Is
een magistrale
k?
missiefilm
Verhouding van de mens tot de
techniek
Er stond een schip in hrand
Vrijwilligers gaan waken over
liet plassengebied
De Stem der Kerk
In het licht van moderne eisen
Anderhalf millioen ha. grond
vragen ruilverkaveling
De
sensatie
zwarte
van Newman's
trommels
250 ONUITGEGEVEN PREKEN
Tweede-Kamerlid had aanrijding
JÜINSDAG 4 MEI 1954
PAGINA 3
??Benut de ervaringen van hen, die daarnaar
eerlijk hebben gestreefd", verklaart
Father Van Dongen
Amateurfilmpje
BANDEN
Drie bedevaarten naar
Lourdes
Nijmegen zette lustrum in
Ondanks verschrikkelijke gevaren kan
ontwikkeling niet worden stopgezet
Hoe de „Mentor" 348 mensenlevens redde
Vacantiegangers brengen liet natuurschoon
veel scliade toe
Mechanisatie van de
landbouw
In Wieringermeer practijkschool
geopend
Kinderverleiding door communisten (Padua) Naluur-
schatten en christelijk geweten (Costa-Rica) Rassen
discriminatie (San Antonio, Pretoria, Cleveland).
cv
Voor pachters zelfde maatstaven als
voor eigenaars
Nog ernstiger
probleem
Maar van een „ontdekking" is geen sprake
Newman over de pers
Publicatie?
Pacht
Nat. Luclitvaartscliool
blijft bestaan
Medio 1955 hoofdzetel naar
Rotterdam
AUTO OVER DF KOP
GESLAGEN
Bestuurder zwaar gewond
Twee ernstig, twee licht
gewonden
diend door Z.Em. Kardinaal Griffin, aarts
bisschop van Westminster wordt op
geluisterd.
Op verzoek van de Fathers wordt de
rolprent met deze indrukwekkende finale
besloten.
(Van onze Limburgse redacteur
Drie maanden lang heeft Father van Dongen, missionaris van Mill-Hill,
ju de binnenlanden van Afrika de leiding gehad van een expeditie, die van
net hoofdbestuur van de St. Joseph-Congregatie opdracht had gekregen,
0Pnamen voor een missiefilm te maken.
e onderneming was terdege voorbereid. Gedurende zes weken had de
hterator Leo Boekraad rondgereisd in dit gebied om stof te verzamelen
voor een scenario. Daarna heeft het nog acht maanden geduurd voordat hij
dn manuscript gereed had.
Men had zich van de medewerking van een ervaren cineast als Piet van
*-r Ham weten te verzekeren en charterde in Afiika een Engelse camera-
tj'sti, die zijn vak terdege verstond. Daaienboven was aan dit gezelschap
,e inmiddels overleden lieer Pompen toegevoegd, de assistent van Piet van
der Ham.
Uitgerust met een complete batterij camera s, films, lampen, statieven
fn snoeren trok de expeditie de „bush in, waar zij drie maanden lang
intens werkte. Niettemin is de onderneming mislukt.
„Doorgaan", verklaarde de generale
overste van Mill-Hill, die toevallig in dat
missiegebied vertoefde. En de teleurge
stelde mannen zijn doorgegaan, ondanks
de ondervonden tegenvallers. Vijf volle
maanden hebben zij in de rimboe onder
moeilijke omstandigheden doorgewerkt.
Toen de belichte filmrollen in de donkere
kamer van Multifilm te Haarlem ontwik
keld warenviel het resultaat bar
tegen.
Was er een behoorlijk geheel van te
maken. Bood het materiaal voldoende
bouwstof voor een boeiend filmrhythme?
Kon uit deze kriskras opgenomen flitsen
ejUps, een r°lprent worden samen-
«ek kon doorstaan? redelijke Cri'
weLOp beha^a/'^""'0' meenden van
hand 2enrm?f advies werd de montage ter
goed hebben ^ater is gebleken, dat zij
haam niroii %ezien: de film, die onder de
van Min h u °V6r de Afrikaanse missie
iedereen Wordt gedraaid, mag door
.mJee" gezien worden. Dat ze onder deze
standigheden geen meesterwerk kon
«orden, beseft Father van Dongen, de re
gisseur, zelf ook.
„Is de productie van een missiefilm, die
aan hooggestelde normen van artistieke
baarde beantwoordt, in wezen mogelijk?"
Vraagt hij zich af. „Op zich natuurlijk
wél», antwoordt hij zelf. Moeten alle mis-
sionnerende orden en congregaties aan deze
Productie bijdragen?" Deze kwestie laat
hij liever buiten beschouwing, want de
verdeling van de winst is een tere aange
legenheid. Bovendien laat iedere orde of
congregatie bij voorkeur een film verto
nen, waarvan de opbrengst voor de eigen
missiekas bestemd is.
„Naar aanleiding van de nieuwe missie-
film der Paters Jezuieten, die in de katho
lieke dagbladen volkomen werd gekraakt,
raadt de filmcritiek ons samenwerken aan"
gaat Father v. Dongen voort. „Nog 'n reeks
andere adviezen wordt aan ons adres ge
richt. Wat ons echter gesuggereerd wordt,
wérd over het algemeen reeds gedaan. We
hébben het eerlijk geprobeerd en daarbij
fouten gemaakt, dat geven wij openhartig
toe.
„Dit zou ik graag niet alleen aan onze
adviseurs, maar aan allen, die bij dit
vraagstuk geïnteresseerd zijn. willen zeg
gen: benut de ervaring van degenen, die
op dit gebied gepionierd hebben. Dan kun
nen fouten, die in het verleden werden
begaan bü de productie van nieuwe films
worden vermeden en profiteert men van
de ondervinding, die anderen in een harde
leerschool hebben opgedaan".
Met deze openhartige cri de coeur leidde
de Father Van Dongen op kasteel „Alden-
ghoor" te Haelen de vertoning in van een
korte propagandafilm, die aan de oplei
ding der studenten en broeders is gewijd.
Ditmaal heeft de congregatie zich buiten
de regie gehouden en alles overgelaten
aan een goede amateur: de heer A. Ven-
nings uit Breda, die op cinematografisch
gebied zijn sporen heeft verdiend. Voor
de moeilijkheid om twee volkomen dis
parate opleidingen in een harmonisch slui
tend geheel te verenigen, heeft hij geen
aannemelijke oplossing gevonden. Een
ander zwak punt vormt de passage van de
twee ferme knapen, die op een onwaar
schijnlijke manier een fietser van diens
bandenpech afhelpen.
Het filmpje werd met knap vakman
schap opgenomen. Belichting en vlakver
deling zijn uitstekend. Jammer echter, dat
men in de studio de overgangen der
diverse taferelen technisc' uitermate stun
telig verzorgd heeft. De pian-fantasie, die
het eerste gedeelte begeleidt, is beter dan
de harmoniummuziek, waarmeede de mas
sale pi iesterwijding in Londen toege-
Dit jaar vertrekken niet minder dan drie
bedevaarten van het station Roosendaal
naar Maria's genadeoord te Lourdes. Met
de eerste bedevaart, op 10 Mei a.s., gaan
zoals gemeld honderd zieke kinderen mee.
Deze pelgrimage bestaat uit vier treinen,
die alle te Roosendaal vertrekken en wel:
de Blauwe om 14 uur, de Oranje om 15
uur, de Witte (met de kinderen tevens) om
16.30 en tenslotte de Rode trein om 18 uur.
Bovendien heeft in begin Juli nog een
speciale K-A.B.-bedevaart plaats, terwijl
op Dinsdag 10 Augustus tenslotte de gro*e
nationale bedevaart vertrekt met een re
cord aantal zieken, namelijk ongeveervier-
honderd.
(Van onze correspondent)
Gisteravond is in Nijmegen de lezin
gencyclus begonnen, welke de inleiding
vormt tot de lustrumviering van univer
siteit en studentencorps. De universitaire
gemeenschap gaat zich onder het motto
„Oriëntatie in deze tijd" bezinnen op de
plaats, welke de mens in deze verzake
lijkte wereld inneemt.
Een aantal buitenlandse professoren
heeft zich bereid verklaard daarbij het
woord te voeren.
Voor de eerste avond was uitgenodigd
prof. dr Fr. Dessauer uit Frankfort.
Deze hoogleraar werd in 1924 lid van
de Duitse Rijksdag en herkende als zo
danig spoedig het gevaar van het natio
naal socialisme. Wegens zijn afwijzende
„Ik geloof, dat er een schip in brand
staat". Met die onheilspellende medede
ling werd kapitein Hazelhoff Zondag 28
Maart 's morgens vroeg door zijn eerste
stuurman gewekt. En dat betekende het
begin van een heel zware, maar boven
dien onvergetelijke dag voor alle opvaren
den van het Nederlandse s.s. „Mentor"
van de K.N.S.M., dat op dat moment op
weg was naar Tunis.
Zaterdag is het schip in Rotterdam aan
gekomen en daar vertelde de 56-jarige ka
pitein het verhaal.
De twintigjarige stuurmansleerling J. v.
Bokkum uit- Naarden had om zes uur
GreenwichWjd aan de eerste stuurman ge
rapporteerd, dat hij ver weg op zee een
vuurgloed en rook had waargenomen en
ja, op ongeveer 12 mijl afstand scheen
„In korte tijd", zo vertelde de kapitein,
„stroomde het volk aan twee kanten bij
ons aan boord". In ongeveer anderhalf uur
tijds kreeg de „Mentor", die 33 koppen
telde en vijf passagiers, onder wie mijn
vrouw, er 348 schipbreukelingen bij.
De grote moeilijkheid daarbij was, dat
wij een grote deklast meevoerden. In de
eerste plaats konden onze mannen zich
daardoor al niet gemakkelijk bewegen,
maar bovendien: al deze schipbreukelin
gen met hun natte kleren maakte tezamen
misschien wel het gewicht uit van 140 ton
deklast en 350 ton aan maat. Om onge
lukken te voorkomen, moest daarmee
rekening worden gehouden.
De kaartenkamer werd tot centraal punt
gemaakt en daar werden alle namen ge
noteerd: het bleken 120 man van de
werkelijk een schip in brand te staan. De equipage te zijn, waaronder de hoge
rookkolom was zeker wel 150 meter hoog
Even later meldde de marconist, dat hij
noodseinen had opgevangen en toen duur
de het geen minuut meer of de „Mentor"
stoomde er met volle kracht op af. De hof
meester kreeg order koffie klaar te maken,
de hutten te ontsluiten en alles in gereed
heid te brengen om schipbreukelingen te
kunnen verzorgen.
,,'t Kunnen er wel honderden zijn", zei
de kapitein. En het wérden er honderden!
Onderweg naar de plaats van de ramp
werd ook al de staatsietrap uitgelaten,
werden ladders te voorschijn gehaald,
manillatouwen gereed gemaakt, kortom
rond het schip werd alles uitgehangen,
wat men maar aan lijnen bezat.
Twaalf mijl is altijd nog een behoorlijke
afstand, maar het ging snel en steeds dui
delijker kon men de „Empire Windrush"
onderscheiden, die in lichter laaie bleek te
staan. Kleine bootjes dobberden er om
heen. Aan boord van de „Mentor" telde
men er wel tien en toen men nog dichter
bij kwam, zag men de mensen op de
„Windrush" als kikkers overboord sprin
gen.
Op een paar honderd meter afstand
bleef de „Mentor" met stopgezette machi
nes liggen, waarna terstond de boten wer
den uitgezet. Maar de bemanning daarvan
kreeg de dringende waarschuwing van
kapitein Hazelfhof: „Denk erom, de men
sen, die in het water liggen, hebben het
hntS' hulP nodig. Wie zich in een van de
krimp" bevindt heeft voorlopig geen
de^edding vonden zel£ hun weg wel naar
officieren, met uitzondering van kapitein
Wilson. Later bleek, dat die op de „Soko-
tra" was terecht gekomen, een schip van
de P. en O. Line, dat een poos na ons
op de plaats van het ongeluk arriveerde.
Verder waren en mannen van de Royal
Air Force, van de Royal Navy enz.
Toen er niets meer te doen viel, zei ik
tot de officieren: „Ik breng jullie naar
Algiers". Ik waagde het er nl. niet op
met die honderden mensen aan boord de
nacht in te gaan. Met volle kracht gingen
wij op weg, terwijl de bemanning zo goed
mogelijk voor allen zorgde.. In twee-een-
half uur waren wij er.
Daarop gingen we direct telegrammen
verzenden en de gouverneur-generaal van
Algiers kwam aan boord om ons dank te
zeggen".
houding daartegenover werd hij vijf keer
gearresteerd en tenslotte uit zijn ambt
ontzet. In 1950 werd hij echter aan de
universiteit van Frankfort in ere her
steld.
Prof. Dessauer had als onderwerp
aangekondigd: „Menschliche Seele im
Bannkreis der Technik". Zondagmiddag
ontving men echter het bericht, dat hij
door ziekte verhinderd was.
Ondanks deze teleurstelling is de eer
ste lezingen avond niet afgelast. Hij werd
zelfs een veelbelovende inzet van het
lustrum.
Prof. dr A. G. M. van Melsen, hoog
leraar in de wijsbegeerte te Nijmegen,
had zich bereid verklaard, de openge
vallen plaats in te nemen. Hij sprak over
de verhouding van de mens tot de tech
niek.
De moderne geleerde ontketent krach
ten, welke hij niet meer baas kan, en zo
groeit de techniek uit tot een vreeswek
kende, onpersoonlijke macht. De kern
splitsing jaagt de krantenlezer de schrik
op het lijf.
Het onpersoonlijke van de techniek
beklemt ook de geleerde zelf. Velen
vragen zich af, of het ogenblik niet is
gekomen om een eind te maken aan de
voortgaande ontwikkeling. Prof. Van
Melsen acht dit echter onmogelijk van
wege de eigen wettelijkheid van de tech
niek. Wegens de beperktheid der ener-
gievoorraden, zowel benzine als steen
kool, moet de mens wel zoeken naar
nieuwe mogelijkheden. Om op hetzelfde
peil te blijven moeten we vooruit. Er is
geen weg terug.
Noodzakelijkerwijze zijn naast de hulp
middelen ook de rampen vergroot. Wij
staan niet slechts voor physische maar
ook voor ethische catastrofen. Caïn dood
de Abel; thans kan de ene helft van de
wereld de andere helft doden. De zelf
moord van het individu kan nu worden
tot de zelfmoord van de mensheid. Dit
alles klonk erg somber, maar prof. Van
Melsen wees vooral op de heilzame mo
gelijkheden van de moderne techniek.
Dezelfde krachten, die het mensdom be
dreigen, kunnen ook een gemeenschaps
gevoel kweken dat de gehele wereld om
vat. Zelf voerde hij de paradox aan, dat
men in deze ver doorgevoerde gemeen
schappelijkheid meer een beter persoon
kan zijn. De beslotenheid van een dorps
gemeenschap is immers niet alleen een
beschutting maar ook een verenging.
Tenslotte wees prof. v. Melsen op de
verantwoordelijkheid van de academicus,
die volop mens ro°et blijven in de tech
nische ontwikkeling van zijn vak.
Voor de tweede maal binnen een jaar is
Griekenland geteisterd door aardbeinn-
gen, die vele duizenden dakloos maakten,
en voorzover men thans heeft kunnen
nagaan twintig mensenlevens eisten. Deze
telefoto toont de ravage in het dorp
Pharsala, gelegen in het zwaar getroffen
gebied in Midden-Griekenland, Vele be-
woneres van dit gebied hebben de nacht
in de open lucht voor hun geruïneerde
huizen doorgebracht. Zij wensten niet te
slapen in de barakkendie men inder
haast voor hen had ingericht, omdat zij
nieuwe aardschokken vreesden. Direct
na de ramp begon men met de uitreiking
van het allernoodzakelijkste, voedsef en
dekens.
De directeur-generaal van de land
bouw, ir A. W. van de Plassche, heeft
gistermiddag in de Wieringermem- de
practijkschool voor landbouwmechani
satie „Oostwaardhoeve" geopend.
De tijd is voorbij, zo merkte hij daar
bij o.m. op, dat men bevrediging kan
vinden in zware en dikwijls onaange
name arbeid, wanneer er machines be
staan, die ons deze arbeid kunnen ver
lichten. Het is dan ook verkeerd de
mechanisatie te zien als een noodzake
lijk kwaad, integendeel, we mogen de
mechanisatie zien als de vriend van de
mens, wanneer we er een verstandig
gebruik van weten te maken. Er moet
aan dit alles echter een voorwaarde wor
den verbonden en wel, dat men deze ma
chines ook kent en op de juiste wijze er
mede weet om te gaan. Daarom moet het
zo worden toegejuicht, dat deze prac
tijkschool in het leven is geroepen.
Dat de Italiaanse communisten trach
ten de jeugd te winnen door haar van het
geloof te vervreemden door haar moed
willig tot onzedelijkheid te brengen, spe
ciaal op sexueel gebied, is een feit van
die soort, waaromtrent men niet gemak
kelijk betrouwbare documentatie in han
den krijgt. Mgr Bortignon, bisschop van
Padua, heeft thans in het katholieke
weekblad van zijn diocees, „Difesa del
Popoio" (Verdediging van het Volk), ge
gevens gepubliceerd, waarop wij ons
kunnen verlaten. De communisten ont
kennen dat zij zo te werk gaan, en doen
al het mogelijke om hun afschuwelijke
toeleg te verbergen. Daarom is de bis
schop ertoe overgegaan een aantal brie
ven en beëdigde verklaringen te publi
ceren, hem door k—.ideren met zulke
ervaringen zelf en hun ouders toegezon
den.
Zij zijn veelal in naïeve stijl geschre
ven, en daardoor te meer aangrijpend en
schokkend. Zij hebben betrekking op het
geen de kinderen ei-varen, wanneer zij
bijeenkomsten van communistische jeugd
organisaties bijwonen. Gegevens, die
voortdurend en met overtuigende een
stemmigheid terugkeren, zijn, dat onder
de kinderen wedstrijden (met prijzen)
worden georganiseerd in het uitdenken
van godslasteringen en gemene bele
digingen van de heilige Maagd, de
sacramenten, de Paus, de priesters en de
Kerk; en dat zij worden onderricht in,
en in de gelegenheid gesteld tot het
onderling plegen van ontuchtige hande
lingen.
Mgr Bortignon is na zijn eerste publi
catie door de communisten van laster
beschuldigd, maar hij heeft geantwoord
met nieuwe documenten, uitvoeriger
details en gegevens, waaruit blijkt, dat
deze praktijken met de officiële leer der
partij overeenkomen.
De regering van Costa-Rica is een
campagne begonnen ten gunste van meer
rationele methodes in. landbouw en vis
serij, om te voorkomen namelijk, dat de
natuurrijkdommen van het land worden
verminderd in plaats van tot ontwikke
ling gebracht. Dit is een vraagstuk, dat
in vrijwel alle landen bestaat en steeds
duidelijker aan het licht treedt.
Dat. en waarom, het ook het christelijk
geweten raakt, heeft mgr Herrera, de
aartsbisschop van San-José, duidelijk ge
maakt: „Wij moeten een oproep richten
tot onze gelovigen om hen te doen be
grijpen, dat hier een plicht bestaat, die
rust op hun geweten als christenen.
Onze Vader, die de Voorzienig
heid der mensen is, heeft alle rijkdom
men der aarde gegeven niet aan een
generatie of aan een tijdperk van de
mensheid, maar aan alle mensen van alle
tijden en van alle breedten. De bronnen
der natuur onachtzaam vernielen, is
vóór alles een zonde van ondankbaarheid
tegen God, want door zo te doen, waar
deert men de goddelijke gaven niet zoals
het behoort. Het is daarenboven een
zonde tegen de liefde, die wij onze naaste
schuldig zijn Het dient tot niets zich
te beroepen op zijn eigendomsrecht,
want het is de mens niet geoorloofd zijn
goed zo maar naar willekeur te ge
bruiken".
Een belangrijk gedeelte van de heden
daagse maatschappelij'— en politieke
spanningen hangt samen met de verhou
ding van het blanke ras tot de gekleurde
rassen, die, blijkbaar, dringend om her
ziening vraagt. Men vindt de sporen van
deze strijd zowej in het internationale
leven (conferentie van Genève) ais in het
nationale leven van verschillende staten
(V.S., Zuid-Afrikai).
De stem der Kerk doet zich daarbij
voortdurend horen! Zij spreekt zich con
stant uit tégen rassendiscriminatie en
vóór de principiële gelijkheid van alle
mensen.
Hier vólgen drie receate voorbeelden.
Na reeds jaren lang „de.geestelijkheid
en de leken, te pas en te onpas, te heb
ben aangespoord een einde te maken aan
de zonde van rassendiscriminatie, heeft
mgr Lucey, de aartsbisschop van San
Antonio (V.S.) in een herderlijke brief
verklaard: „Van nu af aan mag aan geen
enkel katholiek kind de toegang tot geen
enkele, onder het aartsbisdom vallende
school meer geweigerd worden op grond
van kleur, ras of armoede".
De bisschop van Pretoria (Zuid-Afrika)
heeft bij gelegenheid van een katholiek
congres verklaard, dat de Kerk niet zal
zwijgen, wanneer,' door de toepassing van
de nieuwe apartheidswetten de mense
lijke waardigheid zou worden beledigd.
„De Kerk", zegt hij, „is meer dan in
ternationaal. Zij is surra-nationaal; en
de Moeder van alle volken. Alle Zuid-
Afrikanen zijn, op dezelfde titel, haar
kinderen. Er bestaat voor haar geen
Europese en zwarte Kerk. Wanneer de
Afrikanen de ene kerk bezoeken in
plaats van de andere, dan is de reden
uitsluitend, dat de eredienst en de predi
king daar in hun taal geschiedt. Maar
iedere katholieke kerk is het geestelijk
tehuis van alle katholieken, ongeacht hun
ras of hun taal".
Mgr Begin, eindelijk, bisschop-coadju
tor van Cleveland (V.S.), heeft de Hoge
Raad zelf van de Ridders van Columbus
onlangs ondubbelzinnig veroordeeld, om
dat deze geweigerd had een nieuwe af
deling te erkennen, die zich voorstelt ook
negers tot haar rangen toe te laten.
„De Ridders van Columbus", zegt hij,
„moeten óf het standpunt der Katholieke
Kerk aanvaarden, óf ophouden zieh als
een katholieke organisatie te betitelen
Moet ik zeggen, dat de zwarten katho
lieken zjjn van de tweede rang, of dat de
Ridders van Columbus niet als katho
lieken handelen? Het antwoord is dui
delijk".
J. H. C. CREYGHTON S.J.
In hun antwoord op het voorlopig ver
slag der Tweede Kamer betreffende het
ontwerp Ruilverkavelingswet constate
ren de ministers van Landbouw, Justitie
en Financiën, dat inderdaad de behoefte
aan ruilverkaveling in ons land nog zeer
groot is, terwijl ook de animo onder de
boeren om er toe te geraken allerwegen
aanwezig is.
Op 31 December 1953 waren in voor
bereiding 312 blokken met een totale
oppervlakte van 421.928 ha, in uitvoering
waren 62 blokken (105.918 ha) en tot
stand waren gekomen 106 blokken
(75.944 ha).
(Van een medewerker)
Met grote bezorgdheid
moeten de natuurliefheb
bers jaar na jagr consta
teren, dat het zomerse va-
cantie-seizoen aan het
plasengebied een niet ge
ringe schade heeft toege
bracht. In Loosdrecht wil
men dit jaar aan dit euvel
Paal en perk stellen door
bet instellen van een na-
tuurwacht, waarin de na
tuurliefhebbers, die daar
toe al hun vrije tijd zon
der ervoor betaald te wor
den ter beschikking stel
len, de taak op zich nemen
to waken voor het behoud
Van het plassenschoon. Zij
gullen door een vriende-
mk optreden en goedbe
doelde vermaningen de
acantiegangers wijzen op
et belang van een goed
gedrag ten opzichte van
■*e natuur: een taak,
Waarvoor niet alleen veel
Pefde voor het natuur
schoon maar ook een
groot geduld vereist is.
In Loosdrecht' is deze
natuurwacht overigens
"oogst noodzakelijk. Het
Plassengebied aldaar
een van de vacantiecentra
Voor Amsterdam is
zeer „kwetsbaar". Jaar na
Jaar blijken de eilandjes,
r°mantische stoffering
Van de piassen-uitge
strektheid, verder af te
brokkelen en voor een
niet gering deel is deze
afbrokkeling toe te schrij
ven aan het ruwe optre
den van de vacantiegan
gers. Zij leggen hun zeil-
ooten op onoordeelkundi-
ff, wtjze vast aan de
eilandbeschoeiingen, die
«an gaan verzakken, of
trappen de oevers van de
eilandjes stuk. In de loon
der laatste jaren zijn hier
door reeds ettelijke eiland
jes teloor gegaan. Zij ver
dwenen onder het water
ondiepe plekken vormend'
welke de zeilers, die het
gebied niet op hun duim
pje kennen, veel last be
zorgen. Ook de vegetatie
op de eilandjes laten de
vacantiegangers niet met
rust, terwijl deze het
eilandzand juist bij elkaar
houdt. Als het zomersei
zoen dan voorbij is en de
winterse winden hebben
vrij spel zijn de gehaven
de eilanden tot ondergang
gedoemd.
Maar er is een nóg ern
stiger probleem. De wa
tervoorziening voor Am
sterdam wordt gedeeltelijk
via de Loosdrechtse plas
sen geleid en in de zomer
maanden wordt de reini
ging van dit water door de
vervuiling van de plassen
een uitermate moeilijke
arbeid. Men is thans bezig
aan de bouw van een bui
zennet, waardoor Loos
drecht als waterreservoir
voor de hoofdstad wordt
uitgeschakeld, maar eer
het zover is, blijft het pro
bleem der plassenvervui-
ling bestaan. De vacantie
gangers deponeren alle
voor hen overbodige wa
ren in het water. Bij een
pick-nick op de eilandjes
worden etensresten, lege
blikjes en papier zonder
veel omhaal in het water
gegooid met alle nadelige
gevolgen van dien. Tegen
ufL?i!ide van het seizoen
heeft het water dan ook
een verregaande vervui
lingsgraad bereikt. Ook
hiertegen zullen de na-
tuurwachters, die derhal
ve een omvangrijke taak
hebben, waarschuwen
Het probleem klemt te
meer, omdat de water
sportcentra jaar na jaar
meer toeristen trekken
De zeilsport is niet meer
zoals voorheen het privi
lege van een kleine groep
kapitaalkrachtigen, doch
wordt door alle maat
schappelijke klassen be
dreven. Vandaar dat de
trek naar de watersport
gebieden in de na-oorlog-
se jaren drastisch is toe
genomen en daarmee ook
de bovenomschreven pro
blemen-
BIRMINGHAM, 1 Mei.
„Ik begrijp niet wat de mensen mankeert", zegt Father Henry Tristram,
de bewaarder van Newman's litteraire erfenis in bet Oratorium van
Birmingham, wanneer hij mij in de gang, die leidt naar Newman's kamer
begroet. „Er is geen sprake van een nieuwe ontdekking van onbekende.
Newman-prekcn; ik heb altijd geweten dat er zich nog een tweehonderd-
vijftig onuitgegeven preken bevonden in de grote zwarte trommels in de
kasten links van de deur Aan de gastvrije tafel van de Paters Oratorianen
hoor ik de geschiedenis van de „preken-sensatie", gezeten tussen Pater
Dennis Sheil, de 89-jarige Oratoriaan, die Newman nog volop gekend
heeft in het klooster van Birmingham, en Pater Zeno de Nederlandse
Capucijn, die onvermoeibaar weken achtereen in de kamer van Newman
doorbrengt en waarschijnlijk heler dan welke Newman-geleerde op de
hoogte is van zijn leven en geschriften. Zoals reeds gezegd is er hier
geen sprake van een ontdekking. De aanwezigheid van de preken was
bekend, zoals van zo vee'l ander onuitgegeven materiaal brieven,
memoranda, dagboeken, etc.
De publiciteit welke deze preken nu
plotseling gekregen hebben is veroor
zaakt door het verzoek van de Duitse
Benedictijnen, die op het ogenblik een
vertaling in het Duits verzorgen van
de tot nu toe in het Engels verschenen
preken, om ook de nog niet gepubliceer
de preken waarover zij gehoord hadden
in het Duits te mogen uitgeven. De Ora
torianen menen terecht dat eerst een
Engelse uitgave dient te verschijnen.
Sinds het bericht hierover in de pers is
verschenen, hebben de bel en de telefoon
in het Oratorium in Birmingham geen
rust gehad. Voortdurend waren er uit
gevers en journalisten aan de telefoon
om Fr. Tristram te spreken.
Na tafel heb ik de collectie onuitge
geven preken mogen bekijken. In zwarte
trommels staan zij op de onderste plank
van de kasten links van de deur, vlak
onder de map met personalia waarin
Newman met zjjn grote eerbied voor het
«fÜrij n a£lerlei herinneringen heeft be-
zoals het met heel grote letters
mede h"E-n 1So£>ooljongens_briefje, waar
aan zhn z«n school in Ealing
etc O m«n ler vacantie aankondigt,
etc. Op mijn gemak heb ik een stand van
deze preken doorgebladerd, gezeten In
Newman's slaapkamer naast het bed
waarop deze grote Kardinaal gestorven
is. Boven het bed hangt een grote inse
lijste plaat van de Kerk van Mary the
Naar aanleiding van Jeremias III, 23—
25 spreekt de Rector van Mary the Vir
gin hier over de verantwoordelijkheid,
die wij te dragen hebben voor de zon
den van de natie als zodanig, naast die
voor onze persoonlijke misstappen. New
man spreekt dan over de steeds toe
nemende invloed van de slechte mensen
op de natie als zodanig en spreekt daar
bij uitvoerig over de verderfelijke in
vloed van de slechte pers. „Bedenkt wat
een invloed zij hebben. Pochen zij er
zelf niet op dat zij de hele natie leren
denken als één mens!Zij praten om
te praten, zonder dat zij zelf menen wat
zij zeggen. De ene dag zeggen zij dit en
de volgende dag het omgekeerde. Zeer
scherp keert hij zich ook tegen de in
vloed van over zee, die zich in de pers
doet gelden. De goddeloosheid van over
het Kanaal wordt ons als voorbeeld
voorgehouden.
De bekoring is groot om nog lang te
blijven snuffelen in deze kostbare zwar
te trommels, maar de tijd ontbreekt.
Of alle onuitgegeven preken zullen
worden uitgegeven is nog een open
vraag. Newman zelf was blijkbaar van
mening, dat zij niet in aanmerking kwa
men voor publicatie, toen na zijn over
gang naar Rome de preken gedeeltelijk
opnieuw en gedeeltelijk voor het eerst
door zijn Anglikaanse vriend Copeland
werden uitgegeven. Merkwaardig is. dat
de katholieke Newman, die de door
Copeland verzamelde preken heeft door
gezien. practisch geen woord heeft ver
anderd van deze in zijn Anglikaanse
periode gehouden preken.
Wanneer deze inhoud van de zwarte
trommels in zijn geheel gepubliceerd zou
worden, zou hierdoor een achttal delen
worden toegevoegd aan Newman's pre
ken. Ook deze preken behoren alle tot
Newman's Anglikaanse tijd. De meeste
van zijn preken uit zijn leven na de
opneming in de Katholieke Kerk zijn
niet op schrift. Hij volgde toen het ge
bruik van zijn katholieke medebroeders
om zijn preken niet voor te lezen, zoals
hij altijd in zijn eerste periode had ge
daan. Vandaar dat het handschrift van
deze preken zeer goed leesbaar is.
Verbaasd is echter ook nu weer de
lezer over de minutieuze werkwijze van
Newman, die voortdurend door kleine
veranderingen de duidelijkheid van in
houd en het rhythme van het proza
verbetert.
Drs TH. ZWARTKRUIS.
Newman
Virgin, in Oxford, waar Newman zovele
van zijn beroemde preken heeft gehou
den. En vanzelf houdt mijn hand stil, bij
een preek waarop ik lees St. Mary the
Virgin de Kerk waar hij blijkbaar
deze preek gehouden had 21 Maart
1832 en 30 Januari 1838. Ook Newman ge
bruikte dus wel tweemaal dezelfde
preek. De titel van deze preek luidt: „On
Our National Sins".
De ministers zijn doordrongen van de
noodzaak het tempo op te voeren. In het
algemeen kan gezegd worden, dat de
regering het totstandkomen van meer
ruilverkaveling met alle beschikbare mid
delen zal bevorderen.
In 1951 is vanwege de Cultuurtech
nische dienst naar de totale behoefte een
onderzoek ingesteld. Het bleek, dat in
totaal ca 1.475.000 ha in meer of mindere
mate voor ruilverkaveling in aanmer
king komen. Maakt men een onderscheid
naar de mate waarin de behoefte zich
voordoet, dan' blijkt dat ruilverkave
ling voor 480 000 ha als zeer urgent, en
voor 525.000 ha als urgent moet worden
aangemerkt, dat is in totaal dus rond
1.000.000 ha. Voor ongeveer 420.000 ba is
een ruilverkaveling in voorbereiding.
Derhalve resteert nog een oppervlakte
van rond 580.000 ha, waarvoor ruilverka
veling in het licht van de moderne
eisen als economisch noodzakelijk moet
worden beschouwd, terwijl dan nog
470.000 ha overblijven, waarvoor ruil
verkaveling wel is waar nuttig zou zijn,
maar thans niet urgent is te achten.
Naast de eigendomsverkaveling is de
gebruiksverkaveling van niet minder
betekenis. Het ligt dan ook in het voor
nemen van de regering in het ontwerp
ener nieuwe Pachtwet voorschriften op
te nemen tot toetsing van pachtovereen
komsten aan landbouwkundige normen,
welke overeenkomen met die in de wet
op de vervreemding van landbouw
gronden.
De ministers geven aan vrijwillige
sanering de voorkeur boven gedwongen
en zijn hebben er dan ook naar gestreefd
de ruilverkavelingswet mede dienstbaar
te maken aan sanering langs vrijwillige
weg.
Reeds de bestaande bepalingen inzake
de over- en onderbedeling bieden een
mogelijkheid om, zij het op kleine schaal,
tot vergroting van de kleinste bedrijfjes
in het blok te geraken. In bepaalde ge
vallen zal een eigenaar algehele vergoe
ding in geld inclusief bedrijfsschade-
vergoeding kunnen krijgen, zodat zijn
grond voor saneringsdoeleinden beschik
baar komt.
Daarnaast wordt getracht nog op twee
andeie wijzen grond beschikbaar te
krijgen. In de eerste plaats tracht de
Stichting tot het beheren van landbouw-
gionden door aankoop op vrijwillige ba-
u'S„SPond 7;° .mogelijk vrij van pacht in
nandeo te krijgen om deze vervolgens in
ztjn geheel voor vergroting van de te
Kleine in het blok ter beschikking van
de plaatselijke commissie te stellen.
Een andere methode om grond in het
blok ter beschikking te krijgen is de
aankoop van de grond van grondgebrui
kers, die wensen te emigreren.
De ministers hebben de voorgestelde
regeling ten aanzien van de pacht ander
maal herzien in die zin, dat de pachters
recht krijgen op het verkrijgen van
grond in pacht op dezelfde voet als de
toedeling aan de eigenaren geschiedt
Dit brengt mede. dat de pachter terzake
van de aftrek voor wegen- en water
lopen en terzake van onderbedeling geen
schadevergoeding zal kunnen krijgen
Wel zal een geringere oppervlakte
leidan tot een verlaging van de totale
pachtsom. Daartegenover echter zal als
gevolg van de verbeterde exploitatiemo
gelijkheden in de regel een verhoging
staan van de pachtprijs, die de verla
ging van de totale pachtsom weer zal
opheffen en veelal zelfs zal overtreffen
De ministers hebben er geen enkel
bezwaar tegen om voor de toedeling in
pacht op dezelfde wijze als ten aanzien
van de eigendom de grenzen in de wet te
trekken. In het gewijzigde voorstel is
dan ook voorzien in een toedeling aan
pachters naar dezelfde maatstaven als
aan de eigenaren, dus op basis van een
evenredig aandeel in waarde aan kavels.
Naar wij vernemen is er door nauwe
samenwerking met de Kon. Ned. Ver, voor
Luchtvaart, een basis gevonden, waarop
de N.V. Nat. Luchtvaartschool haar be-
dryfkan voortzetten. Medio 1955 hoopt de
i, ij ,?r thans OP Ypenburg gevestigde
hoofdzetel over te brengen naar het, naar
wordt verwacht dan gereed zijnde vlieg
veld tn de Zestienhovense Polder bü
Rotterdam.
De N-U.S. leidt, zoals bekend, sport- en
privevhegers op. Zij moest, daar einde 1953
öe voor haar zo belangrijke opdracht van
de ministeries van Oorlog en Marine om
ae voorselectie van adspirant-militaire
vliegers op vliegaanleg uit te voeren
kwam te vervallen, haar organisatie sterk
inkrimpen. Aan verscheidene leden van
net personeel moest ontslag worden gege
ven. De vloot, van vliegtuigen kon intact
worden gehouden
In de eerste maanden van dit jaar is, zo
vernemen wij verder, een zeer bevredi
gend aantal uren gevlogen. De school
heeft thans ongeveer vijftig leerlingen,
die over het gehele land verspreid wonen.
Ruim honderd gebrevetteerde kortvlie
gers onderhouden bij de N L.S. hun vlieg-
vaardigheid. De belangrijkste afdelingen
zijn Ypenburg en Hilversum. Er wordt ook
door de N.L.S gevlogen op de vliegvelden
Eelde, Teuge Twenthe en Zuid-Limburg
(Beek).
(Van onze correspondent).
Een Belgische auto is gistermorgen op
de Bredaseweg te Tilburg eerst tegen een
betonnen paal en toen tegen een lantaarn
paal gereden. De palen braken be-de af
en de auto sloeg over de kop. De bestuur
der van de wagen, die waarschijnlijk niet
geheel brandschoon was werd zwaar ge
wond in het ziekenhuis te Tilburg opge
nomen De twee mede-inzittenden, beiden
eveneens Belgen, vielen uit de wagen,
doch kregen geen letsel.
Gistermiddag kwart over drie is op de
rijksweg nr 7 nabij Hoorn een auto,
waarin het Tweede-Kamerlid E. A. Ver
meer, met als chauffeur de heer T. H. A.
uit Amsterdam zaten, in botsing geko
men met een vrachtauto van de expedi
teur A. V. uit Groningen.
De auto van de heer Vermeer reed in
de richting Wieringermeer, toen de rij
baan plotseling versperd werd door de
vrachtauto, die uit tegenovergestelde
richting kwam en naar links afsloeg in
de richting Hoorn. Een botsing kon niet
meer worden voorkomen.
De 26-jarige mej. M. S. uit Amster
dam, die van Leeuwarden met de vracht
wagen was meegereden, werd uit de
cabine geslingerd. Zij kreeg een hersen
schudding benevens enkele fracturen en
moest in de ziekenverpleging „De Villa"
te Hoorn worden opgenomen. De heer
Vermeer bekwam slechts enige schram
men; zijn chauffeur brak enkele ribben.
De vrachtautobestuurder werd licht ge
wond. Zij konden alle drie naar hui*
terugkeren. De beide wagens werden
zwaar beschadigd.
