Longkanker cijfer vloog omhoog
Weense professoren wijzen
andere oorzaak dan roken aan
Lacliappellc
Aanslag op Sultan van Marokko
„Ik ben de kunstfluiter van
de BBC"
Als iemand verre reizen doet...
Zaterdagse
mijmeringen
Boeiende verhalen over „vreemde
landen dichtbij en veraf
parket
9
- A-S,:-
^TERDAG 6 MAART 1954
PAGINA 3
We kunnen liet gerust zeggen. De wereld
stond overeind. Er schuilt geen enkele
overdrijving in. In de sigarenwinkels werd
hevig gedebatteerd en ook wel gelaten een
bepaalde mogelijkheid aanvaard. En in de
Verenigde Staten deden enkele
grote
Er zullen heel wat mensen zijn, die een vermindering van het
tabaksverbruik toejuichen. We behoeven de redenen hiervan niet
aan te stippen. Bekend is eveneens, hoezeer velen juist in het
rokertje een stimulans tot werken en tot een blijmoediger aanvaarden
van het soms harde leven zien. Ze eren dit als een factor voor
grotere arbeidsproductiviteit en meer levensvreugde, in deze
gemechaniseerde en genivelleerde tijd, voor de gemiddelde arbeider,
wiens genoegen aan hét door hem gepresteerde en geproduceerde
Sering is, vergeleken bij wat vroeger de handwerksman beleefde.
tabaksmaatschappijen de propagandisten
ener volgens hen ongefundeerde theorie een
proces aan. In Engeland trad zowaar een
minister in het strijdperk. Het ging allemaal
om ons dampertje, het roken, intussen
vooral om de sigaret. De sigaret zou een van
de voornaamste oorzaken zijn, dat long
kanker in onze tijd zo sterk toeneemt. Zowel
in Amerika als Europa is de ene enquête
op de andere gevolgd. Er is reeds het een
en ander gemeld omtrent de reacties, welke
de kwestie hier te lande heeft gewekt. Over
het algemeen kwamen naar het schijnt de
hartstochtelijke rokers niet erg onder de
indruk. Althans, van een sterke verminde
ring van de omzet merken de sigarenwinke
liers niet zoveel. Maar deze houdt inmiddels
wel enig verband met het feit, dat er in de
laatste tijd, ondanks de loonronde van
Januari, een vermindering van de koop
kracht te hespeuren valt. De duurdere thee
en koffie en andere, zij het dan geringe
prijsverhogingen, doen in ieder geval bij
de sigarenwinkelier hun invloed gelden.
Tenminste, aldus leggen die een zekere
slapte uit.
Maarzo betogen deze geleer
den, de stijging houdt geen enkel
verband met het gestegen tabaks
verbruik, doch moet geweten wor
den aan de steeds slechter worden
de atmosfeer in de grote steden,
waar benzinedampen, de uitlaat
gassen van fabrieken en in het al
gemeen de nog immer toenemende
verontreiniging van de lucht door
andere oorzaken o.a. de asfalt-
bedekking der straten van dag
tot dag aanslagen op het organis
me worden gepleegd, dat de longen
van de mens zijn.
En dan beginnen we met de laat
ste sensatie: de medici van We-
nens beroemde medische school
hebben dezer dagen in hun jaar-
Vergadering categorisch ontkend,
dat het roken van tabak longkan
ker zou veroorzaken. Het is een
tegenvaller voor de professor uit
Genève, die enkele weken geleden
voor de radio een lezing hield.
Waarin hij verkondigde, een pro-
haat systeem te hebben ontdekt,
°m alles, wat schadelijk voor de
gezondheid is, in sigaretten te neu
traliseren, dus onschadelijk te ma
ken.
De categorieën arbeiders, die het
meest van longkanker te lijden
hebben, zijn stokers, spoorweg
mannen. chauffeurs, employé's
van autogarages, mijnwerkers en
schoorsteenvegers. Wat de laatste
betreft, reeds honderden jaren ge
leden werd het verband tussen dit
vak en longkanker opgemerkt.
De kwestie is nu reeds enkele
maanden oud eu nog allerminst
uitgevochten. Ze werd ingezet door
een verklaring van drie bekende
Amerikaanse geleerden, dr Wyn-
der, van het anti-kanker centrum
van Manhattan, dr Roth, van de
beroemde May-klinick in Minne
sota en prof Ochsner van de Tulane
University te Orleans, alle drie
kankerspecialisten met een uitste
kende naam. Het drietal verklaar
de in redevoeringen op een tand
artsencongres dé sigaret tot oor
zaak van de steeds toenemende
longkanker.
IS
duurzaam
dus...
voordelig
Die sigaretZe staat nu in het
brandpunt van de belangstelling.
"V"
•-
-
A i
EI Glaoei schoot dader neer
Schip met lucifers
in brand
Lichtgelovige dames in
de val
Er iverd inderdaad gef loten
Observator
Rustig,oordeel
Land van Tito
Zelf reizen
Stationskapel succes
Mooi werk
Doorstoten met gebed
Pang (I)
Pang II)
E11 morgen?
Harry Prikker
SIGARET, het brandende
probleem
be 80-jarige
sigaren. Hij
Churchill is een verwoed roker, maar.... van
gooit meestal de helft weg en neemt dan een
nieuwe..
Voor het overige, hierop zullen wei
thans niet nader ingaan. Het is ook niet
ons, te feeoordelen, of het roken al
<tan niet een' schadelijke invloed op de
gezondheid uitoefent We willen in deze
kolommen slechts weergeven, wat er zich
in de afgelopen maanden rond het rokertje
in de wereld heeft afgespeeld. En dat is
waarlijk niet gering
Het bericht uit Wenen is serieus genoeg.
Men nam daar resoluut stelling tegen de
conclusies van de Engelse minister voor
de volksgezondheid MacLeod, wiens ver
klaringen omtrent de nadelen van het ro
ken -voor het Engelse volk aan de over
kant van de Noordzee zulk een geweldige
reactie ontketend hebben, dat daar het
tabaksverbruik enorm snel daalde. Laten
we hier vaststellen, dat Wenen een zeker
gezag heeft inzake het ernstige probleem
van de longkanker, omdat in deze stad
'het grootste aantal lijders aan deze ziek
te woont. Van hen hebben twee doktoren
van het Pathologische en Anatomische In
stituut aldaar een nauwkeurige studie
'gemaakt. Het zijn de medici Chiari en
Neuhold. Uit de door hen verzamelde ge
gevens blijkt, dat het tabaksverbruik in
Wenen van 573 gram per hoofd in 1934
gestegen is tot 1026 gram in 1951. Over de
latere jaren zijn nog geen cijfers beschik
baar. In die periode is het aantal geval
len van longkanker gestegen van 16 tot
31.8 procent van het totaal aantal zieken.
Veertig procent van de door ons onder
zochte lijders aan longkanker, aldus ver
klaarden de onderzoekers in een tol de
jaarvergadering gerichte verhandeling,
bleek nooit gerookt te hebben. Bovendien
komt nog de merkwaardige omstandigheid,
dat longkanker vooral mannen tussen de
40 en 50 jaar bedreigt. Dit geldt dan voor
de stad Wenen. Op het platteland en in
de kleine steden komt longkanker het
meest voor onder mannen tussen de 50
en de 60 jaar. En wat Wenen zelf betreft,
dit telt tweemaal zoveel lijders aan long
kanker als de rest van heel Oostenrijk.
Het is onomstotelijk vastgesteld, dat spe
ciaal wanneer de wind uit het Oosten
waait, de Weense lucht met zwavelzuur
verpest is.
Nog enkele cijfers: het aantal doden ten
gevolge van longkanker is op het platte
land 0.12 per mille, in steden met fa-
briekswijken en veel verkeer 0.44 per
mille en in Wenen 0.90 per mille van het
totaal aantal sterfgevallen. Een andere
onderzoeker, prof. Kretz, heeft aan het
Weense Instituut voor longkanker mede
gedeeld, dat in 1953 te Wenen 6548 geval
len van longkanker werden geregistreerd,
hetgeen tegenover 1952 een toeneming met
niet minder dan 31 pet beduidt. Deze toe
neming is mede het gevolg van een bete
re administratie, maar is toch nog beden
kelijk genoeg en valt niet op het toegeno
men roken te schuiven.
Het gevolg was, dat de koersen der aan
delen der grote tabaksmaatschappijen om
laag tuimelden. Merkwaardig genoeg was
de verkoop van sigaretten toen reeds in
dalende lijn. In 1953 werden in de Ver
enigde Staten enkele milliarden sigaret
ten. minder gerookt dan in 1952. De ver
klaring van het drietal geleerden werd
nog door die van anderen aangevuld. En
Ochsner zette zijn waarschuwing kracht
bij door te betogen, dat het Amerikaanse
volk tengevolge van longkanker gedeci
meerd zal worden Tegen 1970 zal, naar
hij uitgerekend heeft, van elke twaalf tot
vijftien Amerikanen er één aan longkan
ker lijden.
De Amerikaanse geleerden ontvingen
spoedig hulp van Engelse collega's. Ook
in Engeland daalden toen de koersen der
aandelen van de grote tabaksmaatschap
pijen (gezamenlijk kapitaal 545 millioen
pond sterling), wier producten, evenals die
van de Amerikaanse, te bekend zijn, dan
dat we ze hier zouden behoeven op te
noemen. De Engelse tabaksindustrie rea
geerde inmiddels anders dan de Ameri
kaanse. Terwijl de laatste door publiciteit
de uitspraken der geleerden trachtte te
bagatelliseren, met methoden, die door de
medische wereld ten zeerste weiden ge
laakt, legden de Engelse een verklaring
af, waarin ze als haar overtuiging uit
sprak, dat de sigaret niet de oorzaak van
longkanker kon zijn. Maar teneinde de
kwestie op fe lossen stelde ze een groot
bedrag ter beschikking van een bekend
medisch instituut, teneinde het onderzoek
te bespoedigen. Naar haar mening zou dit
negatief zijn, indien het er op aankwam,
de sigaret als de misdadigster aan te wij
zen.
Wat de Verenigde Staten betreft, daar
is ook het genoemde anti-kanker instituut
met een onderzoek op grote schaal bezig.
Maar dit onderzoek zal pas in 1955 be-
Breda
Lachappellestraat 12 Tel B702 ol 6442
eindigd zijn en voordien worden er geen
resultaten van gepubliceerd. In Europa
is eveneens in tal van landen een pole
miek rond de sigaret losgebarsten. Frank
rijk en Italië zagen enquêtes georgani
seerd en tal van bladen gaven de mening
■van bekende deskundigen weer. Intus
sen, evenals in Wenen werd daar en trou
wens ook in Engeland (met zijn beruchte
..smog") en in de Verenigde Staten de
verontreinigde stadslucht in het geding
gebracht. In Duitsland vestigden deskun
digen zelfs de aandacht op de nadelen van
ide benzine gebruikende aansteker, die
kwade dampen afgeeft, welke door de
roker ingeademd worden.
Overal verdiepte men zich in statistie
ken. Amerika spande hier natuurlijk weer
de kroon. Daar werd bekend gemaakt, dat
voor elke 10 sigaretten, die in 1900 door
de Amerikanen gerookt weiden, er nu
117.000 gerookt worden. Dermate is het
roken er van toegenomen! We zouden in
drukwekkende cijfers over het verbruik
kunnen geven. Maar dit zou ons te ver
voeren. Alleen stippen we aan wat de finan
ciële zijde van de kwestie betreft, gezien
van de kant der tabaksmaatschappijen,
dat indien elke Amerikaanse roker mo
menteel slechts één sigaret minder per
dag zou roken, de tabaksindustrie per dag
een schade van 700.000 dollar zou lijden
r i: ..-ié -a;a
it' ■AH A V' v A'A A «f\
- - Vs." s
Op Sultan Mohammed VI van Marokko
is een aanslag gepleegd. H(j werd licht ge
wond aan het voorhoofd, toen hy zich in
de moskee van Marrakesj bevond om deel
te nemen aan de gebruikelijke gebeden op
Vrijdag.
Volgens een Mohammedaanse ooggetuige
werden in de moskee plotseling twee hand
granaten geworpen. De onde pasja van
Marrakesj, de vermaarde El Glaoei, (de
man die het leeuwenaandeel had in de val
van de voormalige sultan en de troonsbe
stijging van Mohammed VI) trok onmid
dellijk zijn revolver en schoot de dader
zonder pardon neer.
Lijfwachten van de sultan wierpen zich
vervolgens op hem en doodden de man
met hun bajonetten".
Een granaatpen werd aangetroffen op de
plaats waar hij gestaan had. Zijn identi
teit is niet bekend gemaakt.
De Sultan is door vier Franse artsen on
derzocht. Volgens hun rapport heeft hij
kneuzingen boven het rechteroog en en
kele kleine splinters gekregen.
Het Britse schip „Norman Monarch"
(7000 ton), waarvan twee ruimen met lu
cifers gevuld zijn, heeft geseind dat het
op de Atlantische Oceaan in brand staat
en koers heeft gezet naar een veilige ha-
"Dp verdachte is een zeer ondernemende
k" brutale veroveraar, die in het Engels
vlot een alleraardigst praatje weet
1, hiaken met alleen lopende dames en
Sch' 'nv>tcert een kopje koffie met hem te
tic ïbiken", zo zeide de officier van Justi-
ziin Amsterdamse rechtbank, toen hij
Va requisitoir hield tijdens de berechting
de 26-jarige colporteur F. van R. uit
brsterdam.
ln zich is dit „kennis aanknopen" na-
buriyk helemaal geen aanleiding om voor
col Bercck' gedaagd te worden, inaar de
f>eDvvteur liet I,ct n'et het k°PÏc kof"
K°n h-nneer '"J 20 Kczcl,iS ergens zat, be-
sen, ee" zeer schoon verhaal op te dis-
maaktéaarbi' zecr makkelÜk gebruik
artist, Va" de reputatie van een radio-
Ronal'd" i" ecval de Engelse kunstfluiter
engsehrók vi"'1 hi' er ook niet voor 'e~
"en". Het Z'ch diens naam „toe te eige-
dcrscheiUpneVO'B was dan ook, dat dc nn-
„Invlogen" p dames er heel gemakkelijk
Ronnie vertel* verhaa). dat de pseudo-
'de over een cheque van de
B.B.C., die nog niet gearriveerd was en
waardoor hjj tijdelijk in geldnood zat, grif
geloofden.
Zij leenden hem dan ook met plezier wat
geld, want als dc cheque cenaal gekomen
was dan
Zoals vanzelf spreekt, konden de dames
later naar haar geld „fluiten" en of zij dat
nu kunstig deden of niet, zij zagen het niet
meer terug. Er volgden diverse aangiften,
die dc politic aan het werk zetten. Men
vond de „kunstfluiter" in het gezelschap
van een dame, aan wie hij net het mooie
verhaal onder het genot van een kopje
koffie zat op te dissen! Zij zal wel raar ge
keken hebben, toen de beroemde Ronnie
zo maar plotseling met de politie mee
moest.
Het reclasscriugsrapport was allesbehal
ve gunstig voor de hartenveroverende en
beurzen-openende „artist": „nietsnut",
„onsympathieke knaap" en „fantast" zijn
woorden die voor zichzelf spreken.
Ter zake van oplichterij vorderde dc öf-;
ficier tenslotte een gevangenisstraf van an
derhalf jaar met aftrek. De rechtbank zal
19 Maart uitspraak doen.
De Franse resident-generaal, generaal
Guilleaume, die legermanoeuvres in het ge
bied van Ouada bijwoonde, is onmiddellijk
naar Marrakesj vertrokken om zijn mede
leven met de sultan te betuigen.
Bij de Sikorsky-lwlicopterfabriek heeft gerust met één vijf-bladige rotor, die
onlangs een nieuw type zijn eerste offi- door twee motoren wordt aangedreven,
ciële proef vlucht gemaakt. Het is de In geval van nood is echter ook 'n vlucht
S-56, welke is gebouwd in opdracht van op één motor mogelijk. Bovendien is dit
de Amerikaanse Marine. Deze nieuwe de eerste helicopter ter wereld, welke
machine mag zich ook reeds verheugen is voorzien van een intrekbaar landings
in een grote belangstelling van de zijde gestel, zodat een voor helicopters
der burgerluchtvaart. Dit laatste voor- grote snelheid van meer dan 225 km. per
namelijk door haar grote veiligheid en uur wordt gehaald,
bedrijfszekerheid. Met toestel is n.l. uit- De afmetingen van deze Sikorsky-telg
komen over een met die van de Dakota
De neus bestaat uit twee grote deuren
en kan worden opengeklapt, zodat een
drietal volledig uitgeruste jeeps gemak
kelijk kunnen worden vervoerd. Voor
personenvervoer vinden 26 volledig uit
geruste manschappen een plaats. Voor
vluchten onder minder gunstige weers
omstandigheden is de S-56 uitgerust met
een automatische piloot en ijsbestrijders.
En toch, er was nog niet zo heel
lang geleden een tijd, waarin ze
nauwelijks meetelde. Het is wel
interessant, terzake een stukje ge
schiedenis op te halen. Omstreeks
1900 was het roken van sigaretten
een modesnufje. De elegante dan
dies van die dagen vonden het
chique, een sigaret te roken, in
plaats van een sigaar of het genie
ten van een snuifje of tabaks
pruim. Een salonheld was zonder
een sigaret niet denkbaar. De be
faamde Oscar Wilde gaf een klas
siek geworden definitie van de
sigaretze was de volmaaktste
vorm van het genoegen, omdat ze
iemand onbevredigd liet.
De sigaret, ook wel „witte vriendin" ge
noemd. was duur en stamde uit Egypte.
Pas na de eerste wereldoorlog werd ze
algemeen gerookt En in en na de tweede
wereldoorlog werd het sigarettenroken 'n
ware rage, ook voor de vrouwen. In de
tweede wereldoorlog was de sigaret tevens
een soort betaalmiddel. Sommige militai
ren beweren, dat er veldslagen mee ge
wonnen zijn
Het regent over en weer verwijten. De
industrie stelt zich schrap, de wetenschap
doet hetzelfde. Zeer zeker is het laatste
woord in deze „brandende kwestie" nog
lang niet gesproken. En wat de sigaret
betreft en het roken in het algemeen, er
is telkens en telkens weer tegen geageerd.
"We behoeven hier waarlijk niet te beto
gen. dat er nog heden ten dage een felle
strijd wordt gevoerd. Feitelijk is het hui
dige conflict slechts een episode in een
lange actie.
In Engeland we halen een enkel
voorbeeld aan is de Labourregering de
sigaret steeds meer gaan belasten. Heden
ten dage kost daar een pakje „goede" si
garetten bijna evenveel als een maaltijd
in een goedkoop restaurant. Desondanks
daalde er het verbruik van sigaretten niet.
Summa summarum: het onderwerp is
eindeloos. Daarom is het bovenstaande
slechts een oriënterend praatje.
Nog nooit zijn er zoveel reisverhalen gedrukt als in deze tijd van
verwarring en misverstand. Als de mensen van verschillende landen of
zelfs werelddelen elkaar niet begrijpen, dan ligt dat heus niet aan dc
ondernemende lieden, die er op uit zijn getrokken om met eigen ogen tc
gaan kijken wat er in dit of dat land gebeurt en hoe de toestanden er
zijn, en die daarna in uitvoerige verslagen de lezers deelgenoot maken van
hun ervaringen en avonturen. Bijzonder geslaagd zijn de reisverhalen van
Karl Eskelund, de Deense journalist, voor wiens boeken als „Op reis
met mensenhoofden" en „En overstapje naar bet Nirwana" we reeds
enige malen de aandacht hebben gevraagd omdat ze zo levendig en boeiend
geschreven zijn en daarenboven een scherpe en nuchtere kijk op de
betrokken landen en volken geven.
Ook Nederlandse journalisten laten hun stem lioren en vertellen van
hun reizen door „vreemde landen". Een van hen, Hans Alma, bezocht twee
landen die niet zo ontzettend ver weg liggen, maar waar we juist bijzonder
graag nader over worden ingelicht: Spanje en Joego-Slavië. Zijn eerste
hoek heet „Carmen zonder make-up", het tweede „Waar Europa eindigt"
zeer royaal uitgegeven door H. J. W. Beclit te Amsterdam.
De Spaanse reis ondernam Alma,
samen met de tekenaar Teun van der
Veen. eigenlijk met het geheime doel
een Spaanse schone op te gaan zoeken,
met wie hij enige jaren eerder in Oos
tenrijk had kennisgemaakt. Dit geeft het
boek een romantisch tintje, met tenslotte
een verrassende ontknoping: de zoge
naamde Carmen is ondertussen met een
Spanjaard getrouwd!
Toch is deze „intrige" slechts van
ondergeschikt belang. Want op de
tocht naar Sitges, dat ten Zuiden van
Barcelona ligt maar dat pas bereikt werd
nadat de twee vrienden zowat heel
Spanje hadden doorkruist, was heel wat
t.c beleven. Veel geld hadden de journa
list en tekenaar niet bij zich en zij pro
beerden aan de kost te komen door te
tekenen en te goochelen.
Dit bracht hen indirect contact met het
volk en zij kregen een uitstekende ge
legenheid om zich een inzicht in het
dagelijkse leven van de Spanjaard te
verwerven. Ook en dat was iets wat
d'e schrijver kennelijk bijzonder interes-
seerde! de druk van het Franco
regiem. zoals die schijnt te zijn, in wer
kelijkheid is en door de Spanjaarden ge
voeld wordt, komt telkens ter sprake.
De twee reizigers kregen trouwens zelf
n paar keer last met de politie.
De kwestie van de positie der protes
tanten in het katholieke Spanje snijdt
Alma ook even aan. Hij js zejf niet
katholiek (enige uitdrukkingen maken
dat duideljjk; zekere vrijmoedigheden
maken voorbehoud voor volwassenen
nodig), doch zijn mening op dit zeer
moeilijke punt getuigt van een rustig
oordeel en van begrip. Hy zegt: „Dat
Spanje met zijn welhaast volledig katho
lieke bevolking gebukt gaat onder dit
autoritair-katholieke regiem, dat dit volk
in dc ban zou zijn van „schrik en ontstel
tenis" (de Franse betekenis van „terreur")
heb ik geen ogenblik kunnen merken. En
vergeet één ding vooral niet: er leven in
Spanje geen Nederlanders, maar Span
jaarden!"
Natuurlijk heeft Alma veel gezien,
waar hij weinig of helemaal geen begrip
voor kon opbrengen; maar ook dan is zijn
oordeel bezadigd en verantwoord. Hij
komt niet uitgepraat over de mensen, die
zijn pad kruisten. Dit maakt het reis
verhaal bijzonder levendig. Ook de stie-
rengevechten krijgen een beurt en gezegd
moet worden, dat dit boeiende hoofdstuk
een va'n de beste reportages is, ooit door
een Nederlander over „het wrede spel
in de arena" geschreven.
Behalve vele fraaie foto's bevat dit
boek ook geslaagde tekeningen van
Alma's reisgenoot.
Van het land van Franco naar dat
van Tito! Het schijnen twee geheel
verschillende werelden te zijnen
toch, toch is er zo veel dat gelijk is en
dat men trouwens overal ter wereld
zal aantreffen als men, zoals Hans Alma
deed, in de allereerste plaats de men
zoekt. De mens in zijn dagelijkse leven,
zijn zorgen, zijn vreugden. Ook in
Joego-Slavië, als in Spanje, treffen
ons bepaalde tegenstellingen die onder
de bevolking heersen en het uiterlijk
van stad en land bepalen.
Alma bezocht Joego-Slavië niet als
tourist, maar als een avonturier en hij
deed dan ook enkele adembenemende
ervaringen op, waar hij ons op onderhou
dende wijze van vertelt. Eenzijdig is zijn
kijk op land en volk zeker niet te
noemen. Hij nam trouwens alle moeite
om zijn ervaringen een zo groot moge
lijke mate van verscheidenheid te geven.
Hij bezocht de steden, die hij vol kleur
beschrijft, maar ook trok hij door afge
legen landelijke streken. „Waar Europa
eindigt" is méér dan alleen boeiende
lectuur.
Velen zullen in gedachten reeds nu
plannen maken voor de aanstaande
vacanties. als zij nieuwe indrukken zul
len gaan opdoen in onbekende steden of
streken of zelfs in andere landen, om
voor korte tijd de dagelijkse sleur te
onderbreken. „Onbekend" is in dit ge
val alles al is het nog zo dichtbij!
dat men nog niet of niet goed gezien
heeft. En als men dat standpunt aan
vaardt, dan behoeft niemand op een
ander, die zich grotere reizen kan ver
oorloven. jaloers te zijn: ook voor de
drager van een smalle beurs zijn er ver
rassingen in overvloed.
Wie zal bijvoorbeeld durven beweren,
dat Amsterdam hem of haar geen
„nieuws" meer te bieden heeft, ook al
heeft men er tientallen keren gewandeld.
De „Gids voor Amsterdam en omgeving",
geschreven door M. G. Emeis jr en uit
gegeven bij Allert de Lange te Amster
dam, leert wel beter! In dit ronduit voor
treffelijke boekje wordt het wezen van
Amsterdam verklaard uit de historie en
deze is, zoals men weet, buitengewoon
interessant.
Maar behalve de feitelijke geschiede
nis van de stad krijgen ook legenden en
overleveringen een beurt, zodat de dode
stof en steen voor ons een geheel eigen
leven gaan leiden. Een schat van ge
gevens, aanwijzingen en raadgevingen
zijn in dit prettig geschreven werkje
samengebracht. Bovendien bevat het een
grote losse kaart, die zeer duidelijk en
overzichtelijk is, en vele fraaie foto's.
De Uitgeverij Allert de Lange heeft in
dezelfde reeks nog meer handige en prac-
tische gidsen het licht doen zien. Zelf
hebben wij de Gids voor Londen van
Matthieu Desmedt verschillende malen
gebruikt en we hebben er zeer groot
profijt van gehad. Ook het deeltje van
F. Clijmans en A. J. J. Delen over de
Belgische steden Brugge, Brussel, Ant
werpen en Gent heeft zijn bruikbaarheid
en betrouwbaarheid aan ons proefonder
vindelijk bewezen. Naast practische in
lichtingen wordt ook hier telkens een
korte historische schets gegevens, die
zeer de moeite waard is. Samen met E.
Serneels heeft de heer Clijmans nog een
deeltje over de Belgische Ardennen ge
schreven.
De Gids voor het Rijnland, waarin zo
wel vaar-, fiets- ais wandeltochten wor
den uitgestippeld, is van de hand van
J. A. Ages. Ook hier geen grote beloften
en overdreven voorstellingen, maar nuch
tere en betrouwbare beschrijvingen en
inlichtingen. A. L. C. A. van Nijnanten
stelde een gids voor Zwitserland samen.
Parijs nam Jan Brusse voor zijn reke
ning, alsmede, in een afzonderlijk deeltje,
de Rivièra en Province.
Als weinigen weet Jan Brusse ons
over Parijs te vertellen. Hij heeft oog
voor de' kleine dingen, nietige voor
vallen soms, die toch zo kenmerkend
zijn voor de lichtstad en haar bewo
ners. Hij kent de stad trouwens tot in
haar uiterste hoekjes en vol genegen
heid, soms 'n beetje plaagziek, weet hij
er van te vertellen.
In zijn „gesproken brief uit Parijs"
(Uitg. Contact, Amsterdam) is een groot
aantal van zijn bekende radiopraatjes
verzameld, geïllustreerd met tekeningen
van Jan van Keulen, die werkelijk uit
stekend bij de tekst aansluiten. Meestal
ontstond zo n causerietje naar aanleiding
van een bepaald voorval en het geeft
Biusse alle gelegenheid zijn kennis van
en liefde voor de stad, haar historie en
bewoners aan ons mede te delen luch
tig soms, dan weer vol humor, maar
soms ook met een ernstige ondertoon.
En wil men de sfeer, die Brusse in zijn
boekje oproept, nog wat vasthouden, dan
kan dat gebeuren dank zij „Bonjour Pa
ris", een deeltje uit de serie Contact
foto-pockets. De bijzondere foto's van
Cas Oorthuys, heel mooi gereprodu
ceerd, en de beknopte teksten die Jan
Brusse er bij geeft, wekken herinnerin
gen euheimwee!
DE IN 1952 opgerichte kapel van de
H. Antonius aan. het Zuiderstation te
Brussel, heeft een dergelijke toeloop van
gelovigen, dat men van een volledig suc
ces der proefneming kan spreken. Gedu
rende 1953 iverden 12.500 H.H. Commu
nies uitgereikt, dagelijks bezoeken 200 tot
300 personen de kapel. De paters Fran
ciscanen, die de bediening op zich ge
nomen hebben berichten, dat de Zon
dagsmissen, welke van 6 uur 's morgens
af om het uur worden opgedragen steeds
drukker bezet worden, zowel door pas-
serende reizigers als door gelovigen uit
de omgeving van het station. Het aan
tal biechten stijgt eveneens.
Overal moet men ons kunnen vinden.
Overal dienen we te zijn.
NEDERLAND STAAT op de derde
plaats, waar het de uitzending van broe
ders ijaar de Afrikaanse missies aan
gaat. Uit België zijn er 563 broeders
werkzaam. Dan volgen Duitsland met
358 en Nederland met 253 broeders. In
totaal werken overal in Afrika verspreid
3145 broeders, behorende tot talrijke
congregaties en orden. Van hen zijn er
849 van Afrikaanse origine.
De missie kan de broeders niet missen,
zij bexvyzen het bekeringswerk onschat
bare diensten in de onderscheidenste ac
tiviteiten. Zij bouwen kerken, scholen,
ziekenhuizen, woningen, zij onderwijzen
de jeugd en assisteren de priester-mis
sionarissen op honderd en een manie
ren.
DE SENAAT in de Verenigde Staten
heeft een resolutie aangenomen, waarin
hij op de Eerste Paasdag de bijzondere
gebeden van Katholieken, Protestanten
en Joden vraagt voor de bevrijding van
hen die achter het IJzeren Gordijn
leven en niet het recht hebben hun gods
dienstplichten uit te oefenen zoals zij dat
wensen". De resolutie werd ingediend
door drie senatoren der drie godsdienst
genootschappen. Een van hen, senator
Saltonstall noemde de veroordeling van
kardinaal Mindszenty „een van de groot
ste gevechten in de bloedige geschiedenis
van de strijd voor godsdienstvrijheid
Prachtig gezegd. Maar nu de actie!
Opdat achter het gordijn vrij adem kan
worden gehaald.
DE NEDERLANDSE Vereniging van
Ex-politieke Gevangenen uit de bezet
tingstijd deelt mede:
iedere dag worden wij weer verrast
met nieuwe mantelorganisaties van de
C.P.N., waarvan ook nu weer getuigt de
nieuwste omzendbrief, verzonden door
een aantal verzetsstrijders waarvan
er meerderen niet in Èuchenwald hebben
gezeten die de oud-Buchenwalders en
allen, die passief of actief aan het ver
zet hebben deelgenomen, aansporen om
van 8 tot 12 of 13 April mee op reis te
gaan naar Buchenwald voor slechts
1,40. De initiatiefnemer schijnt over
een bijzondere bron te beschikken waar
uit de meerdere kosten aan deze reis met
verblijf, etc. verbonden, kunnen worden
voldaan.
Zo'n bericht doet enige onfrisheid ver
onderstellen.
HET IS NIET de eerste bijeenkomst,
die na de bevrijding in Buchenwald zal
worden gehouden, die een volkomen in
ternationale communistische demonstra-
tic zal worden en waarvoor ook nu weer
oud-verzetsstrijders al hebben zij niet
in Buchenwald gezeten worden ge-
mre a^dns deelt de Vereniging verder
In deze omzendbrief wordt onder het
noofd deelnamevermeld, dat in Bu
chenwald zoveel vaderlanders beestach
tig werden afgemaakt, hetgeen inder
daad waar is, maar er is in deze circu
laire niet aan toegevoegd, dat na de be
vrijding onder leiding van de Russen
de uitmoording in Buchenwald op dezelf
de voet werd voortgezet o.m. onder de
verzetsstrijders, die tijdens het Hitier-
regime hebben vastgezeten en daarna in
Buchenwald terecht zijn gekomen, om
dat zij de leer van Moskou niet hebben
willen aanvaarden.
't Is vaak uitkijken met die rode broe
ders van vandaag.
MORGEN IS HET Zondag. De eerste
van. do vastentijd, voor zover het laatste
de mens nog iets zegt. Offer in de goede
geest opdc schaal voor de nieuwe ker
ken. Tja dat offeren zal nog wel een
poosje duren. Doch neem in dit en ander
yerband_ St. Paulus' woord van het epis
tel ter liarte: Toont u dienaren van God
door veel geduld, in wederwaardighe
den, noden en moeilijkheden, Het evan-
fjche brengt de echte houding tegenover
bekoringen. Voor de rest een Zalige Zon-
dag met het open gelaat van iemand
wiens liefde ongeveinsd is.
