DE GROTE ONBEKENDE
St Raymundus kreeg slot
op de mond
SPREEKW OORD-PUZZLE
HOUTMAM
G
Schiedam aan de Prins van Oranje
De katholieken in die periode
OUDE TIJD
Nieuws uit STAD EN OMTREK
O oer de 'tDam
I
Plechtige beëdiging aan boord van
de Karei Doorman
/WALDO-TAXI^
V.J
r
VLAARDINGEN
eheugen
Hulp
Uit die goede
Rozen
yellen c/espj
Programma Vloot-
sch ouw Rotterdam
J
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Winkelweek met een
nasleep
ZATERDAG 12 JUNI 1954
PAGINA 2
OM DE ZILVEREN HAAN
S.V.V. gaf Quick voetballes
BELANGSTELLING VOOR
VACANTIESCHOOL
TE GROOT
PIANO'S
MP
mm
WËÊ&M
NAAR KEVELAER
MONOPOLE THEATER
MUGGENHAARD
ONTDEKT
In vochtige kelder bij Gusto
DIEFSTAL
OPENING CRICKET-SEIZOEN
AAN DE DAMLAAN
WIT-GELE KRUIS
BRAND DOOR ONTPLOFFING
PLOTSEDINGE DOOD
SCIUEDAALNIEUWS
67570—69915
PLANTAGE CONCERT
PROGRAMMA ZOMERAVOND
VOETBALCOMPETITIE
STRAATVOETBAL
COMPETITIE
Zondag
Maandag
Wilhelminahaven gevallen en verdronken.
BURGERLIJKE STAND
MEDISCHE ZONDAGSDIENST
IN ROTTERDAM
Middenstandsorganisatie
vrijgesproken
VAN EEN HANEN
GEVECHT TE SCHIEDAM
IN 1626
Hier ter stede werkt al sinds geruime tijd een vereniging, .vaarvan men
bijna zou zeggen, dat ze een slot op haar mond heeft. Net als haar patroon
heilige St Raymundus, de grote bevrijder van de Christenslaven in de der
tiende eeuw. Dat slot op cfe mond concluderen we maar, omdat om het stille
werk dezer vereniging een grote stilte hangt.
Dit vindt z'n oorzaak ten dele in de
aard van het werk: de bescherming van
het lastige of onhandelbare kind, dat met
politie of justitie in aanraking dreigt te
komen. De naam „Pro Juventute" is in
dit verband bekend genoeg. Vele katho
lieke Schiedammers weten evenwel niet,
dat er een katholieke zustervereniging
van „Pro Juventute" bestaat en wel „St
Raymundus", die een groeiende Schie-
damse afdeling heeft, maar een grote on
bekend is, evenals „St Raymundus"
zelve
We zijn eens gaan praten met de voor
zitter van deze afdeling, mr v. d. Toorn,
een stille werker, die uiteraard hetgeen
hij en de zijnen doen, liever niet aan de
grote klok hangt. Want „men" hangt nu
eenmaal niet graag de vuile was buiten
en vooral ten aanzien van de geestelijke
„linge sale" is men heel gevoelig. Zowel
voor zichzelf als voor anderen.
En daarom is het natuurlijk het beste,
wanneer er zo weinig mogelijk over „St
Raymundus" gepraat en geschreven wordt.
Het werk is delicaat, degenen, die zich
om hulp tot de afdeling wenden, schamen
zich eigenlijk een beetje, dat ze een erg
ongezeglijk, lastig of zelfs onhandelbaar
kind hebben, dat allerlei kattekwaad uit
haalt of verboden dingen doet, steelt of
baldadig is.
Lastige kinderen.
Mr v. d. Toorn legde er de nadruk op,
hetgeen trouwens ook de leidende figuren
van „Pro Juventute" jloen, waarmede uit
stekend samengewerkt wordt, dat het in
deze naoorlogse en verder door allerlei
oorzaken zo moeilijke tijd om zo te zeg
gen vrij normaal is: het verschijnsel van
lastige kinderen. En „St Raymundus" is
er juist, om ouders te steunen, van goede
raad te dienen en te helpen, om een
eventueel kwaad reeds in de kiem te
smoren. Het zijn soms kleinigheden, soms
verschijnselen, die bij een goed inzicht
en aanvoelend ingrijpen bijna direct ver
holpen kunnen worden. En waar de moei
lijkheden ernstiger zijn, is erhet instituut
van. het patronaatschap. Dit houdt in, dat
een lid van „St Raymundus" een welwil
lend toezicht op zich neemt over een
bepaald kind en het gezin, waartoe het
behoort.
„St Raymundus"-Schiedam telt thans 30
werkende leden, „patroons" en „patrones
sen". De stad is in wijken verdeeld en de
werkverdeling is dus zo efficiënt mogelijk.
Het spreekt vanzelf, niet iedereen is ge
schikt voor het vaak moeilijke, menigmaal
delicate en soms ondankbare werk. Zelfs
mensen, die het vol overgave willen doen,
blijken af en toe niet de geschiktste. Men
neemt wel eens een te zware taak op zich.
Daarom ook worden er in Rotterdam elke
maand vormingsavonden gehouden en het
is de bedoeling, ook hier ter stede zulk
een avond te organiseren. Er zijn reeds
enkele proeven in die richting genomen,
Naar voor de hand ligt, zijn een onderling
contact, het uitwisselen van ervaring en
een goede voorlichting van essentieel
belang.
Wie voor „St Raymundus" werkt, móet
zich wel op hem inspireren. Deze heilige,
een Spanjaard uit Catalonië, heeft zich in
de dertiende eeuw grote verdiensten ver
worven. Hij trok zich het lot aan van de
Christenen, die door de Barbarijsche zee
rovers uit Zuid-Europa weggesleept en als
slaven in Barbarije verkocht werden. Toen
hij een keer geen geld had, om slaven
los te kopen, wier toestand deerniswek
kend was, gaf hij zichzelf in ruil. Als
slaaf trachtte hij onder de Mohammedanen
bekeerlingen te winnen. Hij was dermate
welsprekend, dat men hem een slot op de
mond deed.
Zonder slot.
De afdeling Schiedam van „St Raymun
dus" zou eigenlijk een St Raymundus
moeten hebben, zonder slot op zijn mond,
die overal verkondigde, wat het mooie
doel van de vereniging is. Haar werk heeft
meer bekendheid nodig onder de katho
lieke bevolking van Schiedam En wie
moeilijkheden met kinderen heeft, van
den aard, boven omschreven, hij of zij
wende zich mondeling of telefonisch tot
mr v. d. Toorn, tel. 69185, die aan zijn
woonhuis, Hogebanweg73a, tel. 66386
eveneens na afspraak gaarne inlichtingen
vê rst
„St Raymundus" hoopt, evenals „Pro
Juventute", hier in Schiedam een eigen
bureau te krijgen. Maar dat is nog een
toekomstdroom.
GENEVER
Gisteravond speelde SVV voor de Zil
veren Haan-serie te Den Haag de jaar
lijkse wedstrijd tegen Quick. Beide ploe
gen telden drie invallers. Bij SVV ont
brak o.a. Köneman. Over alle linies wa
ren de Schiedammers superieur en onder
leiding van de internationaal Jan van
Schijndel werd menige aanval onderno
men. Op fraaie wijze gaf Van Pelt SVV
de leiding, waarna Gosens er 20 van
maakte. Weliswaar forceerde Quick
enige hoekschoppen, welke echter geen
resultaat opleverden.
De tweede helft had een aantrekkelijk
verloop. Quick ondernam enige aardige
aanvallen, met als resultaat dat na 20
minuten Van der Horst in samenwerking
met Barkey met een kopbal de achter
stand verkleinde. 12. Kort hierop ging
Geel op de vijandelijke veste af en voor
de derde maal had invaller Wijlhuizen
het nakijken 13.
Quick gaf zich niet gewonnen en het
was zowaar Jansen die met een strak
schot invaller-doelman Assendelft wist
te verschalken 23. In samenwerking
met Maltha bracht Gosens op fraaie wuze
de stand op 24, terwijl enkele secon
den voor het einde Van Pelt nog eenmaal
de roos trof. Zo won SVV met 52.
Het aantal aanmeldingen voor de
Vacantieschool van de Schiedamse Ge
meenschap heeft de plaatsingsmogelijk-
heid verre overschreden. Er kwamen 1550
opgaven binnen, terwijl slechts 600 kin
deren aan de dagkampen kunnen deel
nemen. Er gaven zich op 700 leerlingen
van de Openbare scholen, 490 van de
R.K. scholen en 360 van de Prot. Christ,
scholen. Per kamp zijn 200 plaatsen be-
scliikb^dr
Het gevolg is, dat dit jaar 950 kinderen
moeten worden teleurgesteld. Aangezien
de jaargang 1944 de grootste groep vorm
de, is deze als basis genomen bij de aan
wijzing van de deelnemers (sters). Voor
zover mogelijk krijgen daarnaast de jon
gere kinderen een kans.
Het ligt in de bedoeling de ouders
Maandag persoonlijk te berichten welke
kinderen wel, en welke niet in aanmer
king komen.
Adveitentie.
SINGEL
114—118
V v.;,.
Hedenochtend is de Schiedamse pro
cessie naar Kevelaer, bestaande uit le
den van de in het jaar 1845 opgerichte
Broederschap van Onze Lieve Vrouw
van Kevelaer naar dit pelgrimsoord
vertrokken. Onder de deelnemers be
vinden zich de burgemeester, Mr J. W.
Peek met zijn echtgenote, deken Reynen
en Pastoor Oorsprong van de Haven-
kerk.
De z.g. Brcdcrodc-woningen, die in Nieuuland gereed gekomen zijn. Ze
werden direct bezet en de bewoners zijn erg ingenomen met hun nieuwe
tehuizen. De voorgevels zullen uiterlijk nog ivat verfraaid ivorden, waar
door het nu enigszins eentonige aspect levendiger zal ivorden.
HET WAS een collega, die het voor
stelde. Ongetwijfeld iemand van
romantische aard. Waarom plant men
niet een paar klimrozen aan de voet
van de ruïne van Mathenesse?
En inderdaad, bij zo'n romantische
ruïne, waaraan de naam van een o.i.
beslist romantische figuur als die van
Gravin Aleida verbonden is al of
niet met een beetje dichterlijke vrij
heid horen romantische rozen.
Het enige, wat er nu groeit, zijn
oude fietsbanden, weggeworpen groen-
tenblikjes en ander vuil, waaraan te
der gestemde zielen blijkbaar een
droeve tocht naar de V.AM. besparen
willen.
RozenVan de een of andere See
of waarvandaan dan ook. En waarom
niet een liedje als: De Rozen van Ma
thenesse of van gravin Aleida?
De ruïne is romantisch genoeg. Want
is er al weer niet gemompeld over on
deraardse gangen, nu er zopas een
gaaf kannetje aan de oppervlakte is
gekomen, plus wat brokstukken?
We kunnen onze lezers er helaas
niet veel over vertellen, want de man,
die met toestemming van ons gemeen
tebestuur gegraven heeft, reserveerde
de beschrijving van zijn vondst voor
het een of ander tijdschrift, dat alleen
door deskundigen gelezen wordt.
Blijkbaar vond hij het niet nodig,
de burgerij er over in te lichten.
Misschien heeft hij wel gelijk, indien
hij tenminste van de redenering is uit
gegaan, dat het de Schiedammers niet
eens iets kan schelen.
Want al heeft de ruïne nu een nieuw
hek van achttien honderd gulden ge
kregen, het is eigenlijk erg, dat er zo'n
hek nodig is.
De trots van Schiedam zou toch door
elke Schiedammer beschermd en be
schut moeten worden en geen hek no
dig behoeven te hebben?
Waar zit hem dat nu in? Een brok
verleden, dat ons door menige stad in
de randstaat Holland benijd zou wor
den, ligt daar als een soort Assepoes.
Wel, als het aan ons lag, zouden we
de ruïne, met of zonder rozen, met de
Vacantieweek illumineren.
Alleen al om elke Schiedammer er
naar toe te trekken.
Een prijs dan voor hen, die de jaar
tallen omtrent Aleida keurig kunnen
opzeggen
DAMWACHTER
„Bloedwraak der NavahoV"
Vaughn (Gig Young), een gangster,
overvalt in de omgeving van Fort Marcy
een rijtuig. In dit rijtuig bevindt zich o.a.
de mooie Lorabelle Larkin (Virginia
Grey), een geheime medeplichtige van
Young, die hem helpt met het stelen van
de juwelen. Young en zijn twee hand
langers doden na hun overval twee In
dianen en stelen hun paarden om zodoen
de te kunnen ontvluchten. Een troep In
dianen rukt uit om de daders te achter
halen. Young en zijn mannen weten ech
ter te ontsnappen. Ondertussen bereikt
het rijtuig Fort Marcy, waar kapitein
Dempster (Brian Donlevy) het bevel
voert. Dempster weigert Lorabelüe te
laten vertrekken, voordat de moeilijkhe
den met de Indianen zijn opgelost. Woe
dend op kapitein Dempster is Lorabelle
genoodzaakt in Fort Marcy te blijven. Na
enige dagen komt Young, vermomd als
boer, haar pozoeken. Hij wil 's nachts met
haar het stadje verlaten, doch Lorabelle
voelt hier niets voor, daar zij van de
mensen, die er wonen, is gaan houden,
Vooral het dochtertje van kapitein Demp.
ster is erg op haar gesteld.
Tijdens een feestavond ontdekt men,
wie Young in werkelijkheid is. Het doch
tertje van de kapitein als schild gebrui
kend, verlaat hij het stadje. Luitenant
Morgan (Robert Hutton) tracht met enige
soldaten hem te achterhalen, doch zij ko
men onverrichterzake terug.
Lorabelle bekent aan Dempster, dat zij
een medewerkster van Young is. Hij laat
haar arresteren. Intussen worden Young
en zijn mannen achtervolgd door de In
dianen. Zij keren terug naar Fort Marcy
en geven zich aan kapitein Dempster
over. De Indianen wensen uitlevering van
de drie mannen. Dempster weigert echter
en er ontstaat een hevige strijd tussen de
Indianen en de blanken. Young en zijn
mannen worden gedwongen aan de strijd
deel te nemen. Ook Lorabelle helpt uit
eigen wil aan de verdediging van het
stadje.
Nadat de Indianen de drie bandieten
hebben gedood, keren zij tevreden terug
ngar hun kamp. Kapitein Dempster stelt
Lorabelle op vrije voeten en geeft haar
toestemming Fort Marcy te verlaten.
Dit is de inhoud van de film, die tot en
met Maandagavond in het Monopole
Theater gaat. K.F.C.-keuring 14 jaar.
De bewoners van het blok huizen aan
de Eendrachtsstraat-Nieuw Mathenesser-
straat en omgeving hadden de laatste tijd
erge last van muggen. Het werd zelfs een
plaag en het was soms zó erg, dat men
om de bedden van de kleine kinderen van
oude gordijnen klamboes maakte.
Er werd van alle kanten een onderzoek
ingesteld o.a. door de Gezondheidsdienst,
doch men kon maar niet ontdekken waar
de lastige beesten vandaan kwamen.
Tenslotte is iemand op onderzoek uit
gegaan. Hij volgde op nogal vernuftige
wijze het spoor van de muggen en aan het
gezoem ontleende hij de plaats waar zij
vandaan kwamen. Het bleek hem ten
slotte dat zich in een vochtige kelder op
de werf van Gusto een waar broeinest
van muggen bevond, een muggenhaard
zonder weerga, waar tienduizenden van
deze insecten gekweekt werden.
Uiteraard zijn onmiddellijk de nodige
maatregelen genomen om aan de plaag
een einde te maken. De bewoners van het
betreffende blok kunnen dus weer ver
ruimd adem halen.
Van een 13-jarige jongen is uit een
kleedhokje in het Sportfondsenbad. dat
hij niet had afgesloten, een biljet van
tien gulden ontvreemd.
Eindelijk is het dan morgen zo ver, dat
het cricket-seizoen aan de Damlaan ge
opend kan worden. En als eerste match
In de algemene ledenvergadering van
het Wit-Gele Kruis, welke gisteravond
in het wijkgebouw aan de Nieuwe Ha
ven gehouden werd, zijn de aftredende
bestuursleden Dr A. L. J. Kunze en de
heer E. v. Heusden herkozen. Tij
dens de vergadering heeft deken Rey
nen het bestuur in een korte, maar
kostelijke en waarderende toespraak dank
gebracht voor het vele goede, dat dooi
de vereniging in onze stad gedaan wordt.
In z-ljn woning aan de Van Marenstraat
had P- J- G. O. gisteren in de slaapkamer
een brandende primus onder een zinken
batf gezet. Het toestel ontplofte, waar
door de kamer onmiddellijk in lichter
laaie stond. Omwonenden hebben nog
getracht het vuur met emmers water
te blussen, maar de brandweer moest
ingrijpen. Deze heeft onder leiding van
ir S.' Moesker de vlammen gedoofd. De
kamer brandde vrijwel geheel uit en het
beddegoed werd zwaar beschadigd.
Gistermiddag kreeg de politie een mel
ding, dat op de Overschieseweg hoek
Parallelweg een man met zijn fiets was
gevallen en bewusteloos op.de rijweg
lag. Men ging er heen en vond de 50-
jarige J. de U„ die op de Parallelweg
woonde. Hij is naar de Dr Noletstichting
overgebracht. Bij aankomst aldaar bleek
hij te zjjn overleden.
Zondag wordt op de Boshoek de plaat
selijke ontmoeting gespeeld tussen Schie
dam en SVV. In het verleden hebben
beide negentallen reeds verschillende
Op de horizontale
rijen woorden van
tien letters in te i
vullen van de vol
gende betekenis: 1
wieling in het wa- o
ter, 2 door te veel
water bederven, 3
schadeloosstelling, 3
4 in orde brengen,
5 versnelling, 6
daarenboven7 4
aanstokers, 8 Mei
zoentje, 9 een
drachtig, 10 ver- 5
houding.
Gebruikt worden
de volgende letter- 6
grepen: be be
bui de de
dien ding 7
eens gang ge
goe je
king lief ma 8
maal o pe
ra red ren
ren sel 9
stroom te ten
teurs trek
ver ver wa 10
wis zind.
Als deze woor
den goed geplaatst
zijn vormen de tetters 3 en 4 van het eer
ste woord, 6 en 7 van het tweede, 4 en 5
van het derde, 4 en 5 van het vierde, 6 en
7 van het vijfde, 1 en 2 van het zesde. 8
en 9 van het zevende, 1 en 2 van het
achtste, 3 4 en 5 van het negende en 5
en 6 van het tiende woord in deze volg
orde een bekende zegswijze.
Welke zegswijze is dit en welke zijn de
tien gevraagde woorden?
Oplossingen kunnen ingezonden wor
den tot Donderdagmiddag. Over de
puzzle-rubriek kan niet gecorrespon
deerd worden.
De oplossing van de kruiswoord-puzzle
van verleden week is aldus:
Horizontaal: 1 grondig, 6 olifant. 12
riek, 14 Odol, 15 Aden, 16 vet, 18 Arak,
20 ster, 21 ketel, 23 trom, 25 tor, 26 baro
nes, 28 Mei, 29 el, 30 kras, 31 tulp, 33 N.T.,
34 poos, 36 kilo, 38 Griek, 40 aar. 42 Malta,
44 enk. 45 smaak, 47 sir. 48 dik, 40 sten
gel, 51 mak 53 in, 54 poen, 55 Eros, 57
mr, 59 Orel," 61 kolk. 63 adres, 65 toe, 67
palet, 69 node. 70 koets, 72 Nipo, 73 trek
pot, 74 stikken.
Verticaal: 1 gr., 2 order, 3 nier, 4 den,
5 ik, 7 l.o., 8 Ida, 9 fort, 10 alarm, 11 t.t.,
13 veto, 15 atol, 16 vers, 17 tent, 19 koen,
20 steeg, 21 kaas, 22 leuk, 24 rriitra 26
brok, 27 slim, 30 koek, 32 plas, 34 pink,
35 laan 37 Olim, 39 rein 40 amen, 41 rage,
43 tram. 45 stel, 46 kerk, 48 Dinant, 49 soes,
50 loop! 52 kraton, 54 preek, 56 slank, 59
orde, 60 moe, 62 klik, 64 dor. 65 tot, 66
ets, 68 Epe. 70 k.o.. 71 st.
Deze week wordt een. postwissel gezon
den naar J. W. Prein, Talmalaan 55,
Schiedam.
staat er meteen een traditionele wedstrijd i wedstrijden tegen elkaar gespeeld, waar
op het programma. Hermes-DVS ont
vangt nl. morgen de oude tegenstander
Rood en Wit. Iedere cricketliefhebber
denkt bij deze naam aan hoge scores,
harde vieren en verre zessen. In de eer-
ste plaats denken wij dan natuurlijk aan
de tot nu toe merkwaardigste wedstrijd
in het Nederlands cricket, waarin door
beide elftallen tezamen meer dan 700
runs gescoord werden en waarin Jan
Offerman het Nederlands record met 240
not out op zijn naam bracht. Maar ook
in andere wedstrijden tussen Hermes en
Rood en Wit regende het vaak runs. Zo
is dus deze match als opening van het
Schiedamse cricketseizoen een gelukkige
greep van de competitie-leider geweest.
Het elftal van Hermes-DVS ziet er
voor morgen als volgt uit: H. Stolk (aan
voerder), J. van Noortwijk (wicketkee
per), A. C. Bailey, C. A. Tettelaar, A. v.
d. Ende, J. F. Scheffer, H. van Meurs,
A. Keuzenkamp. M. Hille, W. v. d. Sloot
en G. van Vuuren.
De wedstrijd begint om H uur.
Hermes-DVS 2 gaat morgen naar Am
sterdam voor de strijd tegen ACC 2, ter
wijl Hermes-DVS 3 op het Asvion-ter-
rein aan de Oude Dijk tegen het Bredase
BCC speelt.
bij bleek dat de krachten elkaar niet veel
ontliepen. De SVV'ers beschikken over
een prima slagploeg. De grote kracht van
de zwart-witten is echter hun verdedi
ging met aan het hoofd werper Reynierse
en zijn secondant Zonneveld, die met zijn
curve-ballen al menige slagman liet sneu
velen.
Advertentie
w
BRILLEN
BDijkihoorn"*. OPTICIEN
UDUIMASTRAAV 1 TEIEFOON
SCHIIOAM
Maandag a.s. geeft het Schiedamsch
Politiemuz.gezelschap o.l.v. de heer M. de
Graaf een concert in de Plantage. Aan
vang 20.00 uur. Het programma luidt als
volgt: 1. Amacitia Solodorensis, mars, W.
Schild; 2. Triomphmars uit Aïda, Verdi,
arr. Fr. Jakma; 3. Le Calife de Bagdad,
ouverture, Boieldieu, arr. G. Cornez; 4.
Carmen Sylva, wals. J. Ivanovici, arr. P.
J. Molenaar. 5. Judex uit Mors et Vita,
Ch. Gounod, arr. A. C. van Leeuwen; 6.
Maandag: afd. A, ParallelwegB D,
afd. Cl DSI—VOZ, afd. C2 DVV—Steeds
Vooruit.
Dinsdag: afd. A, RowallenhuisSteeds
Vooruit, afd B BietenbouwersGEJC en
afd. C2 DDBKMD.
"Woensdag: afd. A, VOZDGB, afd. C2
COJC—Gideon en afd. C2 GEJC West-
Steeds Vooruit.
Donderdag: afd. A, ELDOSB D,
afd. B DSB—GEJC Oost en afd. Cl. NFC
g p g
Vrijdag: afd. A. COJ—VOZ, Parallel
wegSteeds Vooruit en afd. C2, COJC—
DVV.
De uitslagen waren:
Donderdag: afd. A, RowallenhuisB
D 4—3, VOZSteeds Vooruit 82 en afd.
Cl EPBDSL 2—1.
Vrijdag: afd. A, COJ—Eldos 2—5, afd.
C2 COJ c—KMD 0—2 en DDB—DVV 2—0
Aan boord van de „Karei Doorman"
zijn gistermiddag met groot tradi
tioneel ceremonieel zes officieren be
ëdigd. Terwijl de gehele bemanning
van het vliegkampschip op het enorme
dek stond aangetreden, met aan het
front de kapel van de Koninklijke Ma
rine, legden de zes mannen de eed af.
„Ik zweer trouw aan de Koningin.
Tevoren had de commandant van de
„Karei Doorman", de Kapitein ter Zee
A. M. Valkenburg, de familieleden van
de te beëdigen officieren onder deze
familieleden bevond zich ook de locobur
gemeester van Rotterdam, de heer J. van
Tilburg, wiens zoon tot een van de zes
behoorde van harte welkom geheten
en de officieren in enkele woorden gewe
zen op de betekenis van hun eeds-afleg-
ging. Na een gebed door de vlootpredi-
kant begon daarop de plechtigheid, die
bij allen een diepe indruk achterliet.
Het betrof hier de Luitenant ter Zee
van vakdiensten 3e klasse B. W. van
der Ent, de adelborst le klasse K. M. R.,
E. H. Isselman; de adelborst le klasse K.
M. R., B. O. Jansen; de adelborst le klasse
M. Bernard; de adelborst le klasse code-
dienst A van Tilburg en de adelborst
le klasse F. A. J. Jansen.
9.30 uur Vlaggenparade met mu
ziek van de marinierskapel der
Koninklijke Marine aan boord
Hr. Ms. „Karei Doorman". Hijsen
vlag en geus aan boord van alle
aanwezige schepen.
21.30-24.00 uur Illuminatie schepen.
22.30-23.00 uur Zoeklichtspel.
9.00 uur Vlaggenparade met mu
ziek aan boord Hr. Ms. „Karei
Doorman".
20.00-21.00 uur Concert te geven
door de marinierskapel 'der Ko
ninklijke Marine op Lommerrijk.
21.30-24.00 uur Illuminatie schepen.
22.30-23.00 uur Zoeklichtspel.
IN HAVEN GEVALLEN EN
VERDRONKEN
De 46-jarige gehuwde arbeider H. Balk-
hoven is gisteren tegen 12 uur bij het ver
halen van een motorschip ln de Koningin
Romanesque ouverture, Fr. Jakma; 7. I viel rnet zijn hoofd tegen een vloedpaal
Les Savoyards, ouverture, Offenbach- en raakte te water. Na enige tijd kon men
Jakma; 8. Orion, mars A. Duroc. I op de wal halen, doch kunstmatige
ademhaling mocht niet meer baten.
NMIII VOOA SCHIIOAM IH OMSTAIAIH
76ste Jaargang No. 22480
D* kantoren der Redactie en Admiol-
strelie zijn gevestigd te Schiedam. Dam
18, telefoon 88192 Gironummer 990943
Abonnementsprijs t 8.25 per kwartaal
t 2.15 per maand. I 0.90 per week
Advertentieprijs op gewone Kolombreedte
t 1.U per millimeter hoogte.
Ingezonden Mededelingen op redactionele
BQ contract gelden lagere tarieven, welke
kolombreedte I o.so per millimeter nuogte
bO de administratie ol nu de erkende ad
vertenttebureaux verkrtlgbaar zijn
Kampioenen (kleine advertentlën) tot
woorden W cent. Elk woord meer s cent
Maximum «o woorden Plaatsing uitsluitend
bi] vooruitbetaling.
Alle advertentie-order» worden argesloten
en geplaatst overeenkomstig de Kegelen
voor het Advertentlewezen.
DE S.B.L.O.
De lieer Leenderts gaat als
voorzitter bedanken
Aan het jaarverslag van de Schied.
Bond voor Lich. Oefening ontlenen we,
dat de voorzitter, de heer E. A. Leen
derts, in verband met zijn drukke werk
zaamheden het voornemen te kennen
heeft gegeven, af te treden. Hij stelt
zich nog voor het jaar 1954 beschik
baar en zal daarna eventueel als com
missaris zitting nemen in het dagelijkse
bestuur. De vice-voorzitter Mr G. M. Ho-
vingh, stelt zich niet meer herkiesbaar,
terwijl de heer M. J. v. d. Meer. com
missaris, naar elders vertrekt. Hij zal
echter in verband met het nieuwe zwem
bad onder Kethel zo lang mogelijk
aanblijven. Het ligt in de bedoeling
van het bestuur, tot een inwendige re
organisatie te komen, waardoor beter
zal kunnen worden gewerkt.
In een van onze vorige artikelen hebben wij (le historie van onze stad
belicht in de jaren, dat de aanhangers van de „nieuwe religie een poging
deden om in het bezit van de St. Janskerk te komen. En wij zagen hoe deze
poging gelukte, dank zij de hulp van de Geuzen. De heer dr K. Hecringa
verhaalt in zijn beschrijving over de Hervorming te Schiedam daaromtrent
het volgende:
GEBOREN: Jacobus, z. van A. Geijp
en G. J. Post; Clasina, d. van J. J. Keens
en E. M. Gloudemans; Petrus P. M., z.
van A. J. de Vries en T. W. Jansen;
Johanna D., d. van D. J. van Schellebeek
en J. van Beek; Jack, z. van J. J. Heijster
en C. H. van Lint; Lizabertus, z. van T.
J. Stam en A. W. Weeda; Markus, z. van
J. A. Koudijzer en F. Zaal.
OVERLEDEN: M, Bovenberg, 64 j.
„Ongeveer gelijktijdig met de verschij
ning Wan Lumey te Rotterdam, zal Bar-
thold Entens te Schiedam geweest zijn;
zijn mannen hebben daar in de Groote
Kerk den boel kapot geslagen".
Uit de historie van Rotterdam is be
kend, dat Lumey met zijn trawanten op
25 Juli 1572 genoemde stad binnentrok, en
aldaar danig heeft huis gehouden. Bar-
thold Entens zal dus waarschijnlijk om
streeks het begin van Augustus 1572 naar
Schiedam zijn gekomen, om daar in de
St. Janskerk „de boel kapot te slaan".
Maar hiermede was deze kerk, hoewel
van „alle paepse sier gesuijvert", nog niet
in handen van de predikanten. Eerst 23
Augustus 1572 verscheen daartoe van de
heren Bailliu, Burgemeesters en regeer
ders dezer stad een publikatie, waarin
vrijheid van religie „soewel der gerefor
meerde als der roomsche religie" werd
geboden. De St. Janskerk werd aan de
Gereformeerden toegewezen, terwijl de
Katholieken de kapellen van de kloosters
voor het houden van hun godsdienstoefe
ningen mochten gebruiken. Deze vrijheid
was echter van korte duur.
Hoewel de St. Janskerk door Bovenge
noemd besluit aan de Gereformeerden
was toegewezen, waren zij nog niet een
„heersende" gemeente. Zo groot was de
macht van de predikanten nog niet.
Daarbij komt nog, dat deze kerk als pa
rochiekerk een uitmuntend bestuur van
Kerkmeesters bezat, die sinds Goede Vrij
dag 1564 (men weet dat op deze dag de
diverse electiën of verkiezingen plaats
hadden) deze functie hadden ontvangen,
en nadien telken jare in hun ambt waren
gecontinueerd. De namen van deze drie
Kerkmeesters waren: Anthonis Willems
zoon Muijs, Elandt Adriaenszoon, en Tiel-
man Oem Danielszoon, die tevens lid van
de „24-gen" dat zijn de Vroedschappen
waren. Zij waren het ook, die aan de Ge
reformeerden weigerden de kerkelijke
inkomsten en fondsen af te staan, en hoe
wel de Prins van Oranje op 4 April 1573
hun verzoek betreffende deze kerkelijke
inkomsten inwilligde, bleven deze drie
Kerkmeesters zich daartegen verzetten.
Getendenmeesters en
buitenvaders
Opvallend is ook wel het verschijnsel,
dat op Goede Vrijdag, 20 Maart 1573 de
electiën nog als van ouds plaats hadden
Zo werden er nog „Getijdenmeesters
alsmede „Buitenvaders" voor de drie
vrouwenkloosters benoemd, en ten slotte
werden de drie bovengenoemde vroede
vaderen in hun ambt als Kerkmeester ge
continueerd. Hieruit valt de volgende con
clusie te trekken: aan de heren predi
kanten was weliswaar de St. Janskerk
toegewezen, die echter nog vol met brok
stukken van de stukgeslagen altaren lag
en zo niet gebruikt won worden. Daarbij
komt nog, dat de predikanten geen vol
doende macht over de ingezetenen van
onze stad hadden, deze ook nooit hebben
verkregen, al werd hun kerk dan ook tot
Staatskerk verheven. Vooral kwam dit
tot uiting bij het bestuur van onze stad.
dat in vele zaken niet homogeen was met
het bestuur en de predikanten van de
Grote Kerk.
In het St. Ursula-convent
Intussen vervulden de trouwgebleven
Katholieken, hoewel met zeer veel moei-
'ijkheden gepaard, hun plichten in de
kapel van het St. Ursula-convent, waar
de pater, Cornells Gerrit Baertihouszoon
van Gouda, nog steeds op zijn post was
gebleven. Sinds het vertrek van pater
Clemens Hueckenhorst van Amersfoort in
1566, had hij de parochiezorg op zich ge
nomen Maar ook aan deze opgedrongen
vrijheid kwam wéldra een einde. Op 1
Mei 1573 werd op last van de Prins van
Oranje een nieuw stadsbestuur benoemd,
bestaande uit de heren Burgemeesters
Mees Gerritz. Vtsch, en Barent Pieters
zoon. Bij deze benoeming staat in het
Electieboek nog het volgende aangete
kend betreffende een lid van de „24-gen",
de heer Claes van Beveren, n.l. dat hij
„latitant ofte vuijtgeweeeken" was. In
zijn plaats werd tot lid van de Vroed
schap benoemd de heer Cornells Thonis-
zoon Backer.
L. A. ABMA.
Passage Theater: (behalve Donderdag
avond): De Glenn Miller Story (alle
leeft).
Monopole Theater: Bloedwraak der Na-
vaho's (14 j.).
Stedelijk Museum: Dagelijks van 2 tot
5 uur. Van 2 tot 30 Juni óók Van Gogh-
tentoonstelling.
R.K. Openbare Lees- en Studiezaal en
Bibliotheek. Geopend iedere middag van
24 uur, behalve Maandag en iedere
avond van 78.30 uur, behalve Donderdag
en Zaterdag.
Filiaal Gorzen (H. Hartkerk): Dinsdag
avond van 6.30—8 uur; Vrijdagavond van
78 uur uitlenen van doeken.
Kethel R.K. Ver. Geb. Uitreiking elke
Zondag na de Hoogmis.
HEDEN
Plantage 7 uur Muziekfestival.
maandag
Plantage 8 uur, concert Politiemuziek-
gezelschap.
De medische Zondagsdienst zal worden
waargenomen door:
Dr Duysler-Jainin, Burg. Knappertlaan
156. tel. 69991.
Dr Kunze, Nieuwe Haven 115, tel.
67760.
Dr Houthuyzen, Swammerdamsingel
43, tel. 68516.
Apotheek Backer, St Liduinastraat 58a.
Deze dienst duurt vanaf Zaterdagmiddag
1 uur tot Zondagavond 12 uur.
TONEEL EN MXJZ1EK
Zondag 13 Juni
Schouwburg, 8 uur: „U spreekt met uw
moordenaar" (Ned. Comedie)
Maandag 14 Juni
Schouwburg, 8 uur: „Des duivels prenten
boek" (Rotterd. Toneel) (volw.)
BIOSCOPEN
Programma's van 11 t/m 17 Juni
Arena: Vrouwen zonder vrijheid (18 j.); Capi
tol: Paria's der Liefde (ontoelaatbaar); Centraal:
De Verboden Vrucht (ontoelaatbaar); Cineac:
De Vijf Sullivans (a.l.); Collosseum: Niagara
(18 j.); Harmonie: De Drie Piraten (18 j J
Lutusca: Alarm in Marokko (14 j.); Luxor: De
Ongenaakbaren (18 j.); Passage (Schiedam
The Glenn Miller Story (a.l.); Prinses: Bittere
ervaring (18 j.); Rex: De Prins Piraat (18
't Venster: De Rode Schoentjes (18 j.); Victoria*
Koning der Zuidzee (14 j.).
De arrondissementsrechtbank te Dor
drecht heeft een vonnis van de kanton
rechter. waarbij de bestuursleden van 'n
Oud-Beyerlandse middenstandsorganisa
tie, die zich schuldig zouden hebben ge
maakt aan overtreding van de loterljwet.
werden vrijgesproken, bevestigd.
De ambtenaar van het DM. en de
Officier van Justitie hadden belden tegen
elk der verdachten 100 boete of dertig
dagen hechtenis geëist. De middenstands
organisatie had, zoals men weet, «en
winkelweek georganiseerd mét als
attractie een serie kleine loterijen.
Wanneer Spanje groot gaat op zijn
stierengevechten, zijn er andere plaatseD
en landen, waar hanengevechten een ge
liefkoosde sport waren en zijn. In Schie
dam werd ten jare 1626 van een hanen
gevecht gewag gemaakt, en het schijnt,
dat de justitie zich met het geval heeft
bezig gehouden, want er werden getuigen
twee oude lieden uit het Oude Manhuis
alhier, op rechterlijk verzoek gehoord.
Het was 23 Maart 1633, dat voor de te
Schiedam resterende notaris Joris Nieu-
poort compareerden de heren Jacob Bolle.
man, oud 77 jaar, en Heijndrick Dircx,
oud omtrent 77 jaar, en beiden inwoners
van het Oude Manhuis te Schiedam, om
„ter rechterlijke verzoeke" van Alewijn
Rochuszoon, bakker binnen deze stad, de
volgende verklaring af hadden te leggen:
Het zal omtrent zeven jaren zijn ge
leden, ten tijde dat Maertgen Eeuwits,
thans overleden, binnenmoeder was van
het voornoemde Oude Manhuis, dat mr
Adriaen van Waert, Chirurgijn, binnen
de plaats van het voornoemde Manhuis
„eenige hoenders ende bercheenden" had
lopen. Onder deze „hoenders" was ook
een haan van de knecht van dit hui.-
Beide hanen waren op de binnenplaats
bijeen gebracht met het doel om elkander
te bevechten, met het noodlottig gevoll.
dat de haan van mr Adriaen van Waert
het onderspit moest delven.
