Ons Succes-patroon
van deze week
Het geval LEAVENWORTH
Eet U volgens de kalender?
Marieke door Piet Malherbe
ANNA K. GREENS J
De vrouw in liet leger
Niet ongezien ermee
de keukenkast in!
H. M. de Koningin
naar liet Loo
Raadgevingen voor de voeding
in de
Hans
Bergen
zomer
HOE BESTEL IK MIJN PATROON?
Louisiana verzet zicli
tegen Hof
ZATERDAG 10 JULI 1954
PATINA 4
EEN DISTRICTS CULTUURFONDS VAN DE KAB LICHT VOOR
Tentoonstelling over werk der
Milva's
■va?i
EERSTE VROUW KRIJGT
MARINEMEDAILLE
De rassenkwestie in de V. S.
KAPITTEL ZUSTERS ARME
KIND JESUS
AMER. AUTO-INDUSTRIE
Goed jaar voor de export
verwacht
NIEUW SLACHTOFFERS VAN
„STALINON"
DOOR
W1ÏS ^tCrentef voldoende, dat hij de
^«liriu^-enonweder-
legbaar betts, d-t hLrK iS
Onder de titel: „Welk stuk zullen we
dit jaar spelen" beveelt een Districts
Cultuurfonds van de K.A.B. ons als eer
ste stuk aan: het toneelspel in drie be
drijven door Piet Malherbe, getiteld
Marieke.
Het fonds schrijft ons hierover:
„Het is een ontroerend, levensecht
spel. Een spel van lief en leed, van
vreugde en levenstragiek en vooral
van echt Godsvertrouwen. Het is een
spel begrijpelijk voor de eenvoudigste
mensen en heeft zeker een opvoedende
waarde. Er zit echter één maar aan,
het gaat om Marieke, die tijdens het
spel een ongehuwde moeder wordt, 1
daarom zouden we U zeer zeker aan
raden er eerst over te spreken met
Uw Geest. Adviseur. We raden U ech-
ter wel aan: leest dit stuk en bekijk J
de mogelijkheid voor Uw groep en pu- j
bliek. U hebt hier een pracht stuk, dat j
het probleem ongehuwde moeder j
prachtig behandelt, en niet zal nalaten
indruk te maken op Uw publiek, zon-
der dat het prekerig is".
Ziehier de critiek, die het Cultuur
fonds erover schrijft. Wij zullen nu het
spel aan .onze eigen visie onderwerpen.
Het speelt zich af in een klein Lim
burgs dorp voor de herberg van vader
Barten. Marieke, zijn dochter heeft haar
hart verloren aan de Rossige (zo genoemd
om zijn rossig haar). Maar de moeder
van Marieke heeft een ar.dsre jongen
voor haar op het oog. De Rossige is maar
een doodgewone dagloner, met wien Ma
rieke het misschien nooit heel arm zal
hebben, maar toch ook nooit rijk. Moe
der heeft voor Marieke Frans Renken
op het oog, zoon van een rijke boer en
student aan de Landbouwhogeschool.
De ouders van Frans Renken voelen
eveneens veel voor een huwelijk van hun
zoon met Marieke. En geheel tegen de
zin van Marieke in wordt er door de
gezamenlijke ouders besloten, dat dit
huwelijk tot stand moet komen. Om het
onderling contact tussen beiden te ani
meren, wordt Marieke door haar moeder
gedwongen, om met Frans Renken naar
de kermis te gaan, hoewel Marieke al
min of meer met de Rossige afgesproken
had.
Marieke durft tegen haar moeder niet
in te gaan en rijdt deftig met de rijke
boerenzoon naar de kermis toe. Deze
voert haar daar dronken en berooft haar
van haar eer.
Als Frans Renken ten tweeden male
met vacantie van de Landbouwhoge
school komt, vertelt Marieke hem, dat
zij moeder moet worden. Frans Ren- l
ken keert haar de rug toe, zegt, dat hij
er niets mee te maken wil hebben en
vertelt aan de mensen, dat de Rossige
daar wel de schuld van zal zijn.
Als de vader hoort, dat zijn dochter in
verwachting is, jaagt hij haar zijn huis
uit. Hij wil niets meer van zijn dochter
weten. Voor hem bestaat zij niet meer.
De schoolmeester van het dorp ont
fermt zich over Marieke en neemt haar
op in zijn huis.
Twee jaar nadien brengt de school
meester een bezoek bij de ouders van
Marieke, in de hoop een verzoening tot
stand te kunnen brengen. Twee jaar lang
is de naam „Marieke" in het huis van
haar ouders niet meer genoemd. Hoewel
beide ouders onder de schande gebukt
gingen, is het toch twee jaa^ lang niet in
hun hoofjl opgekomen, dat ook zij wel
eens schuld zouden kunnen hebben aan
de misstap van Marieke. En nog wil de
vader dat niet inzien, nu de schoolmees
ter hem dit aan zijn verstand probeert te
brengen. Uiteindelijk weet de school
meester er toch in te slagen beide par
tijen met elkaar te verzoenen. Marieke
mag weer thuis komen ende Ros
sige trouwt met haar.
Nu zullen we het spel op onze wijze
gaan ontleden. We houden ons alleen nog
maar aan de inhoud. Dat ouders graag
zien, dat hun dochter met die of die
trouwt, komt nog alle dag voor. Dat
ouders hun dochter hiertoe min of meer
trachten te dwingen, lijkt mij meer uit
de tijd der Middeleeuwen. Maar a la!
Het feit, dat Marieke zich zo maar met
iemand, van wie zij in het geheel niet
houdt, naar de kermis laat sturen, lijkt
mij in deze moderne tijd helemaal on
denkbaar. De jeugd laat zich tegenwoor
dig nog al sturen ja!! Veel kijk op de
jeugd toont de schrijver hier niet mee.
Maar hij doet het voorkomen, dat Ma
rieke haar moeder graag ter wille wil
zijn, dus als een soort deugd. Dit is geen
deugd. Dit is gebrek aan pit en gebrek
aan karakter. Dit blijkt ook wel uit het
feit, dat Marieke zich dronken laat
voeren door iemand, met wie zij niet
eens naar de kermis gewild had. Nog
duidelijker komt dit naar voren, als de
Rossige haar komt vragen, waarom zij
wel met Frans en niet met hem naar de
kermis gaat, zoals oorspronkelijk al min
of meer was afgesproken. Haar ant
woord luidt dan: „Rossigeik zal je
later wel alles vertellenIk kan er
niets aan doen! Ik moet met hem van
moeder naar de kermis". Ook blijkt het
uit het feit, dat als zij later het huis
wordt uitgezet, zij dan gaat zonder het
minste verwijt aan haar ouders. Erg
mooi, maar zeer.onnatuurlijk! Een meisje
met ook maar enige pit had hierop wel
even anders gereageerd.
Nu de moederfiguur. Uit haar oordeel
aangaande de Rossige kunnen wij al j
veel wat haar karakter betreft afleiden. I
De Rossige is volgens Vader Barten en
volgens de schoolmeester en Vader Ren
ken een pracht van een jongen, waar
wat in zit en die het hardst werkt van
alle jongens uit het dorp. Omdat de Ros
sige echter niet bij de moeder als partij
voor haar dochter in de smaak valt, rod
delt zij maar over hem raak. „De Ros
sige is een lanterfanter, deugt nergens
voor, steelt kippen etcetera". Vrouw
Renken, de moeder van Frans, is van
hetzelfde slag. Zij roddelt heerlijk met
moeder over de Rossige mee. Volkomen
ongegrond natuurlijk, maar het karakter
van beide vrouwen is hierdoor wel
scherp getekend. Wij kunnen hen beiden
rustig rangschikken onder de categorie
der karakterlozen. Dus alweer twee ka
rakterloze figuren in het spel.
Moeder toont verder niet het minste
begrip voor het geluk van haar dochter.
Marieke heeft zich maar te schikken
naar haar wensen. En als dat verkeerd
afloopt, voelt zij ook niet de minste
schuld. Zij denkt er niet over, om voor
haar dochter te vechten.
De Vader is al even karakterloos. Als
de moeder er op aandringt, dat Marieke
Frans zal trouwen en met Frans naar de
kermis zal gaan, voelt hij hiervan wel
het verkeerde aan, maar hij denkt er
niet over zijn gezag te laten gelden. Het
enige, dat hij in het midden brengt is:
„Maar de jongelui moeten idee voor
elkaar hebben, dat op de voorgrond!"
Maar als hij dan ten antwoord krijgt:
Teneinde aan het werk van' de Mil va
(Militaire Vrouwenafdeling) in ons leger,
waarover nog veel misverstand bestaat,
meer bekendheid te geven, heeft luitenant
Van Heusden van de Luchtmachlvoorlich-
tingsdienst het initiatief genomen om met
een reizende tentoonstelling naar verschil
lende punten in ons land te trekken. Het
10-jarig bestaan van de vrouwelijke afde
ling van ons leger, die destijds onder de
oorlog in Londen als V.H-K. werd opge
richt, was hiervoor een mooie gelegenheid-
In Utrecht hebben wij deze korte, maar
praegnante expositie, die met behulp van
Als ze dat niet hebben, moeten ze maar Piae„i - -
zorgen dat ze het krijgen. En dan wij goede foto s en maquettes een uitstekend
(moeders) zijn er ook nog!", dan legt de beeld «eeft_van de nuttigearbeidde de
Milva's verrichten, kunnen bezichtigen,
afs het verkeerd afloopt, niet het minste j waarna het materiaal weet spoedig in
„.tnit* vaderliik me- handige kratten zou worden ingepakt
vader zich daarbij neer. En ook hier,
zelfverwijt, niet het minste vaderlijk me
degevoei, alleen maar vertoornd, en ge
krenkt als een vader Uit het Oud Testa
ment. En hij ontzegt zijn dochter het
huis en wil zelfs haar naam niet meer
horen.
De schoolmeester, de vertrouwensman
van het dorp, is niet meer dan een zacht
gekookt eitje. Hij was van de hele situa
tie op de hoogte, dat Marieke van de
Rossige hield en dat moeder er op aan
drong, dat Marieke met Frans zou gaan.
Een rilling ging hem door zijn oud lijf,
toen hij hoorde van de verkering van
Marieke met Frans, want hij kende het
j want 13 Juli opent de Commissaris der
Koningin in Zeeland, jhr mr A. de Casem-
broot de tentoonstelling in het Middel
burgse stadhuis. Daarna gaat zij naar Alk
maar, Zwolle, Nijmegen, Heerlen, Dokkum
om vervolgens ook te komen in 's Herto
genbosch, Roermond, Amersfoort of Hil
versum en Gouda.
Wanneer men vroeger over de vrouw in
het leger sprak, dacht men aan een mar
ketentster. Doch een Genève de Gallard en
een Florence Nightingale hebben bewezen
dat zij tot veel meer in staat is dan de
soldaat aan een natje en droogje te hel
pen. Men heeft de vrouw bij de strijd-
schijning, maar ook bij de administratie en
verbindingsdienst, waar nauwkeurigheid
een eerste vereiste is, bevindt zij zich zeei
goed op haar plaats. Wij kennen voorts
de Milva's. in een blauwgrijze uniform
als zeer gewaarde hulpkrachten bij de
luchtmacht, tegenwoordig een uitgebreid
technisch apparaat met taken, welke weer
bijzonder geschikt zijn voor de vrouw, zo
als bij de bediening van radar-instrumen
ten en als navigatie-plotster.
De Milva's zijn in eigen tehuizen onder
gebracht Haar taak is lang niet altijd ge
makkelijk. maar er blijft voldoende tijd
over voor sport en ontwikkeling. Buiten de
gewone eisen van voor-opleiding worden
strenge maatstaven om bij de Milva te
worden toegelaten, aangelegd ten aan
zien van karakter en gedrag. Voor meisjes
in de leeftijd van 18 tot 35 jaar ligt hier
een interessante werkkring, waarvan jon
ge vrouwen zich zelf kunnen gaan over
tuigen op de tentoonstelling „De Milva
iets voor u".
karakter van Frans, maar toch zweeg 1 krachten juist ingeschakeld voor functies
Advertentie
Met simpelweg vragen omM Al ZEN A
DURYEA bent U er niet. Soms niet.
Want het kan gebeuren dat, U
dan met iets anders thuis komt,
dwars tegen Uto wensen in. En dan
liggen teleurstellingen op de loer.
Want 't welslagen van Uw maaltijd
valt of staat met 't bindmiddel dat
U voor Uw groenten, soepen en
sausen gebruikt. Neem daarom nooit
met minder genoegen. MAÏZENA
DURYEA moet het zijn. U moet
echter niet alleen DURYEA vragen,
maar ook toezien, dat U 't krijgt.
En"-'aarom zoudt U met
minder tevreden zijn f
hij.... omdatomdat ik me vergis
sen kon". En heel schoolmeesterlijk komt
hij aan het einde van het spel tot de
conclusie, dat we „het moederschap bui
ten het huwelijk moeten blijven veroor
delen en beschouwen als onzedelijk"
We zullen geen verdere tekst citeren.
Maar één tekstje van de schoolmeester
moet ik toch even aanhalen en dat is
wanneer hij de vader tracht over te ha
len tot een verzoening met zijn dochter:
„Maar het hart zwijgt niet, Basten. Het
hart wil uit de worgende greep van
wrok en menselijk opzichtVriend,
gooi die verfoeilijke dingen van je af.,
breek uit hun boeien".
De figuur van Frans Renken is zo
zwart als zwart maar enigszins zijn kan.
Om dit zwart nog eens duidelijker te on- j
derstrepen, doet de schrijver hem een
achterlijke jongen op het toneel met een
zweepje in het gezicht slaan tot deze van
pijn op de grond valt. De figuur van de
Rossige daarentegen is zo wit als wit
maar zijn kan. Dat de Rossige nog met
Marieke trouwt, kan nog aannemelijk
zijn, maar aannemelijk op het toneel
wordt het zeker niet gemaakt. Zonder
enige voorbereiding komt de Rossige
hiermee tegen het eind van het spel uit
de lucht vallen, om het slot toch maar
vooral blij te maken. Van een innerlijke
strijd die hij daarvoor heeft moeten voe
ren, bemerken wij niets.
Het godsvertrouwen, dat de criticus zo
in dit spel ophemelt, bestaat hierin, dat
Marieke het kind, dat zij in baar schoot
droeg, niet weg gemaakt heeit en tevens
geen zelfmoord heeft gepleegd, hoewel
zij een keer aan de rand van de Molen
beek gestaan heeft. Dit feit vindt de
schoolmeester van dergelijk gewicht, dat
hij zich verplicht voelt, om het aan haar
ouders te moeten vertellen als een
prachtig staaltje van godsvertrouwen.
Vandaar zeker ook de uitdrukking van de -.
criticus: „een pracht stuk, dat het pro-
bleem ongehuwde moeder prachtig be- I
handelt". Ik vraag me echter doodnuch- 1
ter af, of een figuur als Marieke wel ooit
het lef gehad zou hebben -zelfmoord te
plegen of haar kind weg te maken.
Het is een volkomen onaannemelijk
spel vol slappe en karakterloze figuren.
Zeer oppervlakkig, en buiten de werke
lijkheid staande. Het staat van begin tot
einde vol met gemeenplaatsen, die koeien
als waarheden bevatten en bijna iedere
zin kan door tientallen andere zinnen
vervangen worden.
Ik kan U met de criticus van het
Districts Cultuurfonds aanraden: „Lees
dit stuk", maar niet om de mogelijkhe-
den te bekijken voor Uw vereniging,1
maar om een draak met Uw eigen ogen
eens goed te onderkennen en te analyse
ren.
waarvoor zij door haar specifieke eigen
schappen bijzonder geschikt is en waar
het aankomt op een bij uitstek dienende
taak, op concentratie en zelfbeheersing
De vrouw bij de geneeskundige dienst 'B
het leger is zeker al een vertrouwde ver-
H. M. de Koningin zal tot het bezoek
van de president van de Franse repu
bliek, dat, zoals men weet van 21 tot
24 Juli zal plaats vinden, op net paleis
l Het Loo verblijven öm aldaar enige rus
tige dagen door te brengen. Deze korte
vacantie zal Zaterdag en Zondag a.s.
worden onderbroken, op welke dagen
H. M. met prinses Irene in Londen zal
vertoeven. Prinses Irene zal daar, gelijk
bekend, de Ned. Herv. kerk in Austin
Friars openen.
O
Behoort U tot de mensen, die
op de kalender leven? En betekent
dat dan, dat U op 21 Juni het be
sluit neemt nu plotseling heel an
ders te gaan eten dan voordien,
omdat de zomer officieel in het
land is?
Natuurlijk zult U, dat ontken
nen: mensen, die volgens de kalen
der leven, zijn met de familie Sta
stok uitgestorven. Het gaat dan ook
inderdaat niet op datum, maar een
feit is toch, dat iedereen zich
wanneer het de voeding betreft
meest onbewust aanpast aan de
speciale behoefte van een seizoen.
De temperatuur en de meer of min
der veranderde leefwijze maken dit
noodzakelijk
Aanpassing aan de zomertijd
Voor de zomer betekent dit. dat
ons lichaam in de warmte minder
behoefte zal hebben aan die levens
middelen, die de lichaamstempera
tuur op peil houden: ook de eetlust
vermindert enigszins. De vraag naar
b.v. zetmeel en vet zal afnemen. En
het. is dan ook helemaal niet no
dig. dat de portie brood en aard
appelen. die er in de winter met
graagte in ging, ten koste van al
les gehandhaafd blijft wanneer het
lichaam er door tussenkomst van de
maag niet om vraagt. Dit geldt zo
wel voor volwassenen als voor kin
deren.
Wat echter nooit verminderd mag
worden, is de hoeveelheid voedings
middelen. die beschermende stoffen
bevatten. Zulke voedingsmiddelen
zijn melk, kaas, ei, vlees en vis,
groenten en vruchten. Geef hiervan
de gebruikelijke hoeveelheden, ja,
liefst wat meer!
Er is geen bezwaar tegen. de
melk als die niet z° gewaardeerd
wordt, af en toe te vervangen door
karnemelk of yoghurt, waaraan U
ter verhoging van het succes een
scheutie limonade kan toevoegen.
Warmte maakt slechte eters
Laat de eetlust in warme dagen
te wensen over, dan is die te sti
muleren op de bekende manier:
geef Uw maaltijden een zomers
tintje door koel. licht voedsel op te
dienen, b.v. rauwe groenten, koud
vlees en slaatjes. U dient dan de
eetlust en tevens uw gemak.
Maar soms is de eetlust groter
dan ooit
Niet altijd echter laat de eetlust
te wensen over. Moeders van va-
cantievicrende kinderen bemerken
hiervan bij hun lievelingen meestal
niet veel. Ook sportliefhebbers heb
ben met gebrek aan eetlust niet te
kampen.
De extra activiteit, het verhoogde
gebruik van de spieren, veroorza
ken een dusdanige verhoging van
de lichaamstemperatuur, dat er
warmte aan de omgeving verloren
gaat. Dit vaak aanzienlijke warmte
verlies moet worden aangevuld. Het
lichaam vraagt meer voedsel en de
eetlust vermeerdert.
Geef gerust toe aan die vergrote
behoefte aan voedsel en maak b.v.
Uw kinderen blij met tussendoor 'n
boterham of beschuit met kaas, yog
hurt of fruit, Stil hun honger niet
met ijsjes en snoep.
Een groep, die eveneens zeer door
de honger geplaagd wordt, zijn de
kampeerders en zij. die er een dag
oo uit trekken. Laten zij vooral vol
doende voedsel meenemen of al
thans genoeg geld om te kopen
waar hun maag naar vraagt.
Iets over vacantieverdiietelijkhcden
Tenslotte nog iets over hen. die
in het begin van hun vacantie bui
ten de woonplaats een deel van hun
genoegen vergald zien door inge
wandstoornissen. Oorzaak daarvan
kan zijn de vreemde omgeving.
Hoewei aan deze narigheid na eni
ge dagen toch wel een eind pleegt
te komen, kunnen zij het proces
verhaasten door bij constipatie veel
fruit en rauwe groenten te eten en
in het tegenovergestelde geval het
gebruik hiervan juist te beperken.
Zo langzamerhand breken de
vacanties weer aan en maken we onze
garderobe in orde. Hierbij mag ook eet
leuke pyauia niet ontbreken. Dit een
voudige model is met een aangeknipt
mouwtje. De taille is iets ruim. Men
kan dit verwerken door er een cein
tuurtje om te dragen ol de taille, in t,-
rimpelen nret elastiekgaren, wat dan
vanzelf aansluit.
De pantalon is met een omslag en
van dezelfde stof als de omslagen van
de mouw en bet revertje. Dit patroon
is verkrijgbaar in maat 38, 42, 44, 46
a 0,85.
C 725
Plak aan de adreszijde van een briefkaart, naast en buiten het frankeerzegel
het verschuldigde bedrag «an geldige postzegels en zend deze naar
ATELIER CROON BEATRIJSSTRAAT 4, ROTTERDAM
Vermeld aan de andere zijde duidelijk uw naam. adres, woonplaats en maat
en nummer van het gewenste model.
Plak nooit meer dan f 1.— aan postzegels op een kaart, wat meer geplakt
wordt is waardeloos.
Girostortingen eveneens ten name van Atelier Croon op nummer 271291.
Patronen worden niet geruild.
Bestellingen onder rembours worden niet uitgevoerd.
Voor de eerste maal in de geschiedenis
van de Koninklijke Marine is een erete
ken voor langdurige dienst vervulling uit
gereikt aan een vrouw.
Gisteren heeft hoofdmarva tweede klasse
mej. D. T. van der Cingel deze medaille
voor twaalf jaar dienstvervulling gekre
gen.
Mej. Van der Cingel is haar marine-
loopbaan begonnen tijdens de oorlog als
„Wren" bij de Engelse marine Later, toen
de Nederlandse Marva was opgericht,
ging zij over in deze dienst van de Neder
landse marine.
moet worden geadviseerd over te gaan tot
de instelling van een productschap voor
zuivel bij de wet. Zestien leden verklaar
den zich voor, een en twintig tegen het
geven van een dergelijk advies aan de
minister. De organisatie-commissie werd
opdracht gegeven het ontwerp-advies op
nieuw te laten formuleren, waarbij met de
heden gemaakte op- en aanmerkingen zal
worden rekening gehouden.
Zonder hoofdelijke stemming werd een
verordening vastgesteld van de S.E.R. tot
uitvoering van de wet op de ondernemings
raden voor de betonwarenindustrie en voor
hypotheekbanken. Een ontwerp-advir- tot
instelling van een bedrijfschap voor de
vleeswarenindustrie werd zonder hoofde
lijke stemming goedgekeurd.
Tenslotte werd een advies vastgesteld
tot instelling van enkele bedrijfschappen
in de groothandel en wel voor de groot
handel en de tussenpersonen in groenten
en fruit, voor de bloembollenhandel. voor
de groothandel in eieren en voor de groot
handel in vis en aanverwante bedrijven.
De voorzitter had ook nog medegedeeld,
dat binnenkort de afkondiging is te ver
wachten van de bedrijfschaDoen voor
schilders, stucadoors, steenhouwers en ter-
razzowerkers.
en de vier zusters-assistenten, Zr. The-
resia Avila, Zr. Thoma Angelica, Zr. Ma
ria Antonia en Zr. Maria Bellamino als
zodanig herkozen. Tot vicaris werd ge
kozen Zr. Theresia Avila. Tot algemeen
econome werd benoemd Zr. Johanna Mar-
garetha.
De wetgevende vergadering van de
Amerikaanse staat Louisiana, één van de
Zuidelijke Amerikaanse Staten met een
groot percentage negers, heeft, in strijd
met de uitspraak van liet Amerikaanse
hooggerechtshof te Washington besloten,
de bestaande toestand van scheiding van
blank en zwart bij het openbaar onder
wijs te handhaven. De politie zal hierop
moeten toezien.
In het in het Moederhuis te Simpel-
veld gehouden algemeen kapittel der Zus
ters van het Arme Kind Jesus werden de
algemene overste, Moeder Beata Maria
De Amerikaanse auto-industrie ver
wacht. dat 1954 een van de beste jaren
sinds de oorlog voor de export zal wor
den. De teruggang op de binnenlandse
markt heeft het belang van verschepingen
naar het buitenland vergroot. De uitvoer
beliep in de eerste vijf maanden van het
jaar 173.066 wagens, hetgeen 16.1 pet meer
is dan de uitvoer in de overeenkomstige
maanden van 1853, De export in de eerste
vijf maanden van dit jaar beliep 6.1 pet
(v. j. 4.4 pet) van de totale productie.
In Frankrijk zijn weer nieuwe slacht
offers gevallen tengevolge van het gebruik
van het wondergeneesmiddel „Stalinon".
In totaal zijn thans 41 patiënten, die het
middel hadden ingenomen, overleden.
Wij maken van de gelegenheid gebruik
om te melden, dat dit „geneesmiddel" in
Franse apotheken verkocht werd, en niet-,
zoals wij oorspronkelijk berichtten, in
drogisterijen.
13
riep Eleo-
Het boek van mijn oom
nore met diepe afkeer uit.
Ja, zij dacht in zijn geest te handelen
door het te laten uitgeven.
En Mary heeft u daarmee belast?
Ja.
Eleonore leek niet in staat, om de af
schuw, die zich van haar had meester ge
maakt, te onderdrukken.
Hoe heeft zij dat kunnen doen?, riep
zij uit. Hoe heeft zij dat kunnen doen?
Juffrouw Mary meende goed te doen.
Uw oom wilde het boek immers in Juli
laten uitkomen
Zeg dat toch niet. Ik vind het af
schuwelijk.
Zij was blijkbaar bang. dat zij mij door
haar drift had gekrenkt, want dadelijk
daarop vervolgde ze:
Niemand lijkt mij beter geschikt
voor die taak dan u, mijnheer Raymono.
Als u het doet. gebeurt het met eerbied;
maar een vreemde! Ik zou niet gedu.d
hebben, dat een vreemde er aan kwam.
Zij stond op en fluisterde:
Ik zou u iets willen vragen.... is e.
niets veranderd in huis? Zijn dezelfde
bedienden er nog en.... en z0'
Er is alleen een zekere mevrouw
Darell bij gekomen.
Denkt Mary er niet over om weg
gaan?
Dat geloof ik niet.
Maar zij ontvangt toch bezoeken,
nietwaar? Komen behalve mevrouw Dareu
nog andere personen haar eenzaamheid
opvrolijken?
Een ijskoude rilling liep mij over de rug.
Ja. zo nu en dan.
Zoudt u mij hun namen willen zeg-
Zeker, antwoordde ik, maar durfde
haar niet aan te kijkem Mevrouw Veelcw
mevrouw Gilbert, juffrouw Martin en
eh.... eh.... eh....
zekere mijnheer Clavering.
U spreekt die naam met een zicht
bare verlegenheid uit. Waarom?
Ik keek haar verbaasd aan. Ze zag
heel bleek en ik bemerkte, dat ze alleen
door grote wilskracht haar kalmte kon
bewaren. Ogenblikkelijk sloeg ik de ogen
neer. Ik herhaalde:
Waarom? Omdat er aan hem een
paar dingen zijn, die mij vreemd vooi-
komen.
Wat bedoelt U?
Hij bedient zich van twee namen,
i Vandaag heet hij Clavering en gisteren
heette hij
Heette hij?
Robbins.
Ik begreep, dat
zeide kalm:
Hoe dikwijls
ELFDE HOOFDSTUK
Waar rook is, is ook vuur
Toen ik tegen Gryce zei, dat ik op de
bevestiging van een feit wachtte om hem
j het hele verloop van deze taak toe te
vertrouwen zinspeelde ik in gedachten
op het verblijf van Henry Clavering in
rle badplaats, die Eleonore Leavenworth
de vorige zomer bezocht had. Daarom
was ik de volgende ochtend in het Union
Hotel te R. bezig, om in het vreemdelin-
zij schrok, maar zij
die persoon, van
wiens naam u niet zeker blijkt te zijn,
Mary komen bezoeken?
Eén keer.
Wanneer?
Gisteravond.
En is die mijnheer lang gebleven!
Ongeveer twintig minuten.
Denkt u, dat hij terug zal komen?
Neen.
Waarom niet?
Hij heeft het land verlaten.
Een korte stilte volgde op deze ver
klaring.
Bij ons laatste gesprek, hernam
Eleonore met een totaal veranderde
stem, zei u mij. mijnheer Raymond, dat
u uw best zou doen om alle verdenking
van mij af te wentelen. Ik vroeg u toen
dat niet te doen. Vandaag herhaal ik dat
verzoek. Wilt u mij beloven, dat hope
loze plan te laten varen?
Onmogelijk! Zo lang ik leef zal
ik de hoop koesteren u recht te laten
wedervaren, al moest ik u daarmee vei -
driet doen.
Zij vouwde smekend de handen, maar
ik bleef onverbiddelijk.
Ik zou nooit meer rust hebben, als
het mij niet gelukt, u van de ondergang
te redden.
En toen zij niet antwoordde, deed ik
een stap naar haar toe en sprak:
Ik ga weg, juffrouw Leavenworth.
Hebt u mij niets op te dragen of een
boodschap mee te geven, die men alleen
aan een vriend kan toevertrouwen?
Eleonora dacht een ogenblik na en zei
toen:
Neen, het enige verzoek dat ik u
te doen had, hebt u afgewezen.
Daar heb ik goede redenen voor.
zei ik met nadruk.
Dat denkt u. antwoordde ze en
schudde langzaam het hoofd. Toen. voor
dat ik kon antwoorden voegde zij er
aan toet
Toch zou ik u een kleine gunst
willen vragen. Als u iets hoort omtrent
Hannah of als mijn tegenwoordigheid
vereist wordt voor wat dan ook, wilt u
het mij dan laten weten?
Dat beloof ik u.
En nu tot ziens. Mevrouw Veeley
zal wel gauw komen en het is niet
nodig dat zij u hier vindt.
genboek te snuffelen. Mijn nasporingen
duurden niet lang: nauwelijks een h-'ve
bladzij na de naam van mijnheer Lea
venworth en zijn nichten las ik de naam
van Henry Ritchie Clavering. Zo wer
den dus mijn vermoedens bevestigd. Ik
bezat een gegeven, dat mij snel naar de
oplossing van het lastige probleem, dat
ik mij zelf had gesteld, moest leiden.
Ik snelde naar het telegraafkantoor om
een telegram te sturen aan dc man, die
Gryce tot mijn beschikking had gesteld
Daar het antwoord luidde, dat de po
litie eerst om drie uur 's middags bij
mij zou kunnen zijn, ging ik naar mijn
heer Monell. een van onze cliënten i" R.
Twee uur lang onderging ik de marte-
■g vrolijk te moeten doen en belang
te stellen in ziin gesDrek. terwijl ik '-"d
onder die eerste teleurstelling en in ge
dachten naging, wat mij nog te doen
stond.
Toen ik op het perron kwam. reed de
trein binnen. Er was maar één reiziger
I voor R.. een flinke jonge man, wiens
uiterlijk totaal verschilde van de voor
stelling die ik mij van Gryces onderge
schikte gemaakt had. Ik was dan ook
teleurgesteld en stond op het punt om
weg te gaan, toen de jonge man naar
mij toe kwam en mij een visitekaartje
gaf. waar alleen maar een F. op stond.
Ik groette hem zeer verheugd en zei:
U is stipt, daar houd ik van.
Stiptheid is een onmisbare deugd
voor hem. die zijn weg wil maken. Wat
zijn uw orders? Wij hebben niet veel
tijd. de trein vertrekt over tien minu
ten.
Wat hebben wij daar mee te ma
ken?
Ik dacht, dat u er mee vertrok.
Mijnheer Brown hij knipoogde toen
hij de naam noemde stapt altijd op.
als ik er hen. Maar dat moet u zelf we
ten: het kan mij niet schelen.
Ik zal doen wat het beste is.
Dan zou ik zo vlug mogelijk naar
New York terugkeren.
Goed. ik verlaat u dan. Maar u .hebt
goed begrepen, dat u alleen aan mij de
inlichtingen doorgeeft, die u verzamelt,
nietwaar? Voor het ogenblik bent u ai-
leen in mijn dienst en het wachtwoord
is „stilte" tot ik u vergun te spreken.
Ik heb u volkomen begrepen, mijn-
heer. Als ik voor Brown Co werk,
ken ik geen andere meesters
Mooi zo; hier zijn uw instructies.
Ik gaf hem de aantekeningen, die ik
op het kantoor van mijnheer Monell had
gemaakt. Hij las ze aandachtig door, ging
Itoen naar de wachtkamer en wierp hei
papier in het vuur. terwijl hij zei:
Zo is het beter, wanneer ik eens
een ongeluk krijg of een beroerte ol
zo.
Maar
Maak u niet ongerust, ik vergeet mets.
Men hoeft voor mij geen papier en inkt te
gebruiken. Binnenkort hoort u wel iets
van mij.
Hij groette mij en ging naar de uitgang.
Hieronder volgen de instructies, die ik
aan F had gegeven:
1 Tracht uit te vinden, waaneer en in
wiens gezelschap de dames Leavenworth
het vorig jaar te R. zijn gekomen, de ma
nier waarop zij leefden en met welke per
sonen zij het meest omgingen.
2. Hetzelfde omtrent een zekere Clave
ring, die in hetzelfde hotel woonde en
waarschijnlijk met hen bevriend was.
3 Probeer de naam te ontdekken van
iemand die aan de volgende voorwaarden
voldoet: Methodistische predikan, overle
den in Dec. jongstleden, «ie in Juli van
het vorige jaar aan het hoofd stond van
een parochie, op twintig mijl afstand van
R
4. Probeer eveneens te ontdekken de
naam en verblijfplaats van iemand, die in
diezelfde tijd bij bovengenoemde persoon
in dienst was.
Nooit scheen mij de tijd zo lang, als toen
ik wachtte op berichten uit R. Endelij k
kreeg ik 'n brief met de volgende inhoud'.
Zeer geachte Heer,
In antwoord op de door u gestelde vra
gen, meld ik u:
1. Bedoelde personen kwamen te R. aan
de derde Juli van het vorige jaar. Zij
waren met hun vieren: de twee dames,
hun oom en een kamenier. Hannah. De
oom bleef drie dagen en ging toen naar
Massachusetts. Hij bleef, twee weken weg
en de dames gingen vrij veel om met de
heer die u mij hebt aangeduid. Hun ver-
houding was zeer opPel ViaKkig, om nie*
mand reden tot praatjes te geven. H. C.
verliet plotseling R., wee dagen na de
terugkeer van de oom. a* dames be
treft men had over het algemeen meei
op met M.; E leek ernstiger en tegen hei
eind van het verblijf ze»s eEri beetje me;
lancholiek. Men had opgemerkt, dat zij
zich vreemd gedroeg; haar nichtje trachtte
haar te ontwijken Een dienstmeisje van 't
hotel vertelde mij. dat zij het. liefste schep
seltje van de wereld was. De oom, de
dames en het dienstmeisje keerden de 7de
Augustus terug naar New York.
2. H, C. kwam hier de 6e Juli aan, in
gezelschap van de heer en mevrouw Van
dervort die bevriend zi.ir. met de familie
L. Hij vertrok de 19e Juli. Ik ben verder
weinig over hem te weten gekomen. Al
leen, dat hij een knappe man was> die veel
met de dames L. omging.
3. Te F., een stadje op zeventien of
achttien mijl afstand van R., stond destijds
een Methodisch predikant, Samuel Steb-
bins. die op de 7e Januari van dit jaar is
overleden.
na
4. S. S. had toen in zijn dienst een ze
kere Thimotheus Cook; hij is enige tija
weg geweest maar is twee dagen geleden
weer terug gekomen. Men kan hem zo
nodig verhoren
Deze inlichtingen brachten mij grote
verrassing en voldoening. Aha! riep ik
luidkeels, dat zijn nog eens feiten.
Ik ging voor mijn bureau zitten en
schreef het volgende antwoord:
Breng in ieder geval T. C mee. Tracht
het bewijs te vinden, dat H. C. en E. L.
in Juli of Augustus ten huize van S. S.
getrouwd zijn.
De volgende ochtend ontving ik dit te
legram:
Kom om twee uur bij u, met T. C.
Dezelfde middag om drie uur kwam ik
bij Gryce.
Ik kom u rapport uitbrengen, be
gon ik.
Hij glimlachte en keek aandachtig naai
zijn vingertoppen.
Ik luister.
Herinnert u zich onze conclusie,
ons eerste onderhoud?
Ik herinner mij uw conclusie.
Goed, antwoordde ik, op mijn teoen
getrapt mijn conclusie dan.... Ik heb u
toen gezegd, dat, wanneer wij de per
soon konden vinden, die Eleonore
Leavenworth in bescherming schijnt te
nemen, wij ook de mooi denaar van haar
oom zouden hebben.
Gelooft u, dat u zo ver bent?
Ja.
Gryce keek mij onderzoekend aan en
zei toen:
Prachtig, vertel op.
Toen ik op mij nam, de onschuld
van Eleonore te bewijzen, vermoedde
ik wel. dat Clavering verliefd op haar
was, maar ik dacht er geen ogenblik
aan. dat hij haar man zou kunnen zijn.
Gryce staarne naar het plafond en
fronste de wenkbrauwen
Wat!
Clavering is Eleonore Leavenworth's
echtgenoot, herhaalde ik.
Hoe bent u daar achter gekomen?
vroeg hij op norse toon. blijkbaar onte
vreden en uit zijn humeur.
Dat zal ik u later wel vertellen. Op
het ogenblik gaat het er alleen maar om
of. wat ik beweerd heb, juist is. Ik
voor mij geloof het vast en zeker en
wanneer u deze aantekeningen gele
zen hebt, zult u het wel met mij eens
zijn.
Ik gaf hem de volgende aantekenin
gen:
Van de 6e tot de 19e Juli van het vo
rige jaar, woonden Henry Ritchie Cla
vering uit Londen en Eleonore Leaven
worth uit New York in hetz'elfden hotel.
Bewezen door het register van het hotel
Union te R. Zij woonden niet alleen in
hetzelfde hotel, maar zij gingen ook vaak
met elkaar om. Getuigenis van dc be
dienden van het hotel. De 19de Juli ver
liet Clavering plotseling R, Dit is op zich
zelf niet vreemd, maar zijn vertrek viel
samen met de terugkeer van de heer
Leavenworth, van wie men weet, dat hij
alles wat Engels is haatte. De 30e Juli
trouwde S. Stebbins, Methodistisch pre
dikant, Henry Cl en Eleonore L. Getuige
nis van Timotheus Cook, die getuige was
bij het huwelijk en een papier tekende:
waarschijnlijk een huwelijksacte.
De 31e Juli scheepte Cl. zich in naar
Liverpool. Zie scheepslijst.
September. Bij haar terugkeer te New-
York is Eleonore Leavenworth bleek en
verstrooid. Getuigenis van de huisbedien
den.
Te Londen wacht Cl. o?*®0.?'?1*
post uit Amerika, maar hij k"JS g
brieven. Hij meubileert ^£,7Geheim
er een vrouw ondei*aaK ie
beNovemUberLOnCJoffrouw Leave"worth
woont nog steeds bij haar oom; het hu-
weienk nog niet bekend gemaakt. Cla
vering lijkt z'eer ongerust, de nieuw in
gerichte appartementen van zijn huis
bliiven gesloten. Zie boven.
De 17e Januari komt Cl. terug in
Amerika en vestigt zich in het Hoffman
Hotel. De eerste of de tweede Maart
schrijft Cl. een brief aan mijnheer Lea
venworth om zich te beklagen over een
van zijn nichten. Het gevolg hiervan is
een duidelijk merkbare onenigheid in het
gezin.
De 4e Maart verschijnt Cl. onder een
valse naam bij mijnheer Leavenworth
en vraagt juffrouw Eleonore te spreken
Getuigenis van de knecht Thomas.
„4 Maart!" riep Gryce uit, „Dat was de
dag van de moord!"
Juist; die mijnheer Le Roy Robbins,
die in het onderzoek is genoemd, is de
zelfde als Clavering.
Ik nam de aantekeningen terug en las
hardop verder:
De 19de Maart geeft juffrouw Mary
toe, dat er een geheim bestaat in de fa
milie. De onverwachte komst van vi.
voorkwam echter een bekentenis.
Gryce schudde zachtjes het hoofd
zei:
Uit dit alles besluit u dus, dat
Eleonore de vrouw is van Clavering-
Juist.
En dat zij daarom
Het is nu heel duidelijk, waaro .1
alles wat bezwarend voor hem
mogelijk tracht te verbergen
Tenminste, wanneer Clavemo
kelijk de schuldige is.
Dat spreekt vanzelf. ecM{,r
Deze veronderstelling
bewezen^moeten^worden^n nu a{ a>„ a,
°TD^CehS«k be^uVen enke, be-
Tk tiesfteegeven, dat ik dat stellig
niet had. r
Maar ik kan nu een motief aanvoe
ren en bewijzen, dat het niet alleen mo
gelijk maar ook waarschijnlijk is, dat
Clavering "P hel moment waarop de
moord gepleegd werd, in huis was.
Kunt u dat werkelijk? vroeg Gryce,
die eindelijk meer belang begon te stel
len in mijn verhaal.
Het motief is zoals gewoonlijk te vin
den in het eigen belang. Mijnheer Lea
venworth stond hem in de weg en dus
moest hij verdwijnen.
Zeer zwak! antwoordde Gryce laco
niek, hebzucht lijkt mij veel waarschijn
lijker.
Hebzucht?
Ja: wanneer er een rijk man ver
moord is, moet men altijd rekening hou
den met de laagste van de menselijke
hartstochten.
Maar
Vertel mij nu, wat u weet van Cla
vering s tegenwoordigheid in het huis, op
het ogenblik van de misdaad.
Ik vertelde hem, wat Thomas mij had
medegedeeld en wees hem er op, dat het
lang niet zeker was, dat Clavering het
huis verlaten had.
Wij zullen het onthouden, zei de de
tective, deze gegevens zijn wel niet vol
doende, om hem voor schuldig te hou
den, maar zij zijn toch zeer belangrijk.
Toen ging hij voort, zo ernstig als ik
hem nog nooit gezien had: „Weet u,
mijnheer Raymond, dat u in plaats van
juffrouw Eleonore te helpen, haar er nog
dieper in gewerkt hebt?"
Vol verbazing en schrik keek ik op en
stamelde enige onverstaanbare woorden.
Juffrouw Eleonore zat er al lelijk in,
maar een geheim huwelijk met Clavering
zou het nog erger maken.
Maar, vroeg ik hem, u gelooft toch
ook niet, dal Eleonore schuldig is?
Neen, antwoordde Gryce langzaam.
Kijk eens hier, mijnheer Raymond, ik zal
u eens precies zeggen wat ik er van denk.
ik ben vast overtuigd van juffrouw Eleo-
nore's onschuld.
Werkelijk.' vroeg ik zeer opgelucht.
Maar wat moeten wij dan doen?
Om te beginnen, zien te bewijzen,
dat uw veronderstelling ongegrond is,
antwoordde Gryce.
TWAALFDE HOOFDSTEK.
Timotheus Cook.
Dit antwoord van de detective verbaas
de mij zeer.
Ik geloof niet eens, dat het moeilijk
zal zijn, vervolgde hij. Waar is die Timo
theus Cook?
Beneden, met F.; ik heb hen maar
meegebracht.
Prachtig! Laat ze boven komen.
Ik ging de gang in om hen te roepen
en een ogenblik later kwamen zij binnen:
de keurige F. en de onbehouwen Cook.
Aha! zei Gryce. Daar hebben wij de
oude dienaar van mijnheer Stebbins. Je
spreekt altijd de waarheid, niet?
Zoveel mogelijk; in ieder geval heeft
nog nooit iemand mij voor leugenaar uit
gescholden.
Mooi zo, mooi zo. antwoordde de
detective ongewoon vriendelijk. Dan
vroeg hij plotseling:
Hoe was de voornaam van de dame,
die de vorige zomer door mijnheer Steb
bins getrouwd werd?
De duivel hale mij, als ik het weet.
Ik hoorde hem niet noemen.
Maar zou je de bruid nog kennen?
Zo goed als mijn eigen moeder, met
alle respect voor de dame als u hae- kent,
voegde Timotheus er haastig aan toe en
wendde zich tot mij- 'k wil daarmee
zeggen, dat zij zo mooi was, dat ik nog in
geen honderd jaar haar gezicht zou ver
ten.
Zou je haar dus herkennen?
Ik zou haar uit honderd mensen kugg
nen halen.
Mooi zo. Vertel ons nu eens, wat j*
van dat huwelijk weet.
(Wordt vervolgd).
