Vijf moties t.a.v. Ind. oorlogs slachtoffers sneuvelden Ereschuld aan verzetsslacht- offers ingelost G£)NG" DE ZAAK DER BREDASE VLUCHTELINGEN CHIEF WHIP Rotterdam zal niet berusten W oningcontiiigent moet omhoog GEORGE STEVENS, stylist die experimenteert SLAGEN W WAARHEID IN RECLAME DE KLERKelN (kt m* i>- c c/e iZedtè Fransen heroveren terrein Henk van der Maze. Duitse rechtbanken moeten binnenkort beslissen over uitlevering De tractaatlanderijen Eeuwherdenking W. kard. van Rossuni Vierduizendste schip te Rotterdam Schrik in parlement WILTON KARPETTEN Gemeenteraad als één man achter het college van B. en W. Filmregisseur met zwak voor inconventionele typeringen 1-April-ontsporingen De nicht der gezusters Van Moorst VRIJDAG 2 APRIL 1954 PAGINA 3 Pensioenen verzetsslachtoffers Priesterstudenten e?i „steun Weinig geurende bloemen De kleine invasie Nieuwe bespreking in Bondsdag op komst WINKELPERSONEEL OP KONINGINNEDAG Bedrijfsunie verzoekt sluiting van zak en middaïhet^oosTe^eh^ran^t jaafaam gekomen Het was het 2010 brt metende s.s. „Niobe van de rederij „Societé Navale Caennaise S A te Caen, dat leeg van Em- den kwam en ligplaats koos in de Waal haven. BINNENWEG BEIJERLANDSELAAN -A Overal en altijd geniet U meer van de béste sigaret voor Uw gezondheid l Dolkstoot in de rug Beleid en tact vijftig, Protégé van Katlierine Hepburn Degelijk en gedegen vakman „Ik heb geleerd te wachten Dien Bien Phoe Haarlemse jongelui maakten er een demonstratie van Vrijlating betekent geen ontslag van rechtsvervolging 's-GRAVENIIAGE, 1 April 1954. Het was te verwachten, dat dc ministers Luns en Van de Kielt voet bij stuk zouden houden ten opzichte van de verlangens der Kamer ten gunste van de achterstallige betalingen aan de Indische slachtoffers, welke wen sen de dag tevoren in niet minder dan vijf moties waren neergelegd. De beide ministers hadden nog te dupliceren, waarbij minister Luns cr nog eens op wees, dat alle bijzondere gevallen zouden worden voorgelegd aan de Commissie van Bijstand en er dus de waarborg was, dat er geen onredelijke eisen zouden worden gesteld aan de bewijslast. De taakom schrijving en de instructie van deze Commissie zou de minister te zijner tijd ter kennis van de Kamer brengen. De vijf moties werden door minister Luns de een na de ander onuit voerbaar verklaard, dat wil zeggen, dat de regering deze moties, zo zij werden aangenomen, naast zich neer zou moeten leggen. Dat betreft dus de motie Hazeubosch (AR), die de vestigingseis met dc datum van 1 Januari 1954 wenste te zien vervallen. Vervolgens de beide amendementen van de heer Lemaire (KNP)die een vergoeding wenste van 2/3 van het monetaire verlies en een verhoging van de tweede uitkering met twee maanden salaris en de beide moties Ritmeester (VVD), die een wettelijke regeling wenste en een tegemoetkoming in de inrichtingskosten voor de back-pay-gepensionneerden. Nadat deze vijf moties door minister Luns waren afgewezen, zeide de heer De Graaf (K.V.P.), dat hij van verschillende dezer moties 'n ■warm voorstan der was, zoals van de motie- Hazenbosch en die van Rit meester betref fende de back pay-gepejsion- neerden. Maar wat moest de Kamer nu doen? Effectuering van deze moties, zo v zij zouden wor- MR TH. DE GRAAF De eerste stoot den aangeno men was onmo gelijk, maar dan waren deze moties ook niet te handhaven. Dat zou een ongewenste demonstratie van machteloosheid betekenen en bovendien zou men de betrokkenen wellicht blij ma ken met een dode mus. Om die reden zou de K.V.P. noodgedwongen tegen deze mo ties stemmen. Niet iedereen was het met die opvat ting eens. Zo betoogde de heer Lemaire daarop, dat de Kamer haar eigen verant woordelijkheid had en de regering de hare. Deze opvatting van de heer Lemaire kan men moeilijk onjuist noemen, maar daar tegenover staat, dat deze 196 millioen, die deze mensen nu toevallen, op rekening staan van de activiteit van de K.V.P. in casu van de heer De Graaf, die met een motie hiertoe de eerste stoot heeft gege ven en nu dit niet in gevaar wenst te zien gebracht door uitstel of anderszins. Daar ook de heer Stufkens (P.v.d.A.) de moties op deze wijze een slag in de lucht vond, stond het al bij voorbaat vast, dat deze zouden worden verworpen. Dat ge beurde dan ook. De motie-Hazenbosch werd verworpen met 27 tegen 54 stemmen. Tegen stemden P.v.d.A., K.V.P. en C.H.U. De eerste motie-Lemaire onderging hetzelfde lot met 27 tegen 54 stemmen met dezelfde verhou ding. De overige drie moties werden daar na bij zitten en opstaan verworpen. Daarna werd begonnen met het wets ontwerp Wijziging van de Wet buiten- E HEBBEN gisteren wel driemaal onze ogen uitgewreven toen we lazen dat het in de bedoeling schijnt te liggen, dat de nieuwe algemene bedrijfsvereniging voornemens is de toekenning van kin derbijslag aan ouders van wettige 16- jarige en oudere kinderen te weigeren, voorzover deze kinderen als interne leerlingen onderwijs genieten op pries terseminaria en voor hen, langs de weg der kerkelijke voorziening, tege moetkomingen ten behoeve van studie- en intemaatskosten worden verstrekt. Welk een kleinzielig gepeuter weer van Holland op z'n smalst. Nog zeer on langs is bij de belastingen een drievou dige aftrek doorgevoerd voor studenten, die elders intern onderwijs genieten. Nu zou dan het voornemen bestaan de kin derbijslag voor priesterstudenten in te houden indien zij „kerkelijke steun" ge nieten. Een van twee: óf de ouders be talen de studie zelf en dan blijft de kin derbijslag bestaan óf genoemde studen ten ontvangen tegemoetkomingen en dan wordt de kinderbijslag ingehouden. Derhalve worden de ouders, die reeds inkpmsten van hun student missen en alle zeilen moeten bijzetten dikwijls met offers van eigen genoegens en vaak die van hun andere kinderen de dupe van de nieuwe regeling. De opleiding kost vele honderden gul dens per Jaar. Zij is voor zeer talrijke ouders niet te betalen, weshalve in vrii- wel elke parochie de studenten een toe lage genieten. Soms gering, soms middel groot. Doch er blijven behalve gemis aan inkomen altijd nog financiële zor gen genoeg over. Juist omdat het voor namelijk ouders betreft die meer kin deren hebben groot te brengen en geen vele honderden kunnen uitleggen voor één zoon. Enkele honderden betekenen veelal reeds een zware last. Voor studie geld, boeken, kleding, bewassing, eizen, En nu wordt dan de mogelijkheid medegedeeld, dat voor dergelijke jonge lui de kinderbijslag wordt ingehouden. In welk hoofd is die zielige gedachte opgekomen? Hier past een fel protest. Men zal ons misschien tegenwerpen: Het gaat alleen voor die gevallen, waar bij zou blijken dat de ouders niet meer •Jn belangrijke mate voor hun kind" zouden bijdragen. aantai^A gevallen zijn maar klein in nieDie'o m daai'vo°r zo'n krenterig-ge- De krm ta fegcI te beffen! ni zeer in?l ,e»n boven het bericht was ouders door a'l Si|ntn^hijnt bang dat de rferbiislaeen v-d, toMagen en al die kin- zuUen worden ^«terstudenten rijk Een directeur met 25.000 gulden krijgt kind^n-0?1611 V3n van het gezin van *""del bijslag, maar die kerkelijke steun" p.Mesterstudent, Selta"en Belachelijk. gewoon pensioen 1940-45, welke enkele belangrijke wijzigingen bracht in de oor spronkelijke wet, die stamt uit 1947. Niet alleen de Stichting '40'45 bleek met deze wijzigingen volkomen accoord te gaan, maar ook de Kamer zelf, daar aan bijna alle wensen van de Stichting in dit wets ontwerp is voldaan. De wet Buitengewoon Pensioen gaat namelijk uit van de ge dachte van handhaving dan wel herstel binnen redelijke grenzen van het levens peil vóór de oorlog. Men noemt dit wel de verzorgingsgedachte en dienaangaande zijn er wel eens uitschuifbare tenen geweest. Maar vast staat, dat het nominale bedrag van het pensioen volgens de wet volledig onaantastbaar is en intrekking dus niet mogelijk. Het aanvullende pensioen om op het vooroorlogse peil te komen wordt ver leend door de Stichting. Er is dus wel degelijk sprake van een recht en ook van een ereplicht van het Nederlandse volk ten opzichte van deze slachtoffers, die door de gaven van het Nederlandse volk nog een aanvulling krijgen, waardoor zij zich in niets tekort behoeven te voelen. Er mag echter volgens deze wet geen premie worden gesteld op het verzet en wel ln die zin, dat de slachtoffers door deze pensioenen in een gunstiger posiite zouden komen te verkeren dan vóór de oorlog. Maar ook bij deze aftrek van inkomsten worden nog altijd de eerste 750 van in komsten uit vermogen vrijgesteld, wat be tekent, dat bijvoorbeeld weduwen met een eigen vermogen van 25.000 in het geheel geen moeilijkheden ondervinden bij de kortingsbepalingen. De voornaamste wijzigingen van de wet zijn intussen deze: 1. De grondslag der pensionnering wordt bij deze wijziging verruimd. Het'minimum bedrag voor pensioen blijft voorlopig 1500, daar dit minimum nog in studie is bij een departementale commissie. De heer Scheps (P.v.d.A.) vroeg dienaangaande of bij een wijziging van dit bedrag, wanneer ook de grondslag van andere pensioenwet ten zou worden verhoogd, dit een terug werkende kracht zou hebben tot 1 Januari 1954. Het maximum werd echter verhoogd van rond 4500 tot 10.000. 2. Het verergerd verband is nu in dit wetsontwerp gebracht, zodat iemand, die tengevolge van het verzet een invaliditeit opdoet, die eerst na jaren tot uiting komt, alsnog pensioen kan aanvragen. 3. De aftrek van eigen inkomsten wordt verhoogd van 750 tot 1000. 4. De termijn voor het aanvragen van dit pensioen wordt verlengd tot tien jaar gei-ekend vanaf de inwerkingtreding van deze wet in 1947. De conclusie van de heer Scheps was, dat de sfeer nu belangrijk was verbeterd, dat de oneffenheden waren weggewerkt de ereschuld voor een belangrijk deel werd ingelost en dat deze wet nu de toets met het buitenland glansrijk kan door staan. Maar de communisten kwamen er bij de heer Scheps hij zou de heer Scheps niet zijn toch maar niet zó af. In vroe ger dagen bij de behandeling van deze wet had de heer Haken (C.P.N.) gefulmi neerd tegen de discriminatie ten aanzien van de communistische verzetstrijders. Die zouden aan de armenzorg zijn overge leverd zoals het geval was in Finsterwol- de. Dat betrof dan het geval „Noorder licht", waar de communisten altijd op hamerden. Dat waren communistische verzetsstrijders, die dat illegale commu nistische blad hadden uitgegeven. De heer Scheps begon met er aan te herinne- ren dat van deze 46 mensen voor 39 het pensioen was toegewezen, voor 4 was het afgewezen en voor 3 was het nog in on derzoek. Dan ging de heer Scheps na wat er wordt vereist om voor verzetspensioen in aanmerking te komen. Dat is: gevaar lijk werk, illegaal werk,werk van ver zet en aan deze drie eisen konden de Noorderlichters wel voldoen, maar ook gevaarlijk illegaal verzetswerk „dat uit Nederlands oogpunt waardig verzetswerk kon heten". En dan kwam hij met een bloemlezing uit dat illegale „Noorder licht" waarbij je de haren te berge rezen. Hij bood de voorzitter wat citaten aan „als weinig geurende bloemen". In dat illegale blad werd de Nederlandse rege ring in Londen aangevallen, de Engelse en Amerikaanse regeringen, die toen onze bondgenoten waren, verdacht gemaakt op een wijze, die alleen maar Moskou prettig kan hebben gevonden. Zij schimpten op Engeland, zei de heer Scheps, "dat al voor Nederland vocht, toen Rusland met Duitsland vriendschappe lijke kippenboutjes nuttigde aan een wel voorziene dis. Hier werd de sympathie voor de bondgenoten, die, vochten voor onze bevrijding aangevallen en dus psy chologisch het verzet aangetast. Als des ondanks de Stichting '45'49 aan de meeste van deze mensen een pensioen uit keert, dan heeft de heer Haken iedere critiek achterwege te laten. Daarna kwamen nog de heren Stapel kamp (A.R.), Ritmeester (V.V.D.) en Kikkert (C.H.), die ook al weinig op dit wetsontwerp hadden aan te merken. Morgen zal de behandeling van deze zaak worden voortgezet. DR IR w. J. DROESEN Achttien Duitsers kwamen Voorts werden eerder nog een aantal vragen beantwoord door minister Luns, welke vragen waren gesteld door de heer Droesen (KVP) naar aanleiding van een ille gale grensover schrijding door een achttiental Duitsers in de gemeente Ber gen in Limburg. Deze boeren kwamen gewa pend met schop pen en rieken, een ploeg en een cultivator en begaven zich naar een bouwland, dat oorspronkelijk Duitsland was geweest, maar dat als schadevergoeding na de oorlog was toegewezen aan een Neder landse boer. Een stuk land ter grootte van een halve hectare werd ingezaaid, waarna zij vertrokken met de medede ling dat zij zouden terugkomen om te oogsten. Een reporter en een fotograaf waren daarbij aanwezig. Minister Luns zeide, dat het mogelijke werd gedaan om herhaling van derge lijke grappen te voorkomen, maar dat af doende maatregelen moeilijk waren te nemen, omdat het hier geen officiële grensovergang betrof. De uitvoerige ge gevens, waarover het departement van Buitenlandse Zaken beschikte, wezen uit. dat het hier acties betrof van locale aard. De Duitsers moesten echter rvel besef fen, dat het hier land betrof, dat in beslag was genomen ter vergoeding van de scha de, die de Duitsers hier hadden aange richt tot een som van 25 milliard, waar toe de inbeslagnemingen in de verste ver te niet toereikend waren. Deze Duitsers hadden zich, zo zij zich benadeeld achtten, te wenden tot de Duit se regering. Daar het hier echter een lo cale actie betrof, waar de Duitse over heid buiten stond en voorbereiding tot vervolging van deze Duitse boeren waren getroffen, was dc minister niet bereid tot stappen bij de Duitse regering. F. S. De kwestie der in Nederland in beslag genomen Duitse tractaatlanderijen zal binnenkort opnieuw in de Westduitse Bondsdag worden behandeld. De liberale partij heeft bij monde van haar afge vaardigde, Dannemann, aangekondigd, dat zij de regering er over wenst te in terpelleren De Bondsregering heeft reeds eenmaal in de Bondsdag haar opvatting bekend gemaakt. Zij verklaarde in December 1949, dat „het gebruik van private Duitse vermogens in het buitenland voor het vol doen van herstelverplichtingen in het al gemeen een maatregel is, die aiet in over eenstemming is met de van óudsher gel dende regelen van het internationale recht en die aanleiding geeft tot ernstige bedenkingen". De kwestie der tractaatgronden is in de laatste weken door een golf van pro testen van de Duitse boerenorgamsaties opnieuw actueel geworden. Op tal van bijeenkomsten hebben Duitse boeren uit het grensland van de regering geëist, dat zij als repressaille ook op de Nederlandse landerijen in Duitsland beslag zou leggen. In haar verklaring over het vraagstuk in de Bondsdag heeft de bondsregering echter verklaard, dat zij niet van plan was tot een zodanige maatregel over te gaan. Vier Duitse rechtbanken zullen in de eerstvolgende weken over de toelaatbaar heid van een uitlevering van vijf van de zeven Bredase vluchtelingen moeten be slissen. In Dusseldorp zal het „Oberlandesge- rieht" moeten uitmaken of de het eerst van allen gegrepen oorlogsmisdadiger Faber naar Nederland teruggevoerd zal kunnen worden. In Keulen wordt uit spraak gedaan voor de vluchteling Tous- seul, die indertijd zoveel opzien verwekte door zijn verschijning in het gebouw van de Duitse Bondsdag en door het onder houd, dat hij daar met een vooraanstaand liberaal politicus kon hebben ondanks het feit, dat hij door de politie werd gezocht. In Hamm in het Roergebied zal het lot van Bicker moeten worden bezegeld en ten slotte zal In Celle ln Noord-Duitsland worden uitgemaakt, wat met Polak en Van der Neut zal gebeuren. De zesde vluchte ling, De Jonge, werd indertijd door de Britse politie reeds over de grens gezet, nadat een Duitse rechtbank had besloten hem op vrije voeten te stellen. Nummer ten slotte, Borgers, is nog altijd voortvluchtig en wacht kennelijk af welk lot zijn confraters zullen ondergaan. Wanneer de eerste uitspraak zal worden gedaan is nog niet bekend. Dit zou moge lijk reeds volgende week kunnen zijn, doch de rechters zouden evenzeer hun be slissing nog een maand kunnen uitstellen. (Van onze correspondent) Er is een landelijk comité gevormd voor een nationale herdenking van het feit, dat het op Zondag 5 September a.s. honderd jaar geleden is, dat in de Hagelsteeg te Zwolle, de latere Willem Kardinaal van Rossum werd geboren. De dag tevoren za: in de Bitterstraat, op de plaats waar eens het R.K. Weeshuis heeft gestaan, een ge denksteen worden onthuld. Voorzitter van het landelijke comité is de Aartsbisschop Coadjutor, Z. H. Exc. mgr dr B. J. Alfrink De plannen voor deze eeuwherdenking zullen worden ontworpen door de Priester- missiebond. Vorig jaar arriveerde het 4.000ste schip op 10 April. Een jonge Amerikaanse toerist heeft Donderdag grote opschudding verwekt onder de leden van het huis van afge vaardigden te Washington, toen hij van af de plaats, waar een maand geleden drie Portoricanen de afgevaardigden onder vuur namen, een foto maakte met behulp van een flitslamp. De fotograaf, die deel uitmaakte van een groep toeristen, welke onder leiding van een gids het Kapitool bezichtigden, werd onmiddellijk gearresteerd. De film werd in beslag genomen. De laatste beslissing over de uitleve ring moet intussen worden genomen door de Bondsregering. Maken de recht banken uit, dat een uitlevering niet toe laatbaar is, dan heeft de regering zich daaraan echter te houden. Alleen wan neer de rechters tegen uitlevering geen bezwaren hebben, kan de regering daar toe overgaan. Haar beslissing ligt dan verder uiteraard op het politieke vlak en men kan er bij voorbaat zeker van zijn, dat een uitlevering veel politieke stof zou doen opwaaien op een ogenblik, waarin hier zoveel ijver aan de dag gelegd wordt voor de vrijlating der nog in geallieerde gevangenschap verblijven de Duitse oorlogsmisdadigers. Het heeft geen zin U te laten dui zelen met het voorspiegelen van koopjes, welke achteraf geen wer kelijke koopjes blijken te zijn. Onder het motto ..Waarheid in Reclame" brengen wij U de eerst volgende dagen een aantal speciale aanbiedingen, die stuk voor stuk een belangrijk voordeel voor Ubetekenen. Zuiver wollen DUBBEL GEBONDEN met hoge pool In plaats van de normale V-binding hebben deze Wiltons een W-binding, hetgeen betekent dat per karpet 3 a 4 kg. wol meer word* gebruikt. Een W-binding maakt het karpet belangrijk vaster en geeft het een beduidend langere levensduur. Deze bijzondere karpetten in een keur van fraaie dessins en kleuren, 300 x 200 NU voor Ook in grotere maten HH De Bedrijfsunie van de samenwerken de organisaties van handels- en karrtoor- bedienden heeft aan de ondernemersor ganisaties in de detailhandel verzocht de ondernemers in die sector van het be drijfsleven dringend te adviseren hun zaken op 30 April a.s., overeenkomstig de wens van de regering, de gehele dag gesloten te houden teneinde ook het winkelpersoneel in staat te stellen de Nationale Feestdag mede te vieren. Als gevolg van de woningbouwpolitiek, die door de regering wordt ge voerd, ziet Rotterdam zicli geplaatst voor het souihere vooruitzicht, dat zijn woningnood pas in 1975 zal zijn opgeheven. In een uitvoerige nota heeft het college van B. en W. onlangs hetoogd, dat Rotterdam niet in deze stand van zaken zal mogen berusten en zoals steeds, wanneer het om een algemeen Rotterdams belang gaat, heeft het de gemeenteraad als één man achter zich gevonden. Met algemene stemmen nam gistermiddag de raad een motie aan, waarin hij, gezien de nota van B. en W. met betrekking tot liet door de regering vastgestelde richtcontingent voor de woningbouw en gehoord de daarop gevolgde besprekingen, zijn ongerustheid uitspreekt over de grootte van dit contingent voor de eerstvolgende drie jaren en het college verzoekt met alle daartoe geëigende middelen naar een verhoging hiervan te streven. Tevoren hadden vertegenwoordigers van alle fracties met nadruk verklaard, dat zoals mr Jacq. Dutilh (VVD) als eerste spreker het uitdrukte „niet al leen B. en W. in arrenmoede kennis had den genomen van het richtcontingent voor de komende drie jaren". Het vooruitzicht, dat Rotterdam pas in 1975 van de woningnood zou zijn verlost, noemde de heer Dutilh, die zich afvroeg, of het hele systeem van contingentering eigenlijk wel nodig was, „schrikaanja gend". Het land beschikt over bouwma teriaal in overvloed, terwijl het vraag stuk van de bouwvakarbeiders niet zo nijpend is. dat daaraan de contingente ring moet worden „opgehangen". Ook het bij de contingentering toege paste systeem achtte spreker onjuist. Eerst wordt namelijk rekening gehouden met de natuurlijke bevolkingsaanwas en daarna pas met de woningtekorten. Ge deputeerde Staten, aan wie dit systeem is opgedrongen, zijn daarmee kennelijk niet erg ingenomen. Dat woningen, die met herbouwfinan- ciering zijn tot stand gekomen, voortaan onder het contingent zullen vallen, noemde spreker een dolkstoot in de rug van de getroffen gemeenten. Zouden de herbouwwoningen buiten het contingent vallen, dan zou Rotterdam zich voorlopig hebben kunnen redden. Een vergelijking trekkend met de pro vincie Overijssel, die in haar geheel evenveel inwoners telt als Rotterdam, constateerde de heer Dutilh, dat genoem de provincie 3758 woningen per jaar toe gewezen krijgt tegen Rotterdam 3212 woningen. Overijssel had 3300 verwoeste woningen, waarvan er in Augustus van verleden jaar 1.222 (37 pCt) waren her bouwd. Rotterdam verloor 27.751 wonin gen, waarvan er thans 5.009 (18 pCt) zijn herbouwd. Dit percentage ligt bijna overal elders hoger: 38,5 pCt in Gelder land, 57,5 pCt in Limburg, 26,9 pCt in Noord-Holland, 36,6 pCt in Noord-Bra bant en 21,65 pCt in de gehele provincie Zuid-Holland, De eenvoudigste oplossing zou zijn, in- dien de regering ten aanzien van de wo- IRipolin het wereldmerk een waarborg voor goed tchilderwerk J In Hollywood zijn de regisseurs, die hun eigen mening kunnen en mogen uitdrukken in het pro duct, waarop hun naam als maker staat aan gegeven, te tellen op dc vingers van twee handen. Een kleine tien regisseurs mogen hun fikns werke lijk een eigen schepping noemen; de rest is er slechts om de acteurs in de studio te regisseren. De onafhankelijke tien, zoals William („Roman Holiday") Wylcr, John („Moulin Rouge") Hus ton, John („Quiet Man") Ford en Billy („Stalag 17") Wilder, produceren in het algemeen ook hun eigen films. Het zijn mannen, vergrijsd in liet vak, die zo jong in het bedrijf zijn opgenomen, dat zij, ofschoon de vijftig nog niet gepas seerd, aanspraak mogen maken op de naam „vete raan". Een van die jonge veteranen is George Stevens. (49 jaar), sinds 1933 regisseur, met nu 21 films op zijn credit. Hij werd geboren in de wereld van de show business: zijn vader, moeder en grootmoeder waren bekende toneelspelers, die liem reeds op zijn vierde jaar in hun beroep opnamen. George Stevens, ofschoon nog geen reeds filmveteraan. Op zijn negentiende jaar was hij Hol- lywoods jongste cameraman. Zijn gevoel voor humor kon hij laten werken bij Hal Roach, die hem in dienst nam als ..gag- writer". Voor LaurelHardy en Harry Langdon schreef hij, tezamen met Frank Capra, de moppen, die de komieken be roemd zouden maken. Langzaam kwam er tekening in zijn carrière. In 1929 mocht hij al korte co medies regisseren. „Door mijn films steeds wat langer te maken,- kon ik me ten leste regisseur van speelfilms noe men", zegt George Stevens, een grote, gezette man, met een enigszins geaffec teerde lach die in een minder open ge zicht dan het zijne, onaangenaam zou zijn. Zijn kansen keerden, toen in 1935 Katherine Hepburn, berucht om haar temperament, niet in de film ..Alice Adams" wilde optreden, tenzij Stevens zou regisseren. De filmbazen gaven haar maar gauw haar zin en „Alice Adams" werd met Stevens als regisseur een suc ces. Maar daarna moest hij bewijzen, dat dit geen toeval was en hij zich inderdaad als krachtig regisseur kon doen gelden. Dat hij de proef doorstond weten we. Zijn bekendheid verwierf hij met zijn films „Gunga Din" (1939) en zijn na-oorlogse producties „A place in the sun", „Some thing to live for" en „Shane"'. Een stylist en experimentalist, meent George Stevens zelf dat hij zijn artistieke gevoel niet over zijn zakelijke instinct laat zegevieren. „Ik maak geep films voor mezelf", verklaart hij, „ik maak films voor een publiek, voor mensen, die willen en kunnen denken. Iedere film heeft een tendenz. Ik geloof niet, dat de hedendaagse jeugd naar de film gaat om zichzelf te ontvluchten; ze wilen zichzelf juist vinden. Daarom sloeg mijn „A place in the sun" bij jonge mensen aan: ze vonden er iets van zichzelf, van hun pro blemen, in terug". Stevens heeft een zwak voor onconven tionele typeringen. In „A place in the sun" was het niet anders dan natuurlijk, dat Montgomery Clift de karakterloze hoofdpersoon zou spelen en Elizabeth Taylor het jonge rijke meisje. Maar de wenkbrauwen gingen enige centimeters in de hoogte, toen Shelley Winters, met haar flair voor het vertolken van ordi naire barmeiden, werd gekozen als het naïve fabrieksmeisje, dat verliefd wordt op Clift. En hetzelfde was het geval met Ray Milland. die in „Something to live for" de rol kreeg van een man, die een aan de drank geraakte actrice de kracht moet geven van de fles af te blijven. En dat, terwijl Milland na zijn creatie in „Lost week-end", geïdentificeerd werd als „de eeuwige dronkaard". Maar alle tegenspraak en verwarring ten spijt weet Stevens wat hij doet en kan. Hij haalt uit zijn spelers, wat er inzit en weet hen tot spelprestaties te brengen, die soms boven hun kunnen liggen. Ofschoon de 9-jarige Brandon de Wilde een grote toneelervaring heeft, moet zijn „spel" in Shane" voor een groot deel aan Stevens regie worden toe geschreven, die op zijn rustige manier het jongetje meer liet „zijn" dan spelen. „Stevens is een van de degelijkste en gedegenste regisseurs van Hollywood" zei eens een collega over hem. Hij volgt van begin tot einde zijn film: helpt haar schrijven, ontwerpen, zoekt zelf zijn ca mera-instellingen en duikt tenslotte met het „geschoten" materiaal voor een paar maanden in de montagekamer, waar hij experimenteert en zoekt naar de beste uitdrukkingsmogelijkheden. Zijn lang zame overgangen van scèpe naar scène, te vinden in ieder van zijn laatste films, zijn bekend en geven zijn films ene apar te beklemming en sfeer. „Shane", zijn nieuwe film, gemaakt op het stramien van de oer-oude „Western", is een nieuw bewijs van zijn grondig vakmanschap en zijn kunnen. Met zijn lange adem, zijn nergens gehaast-zijn, is „Shane" een product geworden, dat lang zaam vorm geeft aan de grondgedachte van de film, de strijd in 1890 tussen ko lonisten en veeboeren in het Westen. „De enige manier om een publiek te beïnvloeden door de film", aldus Ste vens, „is door het onderbewustzijn; men bereikt niets door te schokken. Door het werken op het gevoel van de mensen kan men hen laten lachen en huilen, zon der dat zij weten, wat er met hen ge beurt. Hóe het gebeurt is niet te zeggen, alleen te voelen." Het gevaar van Stevens is, dat hij vaak te veel op de sentimenten werkt, maar, gelukkig, is hij nog niet tot het sentimen tele gekomen. Zijn streven naar perfectie is bekend. Voor de opnamen van „A place in the sun" alleen had hij ruim twee maanden nodig, een lange tijd in Hollywood, waar economische factoren niet langer dan 30 dagen studio-werk toelaten. Voor mon tage kan hierbij nog ruim een half jaar worden opgeteld. Stevens is bereid realisme op te offe ren voor een vloeiende beweging. Tij dens de opnamen van „Shane" merkte hij, dat Alan Ladd gemakkelijker zijn paard afkwam dan besteeg. Hij nam daarom op namen van de acteur, terwijl hij van zijn paard stapte en plaatste de scène om gekeerd in zijn film! Stevens heeft lange tijd gewacht op zijn kans en moet vaak onder veel tegen stand zijn films maken. „Maar ik heb ge leerd te wachten, en met goede scenario's en de vrijheid deze te enscèneren op mijn eigen manier, zal ik films kunnen maken op het niveau, dat men van mij i-er- wacht. Op mijn leeftijd sta ik, relatief gezien, pas aan het begin en ik hoop dan j ook nog lange tijd films te maken." I ningbouw de gemeenten zou vrijlaten en Rotterdam in de gelegenheid stellen naar eigen kracht van die vrijheid gebruik te maken. Is dit niet mogelijk, dan moet een oplossing worden gezocht binnen de grenzen van het contingenteringssysteem door bijvoorbeeld gebruik te maken van de migratie-reserve en de reserve aan woningen voor ouden van dagen. Bij de onderhandelingen, die het college met de regering zal voeren, zal het zijn taak zijn daarop met beleid en tact te wijzen. De woordvoerders van alle overige fracties schaarden zich zonder uitzonde ring achter het college van B. en W., waarbij de KVP-vertegenwoordiger. de heer L. J. A. Platenburg, die zich af vroeg, waaraan het zo zwaar getroffen Rotterdam een dergelijke behandeling had verdiend, er op wees, dat de pro vincie Zuid-Holland in staat is, 5.000 wo ningen per jaar méér te bouwen dan het toegestane kwantum. Evenals ir Kraay- vanger in de Tweede Kamer, was spre ker van mening, dat de woningnood in de grote steden niet later mag zijn op geheven dan op het platteland. Nadat de wethouders van openbare werken, de heer J. Meertens (P.v.d.A.) had verklaard, dat de woningbouwcon- tingentering haar oorzaak hoofdzakelijk vond in de financiële positie, diende mr H. Willemse, fractieleider van de PvdA, de reeds door ons vermelde motie in, welke mede ondertekend was door de heren L. J. A. Platenburg (KVP), mr H Bavinck (AR), mr Jacq Dutilh (VVD) en mr A. Chr. W. Beerman (CH). Aangezien een amendement van de communist J. P. Schalker om niet te spreken van „een" verhoging, maar een aantal van 6.000 woningen per jaar te noemen niet voldoende werd onder steund, ging de motie zonder hoofdelijke stemming onder de hamer van burge meester Van Walsum door. Volgens het Franse opperbevel in Indo- China hebben Franse strijdkrachten Dob- derdagavond alle posten ten Oosten van het belegerde bolwerk Dien Bien Phoe, die in de loop van de dag herhaalde malen van bezetter waren gewisseld, her overd. De voorpost ten Noord-Oosten van de vesting, waar de Vietminh zich Woens dag had genesteld, werd hevig van de lucht uit bestookt. De opstandelingen waren bezig hier geschut in stelling te brengen. In de felle strijd om de vesting schijnt een adempauze te zijn ingetreden. De Vietminh-belegeraars hebben hun druk verminderd na de met bloedige verliezen afgeslagen stormloop der voor afgaande dagen. De Fransen bereiden zich voor om een nieuwe aanval het hoofd te bieden. Leerlingen van het Haarlemse gymna sium en van het Vossius-gymnasium te Amsterdam hebben een I-Aprilgrap uit gehaald door aan een uitwisseling deel te nemen. Haarlemse leerlingen van de vierde klas namen gisterochtend plaats in een der klassen van het Amsterdamse gymnasium en leerlingen uit Amsterdam bezetten een klasse in Haarlem, hetgeen natuurlijk nogal enige hilariteit ver wekte. Verder is gisterochtend de Haarlemse po litie te pas gekomen aan een 1-Aprilgrap. waarbij ongeveer 1500 leerlingen van vier middelbare scholen betrokken zijn ge weest. Na de ochtendpauze sloten ver scheidene leerlingen zich aaneen, bezoch ten andere scholen, waar contact werd op genomen, waarna de zich uitbreidende groep voorttrok als een soort massa demonstratie. De politie heeft met veel moeite deze vreemde betoging verspreid, waarna de rust weerkeerde. Later werd overleg gepleegd met de wethouder van onderwijs om eventueel maatregelen te treffen. Over de arrestatie van de Haarlemse mevrouw D.—Van Moorst, vernemen wij nader, dat zij tijdens haar arrest in Hoofd dorp aan verschillende verhoren is onder worpen. Na haar arrestatie heeft de justi tie haar geen enkele vrijheidsbeperking opgelegd. Niettemin neemt men aan, dat de rechtsvervolging, welke tegen haar is ingesteld, zoals bekend, wordt zij er van verdacht de hand te hebben gehad in de verdwijning van Betty Melhado zal worden voortgezet. Desgevraagd werd ons meegedeeld, dat het zeer wel mogelijk is, dat mevrouw D.—Van Moorst en de in arrest zijnde vroegere voogdes van Anneke Beekman, mevrouw Van Langendijk—Van Moorst uit Hilversum, tegelijk voor de rechtbank zul len moeten verschijnen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1954 | | pagina 3