beschouwen de po
litieke toestand gunstig voor e_en loon
beweging, waartoe Force Ouvricrc (niet
weinig om de afbrokkeling ten guns
de communisten te doen ophouden) het
initiatief heeft genomen, onmiddeljjk door
de christelijke federatie, de C.F.T.C. ge
volgd. zij besloten 29 Januari tot een alge
mene betogingsdag te maken. De commu
nistische C.G.T. heeft natuurlijk niet ge
wacht zich daarbij aan te sluiten. Maar
zowel de leiding van de socialistische
Force Ouvriére, als die van de C.F.T.C.,
hebben alle samenwerking afgewezen. Er
kan worden gegeven, wordt niet zonder
reden gevreesd, dat een gevaarlijke en
langdurige sociale onrust ook dit jaar niet
aan Frankrijk zal worden bespaard.
Advertentie
van dagen is
de ziel van het lichaam te
scheiden. Wanneer beslissingen ten aan
zien van de levensgang moeten worden
genomen, dient elk idee te worden ge-
t0Natuurlijk bouwt men ^een roomse
srheijen natuurlijk bakt men geen katho-
iibVp sténen, maar voor de levensomstan-
if a n waaronder de mensen bouwen
en® bakken bestaan wel degelijk bepaalde
is En ook Rooms-Katholieke!
"nit geldt naast het godsdienstig terrein
ook voor maatschappelijk, cultureel en
P°DUeallgef leggen we vooraf maar weer
eens vast, nu andere bonden voor ouden
van dagen er nog steeds prijs op stellen
"bejaarden ondanks hun eigen bond, „b
Jozef", in hun rijen te houden.
Onder het mom van neutraliteit en geen
taat. De superprefecten hebben de rege-
ring reeds gewaarschuwd, dat het plaatse-
lijke samengaan toeneemt en dat het bin
nendringen der communistische invloeden
fn de andere vakbonden plaats heeft ten
n" dele van de socialistische „Force
Ouvriére". De christelijke vakverenigingen
bieden nog weerstand. De socialisten heb
ben natuurlijk dezelfde ervaring opgedaan
en zoeken nu de communistische invloe
den te bestrijden door zelf de loonbewe
ging te organiseren. Daar het tenslotte de
regering is, die de loonsverhogingen moet
toelaten, is het duidelijk, dat de socialis
tische kamerfractie de nodige druk op de
regering zal uitoefenen. Maar hetzelfde is
het geval met de M.R.P., die door de chris-
P°Nu!s geen godsdienst voor een katholiek
foutief omdat, gelijk reeds geschreven
a a we bii al ons handelen ten aanzien
werd, we uu princiepen te maken
van de mens dienstig, maatschappelijk
hebben. Op god bl5jven we ook bui
en op ander geb „„ductieproces met be
ten het directe produwg aan de hand
ginselen werken, ,.egeis arbeiden,
van bepaalde eigen Lges tQt welkc>
Geen godsdienst h<e. dgn komt_ We
kromme redenen"g!fkel uit het Januari-
op
als een God der harten, doch het ver
stand heerst en de taak is om e
de opperheerschappij te geven. Niet wat
de lippen belijden, doch; hoe het har
uitstraalt, is maatgevend".
Deze heerlijk neutrale klets moet dan
dienen om te bewijzen, dat de desbetref
fende bond het zo goed doet. En zo voor
allemaal.
Het komt er juist voor de katholiek dij
al zijn handelen wèl op aan of de Christus
heeft bestaan. Want we zijn niet klaar met
een feeslavondje, een kopje koffie en een
^^e^geestelijke verzorging blijft ook oij
(Van onze correspondent)
Het staat thans vast, dat de Neder
landse Televisie Stichting Zaterdagmid
dag a.s. om 3 uur een extra t.v.-uitzen-
ding zal verzorgen ter herdenking van
de watersnoodramp. Deze uitzending zal
bestaan uit een directe reportage uw
het dorp Nieuwerkerk, een der zwaarst
getroffen plaatsen uit het rampgebied,
dat als een der laatste droog kwam.
Het programma wordt geopend met het
gelui van de Nieuwerkerkse dorpsklok
ken. Hierna trekken de t.v.-camera's,
die van een kabel tot een lengte van
700 meter zijn voorzien en daardoor
ver van de reportagewagens kunnen
afdwalen en voorts telelenzen hebben,
door het dorp om een indruk te geven
van de herstelwerkzaamheden. Ook zul
len deskundigen van waterstaat wor
den geïnterviewd, waardoor de kijkers
een beeld krijgen van de vele moei
lijkheden, die zich bij de wederop
bouw voordoen en van de resultaten,
welke reeds met het herstel zijn be
haald. Tevens zullen dorpsbewoners
worden geïnterviewd.
Hoewel men hieromtrent aanvankelijk
in twijfel verkeerde, is het de t.v.-tech-
nici gelukt voor deze bijzondere uit
zending de moeilijke straalverbinding
tüssen Nieuwerkerk en de t.v.-zender
te Lopik tot stand te brengen.
Het onderzoek in de Echteldse moord
zaak, waarbij vier familieleden van het
slachtoffer Melis van K. werden ge
arresteerd, hééft, naar het schijnt, geen
resultaat opgeleverd. Werd een week ge
leden de caféhouder-veehandelaar C. J.
van de B. reeds op vrije voeten gesteld,
gisteren is na behandeling van een ap
pèl door het gerechtshof te Arnhem de
invrijheidstelling bevolen van de ove
rige drie gearresteerden, de 57-jarige G.
C. van de Bvan Ka, haar dochter de
31-jarige W. J. G. van S.van de B. en
de 29-jarige schoonzoon C. J. B. van S.
Adverten*'
ANNO 1690
WAT LEVERT LEVERT IS GOED!
LEVERT A CC - AMSTERDAM
Het taalincident, dat zich bij de laatste
vergadering van de Europese Kolen- en
Staalgemeenschap te Straatsburg afspeel
de vindt heden zijn echo in een beschou
wing in De Nieuwe Gids van de hand van
de voorzitter van de Christelijke V olks-
partij, Theo Lefevre.
„Toen senator prof. De Smet de tekst
van de rede, die hij voor de ene helft in
het Nederlands en voor de andere in het
Frans had uitgesproken namelijk ter pu
blicatie in het verslag der openbare de
batten had neergelegd, verzetten zich de
Nederlanders tegen de publicatie van de
oorspronkelijke Nederlandse tekst en wil
den ze deze vervangen door een van eigen
makelij. Voor hen stond het vast, dat een
Vlaming niet in staat is zuiver Nederlands
te schrijven. Zijn Vlaams diende eerst m
het Nederlands vertaald te worden Uit
eerdere berichten blijkt, zo tekent het A.
N.P. hierbij aan, dat met „de Nederlan
ders" hier hoogst waarschijnlijk Neder
landse leden van de vertaaldienst worden
bedoeld. De vergadering zelf verliep vol
gens een ooggetuige geheel normaal.
De heer Lefevre acht dit .,een zeer ern
stig incident". De C.V.P.-voorzitter ver
volgt: ',Wij menen met Z.H- de Paus, dat
geen bovennationale, laat staan een rui
me Europese gemeenschap stevig gebouwd
kan worden op louter economische en fi
nanciële gronden. Alleen de geest maakt
levend. Welnu, van deze geest is de taal
de uitdrukking en de Benelux zal met le
ven indien hij niet doorademd wordt door
een Nederlandse geest, een geest die ver
want is aan de traditie der Nederlanden.
Benelux wekte en wekt nog onze geest
drift, in de mate dat het de hinderpalen
uit de weg ruimt, die een herleving van
de beschaving „des pays d'entre-deux"
belemmeren. Dit schijnen de Nederlanders
maar niet willen of te kunnen begrijpen.
Zouden ze, tegen ons eerste vermoeden
in, loutere materialisten zijn?"
Na te hebben opgemerkt dat „hooghar
tigheid geen van onze volken past in het
in opbouw zijnde Europa", besluit de heer
Lefevre: „Onze regionale eigenaardighe
den zijn niet verachtelijker dan die van
boven de Moerdijk. In de taaieigenheden
ligt de rijkdom van de taal en deze ver-
armt wanneer ze verdwijnen. De Fransen
van „lie de France" denken er toch niet
aan de taal van die uit Normandië of Pi-
cardië in „zuiver" Frans om te gaan zet
ten? Waarom zouden de Nederlanders van
boven de Moerdijk dat met die van de
Nederlanders uit Vlamingen doen? Laten
we elkaar toch niet kleineren en laten we
ons toch niet verdelen. Het gevaar is al
groot genoeg voor ons Nederlands geeste
lijk erfdeel".
Twee maanden geleden kwam de acht
jarige Maria Samuel naar Nederland. Zij
leed aan de z.g. „blauwe ziekte een
hartafwijkingen moest m Groningen
worden geopereerd door prof. ar L. D.
Eerland. Dinsdag is een herstelde en
opgewekte Maria per vliegtuig naar
haar land vertrokken. Een laatste groet
aan Nederland.
In overeenstemming met de wens van
de H Vader, uitgesproken in de Encycliek
Fulgens Corona over de viering van het
Mariajaar, zal op 11 Februari a.s. tn de
basiliek Maria Maggiore te Rome een pon
tificale H. Mis worden opgedragen ter
herdenking van de verschijning van Ma
ria te Lourdes.
De plechtigheid zal o.m. bijgewoond
worden door de theologiestudenten van
de verschillende Romeinse seminaries. De
H. Mis zal worden opgedragen door kardi
naal Pizzardo, prefect van de H. Congre
gatie der Seminaries.
Later op de dag zal de H. Vader de
priesterstudenten.' in audiëntie ontvangen
en hen toespreken.
Met grote donkere ogen onder lange
wimpers, die verwonderd maar niet ver
legen rondkeken en met een guitig bruin
snuitje, dat sterk contrasteerde met het
hei-gele truitje, dat ze droeg, en met de
hemelsblauwe sierspelden in het tot
vlechten gevlochten kroeshaar, kwam
gisteren als eerste passagiere een ten
ger gebouwd klein negermeisje aan de
hand van 'n K.L.M.-stewardess de I.C.A.-
hal op Schiphol binnen.
Zich nog onbewust van hetgeen mo
derne techniek en wetenschap voor naar
jonge en in ernstig gevaar verkerende
leventje hebben gedaan, zat ze even later
aan een tafeltje en wierp zich met kin
derlijke concentratie op haar ontbijt van
„kinder-thee", krentenbroodje en een
gebakken ei.
,,Ik vind een gewoon ei nog lekker
der", zei ze.
ouden van dagen een primair doel.
Nu zien we bestuurders van genoemde
ons afkomen met de mede-
bond al op meer dan voor wat ont-
deling: We doen heerSend verstand
spanning zorgen. O end kart (zie
en opperheerschappij de fjnan.
citaat boven) dwingt bij de over-
ciële belangen op te komen
Ook op dit terrein staat ee"iaLaa-\ve'ei
kel in bovengenoemde aflevering. dg
teren maar weer naar aanleiding
loonronde:
„Door de vakbewegingen K.A.B., C.N.V-
en N.V.V., ook wel gezamenlijk te
noemen de Uniebonden, is deze zaak ge
heel volgens schema afgewerkt. Wij
moeten positief vaststellen, dat dit s
gebeurd zonder medewerking of mede-
zeggenschap van de arbeiders.
Nu kwam op 3 November een voorstel
in de 2e Kamer in behandeling van de
afgevaardigde, de heer Reuter, om 6
loonsverhoging vast te stellen en zie,
K.A-B.-, C.N.V.- en N.V.V.-bonzen stem
den alle tegen of waren het roerend eens
met de gewezen hoofdbestuurder van
het N.V.V., thans minister van Sociale
het bii 5 te laten
Zaken, o gevoerd door de besturen
Er f vakbeweging. In de z.g. Stich-
van de V3kbe.NAid waar geen enkele
ting van de Arbeid, rsvrouw aanwezig
arbeider of arbeide over in het
was, en men delibereerde
parlement".
Proeft ge de inhoud? Proeft ge d3 UI!
Het hele gebabbel is zo uit „De Waai
overgeschreven.
Als op deze wijze wordt gesproken, g -
debatteerd en voorgelicht, behoeven w.
ons niet lang af te vragen, op welk kom
pas een dergelijke bond en de leden van
zo'n bond varen- Men kijke, als oude
van dagen daarom terdege uit zijn ogen
Anderzijds moge hier nog de opmer
king volgen aan het adres van bestuur
der! en vooraanstaande lieden van veler-
^AlsTete wordt gevraagd, hetzij in tijd,
Evangelie.
De voorzitter van de delegaties der
„kleine commissie" hebben Dinsdagmor
gen het volgende communique uitgege
ven:
„Hedenmorgen werd de laatste bijeen
komst van de „kleine commissie" te Wil
lemstad gehouden. Zoals voor de aanvang
van de besprekingen was overeengeko
men- zal het overleg thans te Paramaribo
worden voortgezet.
In de thans afgesloten periode, die bij
voortduring werd gekenmerkt door een
goede sfeer en een uitnemende onderlinge
verstandhouding, werd het ontwerp-sta-
tuut voor het Koninkrfjk-nieuwe-stijl in
eerste lezing behandeld, waarbij alle be
langrijke punten aan een diepgaande be
schouwing werden onderworpen. Bij de
Maandag aangevangen tweede lezing kon
worden geconstateerd, dat er volledige
overeenstemming bestaat over de pream-
u,.ie van het statuut en ten aanzien van
uü! overgrote deel der artikelen. Met be
trekking tot enkele artikelen zal het over-
Suriname worden voortgezet.
Aldaar zal ook de toelicht.", oj het ont
werpstatuut worden besproken
De minister van Ove^eese Wjksdelen^i.
heeft de voorzitter van de tweeoe
doen toekomen de door tussenkomst van
de gouverneur van de Nederlan
op 15 Januari j.l. met algemene stemmen
in de eilandsraad van het eilandgebied
Aruba is aangenomen.
In deze motie wordt, zoals reeds is ge-
meld, verzocht de wens van dat eilandge
bied om in het nieuw te vormen koninkrijk I
te worden afgescheiden van de andere i
eilanden der Nederlandse Antillen in de
thans te Willemstad vergaderende z.g
kleine commissie ter tafel te brengen.
zangene. want aan heel wat
Wees Samarit danken wei
ouden van dagen mogen hebben be-
kleefd- dafhetaer in Nederland vandaag
tj^^we''vergeten zo gauw.
(Van onze Amsterdamse redactie).
Toen de 50-jarige monteur P. G. eind
vorige week op Schiphol onder de vleugel
van een Gloster Meteor doorkroop, werd
hij door de geweldige zuigkracht van de
inlaat van dit straalvliegtuig gegrepen. G.
verrichtte werkzaamheden aan de buik
van het toestel, terwijl de motoren proef
draaiden Dit werd hem noodlottig toen hij
voor het vliegtuig langs ging. De werk
meester die het proefdraaien regelde,
zette onmiddellijk de motoren stop, doch
bPt mocht niet baten. Geneeskundige
dmnsPwas vrijwel onmiddellijk aanwezig
en men constateerde een dubbele schedel-
basisfractuur, een kaakfractuur en een ge
scheurde long. G. werd naar het Wilhel-
minagasthuis overgebracht-
Maandag is overleden. ......j.
Het schijnt, dat iemand de veiligheids
voorschriften niet heeft nagekomen,
voor de zuigmond van de straalmotor wa
geen veiligheidsrooster geplaatst. G. laat
een vrouw en een zoon achter.
De vraag naar kunstmest stijgt overal
in de wereld door de toeneming van de
wereldbevolking, waardoor de agrarische
hedriiven intensiever moeten werken om
He wereldvoedselpositie op peil te hou
den. In die delen van de wereld waar
He consumptie per hoofd van de bevol
king ^achtergebleven. bestaat de
- A „oitfins om de levensomstan-
digheden te verbeteren- Onder d. kunst-
n'eststoffen neemt Md W'"brS
Dlaats in Het huidige were üverbruiK
van kaU wordt geschat °PpnvlJf
ton per jaar tegenover een•praamde,
wereldreserve van vijf milliardt -
zou kunnen betekenen een wereldreserve
voor eeuwen, maar de verdeling van -
kali is dusdanig, dat er grote gebieden
zijn waar zij niet voorkomt. Zodat cue
landen dus door invoer moeten voorzien
in de behoefte aan deze voor hun land
bouw essentiële meststof, met alle daar
aan verbonden financiële en economische
consequenties.
blijkt uit de voorgenomen productie,
welke voorlopig is gerekend op 1500 ton
per jaar, bü een jaarlijks verbruik aan
kunstmest van ongeveer 200.000 ton al
leen in Nederland. Want al is men thans
zover, dat men precies weet. welke mo
gelijkheden er zijn uit technisch oog
punt gezien, de toekomst zal moeten uit
wijzen of deze productie ook economisch
interessant is. Zou dit werkelijk het ge
val blijken te zijn. dan hoopt men te
zjjner tijd te komen tot de bouw van een
definitieve fabriek. Waar die dan zal
worden geplaatst kan intussen nog met
worden gezegd.
De installatie van Norduco A.S te
IJmuiden waarin kali uit zeewater
Op de voorgrond de
„Gekookt, bedoel je?", informeerde de
stewardess.
„Nee, rauw", glunderde het kind.
Maria Samuel, acht jaar, woonachtig
in St Maarten (Bovenwindse Eilanden in
West-Indië), leed aan de zg. blauwe
ziekte, een organische afwijking van het
hart. Zij moest geopereerd worden. In
West-Indië was dat onmogelijk. Op ad
vies van een aantal chirurgen in Curacao
stuurden haar ouders haar ruim twee
maanden geleden de Oceaan over, per
K.L.M. naar Nederland, waar prof. dr
L. D. Eerland in Groningen haar onder
zijn hoede nam. Hij verrichte een hart
operatie, die slaagde. Twee maanden
werd de kleine donkere Maria daarna
nog in Groningen verpleegd.
Nu is ze als herboren op weg naar
West-Indië terug naar huis, naar haar
ouders, en naar haar drie broertjes en
een zusje in St Maarten. Weg van de
vriezende koude naar de warme zon, ge
nezen van een vreselijke kwaal. Gister
middag om twee uur was ze met de trein
onder geleide van een arts uit de kinder
kliniek, waar ze is verpleegd naar Am
sterdam vertrokken. Op Schiphol bracht
ze in het kinderbedje van de slaapzaal
de nacht door.
In 't vliegtuig heeft ze, zoals voor alle
hartpatiënten raadzaam is, een zuurstof
apparaatje tot haar beschikking gekre
gen. dat ze op grote hoogte gebruikt.
Vanmiddag zou Maria m Curacao aan
komen en morgen zal ze dan aan het laat
ste traject van haar grote reis beginnen.
Te Sao Paulo (Brazilië) is een nieuwe
kathedraal de grootste van Zuid-Ame-
rika geconsacreerd Er zijn 40 jaren
nodig geweest om deze kerk te bouwen.
De consecratieplechtigheid was één van
de vele ceremoniën ter gelegenheid van de
400ste verjaardag van de stichting der stad
Sao Paulo door paters Jezuieten.
In Geleen raakten de kleertjes van
het anderhalf jarige zoontje van de
familie D, vlam, vermoedelijk doordat
het vijfjarige zusje met lucifers speelde.
Toen de moeder, die op de slaapkamer
was, het ongeluk ontdekte, had het
kindje, dat in een stoeltje zat, reeds
zware brandwonden opgelopen. Het jon
getje is overgebracht naar het zieken-
wordt gewonnen. Op ae vooryrunw u* tje
is overgebracht naar het zieken-
pijpleidmg waardoor het zeewater worai hujs te gjttard, waar het gistermorgen
aangevoerd. 1
is overieden.
Deze importnoodzaak is de oorzaak ge
weest, dat men zich in Noorwegen heeft
afgevraagd of gebruik gemaakt zou kun
nen worden van kalireserves in de zee.
De chemicus van de Norsk Hydro-
Elektrisk Kvaelstofaktieselskab te Oslo
Jacob Kielland nam dit probleem vóór
de laatste wereldoorlog in studie. Na de
oorlog deden Nederlandse chemici van
de MEKOG evenzo. Er kwam een con
tact tot stand met de Noren, met het
resultaat dat gezamenlijk een maatschap
pij werd gesticht met de naam A/S Nor
duco. gevestigd te Oslo. Hierbij werd
overeengekomen, dat het procédé te
IJmuiden gezamenlijk zou worden uitge
werkt onder leiding van de MEKOG. En
kele Noorse chemici werden te IJmui
den gestationneerd.
Met volledige medewerking van de
Nederlandse regering, die volgens de
directie der Hoogovens het nationale, „ja
zelfs het wereldbelang" van een derge
lijk procédé inzag, werd in 1950 op het
terrein der hoogovens een laboratorium
gebouwd. En op grond van de proef
nemingen welke sedert die tijd zijn ge
nomen. is men er verleden jaar toe over
gegaan een proeffabriek op te trekken
dichtbij de pieren van IJmuiden. die
binnen enkele weken in werking zal tre
den.
Als men weet, dat zeewater slechts
kg kali per 1000 m3 bevat, kan men zich
voorstellen, welke enorme hoeveelheden
water moeten worden behandeld voor
een zekere productie van kali Het water
wordt eerst behandeld in zandfilters ten
einde onzuiverheden, welke zich er in
kunnen bevinden, te verwijderen. Dan
wordt het naar de reactievaten gepompt,
waarin een chemische reagens wordt toe
gevoegd; dit reagens heeft de eigen
schap, dat het zich slechts verbindt met
de kali en de andere stoffen in het zee
water onbeïnvloed laat. In deze reactie
vaten vormt zich dan een zeer slecht
oplosbare kaliverbinding, welke daarna
wordt verwijderd uit de enorme hoe
veelheden zeewater. Op deze wijze wordt
een vochtige kristallijne massa van de
kaliverbinding verkregen, welke daarna
in enige andere reactievaten verder
O
wordt behandeld met salpeterzuur.
Op deze wijze wordt een oplossing
verkregen van kaliumnitraat, terwijl
tegelijkertijd het gebruikte chemische
reagens wordt teruggewonnen. Het meng-
sel van kaliumnitraat in oplossing on net
reagens in vaste vorm wordt door filtra
tie gescheiden. Het teruggewonnen rea
gens wordt opnieuw gebruikt voor de
behandeling van zeewater; de verkregen
kaliumnitraatoplossing wordt ingedampt,
gedroogd en is dan klaar voor de ver
koop als kunstmest.
IER dagen extra ver
lof voor een dienst
plichtige. Wel, het is
de moeite waard om er
je eens extra voor in te
spannen. En zo is het te
begrijpen, dat de soldaten,
of, om het populairder te
zeggen, „de jongens" zich
inspanden, alsof het om
hun leven ging, bij de
excercitiewedstrijden voor
de parate onderdelen van
het leger, die gisteren in
Utrecht begonnen. Er ne
men 28 detachementen
aan deel en er zijn twee
prijzen. Een zilveren me
daille, die de jongelui
misschien niet zo heel erg
zal interesseren, omdat
„de eer" belangrijker is,
maar begeriger zijn ze
naar de bijkomende belo
ning en dat is dan die
vier dagen extra verlof.
De tweede prijs is een
bronzen plak, gepaard
gaande met twee dagen
extra verlof. Ook nog een
alleszins, begerenswaar
dige beloning. De deel
nemende detachementen
stammen uit alle onder
delen van de landmacht.
Merkwaardigerwijze werd
verleden jaar in Den Haag
de eerste prijs niet ge
wonnen door een echt
infanterie-onderdeel, maar
door de intendance, of,
zoals ze vroeger werden
genoemd, „de baantjes-
gasten". De tweede prijs
kwam toen aan het regi
ment Grenadiers en Ja
gers".
iITMAAL worden de
wedstrijden op het
excercitieterrein van
de Utrechtse Sijpesteir.-
kazerne gehouden, want
Den Haag is zo'n beetje
taboe voor militairen van
wege de alastrim. De
jury-voorzitter is brigade
generaal J. Porlheine,
hoofd van de afdeling
opleidingen, en verder
maken deel uit van de
iury majoor Mathey en de
kapiteins De Vries, Hoo-
geveen, Vlemingh en
Rijken, de laatste als
secretaris.
Elk detachement exer
ceert 15 minuten en wordt
beoordeeld op 5 punten en
wel: 1. verzamelen en
melden van het detache
ment; 2. tenue, uiterlijk
voorkomen, onbeweeglijk
stilstaan bij de inspectie;
3. handgrepen met het
geweer; 4. bewegingen op
de plaats en marcheren en
5. défilé voor de jury. Nu,
de inspectie was zeer
streng. De schoenen wer
den nauwkeurig in ogen
schouw genomen en zelfs
de oren ontkwamen daar
aan niet.
De wedstrijden duren
vier dagen. Vrijdagmiddag
zullen de prijzen worden
uitgereikt namens de chef
van de generale staf,
luitenant-generaal B. Has-
selman.
Het was gisteren op
het excercitieterrein wel
uiterst fris, maar dat ver
hinderde niet, dat de jon
gelui onder leiding van
de peletonscommandan-
ten, of wat daarmee gelijk
staat, met vuur excer-
ceerden. Zelden zullen er
zulke fraaie vouwen in
de broeken hebben geze
ten en zullen de lokkiti
zo zorgvuldig onder de
cap zijn schuilgegaan.
Natuurlijk alleen dan als
een windstoot niet zo'n
cap afblies, wat ook al
gebeurde, maar de animo
niet vermocht te doven,
want er werd „ijskoud"
verder geëxcerceerd alsof
er niets was gebeurd.
