Waterwild-tellingen langs het IJsselmeer
Er ligt langs de kust een kokmeeuw met
voetring
een
COMMISSIE-RAND ALL NIET
Mmderheid zal nog met tegen
voorstellen komen
WESTDUITSE REDERS VRAGEN
BELASTINGONTHEFFING
HET LECTUUR-PROBLEEM VOOR
KATHOLIEKEN
Gloeilampjes
Torenvalken op
proöi
Buitenlandse economische politiek der V.S.
Grotere investeringen dienen mogelijk
te worden
Lezingen in boekhandel
na sluitingstijd
Belangrijke herdrukken
ÏNA 6
)EN
In de avond, toen de regen tegen de ruiten vlaagde, kletterend voort
gejaagd door een tumultueus aanwakkerende wind, keek ik, terwijl liet
aanspoelselhout, dat ik langs de kust had verzameld, in mijn kachel
knetterde en een deugddoende warmte mij omving, naar een reepje
"aluminium, licht als een veertje. En ik las opnieuw de daarin gegrifte
letters en cijfers: Riksmuseum Stockholm U 5i948. Dat was op 13 Jan. 1954.
Op onderzoek
Bekend terrein
Effect van de wind
Nut der cijfers
Niet veel rust voor Kerstkaart
fabrikanten
Nieuw soort rubber
Cijfers, die tot nadenken noden
Cijfe
Naar beneden
Verlaging invoerrechten
Tegen landbouwsteun
PAGÏTVA 7
v.
Kokmeeuwen op de broedplaats
Van deze vogelsoort vonden wij bii
Nijkerk 'n Zweedsgeringd exemplaar
WEEKEND OP GEERLINGS-
HOF TE VALKENBURG
Minderheid zint op tegen
voorstellen
Reactie van congresleden
Record activiteit in 1953
EGYPTE VERSCHERPT
BLOKKADE VAN ISRAëL
WOENSDAG 27 JANUARI 1954
erneuzen
ORDEN
te. REN-
irt. DOR-
:ass. AM-
Zegen,
Deo Ju-
VLBLAS-
n Wijk.
XI, Van
M: Jadi,
Mara,
3,
END AM:
irn.
Ichelde 3,
umeister.
Janssen;
ipreussen
Van der
fcslagers
armorera,
ia, Meeu-
Meeusen;
Luctor,
Van der
ti; Elisa-
Stoop
ia; Res
Schuur;
3, Halm;
Maria
press 24,
ack; Nel-
i, Brink;
ja, Theu-
Slokkers;
eser 18,
n Geest;
Margot,
Kiefer;
na, Hoo-
Dussen;
aal; Rio,
Versluis;
adt; Obi,
Blieck;
:hie, Ver-
senaar.
ra naar
ïada ver-
n naar
•26 Kaap
ïaar Dja-
rim.
n naar
thampton
am naar
Dakar,
irta naar
nijl N.W.
lam naar
ira.
t'on naar
1 mijl z.
rn.
F
veg.
Kaap de
tal, met
Oost van
met bok.
eerde 27
et „Her-
Portland
met zui-
^al naar
igo naar
rdam te
nolen en
Water
mijl O.
ar New-
/endyk".
9R4MS
RI
(4-0.01);
Straats-
xau 3.66
r (—0.23»
ïgen 1.66
(—0.29);
lenz 2.11
(—0.46);
Lobilh
;en 8.79
(—0.17);
(—0.14);
Monsin
I (-0.54)
0); Bel-
ive (be-
(—0.02);
it, 2e tij
E
ir, 2e tij
Januari,
rse Zee:
.ies. De
ien ge-
gen ge-
vis uit
Maar zo begón de dag boven het ter
rein van „Trein 8.28" en het belendende
bouwland, de Soester Eng, wierpen de
houtduiven zich in de lucht, klapten met
veel gerucht de vleugels tegen elkaar en
errasten voortdurend door haar gracieuze
heffingen en dalingen. Dat had ongetwij
feld iets te maken met ontwakende lierae
En in Baarn koerde zelfs in het kale hout
voor het station zo'n „blauwe een dikke
doffer. Ook een koolmees trad op ais
minstreel. Beide vogels hoorde ik dit jaar
trouwens al eerder musiceren, evenals de
pimpel. Zelfs in de December-maand van
het pas verstreken jaar, waren zij als lied
jeszangers reeds van de partij.
Zo herinner ik mij nog, dat op Oude
jaarsdag het kleine klantje met de zwarte
stropdas in het Vondelpark al een deuntje
t beste gaf, tferwijl de koperwieken en
t erende spreeuwen fourageerden op de
graspartijen van de fijne oase in de me
tropolis.
Op die grijze dag dan, reden wij met de
bus van Baarn naar Bunschoten en ver
der naar Nijkerk-stad. Tussen beide
laatstgenoemde plaatsen zagen wij, dat
boven het polderland de spreeuwen a s
uitdrijvende en inkrimpende wolken in d
lucht hingen. In open winters plegen zy
ons tróuw te blijven. Er floepten ook
blauwe reigers op uit de oevers van sloot
en wetering. Deze forse vogels hadden,
al zijn zij op het stuk van de voedsel
voorziening grotendeels afhankelijk van
open water, dus nog niet de wijk geno
men er waren voldoende ijsvrije jacht-
eebieden overgebleven.
In de verte zagen wij als kleine donkere
figuurtjes de ganzenvangers rondlopen bij
hun hut, in het wijde steppeland langs de
kust. De laatste jaren maken zij niet b1»3"
ter veel dieren meer buit. Toch vond er
in de eerste decade van Januari, boven
Soest, geregeld passage plaats van gan"
zen, die het Zuidwesten tegemoet steven
den. Soms zakten zij overdag boven de
zandverstuivingen, maar ook meer dan
eens hoorde ik hun stemmen, wanneer zij
in de avonduren dat was meestentijds
tussen half zeven en half acht voorbij
de ijle aigrette van de zeer jonge maan,
de luchtgolven kliefden.
Intussen waren op 13 Januari in het
UtrechtsGelders grensgebied de kieviten
volkomen uit het landschap verdwenen;
de laatste nam ik, van de trein uit. op het
traject AmersfoortAmsterdam waar in
de weilanden langs het Merwedekanaal-
Dat was op Oudejaarsdag. Vermoedelijk
zijn tijdens het kwakkelwintertje, dat,
ongeveer van de jaarwisseling af, maar
een dag of tien duurde, in het Westen van
ons land hier en daar wel wat kieviten
blijven hangen.
Voor de zoveelste keer van ons leven
slenterden wij weer van Nijkerk-stad langs
het havenkanaal naar de sluisinstallaties
aan de kust. Dat is altijd opnieuw een
prettige wandeling, waarmee ongeveer
een uur heengaat. Fris stond het loof van
het gevleugeld helmkruid er bij. Merels
betwistten elkaar een kronkelende pier
en in de ruige rietvegetatie, die de water
hoentjes een goede schuilgelegenheid
biedt en die in voorjaar en zomer het
broedterrein vormt van rietzanger, kleine
en grote karekiet, scharrelde een rood-
borst zijn kostje op.
Oudergewoonte namen wij de hekposten
op de korrel; onze kijkers onthulden
prompt wat wij verwachtten te zullen
waarnemen: op de palen hadden zich bui-
zerden geinstalleerd, dikke, logge vogels,
die vermaard zijn geworden als muizen-
verdelgers. Buizerden kunnen, wat de
kleur betreft, zeer variëren; de „Nijkerkse"
exemplaren waren echter overwegend
heel donkere dieren; wij zagen hen ook
wel laag boven de weiden voortvliegen. In
totaal namen wij een viertal waar en
bovendien stond in de lucht een andere,
maar ditmaal ranke, roofvogel, die even
eens de muizen naar het leven staat met
strak uitgewaaierde staart te „bidden".
Enkele tientallen kramsvogels waren,
met spreeuwen, kok- en stormmeeuwen,
op zoek naar lekkernijen in de groene
weilanden; er waren er ook, die plaats
hadden genomen in de knotpeppels, die
aan onze linkerhand de weg flankeerden.
Met tjakkende geluiden vlogen zij bij onze
nadering op en voegden zich bij de fou-
ragerende kramsvogels: een lijstersoort
uit Noord-Europese gebieden, die evenals
de kopervink wederom een Noord-
Europeaan, die de Zweden „rödvingetrast"
noemen hier soms massaal uverwintert.
Er verschenen ook weer blauwe reigers
ten tonele en zo nu en dan klonk tevens
het geluid van een veldleeuwerik of een
graspieper, twee vagebonden, die zo tegen
medio Januari ons altijd voor een raadsel
plaatsen: zijn het vroeg gerepatrieerde
exemplaren, zijn zij in deze gewesten blij
ven hangen of zijn zij door het jongste
vleugje vorst van het Noorden of Oosten
uit naar deze contreien opgestuwd?
Tenslotte blies de vrij straffe bries, die
T'Vu r rug hadden, ons naar de sluis
installaties en naar de Buitenhaven, waar
de bonte kraaien marodeerden tussen de
bazalten en een hengelaar de zilveren
voorns succesrijk belaagde, Hoe zou de
situatie op zee zijn als gevolg van de
jongste vorst? Wij troffen het: vijf dagen
tevoren werd er op het IJsselmeer langs
de oever nog geschaatst en op de dag voor
onze excursie lag er langs de kust nog een
massa ijs, maar dit was nu door de pittige
aflandige wind vrijwel volkomen wegge-
stuwd. Zover 'het oog reikte, was het
IJsselmeer één groot open watervlak ge
worden en dit betekende tevens, dat de
voormalige Zuiderzee weer het aasterrein
was geworden van waterwild
Aanvankelijk wilde ik eraan toevoegen:
„van velerlei veer" en inderdaad waren
de vogels niet door één soort vertegen
woordigd, maar het soorten-aantal was
niettemin zeer beperkt. Afgezien van
zo'n tiental brilduikers "ti een zaagbek
waarvan wij, als gevolg van de afstand
en het slechte zicht, niet met honderd pro
cent zekerheid de soort konden bepalen
zeer vermoedelijk was het een wijfje
van de grote zaagbek waren alleen
smienten aanwezig, die voortdurend
pieuwpieuw riepen en hun grote witte
vleugelvlekken lieten zien, als zij hun
rondjes vlogen, na een tijdlang op het
water te hebben rondgedobberd, èn ge
wone wilde eenden, waarmee wij ook
al eerder in de morgen kennis hadden
gemaakt, toen er uit het verbindings
kanaal een vijftal opvloog.
Wij noteerden hun afgeronde aantallen:
smienten 700, wilde eenden 600 stuks. Het
waarnemingsterrein strekte zich uit van
Nijkerk-Buitenhaven tot Spakenburg-ha-
ven. Dat de aantallen, die men tijdens de
verschillende tochten langs het IJsselmeer
op zee waarneemt, ten zeerste uiteen
kunnen lopen, blijkt b.v. hieruit, dat ik op
12 Dec. 1953 met een andere „vogelaar" de
volgende cijfers kon optekenen: wilde
eenden 1600, smienten 1550, brilduikers
600 en toppers (toppereenden) 450 stuks.
Deze gegevens hebben betrekking op
hetzelfde kustgedeelte, dat wij op 13 Jan.
1954 aan een onderzoek onderwierpen Het
kan n.l. gebeuren, dat een en hetzeltde
onderdeel van het IJsselmeer de ene dag
„steriel" is of slechts een beperkte be
volking heeft, terwijl de vogels op een
andere dag er zich massaal hebben ge
concentreerd. Het herhaaldelijk wisselen
van de populatiedichtheid op een en de
zelfde plaats kan zich zelfs in de loop
van één dag voltrekken, zodat bij aan
komst de zee soms „zwart" ziet van de
vogels, terwijl er een uur later geen en
kele meer valt te bekennen.
De Engelse fabrikanten van Kerstkaar
ten krijgen niet veel tijd om uit te rusten.
Alleen al in Engeland worden immers jaar
lijks zo'n vierhonderd millioen kaarten
verkocht Deze maand reeds worden de
eerste zendingen kaarten
zeese afnemers verscheept I hplan2_
heeft zijn eigen smaak en die kan
rijk verschillen van die van een
land. De bewoners van de peewaar
eilandjes in de warme Caraïbische 4,ee ou
voorbeeld, kopen alleen kaarten, W®:K®
hutjes uitbeelden met rieten daken. Ook
ouderwetse tuinen vallen zoer in de smaak
In deze warme gebieden zijn de gebruike
lijke prentjes met sneeuw ondenkbaar,
omdat de bewoners eenvoudig nimmer een
witte Kerst hebben meegemaakt. De Euro
peanen in de Tropen, die heimwee heb
ben, vragen er echter zoveel te meer om
Hoe groter massa's sneeuwvlakten en ijs
pegels, hoe beter Een zwarte klant uit
West-Afrika, die zijn order richtte aan het
„Kersthuis, Londen", schreef: „Ik niet wil
len vogeltjes of klokken, doch juffrouw
met geurige bloemen in lieve hand. Zorgt
u er astubUeft voor. Onze dank zal gren
zeloos zijn".
In Engeland wordt op het ogenblik e-n
nieuw soort synthetische rubber vervaar
digd. silastomer genaamd. Het ts zowel be
stand tegen hitte als tegen k°ude> een
zeldzaamheid bij syntetische rubber. Daar
om is het vooral van waarde voor
vliegtuigindustrie. Silastomer kan even
eens gebruikt worden voor electrische iso
latie, in het bijzonder in electro-motoren.
die heet worden, wanneer ze in werking
zijn.
De Economische Commissie van 't Britse
Gemenebest heeft enkele belangwekkende
cijfers gepubliceerd aangaande de hoeveel
heden vlees- en zuivelproducten, welke in
verschillende landen worden verbruikt. De
Commissie heeft berekend, dat de Neder
landers gemiddeld 101. de Italianen 116, de
Denen 132, de Zweden 175 en de Engelsen
186 eieren oer jaar en per hoofd nuttigen.
Gok bij de consumptie van boter staat Ne
derland bij de meeste landen ten achter.
De doorsnee landgenoot eet ruim 2kg.
boter per jaar, tegen de Engelsman 5, de
Fransman 7 en de Zweed bijna la Kilo
gram. De Europeanen worden ?chter ver
ln de schaduw gesteld door de Nieuw-
Z'-danders. Daar verorbert men gemiddeld
12 kilogram roomboter per jaar.
In de Scandinavische landen en in Ne
derland wordt de meeste margarine ge
geten.
Deze waterwildtellingen z ijn, naar ik
wel eens eerder heb opgemerkt, van grote
betekenis, omdat zij sinds enige tijd in in
ternationaal verband geschieden, zodat
men een overzicht kan krijgen van de nu
merigke sterkte der vogels in ons wereld
deel. Het nauwkeurig verzamelen van
deze gegevens stelt ons in staat gevolg
trekkingen te maken omtrent de positie
der verschillende soorten: worden zij in
bescheiden of bedenkelijke mate zeldza
mer, nemen zij, wat getalsterkte aangaat,
toe. of weten zij zich behoorlijk te hand
haven? Wanneer het feitenmateriaal er op
mocht wijzen, dat een bepaalde soort het
op de duur niét lapger zal kunnen bol
werken, dan vloeit daaruit de noodzaak
voort de bedreigdesoort langs wettelijke
weg internationale bescherming te ver
lenen.
Wat ons op 13 Januari 1954 nauwelijks
verbaasde was al was de zee weer
open de volkomen afwezigheid van de
kleine zwanen, die anders op het traject
NijkerkSpakenburg dikwijls veeltallig
samendrommen, vooral ter hoogte van
laatstgenoemde vissersplaats. Dat zij, al
had het wintertje in de eerste decade
van Januari niet al te veel om het lijf,
niettemin terstond de wijk namen, is ge
makkelijk te verklaren. Zij verwerven hun
leeftocht in zeer ondiepe wateren, in het
IJsselmeer in die gedeelten, waar de
diepte niet veel meer dan een halve meter
en meermalen zelfs minder bedraagt. Dit
zijn de plaatsen, waar de voedselplanten
groeien, met de wortels, waarvan zij zich
voeden, vooral fonteinkruid-soorten.
Dergelijke plaatsen bevriezen echter in
een ommezien en al was de vorst, me
teorologisch gesproken, niet streng, noch
tans zakte het kwik zover onder het nul
punt, dat hun aasdomein in een ijsvlakte
veranderde: wij deelden reeds mede, dat
er geschaatst werd. Betekent dit, dat de
kans om met de zwanen in dit seizoen
opnieuw kennis te maken, nu voorgoed
is verkeken? Geenszins: de kleine zwa
nen plegen, wanneer zij in ons land door
vorst worden overrompeld, naar West-
Ierland te vliegen, maar uit jarenlange
ervaring weet. ik, dat, zodra de weersom
standigheden hier te lande opnieuw gun
stig voor hen worden, zij althans weer
voor een gedeelte naar hun vroegere
voedselplaatsen terugkeren.
Wij liepen een tijdlang over de kruin
van de dijk, waarop, zowaar, hier en daar
nog een paardebloem bloeide en vanwaar
wij de polders konden overschouwen,
waarboven een torenvalk „bad", maar de
wind nam ons van terzij in zijn voortdu
rend forser wordende greep. Daar kwam
nog bij, dat wij werden blootgesteld aan
een fijne doordringende regen. Dus daal
den wij via de gevaarlijk gladde bazal
ten, die hier en daar kleurig waren ver
sierd met rode bitterzoetbessen, af naar
de niet minder glibberige granieten en
het verdere oevergesteente en.... trok
ken de zee in. Dat klinkt erg manmoedig,
maar het had met heldhaftigheid niets te
maken.
Dezelfde aflandige wind toch, die het
ijs naar het Noorden had gedreven, had
tevens het water langs de kust wegge-
stuwd, zodat soms tientallen meters ver
de zeebodem „droog" was gevallen. Zo
doende was een vrij goed beloopbare,
meestentijds nogal zandige vlakte ont
staan, die bedekt was met duizendfen een
denmossels en vele millioenen, vaak
uiterst kleine, driehoeksmossels, waaraan
stellig menigten duikeenden zich te goed
doen. De vlakte was tevens het verzamel
oord van talrijke bonte kraaien, die even
eens haar aandacht aan de mossels wijd
den en bovendien als aasopruimers op
traden: zo werd o.a. een ratteboutje met
ijver afgekloven.
Wij liepen verrukkelijk in de luwte,
daar de dijk een perfecte windbreker
was en voor mij persoonlijk was het een
wonderlijke gewaarwording, dat ik nu
droogvoets wandelde op dezelfde plaats,
waar bij andere gelegenheden de palin
gen en windvoorns gulzig het aas aan
mijn hengelsim naar binnen schrokten.
Tussen de ruige, verwaaide en gedeel
telijk verweerde vegetatie van de stevige
dijkhelling zwierven voedselzoekend een
paar rietgorzen rond en de vlieren en
wilgen langs de kust dienden enkele
keren een roodborst tot rustplaats, maar
deze vogel streek ook wel neer op de
grond om" er te fourageren. Bovendien
inspecteerden een paar koolmezen het
oevergeboomte, terwijl zo nu en dan ook
veldleeuweriken zich opnieuw door een
gezellig joedelkreetje verrieden.
Wij naderden, nadat de regen een deel
van de morgen en de hele middag ons
ononderbroken had belaagd, zodat de
kleren ons op deze dag van grauwe luch
ten en grauwe wateren bijna aan het li
chaam kleefden, tenslotte Spakenburg.
Wij moesten het daar, zoals wij reeds
vertelden, zonder onze geliefde zwanen
stellen. Hun plaats op slik en achterge
bleven oeverijs werd ingenomen door
menigten kokmeeuwen, wier gelederen
nog werden verstrekt door enkele tien
tallen mantel- en zilvermeeuwen; de
laatste soort vloog bovendien massaal in
gezelschap van talrijke stormmeeuwen,
tierend boven een vuilnisbelt, die blijk
baar overvloeide van „melk en honing"
Opmerkelijk was, dat beide soorten na
genoeg uitsluitend werden vertegenwoor
digd door prachtig uitgekleurde smette
loze dieren.
Vooral in sommige inhammen lag nog
tot een pappige sneeuwsubstantie ver
smolten ijs, dat zich ook hier en daar,
maar minder compact, had gehandhaafd
langs rechte gedeelten van de kust.
Op die excursiedag dan en deze me-
De commissie-Randall, welke rapport moest uitbrengen over de Ameri-
aanse economische politiek tegenover het buitenland, heeft omtrent de
voorges e c e liberalisatie van de Amerikaanse handel met de vrije wereld
sterk ui een opende meerderheids- en minderheidsrapporten uitgebrachi
aan presi ent Eisenhower. In het door 15 van de 17 leden der commissie
ouderte ent e meerderheidsrapport worden ruim 50 aanbevelingen gedaan
voor de libera isatie van de Amerikaanse handel en tariefpolitiek en verla
ging van de tarie muien in de wereld, o.a. ook beperkte Amerikaanse toe
stemming voor een vergroting van de handel tussen Europa en de commu
nistische landen.
De commissie Randall werd in Septem
ber 1953 door president Eisenhower sa
mengesteld en stond onder leiding van
Sarfnce Randall, president-comrmssar s
der Inland Steel Company. De commissie
omvatte vijf senatoren, vijf leden va
Huis van Afgevaardigden en zeven
benoemd door de president. Zowel verte-
genwoordigers van vrijhandel als protec
tionnisten zijn in de commissie vertegen
woordigd.
Het ln krachtige bewoordingen opgestel
de minderheidsrapport van de voorzitter
van de financiële commissie van het Huis
van Afgevaardigden, Reed, en Richard
Simpson uit Pennsylvania, beiden reeds
lang voorstanders van hoge tarieven, zegt,
dat het meerderheidsrapport vaag is, niet
scherp omlijnd, te snel voorbereid en niet
representatief voor de Amerikaanse in
dustrie.
In het meerderheidsrapport., dat zich
achter vele reeds welbekende voorstellen
tot liberalisatie van de handel plaatst,
wordt tevens aanbevolen, dat de Ver. Sta
ten grotere handel in niet-strategische
producten tussen Oost en West zullen
goedkeuren, mits rekening wordt gehou
den met de vereisten voor militaire veilig
heid en het bestaande verbod van handel
met communistisch China. Verder woidt
voortzetting aanbevolen van het volledige
Amerikaanse verbod van handel met com
munistisch China en van de pogingen der
Ver. Staten alle handel tussen Oost en
West in strategische goederen tegen te
gaan.
In het meerderheidsrapport word» een
j aantal wijzigingen in de wetgeving betref-
1 fende de internationale handel aanbevo-
i len. Er wordt bij het congres aangedron-
op wijziging, doch geen intrekking van
uTwi "u00p in Amerika", welke gericht
j bet kopen van buitenlandse goe-
burranv n .Amerikaanse regenngs
„ret j. ?p uivoering van een nieuwe
eio van handelsovereenkomsten op ba-
navrfhlirt ^erigheid' waarbij de be-
an nvóral t President tot het sluiten
T met andere landen
tot wederkerige- verlaging van tarieven
met 3 jaren verlengd moet wordem Ver-
der wordt nog aanbevolen te overwegen
om later deze bevoegdheden voor een lan
gere periode te verlengen. De president
zou gemachtigd worden om binnen deze
periode van 3 jaren de tarieven weder
kerig met maximaal 5 pet per jaar le
verlagen; vereenvoudiging van de wet op
de Amerikaanse douaneprocedures; wijzi
ging van de wetgeving, welke subsiciPe-
verlening aan de Amerikaanse koopvaardij
mogelijk maakt en intrekking van de wet-
geving, welke het gebruikmaken van
Amerikaanse schepen verplicht stelt voor
verschepingen voor de hulpverlenings
programma's voor het buitenland.
De merderheid van de commissie be
veelt aan, dat de Amerikaanse regering
zo spoedig mogelijk een einde maakt aan
haar programma's voor economische hulp
verlening in de vorm van schenkingen,
maar de mogelijkheid open zal laten voor
verlening van economische steun aan be
vriende landen door de Wereldbank en
de Amerikaanse Export-Importbank; de
programma's voor militaire hulpverlening
als lie voor off-sbore-aankopen zal be
perken tot militaire doeleinden; er voor
zal waken, dat het zogenaamde punt-4-
programma voor technische steun Han
economisch ten achter gebleven landen,
een programma wordt, waar te veel geld
in gestoken wordt of dat Investering van
kapitaal vereist; grotere investering van
particuliere gelden in het buitenland zal
aanmoedigen door belastingverlichting en
diplomatieke steun, in het bijzonder in die
gevallen, waar de invoer door de Ver.
Staten van strategische grondstoffen er
door verbeterd kan worden.
Voorts wordt aanbevolen, dat de rege
ring prijsvaststelling zal tegengaan voor
landbouwproducten in bet algemeen, het
zij deze geschiedt door binnenlandse prijs
steunprogramma's of door internationale
goederenovereenkomsten en in het bijzon
der beëindiging zal overwegen van de
internationale tarwe-overeenkomst in
1956: de onstabiliteit van grondstoffen-
prijzen in de wereld zal beperken door
andere middelen dan voorraadvorming of
internationale goederenovereenkomsten
tariefconcessies zal weigeren voor produc
ten, die vervaardigd zijn door buiten
landse arbeiders, aan wie lonen worden
betaald, die lager zijn dan de normaal te
achten Innen.
Ook bevat het meerderheidsrapport de
aanbeveling, dat de regering het geleide
lijk en gecontroleerd bereiken zal bevor
deren van volledige inwisselbaarheid van
het pond sterling en andere valuta met
steun van het Internationale Monetaire
Fonds en van het Federal Reserve System
het toerisme zal bevorderen door het ver
krijgen van passen te vergemakkelijken
en door toe te staan, dat touristen bij
terugkeer naar de V. S. voor een bedrag
van S 1000 aan buitenlandse goederen vrij
van rechten mogen invoeren, inplaats
van, zoals tot nu toe, voor S 500; steun
voor geallieerde militaire strijdkrachten
zal verlenen ln de vorm van schenkingen
in plaats van leningen.
Met betrekking tot dit laatste wordt in
het rapport gezegd: „De commissie be
veelt aan, dat, wanneer steun nodig is
voor de handhaving van militaire strijd
krachten of voor het uitvoeren van mili
taire operaties, die verband houden met
onze eigen veiligheid, maar de economi
sche mogelijkheden van een land te bo
ven gaan, dit zal geschieden in de vorm
van schenkingen en niet leningen".
Ter bevordering van de investering van
particulier Amerikaans kapitaal ln het
buitenland wordt in het meerderheids
rapport een aantal wijzigingen in de Ame
rikaanse belastingwetgeving voorgesteld,
welke tot een gunstiger behandeling der
Inkomsten uit deze investeringen zal moe
ten leiden.
Voorts wort een herziening van de
Amerikaanse anti-trust-wet voorgesteld en
voortzetting door de V. S. van de gevolgde
politiek, gebruik te maken van overeen-
*«¥»:- V:,
dedeling heb ik met opzet voor het laatst
bewaard daalde ik, al geruime tijd,
voordat wij definitief de luwte zochten,
op zeker ogenblik even naar de oever af
en kondigde aan was het een inge
ving? dat ik eens wilde gaan kijken
of er ook een geringde vogel was te vin
den. Uit een richel versneeuwd ijs stak
een lichte vleugel; ik trok er aan, de
sneeuw gaf mee en er kwam een jonge,
broodmagere kokmeeuw te voorschijn,
die, geconserveerd in het ijs, nog volko
men fris rook. En het was deze meenw,
die de ring droeg, waarvan ik in de aan
hef repte. Waar in Zweden werd de vo
gel geringd? Met spanning wacht ik het
antwoord uit Stockholm af Ik vond ook
nog een verse vleugel van een wulp en
ook ontdekte ik nog het kadaver van een
jonge stormmeeuw; de poten van deze
vogel droegen echter geen ring. Dat was
redelijk: men trekt niet twee keer achter
elkaar de honderdduizend.
RINKE TOLMAN.
De Westduitse reders hebben een he-1 van de mate waarin de overheid bereid Is
roep op de regering in Bonn gedaan om financiële steun te geven,
de ontwikkeling van de Duitse koopvaar -
dij door belastingonthefftng te ondersteu
nen. De reders menen, dat het belasting- i
stelsel, dat in Bonn op de helling staat,
zodanig dient te worden herzien, dat gro
tere investeringen mogelijk worden ge
maakt.
De Duitse vloot ts door de nieuwbouw
van een millioen b.r.t. en door de aan
koop van 0,6 millioen b.r.t. van het bui
tenland in aanzienlijke mate hersteld
doch de verdere ontwikkeling hangt vol
gens een verklaring van de president van
het verbond der reders, prof. Stoecker, af
Door de Katholieke Centrale Vereniging
voor Lectuurvoorziening is in samenwer
king met de Volkshogeschool Zaterdag
middag en Zondag op Geerlingshof te Val-
lcenburg-Houthem een lectuur-weekend
gehouden, dat zich in een zeer grote be
langstelling heeft kunnen verheugen.
Met het uitspreken van de wens, dat er
een katholieke lectuur-voorziening kwam,
omvattende schrijvers, handel, uitlener en
drukpers, opende Drs S. Janssen, voor
zitter van de bovengenoemde Kath. Cen
trale Vereniging, dit tweede weekend, ge
wijd aan de lectuur.
Zegt me wat gij leest en ik zeg U wie
gij zijt. Deze stelregel, aldus prof. Devol-
der, Leuven, die „de invloed van de lec
tuur" als eerste spreker behandelde Is een
eenzijdige opvatting. Men kan niet alle
invloed toedenken aan drukwerken en
alle middelen voortgebracht door lectuur-
Is de drukpers de alleen schuldige, of is
zij een passieve weerspiegeling van de
maatschappij. Zeker is het dat beide in
vloed op elkaar hebben, als oorzaak en
gevolg van elkander. Teneinde klaarheid
te krijgen, is het het beste elke factor af-
komsten met het buitenland tot het op
stellen van gemeenschappelijke voorschrif
ten, welke en billijke behandeling van
investeringen in het buitenland waarbor
gen. Tenslotte wordt in dit verband voor
gesteld het proefprogramma tot het ver
strekken van regeringsgaranties tegen
onteigening enz. van Amerikaanse inves
teringen in bepaalde landen, te verlengen
In het korte minderheidsrapport wordt
verklaard, dat de oppositie slechts een
week de tijd heeft gekregen haar bezwa
ren te ontwikkelen, terwijl geen algehele
studie van feiten, toestanden en proble
men was gemaakt. De minderheid wijst
er op, dat de door de meerderheid aan
bevolen opofferingen door de V. S. werk
loosheid tengevolge zullen hebben en een
nadelige invloed zullen uitoefenen op het
Amerikaanse bedrijfsleven. Het enige te
genwicht dat door de meerderheid woidt
geboden is subsidie of sympathie De hulp
aan het buitenland door middel van ver
laging van Amerikaanse invoerrechten
zou volgens de minderheid gaan ten koste
van de eigen industrie, eigen arbeiders en
eigen landbouw.
Beide opponenten verklaarden, dat zij
andere aanbevelingen aan de commissie
zouden voorleggen vóór 7 Maart, de da
tum, waarop volgens de oorspronkelijke
opdracht, de commissie haar rapport ge-
reed moest hebben.
Het Amerikaanse Congres heeft de voor
stellen van de commissie-Randall ontvan
gen met algemene voorspellingen, dat de
aanbevelingen welke ln het rapport voor
komen voor lagere invoerrechten dit jaar
niet zouden worden goedgekeurd.
Het wordt vooral opmerkelijk genoemd
dat twee van de congresleden ir, de com
missie, die over zeer veel invloed beschik
ken wat de tariefwetgeving betreft, zich
hebben verzet tegen de aanbevelingen in
zake nieuwe tariefsverlagingen. In dit
verband verdient nog de opmerking in het
meerderheidsrappart de aandacht, waarin
wordt tegengesproken dat de y S. onrede
lijk hoge invoerrechten zouden hebben en
het is volgens het meerderheidsrapport
duidelijk dat de V. S. niet langer behoren
tot de landen met de hoogste invoerrech
ten in de wereld.
De meeste waarnemers ln het Ameri
kaanse Congres zijn van mening, dat de
protectionnisten in staat zullen zijn zeer
krachtige argumenten te berde te brengen
tegen eventuele liberalisatie van de han
del in dit verkiezingsjaar voor 't Congres
President Eisenhower heeft Zater;g
het rapport van de commissie-Randall oe-
treffende de buitenlandse economische
politiek van de V S. ontvangen en on
middellijk zijn departementen opdracht ge
geven het intensief te bestuderen, als
eerste stap tot de vaststelling van een
regeringsprogramma, dat in de lopende
zitting aan het Congres zal moeten wor
den aangeboden.
Eisenhower verklaarde, te vertrouwen
dat op basis van het rapport een program
ma zal kunnen worden opgesteld, dat zo
wel de belangen van de V. S. als die van
de vrije wereld zal bevorderen.
zonderHjk te beschouwen. Spreker ging
dan na de invloed van het lezend publiek
op de lectuur en de invloed van de lezers
op de -courant. Het is duidelijk, dat de
courant niet gemaakt wordt door de uit
gever of de journalisten, maar dat het pu
bliek zijn wil opdringt aan de courant.
De inhoud hangt niet af van de voor
keur van de uitgever, maar van de lezers
en ieder land heeft dienaangaande zijn
verschil in beantwoording van de belang
stelling van de lezers.
Dezelfde verhouding, maar niet zo sterk
valt waar te nemen in de literatuur. De
kunstenaar zoekt naar de volksgunst. Hij
wü gelezen worden en beschouwt het
schrijven niet meer als een sociale daad.
Vandaar dat elke kunstenaar zoekt naar
nieuwe krachten, die antwoord geven op
problemen. Het is de moderne verafgoding
van het absurde, waaruit levensonzeker
heid spreekt en de walging tegenover de
zelfgenoegzaamheid der probleemlozen- Bij
de moderne mens is immers alles zinloos
en raadselachtig. Naast deze bewuste aan
passing aan het volk, komt zeer sterk
naar voren de onbewuste aanpassing. En
het is juist het scherp vermogen van de
kunstenSar deze ondergrondse stromingen
te vergroten.
Uit alles blijkt, dat het publiek een ac
tieve kracht is, die alle druk- en kunst
werken beïnvloeden. Prof. Devolder trekt
dan tenslotte deze analyse, dat de litera
tuur werkelijk verstrekkende invloed heeft
op de mens en daarom zal afhangen van
de oplossing die de auteur brengt in zijn
werken of artikelen, of de schrijvers en
de lectuur de werkelijke oorzaken zijn
van de richting van de tijdgeest en de pu
blieke opinie.
Welke invloed een bepaald boek of een
bepaald dagblad op de lezer hiervan heeft
is onmogelijk te zeggen. Dit zal veel af
hangen van de wijze en de persoon, die
het leest; hoe het gelezen wordt, als ont
spanning, kritisch of studie-opgave. Het
is uiterst ingewikkeld. In de meeste ge
vallen kan als maatstaf dienen, de kerke
lijke wetgeving omtrent de lectuur-
Na een zeer vruchtdragende discussie
over deze inleiding, waarin de universali
teit van de courant nog ter sprake kwam
sprak Piet Oomes, Hilversum, over „de
moderne roman".
Zondagmorgen heeft Frater Marti nu.
Fritschy uit Tilburg de jeugdlectuur on
der de loupe genomen, uitgaande van de
punten: wat is jeugdlectuur en aan welke
eisen moet de jeugdlectuur voldoen. Bij
het eerste punt, dient men voor ogen te
houden wat het kind verlangt, want de
jeugd spaart critiek niet, al is het ook on
volwassen critiek- De lectuur voor de
jeugd moet dus zo zijn, dat het lectuur
wordt voor de nog ongevormde mens. Hij
prees Nederland, dat over veel en uitste
kende jeugdtijdschriften beschikt, die met
de buitenlandse kunnen wedijveren.
Over de jeugd zelf, zeide spreker, dat
deze meer en meer werkelijkheidszin eist
Zij wil alles verantwoord hebben en leeft
niet meer zoals vroeger op traditie. Om
dit alles juist te zien, is een enquete in
gesteld voor de jeugd van 16 tot 18 jaar
Deze enquete is nog niet beëindigd, maar
'ongetwijfeld zal deze van grote waarde
worden om de tegenwoordige gesteltenis
van de jeugd te peilen.
De procureur-generaal bij de Hoge Raad
nam gisteren conclusie in een zaak van
de Utrechtse boekhandelaar C- L., die na
sluitingstijd lezingen laat houden in zijn
boekhandel. Na geverbaliseerd te zijn we
gens overtreding der Winkelsluitingswet
heeft de economische politierechter ont
slag van rechtsvervolging gegeven. In ho
ger beroep heeft het gerechtshof te Am
sterdam de heer L. echter veroordeeld tot
1 boete
De procureur-generaal heeft thans ge
concludeerd tot verwerping van het tegen
's hofs arrest ingestelde beroep. Hij meen
de, dat de hoge raad reeds eerder, nl. in
een arrest van 24 Februari 1953, heeft uit
gemaakt, dat de omstandigheid, dat het
publiek de winkelruimte kan betreden >p
zichzelve reeds het geopend hebben van
de winkel ln de zin van artikel 2 der
Winkelsluitingswet medebrengt, ongeacht
het doel, waarmee het publiek de winkel
ruimte zou zijn binnengegaan. In een win
kel kan nu eenmaal na sluitingstijd ge.m
publiek worden toegelaten, met welk doel
de winkelruimte ook zou worden gebruikt.
De hoge raad zal 23 Februari arrest wij
zen.
De reders zijn erkentelijk voor de be
lastingregeling. die hen in de afgelopen
jaren 0,75 milliard mark voor de bouw
van nieuwe schepen heeft gelaten een
aanzienlijk deel dus van te totale investe
ring, die 2,2 milliard heeft bedragen. De
reders menen van staatswege op 'n nieuw
opbouwcrediet van ongeveer honderd mil
lioen mark aanspraak te mogen maken
Zij betogen nog altijd op deze ondersteu
ning te zijn aangewezen, aangezien de ka
pitaalmarkt nog niet voldoende hersteld is
Alleen op Duitse werven is in het afge
lopen jaar voor Duitse rekening 417.000
b.r.t. gebouwd. Men gelooft evenwel niet
dat deze bedrijvigheid in volle omvang
gehandhaafd zal kunnen worden. Welis
waar heeft de Duitse vloot zich nog niet
tot het peil van 1939 kunnen opwerken,
doch de geldmiddelen schijnen te ontbre
ken om het tempo van het herstel te
handhaven. In de lijnvaart is het herstel
het minste gevorderd. Hier staat men al
tijd nog slechts op 40 pet. van het peil van
1939. Daarentegen bezit men weer meer
dan 85 pet van de vooroorlogse tonnage
voor de wilde vaart en de tankvaart Meer
dan de helft der Duitse zeeschepen is nu
jonger dan vijf jaren. De gemiddelde
ouderdom van de gehele vloot is vijftien
jaren.
De Duitse scheepswerven langs de kust
van Noordzee tot Oostzee hebben in het
afgelopen jaar recordcijfers geboekt Zjj
bouwden meet dan 600.000 b.r.t., dat is
meer dan ooit tevoren. Reeds de 500.000
b.r t., die in 1952 werden gebouwd, vorm
den een record. Men verwacht evenwel
niet, dat het nu begonnen jaar even hoge
bouwcijfers zal brengen, aangezien de
verhoging van de ijzerprijs. de lagere
vrachttarieven en de moeilijke financie
ring van de bouw voor binnenlandse re
kening tot een aanzienlijke vermindering
van het aantal opdrachten hebben geleid.
Het eerst zijn hierdoor de k eine en de
middelgrote werven getroffen, waarvan
véle reeds thans niet veel werk meet
hebben Onder deze omstandigheden zijn
de mogelijkheden van de vervulling van
een oude Hamburgse wens, de heropbouw
van de werf van Blohm en Voss er niet
beter op geworden. Deze eens grootste
Duitse werf, is door de Britten voor het
grootste deel ontmanteld doch de toe
stemming voor de herbouw is inmiddels
gegeven. Dit grote werk zal echter wel
overheidssteun vragen en 't schijnt moei
lijk deze te krijgen op een ogenblik, waar
op de werf-capaciteit minstens toereikend
geachl wordt. Reeds is een ander groot
werfproject in Hamburg, ten bedrage van
tachtig millioen mark, voorlopig terzijde
gelegd Voor Hamburg blijft het deson
danks een hartewens, dat Blohm en Voss
met zijn wereldreputatie, voor de stad be
houden zal blijven.
In de Prisma-reeks (Uitgeverij Het Spec
trum, Utrecht) zijn enige belangrijke bcr
drukken verschenen, waarvan wij in d
eerste plaats noemen een boekte dat reet'
lang was uitverkocht en waar ■ne-i r.
reikhalzend naar hepft uit
Anton van Duinkerken'* oru u „s
mensen hebben hun gebreken".
Op meesterlijke wijze, knap en lij
onderhoudend, vertelt ds- sehrijw i -
lichamelijke gebreken van enige dt
ste figuren uit de wereldlitei-stuui
blinde Homerus, de dove Ronsard, de
lijke Andersen) van zekere invloed
op het ontstaan (inhoud of vorm) var.
werk. Een verrijkend boek, dat niet
noeg kan worden aanbevolen.
Twee andere bekende Nederlands
ken, geheel verschillend van aard
beide van betekenis, zijn „Philips
lem", de boeiende historische roman
Johan Brouwer over het bewcpon.lev
van de oudste zoon van Willem de 7,w
ger, en de „Camera Obscura" van sy
laas Beets (Hildebrand). Voor de hedrv
van dit laatste werk. in de volledi.ee ui'
gave. heeft de redactie ^an de binvc
reeks Karei Thole nieuwe, zeer geslaagde
illustraties laten maken.
Welkom Is voorts het deeltje „Over mu
ziek", waarin Hendrik Andriessen eer.
aantal essayes heeft gebundeld Een groti
verscheidenheid aan onderwerpen wordt
hier op deskundige en indringende manier
behandeld.
Tenslotte wijzen we nog op de herdruk
van Chestertons beroemde boek ..Ortho
doxie", een even geestig als geestrijk en
origineel werk.
<d
we;
uw
Wil-
Twee Egyptische fregatten zijn aan de
ingang van de Golf van Akaba gestation-
neerd met de bedoeling, de maritieme
blokkade van Israël waarmee Egypte
strikt gesproken nog steeds in oorlog is
te verscherpen. Verder zijn meer vér-
dragende kustbatterijen op de meest Zui
delijke punt van het schiereiland Sinai,
aan de ingang van de golf. opgesteld. (Te
genover de Jordaanse haven Akaba ligt
het Israëlische haventje Alath).
Egypte zegt, dat de ingang van de golf
van Akaba tot zijn territoriale wateren
behoort. Groot-Brittannië, de V. S. en
andere grote zeevarende mogendheden be
twisten dit echter.
