Duizenden hengelaars spoeden zich naar hun visgronden
m
Franse parlement besluit tot
debat over Indo-China
SÉI
Wijziging Garantiewet Burgerlijk
Overheidspersoneel Indonesië
1
mm
-
Mr de Graaf (K.V.P.) verlangt uit
breiding wachtgeldregeling
Laniel voor nieuwe vuurproef
In- en uitvoer in April
ui soit* t
mm
mmm.
Overzicht Tweede Kamer
WOENSDAG 26 MEI 1954
PAGINA 5
Die eerste Juni van verleden jaar, toen het seizoen zover was
gevorderd, dat de meest vooruitstrevende bolderiken in mijn tuin
te Soest begonnen te bloeien, was een „gekke" dag. Het gekke
school in het onzomerse en ongestadige karakter van het weer. De
drie rechercheurs, tvaarmee ik, een traditie van al weer verscheidene
jaren getrouw, op de dag, dat het visseizoen wordt geopend, mijn
piscatorische lusten pleeg uit te leven, stonden toen, evenals ik zelf,
een beetje onwennig en beteuterd te turen naar de dobbers en
pennen, die bij Nijkerk deinden op het „dikke" kleigrijze water van
het IJsselmeer, dat tegen het oevergesteente klotste.
Nieuwe poging
Gevarieerd gedoe
Mislukte visdag
Smulpartij
mmm
«f't
smmms
- rï v v f
7-
Voorbereidselen
523ste STAATSLOTERIJ 4eKias neiijs»
Rapport'Ely in discussie
FRIESCH HOLLANDSCHF.
HYPOTHEEKBANK
mmi
fmmÊ
m
1
JT
Niet ver genoeg
i
Langere terugwerkend':
kracht
De minister antwoordt
Communisten-even-vollaMg
aanwezig
Vol verwachting klopt veler hart
Van hen was ik de enige, die viste. Ik
daalde van de dijk naar de zeekant af de
golven, voortgestuwd door de Noordooster,
ruisten mij tegemoet en de eerste grote
valerianen bloeiden vlak bij mijn voeten.
Het vrouwvolk en hij, die de zwakke
sexe chaperonneerde, zaten zich op de te
genovergestelde grazige dijkglooiing, waar
de wind geen vat op hen kon krijgen en
de zon hen koesterde, te geniéten van de
luwte. Zij hadden ook wel het een en an
der omhanden; zij hadden in de auto een
grote pan soep meegenomen, een cake,
thee, koffie en chocolade. Bovendien werd
een prachtige Zweedse primus een
primus inter pares uitgeladen. Die zou
een speciale functie krijgen te vervullen,
als de vissen meewerkten en ik mij een
talentrijk hengelaar betoonde. Zo scheidde
de hoge rug van de dijk het beurtelings
luierend en bedrijvig drietal en de soli
taire man, die zijn sim, als zovele heren
tevoren, in het „dikke" water wierp. Zij
deden het goed, de palingen, en ik stelde
vast, dat de beide uren tussen half twee
en half Vier die dag de beste bijttijd
De wind „speelde" die dag voortdurend,
d.w.z. hij draaide wispelturig als een weer
haan, zodat wij het in de loop van de
ochtend en een deel van de middag beleef
den, dat hij eerst rechtstreeks uit het
Zuiden blies en voor een gemoedelijk kab-
beltje zorgde. Daarna zwenkte hij naar
het Oosten om vervolgens onverhoeds een
draai naar het Noorden te nemen. Zo n
overvloedige bries doet ons hart altijd lui
der kloppen, want in de loop van de tijden
hebben wij ondervonden, dat de vangst-
kansen dan meestentijds zeer gunstig zijn,
daar de palingen zich dan in grote aantal
len naar de oeverwateren spoeden.
Ook verleden jaar was dit weer het ge
val. In den beginne beten zij traag, zeurig
en treuzelig en wat wij verschalkten, was
over het algemeen kleingoed, dat, op een
enkele uitzondering na, niet „aan de maat'
was; deze „veters", „potloden" en „stop
naalden" wierpên wij prompt in hun ele
ment terug, maar toen de golfslag pittiger
werd, trokken kloëker geproportionneerde
palingen onze simmen onstuimig door de
heuvels en dalen van het aanrollende
water. Dat was een opwindend geval,
maar onze vreugde was van korte duür,
daar de wind binnen zeer kort tijdsbestek
zo verwoed aanwakkerde, dat wij de snoe-
'eh tegen de straffe wind in amper temid-
van de steigerende baren konden
g°oien. Als het met veel krachtsinspan
ning toch lukte, dan leidde het geweld van
golfslag er weldra toe en dat was
juist in de dagpêriode, toen de dikkere
Palingen gretig werden dat dobber en
lijn in een ommezien naar de wal werden
gespoeld, zodat de vissen geen gelegenheid
hadden het aas te grijpen.
Hét „spelen" van de wind ging gepaard
met het herhaald losbreken van buien; nu
eens dansten de regendruppels als dólle
kabouters op het bewogen water, dan weer
kletterde de hagel op het dijkgesteente.
Donder en bliksem waren bovendien een
fantastisch begeleidend verschijnsel. Wij
zochten geregeld beschutting achter vlie
ren, wilgen en het verdere oevergeboomte,
maar zo langzamerhand wérd de vispartij
een vrij koude en natte beweging, zodat
wij tegen het middaguur tijdelijk deser
teerden wij zochten ons heil bij warme
koffie in de gelagkamer van de sluiswach
ter-waard Kedde, maar toen er een einde
kwam aan de beide neerslagvormen en
Wij weer wat droger waren geworden,
terwijl tevens de zon weer blijmoedig flon
kerde en tussen de wolken azuren banen
verschenen, namen wij ónze posities aan
de oever weer in. Op de geschiedenis even
vooruitlopend, vertelde ik u echter al, dat
na de middag op zeker ogenblik de stijve
wind, toen hij van het Noorden uit de zee
besprong en het wilde water geducht deed
oplopen, ons zulke lelijke parten begon
te spelen, dat wij het, hoe node ook, moes
ten opgeven.
Wij hadden wel het een en ander gevan
gen, maar daverend waren onze henge
laarssuccessen niet. Des avonds was het,
ha de kou, die wij hadden geleden de
regen had herhaaldelijk via hoed en nek
langs onze rug gelopen werkelijk iets
feestelijks bij de brandende kachel te zit
ten en dal op de eerste dagen van Zo
mermaand. En terwijl het hout knetterde,
en de_k°len gloeiden, zag ik in gedachten
ineens weer die aalscholver, die des mid-
iJsselmeer v, ZWart Phantoom b°ven het
Intfht in n oog- zich Plotseling uit de
«t Ln.ii Water liet Ploffen, onmiddel-
van een in een oogwenk een knaap
en <ip v- Pa"ng greep, weer boven kwam
Vervolge' door zi-'n keelgat liet glijden,
hnoia-is dook hij, succesrijk, nog her
kan wij Was een geniaIer visser
<?at al was voor honderdduizenden
laar01!, 5n?e„<3ie eerste Juni van verleden
llamet zoveel spanning was
tegemoet gezien, een dag van vergalde
vreugde daar het onwelgezinde weer roet
in het eten wierp en de visgeneugten zo
als men zich die had voorgesteld, tot' iéts
twijfelachtigs of negatiefs maakte, al wa
ren er stellig, die ondanks de slechte
vangsten als gevolg van de „onredelijke"
meteorologische toestand, toch genoten
van de weergaloos grillige wolkenluchten,
die door het onstabiele weer telkens en
telkens wisselden, wat kleur, formatie,
groepering en verplaatsingssnelheid be
treft. Ook haalden, al was hun aantal be
trekkelijk klein, sommigen hun hart op
aan- de schoonheid van plant en dier of
aan de sfeer van het landschap. Weer an
deren troostten zich met de gedachte, dat,
als zij het over een dag of wat nog eens
zouden overdoen, de weergoden misschien
meer op hun hand zouden zijn en de vis
sen wellicht een bemoedigender bijtactivi-
teit aan de dag zouden leggen.
De vier eerste dagen van de Junimaand
brandde ik mijn kachel, mijn vrouw daag
de toen het Weer uit door erwtensoep met
Worst op het menu te zetten en ziedaar
het weer reageerde door vriendelijker te
worden. De bewolking handhaafde zich
Weliswaar, maar de temperatuur steeg
zoetjesaan en op de 6e Juni, toen ik mij
opnieuw bij Nijkerk aan de kust instal
leerde, ervoer ik, dat de toenemende
warmte de bijtitpiging van de palingen
aanmerkelijk verhoogde. Ik moést het toen
stellen zonder het goede gezelschap van
de drie welgemutste rechercheurs, maar
mijn reismakkers van die dag, waren
eveneens prettige begeleiders 'n vriend,
diens echtgenote en mijn vrouw.
waren.
Eén van de goede feeën daalde op gezet
te tijden de bazalten, een muurpeper-rots-
tuin. die bijna bloeide, en de gladde gra
nieten, die in de achttiende eeuw door
Noorse koffen naar deze gewesten als dijk
versterking waren getransporteerd, af om
mij te lessen en te laven en ik beleefde
voorts mijn genoegen aan het onderduiken
of voortschieten van de dobber, 't strakke
spannen van het nylon, als was dit een
vioolsnaar, en het verschalken van de ge
schubde waterbewoners. Alleen palingen
gaven acte de presence; mooie blanke con
sumptie-vissen. De windvoorns lieten dit
maal verstek gaan. Later op de middag
werd het IJsselmeer vrijwel onbevisbaar,
doordat het opkomend water, dat tegen
achten een flink stuk van het strand en
het dijkgesteente had overspoeld, gewel
dige plantenmassa's aanvoerde, wel in de
eerste plaats fonteinkruiden, waarin de
simmen om de haverklap verstrikt raak
ten.
Toen de vangstkansen grotendeels wa
ren uitgeschakeld, klom de hengelaar de
dijkhelling op, daalde daarna de glooiing
naar de weikant af en toonde zijn bezit
er waren mogelijkheden geschapen voor
een vierpersoons-maaltijd. De vissen wer
den panklaar gemaakt, gebakken, gecon
sumeerd. Fijne aromen dreven er boven
de weiden, waarboven de graspieper zijn
zingende parachute-vlucht ondernam en
de torenvalk terwille van een mals muisje
stond te bidden. Toen de zon haar laat
licht spilde, legden de veldzuringen een
warm-rode gloed over de graspercelen;
mèt de boterbloemen, die voor gele kleur-
vakken zorgden, waren hun tinten recht
streeks aspectbepalend.
Dat de gevangen vis overigens wel eens
vaker ter plaatse wordt genuttigd, kan
men lezen in dat aardige Prisma-boekje
„Het loze vissertje" van de vlieger-hen
gelaar W. van Veenendaal, die de gebroe
ders Vitali ten tonele voert,: bekende
aannemers uit Amsterdam, wier vèr-
voor-oorlogs Fordje van méér dan een
kwart-eeuw terug, altijd weer aan de dijk
(de Afsluitdijk, R. T.) te vinden is tijdens
zo'n week-einde en onder de hengelaars
de naam van „keuken" heeft gekregen.
Achter in de bak van de oude Ford staat
een kleine kachel. Nooit in mijn leven
heeft een gebakken baars me meer ge-
De bij dit artikel geplaatste foto's
zijn afkomstig van de heer C. B.
Veldkamp, tandarts te Warnsveld
(Geld.).
V.v..W.y*X->£
SshifSll- ->• '4»
y. -. I.-•'•J f A J v V
mmmm
~.a//fa
Een loos vissertje neemt op de
bazalten bij Huizen in zee een
vooruitgeschoven positie in.
smaakt dan in de „keuken". Ze kwam zó
uit het water in de pan en dan stookte de
Signora met al haar Latijnse temperament
de vlammen op en het visje smaakte wel
licht nog beter dan de prijzige forel a la
meunière in het deftige berghotel".
Natuurlijk ving ik in het verstreken jaar
behalve paling (kanjers haalde ik uit de
Eemnesservaart; heel donkere polderdie-
ren), windvoorn en baars, nog allerlei anr
dere vissen blankvoorn, kolbleien en
ntetige ponen, die geweldig beten, zodat
grote verwachtingen werden gewekt maar
vederlicht hingen zij aan de haak. Ik her
gaf ze steeds de vrijheid, zoals ik meer
malen allerlei andere vissen weer losliet
in het water, waarin ik ze ving. Goede
dagen beleefde ik ook aan de oevers van
de Eemnesser wateren, waaruit mijn
schepnet geduchte bronzen zeelten aan
land bracht, en aan de zoom van de Eem-
"i: j V
form ''f. rt
nesservaart, waar snoeken mijn aasvisjes
met hun felle dolktanden vastgrepen.
De grote feestdag, waaraan een vrijwel
slapeloze nacht pleegt vooraf tê gaan, is
weer in zicht. Dagen van toenemende
spanning verstreken. Hannes, de bakker,
sprak een wijs woord, toen hij ongeveer
een maand voor de opening van het vis
seizoen tegen mij zei „Als je niets uit
voert. komt er aan het wachten haast geen
eind. Laten wij hard werken, dan vliegen
de dagen om. En laten wij zorgen, dat de
tuigjes en heel het hengelgerei tijdig goed
in orde is".
Aandoenlijk was, wat ik op 11 Mei. die
geduchte voorbarige zomerdag, beleefde.
Met een vriend bevond ik mij toen des
middags aan de buitenkant van Baarn, in
de buurtschap Eembrugge. Op niet vele
meters afstand van de hobbelige ophaal
brug over de Eems neusden wij rond in
een heel klein, maar verrukkelijk broek
landschapje, waarin op een trilbódem o.a.
talrijke orchideeën groeien. Dit terreintje
pleeg ik het Bisschopsmoerasje te noemen.
Het is de Bisschopsweg, die door 'n prach
tig polderlandschap naar Bunschoten en
Spakenburg leidt, welke het boeiende
mootje grond, met een kleine plas in het
midden, scheidt van de Bisschopswaai.
Terwijl wij zo naar de plmten keken,
het veenpluis, de kale jonker, de koekoeks
bloem en de dotter, de oever-, tweerijïge
blauwe zegge en zovele soorten meer,
kwamen er met vertraagde filmgebaren
drie mannetjes aanfietsen. Zij waren ge
zamenlijk aanmerkelijk meer dan twee
eeuwen oud. Helemaal uit Amersfoort wa
ren zij gekomen, deze trouwe leden van
de Algemene Hengelaarsbond, de vroeg
tijdige hitte ten spijt. Zij stapten van hun
rijwielen, namen de oevers aandachtig op
(waar zouden zij zich op 1 Juni posteren?),
lieten hun blikken glijden over het water
(waar was het ondiep, waar was het diep?)
en haalden uit hun jaszakken een kluitje
deeg, dat zij in hun handen verkruimel
den. En toen wierpen zij met een bijkans
plechtig gebaar het gebroken brood in de
waal een groet en gave aan de vissen,
die nog drie weken ongestoord bruiloft
mochten vieren.
En zo vonden er voor de 1ste Juni vele
bedevaarten plaals naar geliefde visgron
den. En dat is te begrijpen: het hengelen
biedt de gelegenheid om in volledige rust
een tijdlang afstand te nemen van het
dood-gereglemcnteerde leven en weer
voeling te krijgen met de vrijheid. Het
kalmeert, het opent de poort, die leidt
naar een vrede, die volkomen is in het
kader van een onverstoorde natuur; het
vernieuwt en verstevigt de vriendschaps
banden met goedgezinde gildegenoten.
Broeders in Petrus, ik wens u een goede
vangst en roep u een „tot ziens" toe onder
Neêrlands hoge hemelen.
RINKE tolman.
HOGE PRIJZEN
5000 9141 2000 13736 1500 15460 1000 1084 3301 6528 15162 15947 20785 21631 400 1491
2228 4226 6874 7574 8783 8836 10632 13322 14163 14338 18321 20154 20174 20911 i 200 1566 1778
2076 2718 2899 4045 4084 4389 4780 5760 6754 7270 7799 7934 8455 8493 8757 8845 8960 9580 9999
11351 13719 13978 14654 15398 15408 15827 15841 16150 17953 18492 19150 19860 19914 20751 21327
1046
2063
983
3029
647
4051
984
5008
925
6044
7050
923
8022
578
9058
841
10008
793
1019
268
609
912
2007
i, 153
P 415
616
845
3025
142
322
608
911
4012
361
593
869
5073
290
«60
990
6023
338
473
623
890
7082
456
764
8010
236
513
718
890
9032
324
729
10042
260
515
629
961
11001
279
149 154
119 281
187 387
681 771
161 283
070 195
947
182 183
251 261
042 061
796 S68
198 285
896 914
060 287
836 904
023 026
156 159
447 487
624 628
856 871
047 068
150 163
326 349
627 628
921 951
054 100
366 368
621 627
899 917
114 128
305 313
679 701
024 051
354 375
492 508
676 718
926 991
087 133
564 638
800 S02
017 029
245 274
519 521
722 726
915 985
038 073
364 371
785 «99
045 047
266 308
522 543
652 741
995
031 038
284 290
PRIJZEN
VAN SO.-
371
375
524
713
879
918
997
ll 040
104
254
367
445
528
610
678
684
821
324
431
491
516
612
648
691
943
946
968
730
852
12062
219
233
243
268
286
495
769
390 436
453
515
531
558
642
974
13000
931
817
872
13252
448
471
497
540
553
600
627
894
299
351
372
631
682
822
937
14204
265
366
382
439
499
546
564
574
5S4
752
794
816
772
201
210
217
508
705
723
875
15030
055
063
319
329
342
419
559
611
777
785
844
933 941
246
389
414
490
646
652
816
10076
159
329
471
503
729
818
946
825
841
449
475
544
573
719
819
835
17040
082
389
429
453
475
521
782
18024 033 220 280 331 559 566 572 670 787
074
200
355
380
421
550
573
845
928
979
19050
313
427
430
546
548
576
761
876
297
468
506
573
667
824
835
971
979
245
498
980
991
20008
034
046
090
199
211
240
241
378
601
620
640
671
712
713
604
685
708
790
824
836
971
21530
059
065
NIETEN
049
134
156
167
180
189
239
525
536
553
710
713
730
778
796
827
828
444
472
482
527
593
603
607
855
869
877
896
900
632
686
714
717
754
763
883
12018
095
157
167
171
180
199
225
270
276
289
291
301
320
322
336
348
387
445
456
055
089
096
105
116
143
145
458
545
565
568
570
573
587
607
610
689
172
201
238
260
271
351
374
690
756
815
818
879
884
924
931
933
500
536
548
552
568
580
60S
J3022
025
026
031
072
073
100
127
197
199
640
660
662
773
832
839
842
244
253
254
296
313
343
356
362
378
381
874
919
942
944
411
424
431
457
514
533
552
566
626
637
076
096
099
117
127
134
139
694
708
767
769
778
803
828
919
942
972
182
186
196
213
225
241
283
14011
019
064
087
089
092
095
105
117
128
391
401
403
432
440
452
542
151
157
191
223
263
264
268
301
406
435
658
664
709
730
758
768
886
441
449
451
468
479
495
533
583
652
656
667
693
708
714
720
722
723
805
824
841
138
171
198
207
249
333
347
912
982
985
385 415 453 462
503
506
568
15001
008
062
095
131
152
169
180
187
222
675
737
747
763
811
839
846
226
254
2S4
317
337
346
356
383
467
492
927
989
991
237
527
552
554
566
595
597
598
609
684
714
141
145
161
181
218
257
720
744
745
759
763
767
774
921
953
343
481
486
500
583
598
620
16041
055
065
098
101
147
170
298
307
308
787
870
873
886
901
903
935
315
332
336
341
350
364
367
385
389
400
331
489
515
596
614
644
731
781
879
978
087
095
127
210
220
255
17007
034
061
079
101
112
144
151
177
181
381
385
390
392
421
434
438
263 292 307 341 431 433 435 459 500 507
518
521
533
548
589
600
615
514
570
576
579
779
801
820
822
826
835
722
796
832
854
864
866
878
851
913
925
948
989
998
138
364
18004
007
042
048
092
107
109
128
137
223
256
290
298
311
321
181
248
308
335
360
367
370
394
395
402
649
664
669
682
708
718
758
408
419
435
462
469
494
509
516
519
520
822
825
844
854
869
956
680
697
717
732
733
767
774
786
811
817
079
122
133
143
155
186
210
824
835
847
887
898
911
930
946
979
990
280
402
432
433
435
467
484
19032
062
069
072
111
163
202
221
225
343
530
552
570
584
646
699
707
378
472
503
513
523
574
613
626
659
666
738 782 784 827
849
852
873
682
697
698
707
708
749
762
806
818
877
9000
925
933
944
119
192
196
236
264
282
302
20041
051
056
123
141
157
186
195
208
220
445
453
454
455
552
641
699
264
316
324
354
357
379
40R
436
443
477
480
554
561
605
617
629
649
670
705
744
075
102
118
146
182
212
246
860
871
900
922
947
948
952
972
974
984
380
386
402
456
473
476
513
995
109
111
544
551
561
595
604
608
619
21046
047
101
113
122
168
188
202
756
759
816
817
843
918
958
239
250
302
323
390
415
483
484
527
542
567
585
644
701
715
740
761
769
806
832
047
061
156
204
227
241
256
860
882 914
921
928
953
963
967
333
348
371
425
443
458
468
Windvoorn (links) en baars rechts
rustend op het dijkgesteente te
Huizen.
De Franse Nationale Vergadering zal,
tegen de wens van de regering in, vol
gende week Dinsdag cn Woensdag een
volledig debat over Indo-China entameren.
Hiertoe heeft de Vergadering besloten,
nadat zij met 385 tegen 231 stemmen een
v-oorstel der regering om de kwestie van
de datum van het debat, tot Dinsdag a.s.
open te laten, had verworpen.
De socialistische afgevaardigde en oud-
miftistêr van oorlog, Le Jeune, leidde de
campagne voor een spoedige behandeling
van de Indo-chinese kwestie. Hij verklaar
de, dat de houding van minister Bidault
1e Genève wellicht niet aan de hoop van
de Vergadering zou beantwoorden- Hij
verzocht de regering ook te willen mede
delen, hoe zij van plan is de veiligheid
van de Franse expeditionnaire macht in
Indo-China, welke 200.000 man sterk is,
te verzekeren. Omdat de situatie van dag
tot dag kan verergern, aldus Le Jeune,
zijn zulke mededelingen noodzakelijk.
Het kabinet-Laniel, dat de jongste ver-
trouwensstemming met een meerderheid
van slechts twee stemmen overleefde kan
een stormachtig debat tegemoet zien ten
zij te Genève tegen die tijd enige wezen
lijke voortgang in de richting van een
bestand is gemaakt.
Inmiddels heeft gisteravond de Natio
nale Defensieraad, onder Voorzitterschap
van president Coty, te Parijs vergaderd
ter bespreking vai het rapport van gene
raal Ely, die vroeger op de dag uit Indo-
China was teruggekeerd. Omtrent de in
houd van het verslag wordt een volkomen
stilzwijgen bewaard.
Welingelichte kringen zijn echter van
mening, dat dit rapport de werkelijke
militaire situatie in Indo-China schetst.
Het rapport zou geen terstond uitvoerbaar
verdedigingsplan van Indo-China behel
zen, doch een aantal alternatieven Een
dezer alternatieven zou bestaan ln het
concentreren van de strijdkrachten der
Franse Unie ih de strategisch belangrijk
ste gebieden, zulks door deze strijdkrach
ten te onttrekken aan minder belangrijke
gebieden. Men verwacht, dat het rapport
met name de situatie in de Tonkin-delta,
het laatste Franse steunpunt ln Noord-
Oost-Indo-China, zal behandelen. De
situatie in de delta is ernstig geworden
tengevolge van massale communistische
infiltratie.
Volgens nadere verklaringen uit door
gaans welingelichte kringen, zou het rap
port niet aandringen Op spoedige inter-
natiortaiisatie van de oorlog.
De Friesch Hollan.lsche Hypotheekbank
N.V. stelt tot nader bericht beschikbaar
3U pet pandbrieven tegen 100'i pet m:t
4 pet verplichte uitloting, in coupures van
1.000 en 500.
Volgens dê door het C.B. samengestelde
voorlopige gegevens bedroeg de waarde
van de invoer iri April 1954 753 millioen
(v,m. 792 ntillioen, terwijl voor een
waarde van 696 milhoén (v.m. 792
millioen werd uitgevoerd
Het dekkingspercentage bedroeg 92
(v.m. 85).
Enkele vergelijkende cijfers vindt men
in onderstaande tabel (waarde in mil-
lióenen guldens):
Invoer Uitvoer percentage
Dekkings-
April Jan.- April Jan. April Jan.-
April April April
1938 115 118 81 84 70 71
1950 642 586 367 369 87 63
1951 817 805 574 553 70 69
1952 675 734 690 696 102 95
1953 672 683 681 654 101 96
1954 753 810 696 717 92 89
Maandgemiddelde.
Ondanks de aanzienlijke vermindering
van de importen van Maart op April 1954,
was de omvang van de invoer in laatst
genoemde maand belangrijk groter dan in
de overeenkomstige maand van beide
voorgaande jaren. Daar onze export -
vergeleken met die itl April 1952 en 1953
- slechts een relatief geringe verhogmg
te zien gaf, kon het zeer hoge dekkings
percentage van 1952 en 1953 ditmaal met
bereikt worden. Niettemin was de ver
houding tussen onze ln- sn uitvoer in
de maand April 1954 gunstiger dan in ae
voorgaande maanden Van dit jaar (Jan. lot
Maart reep. 90, 88, 85).
Aan de oever van de kabbelende
waai: vol verwachting klopt, mijn
hart.
rzK.'tühSMM»
's-GRAVENHAGE, 25 Mei 1954.
Het was hoofdzakelijk voor een wijziging van de Garantiewet Burgerlijk
Overheidspersoneel Indonesië, dat de Tweede Kamer heden bijeen kwam.
oor de vroegere en huidige ambtenaren echter was deze wijziging wel van
zo groot belang, dat de Kamer er lang genoeg bij stil stond om er een
hele middag en avond aan te Wijden. Tot een uitspraak kon bet echter
tnet komen omdat de voorzitter, prof. Gerbrandy, die dr Kortenborst
verving, het voornemen bad de behandeling van dit wetsontwerp nog lieden
te doen beëindigen en dus Woensdag niet te vergaderen.
In dergelijke omstandigheden zijn er tegenwoordig 's avonds meestal met
genoeg leden meer om nog tot stemming te kunnen komen. Dit was ook 1111
bet geval. Er waren, na bet antwoord van minister Luns op de replieken,
nog twee amendementen overgebleven, namelijk een van de heer De Graaf
die wilde dat ook de wachtgeldregeling met vijf jaar zou worden
verlengd, wat de minister echter eigenlijk zonder voldoende argumen'en
bleef al wijzen en een van de heer Van de Wetering (C.H.), die de
kortverband-toelage en de bonus over drie jaar wilde verstrekt zien, ook
nu if n e overeenkomst eerder door een verbreking van Indonesische zijde
was beëindigd.
Hierover kon in de late avond niet meer worden gestemd. Slechts de
artikelen van deze nieuwe garantiewet werden zonder hoofdelijke stemming
aangenomen en ook de considerans van het wetsontwerp. Over de beide
amendementen en het wetsontwerp zelf zal bij de aanvang van de
vergadering van Dinsdag 1 Juni worden gestemd.
De Wijziging van deze wet nu betrof
enkele zeer principiële punten. Bij de
totstandkoming Van deze wet in 1951 gaf
Het bleek, dat sinds 1952 alle verzoeken
om afvloeiing door de betreffende com-
missie werden toegewezen, zodat men nu
de regering garanties voor de ambtenaren rrteehde, dat het niet nodig was om deze
die gedwongen afvloeiden en naar Neder- commissie te handhaven,
land terugkeerden. Maar de beoordeling,
of men mocht afvloeien, hield de legering
in eigen hand. Er was een commissie, die
beoordeelde of afvloeien geboden was
Zou men tóch naar Nederland terugke
ren. ondanks een afwijzende beslissing
van deze commissie, dan verspeelde men
het recht op deze garanties. Het vrijwil
ligheidsbeginsel was dus in deze wet niet
opgenomen en ondanks de druk van dc
Kamer om dit beginsel in de wet op te
nemen, hield de regering voet bij stuk
en ging hierop niet in. De regering ging
van de gedachte uit dat de toestand in
Indonesië zich in de tijd van vijf jaar zou
consolideren en liet deze garanties dan
ook slechts gelden voor de tijd van vijf
jaar. Dc bedoeling van dit alies was om
de ambtenaren in Indonesië te behouden
ten einde de Indonesische regering de
eerste jaren door de moeilijkheden heen
te helpen.
Achteraf is gebleken, dat de zienswijze
van de regering wei zeer optimistisch is
geweest, zoals de heer De Graaf (KVP)
in het begin van zijn rede liet uitkomen.
Dit houdt in. dat de regering nu bij
deze wijziging, geleerd door de toestanden
in Indonesië, op haar besluit is terug ge
komen en het vrijwilligheidsbeginse] als
nog in deze wet heeft opgenomen met te
rugwerkende kracht tót 1 Januari 1054
Vervolgens heeft zij ook de werking der
garanties. Welke golden voor de duur van
vijf jaar, verlengd en wel met twee jaar,
dus tot 31 December 1956 en tenslotte zijn
er ook voor de na-oorlogse kort-verban-
ders gunstiger bepalingen gekomen.
Maar ook nu weer bleken deze nieuwe
bepalingen voor de Kamer niet vèr gaand
genoeg. De heer De Graaf (RVP) was de
eerst ingeschreven spreker en hij kon dus
een uitvoerig betoog houden op die pun
ten, waarin naar zijn mening en dat
bleek later zo ongeveer de mening van
de hele Kamer te zijn oök deze wijzi
ging te kort schoot.
Dat het vrijwilligheidsbeginse] nu in de
wet werd gebracht, stuitte natuurlijk op
Mr TH DE GRAAF
Termijn te kort
tegenstand. De regering had wel begre
pen, dat na de ontwikkeling in deze ruim
vier jaren, het hiet opnemen van het vrij
willigheidsbeginsel door de Kamer nu ze
ker niet meer zou zijn geaccepteerd. Het
had ook geen zin meer de commissie te
handhaven, nadat gedurende twee jaar
geen enkel verzoek meer was afgewezen.
Nu had de regering de termijn voor deze
garanties met twee jaar verlengd, maar
dat vond de
heer De Graaf
en met hem al-
de anderen veel
te kort. Ener
zijds is het be
grijpelijk, dat de
regering zich
niet zolang te
voren wil bin
den. maar an
derzijds moet de
ontwikkeling na
V AHBFlle souvereini-
teitsoverdraobt
voor de rege
ring toch een
leer ziin ge
weest en zij zal toch moeten inzien, dat
een behoorlijke waarborg van de rechten
dier ambtenaren binnen twee jaar wei
niet mag worden verwacht.
Daarom drong de heer De Graaf erop
aan deze termijn van vijf jaar te verlen
gen, niet met twee jaar tot 1956, maar met
vijf jaar tot 1959 en hij had reeds een
amendement in die geest ingediend.
Óok met de regeling voor de kort-ver-
banders was men het niet eens. In de
oude wet golden deze garanties alleen
voor diegenen, die in vaste dienst waren
aangesteld; bij deze wijziging komen de
kortverbanders van vóór 1940 ook onder
deze garantiewet te vallen, maar de heer
De Graaf had er ernstige critiek op, dat
voor de ambtenaren, die in militaire
dienst waren geweest vóór 1945. deze mi
litaire jaren werden meegeteld, en voor
de andere ambtenaren niet, hoewel deze
Oök in kampen hadden vertoefd én soms
op vitale posten hadden gestaan. Hij wilde
de na-oorlogse tijdelijke ambténaren ook
onder deze wet doen Vallen, maar daar
deze wet technisch zêer moeilijk en ge
varieerd was, zou een aanvulling in die
geest nogal moeilijkheden Opleveren en
zou men voor deze mensen een g differen
tieert! gar„ntiesj ^,„em moeten Ontwerpen
en deze onderbrengen in een regeling, die
bij K. B. zou kunnen worden vastgesteld
Dan wilde men nog vrije overtocht voor
na-oorlogse tijdelijke ambtenaren, die in
gevaar mochten komen te verkeren
Ook de heren Van de Wetering (C.H.),
Hazenbosch (A.R.), Ritmeester (V.V.D.) en
Lemaire (K.N.P.) vonden deze wijzigingen
natuurlijk een grote verbetering, maar
voor geen van hen ging deze ver gjnoeg
ook al is dan nog de anti-cumulatiekorting
verzacht en zullen nu ook de genaturali
seerde Nederlanders onder deze garantie
wet vallen, evenals de ambtenaren, die
dienst gedaan hebben in Nieuw-Guinea.
Maar met die terugwerkende kracht bij
vrijwillige afvloeiing tot 1954 was men het
helemaal niet eens.
Waarom niet tot 1952? vroeg de heer
Van de Wetering. Koppigheid soms van
de ambtenaren van de minister?
De heer Hazenbosch had dezelfde wen
sen en de heer Ritmeester ook al. Deze
laatste wilde nog voor de locaai-aangeno-
men ambtenaren recht op vrije overtocht
voor hen en hun gezinnen en dezelfde
rechten voor de na-oorlogse kortverban
ders.
De heer Lemaire lichtte de kwestie van
de terugwerkende kracht nog even juri-
disch-spitsvondig toe, zoals men dat van
hem gewend is. Terugwerkende kracht,
zei hij, niet tót 1 Januari 1954, maar tot 1
Januari 1951, maar zonder aanspraken op
uitkering op grond van de nieuwe rege
ling.
Deze verdergaande wensen van de Ka
mer waren reeds van tevoren in amen
dementen vastgelegd.
We hebben er reeds enige beschreven,
zoals de verlenging van de termijn voor
deze garantiewet van twee tot vijf jaar
een amendement van de heer De Graaf
de heer Van de Wetering wilde ook
nog, dat de ambtenaren, die door de rege
ring ter beschikking waren gesteld van
Indonesië en door deze regering binnen
de termijn van drie jaar, waarvoor hun
terbeschikkingstelling gold, hiervan wer
den ontheven, tóch voor de voile drie
jaar hun kortverbandtoelage en hun bo
nus zou Worden uitgekeerd.
In de avondvergadering moest minister
Luns hierop antwoorden. Hij had echter
van tevoren overlegd gepleegd met de bij-
zondere Commissie uit de Kamer voor de
wijziging van deze Garantiewet. Dit had
tot resultaat gehad, dat de minister hét
amendement van de heer De Graaf over
„fj/. enging van de garantietermijn met
vijr jaar in plaats van met twee jaar
dus tot 1959 - overnam.
De minister was echter niet bereid de
wachtgeldtermjjn eveneens met v(jf jaar
te verlengen, dus tot 1984. Hier hield hfj
vast aan de twee jaar, welke de regering
had voorgesteld. Evenmin was de minis
ter bereid de na-oorlógse kortverbanders
in de wet op té nemén, zoals de heer Van
de Wetering in een abonnement had voor
gesteld.
Hij vond da) ook van ambtenaren kon
worden ge- sjz
zegd: l'appétil ^ÉH;
vient en man-
geant. De re
gering was zo
ver gegaan al.<
zij meende ti
kunnen gaan
De na-oorlog
se tijdelijke
ambtenaren
wisten wat zi
aangingen. Zij
wisten, dat ei
belangrijke
politieke ver
anderingen op
komst waren,
zij wisten
dat
MINISTER LUNS
L appétit vient en
mangeant
ze geen enkele zekerheid hadden op een
vast dienstverband en per slot van reke
ning kan men het niet schriel noemen als
slechts nog een zeer kleine groep nu nog
buiten deze garantiewet valt. Bovendien
Wilde de minister, indien er bepaalde
schade wordt geleden, 'n tegemoetkoming
overwegen en een bindende toezegging
doen om deze kwestie dan bij Koninklijk
besluit te regelen.
Voor wat de terugwerkende kracht be
treft, hield dé minister vast aan de datum
van 1 Januari 1954. Een uitkering ook van
het gederfde salaris' wees minister Luns
eveneens van de hand. waar de kwestie
van het salaris niet btj deze wet was ge
regeld. Het voortijdig beëi ndigen van het
dienstverband kon volgens hem geen reden
opleveren voor de. uitbetaling van de bo
nus en de kortverband-toelage over de
volle termijn van drie jaar, daar de mo
gelijkheid van een vroeger beëindigen in
de overeenkomst was opgenomen. Omdat
de minister de kortverbanders in bijzon
dere gevallen een tegemoetkoming zou
willen geven indien daartoe aanleiding zou
bestaan, deelde de heer De Graaf bij de
replieken mee, dat hij op die grond zijn
steun aan het amendement-Van de We
tering niet verder zou verlenen.
Een technisch amendement van de heer
Lemaire (K N.P.) weed nog door de mi
nister overgenomen.
Bleven dus tenslotte de beide amende-
ten, waarvan wjj in de aanvang reeds ge
waagden. Het amendement-De Graaf
maakt een goede kans om te worde-, aan
genomen. Men zal echter moeien afwach
ten hoe de houding van de minister daar
tegenover zal zjjn. '-"lien hp het lot van
het wetsontwerp aan dit amendement zon
verbinden, zou daarmee het lot van dit
amendement bezegeld zijn. daar de heer
De Graaf dan wel niets enders zou over
blijven dan zijn amendement in te trek
ken. IVij kunnen echter ïoeilijk geloven,
dat de minister tot zulk zwaar geschut
zijn toevlucht zal nemen.
Bij de aanvang der vergadering werd
des middags een verzoek van de commu
nistische heer Gortzak, om de regering
vragen te mogen stellen inzake de viering
en het vrijaf geven t de vijfde Mei door
de Kamer afgewezen. Te voorzitter, prof.
Gerbrandy, wees ér op. dai deze kwestie
gevoegelijk btj de begroting zou kunnen
worden behandeld en dat er dan nog tijd
genoeg over was óm ev n'uele maatrege
len dienaangaande tê treffen.
Voor deze zaak was dê communistische
fractie in pleno verschenen Zelfs héér
De Groot was aanwezig, maar hij ver
dween weer spoedig, nadat de Kamer het
voorstel van de voorzitter, om deze toe
stemming niet te verlenen, had aangeno
men met 63 tegen 6 stemmen.
Een aantal wetsontwerpen werd nog
zonder hoofdelijke stemming en zonder
discussie aanvaard, waaronder het verbod
van nieuwe inschrijvingen als bedoeld in
artikel 1 van de Trekhondenwet, ae ge
meentelijke indeling van een nieuwe pol
der in Het Sloe, de wijziging organisatie
wet sociale verzekering en de verhoging
met 'n toeslag op de pensioenen krachten»
de wet, buitengewoon pensioen 1940-1945.
De Kamer zal opnieuw bijeenkomen op
1 Juni a.s.